YESAYA
1 Mahiku a Oziya,+ Yotami,+ Akhazi,+ ni Ezekiya,+ mamwene a oYuda,+ Muluku aahimooniha etthu Yesaya*+ mwaana a Amozi. Etthu eyo, enilavula sa itthu sinrowa wiiraneya oYuda ni oYerusalemu. Etthu ene tiila:
2 Nyuwo erimu, nwiriyane! Nave nyuwo elapo,+ nwiriyane oratteene,
Okhala wiira Yehova oolavula wiira:
3 Epooyi ennimusuwela ole othumme,
Puuru onnimusuwela pwiya awe oninvaha yoolya,
Masi aisarayeli khanikisuwela,*+
Atthu aka khanipaka itthu ni ankhili”.
4 Mootakhaliwa nyuwo nloko na anatampi,+
Atthu aniteexa itampi,
Nloko nootakhala, ni anamwane ootakhala murima!
5 Muhinrowa ovahiwa sai ehukhumu, nlelo mutepaka omurukunuwela?+
Muru anyu wootheene onniwereiwa,
Nave murima anyu wootheene onniwereiwa.+
6 Okhuma munawuni mpakha mmuru, khiivo elonke.
Erutthu anyu yoovulala, yookhalana makuma, ni makhwatta,
Kharapihiwe, khatthukiwe, nnakhala khaheliwe makhura.+
7 Elapo anyu yoohononeya.
Ipooma sanyu, soopahiwa ni mooro.
Atthu a ilapo sikina annoolya ohoolo wanyu, mihokorokho sa mmatta mwanyu.+
Eri ntoko elapo epwetexiwe ni awanani.+
8 Epooma ya oSiyoni, ehanle ntoko muxaxa ori ematta ya ewuuva,
Ntoko muxaxa ori ematta ya muxiri,
Ntoko epooma erukureriwe ni awanani.+
9 Vaakhanle wiira Yehova a anakhotto khonihiyenrye atthu vakhaani yooponwe,
Naarowa okhalaka ntoko epooma ya oSodoma,
Ni naarowa olikanaka ni epooma ya oGomora.+
10 Nwiriyane moolumo a Yehova, nyuwo anamalamulela a oSodoma.+
Nwiriyane oratteene nlamulo na* Muluku ahu, nyuwo atthu a oGomora.+
11 Yehova onihimya wiira: “Exeeni kiniphwanya aka ni mikuttho sanyu sinceene?”+
“Sookiphweela soovaha sanyu para opahiwa sa ipwittipwitthi*+ ni ekortuura ya axinama akina,+
Nave nkiniphavela ephome+ ya ipooyi saamukhaani soolopwana,+ ni ya ipwittipwitthi ni ya ipuri.+
12 Munrwa ohoolo waka,+
Ti pani oorummeni?
Ti pani oorummeni onyakela vate vaka?+
13 Muhitthikele-tho oruuha soovaha sanyu sa ipyo, sihirina efaita.
Nyuwo munnipaka ifesta sa wooneya wa mweeri musya,+ sa isaabadu,+ ni muthukumano munihimya anyu okhala akonkereesu.+
Miyo okinanara itthu munipaka anyu murumeelaka maxintta,+ munaphitaanya ni mithukumano iyo munoona anyu okhala sa efaita.
14 Miyo kinninyokha ifesta munipaka anyu woopaceryani wa mweeri, ni ifesta sanyu sikina.
Ifesta iyo sookiphweela.
Miyo okinanara ifesta iyo.
15 Okathi muniteexerya anyu osulu matata anyu,
Miyo kinniipithiha maitho aka.+
16 Mwiirapihe, mwiireerihe,+
Nvenxe ohoolo waka itthu sootakhala muniira anyu;
Muhiye ovara itthu sootakhala.+
17 Mwiixutteke opaka itthu sooreera, mphaveleke exariya,+
Mmuttaruxe mutthu onaahaaxa akhwaawe,
Mwaakiheryeke itireitu sa mwaana ohirina apapawe,*
Nave mwaakiheryeke itireitu sa muthiyana naamukhweli”.+
18 Yehova onihimya so:+ “Murwe nivaanele. Miyo kinimookhaliheryani ottikiherya waataana wahu”.
“Hata itampi sanyu siri ene sooxeerya ntoko ephome,
Iyo sinookhalihiwa sootteela;+
Hata siri ene sooxeerya ntoko ekottokhwa,
Iyo sinookhala sootteela ntoko nxotte.
19 Akhala wiira nyuwo munookiiwelelaka,
Munrowa olya itthu sooreera sa elapo ela.+
20 Masi, akhala wiira munookhootta okiiwelela ni munookirukunuwela,
Munrowa opwetexiwa ni espaata,*+
Ti miyo Yehova kilavunle eyo”.
21 Moota xeeni epooma yaari yoororomeleya wa Muluku,+ ekhanle aya namararuwa?+
Yaari yoosareya atthu yaavara itthu sooreera,+
Epooma eyo yaahikhala-mo exariya,+
Masi vano enikhaliwa ni anawiive.+
23 Makhulupale anyu toowiixinnuwiha ni apatthani a alatarau.+
Khula mmosa a yaawo, omusivela okunyariwa ni ovahiwa itthu.+
Awo khaniwiirela exariya anamwane ahirina paapa aya,*
Nave khaniphavela-tho ophuka mulattu wa muthiyana naamukhweli.+
24 Tivonto, Pwiya eekeekhai, Yehova a anakhotto,
Muluku Oowerya a Isarayeli, onihimya wiira:
“Nwiriyane! Kinrowa wiixaakiha awanani aka,
Nave, kinrowa owunlela ikuhu awanani aka.+
25 Kinrowa woovahani ehukhumu,
Kinrowa wooreerihani,*
Nave kinoovenxa wa nyuwo itthu sootheene soohiloka.+
26 Kinrowa woottikiheryani alipa-oophuka milattu, ntoko saari aya khalai,
Ni atthu anrowa woovahakani miruku, wiira vakhale ntoko woopaceryani.+
Nuumala-vo, nyuwo munrowa wiitthaniwaka okhala Epooma ya Xariya, Epooma Yoororomeleya.+
27 OSiyoni onimoopoliwa+ ni exariya;
Nave atthu awe atthinke mwaha wa exariya ya Muluku.
28 Atthu oohiiwelela ni anatampi anrowa opwetexiwa hoothe,+
Nave ale amuhiyale Yehova, anoopwetexiwa.+
29 Awo animuuliwa muru mwaha woowi nyuwo mookokhorela ilatarato vathi va miri suulupale mwaaphavela anyu,+
Nave vathi va ixarti muthanlale anyu.+
30 Nyuwo munrowa olikanaka ni mwiri muulupale, yoowo makukhu aya aninyaala,+
Nave munrowa okhalaka ntoko exarti ehirina maasi.
31 Mutthu oowerya, onookhala ntoko malaxi oowuuma.*
Nave muteko awe onrowa okhalaka ntoko mooro;
Iyo sinoopahiwa vamosa,
Nto khuuvo onrowa owerya ottipiherya”.
2 Etthu Yesaya, mwaana a Amozi, aawenhe awe, yeeyo enilavula sa oYuda ni oYerusalemu,+ tiila:
2 Mahiku ookiserya,
Mwaako eri aya empa ya Yehova,
Onrowa okhala woorakama ovikana miyaako sikina ni onrowa olipihiwa saana.
3 Nave, atthu a maloko manceene animoorwa ahimyeke wiira:
“Murwe, nawele vamwaako va Yehova,
Empa ya Muluku a Yakobe.+
Owo onrowa oniixuttiha iphiro sawe,
Nave hiyo nnimweettelaka iphiro sawe”.+
Nlamulo na Muluku nnoolaleiwa* okhuma oSiyoni,
Nave nuulumo na Yehova nnoolaleiwa okhuma oYerusalemu.+
4 Muluku onrowa okhala mulipa-oophuka milattu sa maloko,
Nave onrowa olokiherya myaha sinaavara atthu anceene.
Nloko nimosa khaninrowa orumeela espaata wiira niwane ni nloko nikina,
Nave-tho, atthu awo khanrowa wiixutta owana ekhotto.+
5 Murwe, nyuwo osuulu wa Yakobe,
Neetteke nimwaleeliwaka ni Yehova.+
6 Nyuwo muhaanyanyala atthu anyu, eyo piiyo, osuulu wa Yakobe,+
Okhala wiira awo annitthara soolema sa ilapo siri mpantta onikhuma nsuwa;
Awo annipaka maxintta,+ ntoko aniira aya afilisti,
Nave eriyari aya, aasarya anamwane a anamurwa.
7 Elapo aya yoosareya eparatha ni eweero,
Nave khareerane mihakhu.
Elapo aya yoosareya ikhavalo,
Ni khareerane ikaaro sa ekhotto sinipuruliwa ni inama.+
8 Elapo aya yoosareya amuluku eethiru.+
Awo annikokhorela ilatarato apanke aya ni matata aya,
Seiyo apanke aya ni ikatha saya.
9 Tivo, pinaatamu onniiyeviha, ni onnuulihihiwa muru,
Nave, nyuwo khamunrowa omulevelela.
10 Mukele mukhukuni ni muthipe malitti wiira mwiipithe,
Mwaha wa Yehova onanariwe vanceene,
Ni mwaha wa owerya wawe ni ovuwa wawe.+
11 Atthu oowiisoona animuulihihiwa muru,
Nave ale oowiixinnuwiha anooyevihiwa.
Nihiku nlo, Yehova paahi tonrowa ottottopeliwa.
12 Nlo nihiku na Yehova a anakhotto.+
Nnimwaaphwanya atthu ootheene oowiisoona ni oowiittottopa,
Nnimwaaphwanya atthu ootheene, akhale oovuwa wala oohivuwa.+
13 Nihiku nlo, nnoophwanya miri sootheene sa oLiibano siniihaniwa eseeturu, seiyo siri soowiisoona ni soowiittottopa.
Nave nnoophwanya miri sootheene sa oBaxani, siniihaniwa karvaalyo.
14 Nnoophwanya miyaako sootheene soorakama,
Ni mattumuxa ootheene oorakama.
15 Nihiku nno, nnoophwanya ipa sootheene soorakamela osulu ni ixiri sootheene soolipihiwa.
16 Nnimwaaphwanya apakiti ootheene a oTaarisi,+
Ni nnoophwanya ikalawa sootheene sooreera.
17 Atthu oowiisoona animuulihihiwa muru,
Nave ale oowiixinnuwiha anooyevihiwa.
Nihiku nlo, Yehova paahi tonrowa ottottopeliwa.
18 Amuluku ootheene eethiru, anoomala-mala.+
19 Atthu anookela mmakhukuni ni mmalittini,
Mwaha wa Yehova onanariwe vanceene,+
Ni mwaha wa owerya wawe,
Ni ovuwa wawe,+
Okathi onrowa awe ovenya wiira othukumelihe elapo, mwaha wa woova.
