Hãy ăn ở trọn lành trong mọi sự

1, 2. Tại sao Đức Giê-hô-va vui lòng khi thấy chúng ta cố gắng sống trung thực? Hãy minh họa.

Một người mẹ cùng con trai rời khỏi một cửa tiệm. Bỗng nhiên đứa bé dừng lại và nét hoảng sợ hiện trên khuôn mặt em. Trên tay em là món đồ chơi mà em quên để lại trên kệ hoặc chưa xin phép mua. Em hốt hoảng kêu mẹ. Bà trấn an cậu bé và dẫn em trở lại cửa tiệm để em trả món đồ chơi và xin lỗi chủ tiệm. Lòng bà tràn ngập niềm hãnh diện và vui sướng khi nhìn thấy hành động đó của con. Tại sao?

² Không gì làm cha mẹ vui sướng bằng việc thấy con cái học được giá trị của tính trung thực. Đó cũng chính là cảm xúc của Đức Giê-hô-va vì Ngài là Cha chúng ta và là “Đức Chúa Trời chân-thật” (Thi-thiên 31:5). Khi thấy chúng ta mỗi ngày một tiến bộ trong việc thờ phượng và cố gắng sống trung thực, Ngài rất vui lòng. Vì ước mong làm đẹp lòng Đức Chúa Trời và giữ mình trong tình yêu thương của Ngài, chúng ta có đồng tâm tình với sứ đồ Phao-lô là “muốn ăn-ở trọn-lành trong mọi sự” (Hê-bơ-rơ 13:18). Theo nguyên ngữ Hy Lạp, từ được dịch là “trọn-lành” cũng bao hàm nghĩa trung thực. Việc thể hiện đức tính này là cả một thách đố, nhất là trong bốn lĩnh vực mà chúng ta sẽ xem xét ở chương này. Chúng ta cũng sẽ xem những lợi ích nhận được khi cố gắng làm thế.

TRUNG THỰC VỚI CHÍNH MÌNH

3-5. (a) Lời Đức Chúa Trời nói gì để cảnh báo chúng ta về mối nguy hiểm của việc tự dối lòng? (b) Điều gì giúp chúng ta có cái nhìn trung thực về bản thân?

³ Trước hết, chúng ta phải tập trung thực với chính mình. Điều này không phải dễ. Vì bản chất bất toàn, chúng ta thường có khuynh hướng tự dối lòng. Chẳng hạn, Chúa Giê-su nói với các tín đồ ở thành Lao-đi-xê là họ đã tự dối mình khi nghĩ rằng họ giàu có, nhưng thực tế là họ “nghèo-ngặt, đui-mù, và lõa-lồ” về mặt thiêng liêng (Khải-huyền 3:17). Tình trạng của họ rất đáng lo ngại và càng nguy hiểm hơn khi họ tự dối mình.

⁴ Có lẽ bạn cũng nhớ lời cảnh báo của môn đồ Gia-cơ: “Nhược bằng có ai tưởng mình là tin đạo, mà không cầm-giữ lưỡi mình, nhưng lại lừa-dối lòng mình, thì sự tin đạo của người hạng ấy là vô-ích” (Gia-cơ 1:26). Nếu cho rằng sự thờ phượng của chúng ta vẫn được Đức Giê-hô-va chấp nhận dù không gìn giữ miệng lưỡi, chúng ta đã dối lòng. Thật ra, sự thờ phượng đó hoàn toàn vô ích. Vậy, chúng ta phải làm sao để không rơi vào tình trạng nguy hiểm ấy?

