OTUMERERYA
1 Ala moolumo Moise aalenle awe aisarayeli ootheene moothakoni, muttetthe wa oYordani, ni moothakoni moowaataleya, ohoolo wa oSufi, eriyari ya mittetthe sa oParani, oTofeli, oLabano, oHaserothi, ni oDizahabi. 2 Okhuma oHorebi mpakha ophiya oKadexi-Barneya,+ oviraka ephiro eniroiha omwaako Seyiri, mutthu eetta mahiku 11. 3 Nihiku noopacerya na mweeri wa namuloko ni mmosa, eyaakha ya namiloko mixexe,*+ Moise aahaaleela aisarayeli itthu sootheene Yehova aamurumme awe. 4 Eyo yiiraneyale nuumala Moise omuxintta Sihoni,+ mwene a amori, yoowo aakhala oHexeboni, ni nuumala omuxintta Oogi,+ mwene a oBaxani, yoowo aakhala muttetthe wAxitarothi, wEdreyi.+ 5 Muttetthe wa oYordani, elapo ya oMowabi, Moise aahipacerya otthokiherya Nlamulo+ na Muluku, oriki:
6 “Niri ene oHorebi, Yehova Muluku ahu, aahinileela wiira: ‘Nyuwo mookhala okathi munceene opuro ola ori miyaako.+ 7 Vano nvenye, murowe omiyaakoni wa amori,+ ni mittetthe sootheene saattamenle: wAraba,+ ni muttetthe wa omiyaakoni, ni oXefela, ni oNegebi, ni okherekhere wa ephareya.+ Mukele elapo ya akanaani. Nave, mphiye oLiibano+ mpakha muro muulupale, eyo piiyo, Eufrate.+ 8 Kihoovahani elapo eyo. Murowe mwakuxe elapo eyo Yehova aamanenle awe natiri waavaha amuhavinre anyu, Abrahamu, Isaakhi,+ ni Yakobe+ ni osuulu aya’.+
9 “Okathi ole miyo kaahooleelani wiira: ‘Miyo nkiniwerya oweettihani mekhaka.+ 10 Yehova, Muluku anyu oowiirihani okhala oowaatta. Nto olelo, nyuwo muhaatta ntoko itheneeri sa wiirimu.+ 11 Tivo, Yehova Muluku a amuhavinre anyu, owiiriheni waatta+ ikwaha 1.000 ovikana muri anyu vano, ni ooreeliheni siisaale ntoko ooleihenryaaweni.+ 12 Miyo nkiniwerya okuxa mekhaka mixankiho sanyu ni onyakulihana wanyu.+ 13 Mwaathanle alopwana a munihimoni mwanyu, arina miruku, ni ankhili, ni anisuwela itthu, wiira kaakhalihe ahooleli anyu’.+ 14 Vano, nyuwo mwaahikaakhula mwiiraka: ‘Etthu muhimmye anyu ti yooreera’. 15 Siiso, kaahaakuxa ahooleli a mahimo anyu, alopwana arina miruku ni anisuwela itthu, kaakhaliha ahooleli anyu, eyo piiyo, makhulupale a atthu 1.000, makhulupale a atthu 100, makhulupale a atthu 50, ni makhulupale a atthu 10. Nave kaahaakhaliha ahooleli a mahimo anyu.+
16 “Okathi ole, kaahaavaha alipa-oophuka milattu sanyu, malakiheryo ala: ‘Okathi atthu anyu anikhalana aya mulattu anarwa ohoolo wanyu, nyuwo muhaana ophuka muttharaka exariya,+ okhale mulattu wa mwisarayeli ni mwisarayeli mukhwaawe, aahiiso mwisarayeli ni namurwa munikhalana anyu.+ 17 Okathi muniphuka anyu mulattu,+ muhimuthanleke mutthu. Muhaana onwiriyana enamuna emosa-ru mulipa-oohaawa ni thaaciri.+ Muhimoove mutthu,+ maana ophuka wanyu onikhuma wa Muluku.+ Akhala wiira mulattu owo wooxankiha vanceene, muhaana okiruuhela, nto miyo kinoowiriyana’.+ 18 Okathi ole, miyo kaahoovahani malakiheryo a itthu mwaakhanle anyu oopaka.
19 “Nto naahikhuma oHorebi, nivira othako+ muulupale ni woowoopiha, yoowo mwaawenhe anyu murowaka muttetthe wa omiyaakoni wa amori,+ siisaale ntoko Yehova Muluku ahu aanirumme awe. Nuumala-vo, naahiphiya oKadexi-Barneya.+ 20 Miyo kaahooleelani wiira: ‘Nyuwo moophiya omiyaakoni, muttetthe wa amori, weiwo Yehova Muluku ahu onrowa awe onivaha. 21 Yehova Muluku anyu, ohoovahani elapo eyo wiira ekhale yawinyu. Murowe, mwakuxe elapo eyo, siisaale ntoko Yehova Muluku a amuhavinre anyu, oohimenryaaweni.+ Muhoove, nnakhala muhithukumele’.
22 “Masi ootheene anyu mwaahikaattamela, munahimya wiira: ‘Naarume alopwana orowa ohottela elapo, wiira anileele ephiro nikhanle ahu oovira, ni moota siri aya ipooma ninrowa ahu okhalaka”.+ 23 Etthu yaavenka anyu yaahikisivela. Tivonto kaahaathanla alopwana 12. Nto khula nihimo+ kaahimuthanla mulopwana mmosa. 24 Awo yaahivenya, anarowa muttetthe wa omiyaakoni,+ aphiya nxepa* na wExikoli, ni ahottela elapo eyo. 25 Vano yaahikuxa mihokorokho sa elapo ele ni yaahiruuha. Nave yaahiruuha ihapari saahimya wiira: ‘Elapo Yehova Muluku ahu onrowa awe onivaha ti yooreera’.+ 26 Masi nyuwo mwaahikhootta orowa, ni khimwaatthanre etthu Yehova Muluku anyu+ aahimmye awe. 27 Nyuwo mwaanaapa muri ene mutentani* mwanyu, mwiiraka: ‘Yehova onnininyokha, tivonto onikuminhe awe elapo ya wExiitu, onivahererya mmatatani mwa amori, wiira anipwetexe. 28 Hiyo khanimphavela orowa. Nave axinnihu aanikhulumula*+ mwaha woohimya wiira: “Atthu anikhala elapo ele tootupa ni toorakama onivikana hiyo. Ipooma saya ti suulupale ni sookhalana muuru woolipa oniphiya wiirimu.*+ Nave-tho, nooweha weiwo osuulu wa Anakimi.+
29 “Nto miyo kaahooleelani wiira: ‘Muhithukumele aahiiso muhiwoove atthu a elapo eyo.+ 30 Yehova Muluku anyu onoorowa ohoolo wanyu, ni onoowana naawo,+ siisaale iirale awe wExiitu moonaka ni maitho anyu.+ 31 Nave, mooweha moota Yehova Muluku anyu, ookhapelenlyaaweni moothakoni, siisaale ntoko mulopwana onimukhapelela awe mwanawe, ni mapuro ootheene nvinre anyu mpakha ophiya opuro ola’. 32 Masi, hata aapanke itthu iya sootheene, nyuwo khimmwaaminni Yehova Muluku anyu,+ 33 yoowo mphironi aarowa ohoolo wanyu, wiira ophwanye opuro mwaarowa anyu omaka. Nto ohiyu aanikhumelela orumeelaka mooro, nave othana aanikhumelela orumeelaka neeku, wiira owooniheryeni ephiro mwaakhanle anyu oovira.+
34 “Okathi owo wootheene, Yehova aaniiwa itthu mwaahimya anyu, tivonto aahinanariwa vanceene ni aahilapha+ iiraka: 35 ‘Khuuvo mulopwana nnakhala mmosa a nloko nna nootakhala, onrowa oweha elapo yooreera kaamanenle aka natiri waavaha amuhavinre anyu,+ 36 ohikhanle paahi Kalebi, mwaana a Yefune. Owo tonrowa oweha, nave kinonvaha owo ni anaawe elapo eyo eettale awe, okhala wiira oomutthara Yehova ni murima awe wootheene.+ 37 Nave Yehova aahinanariwa ni miyo mwaha wa nyuwo, iiraka: “Nave nyuwo khamunrowa okela elapo eyo.+ 38 Murumeyi anyu*+ Yooxuuwa, mwaana a Nuuni, tonrowa okela elapo eyo.+ Mmulipihe,*+ okhala wiira tonrowa owiiriha aisarayeli okuxa elapo eyo”. 39 Nave aniinyu muhimyale anyu wiira anookuxiwa,+ yaawo olelo-va ahinsuwela etthu yooreera aahiiso yootakhala, tanrowa okela mulaponi-mmo. Nave-tho, kinimwaavaha elapo eyo wiira ekhale yawaya.+ 40 Masi nyuwo mutthikele ottuli, mweetteke murowaka moothakoni, nviraka ephiro eniroiha ephareya Yooxeerya’.+
41 “Nyuwo mwaakilenle wiira: ‘Hiyo noomutthekela Yehova. Vano nnoorowa owana ntoko Yehova, Muluku ahu, onirumme awe!” Tivo, khula mmosa a nyuwo aahikuxa ikaruma sawe sa ekhotto, uupuwelaka wiira vaamukhweya owela miyaako.+ 42 Masi Yehova aahikihimeerya wiira: ‘Mwaaleele so: “Muhirowe owana, okhala wiira nkinrowa okhala ni nyuwo.+ Mwiira siiso, awanani anyu animooxinttani”’. 43 Miyo kaahilavula ni nyuwo, masi nyuwo khimwaakiwiriyanne. Nave khamwiiwelenle etthu Yehova aarumme awe, ni mwaahiikuxererya mweereryaka owela vamwaako. 44 Nto, amori yaawo anikhala muttetthe wa omiyaakoni, yaahirwa wootuphelani ntoko siniira aya enuyi, ni yaahiwoomolani okhuma oSeyiri mpakha oHorma. 45 Vano nyuwo mwaahitthika, munapacerya wunla ohoolo wa Yehova. Masi Yehova khoowiriyanneni nnakhala khoothokorenryeni. 46 Tivonto, mwaamanke anyu oKadexi okathi munceene.
2 “Vano, naahitthika nnarowa woothakoni, niviraka ephiro enrowa ephareya Yooxeerya, siisaale ntoko Yehova aakilenle awe.+ Nave naaheetta mahiku manceene mukerekhere mwa mwaako Seyiri. 2 Nuumala-vo, Yehova aahikileela wiira: 3 ‘Nyuwo muheettasa okathi munceene murukureryaka mwaako ola. Vano murowaseke mpantta wa onorti. 4 Mwaaleele atthu wiira: “Nyuwo munrowa ovira waattamela mukano wa axinninyu, osuulu wa Esawu,+ yaawo anikhala oSeyiri.+ Awo anoowoovasani,+ nto muhaana wiikasoopa. 5 Muhaapace. Miyo nkinrowa woovahani elapo aya nnakhala opuro woonyakela, okhala wiira konvaha Esawu muttetthe wa mwaako Seyiri wiira okhale wawawe.+ 6 Muhaana othuma eyoolya aya munrowa anyu olyaaka, nave muhaana othuma maasi aya munrowa anyu owuryaka.+ 7 Yehova Muluku anyu ohooreelihani ni miteko sanyu sootheene. Owo onnisuwela oratteene okathi ola muneetta anyu moothakoni-mu muulupale. Iyaakha iya 40, Yehova Muluku anyu onnikhala ni nyuwo, ni khiivo etthu enoothowani”’.+ 8 Siiso, naahivira eriyari ya axinnihu, osuulu wa Esawu,+ yaawo anikhala oSeyiri. Nto naahisyaka ovira ephiro ya wAraba, okhuma wElathi mpakha wEsiyoni-Geberi.+
“Nuumala-vo naahihapuwa, nnavira ephiro ya moothakoni mwa oMowabi.+ 9 Vano, Yehova aahikileela wiira: ‘Muhaatuphele aahiiso muhiwane ni atthu a oMowabi, miyo nkinrowa woovahani elapo aya wiira ekhale yawinyu, okhala wiira konvaha Ari, osuulu wa Lothi,+ wiira ekhale yawawe. 10 Khalai, elapo eyo yaakhaliwa ni atthu a Emimi.+ Awo yaari atthu oowerya ni oowaatta. Nave yaari oorakama ntoko anakimi. 11 Nave-tho, atthu a oRefayimi+ yaanaalikanyiha ni anakimi.+ Nto atthu a oMowabi yaaniwiitthana okhala atthu a Emimi. 12 Khalai atthu a oHori+ yaakhala oSeyiri. Masi osuulu wa Esawu waahiwoomola ni waahaapwetexa onakhala nipuro naya,+ siisaale ntoko aisarayeli anrowa aya wiiriha elapo enrowa okhala yawaya, yeeyo Yehova onrowa awe waavaha. 13 Vano, mulapuwe nxepa* na oZeredi’. Siiso, hiyo naahilapuwa nxepa na oZeredi.+ 14 Nto naahiviriha iyaakha 38 neettaka, okhuma oKadexi-Barneya mpakha olapuwa nxepa na oZeredi. Alopwana ootheene yaakhala okathi ole, yaawo yaarina iyaakha soorowa owana ekhotto yaahikhwa, siisaale ntoko Yehova aalamphe awe.+ 15 Awo yaahipwetexiwa ni ntata na Yehova, mpakha omala-malihiwa.+
16 “Nuumala okhwa alopwana ootheene yaarina iyaakha para owana ekhotto,+ 17 Yehova aahilavula-tho ni miyo oriki: 18 ‘Olelo munoovira muttetthe wa oMowabi, eyo piiyo, wAri. 19 Okathi munrowa anyu owaattamela atthu a wAmoni, muhaatuphele aahiiso muhaapace, okhala wiira nkinrowa woovahani elapo ya amoni wiira ekhale yawinyu. Miyo kihaavaha elapo eyo osuulu wa Lothi, wiira ekhale yawaya.+ 20 Nave-tho, elapo eyo yaanisuweliwa okhala ya arefayimi.+ Khalai arefayimi yaakhala elapo yeeyo. Nave-tho atthu a wAmoni yaawiihanela nsina noowi azamuzumimi. 21 Awo yaari atthu oowerya, oowaatta ni oorakama, ntoko atthu a nloko na Anakimi.+ Masi Yehova aahaapwetexa ohoolo wa atthu a nloko na Amoni. Nto atthu a wAmoni yaahiwoomola, anakhala mulaponi mwaya. 22 Owo aahiira etthu emosa-ru para osuulu wa Esawu, yaawo anikhala oSeyiri,+ okathi aapwetenxe awe ahori+ ohoolo waya. Tivo, osuulu wa Esawu waahiwaakha ahori elapo aya, anakhala memmo mpakha olelo-va. 23 Masi avimi, yaakhala mittetthe sa oGaza,+ mpakha ophiyerya okathi yaapwetexiwe aya ni akafitori,+ yaawo yaakhuma oKafitori.* Nto akafitori yaahimaka mmuttettheni mwa avimi.
24 “‘Nvenye, mulapuwe nxepa*+ na wArinoni. Moone wiira kihoovahereryani mmatatani mwanyu Sihoni+ mwene a oHexeboni, a nloko na amori. Tivo, mpaceryeke omwaakha elapo awe ni nwaneke ekhotto nuuwo. 25 Olelo kinoopacerya owiirihaka atthu ootheene anikhala elapo ela ya vathi owoovani vanceene, yaiwaka muromoliwaka. Awo anooxankaka ni anoottettemelaka* mwaha wa nyuwo’.+
26 “Nto kaahaaruma anamitthaka akhumaka woothakoni wa oKedemothi,+ wiira yakumane ni mwene Sihoni a oHexeboni, yamuleele moolumo ala a murettele:+ 27 ‘Mukihiye kivire mulaponi mwanyu. Kinrowa weettaka mustaraatani paahi. Nkinrowa ohapuwela moono woolopwana nnakhala moono woothiyana.+ 28 Kinrowa olyaaka eyoolya ni owuryaka maasi munrowa anyu okitumiherya. Mukihiye kivire paahi. 29 Eyo ti etthu yaakiirenle aya osuulu wa Esawu, yoowo onikhala oSeyiri ni amowabi yaawo anikhala wAri, mpakha miyo olapuwa muro Yordani kirowaka elapo Yehova Muluku ahu onivahale awe’. 30 Masi mwene Sihoni a oHexeboni, khaaneemerenrye ovira mulaponi mwawe, okhala wiira Yehova Muluku ahu* aahimwiiriha wiixinnuwiha+ ni olipiha murima awe, wiira onivahererye mwene owo mmatatani mwahu.* Eyo ti etthu yiiranenye olelo-va.+
31 “Nuumala-vo, Yehova aahikihimeerya wiira: ‘Kihoovahereryani Sihoni ni elapo awe. Mukuxeke elapo awe’.+ 32 Okathi Sihoni ni atoropa awe yaarwiiye aya okumana ni hiyo wiira nawane ekhotto oYahasa,+ 33 Yehova Muluku ahu, aahinivahererya awo mmatatani mwahu. Nto naahimuxintta owo, ni anaawe, ni atoropa awe ootheene. 34 Naahikuxa ipooma saya sootheene ni naahipwetexa. Naahaapwetexa-tho alopwana, athiyana ni anamwane. Khuuvo mutthu ooponwe.+ 35 Naahalanne paahi inama ni mireerelo sa ipooma naakunxe ahu. 36 Khuuvo muttetthe nahaawenrye ahu okuxa, okhuma wAroweri,+ weiwo onikhala mukerekhere mwa nxepa* Arinoni, ohela muhina epooma yaari nxepa nno, mpakha oXileyaadi. Yehova Muluku ahu, aahinivahererya mittetthe iyo sootheene.+ 37 Masi nyuwo khimwaattamenle elapo ya amoni,+ eyo piiyo, mittetthe sootheene siri mukerekhere mwa nxepa na oYaboki,+ ni ipooma sootheene siri omiyaakoni, aahiiso opuro mukina Yehova Muluku ahu okhoottinhe awe.
3 “Nuumala-vo, naahirukunuwa, nneetta nittharaka Ephiro eniroiha oBaxani. Vano Oogi, mwene a oBaxani vamosa ni anakhotto awe, yaahirwa okumana ni hiyo wiira niwane ekhotto wEdreyi.+ 2 Masi Yehova aahikileela wiira: ‘Muhimoove, okhala wiira kinimoovahereryani mmatatani mwanyu mwene owo, anakhotto awe ootheene ni elapo awe. Nyuwo munoomwiiriha etthu emosa-ru mwaamwiirihale anyu Sihoni, mwene a amori, yoowo aakhala oHexeboni’. 3 Tivo, Yehova Muluku ahu aahinivahererya mmatatani mwahu mwene Oogi a oBaxani ni anakhotto awe ootheene. Hiyo naahiwiiva atthu ootheene, nto khaahanle nnakhala mutthu mmosa. 4 Hiyo naahikuxa ipooma saya sootheene. Khiivo epooma nahaawenrye ahu okuxa. Saari ipooma 60 sa muttetthe wootheene wa Argobi, eyo piiyo, omwene wa Oogi, oBaxani.+ 5 Ipooma sootheene saahikhalana muuru woorakama ni woolipihiwa, ni mikhora, ni itaranka. Nave-tho, naahikuxa ipooma sikina sahaarina muuru. 6 Masi, hiyo naahipwetexa+ ipooma iyo, ntoko naapwetenxe ahu ipooma sootheene sa mwene Sihoni a oHexeboni, waahela muhina alopwana, athiyana, ni anamwane.+ 7 Nave, naahikuxa inama saya sootheene ni mireerelo sa epooma ele.
8 “Okathi ole, naahikuxa elapo ya mamwene manli a nihimo na amori,+ yaawo yaakhala muttetthe wa oYordani, okhuma nxepa* na Arinoni mpakha mwaako wa Hermoni.+ 9 Atthu a oSiidoni yaahivaha mwaako owo nsina noowi Siriyoni, masi amori yaahivaha nsina noowi Seniri. 10 Naahikuxa ipooma sootheene saari muttetthe woorakamela osulu, ni muttetthe wootheene wa oXileyaadi ni oBaxani, mpakha oSalika ni wEdreyi.+ Ipooma iyo saari sa omwene wa Oogi, oBaxani. 11 Mwene Oogi, a oBaxani, aari ookiserya a arefayimi. Ekaxau awe yaari ya eyuuma, nave nlelo eri oRaba, muttetthe wa amoni. Orakama waya waari etthu yoowiiraka imeeturu xexe,* ni okhuveya waya waari etthu yoowiiraka imeeturu piili. 12 Okathi ole, naahikuxa elapo ela: elapo eyo yaapacerya wAroweri,+ yeeyo enikhala nxepa na Arinoni, mpakha nimeya ni muttetthe wa omiyaakoni wa oXileyaadi. Nto kihaavaha ipooma sa elapo ela, atthu a nihimo na Rubeni ni Gadi.+ 13 Muttetthe waahanle wa oXileyaadi ni oBaxani wootheene, weiwo wiirela mpantta omwene wa Oogi, kihaavaha atthu a nimeya na nihimo na Manase.+ Muttetthe wootheene wa Argobi, yoowo waari wa oBaxani, waahisuweliwa okhala elapo ya arefayimi.
14 “Yayiri,+ mwaana a Manase, aahikuxa muttetthe wootheene wa Argobi,+ mpakha omukanoni wa axesuri ni amaakati.+ Owo aahivaha mittetthe iyo nsina nawe, eyo piiyo, oHawothi-Yayiri.*+ Awo aniihana siiso mpakha olelo-va. 15 Elapo ya oXileyaadi, kihaavaha atthu a oMakiri.+ 16 Atthu a nihimo na Rubeni ni a nihimo na Gadi,+ kihaavaha muttetthe onikhuma oXileyaadi, yoowo waarowa mpakha nxepa na wArinoni. Mukano aya ori eriyari ya nxepa nno. Nave-tho, mukano aya waaniphiya oYaboki. Nto oYaboki waavahana mukano ni muttetthe wa amoni. 17 Nave kihaavaha muttetthe wa Araba, ni muro Yordani ni mukerekhere mwaya, okhuma oKinerethi mpakha ephareya ya wAraba, eyo piiyo, ephareya ya maakha, ni mukerekhere mwa Pisiga, mpantta onikhuma nsuwa.+
18 “Vano, kaahaaruma wiira: ‘Yehova, Muluku anyu, ohoovahani elapo ela wiira ekhale yawinyu. Alopwana anyu ootheene ahaana wiilokiherya ni olapuwa muro Yordani ohoolo wa axinninyu aisarayeli.+ 19 Axaarinyu paahi, vamosa ni aniinyu, ni inama sanyu, nlelo sinrowa okhalaka ipooma sinrowa aka woovahani. Koosuwela wiira khamureerane inama. 20 Munrowa okhalaka ipooma iyo mpakha Yehova owiiriha axinninyu ophumurya, ntoko aawiirihalyaaweni ophumurya, wiira awo akuxe elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe waavaha, mpantta mukina wa muro Yordani. Nuumala-vo, nyuwo munootthika, khula mutthu oroweke nipuro kinvahale aka’.+
21 Okathi ole, kaahimuleela Yooxuuwa+ wiira: ‘Nyuwo mooweha ni maitho anyu, etthu Yehova Muluku anyu, owiirinhe awe mamwene ala manli. Yehova onimwiiriha etthu emosa-ru khula omwene munrowa anyu owanana.+ 22 Muhiwoove, okhala wiira Yehova Muluku anyu tonrowa owanaka, ohiya nyuwo’.+
23 “Okathi owo, kaahimuxonttela Yehova, kiiraka: 24 ‘Khoo Pwiya Muulupalexa Yehova, nyuwo moopacerya omooniherya murumeyi anyu ikuru sanyu ni ntata nanyu noowerya.+ Niireke ookhala Muluku mukina wiirimu aahiiso elapo ya vathi, oniwerya ovara miteko suulupale munivara anyu?+ 25 Xontte, mukihiye kilapuwele mpantta ole mukina wa muro Yordani wiira kawehe elapo yooreera, eyo piiyo, elapo yooreera ya omiyaakoni ni oLiibano’.+ 26 Masi Yehova iira nlelo onanariwe ene vanceene ni miyo mwaha wa nyuwo.+ Tivonto, owo khaakiwiriyanne. Masi, Yehova aakilenle wiira: ‘Vaaphiyerya! Muhitthikele-tho olavula ni miyo mwaha ola. 27 Nwele vasulu va Pisiga,+ ni nwehe mpantta onikela nsuwa, ni onorti, ni osuuli, ni mpantta onikhuma nsuwa, okhala wiira khamunrowa olapuwa muro Yordani.+ 28 Mmuthanle Yooxuuwa,+ mmulipihe ni munvahe ikuru, okhala wiira ti yoowo onrowa olapuwa+ ni waahoolelaka atthu ala. Nave ti yoowo onrowa owiiriha atthu ala okela elapo munrowa anyu oweha’. 29 Itthu iya sootheene siiraneyale nikhalaka nxepa nri ohoolo wa oBethi-Peyori.+
4 “Nyuwo atthu a Isarayeli, nwiriyane malamulo kinoovahaakani ni mweemererye maphukelo kiniwiixuttihaakani wiira mweetteleke. Mwiira siiso, munookhala akumi,+ ni munookela elapo Yehova Muluku a amuhavinre anyu, onoovahaaweni wiira ekhale yawinyu. 2 Moolumo ala kinoovahaakani, muhincererye etthu nnakhala muhivukule etthu.+ Muhaana wiiwelela malamulo a Yehova Muluku anyu, yaawo kinoovahaakani.
3 “Nyuwo mooweha ni maitho anyu etthu Yehova omwiirinhe awe Bayaali a oPeyori. Yehova Muluku anyu, ohaapwetexa atthu ootheene yaamutthara Bayaali a oPeyori.+ 4 Masi nyuwo muninvarexexa Yehova Muluku anyu, ootheene anyu mwaakumi olelo-va. 5 Miyo koowiixuttihani malamulo ni maphukelo,+ siisaale ntoko Yehova Muluku aka okirumme awe, wiira mweetteleke malamulo awo mulaponi munrowa anyu okuxa. 6 Muhaana otthara oratteene,+ okhala wiira, mwiira siiso, munimooniherya okhalana miruku+ ni ankhili.+ Tivo, atthu anrowa wiiwaka alavuliwaka malamulo ala, anoohimyaka so: ‘Mweekeekhai, atthu a nloko nna nuulupale, aakhalana miruku ni ankhili’.+ 7 Nyuwo moosuwela wiira okathi wootheene Yehova Muluku ahu, onikhala vakhiviru vahu nanvekelaka.+ Nloko nahu ti noovirikana ni maloko makina ootheene. Nave amuluku aya khanikhala vakhiviru vaya. 8 Niireke nookhala nloko nikina nuulupale nrina malamulo a xariya ni maphukelo anlikana ni Nlamulo kinoovahaakani olelo-va?+
9 “Mwiikasoope oratteene! Muhiliyale itthu sootheene moonale anyu ni maitho anyu. Nave sihikhume vamurimani vanyu, mahiku ootheene a okumi anyu. Nyuwo muhaana owiixuttiha aniinyu ni axisulwaanyu.+ 10 Nihiku mweemenle anyu ohoolo wa Yehova Muluku anyu, muttetthe wa oHorebi, Yehova aahikileela wiira: ‘Mwaathukumanye atthu ohoolo waka, wiira yiiwe moolumo aka,+ yiixutte okoova mahiku ootheene a okumi aya,+ ni wiira awiixuttiheke anaaya’.+
11 “Tivonto, nyuwo mwaahaattamela mukerekhere mwa mwaako, mweemela vaavo. Mwaako waanipatta mooro, nto malumi a mooro owo yaaniphiya wiirimu. Yaahikhala epiphi ni meeku ooriipa vanceene.+ 12 Vano Yehova aahipacerya olavula ni nyuwo eriyari ya mooro.+ Nyuwo mwaaniiwa nsu, masi khamwaaweha etthu vamooroni-vo.+ Nyuwo mwiiwa nsu paahi.+ 13 Owo aahooleelani nivarihano opanke awe ni nyuwo,+ nenlo mukhanle anyu ootthara, eyo piiyo, Malamulo Muloko.*+ Nuumala-vo, aahilepa malamulo awo vamapaweni manli a maluku.+ 14 Okathi ole, Yehova aahikiruma owiixuttihani malamulo ni maphukelo, wiira mweetteleke elapo munrowa anyu okuxa wiira ekhale yawinyu.