20 Nihiku nenno, atthu animwaakuxa amuluku aya a eparatha ni a eweero,
Yaawo yaapanke aya wiira yaakokhoreleke,
21 Siiso, awo anookela mukhukuni,
Ni animwiipitha eriyari ya maluku maalupale,
Mwaha wa Yehova onanariwe vanceene,
Ni mwaha wa owerya wawe ni ovuwa wawe,
Okathi onrowa awe ovenya wiira othukumelihe elapo, mwaha wa woova.
22 Para mureerelo anyu, muhiye omuroromela pinaatamu,
Yoowo onlipa ni iphumu paahi.
Nto vaniweryaneya sai omuroromela pinaatamu?
3 Mwiiwe! Pwiya eekeekhai, Yehova a anakhotto,
Onoohiya waakhaliherya ni waavaha itthu, atthu a oYerusalemu ni a oYuda,
2 Onimwaakumiha mittetthe iyo atthu oowerya ni anakhotto,
Alipa-oophuka milattu ni maprofeta,+ anahako ni axitokweene,
3 Maxeefi a atthu 50,+ makhulupale ni alipa-oovaha miruku,
Ni anisuwela saana opaka maxintta ni anisuwela saana weepesa* inowa.+
4 Kinoowiiriha amiravo acikhaani okhala makhulupale aya,
Nave atthu oohiroromeleya, tanrowa waalamulelaka.
5 Atthu anrowa ohaaxanaka yaawo-ru,
Khula mmosa onrowa omuhaaxaka mukhwaawe.+
Mmiravo mwaamukhaani onrowa omutuphelaka mulopwana oowuuluvala,
Nave mutthu ohinooneliwa vatthu, onrowa onvaanyihaka ole oottittimihiwa.+
6 Khula mutthu ononvaraka moono munnawe vatthokoni va apapawe, omuleeleke wiira:
“Nyuwo mookhalana mukhumi, weeso mukhale namalamulela ahu.
Mulamuleleke opuro ola ohononiwe”.
7 Masi nihiku nlo, owo onookhootta ohimyaka wiira:
“Miyo nkinrowa otthukwaka makhwatta anyu;*
Owaani nkirina eyoolya nnakhala ikuwo.
Muhikikhalihe namalamulela a atthu”.
8 Yerusalemu oomora,
Nave Yuda oomora,
Okhala wiira moolumo aya ni miteko saya, sinninvirikanya Yehova;
Awo aamurukunuwela Muluku oowaarya, vamaithoni vawe.+
9 Owiitho waya onnaavaanyiha,
Nave annilaleya itampi saya ohoolo wa atthu ootheene, ntoko aniira aya atthu a oSodoma;+
Awo khaneererya ovitha.
Aatakhaliwa atthu awo, okhala wiira anniikumiherya maxakha!
10 Mwaaleele anaxariya wiira itthu sinooweettela saana;
11 Aatakhaliwa, atthu ootakhala murima!
Maxakha animwaakhumelela atthu awo,
Okhala wiira sinoowiiraneela itthu apanke aya ni matata aya!
12 Atthu aka, annihaaxiwa ni ale anaavarela aya muteko,
Nave annilamuleliwa ni athiyana.
Nyuwo atthu aka, ahooleli anyu anniweettakasihani,
Awo annoothweelelihani.+
13 Yehova onniilokiherya ntoko mulipa-oophuka milattu;
Owo onneemela wiira ohukhumu maloko.
14 Yehova onimwaaphukela axitokweene ni makhulupale a atthu awe.
Owo onihimya wiira: “Nyuwo moopaha ematta ya ewuuva,
Nave mpa mwanyu,+ soosareya itthu nwiiyenrye anyu amasikhini.
15 Yehova a anakhotto, Pwiya Muulupalexa, onihimya wiira:
Xeeni munaanyakatta anyu atthu aka, ni munitepa anyu waahaaxa alipa-oohaawa?”+
16 Yehova onihimya wiira: “Okhala wiira axithiyana a oSiyoni toowiixinnuwiha,
Awo aneetta yeemenxe ene muru,*
Annaasamula alopwana ni moota anaaweha aya, ni anneetta attakalaka,
Yeettaka, annirumiha ipulseera awanre aya mukosani mwaya.
18 Yehova onoovenxa itthu sinaaphwaneliha: ipulseera aniwara aya mukosani,
Maleeso anitthukwana aya muru, ni itthu sikina saaphwaneliha.*+
19 Ni ipirinku, ipulseera, iveewu,
20 Maleeso ni ikwirinti* yaiphwaneliha aya mukosani, ni musako yaatthukwana aya vapeeto,
Ni ifrasku sa iperfuume ni ihirisi sa ikhoropa sa mphareya.
21 Ni anela a mukathani ni ipirinku sa vaphulani,
22 Ni ikuwo sa ofestani, malaya, mikhumi, ni mirupa sa mmatatani,
23 Ni ixipelyu+ saavareliwa mmatatani ni malaya a eliinyu,*
Ni maleeso ni iveewu.
24 Ohiya wunkhelaka makhura a baalsamu,+ awo anrowa wunkhaka etthu yoowuntta;
Ohiya owaraka esintu, anrowa owaraka mukhoyi;
Ikharari saya sooreera sinoomora, ni anookhuma ntari;+
Ohiya owaraka malaya a musurukhu munceene, anrowa owaraka malaya a isaakho;+
Nave ohiya okhalana erutthu yooreera, anrowa okhalana murala.*
26 Vamikhora sa oSiyoni, atthu anooriipiwaka murima ni anrowa wunlaka,+
Nave muttetthe owo, onrowa olikanaka ni muthiyana aakhiwe mireerelo sawe ni okilanthi vatthayani”.+
4 Mahiku awo, athiyana 7 anonvara mulopwana mmosa,+ amuhimeeryeke wiira:
“Hiyo ninrowa olyaaka eyoolya ahu,
Ninrowa owaraka ikuwo sahu;
Munihiye paahi wiira niihaneliweke nsina nanyu,
2 Mahiku awo, Yehova onimwiiriha omela malaxi ooreera oweha. Atthu anrowa woopowa wIsarayeli,+ anrowa wittottopaka ni anootteeliwa murima mwaha wa mihokorokho sa mulaponi. 3 Atthu ootheene ahanle oSiyoni ni oYerusalemu, anrowa ohimmwaka okhala oowaarya, eyo piiyo, atthu ootheene a oYerusalemu alempwale wiira akhaleke akumi.+
4 Yehova onoomooniherya Yerusalemu onanariwa wawe vanceene ni onomphukela.+ Apaka eyo, onoovenxa itthu soonanara sa atthu anikhala oSiyoni+ ni onoorapiha ephome yaamwarexiwe oYerusalemu. 5 Mapuro ootheene a mwaako Siyoni ni mapuro anaapaka aya akonkereesu aya, Yehova onookumiherya neeku ni mwiixi othana. Nave ohiyu,+ onookumiherya mooro onivarela. Itthu sootheene soowaarya sinookhapeleliwa. 6 Nave-tho, onookhala muxaxa onrowa okumiheryaka muuttutthi mwaha wa oviha othana,+ ni wiira otthyaweliweke mwaha wa munamukhaya ni epula.+
5 Xontte, mukihiye kimwiipele nsipo ole kinimphenta aka,
Kiipe nsipo ninlavula sa ole kinimphenta aka ni ematta awe ya ewuuva.+
Ole kinimphenta aka, aahikhalana ematta awe ya ewuuva mukerekhere mwa nipuro noottukhuwa noowunttelana.
2 Owo aahipatthula etthaya ni aahikumiha maluku.
Aahaala ewuuva yooxeerya ni yooreera.
Eriyari ya ematta eyo, aahiteka empa yoorakamela musulu,
Ni aahithipa nipuro ninnyakattiwa ewuuva.+
Owo aalipelela wiira aamuruwerya ewuuva yooreera,
Masi aaruwenrye ewuuva yoohiloka paahi.+
3 “Vano, nyuwo munikhala oYerusalemu ni nyuwo alopwana a oYuda,
Xontte mukiphukele miyo ni ematta aka ya ewuuva.+
4 Exeeni-tho yaakhanle aka oowiiriha ematta aka ya ewuuva,
Masi kihiwenrye aka wiiriha?+
Miyo kaalipelela wiira kinooruwerya ewuuva yooreera,
Nto xeeni kihalaka oruwerya ewuuva yoohiloka paahi?
5 Xontte, vano mukihiye kooleeleni,
Etthu enrowa aka wiiriha ematta aka ya ewuuva:
Miyo kinookumiha ekintaali kitekelenle aka,
Nto ematta eyo enoopahiwa.+
Kinrowa opwexakasa ekintaali eyo ya maluku,
Nto ematta eyo enrowa onyakeliwa.
7 Ematta ya ewuuva ya Yehova a anakhotto, ti nloko na Isarayeli;+
Itthu aalale awe saamusivela, ti alopwana a oYuda.
Owo aalipelela wiira atthu yaarowa ophukaka milattu ettharaka exariya,+
Masi awo khiyaatthara nlamulo.
Owo aalipelela wiira atthu yaarowa othokoreryanaka mwa xariya,
Masi iiwa okhuwela wa atthu yaahaaxiwa”.+
8 Aatakhaliwa atthu yaale anikhalana ipa sinceene,+
Ni ale anikhalana imatta sinceene,+
Mpakha ohihala opuro para atthu akina,
Nto nyuwo munakhala axineene mulaponi!
9 Miyo koomwiiwa Yehova a anakhotto, olaphaka wiira:
Hata ipa iyo sinceene siri ene suulupale ni sooreera,
Sinrowa opwexakasiwa,
Nave khuuvo onrowa okhalaka-mo.+
10 Ikitaari ixexe sa ewuuva, sinrowa oruwerya epaathu* emosa paahi ya eviinyu,
Nave ehoomeri* emosa ya mmiso, enrowa okhuma eefa* emosa paahi ya ipyo.+
11 Aatakhaliwa atthu yaale anivenya voosiisu, wiira awurye itthu soohapala,+
Yaawo anikhala mpakha ohiyu, ni mpakha eviinyu waahapala ahinaisuwela.
12 Ifesta saya, awo annikhalana aviola ni ikaruma sa isipo sirina mikhoyi,
Ni malapa macikhaani,* ni iphivi* ni eviinyu;
Masi awo khanithokorerya miteko sa Yehova,
Nnakhala khanoona itthu onipaka awe.
13 Atthu aka anoorowa weepotthani,
Okhala wiira awo khanikisuwela;+
Makhulupale aya anoovoliwa etala,+
Nave atthu ootheene anoovoliwa ntthona.
14 Nto Mahiye* ahincerereya,
Aahula eyano aya vanceene;+
Siiso, makhulupale, ni atthu anceene aninyakula, ni ale anitthapa,
Anookhuruwela mmahiye memmo.
15 Atthu anooyevihiwa,
Atthu animuulihihiwa muru,
Nave ale oowiittottopa, animuulihihiwa muru.
16 Yehova a anakhotto, onoovuwihiwa mwaha wa ophukela wawe;*
Muluku eekeekhai, Muluku Oowaarya,+ onooreeriha nsina nawe orumeelaka exariya.+
17 Ipwittipwitthi sinrowa olyaaka mulaponi-mmo, siisaale siniira aya mapuro silimalenle aya olyihiwa;
Nave anamurwa anrowa olyaaka mapuro yaale khalai inama saalya aya saana.
