Makoho empakiwa ni ale ensoma irevista sahu

Nipithela na etemplu ya Salomoni naarakamme moota heeni?

Nipithela, naari nipuro atthu yaaviraayavo weera evolowe mutemplu. Moovarihana ni Biblya a Tradução do Novo Mundo das Escrituras Sagradas yoowo aakumiherinwe ehaakunve ophiya eyaakha ya 2023, ‘nipithela ohoolo, orakama waya waari wa icôvado 20 ni weemela waya, icôvado 120.’ (2 Sow. 3:4) Abiblya akina, enhima weera nipithela nne naarinono ‘icôvado 120’ etaphulelaka weera weemela waya, naarinono imetro 53!

Mene Tradução do Novo Mundo oowimpirimiriwa a 2023, onnahima woohima sa mulako wa etemplu ya Salomoni, ahimaka weera: ‘Weemela waya waari wa icôvado 20,’ naari neere, imetro 9.a Moone mathowa makina yeerinhe opakiwa matxentxo ala.

Weemela wa nipithela khonhimmwa va 1 Mamwene 6:3. Eversu ela, namalepa Yeremiya olempe orakama ni mwiixero wa nipithela, ohiya mweemelelo aya. Nto ikapiitulu soottharelana, owo onnahima itthu ikina sootthuneya sa etemplu, ohela mpuwa ebacia ya ekhoopiri yoototoxiwa yeeyo yaaheliwamo maahi, ikarinya 10 ni amarimpu eeli a ekhoopiri yaawo yaari vaate va nipithela. (1 Mam. 7:15-37) Wakhala weera weemela wa nipithela wannapwaha imetro 50, ni weera naari noorakama opwaha etemplu, mwaha wa heeni Yeremiya ahihimmaawe mweemelelo aya? Nnaamweera sivinreene iseekulu sintxipale, anamalepa aYuda ehimme weera, nipithela khinaarakamme opwaha etemplu ya Salomoni.

Anamasoma enniikoha wakhala weera ixiri sa etemplu ele saamurowa weemela ni nipithela mweemelelo aya wa icôvado 120. Itthu soorakamela musulu seiyo saapakiwa ni maluku ni ipuloku itempu sa khalayi, ntoko milako sa itemplu sa wExipitu, sannakhalano mathipelo matokweene vathi ni sannathokowa osulu waya. Menento etemplu ya Salomoni yaari yoovirikana. Anamasoma enhima weera wunnuwa wa ixiri saya, khiwaapwaha icôvado 6, naari neere, imetro 2.7. Namathola-thola a itthu sa khalayi Theodor Busink, ohimme ha: “Moovarihana ni wunnuwa wa ixiri sa mulako wa etemplu, khiwaawereya nipithela okhalano mweemelelo wa icôvado 120.”

Yoolepa ya 2 Sowereya 3:4 pooti weeraka khekopiyarinwe nnene. Nnaamweera soolepa ikina sa khalayi eversu ela ehimaka “120”, soolepa ikina ntoko Codex Alexandrinus a eseekulu 5 ni Codex Ambrosianus, enhimma “icôvado 20.” Mwaha wa heeni namalepa eeraawe ahilepe nnene “120”? Masu ooweera “100” ni “icôvado” ennalikana vakhaani ni eheberi. Nto pooti weeraka namalepa olempe masu ooweera “100” ohiya “icôvado.”

Ekhaikhai weera emaara niilipiheraahu wiiwexexa itthu iya, ni wiiwanyeiha etemplu ya Salomoni, hiyo nannawehexexa vantxipale ele etemplu eyo enthoonyeraaya, etemplu etokweene yoomunepani. Ninnamuxukurela Yehova mwaha woowaawopa arumeyi awe ootheene weera emukokhoreleke etemplu ele! — Aheb. 9:11-14; Apok. 3:12; 7:9-17.