15 “Tivonto, mwiikasoope oratteene, okhala wiira khimwaawenhe etthu nihiku Yehova aalavunle awe ni nyuwo eriyari ya mooro, muttetthe wa oHorebi. 16 Muhiinanarihe mpakaka elatarato ya khula etthu, enilikana ni mulopwana aahiiso muthiyana,+ 17 nnakhala elatarato ya mwaamunama a vathi aahiiso elatarato ya mwaapalame onivava osulu,+ 18 nnakhala elatarato ya mwaamunama oniipurula vathi aahiiso elatarato ya ehopa eri mmaasini.+ 19 Okathi muniweha anyu osulu, munaaweha nsuwa, mweeri, ni itheneeri, eyo piiyo, itthu sootheene siri wiirimu, murima anyu ohikuxeye wiira mukokhorele aahiiso murumeele.+ Yehova Muluku anyu ohaavaha itthu iyo atthu ootheene anikhala mulaponi. 20 Masi Yehova ohoothanlani ni ohookumihani wExiitu, weiwo mwaahaawa anyu vanceenexa, okhalaka ntoko mwaari mulittini mwaapatta mooro, wiira mukhale atthu awe,+ siisaale siri anyu olelo-va.
21 “Yehova oonanariwa ni miyo mwaha wa nyuwo.+ Nave oolapha wiira nkinrowa olapuwa muro Yordani, nave oohimya wiira nkinrowa okela elapo yooreera, yeeyo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani.+ 22 Tivo miyo kinimookhwa mulaponi muumu. Nkinrowa olapuwa muro Yordani.+ Masi nyuwo munoolapuwa ni munookuxa elapo eyo yooreera. 23 Mwiikasoope, wiira muhiliyale nivarihano Yehova, Muluku anyu, opanke awe ni nyuwo.+ Nave muhipake elatarato ya khula etthu Yehova Muluku anyu+ onikhoottiha awe. 24 Yehova Muluku anyu, onlikana ni mooro onipwetexa.+ Owo ti Muluku oniphavela wiira okokhoreliweke yoowo paahi.+
25 “Hata mukhanle ene okathi munceene mulaponi, mukhalana aniinyu ni axisulwaanyu, masi mwavara etthu yootakhala mwaha woopaka elatarato+ ya khula etthu, ni mwiira etthu enimunanara ni eninveeha Yehova Muluku anyu,+ 26 olelo miyo kinniiriha erimu ni elapo okikhalela onamoona, wiira munoorimeela niinaano-ru mulaponi munrowa anyu okuxa nuumala olapuwa muro Yordani. Nyuwo khamunrowa okhala okathi munceene, nave munrowa opwetexiwa.+ 27 Yehova onimoomwara-mwaryani eriyari ya maloko makina.+ Atthu vakhaani paahi tanrowa woopowa,+ eriyari ya maloko Yehova onrowa awe wooroihani. 28 Weiwo munrowa waakokhorelaka amuluku a matera ni a maluku, apakiwe ni apinaatamu,+ amuluku yaawo ahinwerya woona wala wiiwa nnakhala olya aahiiso woona wunkha.
29 “Akhala wiira eriyari ya maloko awo munoomwaavya Yehova Muluku anyu ni murima anyu wootheene ni okumi+ anyu wootheene, mweekeekhai munomphwanya.+ 30 Okathi owo, akhala wiira munooxanka vanceene, nave itthu iya sootheene sinoowiiraneelani, nto munoomutthikela Yehova Muluku anyu, ni munoowiriyana nsu nawe.+ 31 Yehova Muluku anyu, toomoriwa ikharari.+ Owo khonoonyanyalani aahiiso woopwetexani, nnakhala khoniliyala nivarihano aalaphenle awe amuhavinre anyu.+
32 “Vano, mukohererye okathi wa khalai, ohinatthi ophiya okathi anyu ola, okhuma nihiku Muluku ompattunxe awe mulopwana mulaponi. Mwaavye okhuma opacenrye aya elapo, mpakha omalenle aya elapo. Niireke yootoko wiiraneya etthu yuulupalexa ntoko ela? Niireke mootoko wiiwa ekhumelenle ene etthu ntoko ela?+ 33 Niireke aakhala atthu akina atonko wiiwa nsu na Muluku nlavulaka eriyari ya mooro, nlelo akhala akumi,+ ntoko nyuwo mwiiwale anyu? 34 Niireke Muluku owo ootoko weererya okumiha nloko eriyari ya nloko nikina? Niireke Muluku owo ohaaphukela atthu owooniheryaka ithoonyeryo, miiriirya,+ ekhotto,+ ni ooniheryaka owerya wawe+ ni ikuru sawe, vamosa ni itthu soowoopiha,+ ntoko Yehova Muluku anyu owiirenlyaaweni wExiitu, moonaka ni maitho anyu? 35 Nyuwo muhooniheriwa itthu iya para osuwela wiira Yehova, Muluku eekeekhai.+ Khuuvo-tho mukina ohikhanle yoowo paahi.+ 36 Muluku oowiirihani wiiwa nsu nawe nikhumaka wiirimu wiira oolakeeni. Nave vathi-va oowiirihani woona mooro woowoopiha, ni muhiiwa moolumo awe eriyari ya mooro.+
37 “Okhala wiira ohaaphenta amuhavinre anyu ni oothanla osuulu aya,+ ohookumihani wExiitu ni owerya wawe wuulupale. 38 Owo ohoomola ohoolo wanyu maloko maalupale ni oowerya anoovikanani nyuwo, wiira owiiriheni okela elapo aya ni woovahani elapo eyo wiira ekhale yawinyu, ntoko eniiraneya aya olelo-va.+ 39 Tivo, olelo, musuweleke ni mpweheke vamurimani wiira Yehova tokhanle Muluku eekeekhai wiirimu ni vathi.+ Khokhanle mukina.+ 40 Muhaana wiiwelela sooruma sawe ni malamulo awe, yaawo kinoovahaakani olelo-va. Mwiira siiso, itthu sinooweettelani saana, ni sinooweettela saana aniinyu. Siiso, munookhala okathi munceene elapo Yehova Muluku anyu onoovahaaweni”.+
41 Okathi ole, Moise aahivalaanya ipooma tthaaru sa mpantta onikhuma nsuwa wa oYordani.+ 42 Akhala wiira mutthu oomwiiva mukhwaawe voohilakela ni khaamunyokha,+ ohaana otthyawela epooma emosa wa ipooma iyo wiira okhale mukumi.+ 43 Epooma yoopacerya ti Beseri,+ yaakhala opuro woottukhuwa, moothakoni. Epooma ela yaari para nihimo na Rubeni. Epooma ya nenli ti Ramothi+ a oXileyaadi. Epooma ela yaari para nihimo na Gadi. Epooma ya neeraru ti Golani+ ya oBaxani. Epooma ela yaari para nihimo na Manase.+
44 Nla Nlamulo+ Moise aavanhe awe atthu a Isarayeli. 45 Ala moolumo oowuupuxerya, ni malamulo, ni maphukelo Moise aavanhe awe aisarayeli, nuumala okhuma elapo ya wExiitu,+ 46 muttetthe wa oYordani, nxepa nri ohoolo wa oBethi-Peyori,+ mulaponi mwa Sihoni, mwene a amori, yoowo aakhala oHexeboni.+ Ti yoowo Moise ni aisarayeli yaamuxinttale aya nuumala okhuma elapo ya wExiitu.+ 47 Awo yaahikuxa elapo awe ni elapo ya Oogi,+ mwene oBaxani. Awo yaari mamwene manli a amori, yaawo yaakhala mpantta onikhuma nsuwa wa muttetthe wa oYordani. 48 Yaahikuxa elapo eyo, okhuma wAroweri,+ weiwo onikhala mukerekhere wa nxepa* Arinoni, mpakha mwaako Siyoni, eyo piiyo, Hermoni.+ 49 Nave yaahikuxa-tho wAraba wootheene, muttetthe ori mpantta onikhuma nsuwa wa oYordani, mpakha ephareya ya wAraba,* mukerekhere wa Pisiga.+
5 Moise aahaathukumanya aisarayeli ootheene, onaaleela wiira: “Nyuwo atthu a Isarayeli, nwiriyane malamulo ni maphukelo kinooleelaakani olelo. Mwiixutte ni mweetteleke oratteene malamulo awo. 2 Yehova Muluku ahu oopaka nivarihano ni hiyo, oHorebi.+ 3 Yehova khopanke nivarihano nla ni amuhavinre ahu, masi opanke ni hiyo ootheene nri akumi olelo-va. 4 Yehova aahilavula ni nyuwo* omwaako orumeelaka mooro.+ 5 Okathi ole,+ miyo keemenle eriyari ya Yehova ni nyuwo, wiira kooleeleni moolumo a Yehova, okhala wiira mwaanoova mooro ni khimwaaphavenle owela vamwaako.+ Nto owo aahimmye so:
6 “‘Miyo ka Yehova, Muluku anyu. Ti yoomi kookuminheni elapo ya wExiitu, weiwo mwaari anyu ipottha.+ 7 Muhaana okikokhorela miyo paahi. Muhaakokhoreleke amuluku akina.+
8 “‘Muhipake elatarato,+ aahiiso etthu ekina enlikana ni etthu eri wiirimu, wala eri mulaponi, aahiiso eri mmaasini. 9 Muhikokhoreleke ilatarato iyo, nnakhala muhiwokiwe wiira mukokhoreleke,*+ okhala wiira miyo Yehova Muluku anyu, ka Muluku oniphavela wiira kikokhoreliweke mekhaka paahi.+ Kinnaahukhumu anamwane mwaha wa soottheka sa axipapaya, mpakha osuulu aya wa neeraru aahiiso wa neexexe.+ 10 Masi kinnooniherya ophenta woororomeleya maloko anyu ikonto sene anrowa okhumelela ohoolo, yaawo anikiphenta ni aniiwelela sooruma saka.
11 “‘Muhirumeele nsina na Yehova Muluku anyu veethiru,+ okhala wiira Yehova onoomuhukhumu mutthu yoole onirumeela nsina nawe veethiru.+
12 “‘Muttittimiheke nihiku na saabadu, okhala wiira ti noowaarya, siisaale ntoko Yehova Muluku anyu oorumalyaaweni.+ 13 Nvareke miteko sanyu sootheene mpakha mahiku 6.+ 14 Masi nihiku na neethanu nenli, esaabadu para Yehova Muluku anyu.+ Nyuwo muhivare muteko,+ nnakhala mwaninyu mwaamulopwana, nnakhala mwaninyu mwaamuthiyana, nnakhala epottha anyu yoolopwana, nnakhala epottha anyu yoothiyana, nnakhala inama sanyu, nnakhala anamurwa anikhala ipooma sanyu.*+ Mwiira siiso, epottha anyu yoolopwana ni epottha anyu yoothiyana enrowa ophumuryaka ntoko nyuwo.+ 15 Muupuweleke wiira nyuwo mwaari ipottha elapo ya wExiitu, ni wiira Yehova Muluku anyu ohookumihani ni ntata nawe noowerya ni moono awe wa ikuru.+ Tivonto Yehova Muluku anyu oorumalyaaweni wiira muttittimiheke nihiku na saabadu.
16 “‘Mwaattittimiheke apapinyu ni amaminyu,+ ntoko Yehova Muluku anyu oorumalyaaweni, wiira mwakhaleke mahiku manceene ni itthu saweettelekeni saana elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani.+
17 “‘Muhimwiive mutthu.+
18 “‘Nnakhala muhiraruwe.+
19 “‘Nnakhala muhiiye.+
20 “‘Nnakhala muhimootherye mutthu mukina.+
21 “‘Nnakhala muhimukhalele nrima muthiyana a mulopwana mukina.+ Nnakhala muhikhalele nrima etthoko ya mutthu mukina,+ nnakhala ematta awe, nnakhala epottha awe yoolopwana, nnakhala epottha awe yoothiyana, nnakhala epooyi awe, nnakhala puuru awe, hata etthu ekina’.
22 “Okathi nloko nootheene naathukumanne aya omwaako, Yehova aahilavula malamulo* ala, eriyari ya mooro ni meeku ooriipa vanceene.+ Owo aalavunle ni nsu noowiiwanyeya ni khancerenrye etthu ekina. Nuumala-vo, aahilepa moolumo ala vamapaweni manli a maluku, khukivaha.+
23 “Masi, amalaka-ru wiiwa nsu naakhuma eriyari ya epiphi, okathi mwaako waapatta aya mooro,+ ahooleli ootheene a mahimo anyu ni makhulupale, yaahikaattamela. 24 Nyuwo mwaahihimya wiira: ‘Yehova Muluku ahu, oonooniherya ovuwa wawe ni okhulupale awe, nave nihiiwa nsu nawe nikhumaka eriyari ya mooro.+ Olelo, nooweha wiira Muluku pooti olavula ni mutthu, nto mutthu owo nlelo onakhala mukumi.+ 25 Hiyo khanimphavela okhwa, maana mooro ola muulupale pooti onipwetexa. Akhala wiira nlelo nnoowiriyanaka nsu na Yehova Muluku ahu, mweekeekhai hiyo nnimookhwa. 26 Eriyari ya apinaatamu ootheene, niireke ookhala mutthu otonko wiiwa nsu na Muluku mukumi nlavulaka eriyari ya mooro, ntoko hiyo niiwale ahu, mutthu owo nlelo onakhala mukumi? 27 Nyuwo murowe mwawiriyane itthu sootheene Yehova Muluku ahu onrowa awe ohimya. Nuumala-vo, munrowa onileelaka itthu sootheene Yehova Muluku ahu onooleelaaweni. Nto hiyo nnoowiriyanaka ni nnoopakaka etthu ene’.+
28 “Yehova ohiiwa moolumo mukilenle anyu. Vano Yehova ookileela wiira: ‘Miyo kihiiwa moolumo atthu ala yoohimenryaayani. Itthu sootheene ahimmye aya ti sookhalela.+ 29 Miyo kaaniphavela wiira okathi wootheene atthu awo akooveke+ ni murima aya wootheene, ni yeetteleke sooruma saka sootheene.+ Nto, mahiku ootheene+ itthu saarowa oweettelaka saana, vamosa ni anaaya! 30 Murowe mwaaleele wiira: “Mutthikele mutentani* mwanyu”. 31 Masi nyuwo muhale vaava ni miyo. Nto miyo kinimooleelani sooruma saka sootheene, ni malamulo aka, ni maphukelo aka mukhanle anyu owiixuttiha wiira yeetteleke elapo kinrowa aka waavaha wiira ekhale yawaya’. 32 Vano, nyuwo muhaana wiipasoopa wiira mwiire siisaale ntoko Yehova onoorumaaweni.+ Muhihapuwele moono woolopwana nnakhala moono woothiyana.+ 33 Muhaana weetta ephiro Yehova Muluku anyu onoorumaaweni,+ wiira mukhale akumi ni itthu siweettelekeni saana, ni wiira mwakhaleke mahiku manceene elapo munrowa anyu okuxa wiira ekhale yawinyu.+
6 “Iya sooruma, ni malamulo, ni maphukelo Yehova Muluku anyu, okivanhe awe wiira kiwiixuttiheni, wiira mweetteleke elapo munrowa anyu okuxa wiira ekhale yawinyu. 2 Nyuwo ni aniinyu ni axisulwaanyu,+ muhaana omoova Yehova Muluku anyu, ni weettela mahiku ootheene a okumi anyu malamulo awe ootheene, ni sooruma sawe kinoovahaakani, wiira mukhaleke mahiku manceene.+ 3 Nyuwo atthu a Isarayeli, nwiriyane ni mwiiwelele oratteene malamulo awo ni sooruma iyo, wiira itthu siweetteleni saana ni wiira mwaatte elapo yoowaatta eleeti ni oravo, siisaale ntoko Yehova Muluku a amuhavinre anyu, ooleihenryaaweni.
4 “Nyuwo atthu a Isarayeli, nwiriyane: Yehova Muluku ahu, ori mmosa paahi, Yehova.+ 5 Mumphenteke Yehova Muluku anyu ni murima anyu wootheene ni okumi+ anyu wootheene ni ikuru sanyu sootheene.+ 6 Moolumo kinoovahaakani olelo ahaana okhala vamurimani vanyu. 7 Muhaana ohela* moolumo awo vamurimani va aniinyu.+ Mulavuleke moolumo awo mukilanthi ene vate vanyu, ni mweettaka mustaraatani, ni okathi munimmaathi anyu, ni okathi munivenya anyu.+ 8 Mutthukwelele moolumo awo vantatani vanyu wiira muupuweleke. Nave moolumo awo ahaana okhala ntoko esinaale* vayuuci vanyu.+ 9 Mulepe moolumo awo mukerekhere mwa mukhora wa empa anyu ni mikhora sa epooma anyu.
10 “Okathi Yehova Muluku anyu, onrowa awe wookelihani elapo aamanenle awe natiri waavaha+ amuhavinre anyu, eyo piiyo, Abrahamu, Isaakhi, ni Yakobe, yeeyo erina ipooma suulupale ni sooreera, seiyo muhitenke anyu,+ 11 ni ipa sisanrye itthu sooreera seiyo muhivanre anyu muteko wiira mphwanye, ni ihime muhithimpe anyu, ni imatta sa ewuuva ni sa olivera muhaalale anyu, okathi munrowa anyu olya ni ovona,+ 12 mwiikasoope oratteene wiira muhimuliyale Yehova,+ yoowo ookuminheni elapo ya wExiitu, weiwo mwaari anyu ipottha. 13 Mmooveke+ Yehova Muluku anyu ni mmurumeeleke yoowo,+ ni mulapheke+ muromolaka nsina nawe. 14 Muhaatthareke amuluku akina, yaawo anaakokhorela aya atthu mwaattamanne anyu,+ 15 okhala wiira Yehova Muluku anyu, yoowo ori eriyari anyu, oniphavela wiira okokhoreliweke yoowo paahi.+ Mwaahiire siiso, Yehova Muluku anyu, onoonanariwa vanceene ni nyuwo,+ ni onimoopwetexani mulaponi.+
16 “Muhimweehererye+ Yehova, Muluku anyu, ntoko mwaamweeherenrye anyu oMasa.+ 17 Mweetteleke ni murima anyu wootheene sooruma sa Yehova Muluku anyu, moolumo awe oowuupuxerya, ni malamulo awe oorumalyaaweni wiira mwiiweleleke. 18 Nvareke miteko sooreera ni sooloka vamaithoni va Yehova, wiira itthu siweetteleni saana, ni wiira mukele ni mukuxe elapo yooreera Yehova aamanenle awe natiri amuhavinre anyu.+ 19 Nwoomole ohoolo wanyu awanani anyu ootheene, siisaale ntoko Yehova oleihenrye awe.+
20 “Muhoolo, okathi mwaninyu onrowa awe wookohakani wiira: ‘Xeeni Yehova Muluku ahu ohalaka woovahani moolumo ala oowuupuxerya, ni malamulo, ni maphukelo awe?’ 21 muhaana omwaakhula mwaninyu owo wiira: ‘Hiyo naari ipottha sa Farawo, wExiitu. Masi Yehova oonikumiha wExiitu ni ntata noowerya. 22 Hiyo nooweha ni maitho ahu isinaale ni miiriirya suulupale ni soohonona, seiyo Yehova opanke awe wExiitu,+ ni omwiirinhe awe Farawo, ni atthu ootheene a etthoko awe.+ 23 Nto aahinikumiha elapo eyo oniruuha nno, wiira onivahe elapo yeeyo aamanenle awe natiri amuhavinre ahu.+ 24 Vano, Yehova ooniruma wiiwelela malamulo awe ala ootheene, ni omoova Yehova Muluku ahu, wiira itthu sineettele saana mahiku ootheene+ ni wiira nikhale akumi+ ntoko nri ahu olelo-va. 25 Akhala wiira nnimweettela sooruma iya sootheene ni omwiiwelela Yehova Muluku ahu, ntoko onirumme awe,+ onoonithokorerya okhala anaxariya’.
7 “Okathi Yehova Muluku anyu, onrowa awe wookelihani elapo muhanle anyu okuxa,+ owo onimoomola ohoolo wanyu+ maloko 7 ootepa waatta ni ooweryexa woovikanani nyuwo,+ eyo piiyo, ahiti, axirigaxi, amori,+ akanaani, aperizi, ahivi, ni ayebusi.+ 2 Yehova Muluku anyu, onimoovahereryani, nto munimwaaxintta.+ Nyuwo muhaana waapwetexa.+ Muhipake nivarihano naawo, nnakhala muhiwoonele othunku.+ 3 Muhipake nivarihano na ekasamento naawo. Muhaavahe aniinyu axithiyana wiira atheliwe ni anaaya axilopwana aahiiso anaaya axithiyana ahitheliwe ni aniinyu axilopwana.+ 4 Mwiira siiso, awo anoowiiriha aniinyu axilopwana ohiya okirumeela miyo, yarumeeleke amuluku akina.+ Yehova onoonanariwa vanceene ni nyuwo, nave owo onimoopwetexani niinaano-ru.+
5 “Masi, etthu mukhanle anyu oowiiriha atthu awo, tiila: Mwaapwexakase altaari aya, mpwexakase ipilaari anaakokhorela aya amuluku aya+ ni mwiikitthe miri soowuuma anikokhorela aya,*+ nave mpahe ilatarato saya.+ 6 Nyuwo mwa atthu ooreerihiwa para Yehova Muluku anyu. Nave Yehova Muluku anyu ohoothanlani wiira mukhale atthu awe, eyo piiyo, atthu aathanlale awe* eriyari ya atthu ootheene anikhala mulaponi.+
7 “Niireke mwaha wookhala atthu oowaatta waavikana atthu akina, emwiirinhe Yehova woophentani ni woothanlani?+ Nnaari. Nyuwo mwa atthu vakhaani naalikanyiha ni atthu ootheene.+ 8 Masi ohoothanlani mwaha woowi Yehova onnoophentani ni onimutthukula natiri aamanenle awe amuhavinre anyu.+ Tivonto, Yehova ohookumihani opuro ole ni ntata noowerya, wiira owoopoleni elapo mwaari anyu ipottha,+ ni owoopoleni mmatatani mwa Farawo, mwene a wExiitu. 9 Nyuwo munnisuwela oratteene wiira Yehova Muluku anyu, tori Muluku eekeekhai ni oororomeleya, yoowo onilipiherya nivarihano nawe ni oniwooniherya ophenta wawe woororomeleya atthu a maloko ikonto sene, yaawo animphenta ni aniiwelela sooruma sawe.+ 10 Masi onimwaaliva ale animunyokha, eyo piiyo, onimwaapwetexa.+ Owo khonrowa opisa waavaha ehukhumu ale animunyokha. Nave onimwaaliva etthu enaareerela. 11 Tivonto, mweetteleke oratteene sooruma, malamulo, ni maphukelo yaawo kinoorumaakani olelo wiira mwiiweleleke.
12 “Akhala wiira khamunrowa ohiya wiiwelela maphukelo ala, mweettelaka ni ovarihela muteko, Yehova Muluku anyu, onoolipiherya nivarihano nawe ni onimooniherya ophenta wawe woororomeleya, aaleihenrye awe amuhavinre anyu. 13 Muluku onimoophentani, onimooreelihani, ni owiirihani okhala oowaatta. Nave, owo onimooreelihani oovahakani anamwane anceene,+ onooreeliha itthu munrowa anyu waalaka mmatta, eyo piiyo, ipyo sanyu, eviinyu anyu esya, ni makhura anyu.+ Nave onimwaareeliha axaana a ipooyi sanyu, ni ipwittipwitthi sanyu, elapo aamanenle awe natiri waavaha amuhavinre anyu.+ 14 Munrowa okhala atthu ootepa oreelihiwa waavikana atthu ootheene.+ Khuuvo mulopwana ohinrowa oyarihaka aahiiso muthiyana ohinrowa oyaraka, nnakhala inama sanyu sihinrowa ototholaka.+ 15 Yehova onoomaliha iretta sootheene eriyari anyu, nave khonrowa wookumiheryani iretta sootakhala musuwenle anyu wExiitu.+ Owo onrowa waakumiherya ale anoonyokhani. 16 Muhaana waapwetexa* atthu ootheene, yaawo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahereryani.+ Nyuwo* muhiwoonele othunku atthu awo,+ nnakhala muhaarumeele amuluku aya,+ okhala wiira eyo yaarowa okhala muraakho para nyuwo.+
17 “Muupuwela vamurimani vanyu wiira: ‘Maloko ala toowaatta onivikana hiyo. Ninrowa owerya sai owoomola?’+ 18 nyuwo muhiwoove.+ Masi muhaana wuupuwela etthu Yehova Muluku anyu, aamwiirinhe awe Farawo ni atthu awe ootheene, wExiitu.+ 19 Owo aahaavaha ehukhumu yuulupale moonaka ni maitho anyu, ni aahipaka ithoonyeryo, ni miiriirya.+ Nyuwo mwaahoona ntata nawe noowerya ni ikuru sa moono awe, elapo Yehova Muluku anyu ookumihalyaaweni.+ Eyo ti etthu Yehova Muluku anyu, onrowa awe owiiriha atthu ootheene muniwoova anyu.+ 20 Yehova Muluku anyu onrowa waakhulumula.* Nto ootheene ale yaahanle+ ni ale yiipinthe ohoolo wanyu anoopwetexiwa. 21 Muhiwoove atthu awo, okhala wiira Yehova Muluku anyu, ori ni nyuwo.+ Owo Muluku oowerya, atthu akhanle aya oomoova ni omuttittimiha.+
22 “Yehova Muluku anyu, onimoomolaka vakhaani-vakhaani+ maloko ala ari ohoolo wanyu. Khonrowa oweemereryani omaliha moowaakuveya, wiira axinama a mutakhwani ahincerereye ni ahirwe owoopopihani. 23 Yehova Muluku anyu, onimoovahereryani maloko awo, nave nyuwo munooxintta moomalela, mpakha opweteyasa.+ 24 Nave onimwaavahererya mamwene aya mmatatani mwanyu,+ ni onoomaliha masina aya mulaponi mootheene.+ Khuuvo onrowa wooxinttani,+ mpakha waamaliha ootheene.+ 25 Muhaana opaha vaikho+ ilatarato sa amuluku aya. Muhiphavele eparatha ni eweero ya ilatarato saya, nnakhala muhikuxe,+ wiira muhaakohorele amuluku awo, okhala wiira eyo etthu enimunanara vanceene Yehova Muluku anyu.+ 26 Muhiroihe itthu iyo soonanara vate vanyu, wiira muhikhale ntoko itthu seiyo, eyo piiyo, muhilamuliwe opwetexiwa. Muhaana othanya vanceene itthu iyo, ni sihaana woonanarani vanceene, okhala wiira soolamuliwa opwetexiwa.
