Sống bởi đức tin nơi lời hứa của Đức Chúa Trời
“Ta là Đức Chúa Trời, và chẳng có Chúa nào khác; ta là Đức Chúa Trời, chẳng có ai giống như ta. Ta đã rao sự cuối-cùng từ buổi đầu-tiên, và đã nói từ thuở xưa những sự chưa làm nên”.—Ê-SAI 46:9, 10.
1, 2. Về việc Đức Chúa Trời có can thiệp vào vấn đề trên đất hay không, người ta có những quan điểm khác nhau nào?
ĐỨC CHÚA TRỜI can thiệp vào những vấn đề trên đất đến mức nào? Có nhiều ý kiến khác nhau về điều này. Một quan điểm cho rằng Ngài không can thiệp gì cả. Sau khi tạo dựng loài người, Ngài không sẵn lòng hoặc không thể làm gì cho chúng ta. Theo quan điểm này, Đức Chúa Trời như một người cha đặt con mình trên một chiếc xe đạp mới, vịn rồi đẩy xe cho con mình tự đạp ra ngoài đường. Sau đó người cha bỏ đi chỗ khác. Đứa con tự mình xoay sở; nó có thể té hoặc không té. Dù sao thì vấn đề không còn trong tay người cha nữa.
2 Một quan điểm khác là Đức Chúa Trời tích cực điều khiển mọi khía cạnh trong đời sống chúng ta và Ngài trực tiếp dính líu đến mọi chuyện xảy ra trong suốt sự sáng tạo của Ngài. Tuy nhiên, nếu vậy một số người sẽ kết luận rằng Đức Chúa Trời không những khiến cho điều tốt xảy ra mà còn gây ra tội ác và tai họa làm khổ loài người. Biết được sự thật về cách xử sự của Đức Chúa Trời sẽ giúp chúng ta biết Ngài sẽ làm gì. Điều này cũng sẽ củng cố đức tin chúng ta về việc Ngài chắc chắn thực hiện lời hứa của Ngài.—Hê-bơ-rơ 11:1.
3. (a) Làm sao chúng ta biết Đức Giê-hô-va là Đức Chúa Trời có ý định? (b) Tại sao Kinh Thánh nói rằng Đức Giê-hô-va ‘lập thành’ ý định của Ngài?
3 Trọng tâm của câu hỏi Đức Chúa Trời có can thiệp vào vấn đề của loài người hay không là sự kiện Đức Giê-hô-va là Đức Chúa Trời có ý định. Điều đó hàm ẩn trong chính danh Ngài. “Giê-hô-va” nghĩa là “Đấng làm cho thành tựu”. Dần dần Đức Giê-hô-va hành động để khiến mình trở thành Đấng làm tròn mọi lời hứa của Ngài. Vì vậy, có thể nói là Đức Giê-hô-va ‘lập thành’ ý định của Ngài về những biến cố hoặc hành động trong tương lai. (2 Các Vua 19:25, NW; Ê-sai 46:11, NW) Từ này đến từ chữ Hê-bơ-rơ ya·tsarʹ có liên quan đến chữ có nghĩa là “thợ gốm”. (Giê-rê-mi 18:4) Cũng như người thợ gốm khéo léo có thể lấy cục đất sét nắn thành một bình đẹp đẽ, Đức Giê-hô-va có thể uốn nắn, hoặc điều động sự việc để hoàn thành ý muốn của Ngài.—Ê-phê-sô 1:11.
4. Đức Chúa Trời sửa soạn trái đất cho loài người ở như thế nào?
