MWAHA ONTHOKORORIWA 51
Nyuwo pooti okhalano murettele nnaamweera nvirihaka maxupo
“Khweli murim’anyu ohituthuwe nari ohòve.” — YOH. 14:27.
ETXIPO 112 Yehova, ti Muluku a Murettele
ELE NINKELA AHU OXUTTERAa
1. “Murettele wa Muluku” ti heeni, ni eheeni eneereya nakhalano vale murettele owo? (Afilipi 4:6, 7)
WOOKHALA murettele atthu amulaponi ehintalaaya olawiha. Murettele ene yoowo: “murettele wa Muluku.” Murettele ola, mukhalelo onaamaaliha atthu ale paahi erinono onthamwene woolipa ni Yehova. Hiyo nakhalano vale murettele wa Muluku, ninnakhala oovareleleya. (Mmusome Afilipi 4:6, 7.) Nave tho, ninnakhalano onthamwene woolipa ni atthu ammusivela Yehova, opwaha mwa yeeyo, nnookhalano onthamwene ni “Muluku mwanene a murettele.” (1 Ates. 5:23) Wakhala weera nnoomusuwela Yehova, omwiiwelela ni omuroromela owo, murettele wa Muluku onoomaaliha murimaahu emaara yeeyo ninvirihaahu maxupo.
2. Ninsuwela moota heeni weera vannawereya okhalano murettele wa Muluku?
2 Neereke tthiri vannawereya okhalano murettele wa Muluku emaara yeeyo ninvirihaahu maxupo mweekumini mwahu, ntoko iretta sowaakuva omwaramwareya, irisa sa ephattu, ikhotto ni ottharatthariwa? Yaakhumelelaka maxupo ntoko ala, pooti oneeriha hiyo okhala owoova. Nnaamweera vareene hiiho, nintthuneya wuupuwelela miruku Yesu aavanhaawe atthareli awe. Seiyo sineera: “Khweli murim’anyu ohituthuwe nari ohòve.” (Yoh. 14:27) Asinna ni asirokora antxipale ennatthara miruku iya sa Yesu. Ni ekhaviheriwaka ni Yehova, awo ennawera okhalano murettele emaara yeeyo envirihaaya maxupo mweekumini mwaya.
MOOTA WOOKHALANO MURETTELE NAAVIRIHAKA MAXUPO A ERETTA YOWAAKUVA OMWARAMWAREYA
3. Eretta yowaakuva omwaramwareya envoleela hayi ikumi sahu?
3 Iretta sowaakuva omwaramwareya pooti ovoleela ikumi sahu. Mwa ntakihero, koronaviru, oovoleela ikumi sa atthu antxipale. Epesquisa emoha yaakohakoha atthu, ehimme weera emetaade ya atthu antxipale yaakohakohaaya yaahima weera aakhalano maxupo anaawalaphile mwaha wa eretta ela ya koronaviru emwaramwereñye. Nto mwaha wa eretta ya koronaviru, nahaatxeerereya nummeru na atthu oovalavela, oonyoonyiwa, ootxa mirette soohapala ni oowura evinyu ni atthu ootthuna wiitthukelela. Wakhala weera vaava nnuulumaahu va, muttetthe anyu onviriha maxupo a eretta yowaakuva omwaramwareya, Munkela okosoopa hayi ovalavela wanyu ni munkela okhalano hayi murettele wa Muluku?
4. Mwaha wa heeni osuwela ele Yesu ahimmaawe woohima sa mahiku oomalihera enniphwanyihaaya murettele?
4 Yesu aahima weera mahiku oomalihera saamukhumelela iretta sowaakuva omwaramwareya naari ikwerere “mapuro oovirikana.” (Luka 21:11) Moota heeni osuwela eyo enniphwanyihaaya murettele? Hiyo khaninkhala ootuthuwa vaavo sinkhumelelaaya iretta sowaakuva omwaramwareya ni ikwerere. Hiyo noosuwela weera itthu sineereya ntoko hiihaale Yesu ahimenraawe. Nto mwaha wa yeeyo, ninnoona otthuneya waya otthara miruku seiyo Yesu aavanhaawe ale yeera ekhaleke mahiku oomalihera: “Nwehexexe wera muhituthuwé!” — Math. 24:6.