8 “Muhaana wiikasoopa oratteene wiira mwiiweleleke sooruma kinoovahaakani olelo-va. Mwiira siiso, nyuwo nlelo munookhala akumi,+ ni munimuncerereya, ni munookuxa elapo Yehova aamanenle awe natiri amuhavinre anyu.+ 2 Muupuweleke mukwaha woorakama, yoowo Yehova Muluku anyu oweettinhaaweni iyaakha iya 40 moothakoni,+ wiira owiixuttiheni okhala oowiiyeviha, ni oweehereryeni,+ wiira osuwele murima anyu,+ akhala wiira mwaamwiiwelela sooruma sawe aahiiso khimwaarowa wiiwelela. 3 Siiso, owo oowiixuttihani okhala oowiiyeviha, ni ohoohiyani nvoliwaka etala,+ ni ohoolyihani emana,+ yeeyo mwahaasuwela anyu nnakhala yahaasuwela aya axipaapa anyu, wiira oosuweliheni wiira mutthu khonikhala mukumi mwaha wa ephaawu paahi, masi onnikhala mukumi ni khula nuulumo ninkhuma mwaano+ mwa Yehova. 4 Iyaakha iya 40,+ ikuwo sanyu khisaathaala, nave metto sanyu khasiipale. 5 Nyuwo munnisuwela oratteene wiira Yehova Muluku anyu onnoottaruxani,+ ntoko siisaale mutthu onimuttaruxa awe mwanawe.
6 “Vano, mwiiweleleke sooruma sa Yehova Muluku anyu, muttharaka iphiro sawe ni mmoovaka. 7 Yehova Muluku anyu, onimookelihani elapo yooreera,+ ni erina maasi anivira, mapuro aniphattuwa maasi ni ihime,* yaawo anikhoowela oxepani, ni omiyaakoni. 8 Elapo eyo yookhalana etiriku ni esevaata, ni miri sa ewuuva, ni miri sa efiiku ni miri siniihaniwa roma.+ Nave yookhalana makhura ni oravo,+ 9 ni eyoolya yinceene. Elapo eyo khenrowa othowaka etthu, ni yookhalana maluku anikhuma eyuuma ni miyaako munrowa anyu othipaka ekoopiri.
10 “Okathi munrowa anyu olyaaka mpakha ovona, muhaana onvuwihaka Yehova Muluku anyu, mwaha wa elapo yooreera, oovahalyaaweni.+ 11 Mwiikasoope wiira muhimuliyale Yehova Muluku anyu, mwaha woohiiwelela sooruma sawe, maphukelo awe, ni malamulo awe, onoorumaaweni olelo-va. 12 Okathi munrowa anyu olyaaka mpakha ovona ni oteka ipa sanyu sooreera, munakhala memmo,+ 13 nave ipooyi sanyu ni ipwittipwitthi sanyu sinrowa aya wuncerereyaka, ni vanrowa aya wuncerereya eparatha anyu ni eweero anyu, ni munrowa anyu okhalana itthu sinceene, 14 muhihiye murima anyu wiixinnuwihaka,+ ni owiirihakani omuliyala Yehova Muluku anyu, yoowo ookumihaleni elapo ya wExiitu, weiwo mwaari anyu ipottha,+ 15 yoowo oweettinheni moothakoni moowoopiha,+ siri inowa ni iyaalaala, ni etthaya ehinimela etthu ni yoothowa maasi. Ti yoowo aakumihale maasi vamwala+ para nyuwo, 16 ni oovanheni emana+ moothakoni, yeeyo axipaapa anyu yahaasuwela aya. Owo aaphavela owiixuttihani okhala oowiiyeviha+ ni oweehereryani, ophavelaka mureerelo anyu ohoolo.+ 17 Akhala wiira vamurimani vanyu munimuupuwela so: ‘Mihakhu iya+ kiphwannye ni owerya waka ni ikuru sa matata aka’, 18 muhiliyale wiira ti Yehova Muluku anyu, yoowo onoovahani ikuru wiira mphwanye mihakhu,+ okhala wiira onimutaphula natiri aamanenle awe amuhavinre anyu, ntoko siisaale siniiraneya aya olelo-va.+
19 “Akhala wiira nihiku nlo munoomuliyala Yehova Muluku anyu, munaatthara amuluku akina, mwaarumeelaka ni waakokhorela yaawo, kinnoolopolani olelo wiira mweekeekhai munimookhwa.+ 20 Mwaahiwiriyane nsu na Yehova Muluku anyu,+ munimookhwa ntoko maloko Yehova onipwetexa awe ohoolo wanyu.
9 “Nyuwo atthu a Isarayeli, mwiiwe! Olelo munoolapuwa muro Yordani+ wiira mukele elapo eyo ni moomole maloko maalupale ni oowerya anoovikanani nyuwo,+ ni mukuxe ipooma suulupale ni soolipihiwa mpakha wiirimu.*+ 2 Nave munoowoomola atthu oorakama, eyo piiyo, anamwane a Anakimi,+ yaawo munaasuwela anyu ni nwiiwale anyu ahimyaka wiira: ‘Tani onrowa waawerya anamwane a Anaki?’ 3 Tivonto, musuweleke wiira olelo Yehova Muluku anyu, onrowa ohoolo wanyu.+ Owo onlikana ni mooro onipwetexa,+ nto onimwaapwetexa atthu awo. Muluku onimwaaxintta ohoolo wanyu, wiira nwoomole moowaakuveya ni mwaapwetexe, ntoko Yehova ooleihenryaaweni.+
4 “Okathi Yehova Muluku anyu oniwoomola awe atthu awo ohoolo wanyu, muhihimye wiira: ‘Yehova ookiiriha okela elapo ela+ wiira ekhale yawaka, mwaha woowi ka naxariya’. Masi, Yehova ohoomola maloko+ awo ohoolo wanyu, mwaha wa otakhala waya murima. 5 Nave khahiyo mwaha wa exariya anyu aahiiso murima anyu woororomeleya, eniwiirihani okela elapo ela wiira ekhale yawinyu. Masi etthu enimwiiriha Yehova Muluku anyu woomola maloko ala ohoolo wanyu,+ mwaha wa otakhala waya. Nave-tho mwaha woowi Yehova onimutaphula natiri aamanenle awe amuhavinre anyu, eyo piiyo, Abrahamu,+ Isaakhi,+ ni Yakobe.+ 6 Nto musuweleke wiira khahiyo mwaha wa exariya anyu, Yehova Muluku anyu onoovahaaweni elapo ela yooreera wiira ekhale yawinyu, okhala wiira nyuwo mwa atthu oohiiwelela.+
7 “Muhikhala-khale muliyalaka moota mumpance anyu Yehova Muluku anyu, moothakoni.+ Okhuma nihiku mukhumme anyu elapo ya wExiitu mpakha ophiya opuro ola, nyuwo munninvirikanya Yehova.+ 8 Hata oHorebi, nyuwo mwaahimpaca Yehova. Tivo Yehova aahinanariwa vanceene onaphavela owiivani.+ 9 Okathi kaawenle aka vamwaako wiira kaakhele mapawe a maluku,+ yaawo yaarina nivarihano Yehova aapanke awe ni nyuwo,+ miyo kaahikhala vamwaako mahiku 40, othana ni ohiyu,+ kihilyaaka etthu nnakhala kihiwuryaka maasi. 10 Vano, Yehova aahikivaha mapawe manli a maluku, yaawo yaalempwale ni ekatha awe. Mapawe awo yaahilempwa malamulo ootheene Yehova aalavunle awe vamwaako, eriyari ya mooro, nihiku nloko naathukumanne aya.+ 11 Nuuvira mahiku 40, othana ni ohiyu, Yehova aahikivaha mapawe manli a maluku, eyo piiyo, mapawe a nivarihano. 12 Nave Yehova aahikileela wiira: ‘Nvenye, mukhuruwe moowaakuveya, okhala wiira atthu anyu mwaakuminhe anyu wExiitu, aapaka etthu yootakhala.+ Awo aahapuwa niinaano-ru ephiro kaarumme aka otthara. Ahiipakela elatarato ya eyuuma’.+ 13 Yehova aahikileela wiira: ‘Kinnoona wiira atthu ala khaniphavela wiiwa.+ 14 Mukihiye kaapwetexe ni kimalamalihe nsina naya mulaponi mootheene. Nto kinimookhalihani nyuwo nloko noowerya ni noowaatta waavikana awo’.+
15 “Vano, miyo kaahirukunuwa ni kaahikhuruwa vamwaako, okathi mwaako owo waapatta aya mooro,+ kikunxe ene mmatatani mwaka+ mapawe manli a nivarihano. 16 Okathi kaawenhe aka, kaahoona wiira mwaahimutthekelasa Yehova Muluku anyu! Nyuwo mwaahiipakela elatarato ya eyuuma. Nave mwaahihapuwa niinaano-ru ephiro Yehova oorumalyaaweni otthara.+ 17 Tivonto, kaahirihela vathi mapawe manli yaari mmatatani mwaka, apwexakaseya ohoolo wanyu.+ 18 Vano kaahikokhora ohoolo wa Yehova mahiku 40, othana ni ohiyu, ntoko kiirale aka woopaceryani. Nkaalyiiye etthu nnakhala nkaawunrye maasi,+ mwaha wa itampi sootheene mwaavanre anyu, mwiiraka etthu yootakhala vamaithoni va Yehova, ni munveehaka. 19 Nto kaahitepa woova mwaha wa Yehova onanariwa vanceene ni nyuwo,+ ni aaniphavela woopwetexani. Nave-tho, Yehova aahikiwiriyana ekwaha ele.+
20 “Yehova aahinanariwa vanceene ni Aroni, onaphavela ompwetexa.+ Okathi ole kaahimuxonttela Muluku mwaha wa Aroni. 21 Nto kaahikuxa epooyi+ mwaapanke anyu, yeeyo ewiirinheni ottheka. Vano kaahipaha vaikho kinyakatta mpakha opakeya ntthupi. Nuumala-vo, kaahirihela ntthupi nle mmaasini yaakhuruwa vamwaako.+
22 “Nave-tho, nyuwo mwaahimwiiriha Yehova onanariwa vanceene oTabera,+ oMasa,+ ni oKibirothi-Hatawa.+ 23 Okathi Yehova oorumalyaaweni okhuma oKadexi-Barneya,+ oriki: ‘Murowe mwakuxe elapo kinrowa aka woovahani’, nyuwo mwaahinvirikanya Yehova Muluku anyu,+ ni khimwaamukupanli+ nnakhala khimwaamwiiwelenle. 24 Okhuma okathi koosuwenlyaakani, nyuwo munninvirikanya Yehova.
25 “Tivonto, kaahikhoroma ohoolo wa Yehova mahiku 40, othana ni ohiyu.+ Kaahiira siiso okhala wiira Yehova aahimmye wiira aamoopwetexani. 26 Kaahipacerya omuxonttela Yehova, kiiraka: ‘Khoo Pwiya Muulupalexa Yehova, muhaapwetexe atthu anyu. Atthu awo tawinyu.+ Ti yaawo nwooponle anyu ni ikuru sanyu, ni mwaakumihale anyu wExiitu ni ntata nanyu noowerya.+ 27 Nwuupuwele arumeyi anyu Abrahamu, Isaakhi, ni Yakobe.+ Muhithokorerye ohiphavela wiiwa wa atthu ala, ni otakhala waya, ni etampi aya.+ 28 Mwaahiire siiso, atthu a elapo mwaakuminhe anyu anrowa ohimyaka wiira: “Yehova khowenrye waaroiha atthu ala elapo aaleihenrye awe waavaha, okhala wiira onnaanyokha. Owo ohaakumiha wiira owiive moothakoni”.+ 29 Atthu awo tawinyu.+ Ti yaawo mwaakumihale anyu wExiitu ni ikuru sanyu, ni moono anyu woowerya’.+
10 “Okathi ole, Yehova aahikileela wiira: ‘Mpake mapawe manli a maluku, anlikana ni ale oopacerya+ ni nwele vamwaako wiira mukumane ni miyo. Nave-tho mpake nivuku* na matera. 2 Miyo kinoolepa vamapaweni-vo moolumo kaalempe aka mapawe ale oopacerya, yaawo mwaapwenxe anyu. Nuumala-vo, muhaana opweha mapawe awo munivukuni’. 3 Siiso, kaahipaka nivuku na matera a akaasiya ni kaahipaka mapawe manli a maluku yaalikana ni ale oopacerya. Nto, kaahiwela vamwaako kikunxe ene mmatatani mwaka+ mapawe awo manli. 4 Muluku aahilepa vamapaweni-vo moolumo aalempe awe ekwaha yoopacerya,+ eyo piiyo, Malamulo Muloko,*+ yaawo Yehova aakilenle awe vamwaako, eriyari ya mooro,+ nihiku nloko naathukumanne aya.+ Nuumala-vo, Yehova aahikivahererya. 5 Vano, kaahirukunuwa kinakhuruwa vamwaako,+ ni kaahipweha mapawe ale munivukuni kaapanke aka. Mapawe awo anikhala memmo, siisaale ntoko Yehova aakirumme awe.
6 “Aisarayeli yaahikhuma oBeerothi Bene-Yaakani anarowa oMosera. Aroni aahikhwa, khuvithiwa weiwo.+ Vano, Eleyazari, mwanawe, aahikela nipuro nawe+ onapacerya ovara muteko ntoko namukuttho. 7 Yaahikhuma opuro ole, anarowa oGudigoda. Nave yaahikhuma oGudigoda, anarowa oYotabata,+ weiwo ori maasi manceene anivira.
8 “Okathi ole, Yehova aahivalaanya nihimo na alevi+ wiira niteexeke Nivuku na Nivarihano+ na Yehova, ni wiira nikhaleke ohoolo wa Yehova ni ovara miteko sawe, ni wiira naareeliheke atthu ni nsina nawe,+ siisaale ntoko aniira aya mpakha olelo-va. 9 Tivonto alevi ahivahiwe aya etthaya aahiiso etthu ahiyeriwa aya ntoko axinnaya arina aya. Yehova tori etthu ahiyeriwe aya, siisaale ntoko Yehova Muluku anyu oolenlyaaweni.+ 10 Nto miyo kaari vamwaako ntoko kiirale aka woopaceryani, eyo piiyo, mahiku 40, othana ni ohiyu.+ Nave Yehova aahikiwiriyana okathi ole.+ Masi Yehova owo khaaphavenle owiivani. 11 Yehova aahikileela wiira: ‘Mwiilokiherye wiira mweette mukwaha, ni mwaahoolele atthu awo wiira yakele elapo kinrowa aka waavaha, ntoko kaamanenle aka natiri waavaha+ amuhavinre aya’.
12 “Vano nyuwo atthu a Isarayeli, Yehova Muluku anyu onoovekelani exeeni?+ Etthu enoovekelaaweni tiila: mmooveke Yehova Muluku anyu+ ni mweetteleke iphiro sawe sootheene,+ mumphenteke yoowo, mmurumeeleke Yehova Muluku anyu ni murima anyu wootheene ni okumi+ anyu wootheene. 13 Nave mwiiweleleke sooruma ni malamulo Yehova onoovahaaweni olelo, wiira itthu siweetteleni saana.+ 14 Moone wiira Yehova Muluku anyu tori mwaneene erimu yootepa orakama, ni elapo ni itthu sootheene siri mulaponi-mmo.+ 15 Masi Yehova aahaaphenta amuhavinre anyu, tivo ohoothanlani nyuwo ni osuulu aya,+ eriyari ya atthu ootheene, ntoko muri anyu olelo. 16 Nyuwo muhaana oreeriha mirima sanyu,+ ni muhiye okhala atthu oohiiwelela.+ 17 Yehova Muluku anyu, ti Muluku a amuluku,+ ni Pwiya a mapwiya. Owo ti Muluku muulupale ni oowerya, yoowo atthu akhanle aya oomoova ni omuttittimiha. Nave khonaathanla atthu+ ni khoneemererya okunyariwa.* 18 Owo onnimwiirela exariya mwaana ohirina apapawe* ni onniwiirela exariya athiyana anaamukhweli,+ nave onnaaphenta anamurwa,+ aavahaka eyoolya ni ikuwo. 19 Nyuwo-tho, mumphenteke namurwa, okhala wiira mwaari anamurwa elapo ya wExiitu.+
20 “Ti Yehova Muluku anyu mukhanle anyu oomoova, ti yoowo mukhanle anyu oomurumeela+ ni onvarexexa. Nave muhaana olapha murumeelaka nsina nawe. 21 Ti yoowo paahi mukhanle anyu onvuwiha.+ Owo Muluku anyu, opanke itthu sootheene suulupale ni sootikiniha, seiyo moonale anyu+ ni maitho anyu. 22 Okathi amuhavinre anyu yaaronwe aya wExiitu,+ yaari atthu 70. Masi vano, Yehova Muluku anyu, oowiirihani okhala atthu oowaatta ntoko itheneeri sa wiirimu.+
11 “Nyuwo muhaana omphenta Yehova Muluku anyu,+ ni musuweleke wiira okathi wootheene muhaana wiiwelela malamulo awe, maphukelo awe, ni sooruma sawe. 2 Moosuwela wiira olelo kinilavula ni nyuwo, ohiya ni aniinyu, yaawo ahinsuwela aahiiso ahiwenhe ottaruxa wa Yehova Muluku anyu,+ okhulupale awe,+ owerya wa ntata nawe,+ ni ikuru sa moono awe. 3 Awo khawenhe isinaale sawe ni itthu omwiirenle awe Farawo, mwene a wExiitu, ni sipanke awe mulaponi mwawe mootheene.+ 4 Aahiiso khawenhe etthu Muluku ewiirinhe awe anakhotto a wExiitu, ikhavalo sa Farawo ni ikaaro sa ekhotto saamiriwe ni maasi a ephareya Yooxeerya, okathi yaawoomolaayani. Nave Yehova aahaamala-maliha.+ 5 Nave khawenhe etthu Muluku owiirihalyaaweni moothakoni mpakha ophiya opuro ola. 6 Nnakhala khawenhe etthu emwiirinhe awe Datani ni Abirami, anamwane a Eliyabi, mwaana a Rubeni, okathi etthaya yaahuleyale aya ohoolo wa aisarayeli ootheene+ ni yaamirya awo ni atthu a vatthokoni vaya, ni itenta* saya, ni mireerelo saya, ni axinama yaarina aya. 7 Nyuwo mooweha ni maitho anyu, miteko sootheene suulupale Yehova opanke awe.
8 “Muhaana wiiwelela sooruma sootheene kinoovahaakani olelo, wiira mukhale atthu oolipa, ni wiira mulapuwele elapo ni mukuxe. 9 Siiso, munookhala mahiku manceene+ mulaponi memmo Yehova aamanenle awe natiri waavaha amuhavinre anyu ni osuulu aya,+ elapo yoowaatta eleeti ni oravo.+
10 “Elapo munrowa anyu okuxa khenlikana ni elapo ya wExiitu, weiwo mukhumme anyu, nave mwaala anyu ipyo sanyu, nuumala-vo munakhuwari mulipihiwaka ni inawu sanyu,* siisaale sinikhuwariwa aya ewortha. 11 Masi elapo muhanle anyu olapuwela wiira mukele ni mukuxe, yookhalana miyaako ni maxepa oowaataleya.+ Elapo eyo ennaanihiwa ni epula enikhuma wiirimu.+ 12 Nave enikhapeleliwa ni Yehova Muluku anyu. Maitho a Yehova Muluku anyu anniwehaweha elapo eyo voohihiyererya, okhuma woopaceryani wa eyaakha mpakha wookiseryani waya.
13 “Mwaiwelela ni murima anyu wootheene itthu kinoorumaakani olelo, ni mwamphenta Yehova Muluku anyu ni omurumeela yoowo ni murima anyu wootheene ni okumi+ anyu wootheene, 14 miyo kinoorupihela epula mulaponi mwanyu okathi wooreerela, eyo piiyo, epula enirupa ohinatthi ophiya okathi aya ni epula enirupa nuuvira okathi aya. Nave munoothukumanya ipyo sanyu, ni eviinyu anyu ya niinaano ni makhura anyu.+ 15 Kinoomeliha malaxi mmatta mwanyu wiira inama sanyu silyeeke. Nave nyuwo munrowa olyaaka mpakha ovona.+ 16 Mukhalane ephoole wiira murima anyu ohiwokiwe ni ohihapuxiwe wiira mwaakokhoreleke amuluku akina ni wuurama ohoolo waya.+ 17 Mwaahiire siiso, Yehova onoonanariwa ni nyuwo, ni onoowala wiirimu wiira ehirupeke epula,+ nave etthaya khenrowa oruweryaka. Nto nyuwo munimookhwa voohipisa, elapo eyo yooreera Yehova onrowa awe woovahani.+
18 “Muhaana ohela moolumo aka ala vamurimani vanyu, ni mweetteleke mookumini mwanyu. Mutthukwelele moolumo awo vantatani vanyu wiira muupuweleleke. Nave moolumo awo ahaana okhala ntoko esinaale* vayuuci vanyu.+ 19 Nwiixuttiheke moolumo awo aniinyu. Mulavuleke moolumo awo mukilanthi ene vate vanyu, mweettaka mustaraatani, okathi munimmaathi anyu ni okathi munivenya anyu.+ 20 Mulepe moolumo awo mukerekhere mwa mikhora sa empa anyu ni mikhora sa ipooma sanyu. 21 Mwiira siiso, nyuwo ni aniinyu munookhala mahiku manceene+ mulaponi Yehova olamphe awe wiira aamwaavaha amuhavinre anyu,+ siisaale ntoko erimu eri aya vasulu va elapo okathi wootheene.
22 “Mwaiwelela oratteene sooruma iya kinoovahaakani ni mweettela seiya, eyo piiyo, omphenta Yehova Muluku anyu,+ weettela iphiro sawe sootheene, ni onvarexexa yoowo,+ 23 Yehova onimoomola maloko ootheene ohoolo wanyu.+ Nave nyuwo munookuxa ilapo sa maloko ootepa owerya ni ootepa waatta woovikanani nyuwo.+ 24 Mapuro ootheene munrowa anyu onyakela anrowa okhala awinyu,+ mukano anyu onrowa okhuma woothakoni mpakha oLiibano, orowaka muro Eufrate mpakha ephareya* eri mpantta onikhuma nsuwa.+ 25 Khuuvo munrowa anyu omooceela.+ Yehova Muluku anyu onoowiiriha atthu a elapo yootheene munrowa anyu weettaka+ owoovani ni ottettemela, siisaale ntoko ooleihenryaaweni.
26 “Nwiriyane! Olelo kinnipweha ohoolo wanyu mareeliho ni otakhaliwa:+ 27 Munoophwanya mareeliho akhala wiira munimwiiwelela sooruma sa Yehova Muluku anyu, seiyo kinoorumaakani olelo-va.+ 28 Masi munootakhaliwa akhala wiira khamuniiwelela sooruma sa Yehova Muluku anyu,+ ni munoohapuwa ephiro kinoorumaakani otthara olelo-va, munaatthara amuluku muhinaasuwela anyu.
29 “Okathi Yehova onrowa awe wookelihani elapo munrowa nyu okuxa, muhaana olavula mareeliho a Muluku vamwaako Xerizimi, ni muhaana olavula moolumo ale ootakhaliha vamwaako Ebaali.+ 30 Miyaako iyo siri ekhopela ekina ya muro Yordani, epantte enikela nsuwa, mulaponi mwa akanaani, yaawo anikhala wAraba. Muttetthe owo ori ohoolo wa oXiligali, waattamela miri suulupale sa oMore.+ 31 Nyuwo munoolapuwa muro Yordani wiira mwakuxe elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani.+ Mwakuxa elapo eyo, munakhala memmo, 32 muhaana okhalana ephoole wiira mweetteleke malamulo ni maphukelo ootheene kinihela aka ohoolo wanyu olelo-va.+
12 “Ala malamulo ni maphukelo mukhanle anyu ooweettelaka oratteene mahiku ootheene muri anyu akumi, elapo yeeyo Yehova Muluku a amuhavinre anyu, onrowa awe woovahani wiira ekhale yawinyu. 2 Okathi munoomola anyu maloko ni okuxa elapo aya, muhaana omala-maliha mapuro ootheene anaakokhorela aya amuluku aya,+ vakhale vasulu va miyaako soorakama, vasulu va mattumuxa aahiiso vathi va mwiri muulupale. 3 Muhaana waapwexakasa altaari aya, ni mwiikitthasa ipilaari anikokhorela aya.*+ Mpahe vaikho miri soowuuma anikokhorela aya, ni mpwexakase ilatarato sa amuluku aya+ ni mmalamalihe masina a amuluku aya mapuro awo.+
4 “Muhimukokhoreleke Yehova Muluku anyu, mutakihaka moota maloko makina anaakokhorela aya amuluku aya.+ 5 Masi, muroweke mwamukokhoreleke Yehova Muluku anyu khula opuro onrowa awe othanla para ovuwihiwa nsina nawe, eriyari ya mahimo anyu ootheene. Muroweke opuro yoowo.+ 6 Ti weiwo munrowa anyu oroihaka soovaha sanyu para opahiwa,+ mikuttho sanyu, ni ipantta sanyu sa namuloko,+ ni soovaha sanyu para omutaphula natiri, ni itthu munivaha anyu voohikhanyereriwa,+ ni inama sanyu soopacerya ototholiwa, eyo piiyo, ipooyi, ipwittipwitthi ni ipuri,+ ni khula etthu muniphavela anyu ovaha.+ 7 Nyuwo ni atthu a vatthokoni vanyu muhaana olya itthu iyo ohoolo wa Yehova Muluku anyu,+ ni mutteeliweke murima mwaha wa itthu sootheene nvanre anyu,+ okhala wiira Yehova Muluku anyu ohooreelihani.