18 Aatakhaliwa ale anootha! Ni wootha waya, awo annipurula itampi,
Siisaale enama enipurula aya ekaaro ni mikhoyi.
19 Awo anihimya wiira: “Mmuhiye Muluku aakuve;
Miteko sawe, sirwe voowaakuveya wiira noone.
Yiireye etthu oniphavela awe Muluku Oowaarya a wIsarayeli,
Wiira hiyo noone!”+
20 Aatakhaliwa ale anihimya wiira etthu yooreera ti yootakhala, nave etthu yootakhala ti yooreera,+
Ale anirantteliha epiphi ni okokola, nave okokola ni epiphi,
Ale anihimya wiira etthu yoowaawa ti yoosiva, nave etthu yoosiva ti yoowaawa!
21 Aatakhaliwa ale aniixoona okhalana miruku,
Ni aniixoona okhalana ankhili!+
22 Aatakhaliwa atthu yaale anisuwelexiwa mwaha wa owurya eviinyu yinceene,
Yaale anisuwela saana otakaaha soowurya soohapala.+
23 Aatakhaliwa atthu yaale aninvaha erasau mutakhali mwaha wa okunyariwa,*+
Ni ale animukhoottela exariya,+ mutthu orina erasau!
24 Tivonto, siisaale mooro onipaha aya malaxi,
Nave malaxi oowuuma anivya aya vaikho,
Siiso-tho, mitathaari saya sinimuntta,
Nave ifilori saya sinoomwara-mwareya ntoko ntthupi,
Okhala wiira awo aakhootta nlamulo na* Yehova a anakhotto,
Ni khacanle nuulumo na Muluku Oowaarya a wIsarayeli.+
25 Nave-tho, Yehova onrowa onanariwa vanceene ni atthu awe,
Nave onimookola ntata nawe, aamane.+
Miyaako sinootetereya,
Nave mirutthu sa atthu awo, sinrowa okhala ntoko ikokhola mustaraatani.+
Mwaha wa itthu iya sootheene, onanariwa wa Muluku khomanle,
Masi nlelo ohookola ntata nawe wiira aamane.
26 Owo onimweemexa ekanyeryo wiira aavahe esinaale atthu a nloko na ottaiwene;+
Onoowiipela muturi, wiira arwe akhumaka omalenle elapo;+
Mwiiwe! Awo annoorwa atthimakaka.+
27 Atthu awo khavenle aahiiso khanimora.
Khuuvo sininvola ikhove nnakhala onirupa.
Esintu awanre aya khenimora-mora,
Nnakhala mikhoyi sa isantaalya saya khasinikhwaseya.
28 Mattheere* aya ootheene toothokowa,
Nave miyuura saya sootheene ti sookokheya.
Itthottopwa* sa ikhavalo saya ti soolipa ntoko nluku,
Nave maroota a ikaaro saya anlikana ni nayuupuri.+
29 Oruma waya onlikana ni murukulu wa kharamu;
Awo annoopa murukulu ntoko akharamu acikhaani.+
Animoopa murukulu ni anoovara enama aya,
Anookuxa enama eyo, ni khuuvo onrowa waakiherya.
30 Nihiku nlo, nuumala ovara enama eyo, awo animoopa murukulu,
Ntoko oruma wa ephareya.+
Atthu ootheene anrowa owehaka elapo eyo, anrowa woonaka epiphi yoowoopiha;
Hata nsuwa ninrowa oriipa, mwaha wa meeku.+
6 Mwaakha mwene Oziya aakhwiiye awe,+ miyo kaahinweha Yehova okilanthi ene veehiceni yoottittimiheya ni yoorakamela osulu.+ Nave nlaya noorakama aawanre awe, naahisarya mutemplo mootheene. 2 Vasulu vawe, yaahikhala malaikha aniihaniwa maserafi. Khula serafi, aahikhalana mapupha 6. Ni mapupha manli yaanikhuneela owiitho waya, ni mapupha manli makina, yaanikhuneela inawu saya. Vano mapupha makina manli yaanivavana.
3 Serafi mmosa aahaakhuwelela maserafi makina, iiraka:
“Oowaarya, oowaarya, oowaarya ti Yehova a anakhotto.+
Elapo yootheene ya vathi, yoosareya ovuwa wawe”.
4 Aaro a mikhora yaahixekexeya mwaha wa ale yaakhuwela, nave empa yaahisareya mwiixi.+
5 Nuumala-vo, kaahihimya wiira: “Miyo kootakhaliwa!
Kiri ntoko mutthu ookhwa.
Miyo ka natampi, ni moolumo aka toohiloka,
Nave kinikhala eriyari ya atthu arina moolumo oohiloka,+
Okhala wiira konweha Mwene, Yehova a anakhotto!”
6 Nto serafi mmosa aahivava mpakha vaari aka. Owo aahikuxa nikhala nimosa na mooro,+ nenlo aapanne* awe valtaari.+ 7 Owo aahikwatiha nikhala nno vayanoni vaka, onahimya wiira:
“Moone! Miyo kookwatiha eyano anyu nikhala nna.
Mulattu anyu woomalihiwa,
Nave Muluku ohoolevelelani itampi sanyu”.
8 Nuumala-vo, kaahiiwa nsu na Yehova, nihimyaka wiira: “Ti pani onrowa aka omuruma?+ Ti pani ontthuna orowa mwa nipuro nahu?” Miyo kaahaakhula, kiiraka: “Miyo-va, mukirumeke!”+
9 Owo aahaakhula wiira: “Murowe mwaaleele atthu ala wiira:
‘Nyuwo munrowa wiiwaka ikwaha sinceene,
Masi khamunrowa osuwela etthu;
Munrowa woonaka ikwaha sinceene,
Masi khamunrowa osuwela etthu’.+
10 Muumihe murima wa atthu ala,+
Muttiyele maaru aya,
Nwale maitho aya,+
Wiira ahooneke ni maitho aya,
Ni ahiiweke ni maaru aya.
Siiso, awo khanrowa osuwela etthu,
Nave khanrowa orukunuxa mirima saya nnakhala khanrowa openuxiwa”.+
11 Vano miyo kaahikoha wiira: “Nyuwo Yehova, itthu iya sinrowa okhala siisa mpakha silini?” Vano owo aahaakhula wiira:
“Mpakha ipooma opwexakasiwa ni ohikhaliwa,
Ipa ohikhaliwa atthu,
12 Mpakha Yehova waaroiha atthu ottaiwene,+
Ni elapo yootheene okhala milepe.
13 Eriyari ya atthu 10 a wIsarayeli, mmosa onoohala weiwo, nave atthu awo anootthikela opahiwa. Atthu a Isarayeli anlikana ni mwiri muulupale ni mwiri oniihaniwa karvaalyo. Okathi mwiri owo oniikitthiwa aya, ennihala exa. Vano exa eyo enoophuwa osuulu woowaarya”.
7 Vano, mahiku a Akhazi,+ mwene a oYuda, mwaana a Yotami, musulwaawe Oziya, aahirwa mwene Resini a oSiiria ni Pekahi+ mwaana a Remaliya, mwene a wIsarayeli, wiira otuphele muttetthe wa oYerusalemu. Masi owo* khaawenrye oxintta.+ 2 Etthoko ya Davidi, yaahileeliwa wiira: “Anakhotto a oSiiria ni a wEfrayimi aatakaahana”.
Nto Akhazi ni atthu awe yaahipacerya woova, anattettemela ntoko miri sa mutakhwani, sinttikinyiwa ni epheyo.
3 Yehova aahimuleela Yesaya wiira: “Xontte, nvenye nyuwo ni mwaninyu Xeyari-Yaxubi,*+ mwakumane ni Akhazi. Munomphwanya nipuro ninvira maasi anikhuma ntthiya na osulu,+ waattamela estaraata eniroiha opuro onivara awe muteko mulipa-ookattha. 4 Mwamuleele wiira: ‘Mukurunuxe murima anyu. Muhoove, ni muhixanke mwaha wa onanariwa wa Resini, mwene a oSiiria ni wa mwaana a Remaliya.+ Awo anlikana ni ikhuni piili sa mooro, sinitthuwa mwiixi. 5 Siiria vamosa ni Efrayimi ni mwaana a Remaliya, ahiiwanana woopwetexani, yiiraka: 6 “Nrowe natuphele muttetthe wa oYuda, nipwexakase* nave nikuxe.* Nuumala-vo, nimuthanle mwaana a Tabeyeli, wiira okhale mwene a weiwo.+
7 “‘Etthu onihimya awe Pwiya Muulupalexa Yehova, tiila:
“Etthu yiiwananne aya, khenrowa oweettela saana,
Nnakhala khenrowa wiiraneya.
8 Muru wa Siiria ti Damaasiko,
Nave muru wa Damaasiko ti Resini.
Muhina mwa iyaakha 65 paahi,
Nloko na Efrayimi nnoopwetexiwa ni khaninrowa-tho okhala.+
Mwaahikhalane waamini woolipa,
Omwene anyu khonrowa olipa vanceene”’”.
10 Yehova aahitthikela-tho olavula ni Akhazi, iiraka: 11 Mukivekele miyo, Yehova Muluku anyu, wiira koovaheeni esinaale.+ Eyo enimwiiraneya khula opuro nyuwo mumphavela anyu wiira yiiraneye, pooti okhala nipuro noowiixa ntoko Mahiye* aahiiso nipuro noorakamela osulu ntoko erimu”. 12 Masi Akhazi aahimwaakhula iiraka: “Miyo nkinrowa woovekelani etthu, nnakhala nkinrowa oweehereryani nyuwo Yehova”.
13 Vano, Yesaya aahihimya wiira: “Nyuwo etthoko ya Davidi, xontte nwiriyane! Khivanoophiyeryani waanyoonyiha atthu? Muniphavela-tho weererya omunyoonyiha Muluku?+ 14 Yehova onimoovahani esinaale: Mwiiwe! Mwali onoorupala ni onoomuyara mwaana mwaamulopwana,+ yoowo onrowa awe onvaha nsina noowi Emanuweli.*+ 15 Owo onrowa olyaaka manteeka ni oravo, mpakha okathi onrowa awe wiixutta okhootta etthu yoonanara ni othanla etthu yooreera. 16 Ohinatthi ophiya okathi mmiravo owo onrowa awe okhootta etthu yootakhala ni othanla etthu yooreera, elapo ya mamwene manli muniwoova anyu vanceene, khenrowa okhaliwaka.+ 17 Yehova onimookumiheryani nyuwo, ni atthu a nloko nanyu, ni atthu a etthoko ya paapa anyu, okathi wooxankiha ohitonko okhumelela, okhuma vaavale Efrayimi aavalanne awe ni Yuda,+ maana Muluku onimooruuhelani mwene a wAsiiria.+
18 “Nihiku nlo, Yehova onimoopa muturi wiira iitthane iphepele sinikhuma mpantta woorakama wa muro Niilo wExiitu, ni onimwiihana enuyi ya wAsiiria. 19 Nto iyo sinimoorwa, sikhaleke mmaxepani, mmakhukuni mwa myala, ni mmiiwani mootheene, ni mapuro ootheene inama siniwurya aya maasi.
