MỐI ĐE DỌA: Giấy cói và giấy da là hai loại vật liệu chính mà những người viết Kinh Thánh cũng như những người sao chép dùnga (2 Ti-mô-thê 4:13). Các vật liệu này đe dọa sự tồn tại của Kinh Thánh như thế nào?

Giấy cói dễ bị rách, phai màu và mất độ bền. Hai nhà Ai Cập học là Richard Parkinson và Stephen Quirke nói: “Một tờ giấy cói có thể từ từ bị rã ra thành sợi và thành một nắm bụi. Khi được lưu trữ, một cuộn giấy cói có thể bị mốc hoặc bị rữa do ẩm. Nếu được chôn, giấy cói có thể bị các loài gặm nhấm hoặc côn trùng ăn, đặc biệt là kiến trắng”. Sau khi được tìm thấy, một số mảnh giấy cói tiếp xúc với ánh sáng mạnh hoặc độ ẩm cao và chúng càng nhanh hỏng hơn.

Giấy da bền hơn giấy cói, nhưng cũng bị hỏng nếu không được gìn giữ cẩn thận hoặc khi tiếp xúc với nhiệt độ, độ ẩm cao hay ánh sáng mạnh.b Giấy da cũng là mục tiêu để côn trùng tấn công. Vì thế, quyển sách Everyday Writing in the Graeco-Roman East cho biết là đối với các tài liệu cổ, “sự tồn tại là một điều hiếm gặp”. Nếu Kinh Thánh bị mục nát như thế, thì thông điệp trong đó cũng đã mất theo.

KINH THÁNH ĐÃ TỒN TẠI NHƯ THẾ NÀO? Luật pháp Do Thái buộc mỗi vị vua phải “sao lại cho mình một bản thứ hai của luật này vào một cuốn sách”. “Luật này” là năm sách đầu tiên trong Kinh Thánh (Phục-truyền Luật-lệ Ký 17:18, Các Giờ Kinh Phụng Vụ). Ngoài ra, những người sao chép chuyên nghiệp đã làm ra nhiều bản chép tay đến mức vào thế kỷ thứ nhất công nguyên (CN), Kinh Thánh có thể được tìm thấy ở các nhà hội trên khắp xứ Y-sơ-ra-ên và tận Ma-xê-đô-ni-a xa xôi! (Lu-ca 4:16, 17; Công vụ 17:11). Bằng cách nào một số bản chép tay cổ của Kinh Thánh tồn tại cho đến ngày nay?

Một học giả nghiên cứu về Tân ước là Philip W. Comfort nói: “Người Do Thái thường đặt các cuộn sách Kinh Thánh trong bình hoặc hũ để gìn giữ chúng”. Hẳn là các tín đồ Đấng Ki-tô cũng tiếp tục truyền thống này. Kết quả là một số bản Kinh Thánh chép tay đầu tiên đã được tìm thấy trong các bình đất sét cũng như các phòng nhỏ chứa đồ, hang động tối và ở những vùng cực kỳ khô hạn.

KẾT QUẢ: Hàng ngàn mảnh Kinh Thánh chép tay đã tồn tại cho đến ngày nay, một số có niên đại trên 2.000 năm. Không quyển sách cổ nào có nhiều bản chép tay từ xa xưa như thế.

MỐI ĐE DỌA: Nhiều nhà lãnh đạo chính trị và tôn giáo đã có ý đồ đi ngược lại với thông điệp Kinh Thánh. Họ thường dùng quyền lực của mình để ngăn cản người dân sở hữu, dịch và làm ra Kinh Thánh. Hãy xem hai trường hợp:

• Khoảng năm 167 trước công nguyên (TCN): Vua của vương quốc Seleucus là Antiochus Epiphanes đã ra sức bắt người Do Thái phải theo tôn giáo của Hy Lạp. Ông ra lệnh tiêu hủy tất cả các bản Kinh Thánh phần tiếng Hê-bơ-rơ. Sử gia Heinrich Graetz viết rằng các vị quan đã “xé và đốt bất kỳ cuộn sách Luật Pháp nào họ tìm thấy, và giết chết những ai tìm niềm an ủi và sức lực qua việc đọc các cuộn sách ấy”.

