34 Ê-XÊ-CHIA
“Ông gắn bó với Đức Giê-hô-va”
Ê-xê-chia là một trong số ít những vua tốt của Giu-đa, nhưng là con của một trong những vua tệ nhất. A-cha, cha của ông, là vua gian ác đẩy mạnh việc thờ thần giả. Thậm chí A-cha còn dâng ít nhất một con trai mình làm vật tế lễ cho các thần tàn nhẫn (2 Vua 16:2-4; 2 Sử 28:1, 3). Vì thế, rất có thể Ê-xê-chia có một tuổi thơ kinh hoàng. Dù thế nào đi nữa, khi lớn lên, ông kiên quyết không đi theo vết xe đổ của cha mình. Khi A-cha qua đời, Ê-xê-chia đã 25 tuổi, và vị vua trẻ này bắt đầu thực hiện những cải cách táo bạo.
Ê-xê-chia đã mở cửa lại và sửa chữa đền thờ của Đức Giê-hô-va ở Giê-ru-sa-lem. Ông cũng loại bỏ mọi tượng thần trong đền thờ và sắp xếp lại công việc của thầy tế lễ và người Lê-vi. Chẳng bao lâu sau, ông sai sứ giả đi mời tất cả dân chúng đến cử hành Lễ Vượt Qua ở Giê-ru-sa-lem, ngay cả những người sống tại vương quốc Y-sơ-ra-ên ở phía bắc. Một số người chế nhạo các sứ giả, nhưng những người khác thì nhận lời mời. Gương của Ê-xê-chia đã giúp người trong cả hai vương quốc có sự can đảm để phá hủy tượng thần và các nơi cao dùng cho sự thờ phượng sai lầm. Thậm chí dân chúng đã thờ con rắn bằng đồng mà Đức Giê-hô-va lệnh cho Môi-se làm ra cách đó hàng thế kỷ. Ê-xê-chia đập nát con rắn đó để không ai có thể thờ phượng nó.
Suốt nhiều năm, Ê-xê-chia cũng thấy đất nước ngày càng rơi vào tình trạng nguy hiểm. Từ lâu, Đức Giê-hô-va đã cảnh báo vương quốc Y-sơ-ra-ên ở phía bắc rằng sự hủy diệt sẽ xảy đến với họ. Vào đầu triều đại Ê-xê-chia, nước A-si-ri hung hăng đã tấn công vương quốc Y-sơ-ra-ên như một cơn bão, bắt đa số dân chúng đi lưu đày. Giu-đa có phải là mục tiêu kế tiếp? Dân Giu-đa cũng bất trung với Đức Giê-hô-va, có thể còn tệ hơn cả vương quốc Y-sơ-ra-ên. Đức Giê-hô-va đã cảnh báo Giu-đa qua các nhà tiên tri, và lời của ngài luôn trở thành hiện thực. Giờ đây, quân A-si-ri ngày càng tiến đến gần Giu-đa, nên Ê-xê-chia có lý do để lo lắng.
Không lâu sau, đạo quân A-si-ri do vua San-chê-ríp tàn bạo dẫn đầu đã đến Giu-đa. Hết thành này đến thành khác trong lãnh thổ của Ê-xê-chia rơi vào tay những kẻ xâm lược hung hăng. Rất có thể trong giai đoạn căng thẳng ấy, Ê-xê-chia cũng phải đối mặt với một mối đe dọa khác. Đó là căn bệnh gây nguy hiểm đến tính mạng. Ê-xê-chia chưa có con trai, vì thế dòng dõi vua Đa-vít có nguy cơ bị tuyệt tự. Với đức tin, ông nài xin Đức Giê-hô-va giúp mình, và ngài đã đáp lời. Đức Giê-hô-va đã yêu thương kéo dài sự sống của ông thêm 15 năm! Dù vậy, mối đe dọa đến từ người A-si-ri vẫn còn đó.
Ê-xê-chia đã có những hành động thực tế. Ông nộp cho San-chê-ríp khoản tiền lớn để hắn không tấn công Giê-ru-sa-lem, là thành thánh của Đức Giê-hô-va. Vua A-si-ri nhận khoản tiền ấy nhưng vẫn không từ bỏ ý định chinh phục thành. Trong thời gian đó, Ê-xê-chia tiếp tục gia cố Giê-ru-sa-lem bằng cách xây một bức tường mới và đào đường dẫn nước vào thành, phòng khi thành bị bao vây. Ông cũng khích lệ dân chúng, trấn an họ rằng Đức Giê-hô-va mạnh hơn nhiều so với bất cứ đạo quân nào của loài người.