4 Thí dụ, Đức Chúa Trời đã định rằng trái đất sẽ là một nơi ở tuyệt đẹp của loài người hoàn toàn, biết vâng lời. (Ê-sai 45:18) Từ lâu trước khi Ngài sáng tạo ra người nam và nữ đầu tiên, Đức Giê-hô-va yêu thương sửa soạn trái đất cho họ. Những chương đầu sách Sáng-thế Ký miêu tả cách Đức Giê-hô-va lập ra ngày và đêm, đất và biển. Kế tiếp, Ngài tạo ra cây cỏ và thú vật. Sự sửa soạn trái đất cho loài người ở bao gồm nhiều ngàn năm. Công trình đó đã được hoàn tất tốt đẹp. Người nam và nữ đầu tiên bắt đầu đời sống ở Ê-đen, một vườn địa đàng vui thú có đủ mọi thứ để họ có thể vui hưởng đời sống. (Sáng-thế Ký 1:31) Vì vậy Đức Giê-hô-va trực tiếp can thiệp vào vấn đề trên đất, dần dần uốn nắn công việc theo ý định cao cả của Ngài. Sự gia tăng của gia đình nhân loại có thay đổi điều đó không?
Đức Giê-hô-va giới hạn sự giao tiếp với loài người
5, 6. Tại sao Đức Chúa Trời giới hạn sự giao tiếp với loài người?
5 Dù có quyền lực làm thế, Đức Giê-hô-va không điều khiển và kiểm soát mọi chi tiết hoạt động của loài người. Điều này có lý do. Một là loài người được dựng nên theo hình ảnh Đức Chúa Trời, có tự do ý chí, tự do lựa chọn. Đức Giê-hô-va không buộc chúng ta tuân lệnh Ngài; đồng thời chúng ta không phải là bù nhìn. (Phục-truyền Luật-lệ Ký 30:19, 20; Giô-suê 24:15) Dù bắt chúng ta chịu trách nhiệm về hành động mình, Đức Chúa Trời yêu thương cho chúng ta khá nhiều tự do để quyết định mình sẽ sống như thế nào.—Rô-ma 14:12; Hê-bơ-rơ 4:13.
6 Một lý do khác cho biết tại sao Đức Chúa Trời không điều động mọi sự xảy ra có liên quan đến vấn đề mà Sa-tan nêu ra tại Ê-đen. Sa-tan thách đố quyền thống trị của Đức Chúa Trời. Hắn hứa cho Ê-va cái có vẻ như là cơ hội được độc lập—một điều mà bà và sau này chồng bà, A-đam, đã chấp nhận. (Sáng-thế Ký 3:1-6) Vì vậy, Đức Chúa Trời đã cho phép loài người tự cai trị trong một thời gian để chứng tỏ lời thách đố của Sa-tan có đúng không. Vì lẽ này, sự sai quấy mà người ta làm ngày nay không thể đổ lỗi cho Đức Chúa Trời được. Môi-se viết về những người phản nghịch: “Chúng đáng mang xấu-hổ, vì đã phản Ngài, chẳng phải con trai của [Đức Chúa Trời] nữa”.—Phục-truyền Luật-lệ Ký 32:5.
7. Đức Giê-hô-va có ý định gì đối với trái đất và nhân loại?
7 Tuy nhiên, trong khi cho phép loài người tự do lựa chọn và thử nghiệm sự tự trị, Đức Giê-hô-va không chọn chính sách bất can thiệp về vấn đề trên đất, một chính sách cho chúng ta hy vọng mỏng manh là Ngài sẽ thực hiện lời hứa Ngài. Dù A-đam và Ê-va nghịch lại quyền thống trị của Đức Chúa Trời, Đức Giê-hô-va không thay đổi ý định yêu thương của Ngài đối với trái đất và nhân loại. Ngài chắc chắn sẽ biến đổi trái đất thành địa đàng có người hoàn toàn, biết vâng lời và vui mừng ở. (Lu-ca 23:42, 43) Từ Sáng-thế Ký đến Khải-huyền, Kinh Thánh miêu tả cách Đức Giê-hô-va dần dần hành động để hoàn thành mục tiêu đó.
