Sách Gióp có thể giúp chúng ta khi chịu khổ

1, 2. Tại sao chúng ta nên đọc sách Gióp?

Gần đây anh chị có đọc sách Gióp không? Dù được viết khoảng 3.500 năm trước, sách cổ này thường được nhiều người xem là một trong những kiệt tác văn chương của thế giới. Sách dùng ngôn từ dễ hiểu, có tính biểu cảm cao và văn phong lôi cuốn, nên một tài liệu tham khảo gọi người viết là “thiên tài văn học”. Dù Môi-se là người viết sách ấn tượng này, nhưng Giê-hô-va Đức Chúa Trời mới chính là Tác Giả.—2 Ti 3:16.

² Sách Gióp là một phần quan trọng của Kinh Thánh. Tại sao? Một lý do là vì sách này tiết lộ vấn đề trọng yếu mà mọi tạo vật thông minh phải quyết định, đó là có chọn làm thánh danh Đức Giê-hô-va hay không. Sách cũng dạy chúng ta về các phẩm chất tuyệt vời của ngài như yêu thương, khôn ngoan, công bằng và quyền năng. Chẳng hạn, sách Gióp gọi Đức Giê-hô-va là “Đấng Toàn Năng” 31 lần, nhiều hơn tất cả các sách khác trong Kinh Thánh cộng lại. Sách này cũng giải đáp nhiều câu hỏi trong đời sống, kể cả câu hỏi vẫn khiến nhiều người bối rối: Tại sao Đức Chúa Trời để cho có đau khổ?

3. Chúng ta nhận được lợi ích nào khi học sách Gióp?

³ Khi đứng trên đỉnh núi, chúng ta có thể nhìn thấy toàn cảnh xung quanh. Tương tự, nhờ đọc sách Gióp, chúng ta có thể nhìn sự đau khổ từ “đỉnh núi”, tức nhìn theo quan điểm Đức Giê-hô-va. Hãy xem sách Gióp có thể giúp chúng ta như thế nào khi chịu khổ. Chúng ta sẽ thảo luận những lợi ích mà có lẽ dân Y-sơ-ra-ên nhận được từ câu chuyện của Gióp, và những lợi ích mà chúng ta nhận được ngày nay. Cũng hãy xem cách chúng ta dùng sách này để giúp người khác.

ĐỨC CHÚA TRỜI ĐỂ CHO GIÓP CHỊU KHỔ

4. Có sự khác biệt nào giữa Gióp và một số người Y-sơ-ra-ên ở Ai Cập?

⁴ Trong thời gian dân Y-sơ-ra-ên chịu khổ dưới ách nô lệ ở Ai Cập, có một người đàn ông tên Gióp sống tại xứ Út-xơ, có lẽ nằm ở miền bắc Ả Rập. Trái ngược với một số người Y-sơ-ra-ên thờ thần giả ở Ai Cập, Gióp trung thành phụng sự Đức Giê-hô-va (Giô-suê 24:14; Ê-xê 20:8). Ngài nói về Gióp: “Khắp thế gian chẳng có ai giống như người”a (Gióp 1:8). Gióp rất giàu có và là người được kính trọng hơn bất cứ người nào ở Đông Phương (Gióp 1:3). Hẳn Sa-tan vô cùng tức giận khi thấy người nổi trội và có tầm ảnh hưởng này phụng sự Đức Giê-hô-va với lòng trọn thành!

