Câu hỏi của độc giả

Nhân-chứng Giê-hô-va cố hết sức để ăn ở lương thiện và tin cậy lẫn nhau; vậy, tại sao họ cảm thấy là ký hợp đồng khi giao dịch làm ăn giữa hai người là điều quan trọng?

Vì làm như thế chứng tỏ là họ thực tế, yêu thương và theo nguyên tắc Kinh-thánh. Tại sao vậy? Chúng ta hãy xem các khía cạnh của hợp đồng thương mại.

Kinh-thánh có ghi lại cách Đức Chúa Trời đối xử với người Y-sơ-ra-ên, dân có giao ước với ngài. Kinh-thánh cũng nói đến các giao dịch thương mại liên hệ đến những người thờ phượng thật. Sáng-thế Ký đoạn 23 nói đến một giao dịch thương mại mà chúng ta có thể xem xét. Khi Sa-ra qua đời, Áp-ra-ham muốn mua một phần mộ để chôn người vợ yêu quí của ông. Ông đi thương lượng với những người Ca-na-an ở gần Hếp-rôn. Các câu 7-9 cho thấy ông đề nghị một giá minh bạch để mua thửa đất ông muốn. Câu 10 chứng tỏ ông đề nghị giá đó trước mặt nhiều người; họ nghe ông nói tại cửa thành. Câu 13 cho thấy người chủ đề nghị biếu thửa đất cho Áp-ra-ham, nhưng Áp-ra-ham trả lời rằng ông chỉ mua đất chứ không xin cho không. Các câu 17, 18, và 20 giải thích rằng hai bên đã thỏa thuận để làm như thế, được chứng nhận “trước mặt các dân họ Hếch cùng mọi người đến cửa thành”.

Nhưng có khác gì không khi hai người mua bán như thế đều là người thờ phượng thật? Sách Giê-rê-mi đoạn 32 đưa ra câu trả lời. Từ câu 6 trở đi, chúng ta thấy Giê-rê-mi được căn dặn đi mua đất của người em họ. Câu 9 cho thấy hai bên đều chịu giá. Ta đọc các câu 10-12: “Tôi [Giê-rê-mi] viết khế và niêm-phong, mời người làm chứng và cân bạc trong cái cân. Tôi liền lấy tờ khế bán, cả khế đã niêm-phong theo lề-luật và thói-tục, và khế để ngỏ nữa. Tôi trao khế mua cho Ba-rúc, con trai Nê-ri-gia, cháu Ma-a-sê-gia, trước mặt Ha-na-mê-ên, con trai chú tôi, và trước mặt những kẻ làm chứng có ký tên vào khế nữa, cũng ở trước mặt mọi người Giu-đa đương ngồi trong hành-lang lính canh”.

Vâng, dù Giê-rê-mi giao dịch làm ăn với một anh em cùng đạo, ngay cả một người bà con, ông làm đúng thủ tục pháp lý. Họ viết xuống hai tờ khế—một tờ mở sẵn để có thể dễ dàng tham khảo, bản thứ hai được niêm phong để làm bằng chứng nếu như sau này có sự nghi ngờ gì về sự chính xác của bản kia. Tất cả các thủ tục này đều diễn ra “tại trước mặt họ”, như câu 13 nói. Như vậy, đó là một giao dịch thương mại hợp pháp, được mọi người biết đến và có người chứng kiến. Vậy rõ ràng là Kinh-thánh đặt ra tiền lệ về việc những người thờ phượng thật phải có giấy tờ hẳn hoi trong những vụ giao dịch như thế.

Ngoài ra, làm như vậy cũng thực tế nữa. Chúng ta biết câu nói “thì giờ và sự bất trắc xảy ra cho mọi người” quả là chí lý (Truyền-đạo 9:11, NW). Điều này cũng xảy đến cho các tín đồ đấng Christ tận tụy và trung thành. Gia-cơ 4:13, 14 nói thế này: “Hỡi anh em, là kẻ nói rằng: Hôm nay, hoặc ngày mai, ta sẽ đến thành kia, ở đó một năm, buôn-bán và phát-tài,—song ngày mai sẽ như thế nào, anh em chẳng biết!” Bởi vậy, chúng ta có thể bắt tay vào một việc gì đó, chẳng hạn như mua sắm, thực hiện một công việc hay dịch vụ đã được thỏa thuận hoặc sản xuất một đồ vật gì cho ai. Nhưng ngày mai—hoặc tháng sau hay năm tới—sẽ ra sao? Nói sao nếu chúng ta hoặc bên kia gặp tai nạn? Trong trường hợp đó thì dường như không thể giữ lời ghi trong hợp đồng được. Nếu chúng ta không thể thực hiện được công việc hoặc hoàn tất dịch vụ, hay là người kia thấy hầu như không thể trả tiền hay giữ được lời ghi trong hợp đồng thì sao? Nếu không có hợp đồng thì nhiều vấn đề khó khăn có thể xảy ra; những vấn đề này có thể được giải quyết hoặc tránh hẳn bằng một hợp đồng giản dị.

Hơn nữa, chúng ta không nên quên rằng nhiều khía cạnh của đời sống rất là bất ổn nên sau này một người nào khác có thể phải thay thế chúng ta hoặc phải giải quyết công việc làm ăn buôn bán của chúng ta (hoặc của người kia). Gia-cơ nói thêm nơi câu 14: “Vì, sự sống của anh em là chi? Chẳng qua như hơi nước, hiện ra một lát rồi lại tan ngay”. Trên thực tế, chúng ta có thể chết một cách bất ngờ. Một tờ hợp đồng, một tờ giao kèo, thật ra có thể cho phép những người khác giải quyết vấn đề nếu như có điều gì bất ngờ xảy đến cho một trong hai người.

Hiểu theo một nghĩa nào đó, điều này đưa đến một khía cạnh thứ ba—chúng ta bày tỏ lòng yêu thương khi viết rõ ràng trên tờ hợp đồng. Chắc chắn, nếu một trong hai người bị chết, hoặc gặp phải tai nạn và bị tàn phế, thì việc có sẵn một bản văn tự cho biết trách nhiệm hoặc quyền lợi về tài chánh của mình là một điều yêu thương mà một tín đồ có thể làm. Và khi lập bản hợp đồng hãy nêu rõ bổn phận hoặc quyền lợi của người kia, chúng ta biểu lộ tình yêu thương, thay vì sự nghi kỵ, đối với người mà mình giao dịch. Thủ tục đầy yêu thương này sẽ làm giảm bất cứ nguyên nhân nào gây ra sự cay đắng hoặc tức giận đến mức tối thiểu nếu như một trong hai người bất toàn lỡ quên đi vài chi tiết hoặc trách nhiệm. Và có ai trong chúng ta lại không bất toàn, hay quên hoặc dễ hiểu lầm chi tiết hoặc ý định của người khác? (Ma-thi-ơ 16:5).

Những tờ hợp đồng làm ăn phản ảnh tình yêu thương đối với anh em, gia đình và hội thánh nói chung theo những cách khác nữa. Nhưng rõ ràng rằng ngoài tình yêu thương ra, các văn tự như thế với đầy đủ chi tiết còn thực tế và phù hợp với Kinh-thánh.