20 “Nihiku nlo, Yehova onoomettha ikharari sanyu, ni manri a mmettoni mwanyu, ni onoowaka ereru anyu, omurumeelaka mulipa-oomettha oniliviwa musurukhu, yoowo onikhuma muttetthe wa muro Eufrate, eyo piiyo, omurumeelaka mwene a wAsiiria.+
21 Mahiku awo, mutthu onoohuwaka epooyi emosa yaamukhaani yoothiyana ni ipwittipwitthi piili soothiyana, wiira sikhaleke sikumi. 22 Mwaha wa waatta eleeti, owo onrowa olyaaka manteeka. Atthu ootheene anrowa ohala mulaponi-mmo, anrowa olyaaka manteeka ni oravo.
23 “Mahiku awo, khula opuro saaliwe aya miri 1.000 sa ewuuva, seiyo eperesu aya yaari musurukhu 1.000 wa eparatha maluku ene, sinrowa okhalana miiwa ni malaxi. 24 Atthu anrowa okelaka akunxe ene muura ni mattheere,* okhala wiira elapo yootheene enrowa osareya miiwa ni malaxi. 25 Mwaha wa woova miiwa ni malaxi, nyuwo khamunrowa waattamelaka miyaako sootheene, seiye khalai saalimmwa ni ehipa. Awo anrowa okhala mapuro ipooyi ni ipwittipwitthi sinilya aya”.
8 Yehova aahikileela wiira: “Mukuxe ethaapwa yuulupale,+ mulepe ni moolumo oowooneya, aniira: ‘Maheri-Salali-Haxi-Bazi’.* 2 Nave kiniphavela wiira anamoona oororomeleya awehe moolumo ala alempwaka. Anamoona awo, ti namukuttho Uriya+ ni Zakariya mwaana a Yeberekiya”.
3 Nuumala-vo, kaahirupa ni* profeta muthiyana.* Nto owo aahirupala ni aahimuyara mwaana mwaamulopwana.+ Nto, Yehova aahikileela wiira: “Munvahe nsina noowi Maheri-Salali-Haxi-Bazi. 4 Okhala wiira mwaana owo ohinatthi wiixutta wiira ‘paapa!’ ni ‘maama!’, mihakhu sa oDamaasiko ni mireerelo sa oSamariya sinooroihiwa wa mwene a wAsiiria”.+
5 Yehova aahitthikela-tho olavula ni miyo oriki:
6 “Okhala wiira atthu ala aakhootta maasi oomaala a oSilowe*+
Ni aathanla omukhaliherya Resini ni mwaana a Remaliya,+
7 Tivonto, moone! Yehova onimwaakumiherya,
Maasi manceene ootupa a muro Eufrate,
Eyo piiyo, mwene a wAsiiria+ ni ovuwa wawe wootheene.
Muro owo onoosarya,
Ni onoomwareela ikhopela soopiili.
8 Maasi awo anoosamiha elapo ya oYuda,
Ni anoosarya mpakha muxikoni;+
Nyuwo Emanuweli,*+ owo onimookola mapupha awe,
Ntoko mwaapalame, wiira okhuneele elapo yootheene!”
9 Nyuwo amalapo, mwaavulalihe, masi nyuwo munrowa onyakattiwa.
Nyuwo atthu a ottaiwene, nwiriyane!
Mwiilokiherye wiira mwawane ekhotto, masi nyuwo munrowa onyakattiwa!+
Mwiilokiherye wiira mwawane ekhotto, masi nyuwo munrowa onyakattiwa!
10 Mumpake palano, masi palano owo onoohononiwa!
Mulavuleke etthu muniphavela anyu, masi eyo khenrowa weetta saana,
11 Okathi Yehova aalavunle awe ni miyo, owerya wawe wuulupale waahikirweela, ni aahikileela wiira kihitthareke mweettelo wa atthu ala. Owo aahimmye wiira:
12 “Muhihimyeke wiira ‘ola palano ootakhala’, okhala wiira atthu ala anihimya wiira, ‘ola palano ootakhala’.
Muhooveke itthu anoova aya,
Nnakhala muhittettemeleke mwaha wa itthu iyo.
13 Yehova a anakhotto, ti yoowo mukhanle anyu oomoonaka okhala oowaarya,+
Ti yoowo mukhanle anyu oomoovaka,
Ni ti yoowo okhanle owiirihani ottettemela”.+
14 Owo onrowa okhala ntoko nipuro noowaarya,
Masi-tho onrowa okhala ntoko nluku ninkwattuliha,*
Ni mwala onimoroxa,+
Para omwene woomiili wa Isarayeli.
Onrowa okhala ntoko ntapha ni muraakho,
Para atthu anikhala oYerusalemu.
15 Atthu anceene anookwattuliwa,* anoomora ni animuntakasiwa;
Awo anoomorela vamuraakhoni ni anoovariwa.
16 Mukhune eroolu alempwale aya moolumo awo;
Mukhune eroolu elempwale nlamulo ni mwaavahererye awiixutti aka paahi!
17 Kinrowa omulipelelaka vanceene Yehova,+ yoowo oniwiipithiha owiitho wawe atthu a osuulu wa Yakobe,+ nave kinrowa omulipelelaka yoowo.
18 Moone! Miyo ni anamwane Yehova okivanhe awe,+ niri ntoko isinaale+ ni miiriirya wIsarayeli, seiyo sinikhuma wa Yehova a anakhotto, yoowo onikhala vamwaako Siyoni.
19 Awo yoohimeeryani wiira: “Mwaavekeleke malakiheryo anahako aahiiso ale anihimya itthu sinrowa wiiraneya ohoolo, yaawo anilavula vathi-vathi ni ehiniiwanyeya etthu anihimya aya”, niireke nyuwo mwaamwiira siiso? Atthu ahaana onvekela nikhaliheryo Muluku aya. Atthu akumi ahaavekeleke alipa-ookhwa wiira yaakhaliherye.+ 20 Awo ahaana okohererya nlamulo ni moolumo alempwale murooluni!
Okathi anilavula aya ahittharaka nlamulo nla, awo kharina muthuko.+ 21 Khula mutthu onoovira mulaponi-mme oxankale ene ni ovoliwe ene etala.+ Nave mwaha wa ovoliwa etala ni otikinihiwa, owo onooweha osulu omutakhalihe mwene awe ni Muluku awe. 22 Vano, owo onooweha mulaponi ooneke paahi ohaawa ni oriipela, muuttutthi ni okathi waaxankiha, ewiriphi ni ohikhala okokola.
9 Masi, ewiriphi eyo khenrowa okhala ntoko muttetthe waathanyiwa wa oZabuloni ni wa oNefetali, ni okathi elapo yaari aya mmaxakhani.+ Nto, ohoolo waya Muluku onimwiiriha ephiro eyo ottittimihiwa, eyo piiyo, ephiro enivira waattamela ophareya, muttetthe wa oYordani, oGalileya yaakhala aya amalapo.
2 Atthu yaale yeetta mweepiphini,
Yaahoona waarya wuulupale.
Vano atthu yaale yaakhala mulaponi mooriipela vanceene,
Waarya waahaamwaleela.+
3 Muhiiriha nloko okhala noowaatta;
Moowiiriha otteeliwa murima vanceene.
Ntoko atthu anitteeliwa aya murima, okathi wa ohepha,
Ntoko anitteeliwa aya murima,
Okathi anikawana aya itthu awaakhale aya atthu okhottoni.
4 Muhintakasa mwiri yaakapatta aya mmakhatani, wiira ateexane miritti soolemela,
Muhintakasa ekopo yaarumeeliwa wiira amaneliwe mmakhatani, eyo piiyo, ekopo ya makapataaxi,
Ntoko nihiku yaaxinttiwe aya elapo ya oMidiyani.+
5 Ipoota sootheene sa atoropa sinixekexa elapo okathi aneetta aya,
Ni malaya ootheene asareyale ephome,
Sinrowa okhala ikhuni.
Noovahiwa mwaana mwaamulopwana;
Onrowa ovahiwa nsina noowi Mulipa-oosuwela ovaha miruku,+ Muluku Oowerya,+ Tiithi a Mahiku Ootheene, Mukhulupale a Murettele.
7 Omwene awe onoomwareela elapo yootheene,*
Nave murettele khonrowa omala,+
Veehiceni ya Davidi+ ni moomweneni mwawe,
Wiira okhalihe omwene owo+ ni eettiheke,
Orumeelaka exariya,+
Okhuma olelo-va mpakha mahiku ootheene.
Tthiri, Yehova a anakhotto, yoowo ori a nthiti, tonrowa opaka eyo.
8 Yehova oomuroihela muhupi woophukela Yakobe,
Nave muhupi owo woohimmwa wIsarayeli.+
9 Atthu ootheene anoosuwela, eyo piiyo,
Efrayimi ni atthu anikhala oSamariya,
Yaawo aniittottopa ni aniikompela ahimyaka wiira:
10 “Soomora ipa sa itixolu,
Masi hiyo ninrowa oteka ipa sa maluku oothikiliwa.+
Sihiikitthiwa miri sa efiiku,
Masi hiyo ninrowa orantteliha ni miri sa eseeturu”.
11 Yehova onimwaaruuha awanani a Resini wiira amutuphele,*
Ni onoowiiriha awanani awo opaka etthu.
12 Mpantta onikhuma nsuwa, animoorwa atthu a oSiiria, ni mpantta onikela nsuwa*+ animoorwa atthu a oFilisti,
Wiira yaathame ni ammirye Isarayeli.+
Mwaha wa itthu iya sootheene, onanariwa wa Muluku khomanle,
Masi nlelo ohookola ntata nawe wiira aamane.+
13 Atthu khamutthikenle ole aamanne;
Awo khamwaavyale Yehova a anakhotto.+
14 Nihiku nimosa-ru,+ Yehova onrowa okwasa muru ni mwiila wa Isarayeli,
Eyo piiyo, mwiri onimela ni malaxi oorakama* wIsarayeli.
15 Mutthu oowuuluvala yoowo onittittimihiwa vanceene, tori muru,
Masi profeta onilaleya itthu soowoothiwa, tori mwiila.+
16 Ale anaahoola atthu awo anniweettakasiha,
Nave ale anihooliwa khanisuwela etthu yoowiira.
17 Tivonto, Yehova khonrowa otteeliwa murima ni amiravo aya,
Nave khonrowa waamorela ikharari anamwane ahirina paapa aya* ni athiyana anaamukhweli,
Okhala wiira ootheene aya anninvirikanya Muluku ni tootakhala murima,+
Nave atthu ootheene anilavula itthu seethiru.
Mwaha wa itthu iya sootheene, onanariwa wa Muluku khomanle,
Masi nlelo ohookola ntata nawe wiira aamane.+
18 Otakhala onnipatta ntoko mooro,
Onnipaha miiwa ni malaxi.
Mooro owo onoopaha etakhwa yoophipa,
Nave eyo enrowa otthuwaka mwiixi.