Omwiwelela Biblya ookaravariwa pooti wookhaviherani okhalano murettele etempu ya eretta yowaakuva omwaramwareya (Nwehe eparagrafu 5)
5. (a) Moovarihani ni Afilipi 4:8, 9 nintthuneya weera nivekeleke eheeni vaavo ninvirihaahu maxupo a eretta yowaakuva omwaramwareya? (b) Moota heeni omwiiwelela Biblya ookravariwa onkelaaya onikhavihera?
5 Yakhumelela vale eretta yowaakuva omwaramwareya, hiyo pooti okhala ooxupeya ni oowoova. Ti yeeyo yaamweerenle murokora mmoha oniitthaniwa Desi.b Atitiyu awe, primu awe ni mpaka meediku aamukosoopa, ekhwaakaru mwaha wa eretta ya koronaviru, Desi annoova vantxipale onvala koronaviru ni waavaliha amannye yaawo ari mookwaxa. Ni mwaha wa eretta ya koronaviru murokora ola annoova oyeleela muteko awe, ohiwera otxiha emusi awe ni ohiwera oliva empa aalukaraawe. Owo aaxupeyaxa vantxipale, mpaka ohiwera ophwanya ikhove. Mene Desi, aaphwanya murettele. Owo anvekela Yehova weera amukhavihere okhalano minyuupuwelo sooreera ni okhala oomaaleleya. (Mmusome Afilipi 4:8, 9.) Murokora ola, annamwiiwa Yehova “uulumaka” nuuwo emaara yeeyo aamwiiwelelaawe Biblya ookaravariwa. Owo ohimme ha: “Nsu noomaleleya naalipa ale oosoma nannakimaaliha ni nannakuupuxera weera Yehova onnakixikha.” — Nsal. 94:19.
6. Omusoma Biblya ni woonela mithukumano sinkela wookhaviherani moota heeni?
6 Eretta yowaakuva omwaramwareya pooti ovoleela mapakelo ahu itthu, mene nihihiyeke opaka yoosomaahu ya Biblya ni woonela mithukumano. Sookumanano niphwanyaahu murevistani mwahu ni iviidiyu sinkumiheriwa ni mareherero ahu, sinnoonihera weera asinna ni asirokora ennawera ovirelela okhala oororomeleya nnaamweera evirihaka maxupo. (1 Ped. 5:9) Mithukumano pooti wookhaviherani nyuwo okhalano minyuupuwelo sooreera sinkhuma mBiblyani. Ni mmuthukumanoni tho, munnakhalano eparakha yoowaalipiha ni olipihiwa ni asinna. (Arom. 1:11, 12) Nyuwo mwaaphimelelaka moota Yehova onaakhaviheraawe arumeyi awe oviriha maxupo a eretta, woova ni omeekha, nroromelo nanyu ninnakhala noolipa ni eyo enooweerihani ororomela weera owo tho onimookhaviherani.
