Làm sao tôi có thể đối diện với tuổi dậy thì?

“Dậy thì chẳng có gì hay ho cả. Chỉ thấy khổ sở, dơ bẩn, bối rối, toàn là rắc rối!”​—Em Oksana.

“Mới vui đó, lại buồn đó. Không biết mấy bạn trai khác có vậy không, chứ mình thì có”.​—Em Brian.

Dậy thì có thể được ví như một chiếc tàu lượn: vừa ly kỳ vừa sợ hãi! Làm sao bạn có thể đối diện với giai đoạn biến chuyển này?

• Dậy thì là gì?

• Cơ thể thay đổi

• Thay đổi cảm xúc

• Bạn có thể làm gì?

Dậy thì là gì?

Đơn giản, dậy thì là giai đoạn cơ thể và cảm xúc của bạn phát triển nhanh chóng, báo hiệu sắp đến tuổi trưởng thành. Suốt giai đoạn này, cơ thể tăng trưởng nhanh, sản sinh nhiều hoóc-môn và chuẩn bị cho việc sinh con.

Điều đó không có nghĩa là bạn có thể làm cha, làm mẹ. Dậy thì chỉ là biểu hiện cho thấy bạn không còn trẻ con nữa: một cảm giác trông mong xen lẫn buồn rầu.

Trắc nghiệm: Trẻ thường bắt đầu dậy thì ở độ tuổi nào?

• 8

• 9

• 10

• 11

• 12

• 13

• 14

• 15

• 16

Giải đáp: Tất cả độ tuổi trên được xem là độ tuổi bắt đầu dậy thì.

Vậy, bạn không nên cảm thấy hoang mang khi đến thời kỳ thanh xuân rồi mà vẫn chưa thấy dấu hiệu gì hoặc đã có dấu hiệu khi chưa tới mười tuổi. Dậy thì sớm hay muộn tùy theo nhịp độ sinh học của mỗi người, đa phần bạn không thể kiểm soát được.

Cơ thể thay đổi

Khi bắt đầu dậy thì, có lẽ thay đổi được thấy rõ nhất là cơ thể phát triển nhanh. Vấn đề là không phải tất cả bộ phận cơ thể đều phát triển cùng lúc. Do đó, đừng ngỡ ngàng nếu bạn hơi hậu đậu khi làm việc gì đó. Hãy an tâm là từ từ mọi chuyện sẽ thăng bằng trở lại.

Ngoài ra, còn có một số thay đổi khác.

Dậy thì ở nam:

• Cơ quan sinh dục phát triển

• Xuất hiện lông nách, lông mu và lông mặt

• Giọng nói thay đổi

• Dương vật cương cứng ngoài ý muốn và xuất tinh ban đêm

Dậy thì ở nữ:

• Ngực phát triển

• Xuất hiện lông nách, lông mu

• Kinh nguyệt

Dậy thì ở cả hai phái:

• Mùi cơ thể do mồ hôi và vi khuẩn gây ra.

  Mẹo: Có thể làm sạch cơ thể bằng cách tắm thường xuyên và dùng sản phẩm khử mùi.

• Mụn xuất hiện do vi khuẩn lọt vào tuyến dầu.

  Mẹo: Không dễ để kiểm soát mụn, nhưng hãy rửa mặt thường xuyên và dùng sữa rửa mặt.

Thay đổi cảm xúc

Hoóc-môn gia tăng làm cho hình thể thay đổi. Hoóc-môn cũng ảnh hưởng đến cảm xúc. Có lẽ bạn nhận thấy tâm trạng mình thay đổi thất thường.

“Hôm nay khóc, ngày mai cười. Mới giận đó, một phút sau lại tự nhốt mình trong phòng, ủ rũ trong đó”.​—Em Oksana.

Trong giai đoạn dậy thì, nhiều bạn trẻ rất tự ti, cảm tưởng như ai cũng đang quan sát và đánh giá mình. Việc cơ thể thay đổi nhanh cũng chẳng giúp ích gì!

“Khi bắt đầu phát triển, tôi cố ý đi khòm lưng và mặc áo sơ mi rộng thùng thình. Dù biết tại sao cơ thể mình thay đổi, nhưng tôi vẫn thấy khó chịu và ngượng ngùng. Cảm tưởng là mình hơi bất thường”.​—Em Janice.

Có lẽ thay đổi cảm xúc lớn nhất là bạn sẽ có cái nhìn hoàn toàn mới về người khác phái.

“Tôi không còn nghĩ rằng bọn con trai chỉ gây ra phiền toái. Giờ lại thấy một số bạn rất quyến rũ, bắt đầu yêu ai đó thì chẳng có gì sai cả. Thật ra, chuyện yêu đương ‘ai thích ai’ được ‘tám’ nhiều nhất”.​—Em Alexis.

Trong giai đoạn dậy thì, một số em nhận ra mình thích người cùng giới. Nếu bạn trong hoàn cảnh này, đừng vội cho rằng bạn là người đồng tính. Trong nhiều trường hợp, những cảm xúc ấy từ từ biến mất.

“Vì cứ so sánh với các bạn nam khác, nên tôi bắt đầu thích họ. Mãi cho tới khi sắp hết tuổi thanh xuân, tôi mới biết thích phụ nữ. Những cảm xúc về đồng tính luyến ái chỉ còn là dĩ vãng”.​—Anh Alan.

Bạn có thể làm gì?

• Hãy cố gắng vun trồng quan điểm tích cực. Thật sự, dậy thì là giai đoạn cần thiết để cơ thể và cảm xúc thay đổi. Bạn có thể tự tin hơn khi hiểu câu Kinh Thánh: “Tôi được dựng nên cách đáng sợ lạ-lùng”.​—Thi-thiên 139:14.

• Đừng so sánh, và hãy kháng cự lại khuynh hướng tập trung quá nhiều vào diện mạo bản thân. Kinh Thánh nói: “Loài người xem bề ngoài, nhưng Đức Giê-hô-va nhìn-thấy trong lòng”.​—1 Sa-mu-ên 16:7.

• Tập thể dục và nghỉ ngơi đầy đủ. Nếu ngủ đủ, bạn sẽ ít cáu gắt, căng thẳng và nản lòng.

• Đừng chấp nhận mọi suy nghĩ tiêu cực về bản thân. Mọi người có thật sự đang nhìn kỹ bạn không? Dù có người nói ra nói vô về việc dậy thì của bạn, hãy suy xét. Kinh Thánh nói: “Chớ để lòng về mọi lời người ta nói”.​—Truyền-đạo 7:​21.

• Học cách kiểm soát ham muốn tình dục để không phạm tội. Kinh Thánh nói: “Hãy tránh khỏi sự gian dâm!... Ai gian dâm thì xúc phạm đến chính thân thể mình”.​—1 Cô-rinh-tô 6:18.

• Tâm sự với cha mẹ hoặc một người lớn đáng tin cậy. Đúng là lúc đầu có hơi kỳ quặc, nhưng kết quả thật đáng công.​—Châm-ngôn 17:17.

Lời kết: Dậy thì vừa là thách đố, vừa là cơ hội tuyệt vời để bạn phát triển không những về hình thể mà cả về tinh thần, cảm xúc và tâm linh.​—1 Sa-mu-ên 2:26.