19 Mwaha wa onanariwa wa Yehova a anakhotto,
Elapo ela yoopahiwa ni mooro,
Nave atthu anrowa opahiwa ni mooro.
Khuuvo onrowa omulevelela munnawe.
20 Mutthu mmosa onoomeya yoolya eri moono awe woolopwana,
Masi nlelo onoovoliwa etala;
Nave mutthu mukina onimoolya eyoolya eri moono awe woothiyana,
Masi nlelo khonrowa ovona.
Khula mutthu, onookhuura ethai ya moono awe.
21 Manase onoomukhuura Efrayimi,
Nave Efrayimi onoomukhuura Manase.
Oowanli aya anoowana ni Yuda.+
Mwaha wa itthu iya sootheene, onanariwa wa Muluku khomanle,
Masi nlelo ohookola ntata nawe wiira aamane.+
10 Aatakhaliwa atthu yaale anipaka malamulo ootakhala,+
Yaawo animakela olepa malamulo oohaaxa,
2 Wiira akhootte ophuka milattu sa alipa-oohaawa,
Ni akhootte owiirela exariya alipa-oohaawa,+
Awaakhaka athiyana anaamukhweli mireerelo saya,
3 Munrowa opaka exeeni nihiku ninrowa aya ophukiwaka milattu,+
Okathi onirwa awe ottaiwene, ole onrowa woopwetexani?+
Munrowa omutthyawelela aani wiira ookhaliheryeni?+
Nave munrowa opweha woowi mihakhu sanyu?*
4 Enihala paahi okokhora ohoolo wa aperesu,
Aahiiso okhala ekurupu ya atthu yiiviwe.
Mwaha wa itthu iya sootheene, onanariwa wa Muluku khomanle,
Masi nlelo ohookola ntata nawe wiira aamane.+
5 Owo onihimya wiira: “Nwooneke asiiria,+
Awo ti ekopo kinirumeela aka wiira kooniherye onanariwa waka,+
Kinnirumeela ekopo eyo eri mmatatani mwaya, wiira kooniherye onanariwa waka wuulupale.
6 Miyo kinimwaaruma wiira yatuphele nloko ninkivirikanya,+
Yaatuphele atthu ankinanariha;
Kinimwaaruma wiira yawiiyerye ni yawaakhe mihakhu sinceene,
Nave animwaanyakela ntoko nttophe niri mustaraatani.+
7 Masi asiiria khanrowa wuupuwela siiso,
Vamurimani vaya, khanrowa okhalana palano owo;
Okhala wiira vamurimani vaya, aniphavela opwetexa.
Aniphavela omaliha maloko manceene, ohiya maloko vakhaani.
8 Mwene a wAsiiria onihimya wiira:
‘Kiira makhulupale ootheene anikirumeela, nave-tho mamwene?+
9 Kiira muttetthe wa oKalino+ onlikana ni oKarkemixi?+
Nave oHamati+ onlikana ni wArpadi?+
Kiira oSamariya+ onlikana ni oDamaasiko?+
10 Koovara ilapo sinaakokhorela amuluku eethiru,
Seiyo ilatarato saya siri soowaatta, ovikana sa oYerusalemu ni oSamariya.+
11 Yerusalemu ni amuluku awe eethiru,
Kinoowiiriha etthu emosa-ru kimwiirinhe aka Samariya ni amuluku awe eethiru’.+
12 “Okathi miyo Yehova kinrowa aka omaliha miteko saka sootheene omwaako Siyoni ni oYerusalemu, nto kinoomuhukhumu mwene a wAsiiria, mwaha wa wuumiha wawe murima, wiixinnuwiha wawe ni wiisoona wawe.+ 13 Mwene a wAsiiria onihimya wiira:
‘Kinoopaka ela ni ntata naka noowerya,
Ni miruku saka, okhala wiira kookhalana ankhili.
Kinimwaaxintta atthu ntoko mutthu orina owerya.+
14 Siisaale mutthu onookola awe moono awe wiira ovare epuru,
Ntata naka nnookuxa mihakhu sa maloko.
Ntoko mutthu onittottela maace anyanyaliwe,
Miyo kinoothukumanya elapo yootheene.
Khuuvo onrowa omaniha mapupha awe aahiiso ohula eyano awe nnakhala onyakula’”.
15 Niireke wiira maxatto onniittottopa onvikana mutthu ommurumeela maxatto owo?
Niireke saroti onniittottopa onvikana mutthu onimurumeela seroti owo?
Niireke wiira ekopo+ enniwerya omuttikinya mutthu ovarenle ekopo eyo?
Aahiiso murepettho onniwerya omweemexa mutthu ovarenle?
16 Tivonto, Pwiya eekeekhai, Yehova a anakhotto,
Onoowiiriha atthu anyu ooneneva wootta,+
Nave onoopaha ovuwa waya.+
17 Muthuko* wa Isarayeli,+ onookhala mooro,+
Nave Muluku aya Oowaarya, onookhala nlumi na mooro;
Owo onoopatta ni onoopaha malaxi ni miiwa sa asiiria, nihiku nimosa-ru nenno.
18 Owo onoomala-maliha itakhwa saya ni ixarti saya sooreera;
Vanrowa okhalaka ntoko muretta onihala vakhaani okhwa.+
19 Miri sinrowa ohala mutakhwani mwaya, sinrowa okhala vakhaani,
Vaniweryaneya aya okontariwa ni mmiravo mwaamukhaani.
20 Nihiku nlo, atthu a Isarayeli ahanle,
Ni atthu a etthoko ya Yakobe yooponwe,
Khanrowa omulipanaka ole aatuphenle;+
Masi anrowa omulipanaka Yehova,
Muluku Oowaarya a Isarayeli, ni okhala oororomeleya wa yoowo.
21 Atthu vakhaani paahi ahanle tanrowa otthika,
Atthu vakhaani ahanle a Yakobe, tanrowa omutthikela Muluku Oowerya.+
22 Nyuwo Isarayeli, nnaamwi atthu anyu ari ene oowaatta
Ntoko mihaava sa ophareya,
Atthu vakhaani paahi ahanle tanrowa otthika.+
23 Aayo, olamuliwa iwo opwetexiwa, weiwo ohimmwale ni Pwiya Muulupalexa, Yehova a anakhotto,
Onrowa wiiraneya mulaponi mootheene.+
24 Tivonto, Pwiya Muulupalexa, Yehova a anakhotto, onihimya wiira: “Nyuwo atthu aka munikhala omwaako Siyoni, muhoove mwaha wa asiiria, yaawo yoomanani ni ekopo+ ni murepettho, ntoko yiira aya atthu a wExiitu.+ 25 Mwa okathi vakhaani, olamuliwa iwo onoomala. Onanariwa waka onrowa omala okathi anrowa aya opwetexiwa.+ 26 Yehova a anakhotto, onrowa oweepettha,+ ntoko aaxinttale awe oMidiyani, waattamela mwala wa Orebi.+ Owo onimookolela ekopo awe mphareya, ntoko aawiirinhe awe atthu a wExiitu.+
27 Nihiku nlo, muritti woolemela wa asiiria, onoovenxiwa mmakhatani mwanyu.+
Mwiri yaahenle aya mmakhatani mwanyu+ wiira muteexaneke miritti, onoovenxiwa.
Nave mwiri owo onimuntiwa+ mwaha wa makhura”.
29 Yaahilapuwa muro,
Yaahirupa ohiyu omosa oXeba;+
Muttetthe wa oRama waahittettemela, nave atthu yaakhala oXibeya,+ muttetthe wa Sawuli, yaahitthyawa.+
30 Nyuwo atthu a muttetthe wa oGalimi, mukhuweleke vanceene!
Nyuwo atthu a oLayixa, mwiiwe saana!
Nyuwo atthu a wAnatothi, munnooniha othunku!+
31 Atthu a oMadimena aatthyawa.
Atthu a oXebimi annaavya nipuro nootthyawela.
32 Nihiku nenno, owo onimweemela oNobi.+
Onnivenxa ntata nawe, owehihaka mwaako ori epooma ya oSiyoni,
Wiira owoopopihe atthu a epooma ya oYerusalemu, yeeyo eri vasulu va mwaako owo.
33 Moone! Pwiya eekeekhai, Yehova a anakhotto,
Onniikittha iritta, nto iyo sinnimora sirumaka vanceene;+
Miri soorekamexa sinniikitthiwa,
Nave miri siri opuro woorakamela musulu, sinnimoroxiwa.
34 Owo onnuuha ntakhwa ni maxatto,
Nave mutthu oowerya onoohonona muttetthe wa oLiibano.
2 Owo onookhalana ikuru sa Yehova.+
Tivonto, onookhalana miruku+ ni ankhili,
Onoosuwelaka ovaha miruku ni onookhalana owerya,+
Onoosuwelaka itthu sinceene ni onoomuttittimihaka vanceene Yehova.
3 Onoomusiveleka vanceene omuttittimiha Yehova.+
Khonrowa waaphukelaka atthu, ottharaka itthu sinooneya,
Nnakhala khonrowa waattaruxaka atthu, ottharaka itthu iiwale awe paahi.+
4 Owo onimwaaphukelaka atthu oohaawa mwa xariya,
Onimwaapwapwelaka atthu mwa xariya, para mureerelo wa atthu oowiiyeviha anikhala mulaponi.
Moolumo awe anrowa okhala ntoko ekopo onirumeela awe wiira omane elapo.+
Nave, onoowiiva atakhali ni moolumo awe.*+
5 Onoowara exariya muyuununi mwawe ntoko esintu,
Nave-tho, onoowara ororomeleya muyuununi mwawe ntoko esintu.+
6 Mwiici ni epwittipwitthi, sinrowa okhalaka hoothe ni murettele,+
Nave epuri yaamukhaani ni havara, anrowa wummaathiki hoothe,
Epooyi yaamukhaani ni kharamu ni mwaaxaana ooneneva a epooyi, sinrowa okhalaka vamosa;*+
Mmiravo mwaamukhaani, tonrowa okukhulaka.
7 Epooyi yoothiyana ni mwaamunama oniihaniwa ursu, sinrowa olyaaka hoothe,
Nave axaana aya, anrowa wummaathiki vamosa.
Kharamu onrowa olyaaka malaxi ntoko epooyi.+
8 Mwaana onaamwa, onrowa othweelaka vamwiitheni va namaryawe,
Nave mwaana ohiihiwe waamwa, onrowa okelihaka ntata nawe vamwiitheni va evili.
9 Khenrowa wiiraneya etthu yootakhala,+
Aahiiso etthu yoonanara vamwaako vaka voowaarya,+
Okhala wiira Yehova onrowa osuweliwa vanceene mulaponi,
Siisaale maasi anisareya aya mphareya.+
10 Nihiku nlo, ole ori mutathaari wa Yese,+ onimweemela ntoko esinaale para maloko.+
Maloko anoorowa wa yoowo aphavelaka malakiheryo,*+
Nave nipuro onrowa awe okhalaka, ninrowa okhala noottittimiheya.