7. Ninxuttera eheeni ni etthu aapankaawe Yohani?
7 Mutthekuleke ni asinna amuloko anyu. Mwaha wa eretta yowaakuva omwaramwareya pooti oneeriha ohitthekula ethoni ni ethoni nasinna. Yakhumelela vale maxupo ntoko ala pooti okhalano moonelo mmoha wa murummwa Yohani. Owo annatthuna vantxipale omoona nthamwene awe Gaio ethoni ni ethoni. (3 Yoh. 13, 14) Mene Yohani aasuwela weera etempu ele khavaakela owereya opaka eyo. Nto owo aapaka ele aaweraawe weera uulume ni nthamwene awe. Owo aamulepela ekaarta nthamwene awe Gaio. Wakhala weera khonwereya waaxekura ethoni ni ethoni asinna ni asirokora amuloko anyu, mwaasasereke moota mukina woowuulumano, ntoko moorweela mutelefoonini, videochamada naari ni imensagen. Naatthekulaka vale nasinna ninnakhalano murettele nave khannisoona okhala meekhiihu. Wakhala weera nyuwo munnisoonaxa okhala oovalavelaxa, mwaasaase nikhavihero na asitokweene ammulokoni ni mwaakhulele nikhavihero na nsivelo awo anrowaaya woovahani. — Yes. 32:1, 2.
MOOTA WOOKHALANO MURETTELE NAAVIRIHAKA MAXUPO A ERISA YA EPHATTU
8. Moota heeni irisa sa ephattu sinrowaaya owiiyeraani murettele?
8 Waari weera nyuwo mooviriha maxupo a erisa ya ephattu, ntoko xeiya, otetereya wa etthaya naari osa wa ntuphi waattamele empa anyu, pooti weera nyuwo mwaakhala oovalavela etempu yintxipale. Otepaxawene wakhala weera ohookhwa mutthu mwaamusivelaanyu naari waari weera nyuwo mooyeleela itthu mwaaraanyuno mwa erisa ene yeeyo pooti weera nyuwo mwaavalavela muhoonaka etthu yoopaka ni pooti weera mwaanyoonyiwa. Okhalano minyuupuwelo ntoko iya khonthonyera weera nyuwo sinimoosivelani itthu sa weerutthuni naari khonthonyera weera nroromelo nanyu khanlimpe. Mwekhaikhai minyuupuwelo iya sinoonihera weera nyuwo mooviriha maxupo ni wuupuwela ha, woopatxerani khaiyene ohikhalano nroromelo. (Yobi 1:11) Nto nnaamweera nvirihaka maxupo ntoko ala, nyuwo pooti okhalano murettele. Moota heeni?
9. Masu Yesu aahimmaawe ennikhavihera osuwela eheeni?
9 Muupuweleke weera Yesu aahima weera emalihero yaattamelaka samukhumelela “itetere itokotoko” ni irisa ikina sa ephattu. Ni ikina sa seiyo pooti onivoleela (Luka 21:11) Tivanto moovirikana ni atthu amulaponi enuupuwela weera khewa eviriha irisa sa ephattu, hiyo noosuwela weera valekeleru nnooviriha maxupo a erisa ya ephattu. Nave tho Yesu aahima weera mahiku oomalihera waamukhala waatta wa “sotakhala”, eyo ennooneya mahikwaano mwaha wooweera ninnoona waatxeerereya wa ikirime, owali ni terrorismo. (Math. 24:12) Yesu khintale ohima weera itthu iya sakela waaphwanyaka paahi ale ahinanvarela muteko Yehova. Mweekhaikhai arumeyi antxipale a Yehova sahaphwanya irisa sa ephattu. (Yes. 57:1; 2 Akor. 11:25) Aani, mahiku ahu yaala, Yehova khanrowa onikosoopa mwa miiriira emaara yeeyo ninvirihaahu maxupo a erisa ya ephattu, mene nnaamweera vareene hiiho nroromeleke weera onooniva itthu sootheene ninhawelaahu weera nikhale oomaaleleya ni weera nikhaleno murettele.
