Giữ niềm vui ở tuổi xế chiều

1, 2. Đức Giê-hô-va có quan điểm nào về các tôi tớ cao tuổi trung thành? (Thi thiên 92:​12-14; cũng xem hình).

Tại một số nơi trên thế giới, người ta hãnh diện khi bước sang tuổi già. Ở những nơi khác, người ta lại tìm cách xóa đi dấu vết của tuổi già. Chẳng hạn, lần đầu tiên thấy sợi tóc bạc trên đầu mình, có lẽ anh chị muốn nhổ đi trước khi người khác thấy. Nhưng anh chị nhận ra rằng việc đó không thể ngăn cản những sợi tóc bạc khác xuất hiện. Thật thế, dù nỗ lực đến đâu, con người cũng không thể tránh được tuổi già.

² Tuy nhiên, Cha trên trời có quan điểm khác về các tôi tớ cao tuổi (Châm 16:31). Ngài ví họ với cây tươi tốt. (Đọc Thi thiên 92:​12-14). Tại sao điều này là thích hợp? Những cây sống lâu năm thường rất đẹp vì có nhiều lá và hoa thơm. Một trong những cây ấn tượng nhất là cây hoa anh đào Nhật Bản. Một số cây hoa anh đào đẹp nhất có tuổi thọ hơn một ngàn năm. Giống như những cây sống lâu năm ấy, các tôi tớ cao tuổi trung thành cũng rất đẹp, đặc biệt trong mắt Đức Giê-hô-va. Ngài quý trọng các phẩm chất tốt của họ và những năm tháng họ trung thành phụng sự, cả lúc thuận lợi lẫn khi khó khăn.

3. Hãy nêu ví dụ về việc Đức Giê-hô-va dùng các tôi tớ cao tuổi để thực hiện ý định của ngài.

³ Khi một người cao tuổi, giá trị của người ấy không hề suy giảm trước mắt Đức Giê-hô-va.a Thật vậy, nhiều lần ngài dùng các tôi tớ cao tuổi để thực hiện ý định của ngài. Chẳng hạn, Sa-ra đã lớn tuổi khi Đức Giê-hô-va cho biết bà sẽ trở thành tổ mẫu của một nước hùng mạnh và của Đấng Mê-si (Sáng 17:​15-19). Môi-se cũng đã cao tuổi khi Đức Giê-hô-va giao cho ông nhiệm vụ dẫn dân Y-sơ-ra-ên ra khỏi Ai Cập (Xuất 7:​6, 7). Còn sứ đồ Giăng thì đã già khi ngài soi dẫn ông viết năm sách trong Kinh Thánh.

4. Theo Châm ngôn 15:​15, điều gì có thể giúp các anh chị cao tuổi chịu đựng khó khăn? (Cũng xem hình).

⁴ Người cao tuổi phải đối mặt với nhiều khó khăn của tuổi già. Một chị đã hài hước nói: “Tuổi già không dành cho người yếu tim”. Nhưng việc giữ được niềm vuib có thể giúp các anh chị cao tuổi chịu đựng khó khăn. (Đọc Châm ngôn 15:15). Bài này sẽ xem những điều thực tế mà họ có thể làm để giữ niềm vui. Chúng ta cũng sẽ xem cách các anh chị khác có thể giúp những anh chị cao tuổi trong hội thánh. Trước hết, hãy thảo luận tại sao việc giữ niềm vui lúc tuổi già là thách đố.

TUỔI GIÀ ẢNH HƯỞNG ĐẾN NIỀM VUI NHƯ THẾ NÀO?

5. Điều gì có thể khiến một số anh chị cao tuổi nản lòng?

⁵ Điều gì có thể khiến anh chị nản lòng? Có lẽ anh chị buồn vì không thể làm những điều mình từng làm trước đây. Có thể anh chị ước ao được trẻ và khỏe như ngày xưa (Truyền 7:10). Chẳng hạn, một chị tên là Ruby nói: “Tôi mặc quần áo cũng khó khăn vì bị đau nhức và cơ thể không còn linh hoạt. Những việc đơn giản như nhấc chân lên để mang vớ cũng không dễ dàng. Tay thì bị tê và viêm khớp nặng nên ngay cả những việc nhỏ tôi cũng khó làm”. Anh Harold, từng phụng sự ở Bê-tên, cho biết: “Tôi không nhận ra mình nữa, và có lúc cảm thấy bực bội. Trước đây, tôi chơi thể thao rất giỏi. Bóng chày là môn tôi yêu thích nhất. Người khác thường nói rằng: ‘Cứ ném bóng cho Harold, anh ấy chẳng bao giờ bắt hụt đâu’. Nhưng giờ đây, tôi nghĩ mình còn không ném nổi quả bóng”.