11 Nihiku nno, Yehova onimooniherya owerya wawe,* ekwaha ya nenli wiira aakhaliherye atthu awe ahanle. Owo onimwaattikiha wAsiiria,+ wExiitu,+ oPathiro,+ oKuuxi,+ wElami,+ oXineyari, oHamati ni musisironi.+ 12 Owo onimweemexa esinaale wiira maloko yooneke, nave onimwaathukumanya atthu a Isarayeli amwara-mwareyale.+ Onimwaathukumanya-tho atthu a oYuda amwarenle ipantta sootheene sa elapo.+
13 Nrima na Efrayimi nnoomala.+
Nave ale animunyokha Yuda animwiiviwa.
Efrayimi khonrowa omukhalela nrima Yuda,
Nnakhala Yuda khonrowa omunyokha Efrayimi.+
14 Nave animwaatuphela afilisti mpantta onikela nsuwa;
Oowanli aya anoowaakha mireerelo atthu a mpantta onikhuma nsuwa.
15 Yehova onookawanya* mpantta mmosa wa ephareya ya wExiitu,+
Onoottikinya ntata nawe vasulu va muro Eufrate.+
Orumeelaka iphumu sawe sooviha, onimuumiha miro 7 saamukhaani sa muro owo,
Nave onoowiiriha atthu olapuwa awanre ene isantaalya saya.
16 Nave-tho, onoopaka estaraata yuulupale+ enikhuma wAsiiria para atthu awe ahanle,+
Siisaale ntoko aapakenle awe aisarayeli estaraata yuulupale, nihiku yaakhuma aya elapo ya wExiitu.
12 Nihiku nlo, mweekeekhai munoohimya wiira:
“Kinnooxukhuruni, nyuwo Yehova,
Okhala wiira nnaamwi mwaananariwe ni miyo,
Onanariwa wanyu waahivukuwa vakhaani-vakhaani, ni mwaahikikurunuxa murima.+
2 Moone! Muluku tori moopoli aka,+
Miyo kinrowa omuroromela yoowo ni nkinrowa woova etthu,+
Okhala wiira Yah,* Yehova, tori ikuru saka ni owerya waka,
Nave tonikoopola”.+
3 Munoorikaka maasi mweehimeni yoowoopola,+
Mutteeliwe ene murima.
4 Nihiku nlo, nyuwo munoohimya wiira:
“Mmuxukhureleke Yehova, muromoleke nsina nawe,
Mwaasuweliheke atthu miteko sawe!+
Mulaleyeke wiira nsina nawe ti noovuwa.+
5 Mmuttottopele Yehova ni isipo,+ okhala wiira owo oopaka itthu sootikiniha.+
Atthu ootheene anikhala mulaponi, asuwelihiwe etthu eyo.
6 Nyuwo atthu a oSiyoni, mukhuweleke ni mutthapeke,
Okhala wiira Muluku Oowaarya a Isarayeli, ti muulupale ni ori eriyari anyu”.
13 Muhupi waalavula sa ophukeliwa wa oBabiloonia,+ yoowo ooniheriwe awe Yesaya+ mwaana a Amozi, tuula:
2 “Mweemexe esinaale+ vasulu va mwaako ohikhanle miri.
Nwiitthane, mwaavahe esinaale ni ntata,
Wiira arwe avire vamikhora sa makhulupale.
3 Kihaaruma ale kaathanlale aka.+
Kihaathukumanya anakhotto aka, yaawo aniixinnuwiha atteeliwe ene murima,
Wiira kooniherye onanariwa waka.
4 Mwiiwe! Wookhala muttitthi wa atthu ori omiyaakoni;
Owo oniruma ntoko atthu anceene anikhuwela!
Nwiriyane okhuwela wa maloko,
Okhuwela wa maloko athukumanne!+
Yehova a anakhotto, onnaathukumanya anakhotto awe wiira yawane ekhotto.+
5 Awo anikhuma elapo ya ottaiwene,+
Anikhuma omalenle elapo,*
Yehova onnoorwa ni ikaruma sa ekhotto sa onanariwa wawe,
Wiira ohonone elapo yootheene.+
6 Nyuwo atthu, mwiikhupanyeryeke, okhala wiira nihiku na Yehova nri vakhiviru!
Nihiku nlo, Muluku Oowerya Sootheene onrowa opwetexa itthu sootheene mulaponi mwanyu.+
7 Tivonto, atthu ootheene anrowa woovaka,
Nave miyoono saya sinootteettheya.+
8 Atthu annoova.+
Onimwaaphwanya ohaawa ni owereya,
Ntoko muthiyana onihala oyara.
Awo anniwehana yoovaka vanceene,
Oriipiwa waya murima onnooneya owiitho waya.
9 Mwiiwe! Nihiku na Yehova nri vakhiviru,
Owo oonanariwa vanceene ni ooviruwa,
Wiira iirihe elapo ela okhala etthu yoowoopiha,+
Ni wiira aamala-malihe anatampi mulaponi.
10 Itheneeri ni ikurupu sa itheneeri,*+
Khasinrowa waaryaka;
Nsuwa nnooriipa okathi ninkhuma aya,
Nave mweeri khonrowa waaryaka.
11 Kinoowiiriha atthu a elapo eyo waakhula, mwaha wa otakhala waya murima,+
Nave atakhali animwaakhula mwaha wa itampi saya.
Kinoomaliha wiixinnuwiha wa atthu oowiittottopa,
Nave kinoomaliha wiixinnuwiha wa atthu oohaaxa.+
12 Kinoomwiiriha pinaatamu othowa, ovikana eweero yooreerihiwa,+
Nave kinoowiiriha apinaatamu othowa, ovikana eweero ya wOfiri.+
13 Miyo Yehova a anakhotto, kinimwiiriha erimu ottikinyeya,
Nave nihiku kinrowa aka onanariwa vanceene,
Kinimwiiriha elapo okhuma mmapuroni mwaya.+
14 Ntoko naahe onixaiwa, nave ntoko nikoto na inama nihirina mutthu onithukumanya,
Khula mmosa onootthikela nloko nawe;
Nave khula mmosa onootthyawela elapo awe.+
15 Mutthu yoole onrowa ophwanyiwa, onoohommwa,
18 Miyuura saya, sinimwaanyaanya amiravo;+
Awo khanrowa woonela othunku osuulu aya,
Nnakhala khanrowa waamorela ikharari anamwane.
19 Babiloonia, yoowo ori omwene wootepexa ovuwa,*+
Wooreera ni waawiiriha atthu a oKhaldeya wiixinnuwiha,+
Onrowa olikanaka ni oSodoma ni oGomora, okathi Muluku aapwetenxe awe.+
20 OBabiloonia, khonrowa okhaliwaka,
Nnakhala maloko anrowa okhumelela ohoolo, khanrowa okhalaka weiwo.+
Atthu a wArabia, khanrowa weemexaka etenta* aya weiwo,
Nave amakampusi, khanrowa omumulihaka inama saya weiwo.
21 Inama sa moothakoni, sinrowa wummaathiki memmo;
Ipa sa muttetthe owo, sinoosareya isiisi.
22 Inama sa mutakhwani, sinrowa okhuwelaka vasulu va ipa soorakama sa elapo eyo,
Nave alapwa a mutakhwani, anrowa wiipaka mpaani mwa ipa sooreera sa elapo eyo.
Okathi aya ohanle ophiya, nave mahiku aya aakontariwa”.+
14 Yehova onommorela ikharari Yakobe,+ ni onootthikela omuthanla Isarayeli.+ Owo onoowiiriha okhala* mulaponi mwaya,+ nto anamurwa anootakaahana naawo, akhaleke vamosa ni etthoko ya Yakobe.+ 2 Nto anamurwa awo, animwaakuxa* yaattikixerye owannyeya. Vano, aisarayeli anoowiiriha anamurwa awo okhala arumeyi aya alopwana ni athiyana,+ mulaponi Yehova aavahale awe. Nto aisarayeli animwaavara atthu yaale yaavanre. Nave ale khalai yaakhanyererya ovara muteko,* vano anrowa owiiwelelaka.
3 Nihiku Yehova onrowa awe woomumulihani ohaawa ni oxanka wanyu ni muteko woolipa mwaavarihiwa anyu ntoko ipottha,+ 4 nyuwo munoomutheya mwene a oBabiloonia, ni moolumo ala:
“Ole aakhanyererya atthu akina ovara muteko,* vano oomora!
Opuheriwa woomala!+
5 Yehova ohintakasa ekopo ya atakhali,
Ohintakasa ekopo ya anamalamulela,+
6 Yaawo yaamana atthu voohihiyererya ni ananariwe ene,+
Yaawo yaalupattha atthu yaalamulela aya, ananariwe ene ni voohihiyererya.+
7 Vano, elapo yootheene eri ni murettele, yootaphuwa.
Atthu annitthapa atteeliwe ene murima.+
8 Hata miri siniitthaniwa xuniiperu, sootteeliwa murima mwaha wa nyuwo,
Vamosa ni miri sa oLiibano siniitthaniwa seeturu.
Iyo sinihimya wiira: ‘Okhuma okathi mmonre anyu,
Khuuvo mutthu oniikittha miri, onirwa oniikittha’.
9 Okathi mwaaronwe anyu Mmahiye,*
Yaahikhumelela manyaku-nyaku manceene mwaha wa nyuwo.
Mwaha wa nyuwo, ale ari mmahiye annivenya,
Aayo, makhulupale* ootheene oohaaxa a mulaponi.
Eyo enniwiiriha mamwene ootheene a maloko, ovenya veehiceni vaya.
10 Ootheene aya annipacerya olavula ahimyaka wiira:
‘Nyuwo mootteettheya ntoko hiyo,
Vano munoolikana ni hiyo.
Nyuwo munimpaathela miyunku,
Nave muniikhuneela miyunku’.
12 Nyuwo oowaarya, mwaana a nivoroxa,*
Nyuwo moomora wiirimu!
Vaweryaneyale sai omoroxeliwa vathi,
Nyuwo mwaaxintta maloko?+
13 Moohimya vamurimani vanyu wiira: ‘Miyo kinoowela wiirimu.+
Miyo kinooweliha ehice aka ovikana itheneeri sa Muluku,+
Kinookilaathi vasulu va mwaako onikokhoreliwa Muluku,*
Mapuro ootepa orekama a onorti.+
14 Kinoowela vasulu va meeku;
Kinimwiikhaliha ntoko Muluku Muulupalexa’.
15 Masi, nyuwo munooriheliwa Mmahiye,*
Munooriheliwa nlitti nootepa wiixa.
16 Ale aniwoonani, anrowa woowehexexakani;
Awo animoowehani oratteene, ahimyeke wiira:
‘Ola khahiyo mulopwana yoole aaxekexa elapo?
Yoole aattettemeliha ilapo?+
17 Yoole iirinhe elapo okhala ntoko othako,
Yoole opwexakanse ipooma,+
Ni aakhootta waahiya aperesu awe otthikela owaani?’+
18 Mamwene ootheene a mulaponi,
Aayo, ootheene aya, yaahivithiwa mwa nttittimiho,
Khula mmosa aahivithiwa mmahiye* mwawe.