• Thời Trung Cổ: Giới chức sắc Công giáo tức giận vì giáo dân rao báo những gì Kinh Thánh dạy thay vì giáo lý Công giáo. Bất kỳ giáo dân nào sở hữu các sách của Kinh Thánh ngoại trừ sách Thi-thiên trong tiếng La-tinh thì bị xem là dị giáo. Một hội đồng của giáo hội đã thực thi mệnh lệnh đó khi phái đi những người “thường xuyên tìm kiếm những kẻ dị giáo một cách siêng năng và sốt sắng... bằng cách lùng sục tất cả các căn nhà và tầng hầm nào khả nghi... Ngôi nhà nào có kẻ dị giáo sẽ bị phá hủy”.

Nếu kẻ thù thành công trong việc tiêu hủy Kinh Thánh, thì thông điệp trong đó hẳn đã bị biến mất.

KINH THÁNH ĐÃ TỒN TẠI NHƯ THẾ NÀO? Chiến dịch của vua Antiochus chủ yếu tập trung ở Y-sơ-ra-ên, nhưng các cộng đồng người Do Thái đã được hình thành tại rất nhiều xứ khác. Các học giả ước lượng rằng đến thế kỷ thứ nhất CN, hơn 60% dân Do Thái sống bên ngoài Y-sơ-ra-ên. Trong các nhà hội, người Do Thái lưu giữ các bản Kinh Thánh. Đó chính là Kinh Thánh được các thế hệ sau này sử dụng, trong đó có tín đồ Đấng Ki-tô.—Công vụ 15:21.

Trong suốt thời Trung Cổ, những người yêu quý Kinh Thánh phải đương đầu với sự bắt bớ, nhưng họ đã tiếp tục dịch cũng như sao chép Kinh Thánh. Thậm chí trước khi máy in bằng kỹ thuật xếp chữ ra đời vào giữa thế kỷ 15, các phần của Kinh Thánh đã có trong 33 ngôn ngữ. Sau đó, Kinh Thánh đã được dịch và xuất bản ở một mức độ nhanh chưa từng thấy.

KẾT QUẢ: Bất chấp sự đe dọa từ những vị vua quyền lực và giới chức sắc tôn giáo, Kinh Thánh vẫn là quyển sách được phân phối rộng rãi và được dịch nhiều nhất trong lịch sử. Kinh Thánh có nhiều ảnh hưởng đến luật pháp và ngôn ngữ tại một số nước cũng như cuộc sống của hàng triệu người.

MỐI ĐE DỌA: Những mối đe dọa từ bên ngoài như sự mục nát và sự chống đối đã không phá hủy được Kinh Thánh. Nhưng một số người sao chép và người dịch đã cố thay đổi thông điệp của Kinh Thánh. Trong một số trường hợp, họ đã cố thay đổi Kinh Thánh theo giáo lý của họ thay vì điều chỉnh giáo lý dựa trên Kinh Thánh. Hãy xem vài trường hợp:

• Nơi thờ phượng: Giữa thế kỷ thứ tư và thế kỷ thứ hai TCN, những người viết Ngũ Thư Sa-ma-ri đã thêm vào sau câu Xuất Ê-díp-tô Ký 20:17 những lời này: “trên núi Ga-ri-xim. Và tại đó các ngươi sẽ xây một bàn thờ”. Người Sa-ma-ri muốn sửa đổi Kinh Thánh để ủng hộ việc xây cất đền thờ của họ trên núi Ga-ri-xim.

• Giáo lý Chúa Ba Ngôi: Chưa đầy 300 năm sau khi Kinh Thánh được hoàn tất, một người viết theo thuyết Chúa Ba Ngôi đã thêm vào câu 1 Giăng 5:7 những lời này: “trên trời, Cha, Ngôi Lời và Chúa Thánh Thần: và cả ba là một”. Câu này không có trong bản gốc. Học giả Kinh Thánh Bruce Metzger cho biết rằng những lời này “từ thế kỷ thứ sáu trở về sau đã xuất hiện ngày càng nhiều hơn trong các bản chép tay Old Latin [tiếng La-tinh cổ] và bản Vulgate [tiếng La-tinh phổ thông]”.