Ê-xê-chia đối mặt với kẻ thù hùng mạnh, là kẻ đã dùng những lời đe dọa và chế nhạo để làm cho dân thành Giê-ru-sa-lem kinh hãi
San-chê-ríp thì ngày càng hung hăng. Hắn phái Ráp-sa-kê, tức một quan cấp cao, đến Giê-ru-sa-lem để khích bác và khiến dân chúng nản lòng. Quan ấy chế nhạo vua và Đức Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của họ. Ê-xê-chia nhất quyết không đầu hàng, và ông khích lệ dân chúng. Sau đó, San-chê-ríp gửi những lá thư đe dọa cho Ê-xê-chia để khiến ông sợ hãi. Vua bèn mang những lá thư ấy tới đền thờ của Đức Giê-hô-va và trải chúng ra, qua đó cho thấy ông để toàn bộ vấn đề trong tay Đức Chúa Trời toàn năng. Ngài đáp lại bằng cách gửi cho Ê-xê-chia một thông điệp trấn an qua nhà tiên tri Ê-sai. Thông điệp của ngài có lời đảm bảo sau: San-chê-ríp không bao giờ vào Giê-ru-sa-lem. Thậm chí quân đội của hắn cũng chẳng bắn mũi tên nào vào thành.
Ngay đêm đó, Đức Giê-hô-va phái một thiên sứ vào trại quân A-si-ri. Trong thời gian rất ngắn, chỉ mình thiên sứ ấy đã tiêu diệt 185.000 lính của San-chê-ríp. Hãy hình dung cảnh San-chê-ríp thức dậy vào buổi sáng và thấy xung quanh toàn là xác chết. Hắn nhục nhã chạy về nước. Một thời gian sau, khi San-chê-ríp đang ở trong đền thờ Nít-róc, thần của mình, thì chính các con trai hắn đã giết hắn.
Đức Giê-hô-va đã ban cho Ê-xê-chia chiến thắng thật vẻ vang! Sau khi quân thù bị đánh bại và bệnh tình đã khỏi, Ê-xê-chia sinh ít nhất một con trai. Đáng buồn là có thời điểm ông trở nên kiêu ngạo. Tuy nhiên, Đức Giê-hô-va đã chỉnh sửa Ê-xê-chia, và ông khiêm nhường nhận lỗi. Thật vậy, Ê-xê-chia là một trong những vua tốt nhất của Y-sơ-ra-ên. Ông đã rất can đảm trong những lúc cam go và giữ lòng trung thành với Đức Giê-hô-va cho đến khi qua đời.
Đọc lời tường thuật trong Kinh Thánh:
Để thảo luận:
Ê-xê-chia thể hiện sự can đảm như thế nào?
Đào sâu
1. Các nhà khảo cổ đã khám phá ra vật gì cho thấy điều Kinh Thánh nói về Ê-xê-chia là đúng? (w11 1/5 trg 15 đ. 1-3) A
Zev Radovan/Alamy Stock Photo
Hình A: Dấu ấn bằng đất sét từ thế kỷ thứ 8 TCN có dòng chữ: “Thuộc về Ê-xê-chia [con trai của] A-cha, vua Giu-đa”
2. Lời tiên tri của Ê-sai về “rắn độc bay” được ứng nghiệm như thế nào qua Ê-xê-chia? (Ê-sai 14:28, 29; ip-1 trg 190, 191 đ. 4-6)
3. Tại Ni-ni-ve, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy một cổ vật mà trên đó San-chê-ríp miêu tả về các cuộc chinh phục của mình. Ông đã nói gì, và không nói gì? Tại sao điều đó đáng chú ý? (brg1012 “Cuốn sách đáng tin cậy—Phần 2” đ. 6-8) B
© The Trustees of the British Museum. Licensed under CC BY-NC-SA 4.0. Source
Hình B: Lăng trụ Taylor, kể lại các cuộc chinh phục của San-chê-ríp
4. Vào năm 2003, một nhóm các nhà khoa học đã nghiên cứu xem đường hầm được gọi là “đường hầm của Ê-xê-chia” có thật sự được xây trong triều đại của ông không. Họ đi đến kết luận nào? (w09 1/5 trg 27 đ. 3-5)
Rút ra bài học
Làm thế nào gương của Ê-xê-chia có thể khích lệ một tín đồ có cha hoặc mẹ không thờ phượng Đức Giê-hô-va? C
Hình C
Khi Giê-ru-sa-lem bị đe dọa, mối quan tâm chính của Ê-xê-chia là gì? (2 Vua 19:15-19). Chúng ta có thể noi gương ông như thế nào?
Cá nhân anh chị có thể noi theo sự can đảm của Ê-xê-chia như thế nào?
Suy ngẫm về bức tranh tổng thể
Lời tường thuật này dạy mình điều gì về Đức Giê-hô-va?
Lời tường thuật này liên quan thế nào đến ý định của Đức Giê-hô-va?
Mình muốn hỏi Ê-xê-chia điều gì khi ông sống lại?
Tìm hiểu thêm
Xem các sự kiện trong 2 Các vua 19:14-36 được tái hiện trong video sống động sau.
Lời tiên tri nơi Mi-chê 5:5 được ứng nghiệm như thế nào vào thời Ê-xê-chia, và đang được ứng nghiệm thời nay ra sao?
“Bảy kẻ chăn và tám quan trưởng—Có nghĩa gì với chúng ta?” (w13 15/11 trg 18-20 đ. 9-18)