5. Tại sao Đức Giê-hô-va để cho Gióp chịu khổ? (Gióp 1:​20-22; 2:​9, 10)

⁵ Sa-tan cho rằng Gióp sẽ từ bỏ sự thờ phượng thật nếu gặp đau khổ (Gióp 1:​7-11; 2:​2-5). Lời cáo buộc trắng trợn của hắn nêu lên nhiều vấn đề quan trọng. Vì thế, dù rất yêu thương Gióp, Đức Giê-hô-va cho Sa-tan cơ hội để chứng minh điều hắn nói (Gióp 1:​12-19; 2:​6-8). Sa-tan đã lấy đi bầy đàn của Gióp, khiến mười người con của ông thiệt mạng và giáng cho ông bệnh ung nhọt đau đớn từ bàn chân cho đến đỉnh đầu. Nhưng những hành động tàn ác ấy nhằm phá vỡ lòng trọn thành của Gióp đã thất bại. (Đọc Gióp 1:​20-22; 2:​9, 10). Một thời gian sau, Đức Giê-hô-va đã chữa lành cho ông và khôi phục sự giàu có cũng như danh tiếng của ông. Ngài còn ban cho Gióp thêm mười người con. Đức Giê-hô-va cũng kéo dài tuổi thọ của ông thêm 140 năm, đủ lâu để thấy bốn thế hệ con cháu mình (Gióp 42:​10-13, 16). Lời tường thuật này có thể mang lại lợi ích nào cho những người thời xưa và chúng ta thời nay?

6. Dân Y-sơ-ra-ên có thể nhận được lợi ích nào từ câu chuyện của Gióp? (Cũng xem hình).

⁶ Dân Y-sơ-ra-ên có thể nhận được lợi ích nào? Đời sống của dân Y-sơ-ra-ên ở Ai Cập không hề dễ dàng. Chẳng hạn, Giô-suê và Ca-lép làm nô lệ suốt thời trẻ. Sau đó, họ phải lang thang trong hoang mạc 40 năm vì những người Y-sơ-ra-ên khác đã bất tuân. Nếu dân Y-sơ-ra-ên biết về những thử thách của Gióp và kết cuộc tốt đẹp của ông, hẳn điều đó sẽ giúp họ và những thế hệ sau hiểu được ai gây ra đau khổ. Có lẽ họ cũng sẽ hiểu lý do Đức Chúa Trời để cho có đau khổ và ngài rất quý trọng những người giữ lòng trọn thành bất kể khó khăn.

7, 8. Sách Gióp có thể giúp những người đang chịu khổ như thế nào? Hãy kể một kinh nghiệm.

⁷ Chúng ta nhận được lợi ích nào? Đáng buồn là nhiều người ngày nay mất niềm tin nơi Đức Chúa Trời vì không thể hiểu tại sao người tốt lại gặp chuyện xấu. Hãy xem trường hợp của chị Hazelb ở Rwanda. Khi còn trẻ, chị tin tưởng Đức Chúa Trời. Nhưng rồi mọi chuyện thay đổi. Cha mẹ chị ly dị, và sau đó cha dượng đối xử tệ với chị. Lúc còn ở tuổi thanh thiếu niên, chị bị cưỡng hiếp. Khi đến nơi thờ phượng của đạo mình, chị không nhận được bất cứ sự an ủi nào. Sau đó, chị viết thư cho Đức Chúa Trời, trong đó ghi: “Chúa ôi, con kêu cầu ngài và cố gắng làm điều thiện nhưng ngài đáp lại con bằng điều ác. Con sẽ bỏ ngài và làm bất cứ điều gì khiến mình hạnh phúc”. Thật đau lòng khi thấy những người như chị Hazel không được dạy sự thật về Đức Chúa Trời và tin rằng ngài gây ra đau khổ cho họ!

⁸ Tuy nhiên, chúng ta học được từ sách Gióp rằng Đức Chúa Trời không gây ra đau khổ, mà chính là Sa-tan! Chúng ta cũng học được là không nên cho rằng người ta chịu đau khổ vì đã làm điều xấu. Kinh Thánh cho biết “thời thế và chuyện bất trắc” có thể xảy đến với bất cứ ai vào bất cứ lúc nào (Truyền 9:11; Gióp 4:​1, 8). Một bài học khác là khi trung thành chịu đựng thử thách, chúng ta cung cấp một cơ sở để Đức Giê-hô-va đáp lại lời thách thức của Sa-tan. Nhờ thế, chúng ta bênh vực danh ngài (Gióp 2:3; Châm 27:11). Chúng ta không xem nhẹ những điều mình học được. Những sự thật ấy giúp chúng ta biết lý do tại sao mình và người thân yêu phải chịu khổ. Sau này, chị Hazel tìm hiểu Kinh Thánh với Nhân Chứng Giê-hô-va và được biết là Đức Chúa Trời đã không gây ra đau khổ cho mình. Chị nói: “Tôi cầu nguyện lại với Đức Chúa Trời từ đáy lòng. Tôi thưa với ngài rằng dù tôi nói sẽ từ bỏ ngài nhưng thật ra không muốn làm thế. Suy cho cùng, tôi không biết rõ về ngài. Giờ thì tôi hiểu Đức Giê-hô-va yêu thương mình. Cuối cùng, tôi đã hạnh phúc và thỏa nguyện”. Thật biết ơn khi hiểu lý do Đức Chúa Trời để cho có đau khổ! Giờ đây, hãy xem làm thế nào lời tường thuật về Gióp có thể giúp chúng ta chịu đựng thử thách.