⁵ Trong cùng đoạn Kinh Thánh đó, Gia-cơ ví lẽ thật của Lời Đức Chúa Trời như một cái gương. Ông khuyên chúng ta xét kỹ luật pháp trọn vẹn của Đức Chúa Trời và sửa mình sao cho phù hợp với luật ấy (Gia-cơ 1:23-25). Vậy, Kinh Thánh có thể giúp chúng ta có cái nhìn trung thực về bản thân và nhận ra những điểm cần cải thiện (Ca-thương 3:40; A-ghê 1:5). Ngoài ra, chúng ta cũng có thể cầu xin Đức Giê-hô-va tra xét để giúp mình nhận ra và sửa đổi khiếm khuyết của bản thân (Thi-thiên 139:23, 24). Không trung thực là thói xấu có thể gây tai hại một cách tinh vi. Vì thế, chúng ta nên có cùng cảm nghĩ với Cha trên trời như được nói nơi Châm-ngôn 3:32: “Đức Giê-hô-va gớm-ghiếc kẻ gian-tà; nhưng kết tình bậu-bạn cùng người ngay-thẳng”. Đức Giê-hô-va có thể giúp chúng ta có cùng cảm nghĩ với Ngài và có cái nhìn về bản thân đúng với những gì Ngài nhìn thấy nơi chúng ta. Hãy nhớ sứ đồ Phao-lô nói: “Chúng tôi. . . muốn ăn-ở trọn-lành trong mọi sự”. Dù chưa thể là người hoàn hảo nhưng chúng ta vẫn chân thành mong muốn và gắng sức sống trọn lành, trung thực.

TRUNG THỰC TRONG GIA ĐÌNH

6. Tại sao vợ chồng cần trung thực với nhau, và nếu thế họ sẽ tránh những hành vi nguy hiểm nào?

⁶ Trung thực là đức tính không thể thiếu trong gia đình đạo Đấng Christ. Vì vậy, vợ chồng phải thật lòng và trung thực khi trò chuyện với nhau. Trong hôn nhân của tín đồ Đấng Christ, không có chỗ cho hành vi tán tỉnh, mối quan hệ lén lút trên Internet, hoặc bất cứ hình thức nào của tài liệu khiêu dâm. Đó là những điều không trong sạch và gây tổn hại cho hôn nhân. Một số tín đồ đã vướng vào những việc xấu này và giấu giếm người hôn phối. Làm thế là không trung thực. Hãy lưu ý lời của vị vua trung thành Đa-vít: “Tôi không ngồi chung cùng người dối-trá, cũng chẳng đi với kẻ giả-hình” (Thi-thiên 26:4). Vì vậy, nếu đã lập gia đình, đừng làm bất cứ điều gì có thể đẩy bạn vào tình thế phải che giấu sự thật!

7, 8. Cha mẹ có thể dạy con về tầm quan trọng của tính trung thực qua những câu chuyện nào trong Kinh Thánh?

⁷ Khi dạy con cái về tầm quan trọng của tính trung thực, các bậc cha mẹ nên khôn khéo dùng những câu chuyện trong Kinh Thánh. Trong đó, có những kẻ làm gương xấu như A-can, kẻ ăn cắp và cố che đậy tội lỗi; Ghê-ha-xi, kẻ nói dối để mưu lợi vật chất; Giu-đa, kẻ trộm cắp và phản Chúa Giê-su.—Giô-suê 6:17-19; 7:11-25; 2 Các Vua 5:14-16, 20-27; Ma-thi-ơ 26:14, 15; Giăng 12:6.

⁸ Về gương tốt thì có Gia-cốp, người đã bảo các con phải trả lại món tiền mà ông nghĩ là ai đó đã nhầm lẫn để trong bao lương thực của họ; Giép-thê và con gái ông, hai người đã giữ lời hứa nguyện dù phải hy sinh quyền lợi riêng; Chúa Giê-su, đấng đã can đảm nhận ngài chính là người mà đám đông hung hăng đang tìm bắt, nhờ đó ngài làm ứng nghiệm một lời tiên tri và bảo vệ được các môn đồ thân cận (Sáng-thế Ký 43:12; Các Quan Xét 11:30-40; Giăng 18:3-11). Đó mới chỉ là vài thí dụ cho các bậc cha mẹ thấy phần nào giá trị của Kinh Thánh. Lời Đức  Chúa Trời còn rất nhiều thông tin quý báu khác có thể giúp họ dạy con hiểu giá trị của tính trung thực và mến đức tính ấy.

9. Nếu muốn nêu gương cho con về tính trung thực, cha mẹ phải tránh điều gì? Tại sao gương trung thực của cha mẹ là quan trọng?