10. Mwaha wa heeni ninhimaahu weera wiireherera varaatxiru ehinaaye okhumelela erisa ya ephattu, woonihera okhalano nroromelo? (Miruku 22:3)
10 Naavirihaka erisa yootutuxera onookhala vookhweya okhala oomaaleleya wakhala weera nohiirehera varaatxiru etthu nneerahu nipake yakhumelela erisa. Neereke wiireherera varaatxiru ontaphulela weera khanimmuroromela Yehova? Hooye, khentaphulela yeeyo. Mweekhaikhai niirehereraka vale varaatxiru ehinaaye okhumelela erisa ya ephattu nnoonihera weera nookhalano nroromelo weera Yehova onoonikhavihera hiyo. Moota heeni? Masu a Muluku enhima weera onnatthuneya wiireherera varaatxiru ehinaaye onikhumelela erisa. (Mmusome Miruku 22:3.) Ni mareherero a Yehova moorweela wa nyaha sa mmithukumanoni ni sowuupuxeriwa ni soohimmwa seiyo sinhimmwa etempu yoophwanelela sinnanuupuxera otthuneya waya okhala oowiireherera weera niwere oviriha erisa ya ephattu enkhumelela mootutuxera.c Neereke hiyo ninnamuroromela Yehova? Wakhala weera ninnamuroromela nneereke otthara miruku iya ninvahiwaahu sa wiireherera viinaano vaava — ehinaaye okhumelela erisa ya ephattu.
Wiireherera varaatxiru pooti wookhaviherani ovuluwa sakhumelela irisa sa ephattu (Nwehe eparagrafu 11)d
11. Nyuwo muxuttenre eheeni ni yooweereya ya Margaret?
11 Nkawehani ele yaamweerenle murokora mmoha onitthaniwa Margaret. Mwaha wa osa ntuphi waattamela owannyawe, Margaret aakhuma owannyawe moowaakuveya. Nto woona weera atthu amuttetthe ole yaamutthawa moowaakuveya ewoora emoha yeeyo, musewe waasareya ikaaro, atthu ehinwera weetta ni mwiixi waasareya ni Margaret khawenre okhuma mukaaroni. Mene murokora Margaret aawera ovuluwa mwaha wooweera owo ahiireherera varaatxiru. Mpastani mwawe Margaret, yaakhalamo maapha yaawo yoonihera mphiro mukina woovira weera akhume nipuro nne. Margaret ohinta ovira mphiro ene yooyo emaara owo aaprepararaawe moota wootthawa wakhala weera yookhumelela erisa ya ephattu. Margaret aawera ovuluwa mwaha wooweera ahiireherera varaatxiru.
12. Mwaha wa heeni nintthuneyaahu wiiwelela miruku ninvahiwaahu ni iguvernu ni mareherero a Yehova?
12 Anamahoolela a iguvernu ni yootthuna weera yakosoope atthu, pooti waavekela atthu weera ehikhume mmawannyaya naari weera ekhume mmawannyaya hata onivekela weera nipake etthu eri poothe yoovareleya muteko. Atthu akina kheniiwelela miruku iya moowaakuveya mwaha wooweera khentthuna ohiya ottuli itthu saya sa weerutthuni. Vano nto, neereke makristu enniiwelela? Biblya ohimme ha: “Mmwìweleleke mutthu ti mutthu a velaponi niwoko na Apwiya, nari mwene ntoko mutokwene, nari aguvernadori ntoko arummwa aya.” (1 Ped. 2:13, 14) Mareherero tho a Yehova, ennanivaha miruku ni yootthuna weera enikosoope hiyo. Mwa ntakihero, hiyo ninoopereriwa weera naaleeleke asitokweene ammulokoni nipuro ninkhalaahu ni nnummero nahu na telefooni. Napaka eyo, wakhala weera enookhumelela erisa mootutuxera asitokweene awo enooweera wuuluma nihiiva. Vano nto, neereke asitokweene amuloko anyu aakhalano nummero nanyu ni aasuwela nipuro munkhalaanyu? Ohiya eyo paahi, hiyo pooti waakhela miruku soohikhuma vaate vahu naari okhuma vaate vahu weera nikele nipuro noovareleleya, noorowa othuma yootxa ni moota ninrowaahu waakhavihera atthu akina. Wakhala weera khanniiwelela miruku iya hiyo pooti ohela veerisani ekumi ahu ni ekumi ya asitokweene ammulokoni. Muupuweleleke weera asitokweene ammulokoni aakhalano muritti woonikosoopa hiyo. (Aheb. 13:17) Murokora Margaret ohimme ha: “Miyo kinoona weera mwaha wootthara miruku sa asitokweene ammulokoni ni sa mareherero a Yehova, woovuluxa ekumi aka.”
