Khi còn trẻ, mục tiêu của đời bạn là gì? Có lẽ bạn mơ ước được kết hôn, có một kỹ năng nào đó hoặc theo đuổi một sự nghiệp lý thú. Nhưng cuộc đời không phải lúc nào cũng như mình ao ước. Những hoàn cảnh bất khả kháng có thể thay đổi hoàn toàn dự định của chúng ta. Đó là điều đã xảy ra với chị Anja, chị Delina và anh Gregory.

• Chị Anja, ở Đức, bị chẩn đoán mắc bệnh ung thư từ năm 21 tuổi, và bây giờ hầu như chị không thể ra khỏi nhà.

• Chị Delina, ở Hoa Kỳ, mắc một bệnh về rối loạn thần kinh cơ, được gọi là loạn trương lực cơ. Ngoài ra, chị còn phải chăm sóc ba người anh bị khuyết tật.

• Anh Gregory, ở Canada, bị chứng rối loạn lo âu.

Dù hoàn cảnh thế nào đi nữa, chị Anja, chị Delina và anh Gregory vẫn có thể kiểm soát được đời mình. Bằng cách nào?

Một câu châm ngôn trong Kinh Thánh nói: “Nếu con ngã lòng trong ngày gặp nghịch cảnh, sức lực con quả thật quá yếu” (Châm-ngôn 24:10, Đặng Ngọc Báu). Những lời trên là rõ ràng: Điều quan trọng chính là thái độ. Khi gặp nghịch cảnh, nếu bi quan thì người ta sẽ không có quyết định đúng, còn nếu lạc quan thì sẽ có quyết định đúng và vẫn có thể được hạnh phúc.

Chúng ta hãy xem làm thế nào chị Anja, chị Delina, và anh Gregory đã chứng thực những lời trên là đúng.

Bạn có mắc một căn bệnh mạn tính? Ly hôn? Mất người thân? Khi đương đầu với những hoàn cảnh không thể thay đổi, có lẽ bạn cảm thấy mình bất lực, chỉ mong ước là tình trạng sẽ thay đổi. Làm sao bạn có thể gượng dậy để kiểm soát được đời mình?

GƯƠNG MẪU TRONG KINH THÁNH: PHAO-LÔ

Vào thế kỷ thứ nhất, sứ đồ Phao-lô là một giáo sĩ sốt sắng đi khắp nơi. Nhưng cuộc hành trình bị gián đoạn vì ông bị bắt oan, bị lính canh quản thúc hai năm. Thay vì tuyệt vọng, sứ đồ Phao-lô đã tập trung vào điều mình có thể làm. Ông dùng Kinh Thánh để an ủi và giúp đỡ những người đến thăm. Ông còn viết vài lá thư. Những lá thư này trở thành một phần trong Kinh Thánh.—Công vụ 28:30, 31.

CHỊ ANJA LÀM GÌ?

Như được đề cập ở bài trước, chị Anja không thể ra khỏi nhà. Chị nói: “Bệnh ung thư đã ảnh hưởng đến mọi hoạt động của tôi. Vì không muốn bị bệnh nặng hơn nên tôi không đi làm và hiếm khi tiếp xúc với ai”. Làm thế nào chị Anja đương đầu với những hoàn cảnh không thể thay đổi ấy? Chị cho biết: “Việc điều chỉnh lại thời gian biểu đã giúp ích cho tôi. Tôi ưu tiên làm những gì quan trọng nhất và đặt ra thời biểu tùy khả năng của mình. Điều này giúp tôi biết cách kiểm soát đời mình”.

BẠN CÓ THỂ LÀM GÌ?

Nếu những hoàn cảnh không thể thay đổi dường như đang kiểm soát đời bạn, hãy thử những cách sau:

• Tập trung vào những điều bạn có thể kiểm soát. Chẳng hạn, dù không thể hoàn toàn kiểm soát được sức khỏe của mình, nhưng bạn có thể tập thể dục, ăn thực phẩm bổ dưỡng và nghỉ ngơi đầy đủ không?