8 “Muhiireke ntoko nniira ahu olelo-va. Khula mutthu oniira ele onoona awe oreerela. 9 Nyuwo nlelo khamukenle nipuro noophumurya,+ ni khimwaakhenle etthu Yehova Muluku onrowa awe woovahani. 10 Okathi munrowa anyu olapuwa muro Yordani+ ni okhalaka elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani wiira ekhale yawinyu, owo onoowaakiheryani awanani anyu ootheene, ni munrowa okhalaka muhoovaka etthu.+ 11 Muhaana oroiha opuro Yehova Muluku anyu onrowa awe othanla para ovuwihiwa nsina nawe,+ itthu sootheene kinoorumaakani, eyo piiyo, soovaha sanyu para opahiwa, mikuttho sanyu, ipantta sanyu sa namuloko,+ soovaha sanyu sa natiri munimmanela anyu Yehova ni khula etthu muniphavela anyu ovaha. 12 Nyuwo munootteeliwaka murima ohoolo wa Yehova Muluku anyu,+ vamosa ni aniinyu axilopwana, aniinyu axithiyana, ipottha sanyu soolopwana ni soothiyana, ni alevi anikhala mpooma* mwanyu, okhala wiira alevi awo khiyaavahiwe etthu ntoko nyuwo mwaavahiwe anyu.+ 13 Mwiipasoope wiira muhivaheke soovaha sanyu para opahiwa khula opuro munoona anyu oreerela.+ 14 Muhaana ovaha soovaha sanyu para opahiwa nipuro nenle paahi Yehova onithanla awe, mulaponi mwa nihimo nanyu nimosa. Ti weiwo munrowa anyu opaka itthu sootheene kinoorumaakani.+
15 “Masi, mwaphavela vale, nyuwo pooti wiiva enama+ ni okhuura mpooma mwanyu, ntoko Yehova Muluku anyu ooreelinhaaweni. Mutthu oohireerihiwa ni mutthu ooreerihiwa pooti okhuura enama eyo, siisaale mwaarowa anyu okhuura enama ya naahe aahiiso ya etthove. 16 Masi muhilyeeke ephome.+ Muhaana oyiiheryaka vatthayani ntoko maasi.+ 17 Nyuwo khamuneemereriwa okhuura mpooma mwanyu mpantta wa namuloko wa ipyo sanyu, wa eviinyu anyu esya, ni wa makhura anyu. Nnakhala muhikhuureke enama anyu yoopacerya ototholiwa, eyo piiyo, epooyi, epwittipwitthi ni epuri,+ ni soovaha sanyu para omutaphula natiri, ni itthu munivaha anyu voohikhanyereriwa, ni khula etthu muniphavela anyu ovaha. 18 Nyuwo vamosa ni mwaninyu mwaamulopwana, ni mwaninyu mwaamuthiyana, ni murumeyi anyu mulopwana ni muthiyana, ni alevi anikhala mpooma mwanyu, muhaana okhuura itthu iyo ohoolo wa Yehova Muluku anyu, nipuro nenle Yehova Muluku anyu onithanla awe.+ Nave mutteeliweke murima ohoolo wa Yehova Muluku anyu, mwaha wa itthu sootheene nvanre anyu. 19 Mwiikasoope wiira okathi munrowa anyu okhalaka mulaponi mwanyu, muhimuthanye mulevi.+
20 “Okathi Yehova Muluku anyu onrowa awe wuncererya muttetthe anyu,+ ntoko ooleihenryaaweni,+ nto nyuwo munaphavela okhuura enama ni munahimya so: ‘Kiniphavela okhuura enama’, nyuwo pooti okhuura enama eyo khula okathi muniphavela anyu.+ 21 Akhala wiira nipuro Yehova Muluku anyu onrowa awe othanla para ovuwihiwa nsina nawe+ ti noottaivela, weeso mwiire siisaale ntoko koorumalyaakani: muhaana wiiva ipooyi, aahiiso ipwittipwitthi sanyu wala ipuri sanyu Yehova oovahalyaaweni, ni muhaana okhuura mpooma* mwanyu, khula okathi muniphavela anyu. 22 Nyuwo pooti okhuura enama eyo ntoko mwaarowa anyu okhuura enama ya naahe aahiiso ya etthove.+ Mutthu oohireerihiwa ni mutthu ooreerihiwa pooti okhuura enama eyo. 23 Mwiikasoope wiira muhilye ephome,+ okhala wiira ephome ti okumi.+ Muhikhuure okumi* vamosa ni enama. 24 Muhilyeeke ephome. Masi, ephome eyo muhaana oyiiheryaka vatthayani ntoko maasi.+ 25 Muhilyeeke ephome wiira itthu siweettelekeni saana nyuwo ni aniinyu, okhala wiira munnivara itthu sooreera vamaithoni va Yehova. 26 Okathi munrowa anyu opuro Yehova onithanla awe, muhaana okuxa paahi itthu sanyu sooreerihiwa ni soovaha sanyu para omutaphula natiri. 27 Ti weiwo munrowa anyu ovahaka valtaari a Yehova Muluku anyu, soovaha sanyu para opahiwa, ni enama ni ephome.+ Vano ephome ya soovaha sanyu sihaana oyiiheriwa valtaari+ va Yehova Muluku anyu. Masi enama aya nyuwo pooti okhuura.
28 “Mwiikasoope wiira mwiiweleleke moolumo ala ootheene kinoovahaakani. Mwiira siiso, itthu sinooweettelakani saana nyuwo ni aniinyu okathi wootheene, okhala wiira munnivara itthu sooreera ni sookhalela vamaithoni va Yehova Muluku anyu.
29 “Okathi Yehova Muluku anyu onrowa awe opwetexa maloko munrowa anyu okuxa+ elapo aya, nto munakhala memmo, 30 mwiikasoope wiira muhiwokiwe ni maloko awo anrowa omala-malihiwa ohoolo wanyu. Muhikohe moota yaakokhorela aya amuluku aya, mwiiraka: ‘Atthu ala yaakokhorela sai amuluku aya? Nave-tho miyo kiniphavela waakokhorelaka siiso’.+ 31 Nyuwo muhimukokhoreleke Yehova Muluku anyu mwa enamuna eyo, okhala wiira atthu awo anniwiirela amuluku aya itthu sootheene sootakhala Yehova oninyokha awe. Awo annaapaha vaikho anaaya axilopwana ni axithiyana para amuluku aya.+ 32 Muhaana weettelaka+ oratteene khula nuulumo kinoorumaakani. Muhincererye etthu nnakhala muhivukule.+
13 “Akhala wiira eriyari anyu onookhumelela profeta aahiiso mutthu onitaphulela sooloha, onipaka itthu sootikiniha aahiiso onihimya etthu, 2 nto etthu ohimyale awe eniiraneya, nave onahimya wiira: ‘Nrowe naatthareke amuluku akina’, amuluku yaawo muhinaasuwela anyu, ‘ni nrowe naakokhoreleke’, 3 muhiwiriyane moolumo a profeta owo aahiiso namaloha owo,+ okhala wiira Yehova Muluku anyu onooweehereryani,+ ophavelaka osuwela akhala wiira munnimphenta Yehova Muluku anyu ni murima anyu wootheene ni okumi+ anyu wootheene. 4 Mmutthareke Yehova Muluku anyu, mmooveke yoowo, mwiiweleleke malamulo awe, mwiiweleleke sooruma sawe, ni nwiriyaneke nsu nawe. Mmurumeeleke ni munvarexexeke yoowo.+ 5 Masi profeta owo aahiiso namaloha owo ohaana wiiviwa,+ okhala wiira owiiriha atthu onvirikanya Yehova Muluku anyu, yoowo ookuminheni elapo ya wExiitu ni owooponleni weiwo mwaari anyu ipottha. Profeta owo aahiiso namaloha owo oniphavela woohapuxani ephiro Yehova Muluku anyu oorumalyaaweni weettela. Tivo, muhaana omukumiha mutthu ootakhala eriyari anyu.+
6 “Akhala wiira munninyu a omaama omosa, aahiiso mwaninyu mwaamulopwana wala mwaamuthiyana, aahiiso mwaarinyu munimphenta anyu wala mpatthani mwaataanale anyu vanceene, onneererya woowokani wiiphiini ohimyaka wiira: ‘Nrowe naakokhoreleke amuluku akina’,+ amuluku yaawo nyuwo nnakhala amuhavinre anyu yahaasuwela aya, 7 amuluku a atthu awaattamenleni, akhale vakhiviru aahiiso ottaiwene, okhuma opacenrye aya elapo eyo mpakha omalenle aya, 8 muhimuhiye oowokakani nnakhala muhinwiriyane.+ Muhimoonele othunku nnakhala muhimmorele ikharari wala muhimwaakiherye. 9 Masi muhaana omwiiva.+ Nyuwo muhaana opacerya onvonya maluku para omwiiva. Nuumala-vo, atthu akina anonvonyakasa maluku.+ 10 Munvonyakase maluku mpakha okhwa,+ okhala wiira aaphavela woohapuxani wa Yehova Muluku anyu, yoowo ookuminheni elapo ya wExiitu, weiwo mwaari anyu ipottha. 11 Vano aisarayeli ootheene animwiiwa elavuliwaka eyo ni animoova. Siiso, khanikhala-khala epakaka-tho etthu yootakhala.+
12 “Akhala wiira ipooma Yehova Muluku anyu onoovahaaweni wiira mukhaleke, munimwiiwa ohimmwaka wiira: 13 ‘Aakhumelela atthu ootakhala eriyari anyu yaahapuxa atthu anikhala epooma anyu, yiiraka: “Nrowe naakokhoreleke amuluku akina”, yaawo muhinaasuwela anyu’, 14 muhaana ovarerya mwaha owo, mukohakohaka ni otokosa oratteene.+ Mwaphwanya wiira etthu eyo yootakhala ehiiraneya, 15 muhaana owiiva atthu a epooma eyo ni espaata.*+ Mpwetexe+ epooma eyo ni itthu sootheene siri memmo, ohela muhina inama saya. 16 Muthukumanye mireerelo sootheene sa epooma eyo nipuro noowaatta atthu ni eriyari ya epooma, ni mpahe epooma eyo. Nto mireerelo iyo sinrowa okhala ntoko mukuttho onivahiwa Yehova Muluku anyu. Vano epooma eyo enrowa okhala milepe.* Khenikhala-khala etthikelaka otekiwa. 17 Muhikuxe itthu sithanleliwe opwetexiwa.+ Mwiira siiso, Yehova khonrowa onanariwa ni onimoomorelani ikharari ni owoonelani othunku. Nave-tho onoowiirihani okhala oowaatta, siisaale ntoko aaleihenrye awe amuhavinre anyu.+ 18 Mmwiiweleleke* Yehova Muluku anyu, mweettelaka sooruma sawe sootheene kinoovahaakani olelo, mwiiraka itthu sooreera vamaithoni va Yehova Muluku anyu.+
14 “Nyuwo mwa anamwane a Yehova Muluku anyu. Muhiipopheke+ aahiiso muhimetthe iyaaphi sanyu mwaha wa mutthu okhwiiye.+ 2 Nyuwo mwa atthu ooreerihiwa+ para Yehova Muluku anyu. Nave, Yehova ohoothanlani wiira mukhale atthu awe, eyo piiyo, atthu aathanlalale awe* eriyari ya atthu ootheene anikhala mulaponi.+
3 “Muhikhuureke etthu Muluku onithanya awe.+ 4 Inama mukhanle anyu ookhuura+ tiiya: epooyi, epwittipwitthi, epuri, 5 etthove, naahe, muthinto mukina wa etthove, epuri ya mutakhwani, ephalavi, epwittipwitthi ya mutakhwani, ni epwittipwitthi ya omwaako. 6 Nyuwo pooti okhuura inama sootheene sirina itthottopwa* sookawanyeya eriyari masi sithaleyale mpakha ottuli ni sinitaphwela ikwaha piili. 7 Masi muhikhuure inama iya sinitaphwela eyoolya aya aahiiso sirina itthottopwa sookawanyeya eriyari: ekamelo, hukula,* ni epila, okhala wiira nnaamwi sitaphwelaka eyoolya aya, masi kasikawanyeyale itthottopwa. Iyo ti soohiloka para nyuwo.+ 8 Nave-tho muhikhuure ekuluwe, okhala wiira nnaamwi ekawanyeyale ene itthottopwa, masi khenitaphwela eyoolya aya. Eyo ti yoohiloka para nyuwo. Muhikhuure inama iyo aahiiso muhivare mirutthu saya.
9 “Itthu sootheene sinikhala mmaasini mukhanle anyu ookhuura,+ tiiya: Itthu sootheene sirina mapupha ni maapaliwe.* 10 Masi muhikhuure itthu sootheene sihirina mapupha nnakhala maapaliwe. Iyo ti soohiloka para nyuwo.
11 Nyuwo pooti waakhuura axipalame ootheene ooloka. 12 Masi muhaakhuureke axipalame ala: murumaasi, nivuku, namaattula-ikula,+ 13 ttiwi-ttiwi, mwaacaace, ni mithinto sootheene sa mitotha, 14 ni mithinto sootheene sa anakhuku, 15 ni mpisa, esiisi, enaka ni mithinto sootheene sa xakukhu, 16 ni nikunkhuni, namame, ikwetta-kwettha, 17 ni xawawe, xamukottha ni khuruwele, 18 ni napiphi,* ni mithinto sootheene sa kotto-kottho, wilema ni nantuuthu. 19 Axikokho ootheene anivava toohiloka para nyuwo. Awo ahikhuuriweke. 20 Soopattuxiwa sootheene sinivava sooloka pooti okhuura.
21 “Muhikhuure enama yoowiikhwela.+ Nyuwo pooti onvaha enama eyo namurwa onikhala mpooma* mwanyu, wiira okhuureke. Aahiiso pooti omutumiherya mutthu onikhuma elapo ekina. Nyuwo mwa atthu ooreerihiwa para Yehova Muluku anyu.
“Muhimwaapeye mwaaxaana a epuri muleetini mwa nipele na amamawe.+
22 “Khula mwaakha,+ muhooceeleke ovaha epantta ya namuloko ya itthu munruwerya anyu mmatta. 23 Muhaana olya mpantta wa namuloko wa ipyo sanyu, eviinyu anyu ya niinaano, ni makhura anyu. Nave-tho, muhaana okhuura enama anyu yoopacerya ototholiwa, eyo piiyo, epooyi, epwittipwitthi aahiiso epuri. Muhaana olya aahiiso okhuura itthu iyo ohoolo wa Yehova Muluku anyu, nipuro onrowa awe othanla para ovuwihiwa nsina nawe.+ Mwiira siiso, munimwiixutta omoova Yehova Muluku anyu okathi wootheene.+
24 “Masi vakhala wiira mukwaha owo wootepa orakama ni khamuniwerya oteexa itthu sootheene muroihaka opuro Yehova Muluku anyu othanlale awe para ovuwihiwa nsina nawe,+ maana ti noottaivela, nave Yehova Muluku anyu ohooreelihani, 25 mutumihe itthu iyo, mukuxe musurukhu ene, muroihe nipuro Yehova Muluku anyu onrowa awe othanla. 26 Vano musurukhu owo nyuwo pooti othumela khula etthu eniphavela anyu, ekhale ipooyi, ipwittipwitthi, ipuri, eviinyu ni soowurya sikina soowaawa aahiiso khula etthu enoosivelani. Itthu iyo muhaana olya ohoolo wa Yehova Muluku anyu ni mutteeliweke murima vamosa ni atthu a vatthokoni vanyu.+ 27 Muhimuthanyeke mulevi onikhala mpooma mwanyu,+ okhala wiira owo khovahiwe itthu nvahiwe anyu.+
28 “Woomalani wa khula iyaakha tthaaru, muhaana oruuha epantte yootheene ya namuloko ya itthu muruwenrye anyu eyaakha eyo ya neeraru, ni musuke mpooma mwanyu.+ 29 Siiso mulevi yoowo ohivahiwe etthu, vamosa ni namurwa onikhala elapo anyu, ni mwaana ohirina apapawe,* ni muthiyana naamukhweli, yaawo anikhalasa mpooma mwanyu animoorwa alyeeke ni avoneke.+ Nto Yehova Muluku anyu onimooreelihani ni miteko sanyu sootheene.+
15 “Saamalaka iyaakha 7, mwaaleveleleke ale yookophenleni.+ 2 Muhaana wiira so: Ole okopheliwe ohaana omulevelela mukhwaawe omukophenle. Nto ohinvekele musurukhu aakomphe awe mutthu owo aahiiso munnawe, okhala wiira Yehova+ torumme wiira oleveleliwe. 3 Atthu a ilapo sikina+ mwaaliviheke etthu akomphe aya, masi munninyu muhimuliviheke. 4 Nto ohikhale mutthu oohaawa eriyari anyu. Yehova onimooreelihani+ elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani wiira ekhale yawinyu, 5 mwaiwelela nsu na Yehova Muluku anyu, ni mweettela oratteene sooruma sootheene kinoovahaakani olelo.+ 6 Yehova Muluku anyu, onimooreelihani ntoko oolaihenryaaweni. Nyuwo munimwaakophihaka atthu a maloko manceene, masi khamunrowa waakophelaka.+ Nave munimwaawerya atthu a maloko manceene, masi awo khanrowa wooweryani.+
7 “Akhala munninyu onihaawa epooma emosa ya elapo Yehova Muluku anyu onoovahaaweni, muhuumihe murima anyu, aahiiso muhinwalele matata munninyu owo oohaawa.+ 8 Mmutthukuleleke matata anyu,+ ni mmooliheke itthu sootheene sinimuthowa aahiiso ohirina awe. 9 Mwiikasoope wiira vamurimani vanyu muhikhalane muupuwelo wootakhala woowi: ‘Mwaakha wa neethanu nenli para waalevelela ale akomphe ohaattamela’.+ Nave, muhikhootte omukhaliherya munninyu oohaawa ni onvaha etthu enimuthowa. Amukhuwelela Yehova, iikhupanyeryaka mwaha wa nyuwo, nto munookhalana etampi.+ 10 Nyuwo muhaana onvaha etthu munninyu owo+ ni murima wootheene. Nto muhinvaheke muhiphavelaka, okhala wiira mwaha wa yeeyo, Yehova Muluku anyu onrowa oreeliha miteko sanyu sootheene ni itthu sootheene munivara anyu.+ 11 Okathi wootheene, anookhalaka atthu oohaawa mulaponi.+ Tivonto kinoorumaakani wiira: ‘Munvaheke itthu voowaatta* munninyu oxankale ni oohaawa, onikhala mulaponi mwanyu’.+
12 “Akhala wiira mootumiheriwa muheeperi mukhwiinyu, okhale mulopwana aahiiso muthiyana, nto owo oovarelani muteko iyaakha 6, muhaana omutaphula+ eyaakha ya neethanu nenli. 13 Mwamutaphula, muhimuhiye orowaka matata-ru.* 14 Munvaheke voowaatta ipwittipwitthi sanyu aahiiso ipuri sanyu, ni ipyo sanyu, ni makhura anyu, ni eviinyu anyu. Munvaheke siisaale ntoko Yehova Muluku anyu ooreelinhaaweni. 15 Muupuweleke wiira nyuwo mwaari ipottha elapo ya wExiitu ni wiira Yehova Muluku anyu oowoopolani. Tivonto kinoorumaakani wiira siiso olelo-va.
16 “Masi akhala wiira onnoophentani ni onnaaphenta atthu a vatthokoni vanyu, nave onnihakalala okhala ni nyuwo,+ nto onahimya wiira: ‘Nkinoohiyani!’, 17 muhaana okuxa nttemulo* muthorole niyaru nawe vamukhora. Nto owo onrowa okhalaka epottha anyu mahiku ootheene. Nave-tho, mwiirihe etthu emosa-ru epottha anyu yoothiyana. 18 Muhuupuwele wiira mwahiya epottha eyo erowaka munoopweteiwa etthu, okhala wiira iyaakha 6 yoovarenlyaayani muteko, ehoophwanyihani mureerelo vanli onvikana namuteko oniliviwa. Nave, Yehova Muluku anyu onnooreelihani ni itthu sootheene munipaka anyu.
19 “Mmureerihele Yehova Muluku anyu,+ mwaamunama anyu oolopwana oopacerya ototholiwa, eyo piiyo, epooyi, epwittipwitthi aahiiso epuri. Muhivariheke muteko ipooyi sanyu soopacerya ototholiwa, nnakhala muhimettheke ipwittipwitthi sanyu soopacerya ototholiwa aahiiso ipuri sanyu soopacerya ototholiwa. 20 Nyuwo vamosa ni atthu a vatthokoni vanyu, mukhuureke inama iyo khula mwaakha, ohoolo wa Yehova Muluku anyu, opuro Yehova onrowa awe othanla.+ 21 Masi akhala wiira enama eyo yookhalana eretta, eyo piiyo, ti yoorakala, khenoona aahiiso yookhalana eretta ekina yuulupale, muhinvahe mukuttho Yehova Muluku anyu.+ 22 Muhaana okhuura mpooma* mwanyu. Mutthu oohireerihiwa ni ooreerihiwa pooti okhuura, ntoko munikhuura anyu enama ya naahe aahiiso etthove.+ 23 Masi muhilye ephome aya.+ Muhaana oyiiherya vatthayani ntoko maasi.+
16 “Mutthapeleke mweeri wa Abibi,* ni mmwiireke Paasikha para Yehova Muluku anyu,+ okhala wiira Yehova Muluku anyu aahookumihani wExiitu mweeri wa Abibi, ohiyu.+ 2 Nave muhaana onvaha Yehova Muluku anyu+ mukuttho wa Paasikha, nipuro Yehova onrowa awe othanla para ovuwihiwa nsina nawe.+ Mukuttho owo ohaana okhala wa epwittipwitthi aahiiso epuri ni epooyi.+ 3 Vano, pooti okhuura enama eyo ni iphaawu soohiheliwa eferemento.+ Nuumala-vo, muhikhuure etthu yooheliwa eferemento mpakha mahiku 7. Muhaana okhuura paahi iphaawu soohiheliwa eferemento, ntoko mwiirale anyu mukhumaka wExiitu voowaakuveya.+ Mwiira siiso, munimuupuwelaka moota mwaahaawale anyu, ni khamunrowa oliyala moota moopoliwe anyu wExiitu.+ 4 Mmaitthokoni mwanyu mootheene ehikhale-mo eferemento mpakha mahiku 7.+ Nave, enama munrowa anyu ovaha mukuttho nihiku noopacerya vahalaka wiila, ehihale mpakha mmeeloni mwaya.+ 5 Nyuwo khamunrowa weemereriwa ovaha mukuttho wa Paasikha khula epooma Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani. 6 Masi mukuttho owo ohaana ovahiwa nipuro Yehova Muluku anyu onrowa awe othanla para ovuwihiwa nsina nawe. Mukuttho owo wa Paasikha muhaana ovaha makaaripi, nsuwa nikelaka-ru,+ okathi yoole mwaakhumme anyu wExiitu. 7 Enama eyo muhaana waapeya ni okhuura+ nipuro Yehova Muluku anyu onrowa awe othanla.+ Nto mmeeloni mwaya voosiisu mutthikeleke mutentani* mwanyu. 8 Muhaana okhuura iphaawu soohiheliwa eferemento mpakha mahiku 6. Vano nihiku na neethanu nenli, muthukumane wiira mmutthapele Yehova Muluku anyu. Nihiku nlo muhivare muteko.+
9 “Mukontariki isumana 7, okhuma okathi munipacerya anyu ohepha ipyo mmatta mwanyu.+ 10 Vano, mutthapeleke Efesta ya Isumana para Yehova Muluku anyu.+ Munvaheke mukuttho voohikhanyereriwa, muttharaka moota Yehova Muluku anyu ooreelihalyaaweni.+ 11 Nyuwo vamosa ni aniinyu axilopwana, aniinyu axithiyana, ipottha sanyu soolopwana, ipottha sanyu soothiyana, alevi anikhala mpooma* mwanyu, anamurwa anikhala muttetthe anyu, anamwane ahirina apapaya* ni athiyana anaamukhweli, yaawo anikhala mmuttettheni mwanyu, mutteeliweke murima ohoolo wa Yehova Muluku anyu, nipuro nenle Yehova Muluku anyu onrowa awe othanla para ovuwihiwa nsina nawe.+ 12 Muupuweleke wiira nyuwo mwaari epottha wExiitu.+ Nto mwiiweleleke oratteene malamulo ala.
13 “Muhaana otthapela Efesta ya Maxaxa,*+ okathi munithukumanya anyu ipyo sanyu, makhura anyu ni eviinyu anyu. Efesta eyo enrowa oviriha mahiku 7. 14 Okathi owo,+ mutteeliweke murima vamosa ni aniinyu axilopwana, aniinyu axithiyana, ipottha sanyu soolopwana, ipottha sanyu soothiyana, alevi anikhala mulaponi mwanyu, anamwane ahirina apapaya* ni athiyana anaamukhweli, yaawo anikhala mpooma mwanyu. 15 Mahiku 7, muhaana opaka efesta+ para Yehova Muluku anyu, opuro Yehova onithanla awe, okhala wiira Yehova Muluku anyu onooreeliha itthu sootheene muniruwerya anyu ni miteko sootheene munivara anyu.+ Nave munoohakalalaka vanceene.+
16 “Alopwana ootheene ahaana orowa ohoolo wa Yehova Muluku anyu, nipuro onrowa awe othanla, khula mwaakha ikwaha iya tthaaru: mahiku a Efesta ya Iphaawu Soohiheliwa Eferemento,+ Efesta ya Isumana+ ni Efesta ya Maxaxa.*+ Ohikhale mulopwana onrowa okumana ni Yehova matata-ru. 17 Yehova Muluku anyu ohooreelihani vanceene.+ Tivonto, khula mmosa ohaana onvaha itthu sinceene.
18 “Ipooma sootheene Yehova Muluku anyu onoovahaaweni, mwaathanle alipa-oophuka milattu+ ni makhulupale para khula nihimo. Awo ahaana ophuka milattu sa atthu attharaka exariya. 19 Muhihonone exariya,+ ni muhaathanleke atthu,+ nnakhala muheemererye okunyariwa,* okhala wiira weemererya okunyariwa onnipwexa maitho a atthu a miruku,+ nave onnihonona moolumo a anaxariya. 20 Mutthareke exariya paahi,+ wiira mukhale akumi ni mukuxe elapo Yehova Muluku anyu onoovahaaweni.
21 “Muhithipele mwiri woowuuma para okokhoreliwa*+ waattamela altaari munimpaka anyu para Yehova Muluku anyu.
22 “Nnakhala muheemexe nluku wiira mukokhoreleke.+ Yehova Muluku anyu onninyokha itthu iyo.
17 “Muhinvahe Yehova Muluku anyu mukuttho wa epooyi aahiiso epwittipwitthi eniwereiwa wala ehikhanle saana erutthu aya, okhala wiira eyo etthu enimunanara vanceene Yehova Muluku anyu.+
2 “Akhala mulopwana aahiiso muthiyana onikhala mpooma Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani, oniphwanyiwa ovaraka itthu sootakhala vamaithoni va Yehova Muluku anyu ni ohinitthara nivarihano nawe,+ 3 ni onihapuwa aakokhorelaka amuluku akina, ni onuurama ohoolo waya, aahiiso onikokhorela nsuwa wala mweeri aahiiso itthu sikina siri wiirimu,+ eyo piiyo, etthu yeeyo miyo kihirumme aka,+ 4 nto mwaleeliwa aahiiso mwaiwa etthu eyo, muhaana okohakoha oratteene mwaha owo. Vano vakhala wiira etthu eyo yoonanara yoovariwa tthiri+ wIsarayeli, 5 weeso mulopwana aahiiso muthiyana owo opanke etthu eyo yootakhala, okumiheriwe vate wa mikhora sa epooma. Vano mulopwana owo aahiiso muthiyana owo ohaana ovonyakasiwa maluku mpakha okhwa.+ 6 Mutthu owo ohaana wiiviwa yakhumelela anamoona anli aahiiso araru.+ Masi khonrowa wiiviwa akhumelela namoona mmosa paahi.+ 7 Anamoona awo anli aahiiso araru tanrowa opacerya onvonya maluku mutthu owo wiira amwiive. Nuumala-vo, atthu akina pooti onvonya. Muhaana omukumiha mutthu ootakhala eriyari anyu.+
8 “Akhala wiira mpooma mwanyu onnikhumelela mwaha wooxankiha vanceene, nto nyuwo muhinawerya ophuka mwaha owo, eyo piiyo, akhala wiira mutthu oomwiiva mukhwaawe+ wala wookhala mwaha onipirisari ophukiwa aahiiso ookhala mutthu opanke etthu yootakhala wala aakhulanne ni mukhwaawe, muhaana orowa nipuro Yehova Muluku anyu onrowa awe othanla.+ 9 Murowe wa anamukuttho alevi ni alipa-oophuka milattu+ anivara muteko mahiku awo, mwaaleele mulattu anyu. Nto awo animooleelani etthu yoowiira.+ 10 Vano muhaana ovara itthu sootheene ankela aya wooleelani, nipuro nenle Yehova onrowa awe othanla. Mwiikasoope wiira mutthare malakiheryo ootheene anrowa aya woovahani. 11 Muhaana otthara nlamulo anrowa aya owooniheryani ni etthu anrowa aya wooleelani.+ Mwiiweleleke oratteene etthu anrowa aya woorumani opaka. Muhihapuwele moono woolopwana nnakhala moono woothiyana.+ 12 Mutthu yoole onrowa okhootta onwiriyana namukuttho onivara muteko ohoolo wa Yehova Muluku anyu, aahiiso mulipa-oophuka milattu, ohaana wiiviwa.+ Muhaana omukumiha mutthu owo ootakhala wIsarayeli.+ 13 Nto, atthu ootheene animwiiwa elavuliwaka etthu eyo ni animoovaka. Siiso, khankhala-khala apakaka-tho etthu yootakhala.+
14 “Okathi munrowa anyu okela elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani, ni munakhala memmo, nto munahimya wiira: ‘Kiniphavela omuthanla mwene aka, ntoko maloko ootheene akaattamenle’,+ 15 mmuthanle mwene yoole Yehova Muluku anyu onrowa awe omuthanla.+ Muhaana omuthanla mwisarayeli mukhwiinyu wiira okhale mwene anyu. Nyuwo khamuneemereriwa omuthanla namurwa, yoowo ohikhanle munninyu. 16 Masi mwene owo ohiphaveleke okhalana ikhavalo sinceene+ aahiiso ohiwiiriheke atthu otthikela wExiitu wiira athume ikhavalo,+ okhala wiira Yehova ohooleelani wiira: ‘Muhikhala-khale mutthikelaka ephiro ela’. 17 Nnakhala ohaathele athiyana anceene, wiira murima awe ohihapuxiwe.+ Nave ohiithukumanyerye eparatha ni eweero.+ 18 Okathi onrowa awe okhalihiwa mwene, ohaana okopiyari Nlamulo, olepaka muliivuruni* mwawe. Nlamulo onrowa awe okopiyari ti nenle ninsukiwa ni anamukuttho alevi.+
19 “Eliivuru eyo ehaana okhala nuuwo, ni ohaana osoma mahiku ootheene a okumi awe,+ wiira iixutte omoova Yehova Muluku awe, ni weettela moolumo ootheene a Nlamulo nla ni sooruma iya.+ 20 Siiso, owo khonrowa wiixinnuwihaka ohoolo wa axinnawe, ni khonrowa ohiya otthara malamulo, nnakhala khonrowa ohapuwela moono woolopwana aahiiso moono woothiyana. Tivo, owo ni anaawe anookhala mamwene wIsarayeli okathi munceene.