⁹ Việc dạy con về tính trung thực buộc cha mẹ phải có một trách nhiệm kèm theo. Sứ đồ Phao-lô nói: “Ngươi dạy-dỗ kẻ khác mà không dạy-dỗ chính mình ngươi sao! Ngươi giảng rằng chớ nên ăn-cắp, mà ngươi ăn-cắp!” (Rô-ma 2:21). Một số cha mẹ làm cho con hoang mang khi họ dạy con phải trung thực trong khi chính họ lại thiếu trung thực. Để tự bào chữa cho việc ăn cắp vặt hoặc những lời thiếu thành thật, có thể họ sẽ nói: “Những thứ này đâu đáng bao nhiêu!” hoặc “Nói dối mà không hại ai thì có sao đâu!”. Thật ra, ăn cắp vẫn là ăn cắp, bất kể món đồ đó có giá trị bao nhiêu; và nói dối vẫn là nói dối, dù là chuyện lớn hay nhỏa (Lu-ca 16:10). Khi cha mẹ nói một đằng làm một nẻo, con cái rất dễ nhận ra và điều đó sẽ ảnh hưởng xấu đến chúng (Ê-phê-sô 6:4). Trái lại, nếu cha mẹ nêu gương tốt, con cái có thể học theo và trở thành những người làm rạng danh Đức Giê-hô-va giữa xã hội đầy dẫy sự gian dối.—Châm-ngôn 22:6.

TRUNG THỰC TRONG HỘI THÁNH

10. Để thể hiện tính trung thực trong mối giao tiếp với anh em, chúng ta cần thận trọng về những điều gì?

¹⁰ Trong mối quan hệ với anh em đồng đạo, chúng ta cũng có nhiều dịp để rèn luyện tính trung thực. Như đã học nơi chương 12, khả năng giao tiếp bằng lời nói là một món quà mà chúng ta cần sử dụng cách thận trọng, nhất là đối với anh em. Rất dễ để những câu chuyện bình thường trở thành chuyện thày lay, thậm chí là vu khống! Nếu kể lại một câu chuyện không rõ nguồn gốc, có thể chúng ta vô tình góp phần vào việc lan truyền một điều không đúng sự thật. Vì thế, tốt nhất nên gìn giữ miệng lưỡi (Châm-ngôn 10:19). Mặt khác, có những điều chúng ta biết chắc là sự thật, nhưng không phải vì thế mà nên nói ra, chẳng hạn như chuyện riêng của người khác, hoặc những chuyện sẽ làm buồn lòng anh em (1 Phi-e-rơ 4:15). Ngoài ra, một số người có cách ăn nói quá thẳng thừng và cho rằng nói thẳng là nói thật. Tuy nhiên, lời nói của chúng ta nên có ân hậu và luôn tế nhị.—Cô-lô-se 4:6.

11, 12. (a) Khi một người phạm tội nặng, điều gì khiến vấn đề càng trở nên nghiêm trọng hơn? (b) Sa-tan cổ xúy những ý tưởng sai lầm nào, và chúng ta bác bỏ những ý tưởng đó như thế nào? (c) Chúng ta trung thực với tổ chức của Đức Giê-hô-va qua những cách nào?

¹¹ Điều đặc biệt quan trọng là chúng ta trung thực với những người hướng dẫn hội thánh. Một số người phạm tội nặng đã cố che đậy tội và nói dối khi các trưởng lão hỏi đến. Việc làm đó khiến vấn đề càng trở nên nghiêm trọng. Thậm chí họ còn bắt đầu lối sống hai mặt, vừa giả vờ thờ phượng Đức Giê-hô-va vừa tiếp tục đi theo con đường tội lỗi. Rốt cuộc, đời sống họ chỉ toàn là giả dối (Thi-thiên 12:2). Số khác thì chỉ thú nhận với các trưởng lão một phần sự thật, đồng thời che giấu những sự việc quan trọng (Công-vụ 5:1-11). Những hành vi thiếu trung thực như thế thường là do người ta tin vào những ý tưởng sai lầm mà Sa-tan cổ xúy.—Xin xem khung “Những ý tưởng sai lầm về tội trọng do Sa-tan đề xướng” nơi trang 164, 165.