6. (a) Một số anh chị cao tuổi có thể nản lòng vì những lý do nào khác? (b) Điều gì có thể giúp các anh chị cao tuổi xác định khi nào nên ngưng lái xe? (Xem bài “Mình có nên ngưng lái xe không?” trong số này).

⁶ Anh chị có thể cảm thấy nản lòng vì mất tự do phần nào, đặc biệt nếu anh chị cần một người chăm sóc hoặc phải dọn đến ở cùng con cái. Hoặc anh chị thất vọng vì sức khỏe và mắt kém đến mức không thể tự đi đến nơi mình muốn hay không thể lái xe. Hẳn anh chị rất buồn! Nhưng điều hữu ích là nhớ rằng giá trị của chúng ta trước mắt Đức Giê-hô-va và người khác không tùy thuộc vào việc chúng ta có thể tự chăm sóc bản thân, sống một mình hoặc lái xe được hay không. Chúng ta cũng có thể tin chắc ngài hiểu cảm xúc của mình. Điều quan trọng với Đức Giê-hô-va là chúng ta có tấm lòng đầy yêu thương và biết ơn đối với ngài và anh em đồng đạo.—1 Sa 16:7.

7. Điều gì giúp ích cho những anh chị cảm thấy buồn vì nghĩ rằng Ha-ma-ghê-đôn sẽ không đến trong đời mình?

⁷ Có lẽ anh chị buồn vì nghĩ rằng Ha-ma-ghê-đôn sẽ không đến trong đời mình. Nếu thế, điều gì có thể giúp anh chị? Hãy nhớ rằng Đức Giê-hô-va đang kiên nhẫn chờ đợi để chấm dứt thế gian gian ác này (Ê-sai 30:18). Nhưng sự kiên nhẫn của ngài không phải là không có mục đích. Sự kiên nhẫn ấy giúp hàng triệu người có thời gian và cơ hội để tìm hiểu và phụng sự ngài (2 Phi 3:9). Vì thế, khi anh chị cảm thấy nản lòng, hãy cố gắng nghĩ đến việc rất nhiều người sẽ được lợi ích nhờ sự kiên nhẫn của Đức Giê-hô-va trước khi sự kết thúc đến. Có lẽ trong số đó cũng có những người thân trong gia đình anh chị.

8. Những khó khăn của tuổi già có thể ảnh hưởng đến các anh chị cao tuổi như thế nào?

⁸ Dù ở độ tuổi nào đi nữa, khi không được khỏe, chúng ta dễ nói hoặc làm những điều khiến mình phải hối tiếc (Truyền 7:7; Gia 3:2). Chẳng hạn, khi người trung thành Gióp chịu đau khổ, ông nói những lời “thiếu suy nghĩ” (Gióp 6:​1-3). Ngoài ra, bệnh tật hoặc thuốc men cũng có thể khiến các anh chị cao tuổi nói hoặc làm những điều không giống với lúc bình thường. Dĩ nhiên, không ai trong chúng ta nên viện cớ tuổi tác hoặc tình trạng sức khỏe để bào chữa cho việc mình thiếu tử tế hoặc hay đòi hỏi. Nếu nhận ra mình đã nói điều gì đó thiếu yêu thương, chúng ta nên nhanh chóng xin lỗi.—Mat 5:​23, 24.

LÀM THẾ NÀO ĐỂ GIỮ NIỀM VUI?

9. Tại sao anh chị nên nhận sự giúp đỡ của người khác? (Cũng xem các hình).

⁹ Nhận sự giúp đỡ của người khác (Ga 6:2). Lúc đầu, anh chị có thể thấy khó làm thế. Một chị tên là Gretl nói: “Đôi khi tôi thấy khó nhận sự giúp đỡ vì nghĩ mình sẽ trở thành gánh nặng. Phải mất một thời gian tôi mới thay đổi được suy nghĩ và khiêm nhường thừa nhận là mình cần sự giúp đỡ”. Khi nhận sự giúp đỡ của người khác, anh chị cho họ cơ hội cảm nhận niềm vui đến từ việc cho đi (Công 20:35). Và hẳn anh chị sẽ vui khi thấy người khác yêu thương và quan tâm đến mình nhiều thế nào.