19 Masi nyuwo khamunvithiwa mmahiye,
Ntoko eritta yoothanyiwa,
Ekhuneeliwe ni mirutthu sa atthu yiiviwe ni espaata,*
Yaawo anriheliwa nlitti noosareya maluku.
Nyuwo munilikana ni murutthu oninyakeliwa.
20 Khamunrowa ovithiwa vamosa ni mamwene,
Okhala wiira moohonona elapo anyu,
Moowiiva atthu anyu.
Masina a osuulu anyu, khanrowa-tho wuupuweliwa.
21 Mulokiherye opuro wiira yiivakasiwe anaawe,
Mwaha wa mulattu wa amuhavinre awe.
Siiso, awo khanrowa ovenya wiira akuxe elapo,
Ni asarye ipooma saya moolumwenkuni mootheene”.
22 Yehova a anakhotto onihimya wiira: “Miyo kinrowa waatuphela”.+
Nave-tho, Yehova onihimya wiira: “OBabiloonia kinoomala-maliha nsina naya, kinimwaamala-maliha ale ahanle, kinoomaliha osuulu aya vamosa ni ale anrowa oyariwa ohoolo”.+
23 Yehova a anakhotto onihimya wiira: “Kinimwiiriha elapo ela okhala ya anamunyoma* ni okhala maratta. Nave kinoopwetexa voomalela”.*+
24 Yehova a anakhotto olapha wiira:
“Eyo enimwiiraneya ntoko kiniphavela aka,
Nave enimwiiraneya ntoko kilakenke aka.
25 Kinimwaanyaanya asiiria mulaponi mwaka,
Nave kinimwaanyakelasa vasulu va miyaako saka.+
Kinookumiha mwiri oniteexaniwa miritti, ahenle aya mmakhatani mwa atthu aka,
Kinimwaarula atthu aka muritti ori mmakhatani mwaya”.+
26 Ela ti etthu elakeliwe wiirihiwa elapo yootheene ya vathi,
Nave iya ti ikuru sa Muluku onrowa awe orumeela wiira ohukhumu maloko ootheene.
27 Yehova a anakhotto oolakela wiira yiireye siiso,
Nto ti pani onrowa okhoottiherya eyo wiiraneya?+
Owo ohookola ntata nawe,
Ti pani oniwerya ottikiha?+
28 Mwaakha mwene Akhazi aakhwiiye awe,+ vaahilaleiwa wiira:
29 “Nyuwo atthu a oFilistia, muhitteeliwe murima,
Mwaha woowi ehintiwa ekopo ya mutthu ole oomanani,
Okhala wiira maace* a enowa,+ annitothola enowa yootakhala,+
Nave osuulu aya onrowa okhala inowa sootakhala ni soowaakuva weetta.
30 Mwaana oopacerya oyariwa a mutthu oowiiyeviha,
Onrowa olyaaka mpakha ovona,
Nave mutthu oohaawa onrowa wummaathiki ohoovaka etthu,
Masi amusi anyu kinoowiiva ni etala, nave ale anrowa ohala mweemusini mwanyu, animwiiviwa.+
31 Mwiikhupanyeryeke vamukhora! Mukhuweleke mpooma!
Nyuwo muttetthe wa oFilisti, atthu anyu ootheene anooriipiwa murima,
Okhala wiira onnoorwa mwiixi okhumaka onorti,
Nave anakhotto aya khanivalaana”.
32 Anrowa owaakhula exeeni anamitthaka a mulaponi?
Awo animwaakhula wiira Yehova oomuteka alisenso a oSiyoni,+
Nave atthu awe oowiiyeviha, anrowa otthyawelaka weiwo.
15 Muhupi woophukela oniroiheliwa oMowabi, tuula:+
Okhala wiira muttetthe wa wAri+ wa oMowabi waapwetexiwe ohiyu omosa,
Opuro owo woomaalihiwa.
Okhala wiira muttetthe wa oKiri+ wa oMowabi opwetexiwe ohiyu omosa,
Muttetthe owo woomaalihiwa.
2 Atthu aawela arowaka opuro ori empa* ni aawela mpakha oDiboni,+
Aawela opuro woorakamela musulu wiira yanleke.
Atthu a oMowabi annaakhupanyerya atthu a oNebo+ ni a oMedaba.+
Atthu ootheene aametthiwa mputu+ ni aametthiwa ereru.+
3 Atthu aawara isaakho aneetta mphironi.
Awo anniikhupanyerya ari ene vasulu va empa ni mapuro anivira atthu anceene;
Awo annimora, ananla.+
Tivonto, anakhotto a oMowabi ahinihiya aya okhuwela.
Awo annoova vanceene.
5 Murima aka onniwunlela atthu a oMowabi.
Atthu atthyanwe weiwo, aaphiya oSowari+ ni wEglathi-Xelixiya.+
Awo anninla awelaka etturuuru ya oLuhithi;
Anninla ikuttho arowaka oHoronayimi, mwaha wa ehasara ekhumelenle.+
6 Maasi a oNimirimi aawelela;
Malaxi makithi ahuuma,
Itthu sootheene sihuuma, khiivo etthu ekithi ehanle.
7 Tivonto akunxe aya mireerelo saya saahanle mwaarumasiya ni mihakhu saya;
Awo annilapuwa nxepa na miri.
8 Wunla waya onniiwanyeya mittetthe sootheene sa oMowabi.+
Wiikhupanyerya waya onniphiya wEglayimi;
Wiikhupanyerya waya onniphiya oBeeri-Elimi.
9 Maasi a oDimoni aasareya ephome,
Nave Muluku onookumiherya maxakha makina oDimoni,
Atthu a oMowabi yooponwe ni ale ahanle mulaponi,+
Onimwaakumiherya kharamu.
16 Mmuroihele epwittipwitthi mwene a mulaponi,
Mukhumaka oSela, nviraka moothakoni,
Mpakha ophiya mwaako wa epooma ya oSiyoni.
2 Ntoko mwaapalame onoomoliwa mpuruni mwawe,+
Atthu a oMowabi, anrowa okhala siiso opuro onilapuwa atthu, wa Arinoni.+
3 “Nvahe miruku, muthanle etthu yoowiira.
Muuttutthi onookhapelelani othana eriyari, oriipe ntoko ohiyu.
Nwiipithihe ale amwareyale ni muhaavarihe ale anitthyawa.
4 Nyuwo Mowabi, atthu aka amwareyale akhale eriyari anyu.
Mukhale nipuro aniipitha aya, mwaha wa ole oniphavela waapwetexa.+
Mulipa-oopwetexa onoomala,
Ohononiwa onoomala,
Nave ale anaanyakela atthu akina anoomala mulaponi.
5 Nuumala-vo, mwene a emusi ya Davidi, onrowa okilaathi veehiceni.
Owo onrowa okhala oororomeleya ni omwene awe onrowa okhala woolipa mwaha wa ophenta wawe woororomeleya;+
Onimwaaphukelaka atthu ottharaka exariya, ni onoopakaka itthu mwa xariya”.+
6 Nihiiwa olavuliwaka sa wiixinnuwiha wa Mowabi, owo onniixinnuwiha vanceene.+
Nihiiwa olavuliwaka sa wiittottopa wawe, wiixinnuwiha wawe ni onanariwa wawe;+
Masi wiittottopa wawe ti weethiru.
7 Tivonto, Mowabi onrowa wiikhupanyerya mwaha wa maxakha awe;
Atthu ootheene a weiwo animwiikhupanyerya.+
Ale anrowa omaniwa, anrowa wiikhupanyeryaka yinlelaka ipoolu sa ewuuva yoowuuma ya oKiri-Harexi.+
Anamalamulela a mulaponi aanyakatta iritta seiyo saimale ewuuva yooxeerya;*
Iritta iyo saahiphiya oYazeri.+
Iyo saahiphiya mpakha woothakoni.
Iritta saya isya saahiphiya mpakha ophareya.
9 Tivonto, miyo kinimunlela ematta ya ewuuva ya oSiibima ni ematta ya oYazeri.
Nyuwo Hexeboni ni Eleyale,+ maithori aka anoosareya mulaponi mwanyu,
Okhala wiira otthapa wa ale anihepha ipyo ni anithukumanya mihokorokho sa elimwe, woomala.*
10 Omatta, woomala otteeliwa murima ni otthapa,
Nave wiipa ni otthapa woomala mmatta mwa ewuuva.+
Mulipa oninyakatta ewuuva, khonnyakatta-tho ewuuva,
Okhala wiira miyo koomaliha otthapa.+
11 Mwaha wa Mowabi, murima aka onnittettemela,+
Ntoko mikhoyi sa viola,
Nave kooriipiwa murima vanceene, mwaha wa Kiri-Harexi.+
12 Hata Mowabi iikukhumulaka owela nipuro noottukhuwa wiira aakokhorele amuluku awe, aahiiso ovekelaka vanceene mutemplo mwawe, onrowa opaka eyo mahala ene.+
13 Ala moolumo Yehova aalavunle awe khalai ene omuhimyaka Mowabi. 14 Vano Yehova onihimya wiira: “Ntoko eniiraneya aya ni namuteko oniliviwa, ovuwa wa Mowabi onoomala, muhina mwa iyaakha tthaaru. Atthu khanrowa wiiwananaka, nave ale anrowa ohala anrowa okhala vakhaani ni oohilipa”.+
17 Muhupi woophukela oniroihiwa oDamaasiko, tuula:+
2 Ipooma sa wAroweri,+ khasinrowa okhaliwaka;
Makoto a inama anrowa wumpaathiki memmo,
Khuuvo onrowa woopopihaka inama iyo.
3 Yehova a anakhotto onihimya wiira:
Ipooma sa wEfrayimi+ sinoolakaseya,
Nave omwene wa oDamaasiko+ onoomala,
Ovuwa wa atthu a oSiiria ahanle, onrowa olikanaka ni ovuwa wa anamwane a Isarayeli”.
4 “Nihiku nno, ovuwa wa Yakobe onoovukuwa,
Nave erutthu awe yooneneva enimootta.
5 Onrowa okhalaka ntoko mulipa-oohepha onithukumanya ipyo mmatta,
Yoowo onihepha etiriku ni moono awe.
Onrowa okhalaka ntoko mutthu onittottela ipyo nxepa* na oRefayimi.+
6 Yehova Muluku a Isarayeli, onihimya wiira: Sinrowa ohala paahi mihokorokho vakhaani sa olivera,
Ntoko vaniiraneya aya okathi onitathiwa aya mwiri wa olivera.
Eritta yoorakamelaxa osulu, sinrowa ohala mihokorokho miili aahiiso miraru paahi soottokottha.
Eritta eniima vanceene, sinrowa ohala mihokorokho mixexe aahiiso mithanu paahi”.+
7 Nihiku nlo, mutthu ononvekelaka Mpattuxa awe wiira omukhaliherye, nave onrowa omuroromelaka Muluku Oowaarya a Isarayeli. 8 Khonrowa waaroromelaka altaari,+ yaawo aapanke awe ni matata awe.+ Nnakhala khonrowa ororomelaka itthu opanke awe ni ikatha sawe, sikhale miri soowuuma onikokhorela awe* aahiiso mapuro anipahiwa nsenso.*
9 Nihiku nno, ipooma soolipihiwa sinrowa olikanaka ni nipuro nihinkhaliwa niri mutakhwani,+
Ntoko eritta enyanyaliwe ohoolo wa aisarayeli;
Iyo sinrowa okhala milepe.