¹² Một điều khác cũng không kém phần quan trọng là phải trung thực với tổ chức của Đức  Giê-hô-va trong việc khai báo. Chẳng hạn, khi báo cáo về hoạt động rao giảng, chúng ta phải thận trọng để không báo cáo sai so với thực tế. Khi điền đơn xin tham gia vào một đặc ân phụng sự nào đó, chúng ta đừng bao giờ khai báo thiếu trung thực về tình trạng sức khỏe hoặc những điểm khác.—Châm-ngôn 6:16-19.

13. Nếu làm việc chung với anh em, chúng ta thể hiện tính trung thực bằng cách nào?

¹³ Chúng ta cũng cần trung thực với anh em trong công ăn việc làm. Đôi khi, một số tín đồ làm việc chung với nhau ngoài đời. Họ phải cẩn thận, không để lẫn lộn giữa công việc và sự thờ phượng tại hội thánh cũng như trong thánh chức. Mối quan hệ trong công việc có thể là giữa chủ và công nhân hoặc nhân viên. Nếu là chủ, chúng ta đối xử trung thực với anh em, trả lương đúng kỳ, đúng với số tiền được thỏa thuận, và cho họ hưởng đủ quyền lợi như được quy định trong luật lao động (1 Ti-mô-thê 5:18; Gia-cơ 5:1-4). Ngược lại, nếu làm việc cho một anh chị đồng đạo, chúng ta làm đủ giờ và đủ việc (2 Tê-sa-lô-ni-ca 3:10). Chúng ta không dựa vào mối quan hệ anh em để đòi được ưu đãi, làm như chủ phải dễ dãi với mình về giờ giấc làm việc hoặc cho hưởng những quyền lợi đặc biệt hơn người khác.—Ê-phê-sô 6:5-8.

14. Khi làm ăn với nhau, tín đồ Đấng Christ nên khôn ngoan làm gì, và tại sao?

¹⁴ Nếu hợp tác kinh doanh, hùn vốn hoặc cho anh em vay vốn thì sao? Kinh Thánh đưa ra một nguyên tắc quan trọng và thiết thực: Hãy ghi trên giấy trắng mực đen! Chẳng hạn, khi mua một thửa ruộng, Giê-rê-mi đã cho viết hai tờ khế, mời người làm chứng, và lưu giữ cẩn thận để làm bằng chứng sau này (Giê-rê-mi 32:9-12; xin cũng xem Sáng-thế Ký 23:16-20). Khi làm ăn với nhau, việc soạn thảo kỹ giấy tờ, ký kết và nhờ người làm chứng không có nghĩa là nghi ngờ anh em. Đúng hơn, giấy tờ đó có thể giúp ngăn ngừa sự hiểu lầm, thất vọng và những mâu thuẫn dẫn đến bất hòa. Tất cả những tín đồ làm ăn với nhau phải nhớ rằng không việc kinh doanh nào quý hơn tình anh em và hòa khí trong hội thánh. Vì vậy, đừng để bất cứ việc gì ảnh hưởng đến những điều quý báu đó.b—1 Cô-rinh-tô 6:1-8.

TRUNG THỰC TRONG ĐỜI SỐNG THƯỜNG NGÀY

15. Về hành động gian lận trong việc buôn bán, Đức Giê-hô-va cảm thấy thế nào, và tín đồ Đấng Christ nên làm gì?

¹⁵ Tín đồ Đấng Christ không chỉ trung thực trong hội thánh, nhưng như sứ đồ Phao-lô nói: “Chúng tôi. . . muốn ăn-ở trọn-lành trong mọi sự” (Hê-bơ-rơ 13:18). Sự trung thực trong việc làm ăn buôn bán thường ngày cũng được Đức Chúa Trời xem trọng. Riêng sách Châm-ngôn đã bốn lần nhắc đến vấn đề cân gian (Châm-ngôn 11:1; 16:11; 20:10, 23). Thời xưa, người ta thường dùng cân trong việc buôn bán để cân hàng hóa và tiền bạc. Những con buôn bất lương đã dùng cân giả và hai loại quả cân để lừa khách hàng.c Đó là điều Đức Giê-hô-va rất ghét! Muốn giữ mình trong tình yêu thương của Ngài, chúng ta phải tuyệt đối tránh bất cứ hành động gian lận nào trong việc làm ăn buôn bán.

16, 17. Trong xã hội, người ta thường có những hành vi thiếu trung thực nào, nhưng tín đồ Đấng Christ nhất quyết làm gì?