18 “Anamukuttho alevi ni atthu ootheene a nloko na alevi, khanrowa ovahiwa etthaya ntoko aisarayeli akina. Awo anrowa olyaaka mikuttho soopahiwa, seiyo sinrowa ovahiwaka+ Yehova. 2 Tivo, awo khanrowa ovahiwa etthaya ntoko avahiwe aya axinnaya. Yehova tonrowa waavahaka itthu sinaathowa, siisaale ntoko aahimenrye awe.
3 “Iya ti itthu mukhanle anyu oowaavaha anamukuttho, seiyo atthu aniruuha aya: Okathi mutthu onivaha awe mukuttho wa epooyi aahiiso epwittipwitthi, ohaana onvaha namukuttho nikhata, mattere, ni nipwiipwi.* 4 Muhaana onvaha+ ipyo sanyu soopacerya ohemphwa, eviinyu anyu ya niinaano, makhura anyu, ni manri oopacerya ometthiwa a ipwittipwitthi sanyu. 5 Eriyari ya mahimo ootheene, Yehova Muluku anyu oomuthanla namukuttho owo vamosa ni anaawe axilopwana, wiira okathi wootheene+ aavareleke muteko atthu mwa nsina na Yehova.
6 “Masi akhala wiira mulevi onnithaama epooma emosa ya wIsarayeli aakhala awe,+ onaphavela orowa opuro Yehova onrowa awe othanla,*+ 7 pooti waavarelaka muteko atthu opuro yoowo, mwa nsina na Yehova Muluku awe, ntoko aniira aya axinnawe ootheene, eyo piiyo, alevi, yaawo anivara muteko nipuro nenlo, ohoolo wa Yehova.+ 8 Owo onrowa waakhelaka mwaattelo mmosa-ru wa eyoolya ntoko axinnawe,+ vamosa ni ele onrowa awe waakhela mwaha wa itthu situminhe awe sa amuhavinre awe.
9 “Okathi munrowa anyu okela elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani, muhitakihe itthu sootakhala maloko awo+ sinivara aya. 10 Ohikhale mutthu eriyari anyu onrowa ompaha vamooroni+ mwanawe mwaamulopwana aahiiso mwaamuthiyana. Nave-tho, ohikhale nahako,+ nnakhala onipaka maxintta,+ aahiiso oniphavela osuwela itthu sa ohoolo,+ wala nookhwiri,+ 11 nnakhala mutthu onimulowa mukhwaawe, aahiiso onimukoha nahako,+ wala onihimya itthu sinrowa wiiraneya muhoolo,+ aahiiso onikohererya minepa sa alipa-ookhwa.+ 12 Yehova onnimunanara vanceene mutthu yoole onipaka itthu iya. Nto Yehova Muluku anyu onnoomola maloko awo ohoolo wanyu, mwaha wa itthu iyo sootakhala. 13 Mooniherye okhala mutthu ohirina nthowa ohoolo wa Yehova Muluku anyu.+
14 “Maloko ala munrowa anyu woomola, annaawiriyana anamaxitta+ ni anahako.+ Masi Yehova Muluku anyu khoniweemereryani opaka itthu iyo. 15 Yehova Muluku anyu onoomuthanla eriyari ya axinninyu profeta onlikana ni miyo. Tivo muhaana onwiriyanaka profeta owo.+ 16 Eyo ti etthu mwanvekenle anyu Yehova Muluku anyu, oHorebi, nihiku nenle nloko naathukumanne aya.+ Nyuwo mwaahihimya wiira: ‘Miyo nkimphavela-tho wiiwa nsu na Yehova Muluku aka, nnakhala oweha mooro ole muulupale wiira kihikhwe’.+ 17 Vano Yehova aahikileela wiira: ‘Etthu ehimmye aya ti yookhalela. 18 Kinoomuthanla eriyari aya profeta onilikana ni nyuwo.+ Nave kinoomuleela etthu yoohimya,+ nto owo onimwaaleela itthu sootheene kinrowa aka omuruma.+ 19 Tivonto, ole ohinrowa owiriyana moolumo kinrowa aka omuruma mwa nsina naka,+ onimwaakhula mwaha wa mulattu awe.
20 “‘Akhala wiira profeta onimwiikuxererya onalavula mwa nsina naka ohimyaka nuulumo miyo kihimurumme aka, aahiiso onilavula mwa nsina na amuluku akina, profeta owo ohaana wiiviwa.+ 21 Masi nyuwo pooti ohimya vamurimani vanyu wiira: “Ninrowa osuwela sai wiira Yehova khohimmye moolumo awo?” 22 Okathi profeta owo onilavula awe mwa nsina na Yehova, nto etthu enihimya awe ehiiraneya, weeso khahiyo Yehova olavunle moolumo awo. Profeta owo orimwiilkuxererya. Nto nyuwo muhimooveke’.
19 “Okathi Yehova Muluku anyu onrowa awe opwetexa maloko a elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani, nto nwoomola atthu aya ni munakhala ipooma saya ni ipa saya,+ 2 muhaana ovalaanya ipooma tthaaru siri elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani+ wiira mwakhaleke-mo. 3 Elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani wiira mwakhaleke, muhaana okawanya mipantta miraru. Nave muhaana opaka istaraata wiira mutthu onimwiiva mukhwaawe oweryeke otthyawela ipooma iyo.
4 “Mutthu yoole onimwiiva mukhwaawe voohilakelela ni ahaamunyokha awe,+ ohaana opaka etthu ela wiira oopowe: 5 Mwa ntakiheryo, akhala wiira onnirowa othaya ikhuni otakhwani ni mukhwaawe, nto okathi oniikittha awe mwiri, maxatto onnikhuma munvinini* mwawe, khummana mukhwaawe ni khumwiiva, nto ole omwiivale mukhwaawe ohaana otthyawela epooma emosa-emosa wiira oopowe.+ 6 Vaahikhale siiso, mulipa-oowunla ikuhu+ onoonanariwa, ni onoomutthimakela mutthu owo omwiivale mukhwaawe. Nto onomphwanya ni onoomwiiva, okhala wiira epooma eyo eri ottaiwene. Masi okhala wiira mutthu owo khaamunyokha mukhwaawe,+ owo khaareerela wiiviwa. 7 Tivonto kinoorumaakani wiira: ‘Nvalaanye ipooma tthaaru’.
8 “Yehova Muluku anyu onimuncererya muttetthe anyu, ntoko aamanenle awe natiri amuhavinre anyu,+ ni onimoovahani elapo yootheene aaleihenrye awe waavaha.+ 9 Masi wiira eyo yiiraneye, nyuwo muhaana wiiwelela moororomeleya sooruma sootheene kinoovahaakani olelo. Eyo enitaphulela wiira muhaana omphentaka Yehova Muluku anyu, ni weettela iphiro sawe+ okathi wootheene. Vano okathi elapo anyu enrowa aya wuncereriwa, muhaana wuncerereya ipooma sikina tthaaru sa ntthyawelo.+ 10 Siiso, khonrowa wiiviwa mutthu ohitthenke etthu,+ elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani wiira ekhale yawinyu. Nave khamunrowa okhalana mulattu+ mwaha wa mutthu iiviwe.
11 “Masi akhala wiira aanimunyokha mukhwaawe+ ni aanilipelela okathi wooreerela wiira omutuphele, nto khimutuphela ni khimwiiva, vano onatthyawela epooma emosa ya ntthyawelo, 12 axitokweene a epooma awe ahaana oruma okumihiwa mutthu owo epooma otthyawenle awe ni ovahereriwa mulipa-oowunla ikuhu. Nto owo onrowa omwiiva.+ 13 Muhimoonele othunku mutthu owo. Nto nloko na Isarayeli+ khaninrowa okhalana mulattu mwaha wa mutthu owo iiviwe ohitthenke. Mwiira siiso, itthu sinooweettelani saana.
14 “Mwaakhela elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani wiira ekhale yawinyu, muhisusihe mukano+ murina anyu ni mutthu mwaattamanne anyu, yoowo waaheliwe ni amuhavinre anyu.
15 “Mutthu mmosa khoniphiyerya wiirela onamoona wiira mutthu mukina ophukeliwe mwaha wa etthu otthenke awe aahiiso etampi opanke awe.+ Masi yakhumelela anamoona anli aahiiso araru ahimyaka etthu emosa-ru, vanoosuwanyeya wiira etthu eyo ekeekhai.+ 16 Akhala mutthu ootakhala murima onnimootherya mukhwaawe, ohimyaka wiira oopaka etampi,+ 17 nto atthu awo anli aninyakulihana aahaana orowa ohoolo wa Yehova, eyo piiyo, ohoolo wa anamukuttho ni wa alipa-oophuka anivara muteko mahiku awo.+ 18 Alipa-oophuka mulattu ahaana okoha-koha oratteene mwaha owo.+ Yaphwanya wiira onamoona onivaha awe mutthu owo khahiyo weekeekhai ni onimootherya munnawe, 19 muhaana omwiiriha mutthu owo etthu aaphavela awe omwiiriha munnawe.+ Nave muhaana omukumiha mutthu owo ootakhala munlokoni+ mwa Isarayeli. 20 Atthu ale anrowa ohala, animwiiwa etthu eyo ni animoova. Siiso, khanikhala-khala apakaka-tho etthu yootakhala.+ 21 Nyuwo* muhimoonele othunku mutthu owo.+ Okumi ohaana oliviwa ni okumi, niitho nliviwe ni niitho, niino nliviwe ni niino, ntata nliviwe ni ntata ni nnawu nliviwe ni nnawu.+
20 “Mwaarowaka owana ekhotto ni awanani anyu, nto munaweha wiira ikhavalo saya ni ikaaro saya sa ekhotto ti soowaatta ovikana sawinyu, nave atoropa aya toowaatta waavikana awinyu, muhiwoove okhala wiira Yehova Muluku anyu, yoowo ookuminheni elapo ya wExiitu, ori ni nyuwo.+ 2 Mwaahalaka opacerya owana ekhotto, namukuttho ohaana orwa wiira olavule ni anakhotto.+ 3 Ohaana waaleela so: ‘Nyuwo atthu a Isarayeli, mwiiwe! Muhanle vakhaani orowa owana ekhotto ni awanani anyu. Muhikhulumuwe. Muhoove, muhithukumele, nnakhala muhituthuwe mwaha wa atthu awo, 4 okhala wiira Yehova Muluku anyu oneetta ni nyuwo, wiira awane ekhotto anyu ni awanani anyu, ni wiira owoopoleni’.+
5 “Nave-tho maxeefi a atoropa ahaana waaleela atoropa wiira: ‘Ookhala-va otenke empa awe esya, khuhithaamela-mo? Mutthu owo otthikeleke owaani, maana pooti okhwa okhottoni, nto empa awe enrowa okhaliwaka ni mulopwana mukina. 6 Nave ookhala-va aalale miri sa ewuuva mmatta mwawe, nlelo ohirukunle mihokorokho saya? Mutthu owo otthikeleke owaani, maana pooti okhwa okhottoni, nto mulopwana mukina tonrowa orukula mihokorokho sawe. 7 Ookhala-va omunoivanri* muthiyana, nlelo khuhimuthela? Mutthu owo otthikeleke owaani,+ maana pooti okhwa okhottoni, nto mulopwana mukina omutheleke muthiyana owo’. 8 Nave maxeefi awo ahaana waakoha atoropa wiira: ‘Ookhala-va onoova ni okhulumunwe?+ Mutthu owo otthikeleke owaani wiira ohaakhulumule axinnawe ntoko owo’.+ 9 Maxeefi a atoropa yamaliha olavula ni atoropa, ahaana waathanla makumantanti para waahoolela atoropa awo.
10 “Okathi munaattamela anyu epooma emosa wiira nwane, muhaana waaleela atthu a epooma eyo etthu akhanle aya opaka wiira muhaatuphele.+ 11 Atthu awo yawaakhulani saana ni yoohulelani mikhora, atthu ootheene munrowa anyu waaphwanya epooma eyo anrowa okhala awinyu wiira yoovarelekeni miteko. Awo anrowa okhala arumeyi anyu.+ 12 Masi yakhootta opaka nivarihano na murettele, anaphavela owana ni nyuwo, muhaana orukurerya epooma eyo. 13 Vano Yehova Muluku anyu, onrowa woovahereryani atthu awo mmatatani mwanyu. Muhaana owiiva ni espaata* alopwana ootheene munrowa anyu waaphwanya epooma eyo. 14 Masi, pooti waakuxa athiyana ni anamwane. Nave-tho pooti okuxa inama ni itthu sootheene munrowa anyu ophwanya mpooma-mmo, eyo piiyo, mireerelo sootheene.+ Nto munrowa olyaaka itthu sa awanani anyu, seiyo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani.+
15 “Mwiirihe siiso ipooma sootheene soorakamenleni, ohiya ipooma sa maloko ari vakhiviru vanyu. 16 Masi ipooma seiye Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani wiira sikhale sawinyu, muhimuhiye mutthu mukumi nnakhala mmosa.+ 17 Muhaana waapwetexa atthu ootheene: ahiti, amori, akanaani, aperizi, ahivi, ni ayebusi,+ siisaale ntoko Yehova Muluku anyu oorumalyaaweni. 18 Siiso, khanrowa owiixuttihani otthara itthu sootheene soonanara anipaka aya para amuluku aya. Mwatthara itthu iyo, anoowiirihani omutthekela Yehova Muluku anyu.+
19 “Mwarukurerya epooma ni mwawana ekhotto mahiku manceene wiira mukuxe epooma eyo, muhiikitthe miri saya ni maxatto. Pooti olya mihokorokho saya, masi muhiikitthe.+ Muhituphele miri siisaale mwaarowa anyu omutuphela mutthu. 20 Nyuwo pooti wiikittha miri munisuwela anyu wiira mihokorokho saya khasinlyiwa. Pooti wiikittha miri iyo wiira mutekelele epooma muniwanana anyu ekhotto, mpakha nyuwo okuxa epooma eyo.
21 “Mulaponi Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani, aphwanyiwa mutthu iiviwe mmatta, masi ohisuweliwa mutthu ene omwiivale, 2 makhulupale ni alipa-oophuka milattu+ ahaana orowa ophima opuro ori murutthu mpakha ipooma saattamenle murutthu owo. 3 Vano, makhulupale a epooma etempe waattamela murutthu owo, ahaana okuxa epooyi emosa yaamukhaani yoothiyana, ehitonko ovarihiwa muteko, 4 aroihe nxepa* nrina maasi anivira, nenno nihitonko olimmwa nnakhala waaliwa etthu. Nto makhulupale awo ahaana wunta exiko ya epooyi eyo nipuro nenlo.+
5 “Anamukuttho alevi animoorwa vaavo, okhala wiira Yehova Muluku anyu ohaathanla wiira anvareleke muteko,+ ni wiira yaareeliheke atthu mwa nsina na Yehova.+ Awo anoohimya moota onrowa aya ophukiwaka mulattu onihela muhina omaniwa mutthu aahiiso wiiviwa.+ 6 Nuumala-vo, makhulupale ootheene a epooma ele etempe waattamela murutthu, ahaana onyawa+ vasulu va epooyi ele yoothiyana, yeeyo yintiwe exiko oxepani. 7 Nave ahaana ohimya wiira: ‘Hiyo khanimwiivale* mulopwana ola, nnakhala khanimoonale iiviwaka. 8 Khoo Yehova, muhaavahe mulattu atthu anyu aisarayeli, yaawo nwooponle anyu.+ Nave mwaataphule atthu anyu aisarayeli mulattu wa mutthu iiviwe ohitthenke’.+ Siiso, awo khanrowa okhalana mulattu mwaha wa mutthu ole iiviwe. 9 Mwiira siiso, munookumiha eriyari anyu mulattu, mwaha wa mutthu iiviwe ohitthenke etthu. Eyo etthu yooreera vamaithoni va Yehova.
10 “Mwarowa owana ekhotto ni awanani anyu, nto Yehova Muluku anyu aaxintta ni mwaakuxa,+ 11 vano eriyari ya atthu awo mwanweha muthiyana ooreera oosivenleni, munaphavela omuthela, 12 nyuwo pooti omuroiha vatthokoni vanyu. Masi muthiyana owo ohaana omettha ikharari sawe, othikila makharu* awe, 13 ni orula ikuwo sawe sa epottha. Vano onrowa okhalaka vatthokoni vanyu. Nto muthiyana owo, onoorowa owunlela apapawe ni amamawe mweeri ntero.+ Nuumala-vo, pooti orupa ni muthiyana owo. Nto nyuwo munrowa okhala aiyawe, nave owo onrowa okhala mwaarinyu. 14 Masi muthiyana owo aahoosiveleni, mmuhiye oroweke+ opuro oniphavela awe. Masi muhimutumihe aahiiso muhimuhasule, okhala wiira moomuulihiha muru.
15 “Akhala mulopwana mmosa aathenle athiyana anli, onamphenta mmosa onvikana mukina,* masi oowanli aya emuyarela anamwane axilopwana, nto mwaana oopacerya oyariwa khukhala a muthiyana yoole onimphenta awe vakhaani,+ 16 nihiku onrowa awe waakawela mireerelo sawe anaawe, khonrowa weemereriwa omoona mwaana a muthiyana onimphenta awe vanceene okhalaka ntoko topacenrye oyariwa, onvikana mwaana a muthiyana ole onimphenta awe vakhaani, yoowo okhanle topacenrye oyariwa. 17 Mulopwana owo ohaana omuthokorerya mwaana a muthiyana ole onimphenta awe vakhaani okhala oopacerya oyariwa, onvahaka ipantte piili sa mireerelo sawe sootheene, okhala wiira mwaana owo topacenrye awe omuyara. Owo torina ehakhi ya okhala mwaana oopacerya oyariwa.+
18 “Akhala mulopwana orina mwanawe mwaamulopwana oowiisoona, ni ohinaattittimiha atthu arina okhulupale, ni ohiniwiiwelela apapawe nnakhala amamawe,+ nto awo aneererya omuttaruxa, masi owo onakhootta waawiriyana,+ 19 nto apapawe ni amamawe ahaana onvara, amuroihe wa makhulupale vamukhora wa epooma. 20 Nuumala-vo, yaaleele makhulupale awo wiira: ‘Mwanihu ola toowiisoona ni khonaattittimiha atthu arina okhulupale. Nave-tho onnikhootta oniiwelela. Ola namalya+ ni namuhapaliwa’.+ 21 Vano alopwana ootheene a epooma eyo ahaana onvonyakasa maluku mpakha omwiiva. Muhaana omukumiha mutthu owo ootakhala eriyari anyu. Nto aisarayeli ootheene animwiiwa elavuliwaka etthu eyo ni animoovaka.+
22 “Akhala mutthu onipaka etampi eniphwanela olamuliwa wiiviwa,+ nto onaiviwa, othomeiwa vamwirini,+ 23 murutthu awe ohihale vamwirini+ vaavo ohiyu wootheene. Masi muhaana onvitha nihiku nenlo, okhala wiira mutthu othomeiwale vamwirini tootakhalihiwa ni Muluku.+ Mwaahinvithe nihiku nenlo, enoonanarihiwa elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani wiira ekhale yawinyu.+
22 “Mwaphwanya epooyi aahiiso epwittipwitthi ya munninyu erimenle ene, muhikhaleke ntoko khamoonale.+ Muhaana omuroihela munninyu owo. 2 Masi munninyu owo aahikhaleke vakhiviru aahiiso mwaahimusuweleke mwaneene, muhaana omuroiha mwaamunama owo vatthokoni vanyu, wiira akhaleke ni nyuwo mpakha mwaneene owo orwa omwaavya. Nuumala-vo, muhaana omuttikiherya mwaneene.+ 3 Muhaana omwiiriha siiso puuru a munninyu, ni ikuwo sawe, ni khula etthu yawawe muttontte anyu. Muhikhaleke ntoko khamoonale etthu.
4 “Mwanweha puuru a munninyu aahiiso mwaweha epooyi awe emonre ene mustaraatani, muhikhaleke ntoko khamoonale. Muhaana omukhaliherya munninyu owo onvenxa mwaamunama awe.+
5 “Muthiyana ohiwareke ikuwo sa mulopwana, nnakhala mulopwana ohiwareke ikuwo sa muthiyana. Yehova Muluku anyu, onnimunanara vanceene mutthu oniira siiso.
6 “Mwaphwanya mphironi epuru ya mwaapalame eri ene mmwirini aahiiso vathi, ni mwaapalame ori ene ni axaana awe aahiiso uuramelaka maace* awe, muhimukuxe mwaapalame owo vamosa ni axaana awe.+ 7 Mmuhiye maama awe oroweke, masi pooti waakuxa axaana awe. Mwiira siiso, itthu sinooweettelani saana ni munookhala mahiku manceene.
8 “Mwateka empa anyu esya, mutekelele muuru wookhuveya vasulu vaya.+ Mwaahiire siiso, vano mutthu amora vasulu, khukhwa, nyuwo munoovahiwa mulattu mwaha wa mutthu owo okhwiiye.
9 “Mmatta mwanyu mwa ewuuva muhaaleke ipyo sa mithinto soovirikana.+ Mwiira siiso, itthu sootheene munrowa anyu oruwerya mmatta-mmo, eyo piiyo, ipyo ni ewuuva, sinooroihiwa nipuro noowaarya.
10 “Muhivarihe muteko mmatta epooyi ni puuru hoothe.+
11 “Muhiwareke ikuwo sipakiwe ni maliinya a manri a ipwittipwitthi ni eliinyu, atakaaheriwe vamosa.+
12 “Muheleke maliinya oorithiwa ikantu sooxeexe sa ekuwo muniikhuneela anyu.+
13 “Akhala mulopwana omuthenle mwaarawe, khorupana, nuumala-vo onapacerya omunyokha,* 14 nave onamuhimyana mweettelo woohiloka ni onananariha nsina nawe, iiraka: ‘Koomuthela muthiyana ola, masi okathi kaarupana aka nkiphwannye etthu enooniherya wiira khotonko orupa ni mulopwana’. 15 Siiso, apapawe ni amamawe muthiyana ole ahaana owooniherya makhulupale vamukhora wa epooma eyo, etthu enooniherya wiira muthiyana ole khotonko orupa ni mulopwana. 16 Vano apapawe muthiyana owo ahaana waaleela makhulupale wiira: ‘Koomutheliha mwanaka mulopwana ola, masi ola onnimunyokha,* 17 ni onnimuhimyana mweettelo woohiloka oriki: “Nkiphwannye etthu enooniherya wiira mwaninyu khotonko orupa ni mulopwana”. Vano ela ti etthu enooniherya wiira mwanaka khotonko orupa ni mulopwana’. Nuumala-vo, apapawe ni amamawe animwaatala mukhumi ohoolo wa makhulupale a epooma. 18 Nto makhulupale+ a epooma anonvara mulopwana owo, amuhukhumu.+ 19 Anoomwiiriha mulopwana owo omuliva paapa awe muthiyana ole muuluta wa ixeekele* 100 sa eparatha, okhala wiira mulopwana owo onveeha muthiyana a nloko na Isarayeli,+ ohitonko orupa ni mulopwana. Nave muthiyana owo nlelo onrowa okhala mwaarawe. Okathi wootheene mulopwana owo onrowa awe okhala mukumi, khonrowa weemereriwa omwalana ni muthiyana owo.
20 “Masi akhala wiira mulopwana owo onihimya ekeekhai, nave khiivo etthu enooniherya wiira muthiyana owo khotonko orupa ni mulopwana, 21 nto makhulupale ahaana omuroiha muthiyana owo vamukhora va empa ya apapawe. Alopwana a epooma awe ahaana onvonyakasa maluku muthiyana owo mpakha omwiiva, okhala wiira oopaka etthu yoonanara+ wIsarayeli, mwaha wa orupihana voohiloka ori ene vatthokoni va apapawe.+ Tivo, muhaana omukumiha mutthu owo ootakhala eriyari anyu.+
22 “Akhala mulopwana oniphwanyiwa orupaka ni muthiyana a mulopwana mukina, oowanli aya ahaana okhwa hoothe, eyo piiyo, mulopwana owo onimurupiha muthiyana vamosa ni muthiyana owo.+ Tivo, mmukumihe mutthu ootakhala eriyari anyu.
23 “Akhala mulopwana onimphwanya mpooma muthiyana oonoivariwa,* onamurupiha, 24 oowanli aya ahaana oroihiwa vamukhora wa epooma, ni avonyakasiwe maluku mpakha wiiviwa. Muthiyana owo ohaana wiiviwa, okhala wiira kaakhuwenle ovekelaka okhaliheriwa mpooma. Nave mulopwana owo ohaana wiiviwa mwaha woowi oomuulihiha muru muthiyana a mulopwana mukina.+ Tivo, muhaana omukumiha mutthu ootakhala eriyari anyu.
25 “Masi, akhala wiira mulopwana owo amphwannye muthiyana owo oonoivariwa ori ene ota wa epooma, nto omukuxerya ikuru ni omurupiha, mulopwana owo onrowa wiiviwa mekhawe. 26 Vano muthiyana owo muhimwiirihe etthu. Owo khopanke etampi eniphwanela wiiviwa. Mwaha ola onoolikana ni mwaha wa mutthu onimutuphela mukhwaawe, khumwiiva.+ 27 Muthiyana owo aaphwanyiwe ota wa muttetthe, ni aahikhuwela, masi khuuvo aarwiiye omwaakiha.
28 “Akhala mulopwana onimphwanya muthiyana ohinoivariwe, onanvara ni onarupana, nto yooneliwa,+ 29 mulopwana owo ohaana waaliva apapawe muthiyana owo ixeekele 50 sa eparatha. Nave ohaana omuthela.+ Okathi wootheene mulopwana owo onrowa awe okhala mukumi, khonrowa weemereriwa omwalana ni muthiyana owo, okhala wiira oomuulihiha muru.
30 “Ohikhale mulopwana onrowa omuthela mwaarawe paapa awe, wiira ohimuulihihe muru paapa awe.+
23 “Khuuvo mulopwana ohononeiye aahiiso ekwaseyale elopwana awe,* okhanle oowiirela mpantta muloko wa Yehova.+
2 “Khuuvo mwaana ooraruiwa* okhanle oowiirela mpantta muloko wa Yehova.+ Nave osuulu awe ohiirele mpantta muloko wa Yehova, nnakhala osuulu awe wa namuloko.