Đức Chúa Trời hành động để hoàn thành ý muốn của Ngài
8. Việc đem dân Y-sơ-ra-ên vào Đất Hứa bao hàm điều gì?
8 Qua cách xử sự với dân Y-sơ-ra-ên, Đức Chúa Trời cho thấy Ngài sẽ hoàn thành ý định của Ngài. Thí dụ, Đức Giê-hô-va trấn an Môi-se rằng Ngài sẽ giải cứu dân Y-sơ-ra-ên ra khỏi Ai Cập và đem họ vào Đất Hứa, đất đượm sữa và mật. (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:8) Đây là lời tuyên bố quan trọng và làm vững lòng. Điều này bao hàm việc giải thoát dân Y-sơ-ra-ên và những người đồng hành với họ tổng cộng là ba triệu người ra khỏi một nước mạnh, kịch liệt phản đối sự ra đi của họ. (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:19) Họ sẽ được đem đến đất mà dân những nước mạnh đang ở và kịch liệt kháng cự việc họ đến. (Phục-truyền Luật-lệ Ký 7:1) Còn ở chính giữa là đồng vắng nơi mà dân Y-sơ-ra-ên sẽ cần đồ ăn và nước uống. Trong tình huống này, Đức Giê-hô-va đã có cơ hội biểu lộ quyền năng và cương vị của Đức Chúa Trời tối cao.—Lê-vi Ký 25:38.
9, 10. (a) Tại sao Giô-suê có thể chứng thực là lời hứa của Đức Chúa Trời đáng tin cậy? (b) Việc chúng ta tin tưởng Đức Chúa Trời có khả năng để thưởng cho những người trung thành là điều quan trọng như thế nào?
9 Qua một loạt những việc làm phi thường, Đức Chúa Trời dẫn dân Y-sơ-ra-ên ra khỏi Ai Cập. Đầu tiên, Ngài giáng mười tai họa trên nước Ai Cập. Kế đến, Ngài rẽ nước Biển Đỏ, giúp dân Y-sơ-ra-ên thoát được trong khi quân Ai Cập đuổi theo bị hủy diệt. (Thi-thiên 78:12, 13, 43-51) Sau đó, Ngài chăm sóc dân Y-sơ-ra-ên trong đồng vắng 40 năm, cho họ ăn ma-na, cung cấp nước và còn lo sao cho áo xống họ không rách và chân họ không sưng. (Phục-truyền Luật-lệ Ký 8:3, 4) Sau khi dân Y-sơ-ra-ên vào Đất Hứa, Đức Giê-hô-va giúp họ chiến thắng kẻ thù. Giô-suê, người thực hành đức tin mạnh nơi lời hứa của Đức Giê-hô-va, đã chứng kiến tận mắt mọi điều này. Vì vậy, ông có thể tin tưởng nói với những trưởng lão trong thời ông: “Hãy hết lòng hết ý nhận biết rằng trong các lời lành mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi đã phán về các ngươi, chẳng có một lời nào sai hết, thảy đều ứng-nghiệm cho các ngươi”.—Giô-suê 23:14.
10 Như Giô-suê thời xưa, tín đồ Đấng Christ ngày nay hoàn toàn tin tưởng rằng Đức Chúa Trời sẵn lòng và có khả năng hành động để giúp những người phụng sự Ngài. Niềm tin chắc này là phần thiết yếu của đức tin chúng ta. Sứ đồ Phao-lô viết: “Không có đức-tin, thì chẳng hề có thế nào ở cho đẹp ý Ngài; vì kẻ đến gần Đức Chúa Trời phải tin rằng... Ngài là Đấng hay thưởng cho kẻ tìm-kiếm Ngài”.—Hê-bơ-rơ 11:6.
