Câu hỏi độc giả

Trong thời buổi kinh tế khó khăn này, càng ngày càng có nhiều người và công ty phải tuyên bố phá sản. Nếu một tín đồ đấng Christ làm đơn tuyên bố phá sản như vậy có phù hợp với Kinh-thánh không?

Lời giải đáp cho câu hỏi này cho thấy rằng Lời Đức Chúa Trời có sự hướng dẫn thực tế cho chúng ta về các vấn đề có vẻ mới mẻ này. Nhiều nước có luật pháp qui định về việc phá sản. Mỗi nước có luật pháp khác nhau, và hội thánh tín đồ đấng Christ không có trách nhiệm làm cố vấn pháp luật về vấn đề này. Nhưng chúng ta hãy xem tổng quát điều luật của việc phá sản.

Một lý do tại sao chính phủ cho phép một người hoặc một công ty tuyên bố phá sản là để che chở phần nào những người cho vay bị những người hay các công ty vay nợ không trả những gì họ thiếu. Các chủ nợ chỉ còn có cách duy nhất là ra tòa để buộc người vay nợ tuyên bố phá sản, như vậy chủ nợ có thể dùng tài sản của con nợ để đền bù cho một phần tiền đã thiếu.

Lý do khác là sự phá sản được xem như một cách để che chở con nợ dù thật lòng muốn trả nhưng không thể trả được. Con nợ có thể được phép làm đơn tuyên bố phá sản, như thế chủ nợ có thể lấy một phần tài sản của họ. Mặc dầu vậy, luật pháp có thể cho phép con nợ giữ lại nhà cửa hoặc một số ít tài sản và rồi tiếp tục với cuộc sống mà không phải luôn luôn lo sợ chủ nợ cũ lấy hết tài sản mình.

Thế thì, rõ ràng là các luật lệ này có mục đích bảo vệ phần nào cho cả hai bên trong công việc làm ăn. Tuy nhiên, hãy xem Kinh-thánh có lời khuyên hữu ích nào cho chúng ta.

Khi một người đọc Kinh-thánh từ đầu đến cuối thì dễ nhận thấy rằng Kinh-thánh không khuyến khích việc thiếu nợ. Chúng ta thấy lời cảnh cáo như vậy trong Châm-ngôn 22:7: “Người giàu quản-hạt kẻ nghèo; kẻ nào mượn là tôi-tớ của kẻ cho mượn”.

Cũng hãy nhớ lại lời minh họa của Giê-su nơi Ma-thi-ơ 18:23-34 về một đầy tớ thiếu một số nợ lớn. “Chủ [bảo] bán người, vợ con và gia-tài người, đặng trả nợ”, nhưng sau đó người chủ, cũng là một ông vua, mềm lòng và tỏ lòng thương xót. Sau đó khi người đầy tớ tỏ ra thiếu thương xót, vị vua ra lệnh ‘phú nó cho kẻ giữ ngục cho đến khi nào trả xong hết nợ’. Hiển nhiên, việc tốt nhất là tránh vay nợ.

Vào thời Y-sơ-ra-ên xưa, tôi tớ của Đức Chúa Trời có làm ăn buôn bán, và đôi khi phải mượn tiền và cho vay. Đức Giê-hô-va đã chỉ dẫn họ như thế nào? Nếu một người muốn vay tiền để làm ăn hoặc nới rộng công việc buôn bán, thì chuyện lấy lời là bình thường và hợp pháp. Tuy nhiên, Đức Chúa Trời khuyên dân sự Ngài nên tỏ ra bất vị kỷ khi cho người Y-sơ-ra-ên nghèo túng vay nợ; họ không được lợi dụng hoàn cảnh khó khăn để cho vay lấy lời (Xuất Ê-díp-tô Ký 22:25). Phục-truyền Luật-lệ Ký 15:7, 8 nói: “Ở giữa ngươi có một người anh em bị nghèo..., [ngươi] khá sè tay mình ra, cho người vay món chi cần dùng trong sự nghèo-nàn của người”.