3 “Amoni aahiiso amowabi khakhanle oowiirela mpantta muloko wa Yehova.+ Nave osuulu aya khonikhala-khala iirelaka mpantta muloko wa Yehova. Nnakhala osuulu aya wa namuloko, 4 okhala wiira okathi mwaakhuma anyu wExiitu+ awo khiyaarwiiye wookhaliheryani, yoovahakani eyoolya ni maasi. Nave-tho, atthu awo yaahinvaha musurukhu Balaamu, mwaana a Beyori, a muttetthe wa oPetori, mulaponi mwa oMesopotaamia, wiira ootakhaliheni.*+ 5 Masi Yehova Muluku anyu, aahikhootta onwiriyana Balaamu.+ Ohiya-vo, Yehova Muluku anyu aahirukunuxa moolumo ootakhaliha a Balaamu, khukhala mareeliho para nyuwo,+ okhala wiira Yehova Muluku anyu, aanoophentani.+ 6 Mahiku ootheene+ a okumi anyu, muhaakhaliherye atthu awo wiira aphwanye mureerelo, nnakhala wiira athaaciri.
7 “Muhimunyokhe mutthu a wEdomi, okhala wiira owo munninyu.+
“Muhimunyokhe mutthu a wExiitu, okhala wiira mwaari anamurwa elapo aya.+ 8 Osuulu aya wa neeraru pooti wiirela mpantta muloko wa Yehova.
9 “Okathi munrowa anyu othukumana wiira mwaawanane awanani anyu, muhipake etthu enrowa woonanarihani.+ 10 Akhala mulopwana onikhala oohiloka mwaha wa oyiiheya ekhalawa*+ awe ohiyu, ohaana okhuma omuttettheni, ni ohitthikela weiwo. 11 Nto vahalaka wiila, owo ohaana orapa. Nuumala-vo, pooti otthikela omuttettheni nsuwa nikenle ene.+ 12 Muhaana othanla nipuro noowiipitheya* omuttettheni wanyu, wiira muroweke weiwo mwanyeeke. 13 Vatthokoni vanyu muhaana okhalana ehipa yaamukhaani. Okathi munrowa anyu onya, muthipeke nlitti ni ehipa eyo, nuumala-vo muuheeleke mavi anyu. 14 Mwiireke siiso, okhala wiira Yehova Muluku anyu onneetteetta mmuttettheni mwanyu,+ wiira owoopoleni ni oovahereryeni awanani anyu mmatatani mwanyu. Tivonto, muttetthe anyu okhaleke wooreerihiwa,+ wiira Muluku ohiwehe etthu yoohikhalela ni ohihiye woohoolani.
15 “Epottha yamutthyawa pwiya aya enarwa okhala ni nyuwo, muhittikiherye wa pwiya aya. 16 Eyo pooti okhalaka khula opuro eniphavela aya okhala mpooma mwanyu. Nyuwo muhihasuleke.+
17 “Ohikhale muthiyana mwisarayeli onrowa wiikhaliha namararuwa a mutemplo,+ nnakhala ohikhale mulopwana mwisarayeli onrowa wiikhaliha namararuwa a mutemplo.+ 18 Muhiroihe mpaani mwa Yehova Muluku anyu musurukhu oniliviwa muthiyana namararuwa, aahiiso musurukhu oniliviwa* mulopwana namararuwa,* wiira mmutaphule natiri. Itthu iyo sinnimunanara vanceene Yehova Muluku anyu.
19 “Muhimwiiriheke munninyu woolivani ixuuru+ okathi munimukophiha anyu musurukhu, eyoolya, aahiiso khula etthu. 20 Nyuwo pooti omwiiriha mmalapo woolivani ni ixuuru,+ masi muhimwiirihe munninyu woolivani ni ixuuru.+ Mwiira siiso, Yehova Muluku anyu onimooreelihani ni miteko sanyu sootheene, elapo munrowa anyu okuxa wiira ekhale yawinyu.+
21 “Mwammanela natiri Yehova Muluku anyu,+ muhipiseke omutaphula,+ okhala wiira Yehova Muluku anyu onimookohani. Mwapisa omutaphula nyuwo munookhalana etampi.+ 22 Masi mwaahimmane natiri khamunrowa ottheka.+ 23 Muhaana opaka etthu munihimya anyu wiira munoopaka.+ Muhaana omutaphula natiri anyu, okhala wiira owo ori ntoko etthu munvanhe anyu Yehova Muluku anyu+ voohikhanyereriwa.
24 “Mwakela mmatta mwa ewuuva ya mukhwiinyu, nyuwo pooti olya ewuuva eyo mpakha ovona. Masi muhihele mmurupani mwanyu.+
25 “Mwakela mmatta mwa mukhwiinyu, pooti ovurula etiriku eyo ni matata anyu. Masi muhikwase etiriku ya mukhwiinyu ni ecampeya.*+
24 “Akhala mulopwana onimuthela muthiyana, masi ohinamusivela okhala wiira oomoonana etthu enimuuliha muru, mulopwana owo ohaana olepa etukumento ya omwalana,+ onvahererye muthiyana owo. Nuumala-vo, omoomoleke vate vawe.+ 2 Muthiyana owo akhuma vate va mulopwana ole, pooti otheliwa ni mulopwana mukina.+ 3 Vano, akhala wiira iyawe owo a nenli onnimunyokha* ni onnimulepela etukumento ya omwalana, onanvahererya ni onamoomola vate vawe, aahiiso vakhala wiira mulopwana owo a nenli onimookhwa, 4 iyawe oopacerya, yoowo aamoomonle, khoneemereriwa otthikela omuthela, okhala wiira muthiyana owo oonanarihiwa. Eyo etthu enimunanara vanceene Yehova. Muhipake etampi siiso elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani wiira ekhale yawinyu.
5 “Mulopwana othenle niinaano, ohiroihiwe okhottoni nnakhala ohivahiwe muteko mukina. Owo ohaana okhala mwaakha mmosa ni amwaarawe owaani, wiira aahakalaliheke.+
6 “Mwamukophiha mukhwiinyu, muhikuxe nxilo nawe aahiiso muhimukuxe kanaha* awe wiira oweemexeryeni,+ okhala wiira waarowa olikanaka ni okuxa okumi awe wiira oweemexeryeni.
7 “Akhala mutthu onvanre mwisarayeli mukhwaawe, onamuhaaxa ni omutumiha,+ nto ole onvanre mukhwaawe ohaana wiiviwa.+ Muhaana omukumiha mutthu ootakhala eriyari anyu.+
8 “Okathi enikhumelela aya eretta ya makokho,* mwiikasoope oratteene wiira mutthare malakiheryo ootheene anamukuttho alevi anrowa aya woovahani.+ Mutthare oratteene etthu anrowa aya woorumani. 9 Muupuweleke etthu Yehova Muluku anyu aamwiirinhe awe Miriyamu mphironi, okathi mwaakhuma anyu wExiitu.+
10 “Mwamukophiha etthu munninyu,+ muhivolowe mpaani mwawe wiira mwakuxe etthu eemexenrye awe. 11 Muhaana okhala ota, wiira ole ookophenleni ooruuheleni etthu eemexenrye awe. 12 Akhala wiira mutthu owo toohaawa, malaya eemexenrye awe+ ahikhale ni nyuwo mpakha mmeeloni mwaya. 13 Okathi nsuwa ninkela aya, muhaana omuttikiherya etthu eemexenrye awe. Mutthu owo onoorowa orupa ni malaya awe+ ni ononvekela Muluku wiira ooreeliheni. Siiso, Yehova Muluku anyu onimoothokoreryani okhala naxariya.
14 “Muhimwiiyerye namuteko oniliviwa, yoowo ori oothoiwa ni oohaawa, onikhala mulaponi mwanyu ni mpooma* mwanyu,+ okhale munninyu aahiiso namurwa. 15 Muhaana omuliva musurukhu awe nihiku nenno,+ nsuwa nihinatthi okela, okhala wiira toothoiwa ni okumi awe onilipa ni musurukhu yoowo. Mwaahiire siiso, mutthu owo onoomukhuwelela Yehova, nto nyuwo munookhalana etampi.+
16 “Axipaapa ahiiviwe mwaha wa anaaya, nnakhala anamwane ahiiviwe mwaha wa axipapaya.+ Khula mutthu ohaana wiiviwa mwaha wa etampi awe.+
17 “Muhimukhoottiherye wiireliwa exariya namurwa aahiiso mwaana ohirina apapawe.*+ Nave muhikuxe nlaya na muthiyana naamukhweli wiira oweemexeryeni.+ 18 Muupuweleke wiira nyuwo mwaari ipottha wExiitu ni wiira Yehova Muluku anyu oowoopolani weiwo.+ Tivonto kinoorumaakani wiira siiso.
19 “Okathi munihepha anyu mmatta mwanyu, nto muliyala nivisi mmatta memmo, muhitthike wiira mwakuxe. Muhaana ohiya nivisi nlo para namurwa, mwaana ohirina apapawe ni muthiyana naamukhweli.+ Mwiira siiso, Yehova Muluku anyu, onooreeliha miteko sootheene munivara anyu.+
20 “Okathi munuurula anyu mwiri anyu wa olivera, muhitthikeleke-tho wuurula mihokorokho sihanle murittani mwaya. Mihokorokho sihanle ti sa anamurwa, ni mwaana ohirina apapawe, ni muthiyana naamukhweli.+
21 “Okathi munirukula anyu iwuuva sanyu, muhitthikeleke-tho orukula iye sihanle. Muhaana omuhiyerya namurwa, ni mwaana ohirina apapawe, ni muthiyana naamukhweli. 22 Muupuweleke wiira nyuwo mwaari ipottha elapo ya wExiitu. Tivonto kinoorumaakani wiira siiso.
25 “Akhala wiira atthu anli anoonyakulihana, ahaana orowa ohoolo wa alipa-oophuka milattu.+ Awo anoophuka mwaha owo ni anoomuhimya ole ohitthenke ni ole orina mulattu.+ 2 Nto ole orina mulattu aphwanela owaxuliwa,+ mulipa-oophuka milatthu onoomwiiriha mulopwana owo wumpaathi vathi, owaxuliweke onwehaka. Ohaana owaxuliwa ntoko simphwanela aya mulattu awe. 3 Owo pooti owaxuliwa ikwaha 40,+ masi ohivikane. Mwathipelela onwaxula ovikana ikwaha iyo, munninyu aamuuliwa muru ohoolo wanyu.
4 “Muhitthukwe iyano sa epooyi, okathi eninyakela aya ipyo.+
5 “Akhala wiira axinna anli ahaattamana, vano mukina akhwa ohimuyanre mwaana, mwaarawe ole okhwiiye ohitheliwe ni mutthu a emusi ekina. Mulamu awe muthiyana owo ohaana omuthela ekasamento ya omulamu.+ 6 Mwaana onrowa opacerya oyariwa onoohalana nsina nawe ole okhwiiye.+ Siiso, nsina nawe khaninrowa omala-malihiwa wIsarayeli.+
7 “Vano, mulopwana owo akhootta omuthela mulamu awe, muthiyana owo naamukhweli ohaana orowa okumana ni makhulupale vamukhora va epooma, aaleele wiira: ‘Munnaya aiyaka onookhootta osuka nsina na munnawe wIsarayeli. Kheemerenrye othela ekasamento ya omulamu ni miyo’. 8 Vano makhulupale a epooma ahaana omwiitthana mulopwana owo, elavulane. Masi owo athipelela ohimya wiira: ‘Nkiniphavela omuthela muthiyana ola’, 9 muthiyana owo naamukhweli omwaattamele mulamu awe ohoolo wa makhulupale, orule esantaalya emosa ya mulamu awe,+ omusenele owiitho wawe, ni ohimye wiira: ‘Ela ti etthu enireerela awe wiirihiwa mulopwana ohiniphavela olipiha etthoko ya munnawe’. 10 Nuumala-vo, wIsarayeli etthoko awe* enrowa osuweliwaka ntoko ‘Etthoko ya mulopwana aaruliwe esantaalya awe’.
11 “Akhala wiira alopwana anli anoowana, nto muthiyana a mulopwana mmosa onarowa omwaakiha iyawe, vano onanvara mukuwoni* mulopwana ole mukina, 12 muhaana wiikittha ntata na muthiyana owo. Nyuwo* muhimoonele othunku.
13 “Muhikhalane mmurupani mwanyu maluku manli oovirikana anirumeeliwa para ophima itthu,+ nimosa nuulupale nikina naamukhaani. 14 Vatthokoni vanyu muhikhalaneke miphimo miili soovirikana,+ mmosa muulupale mukina mwaamukhaani. 15 Miyeeryo sanyu sikhaleke soolikana ni seekeekhai, nave miphimo sanyu sikhaleke soolikana ni seekeekhai. Mwiira siiso, munookhala okathi munceene mulaponi Yehova Muluku anyu, onrowa awe woovahani.+ 16 Mutthu yoole oohiroromeleya oniira itthu iya, Yehova Muluku anyu+ onnimunanara vanceene mutthu siiso.
17 “Muupuweleke etthu amaleki yaawiirenlyaayani mphironi okathi mwaakuma anyu wExiitu.+ 18 Awo yaahootthimakelani mphironi yaatuphela atthu ootheene yaahanle ottuli, okathi mwaatemmwe anyu ni mwaakhulumunwe anyu. Awo khiyaamoovale Muluku. 19 Okathi Yehova Muluku anyu onrowa awe woomumulihani awanani anyu ootheene anrowa owaattamelani, elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani wiira ekhale yawinyu,+ muhaana omala-maliha nsina na amaleki awo mulaponi mootheene.*+ Muhiliyale.
26 “Mwakela elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani wiira ekhale yawinyu, nto munakhala memmo, 2 mukuxe mihokorokho vakhaani soopacerya ohemphwa sa itthu sootheene muniruwerya anyu mmatta, seiyo munrowa anyu ohepha elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani. Nuumala-vo, muhele mihokorokho iyo muttankani, murowe nipuro Yehova Muluku anyu onrowa awe othanla para ovuwihiwa nsina nawe.+ 3 Murowe wa namukuttho onrowa ovaraka muteko mahiku awo, mmuleele wiira: ‘Ntoko siisaale Yehova aamanenle awe natiri waavaha elapo ela amuhavinre ahu,+ vano miyo kinnikhala mulaponi muumu. Siiso, olelo-va kihoorwa wiira kimuxukhurele Muluku ahu Yehova’.
4 “Nuumala-vo, namukuttho onookuxa ettanka mmatatani mwanyu, opwehe ohoolo wa altaari a Yehova Muluku anyu. 5 Nto muhaana ohimya ohoolo wa Yehova Muluku anyu wiira: ‘Apaapa yaari a nloko na araami+ ni yaaneetteetta.* Awo yaahirowa wExiitu+ anakhala weiwo ntoko namurwa ni atthu vakhaani a etthoko aya.+ Weiwo, yaahikhala nloko nuulupale, noowerya ni noowaatta.+ 6 Atthu a wExiitu yaaninihaaxa ni onihasula. Nave yaahinikhaliha ipottha.+ 7 Vano naahikhuwela wa Yehova, Muluku aamuhavinre ahu. Nto Yehova aahiniwiriyana, aahoona ohaawa wahu ni ohasuliwa wahu.+ 8 Wookiseryani waya, Yehova aahinikumiha elapo ya wExiitu ni ntata nawe noowerya,+ ni moono awe wa ikuru, ni miteko sawe sootikiniha, ni ithoonyeryo ni miiriirya.+ 9 Vano ooniruuha opuro ola, khunivaha elapo ela yoowaatta eleeti ni oravo.+ 10 Nto kooruuha mihokorokho soopacerya sa mmatta, elapo ela Yehova okivanhe awe’.+
“Mpwehe ettanka eyo erina mihokorokho ohoolo wa Yehova Muluku anyu. Nuumala-vo, muurame ohoolo wa Yehova Muluku anyu. 11 Nyuwo, mulevi ni namurwa onikhala eriyari anyu, munrowa ohakalalaka ni itthu sootheene sooreera Yehova Muluku anyu oovahalyaaweni vamosa ni atthu a vatthokoni vanyu.+
12 “Eyaakha ya neeraru, eyo piiyo, eyaakha enivahiwa mpantta wa namuloko,+ muhavule mpantta wa namuloko wa itthu sootheene muhemphe anyu mmatta, munvahe mulevi, namurwa, mwaana ohirina apapawe,* ni muthiyana naamukhweli, yaawo anikhala mpooma* mwanyu,+ wiira alyeeke ni avone. 13 Nuumala-vo, murowe ohoolo wa Yehova Muluku anyu, mwahimye wiira: ‘Kookumiha owannyaka mpantta wooreerihiwa ni konvaha mulevi, namurwa, mwaana ohirina apapawe, ni muthiyana naamukhweli,+ ntoko siisaale mukirumme anyu. Nkitthekenle, hata nkikhoottale sooruma sanyu. 14 Nkilyiiye itthu iyo sooreerihiwa okathi kaakhweliwe aka, nnakhala nkivanre itthu iyo okathi kaari aka oohiloka, nave itthu iyo nkaavanhe alipa-ookhwa. Kihiiwelela moolumo a Yehova Muluku aka, nave kihiira itthu sootheene mukirumme anyu. 15 Vano, nwehe vathi, muri ene opuro anyu woowaarya, eyo piiyo, wiirimu, mwaareelihe atthu anyu aisarayeli, ni mureelihe elapo munivanhe anyu,+ siisaale ntoko mwaamanenle anyu natiri amuhavinre ahu.+ Elapo eyo ti yoowaatta eleeti ni oravo’.+
16 “Olelo, Yehova Muluku anyu onnoorumani wiiwelela malamulo ala ni maphukelo awe. Muhaana wiiwelela ni weettela yaawo ni murima anyu+ wootheene ni okumi anyu wootheene. 17 Olelo, Yehova ohoolipiheryani wiira onrowa okhala Muluku anyu, akhala wiira munimweettelaka iphiro sawe, wiiwelela sooruma sawe,+ malamulo awe+ ni maphukelo awe,+ ni akhala wiira munoowiriyanaka nsu nawe. 18 Nave olelo Yehova ohoolipiheryani wiira munrowa okhala atthu a vamurimani vawe,*+ ntoko ooleihenryaaweni, ni wiira munrowa wiiwelelaka sooruma sawe sootheene. 19 Nuumala-vo, onimookhalihani nloko nuulupale, ninvikana maloko ootheene makina opanke awe.+ Owo onoowiirihani okhala oovuwa, oottottopeliwa ni oottittimiheya, ntoko ooleihenrye awe, akhala wiira nlelo munookhala atthu ooreerihiwa para Yehova Muluku anyu”.+
27 Vano Moise vamosa ni makhulupale a wIsarayeli, yaahaaruma atthu wiira: “Mwiiweleleke itthu iya sootheene kinoorumaakani olelo-va. 2 Nihiku munrowa anyu olapuwa muro Yordani wiira mukele elapo Yehova Muluku anyu onoovahaaweni, mweemexe maluku maalupale ni murepokari.*+ 3 Nto nuumala olapuwa, mulepe vamalukuni-vo moolumo ootheene a Nlamulo nla, wiira mukele elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani, siisaale ntoko Yehova Muluku a amuhavinre anyu, ooleihenryaaweni.+ Elapo eyo ti yoowaatta eleeti ni oravo. 4 Mwalapuwa muro Yordani, muhaana weemexa maluku ala vamwaako Ebaali+ ni murepokari,* ntoko kinoorumaakani olelo-va. 5 Nave-tho, muhaana omutekela Yehova Muluku anyu altaari a maluku. Muhirumeele eyuuma wiira mpwexe maluku awo.+ 6 Muhaana omuteka altaari owo a Yehova Muluku anyu ni maluku oohipwexiwa, nave munvaheke vaavo Yehova Muluku anyu soovaha para opahiwa. 7 Munrowa ovahaka mikuttho sa opatthani,+ ni olyaaka mikuttho iyo opuro yoowo.+ Nto munrowa ohakalalaka ohoolo wa Yehova Muluku anyu.+ 8 Nave vamalukuni-vo, mulepe oratteene moolumo ootheene a Nlamulo nla”.+
9 Vano Moise ni anamukuttho alevi, yaahaaleela atthu ootheene a wIsarayeli wiira: “Nyuwo atthu a Isarayeli mmaale, ni nwiriyane! Olelo-va, Yehova Muluku anyu+ ohookhalihani atthu awe. 10 Muhaana owiriyana nsu na Yehova Muluku anyu, ni weettela sooruma sawe+ ni malamulo awe, yaawo kinoorumaakani olelo-va”.
11 Nihiku nenlo, Moise aahaaruma atthu wiira: 12 “Okathi munilapuwa anyu muro Yordani, mahimo ala tanrowa weemela vamwaako Xerizimi,+ wiira yaareelihe atthu: nihimo na Simeyoni, na Levi, na Yuda, na Isakari, na Yosefe, ni Beniyamini. 13 Vano mahimo makina anrowa weemela vamwaako Ebaali,+ wiira yaatakhaliheke atthu. Mahimo ene taala: nihimo na Rubeni, na Gadi, na Axeri, na Zabuloni, na Dani, ni Nefetali. 14 Nto alevi animwaaleela ni nsu noorunya+ atthu ootheene a Isarayeli, yiiraka:
15 “‘Ootakhaliwa mutthu yoole onipattha elatarato+ aahiiso onipaka elatarato ya eyuuma,*+ onakokhorela wiiphiini. Itthu iyo sipakiwe ni matata a mutthu, sinnimunanara vanceene Yehova’.+ (Nto atthu ootheene animwaakhula yiiraka: ‘Amen!’*)
16 “‘Ootakhaliwa mutthu yoole onaathanya apapawe aahiiso amamawe’.+ (Nto atthu ootheene anoohimya wiira: ‘Amen!’)
17 “‘Ootakhaliwa mutthu yoole onisusiha mukano orina awe ni mutthu aattamanne awe’.+ (Nto atthu ootheene anoohimya wiira: ‘Amen!’)
18 “‘Ootakhaliwa mutthu yoole onrowa omuthweeleliha mutthu ohinoona mustaraatani’.+ (Nto atthu ootheene anoohimya wiira: ‘Amen!’)
19 “‘Ootakhaliwa mutthu yoole onimukhoottiherya wiireliwa exariya+ namurwa, mwaana ohirina apapawe,* aahiiso muthiyana naamukhweli’.+ (Nto atthu ootheene anoohimya wiira: ‘Amen!’)
20 “‘Ootakhaliwa mutthu yoole onimurupiha mwaara a paapa awe, okhala wiira oomuulihiha muru paapa awe’.+ (Nto atthu ootheene anoohimya wiira: ‘Amen!’)
21 “‘Ootakhaliwa mutthu yoole onimurupiha mwaamunama’.+ (Nto atthu ootheene anoohimya wiira: ‘Amen!’)
22 “‘Ootakhaliwa mutthu yoole onimurupiha murokorawe, eyo piiyo, mwaana mwaamuthiyana a paapa awe aahiiso mwaana mwaamuthiyana a maama awe’.+ (Nto atthu ootheene anoohimya wiira: ‘Amen!’)
23 “‘Ootakhaliwa mutthu yoole onimurupiha maathi awe’.+ (Nto atthu ootheene anoohimya wiira: ‘Amen!’)
24 “‘Ootakhaliwa mutthu yoole onimwiipithela mukhwaawe, onamwiiva’.+ (Nto atthu ootheene anoohimya wiira: ‘Amen!’)
25 “‘Ootakhaliwa mutthu yoole oneemererya okunyariwa* wiira omwiive* mutthu mukina ohitthenke etthu’.+ (Nto atthu ootheene anoohimya wiira: ‘Amen!’)
26 “‘Ootakhaliwa mutthu yoole ohinrowa wiiwelela, nnakhala weettela moolumo a nlamulo nla’.+ (Nto atthu ootheene anoohimya wiira: ‘Amen!’)
28 “Mwawiriyana nsu na Yehova Muluku anyu, mwiiwelelaka oratteene sooruma sawe sootheene, seiyo kinooleelaakani olelo, Yehova Muluku anyu onimookhalihani vasulu waavikana atthu a maloko ootheene a mulaponi.+ 2 Nyuwo munooreelihiwa vanceene, ni itthu iya sootheene sinimoophwanyani,+ okhala wiira moowiriyana nsu na Yehova Muluku anyu:
3 “Munrowa oreelihiwa opooma, nave munrowa oreelihiwa omatta.+
4 “Munooreelihiwa mukhalanaka anamwane anceene,+ ni mihokorokho sa mmatta mwanyu, ni axaana a inama sanyu, ni ipooyi sanyu saamukhaani ni ipwittipwitthi sanyu.+
5 “Owo onooreeliha ettanka anyu+ ni etixela anyu munihela anyu otthu.*+
6 “Miteko sanyu sootheene sinooreelihiwa.
7 Yehova onoowiiriha awanani anyu anrowa wootuphelani oxinttiwa ohoolo wanyu.+ Yarwa vale wiira yootupheleni aviraka ephiro emosa, awo anoomwareya yootthyawakani aviraka iphiro 7.+ 8 Yehova onrowa oreeliha opuro munihela anyu mireerelo sanyu+ ni itthu sootheene munivara anyu. Nave, onooreeliha elapo Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani. 9 Yehova onrowa wookhalihani atthu ooreerihiwa para yena,+ ntoko ooleihenryaaweni,+ okhala wiira nlelo munniiwelela sooruma sa Yehova Muluku anyu, ni munneettela iphiro sawe. 10 Atthu ootheene a mulaponi animoona wiira munniitthaneliwa nsina na Yehova,+ nto awo anrowa owoovakani.+
11 “Yehova onimoovahani anamwane anceene, inama sinceene ni etthaya yooruwerya,+ mulaponi Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani,+ ntoko aamanenle awe natiri amuhavinre anyu. 12 Ntoko siisaale mutthu onihula awe opuro onipweha awe mireerelo sawe, Yehova onrowa ohula wiirimu wiira oovaheeni epula okathi wooreerela+ ni oreelihe miteko sootheene munivara anyu. Maloko manceene anrowa wookophelani, masi nyuwo khamunrowa opirisari okopha.+ 13 Yehova onoowiirihani okhala muru, ohiya mwiila. Nave nyuwo munrowa okhala vasuluxa waavikana atthu akina,+ ohiya vathi, mwaahihiye wiiwelela sooruma sa Yehova Muluku anyu, seiyo kinoorumaakani olelo, wiira mutthareke ni mweetteleke. 14 Muhaana otthara oratteene moolumo ootheene kinoorumaakani olelo-va. Muhirowe moono woolopwana nnakhala moono woothiyana,+ mwaattharaka amuluku akina wiira mwaarumeeleke.+
15 “Masi, mwaahiiwelele nsu na Yehova Muluku anyu, muhittharaka oratteene sooruma sawe sootheene ni malamulo awe kinooleelaakani olelo, nyuwo munrowa otakhaliwa, nave itthu iya sootheene sootakhala sinoowiiraneelani:+
16 “Munrowa otakhalihiwa opooma, nave munrowa otakhalihiwa omatta.+
17 “Owo onootakhaliha ettanka anyu+ ni etixela anyu munihela anyu otthu.+
18 “Munootakhalihiwa mukhalanaka anamwane vakhaani,+ mihokorokho sa mmatta mwanyu sinrowa okhala vakhaani, ni ipooyi sanyu saamukhaani ni ipwittipwitthi sanyu.+
19 “Miteko sanyu sootheene sinootakhalihiwa.