Đức Chúa Trời thấy trước tương lai
11. Những yếu tố nào khiến Đức Chúa Trời thực hiện các lời hứa của Ngài?
11 Đến đây, chúng ta đã thấy rằng dù Đức Chúa Trời cho người ta tự do ý chí và tự trị, Ngài có cả quyền năng lẫn ý muốn hành động để hoàn thành ý định của Ngài. Nhưng có một yếu tố khác góp phần làm cho việc thực hiện lời hứa của Đức Chúa Trời được chắc chắn. Đức Giê-hô-va có thể thấy trước tương lai. (Ê-sai 42:9) Qua tiên tri của Ngài, Đức Chúa Trời nói: “Hãy nhớ lại những sự ngày xưa; vì ta là Đức Chúa Trời, và chẳng có Chúa nào khác; ta là Đức Chúa Trời, chẳng có ai giống như ta. Ta đã rao sự cuối-cùng từ buổi đầu-tiên, và đã nói từ thuở xưa những sự chưa làm nên. Ta phán rằng: Mưu của ta sẽ lập, và ta sẽ làm ra mọi sự ta đẹp ý”. (Ê-sai 46:9, 10) Một nông dân kinh nghiệm biết khi nào và nơi nào nên gieo hạt giống, nhưng người vẫn có thể không biết chắc chuyện gì sẽ xảy ra. Tuy nhiên, “Vua muôn đời” có sự hiểu biết chính xác để thấy trước khi nào và nơi nào Ngài nên hành động để thực hiện ý định Ngài.—1 Ti-mô-thê 1:17.
12. Vào thời Nô-ê, Đức Giê-hô-va sử dụng khả năng biết trước qua cách nào?
12 Hãy xem xét cách Đức Chúa Trời sử dụng khả năng biết trước vào thời Nô-ê. Bởi vì sự gian ác xấu xa lan tràn khắp đất, Đức Chúa Trời cương quyết kết liễu loài người bất tuân. Ngài ấn định khi nào Ngài sẽ làm điều này, 120 năm sau. (Sáng-thế Ký 6:3) Khi ấn định thời gian rõ rệt đó, Đức Giê-hô-va quan tâm đến nhiều điều hơn là chỉ hủy diệt người ác, điều này Ngài có thể làm bất cứ lúc nào. Thời biểu của Đức Giê-hô-va cũng có sự bảo toàn những người công bình nữa. (So sánh Sáng-thế Ký 5:29). Với sự khôn ngoan, Đức Giê-hô-va biết trước khi nào cần giao công việc mà sẽ dẫn đến mục đích đó. Ngài cho Nô-ê biết đầy đủ các chi tiết. Nô-ê phải đóng một chiếc tàu “để cứu nhà mình”, và kẻ ác phải bị diệt bởi trận nước lụt toàn cầu.—Hê-bơ-rơ 11:7; Sáng-thế Ký 6:13, 14, 18, 19.
Một công trình xây dựng to lớn
13, 14. Tại sao việc đóng tàu là một công việc đầy thử thách?
13 Hãy xem xét công việc này theo quan điểm của Nô-ê. Vì là người thờ phượng Đức Chúa Trời, Nô-ê biết rằng Đức Giê-hô-va có thể hủy diệt những người không tin kính. Tuy nhiên, trước khi điều đó xảy ra, có công việc phải làm—một việc đòi hỏi phải có đức tin. Đóng tàu sẽ là một công trình to lớn. Đức Chúa Trời cho biết kích thước rõ ràng của chiếc tàu. Nó dài hơn một số vận động trường thời nay và cao bằng một tòa nhà năm tầng. (Sáng-thế Ký 6:15) Những người đóng tàu thì ít lại thiếu kinh nghiệm. Họ không có dụng cụ và máy móc tinh vi như thời nay. Hơn nữa, vì không có khả năng biết trước tương lai như Đức Giê-hô-va, Nô-ê không tài nào biết tình trạng nào sẽ nảy sinh nhiều năm sau có thể giúp hoặc làm cản trở công trình đóng tàu. Chắc là Nô-ê phải suy nghĩ nhiều. Làm sao gom lại vật liệu xây cất? Làm sao gom lại các thú vật? Cần đồ ăn nào và bao nhiêu? Trận Nước Lụt đã được báo trước sẽ xảy ra vào đúng lúc nào?