Luật pháp cũng phản ảnh tính nhân từ và sự quan tâm đến người nghèo khi qui định chủ nợ không thể lấy những gì cần thiết cho đời sống của con nợ, như cái cối xay của gia đình hoặc manh áo để mặc cho ấm lúc ban đêm (Phục-truyền Luật-lệ Ký 24:6, 10-13; Ê-xê-chi-ên 18:5-9).

Dĩ nhiên, không phải người Do Thái nào cũng chấp nhận và áp dụng các luật pháp đầy nhân từ đó do Đấng Quan xét và Đấng Lập luật của họ ban cho (Ê-sai 33:22). Một số người Do Thái tham lam đối đãi rất khắc nghiệt với anh em của họ. Ngày nay cũng vậy, một số chủ nợ có lẽ đòi hỏi quá khắc nghiệt và quá đáng, ngay cả đối với tín đồ đấng Christ thành thật không thể trả nợ trong lúc đó vì chuyện bất ngờ xảy ra (Truyền-đạo 9:11). Vì chủ nợ dùng áp lực cứng rắn khắt khe nên con nợ có lẽ bị dồn vào một tình thế khiến người đó cảm thấy cần phải bảo vệ chính mình. Bằng cách nào? Trong vài trường hợp chỉ có một cách mà chủ nợ thừa nhận là việc tuyên bố phá sản theo luật pháp. Do đó một tín đồ đấng Christ không tham lam hoặc thờ ơ trong việc trả nợ, có lẽ buộc lòng phải làm đơn tuyên bố phá sản.

Tuy vậy chúng ta phải hiểu mặt trái của vấn đề. Một tín đồ đấng Christ có thể bị mắc nợ vì không dùng sự tự chủ trong việc chi tiêu hoặc vì không biết lo xa trước khi quyết định công việc làm ăn nào đó. Người đó có nên xem thường nợ nần và tìm cách trốn nợ nhanh chóng qua việc tuyên bố phá sản, do đó làm tổn thương người khác vì sự phán đoán sai lầm của mình không? Kinh-thánh không có tán đồng sự vô trách nhiệm như vậy. Kinh-thánh khuyên tôi tớ Đức Chúa Trời hãy giữ lời (Ma-thi-ơ 5:37). Hãy cũng nhớ lại lời Giê-su về việc tính phí tổn trước khi xây một cái tháp (Lu-ca 14:28-30). Phù hợp với điều này, tín đồ đấng Christ nên xem xét kỹ càng mọi hậu quả có thể xảy ra trước khi vay nợ. Khi đã mượn nợ rồi, người đó phải ý thức trách nhiệm để trả lại món tiền đã vay cho một người hoặc một công ty. Nếu nhiều người khác nhận thấy một tín đồ đấng Christ vô trách nhiệm hay không đáng tin cậy, người đó có lẽ bôi nhọ danh tiếng tốt mà mình đã cố gắng để đạt được và do đó không còn được người ngoài làm chứng tốt cho (I Ti-mô-thê 3:2, 7).

Hãy nhớ Thi-thiên 15:4 cho chúng ta biết Đức Giê-hô-va yêu chuộng mẫu người nào. Chúng ta đọc: “Kẻ nào [người được Đức Chúa Trời chấp nhận] thề-nguyện, dầu phải tổn-hại cũng không đổi-dời gì hết”. Đúng vậy, Đức Chúa Trời đòi hỏi tín đồ đấng Christ phải đối đãi với chủ nợ như cách mà chúng ta muốn được đối đãi (Ma-thi-ơ 7:12).

Vậy, để tóm tắt, Kinh-thánh không bác bỏ trường hợp có thể xảy ra khi một tín đồ đấng Christ ở trong vị thế cùng cực, có thể tìm sự che chở của luật pháp chính phủ về sự phá sản. Tuy nhiên, tín đồ đấng Christ phải tỏ ra lương thiện và đáng tin cậy cách vượt bực. Do đó họ phải làm gương trong việc thành thật muốn trang trải nợ nần cách đúng đắn.