20 “Yehova onrowa otakhaliha itthu sootheene munrowa anyu weererya ovara. Owo onoowiirihani oxanka ni onrowa woohukhumuni mpakha woomala-malihani. Nto munoorimeela niinaano-ru, mwaha wa miteko sanyu sootakhala ni mwaha wookihiya miyo.+ 21 Yehova onimookumiheryani eretta wiira oomala-maliheni mulaponi memmo munrowa anyu okuxa.+ 22 Yehova onimookumiheryani elapaha, efeepere,*+ wiipa, oviha erutthu vanceene, espaata,*+ epheyo yooviha, ni miri sanyu sinimookhwa.+ Itthu iyo sinimoottharani mpakha nyuwo omala-mala. 23 Kinrowa owala osulu wiira ehirupeke epula,* nave kinimwiiriha etthaya ohiruwerya.+ 24 Yehova onimwiiriha epula enirupa mulaponi mwanyu okhala mihaava ni ntthupi, seiyo sinrowa woomorelani mpakha woopwetexani. 25 Yehova onoowiiriha awanani anyu+ wooxinttani. Munimwaatuphela nviraka ephiro emosa, masi munrowa waatthyawa nviraka iphiro 7 soovirikana. Omwene wootheene wa mulaponi+ onimoova okathi onrowa awe oweha ni wiiwa itthu sootakhala sinrowa owiiraneelani. 26 Mirutthu sanyu, sinrowa okhala yoolya para axipalame ootheene a musulu ni axinama ootheene a vathi, nto khuuvo onrowa woomolelaka.+
27 “Yehova onimookumiheryani ithuku saaphwannye atthu a wExiitu, munamuluku, ni iretta soovirikana sinikhumelela veerutthuni, seiyo muhinrowa anyu openuwa. 28 Yehova onoowiirihani okhwa anepa,* ohoona+ ni waakanyerya muupuwelo anyu. 29 Othana eriyari, munimweetta mwaapapelaka, ntoko siisaale mutthu ohinoona onaapapela awe nipuro nooriipa.+ Nto itthu sinrowa anyu ovaraka khasinrowa oweettelakani saana. Okathi wootheene, munrowa owokiwaka ni wiiyeriwa, voohikhala mutthu onrowa owoopolani.+ 30 Nyuwo munrowa omunoivari muthiyana, masi mulopwana mukina onoomutuphela wiira omurupihe. Munrowa oteka empa anyu, masi khamunrowa okhala-mo.+ Munimwaala miri sanyu sa ewuuva, masi khamunrowa olya mihokorokho saya.+ 31 Epooyi anyu enoohitiwa moonaka, masi khamunrowa okhuura. Puuru anyu onimwiiyiwa ohoolo wanyu, masi khamunrowa ottikiheriwa. Epwittipwitthi anyu enoovahereriwa awanani anyu, masi khuuvo onrowa owoopolani. 32 Aniinyu axilopwana ni axithiyana anoovahereriwa atthu akina+ mwaawehaka, nto okathi wootheene munimunkheliwaka naawo, masi nyuwo khamunrowa owerya opaka etthu. 33 Mihokorokho sa mmatta mwanyu ni itthu sootheene muniruwerya anyu, sinrowa olyiwaka ni atthu muhinaasuwela anyu.+ Nave okathi wootheene munrowa wiiyeriwaka ni ohaaxiwa. 34 Munrowa okhwaaka anepa* mwaha wa itthu maitho anyu anrowa aya owehaka.
35 “Yehova onimookumiheryani mmakuthani ni mmettoni ithuku sootakhala sihimpenuweya, okhuma munawuni mpakha mmuru. 36 Yehova onimookuxani nyuwo ni mwene munrowa anyu omuthanla, ooroiheni nloko nyuwo vamosa ni amuhavinre anyu ahinisuwela aya.+ Weiwo, munrowa waarumeelaka amuluku akina, amuluku a matera ni a maluku.+ 37 Mwaphiya opuro Yehova onooroihaaweni,+ itthu sinrowa owiiraneelani, sinoowiiriha atthu ootheene woova. Nave awo animoothanyani ni animootheyani.
38 “Mmatta mwanyu munimwaala ipyo sinceene, masi munrowa ohepha vakhaani,+ okhala wiira sinoolyiwa ni isoope. 39 Munoolima ni waala miri sa ewuuva, masi khamunrowa owurya eviinyu aya nnakhala orukula mihokorokho saya,+ okhala wiira sinoolyiwa ni miyunku. 40 Muttetthe anyu wootheene munookhalana miri sa olivera, masi makhura aya khamunrowa ottikitthela erutthu anyu, okhala wiira mihokorokho saya sinoomorasa. 41 Munimwaayaraka anamwane axilopwana ni axithiyana, masi awo khanrowa okhalaka ni nyuwo, maana anooroihiwa wiira yakhale ipottha.+ 42 Axikokho anookhuura miri sanyu sootheene ni mihokorokho sa mmatta mwanyu. 43 Namurwa onikhala eriyari anyu onrowa otepaka owerya, masi owerya wanyu onrowa otepaka ovukuwa. 44 Owo onrowa wookophihani, masi nyuwo khamunrowa omukophiha etthu.+ Owo onrowa okhala muhooleli anyu, masi nyuwo munrowa okhala mutthareli awe.+
45 “Nyuwo munrowa otakhaliwa, nave itthu iya sootheene sootakhala sinoowiiraneelani+ mpakha woomala-malihani,+ okhala wiira khanwiriyanne nsu na Yehova Muluku anyu, mweettelaka sooruma sawe ni malamulo awe oorumalyaaweni.+ 46 Itthu iyo sinrowa okhala ni nyuwo ni osuulu anyu. Nave sinrowa okhala esinaale ni ethoonyeryo enaalopola atthu,+ 47 okhala wiira khammurumenle Yehova Muluku anyu moohakalala ni mootteeliwa murima, okathi mwaarina anyu itthu sinceene.+ 48 Yehova onimwaaruuha awanani anyu, nto nyuwo munrowa waarumeela+ nvoliwene etala,+ ntthona, muthoiwale ene ikuwo ni khula etthu. Awanani anyu anrowa woohaaxani vanceenexa mpakha woomala-malihani.
49 “Yehova onooruuha nloko na ottaiwene,+ eyo piiyo, nloko ninkhuma wanikisa wa elapo, nenlo ninrowa orwa niinaano-ru ntoko murumaasi.+ Nloko nno nyuwo khamunsuwela nttaava naya,+ 50 nloko nootakhala, nenno nihinrowa omoonela othunku mutthu oowuuluvala nnakhala mutthu mwaamukhaani.+ 51 Awo animwaakhuura axaana a inama sanyu ni animoolya mihokorokho sa etthaya anyu, mpakha nyuwo omala-malihiwa. Khanrowa ohiya ipyo sanyu, eviinyu ya niinaano, makhura, ni ipooyi saamukhaani ni ipwittipwitthi mpakha woomala-malihani.+ 52 Anrowa orukurerya ipooma* sootheene sa elapo anyu, mpakha omora ixiri soorakama ni soolipihiwa munroromela anyu. Tthiri, anoorukurerya ipooma sootheene sa elapo anyu, seiyo Yehova Muluku anyu onoovahaaweni.+ 53 Vano, munrowa waakhuuraka aniinyu, eyo piiyo, erutthu ya aniinyu axilopwana ni axithiyana,+ Yehova Muluku anyu onrowa awe woovahani, okhala wiira mooxanka ni moovelavela vanceene mwaha wa awanani anyu yoorukurenryeni.
54 “Hata mulopwana onikhala eriyari anyu onooniherya othunku ni onaalipiha akina, khonrowa omoonela othunku munnawe aahiiso mwaarawe onimphenta awe, nnakhala anaawe axilopwana anrowa ohala, 55 nave khonrowa okawana ni atthu akina anamwane awo onrowa awe waakhuura, okhala wiira khenrowa okhala etthu ekina para olya, mwaha wa oxanka ni ovela-vela awanani anyu anrowa aya okumiherya ipooma sanyu+ arukurenrye aya. 56 Nave muthiyana onikhala eriyari anyu onooniherya othunku ni onaalipiha akina, yoowo ahaarowa wuupuwela onyakeliha nnawu nawe vathi mwaha woothaaciri,+ khonrowa omoonela othunku iyawe onimphenta awe, mwanawe mwaamulopwana aahiiso mwaamuthiyana, 57 khonrowa okawana ni atthu akina itthu sinikhuma mmirimani mwawe okathi oniyara awe, ni anamwane onrowa awe waayara. Owo onrowa waakhuura ni mwiitiho, mwaha wa oxanka ni ovela-vela awanani anyu anrowa aya okumiherya ipooma sanyu arukurenrye aya.
58 “Mwaahiiwelele oratteene moolumo ootheene a Nlamulo nla, yaawo alempwale muliivuruni-mu,+ ni mwaahittittimihe vanceene ni woova nsina noovuwa+ na Yehova+ Muluku anyu, 59 Yehova onimookumiheryani ihukhumu nyuwo ni osuulu anyu, ihukhumu sootakhala+ ni suulupale ni sihinimala, ni iretta suulupale ni sihinimala. 60 Nave, onimookumiheryani iretta sootheene saaphwannye atthu a wExiitu, seiyo moova anyu. Iyo sinrowa okhala ni nyuwo okathi munceene. 61 Nave-tho, Yehova onimookumiheryani iretta sootheene aahiiso ihukhumu sihilempwale muliivuruni mwa Nlamulo nla, mpakha nyuwo omala-malihiwa. 62 Nnaamwi muhireere waatta ntoko itheneeri sa wiirimu,+ munoovukuliwa mukhale vakhaani,+ okhala wiira khamwiiwelenle nsu na Yehova Muluku anyu.
63 “Ntoko siisaale Yehova aahakalanle awe ooreelihakani wiira muncerereye, siiso-tho, Yehova onoohakalala woopwetexani moomalela. Nave munimwaakhiwa elapo munrowa anyu okuxa.
64 “Yehova onimoomwara-mwaryani eriyari ya maloko ootheene, okhuma opacenrye elapo mpakha omalenle aya,+ weiwo munrowa anyu waarumeelaka amuluku a matera ni a maluku, yaawo nyuwo ni amuhavinre anyu ahinaasuwela aya.+ 65 Khamunrowa okhalana murettele ni maloko awo,+ nnakhala opuro woophumurya. Yehova onoowiirihani oxanka,+ nave maitho anyu anootemwa ni munoovelavela.+ 66 Okumi anyu onrowa okhala mmaxakhani maalupale, ni munimoovaka othana ni ohiyu, ni khamunrowa osuwela akhala wiira munimoopowa. 67 Voosiisu munrowa ohimyaka wiira: ‘Vailale!’ vano ohiyu munrowa ohimyaka wiira: ‘Vaaxiiye!’, mwaha wa oxanka vanceene ni mwaha wa itthu munrowa anyu owehaka. 68 Nave Yehova onimoottikiheryani wExiitu munwenle ene pakiti, ephiro yeeyo koolenlyaakani wiira: ‘Khamunkhala-khala nwehaka-tho’. Weiwo, munrowa wiitumiherya awanani anyu wiira mukhale ipottha saya soolopwana ni soothiyana. Masi khonrowa okhala mutthu onrowa woothumani”.
29 Ala moolumo a nivarihano Yehova aamurumme awe Moise opaka ni atthu a Isarayeli elapo ya oMowabi, ohiya nivarihano Muluku aapanke awe naawo oHorebi.+
2 Vano, Moise aahaathukumanya aisarayeli ootheene, onaaleela wiira: “Elapo ya wExiitu, nyuwo mooweha ni maitho anyu itthu sootheene Yehova omwiirinhe awe Farawo ni arumeyi awe ootheene, mulaponi mwawe mootheene,+ 3 ni ihukhumu suulupale moonale anyu, ithoonyeryo suulupale, ni miiriirya.+ 4 Masi Yehova khoovahaleni owerya para osuwela saana itthu,* nnakhala maitho para woona, hata maaru para wiiwa, mpakha olelo-va.+ 5 ‘Iyaakha iya 40 kaaweettihaakani moothakoni,+ malaya anyu khiyaathaalale, nnakhaala isantaalya sanyu khisaahononeyale.+ 6 Nave khimwaakhuurale ephaawu, nnakhala khimwaawunrye eviinyu aahiiso soowurya sikina soohapala, para musuwele wiira miyo ka Yehova Muluku anyu’. 7 Wookiseryani waya, mwaahiphiya opuro ola. Vano Sihoni, mwene a oHexeboni,+ ni Oogi, mwene a oBaxani,+ yaahirwa owana ni hiyo, masi hiyo naahaaxintta.+ 8 Nuumala-vo, naahikuxa elapo aya, naavaha atthu a nihimo na Rubeni, na Gadi, ni nimeya na nihimo na Manase,+ wiira ekhale yawaya. 9 Tivonto, muhaana otthara moolumo a nivarihano nna ni wiiwelela, wiira itthu sootheene munrowa anyu ovara siweetteleni saana.+
10 “Ootheene anyu olelo muri ohoolo wa Yehova Muluku anyu: ahooleli a mahimo anyu, axitokweene anyu, makhulupale anyu, ni alopwana ootheene a Isarayeli, 11 aniinyu, axaarinyu,+ ni anamurwa+ anikhala mmuttettheni mwanyu, okhuma ale anoothayeryani ikhuni mpakha ale anoorikelani maasi. 12 Olelo nyuwo muri vaava wiira mulaphe mweemereryaka nivarihano ni Yehova Muluku anyu, nenlo Yehova Muluku anyu onipaka awe ni nyuwo,+ 13 wiira olelo mukhale atthu awe+ ni okhale Muluku anyu,+ ntoko aaleihenrye awe ni aamanenle awe natiri amuhavinre anyu, eyo piiyo, Abrahamu,+ Isaakhi,+ ni Yakobe.+
14 “Nivarihano nna ni olapha nno nkinipaka ni nyuwo paahi, 15 masi kinipaka ni nyuwo muri ni hiyo olelo ohoolo wa Yehova Muluku ahu, vamosa ni ale ahikhanle ni hiyo olelo-va. 16 Nyuwo moosuwela oratteene moota okumi ahu waari aya okathi naakhala ahu elapo ya wExiitu, ni moota nivirale ahu+ eriyari ya maloko oowaatta. 17 Nave mooweha itthu sootakhala, ni amuluku eethiru oonanara*+ yaari eriyari aya, amuluku a matera, a maluku, a eparatha ni a eweero. 18 Olelo, mukhalane ephoole wiira ohikhale eriyari anyu, mulopwana, nnakhala muthiyana, aahiiso emusi, hata nihimo ninrowa omuhiya Yehova Muluku ahu wiira aakokhoreleke amuluku a maloko ale.+ Nave ohikhumelele eriyari anyu mutthu onlikana ni mwiri woowaawa ni oniiva.+
19 “Masi akhala mutthu oniiwa moolumo a olapha nno, onahimya vamurimani vawe wiira: ‘Khiivo enrowa okikhumelela hata keettelaka murima aka’, nto onaakumiherya mixankiho atthu amwaattamenle, 20 Yehova khonrowa omulevelela.+ Nave-tho, Yehova onoonanariwa vanceene nuuwo. Siiso, itthu sootheene sootakhaliha silempwale muliivuruni-mu, sinoomukhumelela.+ Yehova onoottipiha nsina na mutthu owo vathi-va. 21 Yehova onrowa onvalaanya mutthu owo ni mahimo ootheene a Isarayeli. Nave, onoomuhukhumu ni sootakhala sootheene silempwale eliivuru ela ya Nlamulo, mwaha woohonona nivarihano.
22 “Okathi osuulu anyu onrowa okhumelela muhoolo ni namurwa onikhala elapo ya ottaiwene onrowa awe oweha ihukhumu sa elapo ela, ni iretta Yehova onrowa awe okumiherya, 23 ni enxoofere, ni maakha, ni mooro, nto elapo ehaaliwaka etthu, nnakhala ehinnuwaka etthu, hata ahimelaka malaxi, enakhala ntoko opwetexiwa wa oSodoma ni oGomora,+ wAdama ni oSeboyimi,+ weiwo Yehova aapwetenxe awe mwaha wa onanariwa wawe, 24 awo ni maloko ootheene anoohimya wiira: ‘Xeeni Yehova ohalaka wiiriha siisa elapo ela?+ Exeeni yiirinhe okhumelela onanariwa nno wuulupale?’ 25 Nto atthu animwaakhula wiira: ‘Okhala wiira aahiya nivarihano Yehova+ Muluku aamuhavinre aya, aapanke awe naawo okathi aakuminhe awe elapo ya wExiitu.+ 26 Masi awo yaanaakokhorela amuluku akina yuuramaka ohoolo wa amuluku yahaasuwela aya, yaawo Muluku ahaaweemerenrye awe waakokhorela.+ 27 Vano, Yehova oonanariwa vanceene ni elapo ela, ni ohaaruuhela atthu awo otakhaliwa wootheene olempwale muliivuruni-mu.+ 28 Tivonto, Yehova aakuminhe awe elapo aya, onanariwe ene,+ ni oviruwa, ni owali, aaroihaka elapo ekina, weiwo ari aya olelo-va’.+
29 “Itthu siipithihiwe ti sa Yehova Muluku ahu,+ masi itthu sihiipithihiwe ti sawihu ni osuulu ahu para mahiku ootheene, wiira nimalelihe moolumo ootheene a Nlamulo nla.+
30 “Okathi moolumo ala ootheene anrowa aya owiiraneelani, eyo piiyo, mareeliho ni otakhaliwa ori ohoolo wanyu,+ nto nyuwo muupuwela malamulo awo+ eriyari ya maloko ootheene Yehova Muluku anyu onrowa awe woomwara-mwaryani,+ 2 nyuwo ni aniinyu, mwamutthikela Yehova Muluku anyu,+ ni murima anyu wootheene ni okumi anyu wootheene,+ mwiiwelelaka nsu nawe ntoko kinoorumaakani olelo, 3 Yehova Muluku anyu, onimookumihani weepotthani,+ ni onimoomorelani ikharari+ ni onootthikela woothukumanyani eriyari ya atthu ootheene Yehova Muluku anyu onrowa awe woomwara-mwaryani.+ 4 Hata atthu anyu amwara-mwariwe ene mpakha omalenle elapo, Yehova Muluku anyu onrowa woothukumanyani ni woottikihani.+ 5 Yehova Muluku anyu, onimoottikiheryani elapo yeeyo yaakhala axipaapa anyu, nto nyuwo munrowa okhalaka memmo. Nave onoowiirelani sooreera ni onoowuncereryani waavikana axipaapa anyu.+ 6 Yehova Muluku anyu, onooreeriha murima anyu ni murima wa osuulu anyu+ wiira mumphenteke Yehova Muluku anyu, ni murima anyu wootheene ni okumi anyu wootheene, wiira mukhale akumi.+ 7 Nuumala-vo, Yehova Muluku anyu, onimwaakumiherya otakhaliwa awanani anyu yaawo anoonyokhani ni anoolupatthani.+
8 “Nto, nyuwo munootthikela wa Yehova, munoowiriyana nsu nawe ni wiiwelela sooruma sawe sootheene, seiyo kinoovahaakani olelo. 9 Yehova Muluku anyu onooreeliha vanceene miteko sanyu sootheene,+ onoowuncererya aniinyu, ni mihokorokho sa mmatta mwanyu, okhala wiira Yehova vanrowa omusivela owiirelani siiso, ntoko vaamusivenle aya owiirela amuhavinre anyu.+ 10 Nto, munoowiriyana nsu na Yehova Muluku anyu, munimwiiwelela sooruma sawe ni malamulo awe, yaawo alempwale eliivuru ela ya Nlamulo. Nave munootthikela wa Yehova Muluku anyu, ni murima anyu wootheene ni okumi anyu wootheene.+
11 “Sooruma iya kinoovahaakani olelo, khahiyo soovila weettela, nnakhala khasinvila wiiwelela.*+ 12 Sooruma iyo khasikhanle wiirimu, mukhanle anyu oohimya wiira: ‘Ti pani onrowa owela wiirimu wiira oniruuhele, niwerye wiiwa ni weettela?’+ 13 Nnakhala khasikhanle mpantta mukina wa ephareya, mukhanle anyu oohimya wiira: ‘Ti pani onrowa olapuwela mpantta mukina wa ephareya wiira oniruuhele, niwerye wiiwa ni weettela?’ 14 Moolumo ala ari vakhiviru vanyu, ari mwaano mwanyu ni vamurimani vanyu,+ wiira mweetteleke.+
15 “Olelo kinnipweha ohoolo wanyu, okumi ni okhwa, etthu yooreera ni yootakhala.+ 16 Akhala wiira munoowiriyana sooruma sa Yehova Muluku anyu, seiyo olelo kinoovahaakani, mumphentaka Yehova Muluku anyu,+ muttharaka iphiro sawe, ni mweettelaka sooruma sawe, malamulo awe, ni maphukelo awe, munoowerya okhala akumi+ ni munimuncerereya. Nave Yehova Muluku anyu onimooreelihani mulaponi memmo munrowa anyu okhalaka.+
17 “Masi, murima anyu wahapuwa+ ohinaphavela onwiriyana Muluku, munawokiwa wiira muurame ohoolo wa amuluku akina ni waarumeela,+ 18 weeso kinnooleelani olelo, wiira mweekeekhai munimookhwa.+ Khamunrowa okhala okathi munceene elapo munrowa anyu okhalaka, nuumala olapuwa muro Yordani. 19 Miyo kinnipweha ohoolo wanyu, okumi ni okhwa, mareeliho ni otakhaliwa.+ Nto erimu ni elapo sinnikhalela onamoona miteko munivara anyu. Nyuwo ni osuulu anyu+ muhaana othanla okumi wiira mukhale akumi.+ 20 Tivo, mumphenteke Yehova Muluku anyu,+ nwiriyaneke nsu nawe ni munvarexexeke yoowo,+ okhala wiira owo ti okumi anyu, ni mwaha wa yoowo munookhala okathi munceene elapo Yehova aamanenle awe natiri amuhavinre anyu, eyo piiyo, Abrahamu, Isaakhi, ni Yakobe”.+
31 Vano, Moise aahaaleela moolumo ala aisarayeli ootheene, 2 oriki: “Olelo kirina iyaakha 120.+ Nkinwerya-tho woohoolelani,* okhala wiira Yehova ookileela wiira: ‘Khamunrowa olapuwa muro ola Yordani’.+ 3 Yehova Muluku anyu, tonrowa olapuwa ohoolo wanyu. Nave onoomala-maliha maloko ala ohoolo wanyu, nto munookuxa elapo aya.+ Vano Yooxuuwa tonrowa woohoolelani, okathi munrowa anyu olapuwa,+ ntoko siisaale Yehova ohimmye awe. 4 Yehova onrowa opaka etthu emosa-ru aamwiirinhe awe Sihoni+ ni Oogi,+ mamwene a wAmori, ni elapo aya, okathi aamala-malinhe awe.+ 5 Yehova onoowiirihani oxintta maloko ala, nto nyuwo nwiirihe etthu emosa-ru moovarihana ni sooruma sootheene koovahalyaakani.+ 6 Mulipe murima ni mwiilipihe.+ Muhoove, nnakhala muhithukumele ohoolo waya,+ okhala wiira Yehova Muluku anyu onrowa weettaka ni nyuwo. Owo khonrowa woohiyani nnakhala woonyanyalani”.+
7 Vano Moise aahimwiihana Yooxuuwa, onamuleela ohoolo wa aisarayeli ootheene, oriki: “Mulipe murima ni mwiilipihe,+ okhala wiira ti nyuwo munrowa owiiriha atthu ala, okela elapo Yehova aamanenle awe natiri waavaha amuhavinre aya, ni munrowa waavaha elapo eyo wiira ekhale yawaya.+ 8 Yehova tonrowa weettaka ohoolo wanyu, ni onrowa okhalaka ni nyuwo.+ Owo khonrowa woohiyani nnakhala woonyanyalani. Muhoove, nnakhala muhithukumele”.+
9 Moise aahilepa Nlamulo nla+ aavaha anamukuttho, alevi, yaawo yaakuxa Nivuku na Nivarihano na Yehova, ni axitokweene ootheene a Isarayeli. 10 Moise aahaaruma wiira: “Saamalaka iyaakha 7, okathi othanliwe wa eyaakha ya olevelela,+ okathi wa Efesta ya Maxaxa,*+ 11 okathi aisarayeli ootheene ankela aya orowa ohoolo wa Yehova+ Muluku anyu, opuro onrowa awe othanla, muhaana osoma Nlamulo nla wiira atthu ootheene a Isarayeli yiiwe.+ 12 Mwaathukumanye atthu ootheene:+ alopwana, athiyana, anamwane,* ni namurwa onikhala mpooma* mwanyu, wiira awiriyane ni yiixutte voohimya sa Yehova Muluku anyu, ni amooveke ni wiira yiiweleleke oratteene moolumo ootheene a Nlamulo nla. 13 Vano aniinyu yahaasuwela Nlamulo nla animwiiwa+ ni animwiixutta omoova Yehova Muluku anyu, mahiku ootheene munrowa anyu okhalaka elapo enrowa anyu okuxa,+ mwalapuwa muro Yordani”.
14 Yehova aahimuleela Moise wiira: “Ninnaattamela nihiku munrowa anyu okhwa.+ Mmwiihane Yooxuuwa ni murowe* etenta* ya mithukumano wiira kimuthanle, okhale muhooleli”.+ Vano Moise ni Yooxuuwa yaahirowa etenta ya muthukumano. 15 Nuumala-vo, Yehova aahikhumelela muneekuni naari vamukhora va etenta.+
16 Vano Yehova aahimuleela Moise wiira: “Nyuwo muhanle okhwa.* Nave atthu ala anoohiya okiroromela ni anrowa opacerya waakokhorela amuluku aamalapo, yaawo ari elapo anrowa aya.+ Awo anookinyanyala+ ni anoohonona nivarihano kipanke aka naawo.+ 17 Okathi owo, kinoonanariwa vanceene naawo.+ Nave kinimwaanyanyala,+ ni nkinrowa waakhaliherya*+ mpakha awo opwetexiwa. Nuumala waakhumelela ihasara ni mixankiho,+ awo anoohimya wiira: ‘Ihasara iya soonikhumelela okhala wiira Muluku ahu khokhanle ni hiyo’.+ 18 Masi nkinrowa waakhaliherya,* mwaha wa itthu sootheene sootakhala yiirale aya, yaattharaka amuluku akina.+
19 “Vano, mulepe nsipo nla+ ni nwiixuttihe aisarayeli.+ Mwaakhaliherye osuwela* wiira nsipo nna niwuupuxeryeke etthu eniiraneya okathi awo+ ahinimwiiwelela aya Muluku. 20 Okathi kinaaroihaka elapo kaamanenle aka natiri amuhavinre aya,+ yeeyo yoowaatta eleeti ni oravo,+ awo animoolya mpakha ovona ni okhala saana.*+ Anrowa waarumeelaka amuluku akina ni khanrowa okittittimihaka ni anoohonona nivarihano naka.+ 21 Saakhumelela ihasara ni mixankiho sinceene,+ nsipo nla ninrowa owuupuxerya etthu eniiraneya okathi ahinimwiiwelela aya Muluku (wiira osuulu aya ohiliyale), okhala wiira kooweha itthu anuupuwela aya opaka,+ kihinatthi waaruuha elapo kaamanenle aka natiri”.
22 Siiso nihiku nle, Moise aahilepa nsipo nna ni aahiwiixuttiha aisarayeli.
23 Nto owo* aahimuthanla Yooxuuwa,+ mwaana a Nuuni, ntoko muhooleli, onamuleela wiira: “Mulipe murima ni mwiilipihe,+ okhala wiira ti nyuwo munrowa owiiriha aisarayeli okela elapo kaamanenle aka natiri.+ Vano miyo nlelo kinookhala ni nyuwo”.