14 Rồi lại thêm tình trạng xã hội nữa. Sự gian ác đầy dẫy. Bọn Nê-phi-lim to lớn, tức là con lai của thiên sứ ác và những người đàn bà, làm cho đất đầy dẫy sự hung bạo. (Sáng-thế Ký 6:1-4, 13, NW) Hơn nữa, việc đóng tàu không phải là công trình có thể làm một cách bí mật. Người ta có lẽ tự hỏi không biết Nô-ê làm gì, và ông hẳn là đã nói cho họ biết. (2 Phi-e-rơ 2:5) Có thể mong họ chấp nhận không? Chắc chắn không! Nhiều năm trước đó, người trung thành Hê-nóc đã rao báo về sự hủy diệt người ác. Thông điệp ông không được dân chúng ưa chuộng đến độ Đức Chúa Trời “tiếp người đi”, hoặc rút ngắn đời ông, hẳn là để ngăn cản kẻ thù của Ngài giết ông. (Sáng-thế Ký 5:24; Hê-bơ-rơ 11:5; Giu-đe 14; 15) Không những Nô-ê rao báo một thông điệp tương tự như thế mà còn phải đóng tàu. Trong lúc tàu đang được đóng, nó được dùng làm một sự nhắc nhở mạnh mẽ về sự trung thành của Nô-ê trước những người ác thời đó!
15. Tại sao Nô-ê tin tưởng rằng mình có thể thực hiện được trách nhiệm?
15 Nô-ê biết rằng công trình đó được Đức Chúa Trời Toàn Năng ủng hộ và ban phước. Chẳng phải chính Đức Giê-hô-va đã giao công việc đó cho ông sao? Đức Giê-hô-va đã cam đoan với Nô-ê rằng ông và gia đình sẽ vào chiếc tàu đóng xong và được bảo toàn mạng sống qua khỏi Trận Nước Lụt toàn cầu. Đức Chúa Trời còn nhấn mạnh sự chắc chắn về điều đó với một giao ước trang trọng. (Sáng-thế Ký 6:18, 19) Chắc hẳn là Nô-ê nhận biết rằng Đức Giê-hô-va đã biết trước và ước lượng mọi vấn đề liên hệ trước khi giao trách nhiệm đó. Hơn nữa, Nô-ê biết rằng Đức Giê-hô-va có quyền năng can thiệp để giúp ông khi cần. Vậy đức tin khiến Nô-ê hành động. Như con cháu ông là Áp-ra-ham, Nô-ê “tin chắc rằng điều chi Đức Chúa Trời đã hứa, Ngài cũng có quyền làm trọn được”.—Rô-ma 4:21.
16. Trong lúc việc đóng tàu diễn tiến, đức tin của Nô-ê được củng cố thế nào?
16 Thời gian trôi qua và chiếc tàu thành hình, đức tin Nô-ê đã được củng cố. Những vấn đề về việc đóng tàu và điều hành các hoạt động được giải quyết. Thử thách đã vượt qua được. Không sự chống đối nào có thể làm ngưng công việc. Gia đình Nô-ê cảm nghiệm được sự hỗ trợ và che chở của Đức Giê-hô-va. Trong lúc Nô-ê tiếp tục không ngừng, ‘sự thử-thách đức-tin của ông sanh ra sự nhịn-nhục’. (Gia-cơ 1:2-4) Cuối cùng chiếc tàu được hoàn tất, Nước Lụt đến, và Nô-ê cùng gia đình được sống sót. Nô-ê thấy lời hứa của Đức Chúa Trời được thực hiện, và sau này Giô-suê cũng cảm nghiệm được điều đó. Đức tin của Nô-ê đã được tưởng thưởng.
Đức Giê-hô-va ủng hộ công việc
17. Thời kỳ của chúng ta tương tự với ngày của Nô-ê như thế nào?
17 Chúa Giê-su báo trước rằng ngày của chúng ta tương tự như ngày của Nô-ê. Lần nữa Đức Chúa Trời cương quyết hủy diệt kẻ ác và ấn định ngày giờ cho điều này xảy ra. (Ma-thi-ơ 24:36-39) Ngài cũng đã chuẩn bị mọi sự để bảo toàn những người công bình. Thời xưa Nô-ê phải đóng tàu, thì thời nay tôi tớ Đức Chúa Trời phải rao báo ý định của Đức Giê-hô-va, dạy Lời Ngài và đào tạo môn đồ.—Ma-thi-ơ 28:19.
