Làm sao rèn luyện lương tâm của bạn

“NGƯỜI TA ngủ ngon nhờ có lương tâm trong sạch”. Tục ngữ lâu đời này nêu rõ một sự kiện quan trọng: Khi chúng ta nghe theo lương tâm, chúng ta có được tâm thần thanh thản và bình tịnh.

Tuy nhiên, không phải mọi người đều chọn làm thế. Adolf Hitler tuyên bố rằng sứ mệnh của ông là giải phóng con người khỏi cái ảo tưởng nhục nhã được gọi là lương tâm. Sự cai trị kinh hoàng của ông ta khiến chúng ta rợn người, cho thấy người ta có thể tàn nhẫn đến mức nào khi bác bỏ lương tâm. Nhưng nhiều tội nhân hung bạo ngày nay cũng không kém nhẫn tâm—những người hãm hiếp và giết người mà không biết ăn năn. Càng ngày càng có nhiều thủ phạm còn nhỏ tuổi. Vậy nên một quyển sách nghiên cứu về hiện tượng này mang phụ đề Children Without a Conscience (Trẻ em vô lương tâm).

Trong khi phần nhiều người không hề nghĩ đến việc phạm tội hung bạo, nhiều người không ngại lao mình vào tình dục vô luân, nói dối hoặc gian lận. Đạo đức đang suy thoái trên toàn cầu. Đề cập đến sự bội đạo trên bình diện rộng lớn, sứ đồ Phao-lô viết là một số tín đồ đấng Christ sẽ nhượng bộ trước ảnh hưởng của thế gian và như vậy “có lương-tâm đã lì” (I Ti-mô-thê 4:2). Ngày nay sự bại hoại còn gia tăng nhiều hơn trong những “ngày sau-rốt” (II Ti-mô-thê 3:1). Vậy thì các tín đồ đấng Christ phải cố gắng hết sức để giữ gìn lương tâm mình. Chúng ta có thể làm thế bằng cách rèn luyện và phát triển nó.

Trí óc, tấm lòng và lương tâm của bạn

Sứ đồ Phao-lô nói: “Tôi nói thật trong Đấng Christ, tôi không nói dối, lương-tâm tôi làm chứng cho tôi bởi Đức Thánh-Linh” (Rô-ma 9:1). Vậy lương tâm có thể làm chứng. Nó có thể xem xét một lối hành động để tán thành hoặc lên án. Đấng Tạo Hóa đã phú cho chúng ta phần lớn khả năng để ý thức được điều phải trái. Tuy thế, lương tâm chúng ta có thể được uốn nắn và rèn luyện. Bằng cách nào? Bằng cách tiếp thụ sự hiểu biết chính xác qua Lời Đức Chúa Trời. Sứ đồ Phao-lô nói: “Hãy biến-hóa bởi sự đổi mới của tâm-thần mình, để thử cho biết ý-muốn tốt-lành, đẹp lòng và trọn-vẹn của Đức Chúa Trời là thể nào” (Rô-ma 12:2). Càng khắc ghi ý muốn và những ý tưởng của Đức Chúa Trời trong trí, lương tâm của bạn sẽ càng hoạt động sát theo đường lối của Đức Chúa Trời.

Nhân-chứng Giê-hô-va đã giúp hàng triệu người trên khắp thế giới ‘nhìn biết Giê-hô-va Đức Chúa Trời và Chúa Giê-su’ (Giăng 17:3). Qua sự sắp đặt học hỏi Kinh-thánh miễn phí tại nhà, họ dạy những người có lòng ngay thẳng biết các tiêu chuẩn của Giê-hô-va Đức Chúa Trời về tình dục, rượu chè, hôn nhân, làm ăn buôn bán và nhiều đề tài kháca (Châm-ngôn 11:1; Mác 10:6-12; I Cô-rinh-tô 6:9, 10; Ê-phê-sô 5:28-33). Việc tiếp thụ “sự thông-biết” này là một bước quan trọng để phát triển một lương tâm vâng theo Đức Chúa Trời (Phi-líp 1:9). Dĩ nhiên, ngay cả sau khi một tín đồ đấng Christ hiểu biết thành thục về Kinh-thánh, người đó phải tiếp tục đều đặn nuôi dưỡng trí mình bằng Lời Đức Chúa Trời nếu muốn lương tâm bén nhạy (Thi-thiên 1:1-3).

