BẠN CÓ BIẾT?

Thợ đóng tàu thời xưa chống thấm nước vào tàu bằng cách nào?

Ông Lionel Casson, chuyên gia nghiên cứu về việc đóng tàu thời xưa, giải thích điều mà những người đóng tàu vào thời La Mã làm sau khi trám khe sàn tàu. Thông thường, họ “dùng hắc ín hay hắc ín và sáp để trám các khe hở hoặc thậm chí toàn bộ bề mặt vỏ tàu, và phết một lớp hắc ín vào mặt trong thân tàu”. Trước thời La Mã rất lâu, người Akkad và Ba-by-lôn cổ xưa cũng dùng hắc ín để ngăn nước thấm vào tàu.

Phần Kinh Thánh tiếng Hê-bơ-rơ đề cập đến một kỹ thuật tương tự nơi Sáng-thế Ký 6:14. Từ Hê-bơ-rơ được dịch là “chai” muốn ám chỉ đến hắc ín, một chiết xuất của dầu mỏ có trong thiên nhiên.

Hắc ín tự nhiên có hai dạng—lỏng và rắn. Những người đóng tàu thời xưa dùng loại hắc ín ở dạng lỏng để trét trực tiếp vào thân tàu. Sau đó, hắc ín khô đi và trở nên cứng, tạo thành một lớp phủ chống thấm cho tàu.

Hắc ín xuất hiện nhiều ở các vùng được đề cập trong Kinh Thánh. Trũng Si-điêm, thuộc vùng Biển Chết, “có nhiều hố nhựa chai”.—Sáng-thế Ký 14:10.

Cá được bảo quản như thế nào vào thời xưa?

Từ lâu, cá đã là nguồn thực phẩm quan trọng. Trước khi đi theo Chúa Giê-su, một số sứ đồ đã làm nghề đánh cá trên biển Ga-li-lê (Ma-thi-ơ 4:18-22). Ít nhất một phần của những mẻ cá được chế biến trong “các xưởng” gần đó.

Kỹ thuật bảo quản cá có lẽ được dùng ở vùng Ga-li-lê xưa vẫn được sử dụng tại vài nơi ngày nay. Trước hết, người ta moi ruột cá và rửa sạch bằng nước. Sách Studies in Ancient Technology miêu tả các bước tiếp theo: “Người ta chà muối thô vào mang, miệng và vảy cá, rồi xếp xen kẽ một lớp cá với một lớp muối và phủ tấm thảm khô lên. Sau 3 đến 5 ngày, đống cá sẽ được lật lại và để thêm 3 đến 5 ngày nữa. Trong thời gian này, nước trong cá dần tiêu đi và muối ngấm vào cá. Sau khi khô, cá trở nên săn chắc”.

Chúng ta không biết phương pháp trên có thể bảo quản cá trong thời gian bao lâu. Tuy nhiên, việc người Ai Cập cổ xưa xuất khẩu cá muối sang Sy-ri đã chứng thực phương pháp trên hiệu quả.