13. Etthu heeni enaakhavihera asinna ehiñye impa saya okhalano murettele ni ohakalala?
13 Asinna antxipale ehiñye impa saya mwaha wa irisa sa ephattu ni ikhotto, ahiikhoveleliha mikhalelo minyowani ni khehiñye ovara miteko saya sa omunepani. Ntoko hiihaale yenraaya makristu a esekulu yoopatxera yaatthanwe mwaha woottharatthariwa, asinna tho etthanwe mmawannyaya ennavirelela olaleya “mitthenka sooreera sa nuulumo na Muluku.” (Mit. 8:4) Muteko woolaleera onnakhavihera asinna ala owehexexa Omwene ohiya soovalaveliha saya. Nto mwaha wa yeeyo, awo ennawera okhalano murettele ni ohakalala.
MOOTA WOOKHALANO MURETTELE NAAVIRIHAKA MAXUPO A OTTHARATTHARIWA
14. Moota heeni ottharatthariwa onootxelihaaya okhalano murettele?
14 Mwaha wa ottharatthariwa hiyo pooti oyeleela itthu sinniphwanyiha ohakalala. Mwa ntakihero, hiyo ninkhala oohakalala naathukumanaka vale vamoha ni asinna ni nlaleyaka woohoova otthukiwa. Wakhala weera nnookhottiheriwa opaka itthu iya, hiyo pooti okhala ookhulumuwa ni oowoova. Wuupuwela ha khaiyene ti voonanara mene nintthuneya wiikosoopa mwaha wooweera Yesu enre weera ottharatthariwa waamuneeriha okwattuliwa. (Yoh. 16:1, 2) Vano ninkela okhalano moota heeni murettele nnaamweera nivirihaka maxupo a ottharatthariwa?
15. Mwaha wa heeni nihintthuneyaahu woova ottharatthariwa? (Yohani 15:20; 16:33)
15 Biblya ohimme ha: “Ni othene ale antthuna okhala n’okumi wa phama mwa Kristu Yesu, eneharahariwe.” (2 Tim. 3:12) Munna mmoha oneeriwa Andrei wannamuxupa waakhulela weera Anamoona a Yehova a elapo awe yamuttharatthariwa. Owo uupuwela ha: ‘Elapo ela aakhala Anamoona a Yehova antxipale anamalamulela khenkela owera waatthukela asinna ootheene.’ Mene wuupuwela nno ohiya onphwanyiha oomaaleleya wamphwanyinhe ovalavela. Asinna akina yaalakela omuroromela Yehova ni ohuupuwela weera kherwa etthukeliwa. Asinna awo yaasuwela weera nihiku tinno pooti weera yamutthukeliwa mene khayakhanle oovalavela ntoko munna Andrei. Munna Andrei aalakela okhalano moonelo mmoha wa asinna ale ni annamuroromela Yehova. Khawapinsevo naari neere mahiku eri meeli owo aapatxera okhalano murettele ni vano owo toohakalala nnaamweera avirihaka maxupo. Etthu emoha-moharu pooti weereya ni hiyo. Ekhaikhai weera Yesu aahima weera hiyo naamuttharatthariwa, mene Yesu yoola tho anroromeliha weera hiyo pooti ovirelela okhala oororomeleya. — Mmusome Yohani 15:20; 16:33.