Kinh-thánh cũng liên kết lương tâm với tấm lòng, bao hàm mọi cảm nghĩ và xúc cảm của chúng ta (Rô-ma 2:15). Lòng và trí phải kết hợp chặt chẽ với nhau để lương tâm có thể hoạt động đúng đắn. Điều này có nghĩa là chúng ta phải làm nhiều hơn là chỉ thu thập tin tức vào trí óc mà thôi. Bạn cũng phải uốn nắn tấm lòng—cảm nghĩ, sự ham muốn và thèm thuồng của bạn. Vì vậy sách Châm-ngôn dùng những từ ngữ như “chuyên lòng con”, “săn-sóc [để lòng vào, NW]”, và “dẫn lòng con” (Châm-ngôn 2:2; 23:19; 27:23). Một cách để làm thế là suy gẫm và ngẫm nghĩ về Kinh-thánh. Thi-thiên 77:12 nói: “[Tôi] cũng sẽ ngẫm-nghĩ về mọi công-tác Chúa, suy-gẫm những việc làm của Ngài”. Việc suy gẫm giúp chúng ta hiểu thấu những cảm nghĩ và động cơ thầm kín nhất của mình.

Chẳng hạn, giả sử bạn có một thói quen ô uế như nghiện thuốc lá. Như đa số người, chắc chắn bạn biết rõ thuốc lá gây nguy hiểm cho sức khỏe. Thế nhưng, dù bạn bè và gia đình khuyên nhủ bạn, bạn vẫn thấy khó bỏ tật này. Làm sao việc suy gẫm về thông điệp của Kinh-thánh có thể củng cố lương tâm của bạn về phương diện này?

Để lấy ví dụ, hãy cố gắng suy gẫm về lời của sứ đồ Phao-lô ở II Cô-rinh-tô 7:1: “Hỡi những kẻ rất yêu-dấu của tôi, chúng ta đã có lời hứa dường ấy, thì hãy làm cho mình sạch khỏi mọi sự dơ-bẩn phần xác-thịt và phần thần-linh, lại lấy sự kính-sợ Đức Chúa Trời mà làm cho trọn việc nên thánh của chúng ta”. Hãy cố gắng hiểu ý nghĩa của những lời này. Hãy tự hỏi: ‘Những “lời hứa” mà Phao-lô nói đến là gì?’ Khi đọc đoạn văn này, bạn sẽ thấy những câu trước nói: “Chúa phán rằng: Hãy ra khỏi giữa chúng nó, hãy phân-rẽ ra khỏi chúng nó, đừng đá-động đến đồ ô-uế, thì ta sẽ tiếp-nhận các ngươi: Ta sẽ làm Cha các ngươi, các ngươi làm con trai con gái ta, Chúa Toàn-năng phán như vậy” (II Cô-rinh-tô 6:17, 18).

Bây giờ điều răn mà Phao-lô nói là phải “làm cho mình sạch khỏi mọi sự dơ-bẩn” có tác dụng mạnh mẽ hơn! Đức Chúa Trời đưa ra một lý do tốt kích thích chúng ta làm thế, khi ngài hứa ngài sẽ “tiếp-nhận” chúng ta, tức là ngài sẽ che chở chúng ta. Bạn có thể tự hỏi: ‘Tôi có thích có một mối liên lạc mật thiết với ngài—giống như mối liên lạc cha con không?’ Chẳng lẽ chúng ta không thích được một Đức Chúa Trời khôn ngoan và đầy yêu thương “tiếp-nhận” chúng ta hay sao? Nếu bạn thấy ý tưởng đó là xa lạ, hãy quan sát cách mà người cha yêu thương bày tỏ tình thương và lòng trìu mến đối với con mình. Rồi hãy tưởng tượng bạn có một mối liên hệ gắn bó như vậy với Đức Giê-hô-va! Càng suy gẫm về điều này bao nhiêu thì bạn càng muốn có một mối liên lạc như thế bấy nhiêu.

Nhưng hãy chú ý: Bạn chỉ có thể đến gần Đức Chúa Trời nếu bạn không “đá-động đến đồ ô-uế”. Bạn hãy tự hỏi: ‘Chẳng phải thói nghiện thuốc lá là một trong những “đồ ô-uế” mà Đức Chúa Trời lên án hay sao? Có phải việc dùng thuốc lá sẽ làm “dơ-bẩn phần xác-thịt” và làm nguy hại sức khỏe của tôi không? Vì Đức Giê-hô-va là một Đức Chúa Trời trong sạch, hay “thánh”, ngài có thể nào tán thành việc tôi cố ý làm mình dơ bẩn bằng cách này không?’ (I Phi-e-rơ 1:15, 16). Hãy chú ý là Phao-lô cũng cảnh cáo về việc làm ‘dơ-bẩn phần thần-linh’, hay khuynh hướng tâm thần. Hãy tự hỏi: ‘Thói nghiện này có chi phối lối suy nghĩ của tôi không? Tôi có sẵn sàng làm bất cứ điều gì để thỏa mãn sự ham muốn này, có thể làm hại sức khỏe, gia đình hoặc ngay cả vị thế của tôi trước mắt Đức Chúa Trời không? Tôi đã để cho thói nghiện thuốc lá làm tổn hại đời sống của tôi tới mức nào?’ Đối diện với những câu hỏi nhức óc này có thể cho bạn sự can đảm để cai thuốc lá!