• Xác định mục tiêu trong đời bạn. Lập ra các bước thực hiện mục tiêu ấy. Mỗi ngày, cố gắng dành ra chút thời gian để vươn đến mục tiêu.

• Hãy làm việc, dù là nhỏ. Điều này giúp bạn có thể kiểm soát được cuộc đời mình. Lau dọn bàn ăn, rửa chén. Ăn mặc gọn gàng. Vào buổi sáng, hãy ưu tiên làm việc quan trọng nhất.

• Nhìn vào những lợi ích bạn nhận được từ hoàn cảnh của mình. Chẳng hạn, hoàn cảnh của bạn có giúp bạn khôn ngoan hơn khi đối phó với những khó khăn không? Bạn có dùng sự khôn ngoan ấy để giúp người khác không?

Kết luận: Có lẽ bạn không thể kiểm soát được hoàn cảnh, nhưng bạn có thể kiểm soát được cách phản ứng của mình.

Con cái cần được quan tâm. Ông chủ thúc bách. Người hôn phối cần bạn làm điều gì đó, trong khi bạn còn phải chăm sóc cha mẹ bị bệnh. Đây không phải là điều bạn mong muốn, nhưng nó chiếm hết tâm trí bạn mỗi ngày. Bạn tự hỏi: “Làm sao đây? Ai cũng cần mình!”. Nếu bạn đáp ứng mọi đòi hỏi ấy, có lẽ không thể được như ý. Vậy, làm sao bạn có thể kiểm soát được đời mình?

GƯƠNG MẪU TRONG KINH THÁNH: MÔI-SE

Là quan xét của dân Y-sơ-ra-ên vào thời Kinh Thánh, có lẽ Môi-se cảm thấy ông làm điều cần phải làm. Nhưng cha vợ bảo: ‘Điều con làm đó chẳng tiện, con sẽ bị đuối chẳng sai’. Ông đề nghị Môi-se san sẻ công việc cho những người có tài năng, họ chỉ trình những vụ quan trọng nhất để Môi-se xử lý. Kết quả ra sao? Cha vợ Môi-se đảm bảo: “Con chắc sẽ chịu nổi được, và cả dân-sự nầy sẽ đến chỗ mình bình-yên”.—Xuất Ê-díp-tô Ký 18:17-23.

CHỊ DELINA LÀM GÌ?

Như được đề cập ở bài đầu tiên, chị Delina bị chứng loạn trương lực cơ. Chị cũng chăm sóc ba người anh bị khuyết tật. Chị nói: “Để giảm bớt căng thẳng, tôi bắt tay làm một điều gì đó, sống được ngày nào hay ngày ấy. Nhờ nói cho người khác, kể cả chồng, biết tình cảnh của mình nên tôi được giúp đỡ. Tôi cũng dành chút thời gian mỗi sáng để làm vườn, nên cảm thấy vô cùng thỏa nguyện”.

BẠN CÓ THỂ LÀM GÌ?

Nếu bạn bị choáng ngợp trước quá nhiều trách nhiệm, hãy thử những cách sau:

• Xem người nào có thể giúp đỡ mình. Chẳng hạn, con của bạn có giúp được gì không? Các thành viên trong gia đình hoặc bạn bè sống gần đấy có thể giúp không?

• Hãy cho người khác biết về nhu cầu của bạn. Chẳng hạn, nếu đòi hỏi của ông chủ không hợp lý, hãy cho ông ấy biết. Điều này không có nghĩa là bạn đe dọa sẽ nghỉ việc, nhưng chỉ muốn ông chủ biết rằng bạn đang gặp thử thách. Có thể ông ấy giảm bớt công việc cho bạn.

• Ghi ra bao nhiêu việc mà bạn cần thực hiện trong tuần. Có thể nào san sẻ bớt công việc cho người khác không?