LÀM THẾ NÀO CÂU CHUYỆN CỦA GIÓP GIÚP CHÚNG TA CHỊU ĐỰNG?

9. Hãy miêu tả tình trạng của Gióp khi ông ngồi trong đống tro. (Gia-cơ 5:11)

⁹ Hãy hình dung Gióp ngồi một mình trong đống tro, người đầy ung nhọt và đang khom lưng xuống vì đau đớn. Da ông sạm đen vì căn bệnh và bong tróc trên cơ thể gầy giơ xương. Gióp bị kiệt sức và có vẻ chẳng làm gì ngoài việc dùng mảnh gốm để gãi và than thở về nỗi khổ của mình. Nhưng thật ra Gióp không chỉ nỗ lực để sống tiếp mà còn đang trung thành chịu đựng. (Đọc Gia-cơ 5:11). Điều gì đã giúp Gióp chịu đựng?

10. Điều gì cho thấy Gióp có mối quan hệ mật thiết với Đức Giê-hô-va?

¹⁰ Gióp nói ra mọi cảm xúc với Đức Giê-hô-va (Gióp 10:​1, 2; 16:20). Chẳng hạn, chương 3 cho biết Gióp cay đắng phàn nàn về những bi kịch xảy đến với mình, và lầm tưởng Đức Giê-hô-va gây ra những điều ấy. Sau đó, suốt cuộc tranh luận với ba người bạn, Gióp bênh vực lòng trọn thành của mình, và có những lúc ông thưa chuyện với Đức Giê-hô-va. Lời của Gióp cho thấy có thời điểm ông xem mình công chính hơn ngài (Gióp 10:​1-3; 32:​1, 2; 35:​1, 2). Dù vậy, ông thừa nhận rằng những lời bênh vực lòng trọn thành của mình đôi khi “trở nên thiếu suy nghĩ” (Gióp 6:​3, 26). Nơi chương 31, Gióp nói lên mong muốn Đức Chúa Trời đáp lời và minh oan cho ông (Gióp 31:35). Dĩ nhiên, Gióp đã sai khi đòi hỏi ngài cho biết lý do ông chịu khổ.

11. Đức Giê-hô-va phản ứng thế nào trước những điều Gióp nói về lòng trọn thành của mình?

¹¹ Khi ngẫm nghĩ về những lời nài xin của Gióp, chúng ta nhận ra ông có lòng sùng kính không lay chuyển và ông tin chắc Đức Giê-hô-va sẽ công nhận lòng trọn thành của mình. Cuối cùng, khi đáp lời Gióp trong cơn bão gió, Đức Giê-hô-va không nói chi tiết về những lý do ông chịu đau khổ. Ngài cũng không lên án Gióp về những lời phàn nàn hay những lời quả quyết mình vô tội. Thay vì thế, ngài dạy Gióp như người cha dạy con. Và đó là cách tốt nhất để giúp ông. Nhờ thế, Gióp khiêm nhường nhận ra rằng sự hiểu biết của mình thật hạn hẹp, và ông ăn năn vì đã nói những lời hấp tấp (Gióp 31:6; 40:​4, 5; 42:​1-6). Lời tường thuật này có thể mang lại lợi ích nào cho những người thời xưa và chúng ta thời nay?

