Chú ý đến người khác

KHI chia sẻ lẽ thật của Kinh Thánh với người khác, chúng ta không chỉ truyền thụ sự hiểu biết. Chúng ta phải khêu gợi lòng họ. Một cách để thực hiện điều này là chân thành chú ý đến người nghe. Sự chú ý như thế có thể được biểu hiện qua nhiều cách khác nhau.

Để ý đến quan điểm của người nghe. Sứ đồ Phao-lô đã quan tâm đến gốc gác và lối suy nghĩ của người nghe. Ông giải thích: “Với người Giu-đa, tôi ở như một người Giu-đa, hầu được những người Giu-đa; với những người dưới quyền luật-pháp, (dầu chính tôi chẳng ở dưới quyền luật-pháp), tôi cũng ở như kẻ dưới quyền luật-pháp, hầu được những người dưới quyền luật-pháp; với những người không luật-pháp, (dầu đối với Đức Chúa Trời tôi không phải là không luật-pháp, vì tôi ở dưới luật-pháp của Đấng Christ), song tôi cũng ở như người không luật-pháp, hầu được những người không luật-pháp. Tôi ở yếu-đuối với những người yếu-đuối, hầu được những người yếu-đuối; tôi đã trở nên mọi cách cho mọi người, để cứu-chuộc được một vài người không cứ cách nào. Mọi điều tôi làm, thì làm vì cớ Tin-lành, hầu cho tôi cũng có phần trong đó”. (1 Cô 9:20-23) Chúng ta có thể “trở nên mọi cách cho mọi người” ngày nay như thế nào?

Nếu có cơ hội quan sát người khác, dù chỉ thoáng nhìn, trước khi nói chuyện, bạn cũng có thể thấy những dấu hiệu nói lên điều họ chú ý và hoàn cảnh của họ. Bạn có thể biết nghề nghiệp của họ không? Bạn có thấy dấu hiệu nói lên tín ngưỡng của họ không? Có dấu hiệu cho biết hoàn cảnh gia đình của họ như thế nào không? Căn cứ vào những gì quan sát được, bạn có thể sửa đổi lời trình bày để làm cho nó hấp dẫn hơn đối với người nghe không?

Muốn làm cho lời trình bày hấp dẫn hơn, bạn cần suy nghĩ trước về cách tiếp cận những người trong khu vực. Ở một số vùng, điều này bao gồm những người ngoại quốc mới di cư đến. Nếu có những người này sống trong khu vực, bạn đã tìm được cách nào để làm chứng hữu hiệu cho họ chưa? Bởi lẽ ý muốn của Đức Chúa Trời là “mọi người được cứu-rỗi và hiểu-biết lẽ thật”, cho nên bạn hãy nhằm mục tiêu trình bày thông điệp về Nước Trời sao cho lôi cuốn được tất cả những người bạn gặp.—1 Ti 2:4.

Chăm chú lắng nghe. Mặc dù Đức Giê-hô-va thông biết mọi sự, Ngài vẫn lắng nghe người khác. Nhà tiên tri Mi-chê nhận được sự hiện thấy, trong đó Đức Giê-hô-va khuyến khích các thiên sứ bày tỏ ý kiến về cách xử trí một vấn đề nào đó. Kế đó, Đức Chúa Trời cho phép một thiên sứ thực hiện lời đề nghị mình đã đưa ra. (1 Vua 22:19-22) Khi Áp-ra-ham tỏ ra quan tâm đến phán quyết sắp giáng xuống Sô-đôm, Đức Giê-hô-va ân cần lắng nghe ông bày tỏ cảm nghĩ. (Sáng 18:23-33) Khi rao giảng, làm thế nào chúng ta có thể noi gương Đức Giê-hô-va trong việc lắng nghe?

Hãy khuyến khích người nghe phát biểu. Đặt một câu hỏi thích hợp, rồi ngừng nói chờ họ trả lời. Hãy thật sự lắng nghe. Sự chú ý ân cần của bạn sẽ khuyến khích họ thẳng thắn phát biểu. Nếu lời đáp bộc lộ một điều mà họ chú ý, hãy tế nhị hỏi thêm. Cố tìm hiểu người nghe, nhưng không biến cuộc trò chuyện thành cuộc thẩm vấn. Hãy thực tình khen những ý tưởng của họ nếu có thể làm thế. Dù không đồng ý với quan điểm của người nghe, hãy ân cần cho thấy bạn có nghe lời họ phát biểu.—Cô 4:6.