10. Tại sao chúng ta nên nhớ thể hiện lòng biết ơn? (Cũng xem hình).

¹⁰ Thể hiện lòng biết ơn (Cô 3:15; 1 Tê 5:18). Khi người khác làm điều tốt cho mình, chúng ta cảm thấy biết ơn nhưng có thể quên thể hiện điều đó. Nếu chúng ta nở nụ cười và nói lời cám ơn, anh em sẽ cảm thấy chúng ta quý trọng và biết ơn họ. Chị Leah, một người chăm sóc cho các anh chị lớn tuổi ở Bê-tên, nói: “Một chị mà tôi chăm sóc thường để lại mẩu giấy ghi lời cám ơn. Dù trong đó chỉ có vài từ nhưng rất ấm lòng. Tôi quý những lời cảm ơn đó, và vui khi thấy chị ấy biết ơn sự giúp đỡ của mình”.

11. Anh chị có thể giúp đỡ người khác bằng cách nào? (Cũng xem hình).

¹¹ Cố gắng giúp đỡ người khác. Khi nghĩ đến người khác và cố gắng giúp đỡ họ, anh chị sẽ ít nghĩ đến vấn đề của mình hơn. Một câu châm ngôn châu Phi ví người lớn tuổi với thư viện đầy sách, chứa đựng cả kho tàng sự khôn ngoan. Nhưng sách chỉ nằm yên trên kệ thì không thể dạy chúng ta điều gì cả. Vì thế, hãy là “thư viện sống” bằng cách chủ động chia sẻ sự hiểu biết và kinh nghiệm với người trẻ. Hãy đặt câu hỏi để hiểu hơn về họ, và lắng nghe. Hãy cho người trẻ biết tại sao sống theo tiêu chuẩn của Đức Giê-hô-va luôn là tốt nhất và sẽ giúp họ hạnh phúc. Chắc chắn anh chị sẽ cảm nhận niềm vui khi an ủi và khích lệ người trẻ.—Thi 71:18.

12. Theo Ê-sai 46:​4, Đức Giê-hô-va hứa sẽ làm gì cho các anh chị cao tuổi? (Cũng xem hình).

¹² Cầu xin Đức Giê-hô-va ban sức. Hẳn có lúc anh chị cảm thấy kiệt quệ về thể chất hoặc tinh thần, nhưng Đức Giê-hô-va thì “không hề mỏi, cũng chẳng hề mệt” (Ê-sai 40:28). Ngài dùng sức mạnh vô biên để làm gì? Một cách là để thêm sức cho các tôi tớ cao tuổi trung thành (Ê-sai 40:​29-31). Thật ra, Đức Giê-hô-va hứa sẽ giúp đỡ họ. (Đọc Ê-sai 46:4). Và ngài luôn giữ lời (Giô-suê 23:14; Ê-sai 55:​10, 11). Khi cầu nguyện và cảm nhận tình yêu thương cũng như sự trợ giúp của Đức Giê-hô-va, anh chị sẽ cảm thấy rất vui.

13. Theo 2 Cô-rinh-tô 4:​16-18, chúng ta nên nhớ điều gì? (Cũng xem hình).

¹³ Nhớ rằng hoàn cảnh của mình chỉ là tạm thời. Khi nhớ rằng hoàn cảnh khó khăn chỉ là tạm thời, chúng ta sẽ dễ chịu đựng hơn. Kinh Thánh đảm bảo rằng tuổi già và bệnh tật sẽ không còn nữa (Gióp 33:25; Ê-sai 33:24). Vì thế, anh chị có thể vui mừng khi nhớ rằng những ngày tháng tốt đẹp nhất sẽ đến trong tương lai, chứ không phải là quá khứ. (Đọc 2 Cô-rinh-tô 4:​16-18). Nhưng người khác có thể làm gì để giúp các anh chị cao tuổi?

NGƯỜI KHÁC CÓ THỂ GIÚP NHƯ THẾ NÀO?

14. Tại sao đến thăm và gọi điện cho các anh chị cao tuổi là điều quan trọng?

¹⁴ Đều đặn đến thăm và gọi điện cho các anh chị cao tuổi (Hê 13:16). Các anh chị cao tuổi có thể cảm thấy cô đơn. Một anh tên là Camille không thể ra khỏi nhà. Anh cho biết: “Tôi phải ở trong nhà từ sáng đến tối nên rất chán. Đôi khi tôi cảm thấy mình giống như con sư tử già trong chuồng. Tôi lo lắng và bực bội”. Việc chúng ta đến thăm các anh chị cao tuổi cho thấy họ rất đáng quý và chúng ta yêu thương họ. Có thể có những lúc chúng ta định gọi điện hoặc đến thăm một anh chị cao tuổi trong hội thánh nhưng lại không làm. Tất cả chúng ta đều có đời sống bận rộn. Vậy, chúng ta có thể làm gì để “nhận biết những điều quan trọng hơn”, trong đó có việc đến thăm các anh chị cao tuổi? (Phi-líp 1:10). Có lẽ điều hữu ích là ghi chú trên lịch để nhắc anh chị gửi tin nhắn hoặc gọi điện cho họ. Anh chị cũng có thể lên lịch đến thăm họ, nhờ thế mình sẽ không quên.