12. Dân Y-sơ-ra-ên có thể nhận được lợi ích nào từ lời tường thuật về Gióp?

¹² Dân Y-sơ-ra-ên có thể nhận được lợi ích nào? Họ có thể rút ra bài học từ chuyện xảy ra với Gióp. Hãy xem trường hợp của Môi-se. Ông phải chịu đựng nhiều khó khăn, sự thất vọng và nản lòng khi dẫn dắt dân Y-sơ-ra-ên. Trái với những người Y-sơ-ra-ên thường cằn nhằn nghịch lại Đức Giê-hô-va, Môi-se hướng đến ngài để được giúp đỡ trong lúc khó khăn (Xuất 16:​6-8; Dân 11:​10-14; 14:​1-4, 11; 16:​41, 49; 17:5). Môi-se cũng cần chịu đựng khi chính ông được sửa trị. Chẳng hạn, khi dân Y-sơ-ra-ên đóng trại ở Ca-đe, có lẽ vào năm thứ 40 trong hoang mạc, Môi-se đã “thốt ra những lời nông nổi” và không tôn vinh Đức Giê-hô-va (Thi 106:​32, 33). Hậu quả là ngài không cho ông vào Đất Hứa (Phục 32:​50-52). Hẳn sự sửa trị này khiến Môi-se đau lòng, nhưng ông đã khiêm nhường chấp nhận. Lời tường thuật về Gióp có lẽ cũng giúp những người trung thành thuộc các thế hệ sau của dân Y-sơ-ra-ên chịu đựng thử thách. Nhờ suy ngẫm lời tường thuật này, họ có thể học cách bày tỏ cảm xúc với Đức Giê-hô-va và tránh nghĩ rằng mình công chính hơn ngài. Họ cũng có thể học cách khiêm nhường chấp nhận sự sửa trị.

13. Làm thế nào lời tường thuật về Gióp có thể giúp chúng ta chịu đựng? (Hê-bơ-rơ 10:36)

¹³ Chúng ta nhận được lợi ích nào? Ngày nay, chúng ta cũng cần có tính chịu đựng. (Đọc Hê-bơ-rơ 10:36). Chẳng hạn, một số người trong chúng ta đối mặt với vấn đề về thể chất hay tinh thần, vấn đề trong gia đình, việc mất người thân hoặc thử thách nghiêm trọng khác. Và đôi khi, lời nói hoặc hành động của người khác có thể khiến chúng ta khó để chịu đựng hơn (Châm 12:18). Tuy nhiên, sách Gióp cho thấy chúng ta có thể bày tỏ cảm xúc thầm kín nhất với Đức Giê-hô-va và tin chắc ngài sẽ lắng nghe (1 Giăng 5:14). Ngài sẽ không lên án nếu những lời nài xin của chúng ta đôi khi “trở nên thiếu suy nghĩ”, giống như trường hợp của Gióp. Thay vì thế, ngài sẽ ban cho chúng ta sức mạnh và sự khôn ngoan cần thiết để chịu đựng (2 Sử 16:9; Gia 1:5). Đức Chúa Trời cũng có thể sửa dạy chúng ta khi cần, như đã làm với Gióp. Ngài có thể làm thế qua Kinh Thánh, tổ chức hoặc những anh chị thành thục. Gương của Gióp dạy chúng ta rằng chúng ta cần chịu đựng khi ngài sửa dạy mình (Hê 12:​5-7). Giống như Gióp nhận được lợi ích khi khiêm nhường chấp nhận sự sửa dạy, chúng ta cũng nhận được lợi ích khi chịu sửa đổi (2 Cô 13:11). Quả là những bài học quý giá từ sách Gióp! Giờ đây, hãy xem chúng ta có thể dùng sách này như thế nào để giúp người khác.

DÙNG SÁCH GIÓP ĐỂ GIÚP NGƯỜI KHÁC

14. Chúng ta có thể lý luận thế nào để giải thích tại sao có đau khổ?

¹⁴ Trong thánh chức, chúng ta gặp nhiều người thắc mắc tại sao có đau khổ. Anh chị trả lời thế nào? Có lẽ anh chị cho họ biết câu trả lời dựa trên Kinh Thánh. Anh chị bắt đầu bằng cách đề cập đến chuyện xảy ra trong vườn Ê-đen. Sa-tan, một thần linh gian ác, nói dối cặp vợ chồng đầu tiên và họ đã phản nghịch Đức Chúa Trời (Sáng 3:​1-6). Rồi anh chị cho biết sau khi A-đam và Ê-va phản nghịch, thế gian đầy dẫy đau khổ và sự chết (Rô 5:12). Cuối cùng, anh chị giải thích rằng Đức Chúa Trời để cho một thời gian trôi qua với mục đích chứng tỏ Sa-tan nói dối và cho người ta cơ hội nghe tin mừng về sự sống vĩnh cửu (Khải 21:​3, 4). Đó là cách lý luận hữu hiệu và có thể mang lại kết quả tốt.