Tuy nhiên, chúng ta cần thận trọng để sự chú ý đến người khác không vượt ra ngoài giới hạn đúng đắn. Quan tâm đến người khác không có nghĩa là chúng ta được phép xoi mói vào chuyện riêng tư của họ. (1 Phi 4:15) Cần giữ gìn để người khác phái không hiểu lầm sự chú ý ân cần mà chúng ta biểu lộ. Bởi lẽ ở mỗi nước người ta quan niệm mỗi khác về mức độ thích đáng trong việc chú ý đến người khác, thậm chí ở mỗi người mỗi khác, cho nên cần có óc phán đoán tốt.—Lu 6:31.

Việc chuẩn bị trước giúp chúng ta là người biết lắng nghe. Biết rõ điều muốn trình bày giúp chúng ta điềm tĩnh và chú ý đến người khác một cách tự nhiên. Điều này khiến họ cảm thấy thoải mái và có thể sẵn sàng nói chuyện với chúng ta hơn.

Chúng ta tỏ ra kính nể người khác bằng cách lắng nghe họ. (Rô 12:10) Điều này cho thấy chúng ta coi trọng cảm nghĩ của họ. Thậm chí có thể làm họ lắng nghe chăm chú hơn những điều chúng ta nói. Vì vậy, Lời Đức Chúa Trời khuyên chúng ta một cách chí lý là “phải mau nghe mà chậm nói”.—Gia 1:19.

Giúp người khác tiến bộ. Lòng quan tâm đối với người khác sẽ khiến chúng ta tiếp tục nghĩ đến những người chú ý và trở lại thăm họ để chia sẻ lẽ thật nào của Kinh Thánh thỏa mãn trực tiếp các nhu cầu của họ. Khi suy nghĩ về lần thăm viếng tới, hãy xem xét những điều bạn đã hiểu biết về họ trong các lần trước. Chuẩn bị những thông tin về đề tài họ quan tâm đến. Làm nổi bật giá trị thiết thực của tài liệu, giúp họ thấy những điều đang học có thể giúp ích họ như thế nào.—Ê-sai 48:17.

Nếu người nghe cho biết một hoàn cảnh hoặc vấn đề đang đè nặng tâm trí họ, hãy xem đấy là cơ hội đặc biệt để chia sẻ tin mừng. Hãy noi theo gương Chúa Giê-su; ngài luôn sẵn sàng an ủi những người đau buồn. (Mác 6:31-34) Tránh đưa ra một giải pháp cấp thời hoặc cho lời khuyên hời hợt. Điều này có thể khiến cho người nghe cảm thấy là bạn không thật lòng chú ý. Thay vì thế, hãy tỏ lòng thấu cảm. (1 Phi 3:8) Kế đó, hãy nghiên cứu những ấn phẩm dựa trên Kinh Thánh, và chia sẻ những điểm có tính cách xây dựng nhằm giúp người học đối phó với tình huống. Tất nhiên, lòng quan tâm đầy yêu thương đối với người nghe không cho phép chúng ta tiết lộ những chuyện kín mà người ấy thổ lộ với chúng ta, trừ phi có lý do chính đáng.—Châm 25:9.

Chúng ta phải đặc biệt chú ý đến những người học hỏi Kinh Thánh với chúng ta. Hãy cầu nguyện và suy nghĩ về nhu cầu của từng người, và chuẩn bị buổi học nhằm vào những nhu cầu ấy. Hãy tự hỏi: ‘Anh hay chị này cần làm gì nữa để tiếp tục tiến bộ về thiêng liêng?’ Hãy yêu thương giúp đỡ người học trân trọng những gì mà Kinh Thánh và sách báo của “đầy-tớ trung-tín và khôn-ngoan” nói về vấn đề đó. (Mat 24:45) Trong một số trường hợp, chỉ giải thích thôi, có thể chưa đủ. Có lẽ bạn cần chỉ cho người học biết cách áp dụng một nguyên tắc Kinh Thánh, cùng nhau thật sự làm một điều gì đó nhằm minh họa cách áp dụng.—Giăng 13:1-15.