15. Chúng ta có thể làm gì cùng với các anh chị cao tuổi?

¹⁵ Có thể anh chị băn khoăn không biết nói hoặc làm gì với các anh chị cao tuổi. Nhưng đừng quá lo lắng. Anh chị chỉ cần là một người bạn tốt (Châm 17:17). Hãy nói chuyện với các anh chị cao tuổi trước hoặc sau buổi nhóm họp. Anh chị có thể xin họ chia sẻ câu Kinh Thánh họ thích nhất hoặc một kỷ niệm vui thời thơ ấu. Anh chị cũng có thể mời họ cùng xem một chương trình Kênh truyền thông JW. Ngoài ra, hãy giúp họ qua những cách thực tế. Chẳng hạn, anh chị có thể giúp cập nhật các thiết bị điện tử hoặc tải về các ấn phẩm học hỏi mới nhất. Một chị tên Carol chia sẻ: “Anh chị hãy mời các anh chị cao tuổi làm những việc mà chính mình thích. Dù lớn tuổi, tôi vẫn yêu đời. Tôi thích mua sắm, đi ra ngoài ăn và thưởng thức công trình sáng tạo”. Một chị tên Maira nói: “Tôi có người bạn đã 90 tuổi. Dù chúng tôi cách nhau 57 tuổi nhưng tôi thường quên khoảng cách đó, vì chúng tôi cười với nhau và còn cùng xem phim. Và khi gặp vấn đề, chúng tôi xin lời khuyên của nhau”.

16. Tại sao đi cùng các anh chị cao tuổi khi họ đi khám bệnh có thể là điều hữu ích?

¹⁶ Đi cùng các anh chị cao tuổi khi họ đi khám bệnh. Ngoài việc đưa đón, anh chị có thể ở lại với họ để đảm bảo là họ được nhân viên y tế đối xử tử tế và nhận sự giúp đỡ cần thiết (Ê-sai 1:17). Anh chị có thể giúp đỡ họ bằng cách ghi chú những gì bác sĩ căn dặn. Một chị cao tuổi tên là Ruth cho biết: “Khi tôi đến gặp bác sĩ một mình, bác sĩ thường không xem trọng điều tôi nói. Có thể bác sĩ nói những câu như: ‘Cô không sao đâu, vấn đề chỉ là do tưởng tượng thôi’. Nhưng khi có người đi cùng, bác sĩ đối xử với tôi tốt hơn. Tôi rất biết ơn các anh chị dành thời gian đi cùng mình”.

17. Anh chị có thể làm gì để tham gia thánh chức cùng các anh chị cao tuổi?

¹⁷ Cùng họ tham gia thánh chức. Một số anh chị cao tuổi không đủ sức khỏe để rao giảng từng nhà. Anh chị có thể mời họ cùng làm chứng tại quầy di động, và nếu cần thì chuẩn bị ghế để họ ngồi gần quầy. Một gợi ý khác là đưa các anh chị cao tuổi đến công viên có sẵn ghế để họ ngồi làm chứng. Hoặc anh chị có thể mời họ tham dự cuộc học hỏi Kinh Thánh, ngay cả điều khiển cuộc học hỏi tại nhà họ. Nếu thích hợp, các trưởng lão có thể tổ chức buổi nhóm rao giảng tại nhà của các anh chị cao tuổi để họ dễ tham gia thánh chức hơn. Bất cứ điều gì chúng ta làm để thể hiện lòng tôn trọng với các anh chị cao tuổi đều đáng công.—Châm 3:27; Rô 12:10.

18. Bài học kế tiếp sẽ xem xét điều gì?

¹⁸ Bài này nhắc chúng ta rằng Đức Giê-hô-va yêu thương và quý trọng những anh chị cao tuổi. Và tất cả các anh chị trong hội thánh cũng thế! Hỡi các anh chị cao tuổi, dù anh chị gặp nhiều khó khăn, Đức Giê-hô-va sẽ giúp anh chị giữ niềm vui (Thi 37:25). Thật khích lệ khi biết rằng những ngày tháng tốt đẹp nhất của anh chị sẽ đến trong tương lai, chứ không phải là trong quá khứ! Nhưng nói sao nếu chúng ta phải chăm sóc cho người cao tuổi trong gia đình, người thân có nhu cầu đặc biệt hoặc người bạn bị bệnh? Làm thế nào để giữ niềm vui? Bài học kế tiếp sẽ đưa ra lời giải đáp.