• Tên Đức Chúa Trời: Căn cứ vào sự mê tín dị đoan của người Do Thái, nhiều người dịch Kinh Thánh đã loại bỏ tên Đức Chúa Trời khỏi Kinh Thánh. Họ thay thế tên đó bằng những tước hiệu như “Đức Chúa Trời” và “Chúa”.a

KINH THÁNH ĐÃ TỒN TẠI NHƯ THẾ NÀO? Thứ nhất, dù một số người sao chép Kinh Thánh đã bất cẩn hoặc thậm chí là gian dối, nhiều người sao chép khác thì rất thành thạo và vô cùng tỉ mỉ. Từ thế kỷ thứ 6 đến thế kỷ thứ 10 CN, những người Masorete đã sao chép phần Kinh Thánh tiếng Hê-bơ-rơ. Các bản sao chép Kinh Thánh này được gọi là bản Masorete. Có ý kiến cho rằng họ đã đếm số từ và số chữ cái để bảo đảm là không có lỗi nào. Khi họ nghi ngờ là có lỗi tại những chỗ trong bản mà họ dùng để sao chép lại, họ sẽ ghi chú ở bên lề. Đối với những người Masorete, việc thay đổi nội dung Kinh Thánh là không thể chấp nhận. Giáo sư Moshe Goshen-Gottstein viết: “Đối với họ, việc cố ý can thiệp vào nội dung Kinh Thánh là một tội ác nghiêm trọng nhất”.

Thứ hai, số lượng lớn các bản chép tay mà chúng ta có ngày nay thật sự giúp các học giả Kinh Thánh phát hiện ra những sai sót. Chẳng hạn, trong nhiều thế kỷ, các nhà lãnh đạo tôn giáo đã dạy rằng những bản Kinh Thánh tiếng La-tinh của họ là xác thực. Tuy nhiên, nơi 1 Giăng 5:7, họ thêm vào những lời sai trái được đề cập ở đầu bài. Lỗi này thậm chí đã xuất hiện trong Bản dịch King James, một bản dịch rất có ảnh hưởng trong tiếng Anh! Nhưng khi người ta tìm thấy những bản chép tay khác, thì họ đã khám phá điều gì? Ông Bruce Metzger viết: “Đoạn này [nơi 1 Giăng 5:7] không có trong tất cả các bản chép tay cổ xưa (tiếng Syriac, Copt, Armenia, Ê-thi-ô-bi, Ả Rập, Slav), ngoại trừ tiếng La-tinh”. Kết quả là đoạn sai ấy đã bị bỏ ra khỏi ấn bản hiệu đính của Bản dịch King James và các bản Kinh Thánh khác.

Những bản chép tay cổ hơn có chứng minh được rằng thông điệp Kinh Thánh đã được bảo toàn không? Khi các cuộn Biển Chết được tìm thấy năm 1947, cuối cùng thì các học giả Kinh Thánh đã có thể so sánh bản Masorete trong tiếng Hê-bơ-rơ với những gì có trong các cuộn sách Kinh Thánh được viết hơn 1.000 năm trước đó. Một thành viên trong nhóm biên tập các cuộn Biển Chết kết luận rằng một cuộn sách “cung cấp bằng chứng không thể chối cãi rằng việc truyền lại nội dung Kinh Thánh qua một thời kỳ hơn 1.000 năm bởi những nhà sao chép người Do Thái là vô cùng chính xác và cẩn thận”.

Thư viện Chester Beatty ở Dublin, Ai Len, có một bộ sưu tập các mảnh giấy cói của gần như tất cả các sách trong phần Kinh Thánh tiếng Hy Lạp, trong đó có những bản chép tay từ thế kỷ thứ hai CN, tức chỉ khoảng 100 năm sau khi Kinh Thánh được hoàn tất. Từ điển The Anchor Bible Dictionary nhận xét: “Dù các mảnh giấy cói đó cung cấp thêm nhiều chi tiết mới về chữ nghĩa, chúng cũng chứng tỏ sự ổn định phi thường trong suốt quá trình truyền lại nội dung của Kinh Thánh”.

KẾT QUẢ: Niên đại và số lượng lớn của các bản Kinh Thánh chép tay thật sự đã giúp bảo tồn tốt hơn nội dung của Kinh Thánh, chứ không làm sai lệch nội dung của Kinh Thánh. Ông Frederic Kenyon đã viết về phần Kinh Thánh tiếng Hy Lạp: “Không có quyển sách cổ nào khác có nhiều bằng chứng xác thực về nội dung từ xa xưa như vậy, và các học giả khách quan hẳn phải công nhận rằng nội dung Kinh Thánh được truyền lại cho đến ngày nay hầu như không bị thay đổi”. Còn về phần Kinh Thánh tiếng Hê-bơ-rơ, học giả William Henry Green cho biết: “Có thể nói rằng không quyển sách cổ xưa nào được truyền lại một cách chính xác như thế”.