¹⁶ Chúng ta không lấy làm lạ khi thấy sự thiếu trung thực lan tràn khắp nơi vì cả thế gian đang ở dưới quyền của Sa-tan. Mỗi ngày chúng ta có thể gặp những hoàn cảnh khiến mình khó giữ lòng trung thực. Chẳng hạn như khi viết lý lịch để xin việc, người ta thường khai dối, bịa đặt hoặc thổi phồng thành tích, và khai gian kinh nghiệm làm việc. Khi làm giấy tờ nhập cư, hợp đồng bảo hiểm, khai thuế, v.v. . . , người ta thường khai gian để có lợi cho họ. Nhiều học sinh và sinh viên gian lận trong việc thi cử. Khi làm luận văn hoặc bài thuyết trình, họ chép nguyên văn bài của người khác trên Internet và mạo nhận là bài của mình. Người ta cũng thường hối lộ những nhà chức trách tham nhũng. Thật ra, trong xã hội đầy dẫy những người “tư-kỷ, tham tiền” thì tình trạng trên không có gì là đáng ngạc nhiên.—2 Ti-mô-thê 3:1-5.

¹⁷ Là tín đồ Đấng Christ, chúng ta nhất quyết tránh xa mọi hành vi gian dối kể trên. Tuy nhiên, đôi khi chúng ta cảm thấy khó trung thực vì nhìn thấy những người gian lận có vẻ thành công và thăng tiến trong xã hội (Thi-thiên 73:1-8). Trong khi đó, có những anh chị phải sống chật vật vì muốn trung thực “trong mọi sự”. Vậy cố gắng sống trung thực có đáng công không? Tất nhiên là có! Tại sao? Đời sống trung thực mang lại những phần thưởng nào?

PHẦN THƯỞNG CHO NHỮNG NGƯỜI TRUNG THỰC

18. Tại sao được tiếng là người trung thực là điều quý báu?

¹⁸ Được tiếng là người trung thực và đáng tin cậy là một trong những điều quý báu nhất trên đời. (Xin xem khung “Tôi có trung thực trong mọi sự không?” nơi trang 167). Bạn thử nghĩ xem: Ai cũng có thể tạo cho mình một danh tiếng như thế! Điều này không tùy thuộc vào năng khiếu, tiền bạc, ngoại diện, tầng lớp xã hội, hoặc những nhân tố nằm ngoài khả năng của chúng ta. Thế mà chỉ ít người tạo được danh tiếng quý báu ấy. Người trung thực rất hiếm thấy (Mi-chê 7:2). Vì thế, dù một số người chế giễu, nhưng sẽ có những người quý mến tính trung thực của bạn. Bạn sẽ được họ tôn trọng và tin cậy. Ngoài ra, nhiều Nhân Chứng Giê-hô-va nhận thấy tính trung thực cũng mang lại lợi ích thực tế. Họ vẫn giữ được việc làm trong khi những nhân viên không lương thiện bị sa thải. Hoặc họ được nhận vào làm những công việc đòi hỏi tính lương thiện.

19. Nếu sống trung thực, chúng ta sẽ có được lương tâm như thế nào, và mối quan hệ với Đức Giê-hô-va sẽ ra sao?

¹⁹ Dù có nhận được những lợi ích trên hay không, bạn sẽ nhận thấy rằng tính trung thực còn đem lại những ân phước quý báu hơn. Đó là một lương tâm trong sạch. Sứ đồ Phao-lô viết: “Chúng tôi biết mình chắc có lương-tâm tốt” (Hê-bơ-rơ 13:18). Hơn nữa, Cha đầy yêu thương trên trời luôn nhìn thấy những nỗ lực của chúng ta nhằm giữ danh tiếng trung thực và Ngài quý mến những người có đức tính này (Thi-thiên 15:1, 2; Châm-ngôn 22:1). Thật vậy, nhờ sống trung thực, chúng ta giữ mình trong tình yêu thương của Đức Chúa Trời. Còn phần thưởng nào quý báu hơn? Chương kế tiếp sẽ nói về một đề tài liên quan đến đức tính này: quan điểm của Đức Giê-hô-va về việc làm.