• Hãy cân nhắc việc nhận lời mời trong giao tiếp. Nếu bạn không thể tham dự vì không có thời gian và sức lực thì hãy tử tế từ chối.

Kết luận: Nếu bạn cố gắng làm mọi việc, có lẽ cuối cùng bạn không thể hoàn tất được việc gì.

Những cảm xúc mạnh như buồn rầu, giận dữ và oán giận có choán hết tâm trí của bạn không? Nếu thế, có lẽ bạn không còn thời gian và sức lực để theo đuổi điều thật sự quan trọng với mình. Vậy, bạn có thể làm gì?a

GƯƠNG MẪU TRONG KINH THÁNH: ĐA-VÍT

Vua Đa-vít rối bời trước vô vàn cảm xúc, kể cả lo lắng và buồn rầu. Điều gì đã giúp ông tiếp tục phấn đấu? Đa-vít trao hết vấn đề cho Đức Chúa Trời (1 Sa-mu-ên 24:13, 16). Ông cũng viết ra cảm xúc của mình. Là người có đức tin, ông thường xuyên cầu nguyện.b

ANH GREGORY LÀM GÌ?

Như được đề cập trong bài đầu tiên, anh Gregory bị chứng rối loạn lo âu. Anh nói: “Tôi lo lắng thái quá đến nỗi mất thăng bằng và không kiểm soát được”. Làm thế nào anh Gregory có thể vượt qua? Anh cho biết: “Để lấy lại thăng bằng, tôi nhận sự giúp đỡ của vợ và bạn bè. Nhờ bác sĩ tư vấn mà tôi biết rõ hơn về tình trạng của mình. Sau khi thay đổi những thói quen sinh hoạt, tôi bắt đầu cảm thấy có thể kiểm soát được bệnh trạng, chứ không để nó kiểm soát mình. Dù thỉnh thoảng vẫn lo lắng, nhưng giờ đây tôi biết rõ hơn nguyên do của vấn đề và biết cách kiểm soát chứng rối loạn lo âu”.

BẠN CÓ THỂ LÀM GÌ?

Nếu những cảm xúc tiêu cực kiểm soát đời bạn, hãy thử những cách sau:

• Viết ra cảm xúc của bạn vào nhật ký.

• Chia sẻ cảm xúc với người thân hoặc bạn bè.

• Đừng tự động cho rằng cảm xúc tiêu cực của mình là đúng. Chẳng hạn, hãy tự hỏi: “Có bằng chứng nào thật sự cho thấy cảm xúc tự ti của mình là đúng không?”.

• Không nên giữ mối lo âu, giận dữ hoặc oán giận trong lòng. Thay vì thế, hãy làm điều gì đó có ích hơn.c

Kết luận: Thông thường, hoàn cảnh không làm cho chúng ta có cảm xúc tiêu cực, nhưng do thái độ của chúng ta trước hoàn cảnh ấy.

Ngày nay, không ai có hoàn cảnh hoàn hảo. Thường thì bí quyết để kiểm soát được đời mình là tập chấp nhận những hoàn cảnh ấy và hành động trong khả năng của mình. Nếu bạn có thể kiểm soát được vài điều trong đời, bất chấp hoàn cảnh rủi ro, đây là điều đáng khen. Nếu cuối cùng hoàn cảnh bạn dần cải thiện, đó là điều tốt hơn. Nhưng điều tốt nhất thì chưa đến.

Kinh Thánh hứa về một thời kỳ mọi người có thể sống thỏa nguyện và kiểm soát được đời mình. Họ có thể tận dụng hết khả năng mà không bị bất cứ hoàn cảnh nào gây trở ngại, cũng không bị áp lực đời sống và cảm xúc tiêu cực ảnh hưởng (Ê-sai 65:21, 22). Kinh Thánh cho thấy đây là “sự sống thật”.—1 Ti-mô-thê 6:19.