Cần thăng bằng và biết phán đoán khi giúp người khác sửa đổi đời sống cho phù hợp với những tiêu chuẩn của Đức Giê-hô-va. Mỗi người đều có khả năng và gốc gác khác nhau, nên mức tiến bộ của họ cũng khác nhau. Hãy tỏ ra phải lẽ về những điều mà bạn mong đợi nơi người khác. (Phi-líp 4:5) Đừng ép buộc họ phải thay đổi đời sống. Hãy để cho Lời Đức Chúa Trời và thánh linh thúc đẩy họ. Đức Giê-hô-va muốn người ta phụng sự Ngài vì lòng tự nguyện, chứ không vì bị ép buộc. (Thi 110:3) Tránh phát biểu ý kiến riêng về những điều mà họ phải tự quyết định, và cho dù người khác có yêu cầu bạn làm thế, hãy cẩn thận, đừng quyết định thay cho họ.—Ga 6:5.

Giúp đỡ thiết thực. Tuy Chúa Giê-su quan tâm chủ yếu đến lợi ích về thiêng liêng của người nghe, nhưng ngài cũng nhạy cảm đối với những nhu cầu khác của họ. (Mat 15:32) Ngay cả khi tài chính hạn hẹp, chúng ta vẫn có thể giúp đỡ qua nhiều cách thiết thực.

Chú ý đến người khác sẽ thúc đẩy chúng ta quan tâm đến họ. Thí dụ, nếu thời tiết xấu không tiện cho người nghe, hãy dời ra chỗ thuận lợi hơn, hoặc sắp đặt để tiếp tục cuộc thảo luận vào lúc khác. Nếu đến thăm viếng vào lúc bất tiện, hãy đề nghị trở lại sau. Nếu một người hàng xóm hay người chú ý bị bệnh hoặc nằm bệnh viện, hãy biểu lộ lòng quan tâm bằng cách gửi thiệp hoặc một lá thư ngắn hoặc đến thăm. Nếu thích hợp, bạn cũng có thể nấu một bữa ăn đơn giản hoặc làm một vài việc tử tế khác.

Khi những người học Kinh Thánh tiến bộ, họ có thể cảm thấy thiếu thốn về mặt tình cảm vì đã bớt giao du với những bạn cũ. Hãy làm bạn với họ. Dành thì giờ nói chuyện với họ sau những lần học hỏi Kinh Thánh và những lúc khác. Khuyến khích họ giao thiệp với những người tốt. (Châm 13:20) Hãy giúp họ tham dự các buổi họp đạo Đấng Christ. Ngồi cạnh họ trong các buổi họp như thế, và giúp họ trông chừng con cái để mọi người đều có thể rút được lợi ích đầy đủ hơn từ chương trình.

Biểu lộ sự chú ý tự đáy lòng. Biểu lộ sự chú ý đến người khác không phải là một kỹ thuật mà chúng ta có thể tinh thông, nhưng là đức tính của tấm lòng. Mức độ chú ý của chúng ta đối với người khác biểu lộ qua nhiều cách. Nó thể hiện qua cách chúng ta lắng nghe và những gì chúng ta nói. Nó biểu hiện ở lòng tử tế và sự quan tâm chúng ta dành cho người khác. Ngay cả khi không nói hoặc làm bất kỳ điều gì, nó cũng được bộc lộ qua thái độ và nét mặt của chúng ta. Nếu chúng ta thật sự quan tâm đến người khác, chắc chắn họ sẽ nhận ra.

Lý do quan trọng nhất để tỏ ra chân thành chú ý đến người khác là khi làm thế, chúng ta bắt chước tình yêu thương và lòng thương xót của Cha trên trời. Điều này góp phần thu hút người nghe đến với Đức Giê-hô-va và thông điệp mà Ngài giao phó cho chúng ta truyền bá. Vì vậy, khi bạn chia sẻ tin mừng, hãy cố gắng “chớ chăm về lợi riêng mình, nhưng phải chăm về lợi kẻ khác nữa”.—Phi-líp 2:4.