Dĩ nhiên, có thể bạn cần người khác giúp đỡ và ủng hộ để khắc phục thói nghiện thuốc lá. Thế nhưng, việc suy gẫm về Kinh-thánh có thể giúp rất nhiều trong việc rèn luyện và củng cố lương tâm của bạn để bạn có thể thoát khỏi thói xấu này.

Khi chúng ta làm điều trái

Mặc dù chúng ta cố gắng hết sức làm điều phải, đôi khi những sự bất toàn áp đảo làm mình phạm tội. Lúc ấy lương tâm chúng ta cắn rứt, nhưng chúng ta có thể muốn làm ngơ. Hoặc chúng ta có thể nản lòng đến nỗi không thèm cố gắng phụng sự Đức Chúa Trời nữa. Tuy nhiên, hãy nhớ lại trường hợp của Vua Đa-vít. Sau khi ông phạm tội ngoại tình với Bát-Sê-ba, ông bị lương tâm cắn rứt. Ông diễn tả nỗi đau khổ đó: “Ngày và đêm tay Chúa đè nặng trên tôi; nước bổ thân tôi tiêu-hao như bởi khô-hạn mùa hè” (Thi-thiên 32:4). Ông có đau đớn không? Chắc chắn là có! Tuy nhiên, lòng đau buồn theo ý của Đức Chúa Trời đã thúc đẩy Đa-vít ăn năn và hòa thuận lại với Đức Chúa Trời. (So sánh II Cô-rinh-tô 7:10). Lời van xin khổ sở của Đa-vít để được Đức Chúa Trời tha thứ chứng minh rằng ông đã thành thật ăn năn. Vì nghe theo lương tâm, Đa-vít được giúp để thay đổi và cuối cùng có lại sự vui mừng (Thi-thiên 51).

Điều đó cũng có thể xảy ra ngày nay. Một số người từng học Kinh-thánh với Nhân-chứng Giê-hô-va trong quá khứ nhưng đã bỏ học khi họ được biết là nếp sống của họ không phù hợp với tiêu chuẩn cao của Đức Chúa Trời. Có thể họ chung sống với một người khác phái mà không có hôn thú hoặc có những thói hư tật xấu. Họ bị lương tâm dằn vặt!

Nếu bạn đang ở trong trường hợp như thế, hãy xem xét lời của sứ đồ Phi-e-rơ vào ngày Lễ Ngũ Tuần. Khi ông vạch trần các tội lỗi của những người đồng hương Do Thái, “lòng [họ] cảm-động”. Thay vì bỏ cuộc, họ nghe theo lời khuyên của Phi-e-rơ là phải ăn năn, và họ đã được ân huệ của Đức Chúa Trời (Công-vụ các Sứ-đồ 2:37-41). Bạn cũng có thể làm thế! Thay vì bỏ lẽ thật vì lương tâm cắn rứt, hãy để cho lương tâm thúc đẩy bạn “ăn-năn và trở lại” (Công-vụ các Sứ-đồ 3:19). Nếu bạn cố gắng và quyết tâm, bạn có thể thay đổi để được ân huệ của Đức Chúa Trời.

“Phải có lương-tâm tốt”

Dù bạn mới bắt đầu học về đường lối của Đức Giê-hô-va hoặc là một tín đồ đấng Christ có nhiều năm kinh nghiệm, lời khuyên nhủ của Phi-e-rơ vẫn thích hợp cho bạn: “Phải có lương-tâm tốt” (I Phi-e-rơ 3:16). Lương tâm là một lợi ích, chứ không phải một gánh nặng. Hãy rèn luyện lương tâm bằng cách nuôi dưỡng tâm trí bằng sự khôn ngoan trong Lời Đức Chúa Trời là Kinh-thánh. Hãy nghe theo lương tâm khi nó cảnh giác bạn. Hãy hưởng sự bình an trong tâm trí bằng cách nghe theo lương tâm.

Đành rằng việc rèn luyện và uốn nắn lương tâm không phải là dễ. Tuy nhiên, bạn có thể cầu xin Giê-hô-va Đức Chúa Trời giúp bạn. Nhờ được ngài giúp, bạn có thể phụng sự Đức Chúa Trời “bởi lòng tinh-sạch, lương-tâm tốt và đức-tin thật” (I Ti-mô-thê 1:5).

[Chú thích]

[Hình nơi trang 6]

Việc đọc và suy gẫm Lời Đức Chúa Trời giúp chúng ta rèn luyện lương tâm