18, 19. Làm thế nào chúng ta biết công việc rao giảng tin mừng có hậu thuẫn của Đức Giê-hô-va?
18 Nếu Đức Giê-hô-va không ở cùng Nô-ê để ủng hộ và nâng đỡ thì chắc ông không đóng được tàu. (So sánh Thi-thiên 127:1). Cũng vậy, không có hậu thuẫn của Đức Giê-hô-va, đạo thật của Đấng Christ chắc không tồn tại, chứ đừng nói đến hưng thịnh. Ga-ma-li-ên, một người Pha-ri-si và thầy dạy luật được quý trọng, đã nhận thức được điều này. Khi Tòa Công Luận Do Thái muốn diệt trừ các sứ đồ, ông cảnh cáo họ: “Hãy lánh xa những người đó, để mặc họ đi. Vì nếu mưu-luận và công-cuộc nầy ra bởi người ta, thì sẽ tự hư đi; nhưng nếu bởi Đức Chúa Trời ra, thì các ngươi phá-diệt những người đó chẳng nổi”.—Công-vụ các Sứ-đồ 5:38, 39.
19 Sự thành công của việc rao giảng, cả thế kỷ thứ nhất lẫn ngày nay, đã chứng tỏ rằng việc này không phải của loài người mà là của Đức Chúa Trời. Bài tới sẽ bàn đến một số hoàn cảnh và sự phát triển hứng thú đã giúp công việc này thành công trên một bình diện rộng lớn.
Đừng bao giờ bỏ cuộc!
20. Ai ủng hộ chúng ta trong việc rao giảng tin mừng?
20 Dù sống trong “những thời-kỳ khó-khăn”, chúng ta có thể chắc chắn là Đức Giê-hô-va đang hoàn toàn nắm quyền kiểm soát. Ngài ủng hộ và nâng đỡ dân Ngài trong khi họ cố hoàn tất công việc rao giảng tin mừng trước thời điểm mà Đức Chúa Trời ấn định chấm dứt hệ thống mọi sự gian ác này. (2 Ti-mô-thê 3:1; Ma-thi-ơ 24:14) Đức Giê-hô-va mời chúng ta “cùng làm việc” với Ngài. (1 Cô-rinh-tô 3:9) Chúng ta cũng được cam đoan rằng Chúa Giê-su Christ ở cùng chúng ta khi làm công việc này và chúng ta có thể tin cậy sự hậu thuẫn và hướng dẫn của thiên sứ.—Ma-thi-ơ 28:20; Khải-huyền 14:6.
21. Chúng ta không bao giờ nên bỏ niềm tin chắc về điều gì?
21 Vì Nô-ê và gia đình ông thực hành đức tin nơi lời hứa Đức Chúa Trời, họ được cứu qua trận nước lụt. Ngày nay, những người thực hành đức tin tương tự như thế sẽ được cứu qua khỏi “cơn đại-nạn” sắp đến. (Khải-huyền 7:14) Chúng ta sống trong thời kỳ thật hứng thú. Những biến cố quan trọng sắp sửa đến! Chẳng bao lâu nữa, Đức Chúa Trời sẽ hành động để đưa chúng ta vào trời mới vinh hiển và đất mới nơi có sự công bình ngự trị. (2 Phi-e-rơ 3:13) Đừng bao giờ, đừng bao giờ bỏ niềm tin chắc của bạn, đó là bất cứ điều gì Đức Chúa Trời phán, Ngài cũng có quyền làm trọn được.—Rô-ma 4:21.
Những điểm để nhớ
◻ Tại sao Đức Giê-hô-va không kiểm soát mọi chi tiết hoạt động của loài người?
◻ Qua cách xử sự với Y-sơ-ra-ên, khả năng thực hiện ý định của Đức Giê-hô-va được thấy rõ như thế nào?
◻ Đức Giê-hô-va biểu lộ khả năng thấy trước tương lai trong thời Nô-ê như thế nào?
◻ Chúng ta có thể tin tưởng điều gì về lời hứa của Đức Chúa Trời?