15. Chúng ta có thể dùng trường hợp của Gióp như thế nào để giúp một người hiểu lý do có đau khổ? (Cũng xem các hình).

¹⁵ Một cách lý luận khác mà anh chị có thể dùng là nói về trường hợp của Gióp. Anh chị có thể bắt đầu bằng cách khen câu hỏi của người ấy rất hay. Rồi hãy cho biết rằng Gióp, một người trung thành chịu đau khổ cùng cực, cũng nêu lên câu hỏi tương tự. Ông còn tin là Đức Chúa Trời gây ra đau khổ cho mình (Gióp 7:​17-21). Người nghe có lẽ ngạc nhiên khi biết câu hỏi của mình đã được nêu lên từ rất lâu về trước. Tiếp theo, hãy giải thích Ác Quỷ là kẻ gây ra đau khổ cho Gióp, chứ không phải Đức Chúa Trời. Hắn làm thế để cố chứng minh con người phụng sự ngài chỉ vì lợi ích cá nhân. Anh chị có thể nói thêm là dù Đức Chúa Trời không gây ra đau khổ cho Gióp, nhưng ngài để cho điều đó xảy ra, qua đó cho thấy ngài tin rằng những người trung thành sẽ chứng tỏ Sa-tan là kẻ nói dối. Cuối cùng, hãy giải thích là Đức Chúa Trời đã ban phước cho Gióp vì ông giữ lòng trung thành. Nhờ thế, chúng ta có thể trấn an người ta rằng Đức Giê-hô-va không gây ra đau khổ.

16. Hãy kể kinh nghiệm cho thấy sách Gióp có thể giúp người đang chịu khổ.

¹⁶ Hãy xem sách Gióp đã giúp anh Mario như thế nào. Vào năm 2021, một chị làm chứng qua điện thoại, và trong cuộc gọi đầu tiên, chị gặp anh Mario. Chị chia sẻ với anh một câu Kinh Thánh và giải thích rằng Đức Chúa Trời không chỉ lắng nghe lời cầu nguyện của chúng ta mà còn ban tương lai và hy vọng tuyệt vời. Khi chị hỏi anh nghĩ sao về những điều đó, anh cho biết lúc nhận cuộc gọi này, anh đang viết thư tuyệt mệnh. Anh Mario nói với chị: “Tôi tin là có Đức Chúa Trời, nhưng cảm thấy ngài không quan tâm đến mình”. Trong cuộc gọi lần sau, chị đã thảo luận với anh về sự đau khổ của Gióp. Anh thấy mình cần đọc toàn bộ sách này. Thế nên, chị đã gửi cho anh đường liên kết của Kinh Thánh—Bản dịch Thế Giới Mới. Kết quả là gì? Anh đồng ý tìm hiểu Kinh Thánh và háo hức được biết thêm về Đức Chúa Trời đầy yêu thương, đấng đã quan tâm đến anh.

17. Tại sao anh chị biết ơn Đức Giê-hô-va vì đã cho ghi lại sách Gióp? (Gióp 34:12)

¹⁷ Rõ ràng, Kinh Thánh có quyền lực mạnh mẽ trong việc giúp người ta, kể cả những người đang đau khổ (Hê 4:12). Thật biết ơn vì Đức Giê-hô-va cho ghi lại lời tường thuật về Gióp trong Kinh Thánh! (Gióp 19:​23, 24). Sách Gióp đảm bảo với chúng ta rằng: “Chắc chắn Đức Chúa Trời không làm điều ác”. (Đọc Gióp 34:12). Sách cũng cho thấy lý do ngài để cho có đau khổ và cách chúng ta có thể chịu đựng. Ngoài ra, sách này giúp chúng ta an ủi những người đang đau khổ. Bài kế tiếp sẽ xem sách Gióp có thể giúp chúng ta như thế nào khi đưa ra lời khuyên.