24 Okathi Moise aamalinhe awe olepa muliivuruni moolumo ootheene a Nlamulo nla,+ 25 Moise aahaaruma alevi yaakuxa Nivuku na Nivarihano na Yehova, oriki: 26 “Mukuxe eliivuru ya Nlamulo+ ni mpwehe vakhiviru va Nivuku+ na Nivarihano na Yehova Muluku anyu, wiira nikhale namoona a Muluku, ohoolo wanyu. 27 Kinnisuwela oratteene ohiiwelela+ ni ovirikanya wa atthu ala.+ Vakhala wiira nyuwo khamunimwiiwelela Yehova nlelo kiri ene mukumi, vanrowa otepa nuumala miyo okhwa! 28 Mwaathukumanye ahooleli ootheene a mahimo ni makhulupale anyu, nto mukiruuhele, wiira kilavule moolumo ala yiiwaka. Vano kinimwiiriha erimu ni elapo okhala namoona ohoolo waya.+ 29 Miyo koosuwela oratteene wiira nuumala okhwa, munrowa opakaka itthu sootakhala+ ni munoohiya otthara ephiro koorumalyaakani. Nto wanikisa wa mahiku sinimookhumelelani ihasara,+ okhala wiira munrowa opakaka itthu sootakhala vamaithoni va Yehova, ni munrowa onveeha ni miteko sa matata anyu”.
30 Vano Moise aahilavula moolumo a nsipo nna, okhuma wanipacerya mpakha wanikisa,+ ohoolo wa nloko nootheene na Isarayeli, iiraka:
32 “Ootheene muri wiirimu, nwiriyane etthu kinrowa aka ohimya,
Nave ootheene muri mulaponi, nwiriyane moolumo a mwaano mwaka.
2 Itthu siniixuttiha aka sinoomora ntoko epula;
Moolumo aka anookhuruwa ntoko okame,
Ntoko epula enrupa vakhaani-vakhaani enimorela munyepu,
Nave ntoko epula yoowaatta enimorela vamalaxini.
3 Kinrowa olaleya nsina na Yehova.+
Mulavule ovuwa wa Muluku ahu!+
5 Awo tapanke itthu sootakhala.+
Khahiyo anaaya, masi mulattu aya.+
Awo nloko noowoka ni nootakhala!+
6 Xeeni nlelo munipaka anyu itthu iya mmwiirelaka Yehova?+
Nyuwo mwa alolo ni atthu ahirina ankhili.+
Owo khahiyo Tiithi anyu oopattuxaleni,+
Yoowo oopankeni ni ookhalihaleni ntoko nloko?
7 Muupuwele itthu siiraneyale khalai,
Muthokorerye itthu siwiiranenle maloko avinre,
Mmukohe paapa anyu, owo onoowaakhulani;+
Mwaakohe makhulupale anyu, awo animooleelani.
8 Okathi Muluku Oowerya Sootheene aavahale awe maloko elapo aya,+
Okathi aakawannye awe anamwane a Adamu* mukina ni mukhwaawe,+
Owo aahaavaha mikano atthu,+
Ottharaka nummeru na anamwane a Isarayeli.+
11 Ntoko siisaale murumaasi oniwiixuttiha awe axaana awe ovava,
Ovavaka vasulu va axaana awe,
Ookololaka mapupha awe wiira aakhupaarele,
Aakuxaka mmapuphani mwawe,+
12 Yehova paahi taamweettiha;*+
Khuuvo muluku mukina aari naawo.+
Nave aahaavaha oravo waakhuma vamwala,
Ni makhura a vamwala,
14 Manteeka a ipooyi ni eleeti ya ipwittipwitthi,
Vamosa ni ipwittipwitthi sooloka,*
Ni ipwittipwitthi sa oBaxani, ni ipuri,
Vamosa ni etiriku yooreerexa;*+
Ni suumu a ewuuva mwaahiwurya eviinyu.
15 Okathi Yexuruni* aanenenve awe, aahivirikanya ni aahivaha ecampeya.
Nyuwo mwaahineneva, mwaahikhala oowerya, ni mwaahivona.+
Tivo, owo aamuhiyale awe Muluku ompattuxale,+
Ni oothanya Mwala a woopowa wawe.
17 Awo yaanivaha mikuttho malaikha ootakhala, ohiya onvaha Muluku,+
Yaanaavaha amuluku yahaasuwela aya,
Yaawo yaakhumelenle niinaano.
Amuluku yaawo amuhavinre anyu yahaasuwela aya.
18 Nyuwo moomuliyala Muluku anyu, paapa anyu, yoowo onlikana ni Mwala,+
Nave moomuliyala Muluku yoowo oovahaleni okumi.+
19 Okathi Yehova aawehale awe eyo, aahaakhootta,+
Okhala wiira aniinyu axilopwana ni axithiyana yaahinveeha.
20 Owo aahimmye wiira: “Kinoowiipithiha owiitho waka,+
Wiira koone etthu enrowa waakhumelela.
21 Awo aapaca onanariwa waka* yaakokhorelaka amuluku eethiru;+
Nave aakiiriha oviruwa mwaha woowi annaakokhorela amuluku oowootha.+
Kinimwaarumeela atthu ahirina efaita wiira kiwiirihe okhalana nrima;+
Kinrowa waaveeha kirumeelaka nloko na alolo.+
22 Okhala wiira onanariwa waka woopatta ntoko mooro,+
Yoowo onrowa ovarela mpakha Mmahiye*+ moowiixa,
Onrowa opaha etthaya ni itthu simenle,
Nave onrowa waapaha alisenso a miyaako.
23 Kinimuncererya mixankiho saya;
Eyo enrowa olikanaka ni waapwetexa ni mattheere manceene.
24 Awo anrowa okhulumuwa mwaha wa etala,+
Enimwaaphwanya efeepere yoowereya ni anoopwetexiwa moomalela.+
25 Ekatana enoowiiva anaaya ari ota;+
Ale ari muhina anrowa woova,+
Nave enimwiiraneya etthu emosa-ru ni amiravo, aximwali,
Anamwane ni atthu oowuuluvala.+
26 Miyo kaahihimya wiira: “Kinrowa waamwara-mwarya;
Wiira atthu ahiwuupuweleke-tho”.
Awo yaamuhimyaka wiira: “Hiyo nihaaxintta ni owerya wahu;+
Khahiyo Yehova iirale itthu iya sootheene”.
29 Vaakhanle wiira aakhalana ankhili!+ Yaamuupuwelela etthu ela.+
Nave yaamuupuwelela etthu miteko saya saarowa aya okumiherya.+
30 Vaniweryaneya sai mutthu mmosa owoomola atthu 1.000,
Nave atthu anli owiiriha atthu 10.000 otthyawa?+
Khivaniweryaneya ohikhanle wiira Mwala aya orimwaanyanyala,+
Nave Yehova orimwaavahererya awanani aya.
31 Okhala wiira mwala a awanani ahu khonlikana ni Mwala+ a Isarayeli,
Hata awanani ahu annisuwela ela.+
32 Okhala wiira anlikana ni miri sa ewuuva ya oSodoma,
Ni imatta sa oGomora.+
Ewuuva aya ti yoowiiva,
Nave iritta saya ti soowaawa.+
33 Eviinyu aya enlikana ni eveneno ya inowa,
Eveneno ya anamaryawe.
34 Mweettelo aya woowaleliwa,
Nave koosuka oratteene mwaarikiivuni mwaka.+
35 Ti miyo kininla ikuhu, nave kinimwaattikiherya,+
Okathi othanliwe, inawu saya satherekuwa,+
Okhala wiira ninnaattamela nihiku na ehasara aya,
Nave ehukhumu enaalipelela enoophiya moohipisa’.
36 Yehova onrowa waaphukela atthu awe,+
Nave onoowoonela othunku arumeyi awe,+
Okathi onrowa awe oweha wiira ikuru saya soovukuwa,
Ni aweha wiira khuuvo onaakhaliherya ni aakhulumuwa.
37 Nto owo onoohimya wiira: ‘Ari vai amuluku aya,+
Mwala otthyawenle aya,
38 Yaalya aya ekortuura ya mikuttho saya,*
Ni yaawurya aya eviinyu ya soovaha saya siniwuriwa?+
Nto orwe ookhaliheryeni.
Okhale ntthyawelo nanyu.
Kinniwerya opwetexa okumi ni kinniwerya osuka okumi.+
40 Kinnittukhulela ntata naka wiirimu,
Nave kinnilapha kiiraka: “Ntoko siisaale kinikhala aka mahiku ootheene”,+
41 Okathi kinrowa aka onona espaata* aka yoowaarya,
Ni olokiherya ntata naka wiira kiphukele,+
Kinrowa owunlela ikuhu awanani aka,+
Nave kinoowiirela etthu emosa-ru ale anikinyokha.
42 Kinoohapaliha mattheere aka ni ephome,
Nto espaata aka enookhuura enama,
Nave kinoowurya ephome ya atthu yiiviwe, ni ari weepotthani,
Ni kinookhuura miru sa ahooleli a awanani’.
43 Maloko ootheene, vamosa ni atthu a Muluku,+ ahakalaleke,
Okhala wiira owo onimunlela ikuhu ephome ya arumeyi awe,+
Nave onimwaahukhumu awanani awe,+
Ni onooreeriha elapo ya atthu awe”.
44 Siiso, Moise aahirwa onalavula moolumo ootheene a nsipo nna ohoolo wa atthu,+ owo ni Hoxeya*+ mwaana a Nuuni. 45 Nuumala Moise omaliha waaleela atthu ootheene a Isarayeli moolumo ala ootheene, 46 aahaaleela wiira: “Muupuwele oratteene moolumo ootheene anilopola, yaawo kinoorumaakani olelo,+ wiira mwaarumeke aniinyu wiira yeetteleke moolumo ootheene a Nlamulo nna.+ 47 Muhithanye moolumo ala, maana munookhala akumi+ vakhala wiira munimwiiwelela. Nave mwaha wa moolumo ala, munookhalana okumi munceene elapo munrowa anyu okhalaka mwalapuwa muro Yordani”.
48 Nihiku nenle, Yehova aahimuleela Moise, wiira: 49 Nwele mwaako ola wa muttetthe wa Abarimi,+ mwaako Nebo,+ yoowo onikhala elapo ya oMowabi, ohoolo wa oYeriko, mwawehe elapo ya oKanaani, yeeyo kinaavaha aka aisarayeli wiira yakhaleke.+ 50 Nto munrowa okhwela vamwaako munrowa anyu owela. Nave munoovithiwa* opuro oovithiwe atthu anyu, ntoko siisaale munninyu Aroni aakhwenle awe vamwaako Hori,+ ovithiwa ni atthu awe, 51 okhala wiira oowanli anyu khimwaaroromeleyale eriyari ya aisarayeli, vamaasini a oMeriba,+ oKadexi, moothakoni mwa oSini, mwaha woowi khimwaakivuwinhe* ohoolo wa atthu a Isarayeli.+ 52 Nyuwo munooweha elapo muri ene ottaiwene, masi khamunrowa okela mulaponi kinrowa aka waavaha atthu a Isarayeli”.+
33 Ohinatthi okhwa,+ Moise mulopwana a Muluku eekeekhai, aahilavula mareeliho aisarayeli yaarowa aya waakhela. 2 Owo aahimmye wiira:
“Yehova ohoorwa okhumaka oSinayi,+
Ori ene oSeyiri aahaarya ohoolo waya.
Okhuma omiyaakoni wa oParani+ ovuwa wawe waahimwaleela,
Nuuwo yaahikhala malaikha ahinikontareya,*+
Moono awe woolopwana, yaahikhala anakhotto awe.+
5 Nave Muluku ookhala mwene oYexuruni,*+
Okathi ahooleli a atthu yaathukumanne aya,+
Ni mahimo ootheene a Isarayeli.+
7 Nihimo na Yuda, aahilavula mareeliho ala:+
“Yehova, nwiriyane nsu na Yuda,+
Nave mmuttikiherye wa atthu awe.
Murumeelaka ikuru sanyu mwaahaakiherya itthu sawe,
Nave mwaahimukhaliherya owana ni awanani awe”.+
8 Nihimo na Levi, owo aahimmye wiira:+
Nyuwo mwaahipacerya onyakulihana nuuwo omaasini wa oMeriba,+
9 Mulopwana a Levi aahimuleela paapa awe ni maama awe wiira: ‘Miyo nkinaathokorerya’.
Owo khaasuwenle axinnawe,+
Ni khaacalenle anaawe.
Awo aasuka nuulumo nanyu,
Nave aatthara nivarihano nanyu.+
Yoovaheeni* nsenso* ntoko mukuttho woowunkhela.+
Ni yoovaha yootheene valtaari vanyu.+
11 Khoo Yehova, mmureelihe ni ikuru sanyu,
Nave musiveliweke ni muteko wa matata anyu.
Muntakase metto sa awanani anyu,
Wiira ale anoonyokhani ahitthikele woovirikanyani”.
12 Nihimo na Beniyamini, owo aahimmye wiira:+
“Ole oniphentiwa ni Yehova, okhaleke oovareleleya ohoolo wawe;
Okathi onimukhapelela awe nihiku nootheene,
Owo onrowa okhala mmakhatani mwawe”.
13 Nihimo na Yosefe, owo aahimmye wiira:+
“Yehova oreelihe elapo anyu,+
Ni itthu sooreera sa wiirimu,
Ni okame ni maasi anikhuma vathi mapuro oowiixa,+
14 Ni itthu sooreera sininnuwa mwaha wa nsuwa,
Nave sooreera sinihemphwa khula mweeri,+
15 Ni itthu sooreerexa sinikhuma miyaako sa khalai,*+
Nave itthu sooreera sa miyaako sinikhala mahiku ootheene,
16 Ni itthu sooreera sa vatthayani, niiye siniruwerya aya,+
Mareeliho a Ole aakhumelenle vamwirini va miiwa.+
Nto mareeliho ala amorele vamuru va Yosefe,
Vasulu va muru wa ole othanliwe eriyari ya axinnawe.+
17 Owerya wawe, onlikana ni owerya wa epooyi yoopacerya ototholiwa,
Nave manyaka awe ti manyaka a epooyi ya mutakhwani.
Owo onrowa waapurula ni manyaka awe,
Atthu ootheene aaroihaka omalenle elapo.
Anakhotto a Efrayimi,+ ari alopwana ikonto sinceene,
Nave anakhotto a Manase ari alopwana ikonto sene”.
18 Nihimo na Zabuloni, owo aahimmye wiira:+
“Nyuwo Zabuloni, mutteeliweke murima mwaha wa mikwaha sanyu,
19 Awo anrowa waalattula atthu wiira arowe omwaako.
Weiwo, anrowa ovaha mikuttho sa xariya.
Awo anrowa okumiha mihakhu soowaatta sa mphareya,
Ni mihakhu sivithiwe vaareeyani”.
20 Nihimo na Gadi, owo aahimmye wiira:+
“Oreelihiwe ole onincererya muttetthe wa Gadi.+
Owo onnimmaathi ntoko kharamu,
Oolikana wiira okhuure moono ni muru wa etthu evanre awe.
21 Owo onrowa wiithanlela mpantta woopacerya wa elapo,+
Onrowa okuxa mpantta waasukeriwe ole onivaha nlamulo.+
Ahooleli a atthu anrowa okhala vamosa.
Onrowa okumiherya exariya ya Yehova,
Nave maphukelo awe para Isarayeli”.
22 Nihimo na Dani, owo aahimmye wiira:+
“Dani mwaaxaana a kharamu.+
Owo onimwaatuphela okhumaka oBaxani”.+
23 Nihimo na Nefetali, owo aahimmye wiira:+
“Nefetali oohakalala mwaha wa oreera murima wa Yehova,
Nave oosareya ni mareeliho awe.
Ookuxa mpantta onikela nsuwa ni osuuli”.
24 Nihimo na Axeri, owo aahimmye wiira:+
“Muluku oomureeliha Axeri ni anamwane anceene.
Axinnawe amureerele murima,
Nave inawu sawe sirapihiwe mmakhurani.
25 Eyuuma ni ekoopiri itaranka sa mikhora sanyu,+
Nave munrowa okhala oovareleleya mahiku anyu ootheene.
26 Khuuvo onlikana ni Muluku eekeekhai+ a oYexuruni,+
Yoowo oneetta wiirimu wiira ookhaliheryeni,
Nave ovuwa wawe, onlikana ni pwiya okilanthi mmeekuni.+
28 Isarayeli onrowa okhalaka moovareleleya,
Nave osuulu wa Yakobe onrowa okhala woovareleleya,
Elapo erina ipyo ni eviinyu ya niinaano,+
Weiwo okame onimora aya wiirimu.+
29 Oohakalala ti nyuwo Isarayeli!+
Ti pani onilikana ni nyuwo,+
Atthu anoopoliwa ni Yehova,+
Yoowo ori nikula na wiixaakihana* anyu enaakiherya,+
Ni espaata anyu yuulupale?*
34 Vano Moise aahiwela mapuro oowaataleya a oMowabi omwaako Nebo,+ vasulu va Pisiga,+ yoowo onikhala ohoolo wa oYeriko.+ Nto Yehova aahimooniherya elapo yootheene: okhuma oXileyaadi mpakha oDani,+ 2 elapo yootheene ya oNefetali, elapo ya wEfrayimi ni ya Manase, elapo yootheene ya oYuda, mpakha mpantta onikela nsuwa wa ephareya,*+ 3 oNegebi+ ni eDistritu+ ya oYordani, ohela muhina mapuro oowaataleya a oYeriko, epooma ya mikole, mpakha oSowari.+
4 Yehova aahimuleela wiira: “Ela elapo kaamanenle aka natiri waavaha Abrahamu, Isaakhi, ni Yakobe, kiiraka: ‘Kinrowa ovaha elapo ela osuulu anyu’.+ Kinimoohiyani wiira nwehe elapo eyo ni maitho anyu, masi khamunrowa okela-mo”.+
5 Nuumala-vo, Moise murumeyi a Yehova, aahikhwa vaavale, elapo ya oMowabi, ntoko siisaale Yehova aahimmye awe.+ 6 Owo* aahinvitha nipuro noowaataleya, elapo ya oMowabi, ohoolo wa oBethi-Peyori. Mpakha olelo-va khuuvo onsuwela mahiye awe.+ 7 Moise aakhwiiye orina ene iyaakha 120.+ Okathi ole, nlelo Moise aanoona saana ni aahikhalana ikuru. 8 Moothakoni moowaataleya mwa oMowabi, atthu a Isarayeli yaahimunlela Moise mpakha mahiku 30.+ Nuumala-vo, yaahimala mahiku oomunlela Moise.
9 Yooxuuwa, mwaana a Nuuni, aahisareya miruku,* okhala wiira Moise aahimwiixaatherya matata awe.+ Nto aisarayeli yaahipacerya omwiiwelela, ni yaahiira siisaale ntoko Yehova aamurumme awe Moise.+ 10 Masi wIsarayeli khonakhumelele-tho profeta onlikana ni Moise,+ yoowo Yehova aamusuwela awe saana.*+ 11 Owo aahipaka ithoonyeryo ni miiriirya sootheene, Yehova aamurumme awe opaka elapo ya wExiitu, ohoolo wa Farawo, ni wa arumeyi awe ootheene, ni elapo awe yootheene.+ 12 Moise owo aahipaka miteko suulupale ni sootikiniha ni ntata noowerya, ohoolo wa aisarayeli ootheene.+
Eyo piiyo, sivinre ene iyaakha 40 nuumala okhuma wExiitu.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Aahiiso, “muheemani”.
Eheeperi, “ahiiriha murima ahu othuluwa”.
Eyo piiyo, muuru muulupale woolipihiwa.
Eheeperi, “Ole eemenle ohoolo wanyu”.
Aahiiso woonasa wene, “Muluku oomulipiha”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Eyo piiyo, oKereta.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Aahiiso, “animoonaka owereya ntoko muthiyana ohanle oyara”.
Eheeperi, “Muluku anyu”.
Aahiiso, “mmatatani mwanyu”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Eheeperi, “ikoovatu 9”. Ekoovatu emosa yaakhalana isentiimeturu 44.5. Munwehe Apentise B14.
Enitaphulela, “mittetthe sa itenta sa oYayiri”.
Eheeperi, “Moolumo Muloko”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Eyo piiyo, ephareya ya Maakha, aahiiso ephareya Yookhwa.
Eheeperi, “niitho ni niitho”.
Eheeperi, “orumeela”.
Eheeperi, “mikhora sanyu”.
Eheeperi, “moolumo”.
Aahiiso, “muheemani”.
Aahiiso, “olavula ikwaha sinceene”.
Aahiiso, “musako otthukeleliwe muru”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Aahiiso, “onaaphenta awe”.
Eheeperi, “waamirya”.
Eheeperi, “niitho nanyu”.
Aahiiso woonasa wene, “owiiriha oxanka; owiiriha woova”.
Aahiiso, “ihime sa maasi oowiixa”.
Eyo piiyo, sirina muuru muulupale.
Aahiiso, “ekaaxa”.
Eheeperi, “Moolumo Muloko”.
Aahiiso, “ovahiwa makhwankwa”.
Aahiiso, “ekwaasuni”.
Aahiiso, “iheema”.
Aahiiso, “mwaarekari anyu ni inawu”, eyo piiyo, woonasa wene murumeelaka inawu, pooti muxovaka nroota naakunxe maasi, aahiiso mpakaka wala otthukula mapuro para ovira maasi.
Aahiiso, “musako otthukweleliwe muru”.
Eyo piiyo, Ephareya Yuulupale, oMediteraaneyo.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Eheeperi, “mikhora”.
Eheeperi, “mikhora”.
Enitaphulela ephome.
Aahiiso, “xoowa”.
Aahiiso, “opuro ohinikhaliwa”.
Aahiiso, “Nwiriyaneke nsu na”.
Aahiiso, “etthu onivaha awe efaita yuulupale”.
Aahiiso, “inawu sa inama; mapita”.
Aahiiso, “namarokolo”.
Aahiiso, “maapanuwa”.
Aahiiso, “naphipi; xalulu”.
Eheeperi, “mikhora”.
Aahiiso, “ekwaasuni”.
Eheeperi, “Mmuhuleleke ntata nanyu”.
Aahiiso, “ohikunxe etthu”.
Aahiiso, “ettemulelo”.
Eheeperi, “mikhora”.
Munwehe Apentise B15.
Aahiiso, “muheemani”.
Eheeperi, “mikhora”.
Aahiiso, “ikwaasuni”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Aahiiso, “ikwaasuni”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Aahiiso, “ovahiwa makhwankwa”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Aahiiso, “murooluni”.
Aahiiso, “niphu”.
Aahiiso, “opuro Yehova onithanla awe wiira okokhoreliweke”.
Aahiiso, “mumminini”.
Eheeperi, “Niitho nanyu”.
Aahiiso, “omwaakamenle”.
Aahiiso, “xoowa”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Eheeperi, “matata ahu khamwaranxe ephome ela”.
Aahiiso, “makarikhwa”.
Eheeperi, “athiyana anli, mmosa oophentiwa mukina oonyokhiwa”.
Aahiiso, “mooce”.
Aahiiso, “omukhootta”.
Aahiiso, “onnimukhootta”.
Exeekele emosa yaalemela ikarama 11.4. Munwehe Apentise B14.
Aahiiso, “oowaakameliwa”.
Onihimmwa mutthu yoole aalakelela wiihonona, para okhalana mweettelo woohiloka, ntoko orupihana alopwana-ru.
Eyo piiyo, mwaana apapawe ni amamawe ahithelanne.
Aahiiso, “oolapheleni itthu sootakhala”.
Aahiiso, “ekoma; mmiso”.
Eyo piiyo, “elatirina”.
Aahiiso, “etthu onaakhela awe”.
Eheeperi, “mwalapwa”.
Aahiiso, “efonso; exikeya”.
Eheeperi, “omukhootta”.
Aahiiso, “namahaani”.
Aahiiso, “makuttula; maretta”. Nuulumo na eheeperi noowi “makokho”, nintaphulela itthu sinceene, ohela muhina iretta saaravihaniwa ni nrapala wala esapala ya mutthu. Pooti ohela muhina iretta sikina saaphwanyaneya vakuwoni ni ixiri sa empa.
Eheeperi, “mikhora”.
Aahiiso, “ekwaasuni”.
Eheeperi, “nsina nawe”.
Aahiiso, “ipantte soowuuliha muru”.
Eheeperi, “Niitho nanyu”.
Eheeperi, “vathi va erimu”.
Aahiiso, woonasa wene: “yaahala vakhaani okhwa”.
Aahiiso, “ekwaasuni”.
Eheeperi, “mikhora”.
Aahiiso, “etthu onivaha awe efaita yuulupale”.
Aahiiso, “mpintari ni ekaali”.
Aahiiso, “mpintari ni ekaali”.
Aahiiso, “elatarato yoototoxiwa”.
Aahiiso, “Yiireye siiso; Ekhale siiso!”
Aahiiso, “ekwaasuni”.
Aahiiso, “makhwankwa”.
Aahiiso, “ommane”.
Aahiiso, “ephepa”.
Aahiiso, “ettekuxa”.
Aahiiso, “xoowa”.
Eheeperi, “Wiirimu ori vasulu vanyu onrowa okhala ekoopiri”.
Aahiiso, “onepa”.
Aahiiso, “onepa”.
Eheeperi, “mikhora sanyu”.
Eheeperi, “murima para osuwela”.
Woonasa wene, nuulumo nna na eheeperi ninvarihana ni nuulumo noowi “mavi a inama”, ninrumeeliwa para wooniherya wiira etthu eyo ti yoothanyeya.
Eheeperi, “nnakhala khasikhanle ottaiwene”.
Eheeperi, “Nkikhanle ookhuma ni okela”.
Aahiiso, “Efesta ya Itapernaakulu”.
Eheeperi, “acikhaani”.
Eheeperi, “mikhora”.
Aahiiso, “mweemele opuro anyu”.
Aahiiso, “eheema”.
Eheeperi, “orupa ni axipaapa anyu”.
Eheeperi, “kinoowiipithiha owiitho waka”.
Eheeperi, “kinoowiipithiha owiitho waka”.
Eheeperi, “Muhele mwaano mwaya”.
Eheeperi, “oneneva”.
Woonasa wene, onihimmwa Muluku.
Aahiiso, woonasa wene: “Apinaatamu”.
Eyo piiyo, Yakobe.
Eheeperi, “ekortuura ya”.
Eheeperi, “ekortuura ya isyo sa”.
Nsina nintaphulela, “Naxariya”.
Aahiiso, “ehace aka”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Aahiiso, “itthu siniipurula”.
Aahiiso, woonasa wene: “nihiniiwa miruku”.
Aahiiso, “Yaalya aya mikuttho saya soolokexa”.
Aahiiso, “xoowa”.
Nsina noopacerya na Yooxuuwa. Hoxeya enamuna yookhuveya ya Hosaya, nenno nintaphulela “oopoliwe ni Yehova; Yehova oomoopola”.
Eheeperi, “munoothukumanyiwa”.
Eheeperi, “okitteeliha”.
Aahiiso, “ikonto, ikonto sene sa ale oowaarya”.
Eheeperi, “muloko”.
Nsina nintaphulela “Naxariya”.
Eheeperi, “Vaphulani vanyu”.
Aahiiso, “erupani”.
Aahiiso, woonasa wene: “miyaako sa mpantta onikhuma nsuwa”.
Aahiiso, “muheemani”.
Aahiiso, “eskuutu”.
Aahiiso, “xoowa anyu muulupale”.
Aahiiso, woonasa wene: “mapuro oorakamela osulu”.
Eyo piiyo, Ephareya Yuulupale, oMediteraaneyo.
Woonasa wene, onihimmwa Muluku.
Aahiiso, “miruku seiyo ikuru sa Muluku sanvahale aya”.
Eheeperi, “yoowo Yehova aamusuwela awe niitho ni niitho”.