16. Miruku heeni nintthuneyaahu otthara vaavo muteko ahu onkhoottihiwaaya?
16 Muteko ahu woolaleera wakhoottihiwa vale, hiyo pooti waakhela miruku sinkhuma oBetheli ni wa asitokweene ammulokoni. Miruku iya sinnanikhavihera okhala oovareleleya ni sinneeriha weera nivireleleke waakhela yootxa ya omunepani ni ovirelela ovara muteko mwemmo ninwerelaahumo. Tivanto mutthareke miruku iya nnaamweera muhiiwexexeka nnene. (Yak. 3:17) Nave muhaaleleke itthu sa asinna ni asirokora naari miteko sinvariwa mmulokoni atthu ehikhanleno edireitu yoosuwela. — Koh. 3:7.
Etthu heeni enkela wookhaviherani nyuwo nnaamweera nvirihaka maxupo? (Nwehe eparagrafu 17)e
17. Ntoko arummwa, etthu heeni nyuwo mulakenlaanyu opaka wakhala weera muteko ahu onookhoottihiwa?
17 Etthu emmweeriha Satana waattharatthara Anamoona a Yehova ori weera awo “arino onamona wa Yesu.” (Apok. 12:17) Muhaakhulele woopopihiwa ni Satana ni elapo awe ela. Olaleera ni waapaka atthareli nnaamweera nttharatthariwaka onnaniphwanyiha ohakalala ni murettele. Ahooleli aYuda yahaalamula arummwa weera yeemexere olaleera. Mene arummwa ala oororomeleya yaathanla omwiiwelela Muluku. Awo yaavirelela ovara muteko woolaleera ni yaaphwanya ohakalala mwaha woosuwela weera yaapaka yootthuna ya Muluku. (Mit. 5:27-29, 41, 42) Ekhaikhai weera vaavo muteko ahu onkhoottihiwaaya ontthuneya olaleeraka niikosoopaka. (Math. 10:16) Mene napaka ele ninweraahu weera nivare muteko woolaleera nnoophwanya murettele yoowo onkhuma wa Yehova mwaha woosuwela weera ninpaka yootthuna awe ni weera nneerela eparte muteko yoowo onvuluxa ikumi sa atthu.
“MURETTELE WA MULUKU ONAKHALE NI NYUWO”
18. Taani onkela onivaha murettele weekhaikhai?
18 Muhihoveleke weera nnaamweera itthu sixunpeene nyuwo munookhalano murettele. Ti ehuhu ene yeela yooxupa nyuwo muntthuneyaanyu wuupuwelela weera ninnatthuna murettele wa Muluku, eyo tiiyo, murettele yoowo paahi Yehova onvahaawe. Nto muroromeleke eyo emaara yeeyo munvirihaanyu maxupo a eretta yowaakuva omwaramwareya, erisa ya ephattu naari ottharatthariwa. Mwaatthameleke mareherero a Yehova. Ni muupuweleleke itthu sooreera Yehova onkelaawe onivaha muhoolo. Mwapaka eyo “murettele wa Muluku onakhale ni nyuwo.” (Afil. 4:9) Yoosoma enttharelana nnoorowa woona etthu heeni nikhanlaahu oopaka weera naakhavihere asinna okhalano murettele wa Muluku.
ETXIPO 38 Yehova Onimoovahani Ikuru
a Yehova ohaalaihera atthu ale ammusivela weera onimwaavaha murettele. Vano nto, murettele wa Muluku ti heeni, ni ninkela ophwanya moota heeni murettele owo? Moota heeni okhalano “murettele wa Muluku” onkelaaya onikhavihera oviriha maxupo a eretta yowaakuva omwaramwareya, irisa sa ephattu naari ottharatthariwa? Yoosoma ela, nnoorowa woona waakhuliwa wa makoho awo.
b Masina makina aatxentxiwa.
c “Tragédias — O que fazer quando sua vida está em jogo” va Despertai! n.º 5 a 2017.
d EFOOTU YA EPAAXINA: Murokora mmoha onnawera okhuma owannyawe moovareleleya mwaha wooweera owo ahiireherera varaatxiru.
e EFOOTU YA EPAAXINA: Munna onkhala elapo muteko ahu onkhoottihiwaaya onnavirelela olaleera mene ompaka eyo iikosoopaka.