Tivonto munipaka anyu ixarti sooreera,
Munaala memmo miri sinikhuma ilapo sikina.*
11 Othana, munnitekelela saana ematta anyu,
Voosiisu, munnimeliha itthu mwaalale anyu,
Masi itthu munrowa anyu ohepha, sinoolakaseya nihiku munrowa anyu owereiwa ni woona owereya ohinimala.+
12 Mwiiwe! Aakhala atthu anceene ahiniiwanana,
Yaawo aninyakulihana ntoko oruma wa maasi a mphareya!
Maloko anninyakula,
Onyakula waya onlikana ni oruma wa maasi manceene!
13 Maloko anninyakula ntoko oruma wa maasi manceene.
Muluku onoopwapwela maloko awo, nto awo anootthyawela ottaiwene,
Awo anoovavihiwa ntoko ikavava siri vamwaako, seiyo sinivavihiwa ni epheyo,
Ntoko malaxi oowuuma anivavihiwa ni nayuupuri.
14 Vahalaka wiila, awo anniwoopopiha atthu.
Varowaka oxa, awo khanikhala-tho.
Ela ti etthu aniliviwa aya atthu anniiyerya,
Ni anaakhela aya ale anikuxa mireerelo sahu.
18 Mootakhaliwa nyuwo, elapo eniiwanyeya onyakula wa axikokho anivava,
Muttetthe wa miro sa wEthiyopia!+
2 Ilapo iyo sinnaaruma anamitthaka aya aviraka mphareya,
Alapuwaka mmaasini, awenle ene ikalawa sipakiwe ni nammese,* ahimyaka wiira:
“Nyuwo anamitthaka oowaakuveya,
Murowe elapo ya atthu oorakama ni arina erutthu yooreera,
Ni anooviwa mapuro ootheene.+
Murowe elapo yoowerya ni enixintta ilapo sikina,*
Yeeyo enivira miro sinceene”.
3 Nyuwo atthu ootheene munikhala elapo ya vathi,
Etthu munrowa anyu owehaka, enrowa okhala ntoko siisaale vanooneya aya esinaale yeemexiwe vamwaako,
Nave munrowa wiiwaka oruma, siisaale ntoko vaniiwanyeya aya oruma wa nlope.
4 Etthu Yehova okilenle awe tiila:
“Kinrowa okhalaka kihoovaka etthu ni kiwehaka* nipuro naka,
Ntoko epheyo yooviha ni waarya wa nsuwa,
Ntoko okame onimorela vathi okathi wooviha onihemphwa.
5 Ohinatthi ophiya okathi woohepha,
Okathi yoole ithutu sinimora aya ni ewuuva enittokottha aya,
Iritta saya saamukhaani sinimwiikitthiwa ni ecampeya,*
Nave miraapela saya sinookwasiwa sirihiwe.
6 Mirutthu saya sootheene, sinrowa ohiyeriwa axipalame a omwaako anikhuura enama,
Ni inama sa mutakhwani.
Axipalame awo, anooviriha elimwe akhuuraka seiyo,
Nave inama sootheene sa mutakhwani, sinooviriha okathi wa ohepha sikhuuraka seiyo.
7 Okathi owo, Yehova a anakhotto onooruuheliwa etthu,
Ekhumaka elapo ya atthu oorakama ni arina erutthu yooreera,
Ni anooviwa mapuro ootheene,
Ni ekhumaka elapo yoowerya ni enixintta ilapo sikina,*
Yeeyo enivira miro sinceene.
Awo anoomuruuhela Yehova a anakhotto, nipuro niri nsina nawe, eyo piiyo, mwaako Siyoni”.+
19 Muhupi woophukela oniroiheliwa wExiitu, tuula:+
Moone! Yehova oowela neeku nawe noowaakuveya ni onnikela wExiitu.
Amuluku eethiru a wExiitu, annittettemela ohoolo wawe,+
Mirima sa atthu a wExiitu sinimoova vanceene.
2 “Kinoowiiriha atthu a wExiitu otuphelana yaawo-ru,
Awo anoowana yaawo-ru,
Khula mmosa onoowana ni munnawe ni ole aattamanne awe,
Epooma emosa enoowana ni epooma ekina, omwene mmosa onoowana ni omwene mukina.
3 Nave atthu a wExiitu anooxanka,
Miyo kinimwaahonona apalano aya.+
Awo animwaaroromelaka amuluku aya,
Ni anamaxintta, anookhwiri ni anahako.+
4 Pwiya eekeekhai, Yehova a anakhotto onihimya wiira:
Kinimwaavahererya atthu a wExiitu pwiya ootakhala, nto mwene ootakhala tonrowa waalamulelaka”.+
5 Maasi a mphareya animuuma,
Nave muro onoowelela ni onimuuma.+
6 Miro sinrowa wunkhaka vanceene;
Miro saamukhaani sa muro Niilo a wExiitu, sinoowelela ni sinimuuma.
Marekele ni anammese* anrowa onyaala.+
7 Miro siri mukerekhere mwa muro Niilo, opuro onimalela aya muro owo,
Ni imatta sootheene saaliwe ipyo mukerekhere mwa muro Niilo+ sinimuuma.+
Itthu sootheene siri mmatta-mmo sinoovavihiwa ni epheyo, khasinrowa okhala.
8 Nave atthu antotha ihopa anooriipiwa murima,
Ale anaarihela acoolo mmuro Niilo, animwiikhupanyerya,
Nave atthu anrihela matthavi aya mmaasini, anoovukuwa.
9 Ale anipaka ikuwo sa eliinyu,+
Ni ale anitthava ikuwo sa nxotte, animuulihihiwa muru.
10 Atthu anitthava ikuwo, anooriipiwa murima;
Anamuteko ootheene aniliviwa, anooriipiwa murima.
11 Makhulupale a oSowani,+ alolo.
Asuweli aninvaha miruku Farawo, anninvaha miruku soohikhalela.+
Vaniweryaneya sai omuleela Farawo wiira:
“Miyo kiyariwe nloko na asuweli,
Nloko na mamwene a khalai”?
12 Vano, asuweli anyu ari vai?+
Yooleeleni akhala wiira annisuwela etthu Yehova a anakhotto, olakenle awe wiiriha elapo ya wExiitu.
13 Makhulupale a oSowani, ahiira itthu sa elolo;
Makhulupale a oNofi,*+ aawokiwa;
Maxeefi a mahimo a wExiitu ahaahapuxa atthu a wExiitu.
14 Yehova oowaakanyerya atthu a wExiitu;+
Nave ahooleli a wExiitu, ahaahapuxa vanceene atthu a wExiitu,
Ntoko namuhapaliwa ontherekuwa vamarapheyoni vawe.
15 Nave atthu a wExiitu khanrowa owerya opaka etthu,
Akhale makhulupale aahiiso acikhaani,* akhale atthu oovuwa aahiiso ahinooniwa okhala etthu.*
16 Mahiku awo, atthu a wExiitu anrowa ottettemelaka ni woova vanceene ntoko athiyana, mwaha wa Yehova a anakhotto onrowa weemexa ntata nawe noowerya wiira aahukhumu.+ 17 Nave elapo ya oYuda, enrowa woopopiha elapo ya wExiitu. Atthu a wExiitu anrowa woovaka, okathi anrowa aya wiiwa elavuliwaka elapo ya oYuda, okhala wiira annisuwela wiira yookhala etthu Yehova a anakhotto onrowa awe owiiriha.+
18 Mahiku awo, sinookhala ipooma thanu sa elapo ya wExiitu, sinrowa olavulaka nttaava na akanaani+ ni anoolaphaka wiira anrowa ororomeleyaka wa Yehova a anakhotto. Epooma emosa enrowa ovahiwa nsina noowi Muttetthe wa Opwetexiwa.
19 Mahiku awo, eriyari ya elapo ya wExiitu, onookhala altaari onrowa otekeliwa Yehova. Nave mmukanoni mwa elapo eyo, enimweemexiwa epilaari para Yehova. 20 Itthu iyo sinrowa okhala esinaale wiira atthu amuupuweleke Yehova a anakhotto, wExiitu. Awo anoomukhuwelela Yehova mwaha wa atthu anaahaaxa. Nto owo onimwaaroihela moopoli muulupale, wiira owoopole. 21 Mahiku awo, Yehova onimwiisuweleiha atthu a wExiitu, nave atthu wExiitu anoomusuwela Yehova. Awo anonvaha mikuttho ni itthu sikina. Nave-tho, awo anommanela natiri Yehova ni anoomutaphula natiri owo. 22 Yehova onimwaavaha ehukhumu atthu a wExiitu+ ni onimwaapenuxa. Atthu awo anootthikela wa Yehova. Nto owo onoowiiwa okathi anrowa aya omuxonttela ni onimwaapenuxa.
23 Mahiku awo, enookhala estaraata+ enrowa okhuma wExiitu erowaka wAsiiria. Vano atthu a wAsiiria anoorowaka wExiitu, nave atthu a wExiitu anoorowaka wAsiiria. Nto atthu a wExiitu ni atthu a wAsiiria, anrowa omurumeelaka Muluku hoothe. 24 Mahiku awo, atthu a wIsarayeli anrowa okhala nloko na neeraru ninrowa otakaahana ni atthu a wExiitu ni a wAsiiria.+ Atthu a Isarayeli anrowa okhala mareeliho para atthu ootheene anikhala elapo ya vathi, 25 okhala wiira Yehova a anakhotto ohaareeliha, iiraka: “Areelihiwe atthu aka, eyo piiyo, Exiitu, vamosa ni aSiiria yaawo kaapanke aka ni matata aka. Nave areelihiwe aisarayeli, yaawo kihiyeriwe aka”.+
20 Mwaakha mwene Sargoni a wAsiiria aamurumme awe Tartani* orowa wAxidodi,+ Tartani owo, aahiwana ni elapo eyo ya wAxidodi ni aahikuxa.+ 2 Okathi ene yoowo, Yehova aahimuleela Yesaya,+ mwaana a Amozi wiira: “Mwarule isaakho nwanre anyu muyuununi mwanyu ni mwarule isantaalya sanyu”. Nto Yesaya aahiira siiso, oneetta ohiwanre ikuwo* nnakhala isantaalya.
3 Nuumala-vo, Yehova aahihimya wiira: “Ntoko siisaale murumeyi aka Yesaya, oneetta awe iyaakha tthaaru ohiwanre ikuwo nnakhala isantaalya, wiira ekhale esinaale+ enaalopola atthu a wExiitu+ ni a wEthiyopia,+ 4 siiso-tho, mwene a wAsiiria onooweettiha atthu onrowa awe waavara a wExiitu+ ni a wEthiyopia, amiravo ni alopwana oowuuluvala, ahiwanre ikuwo nnakhala isantaalya, makhuttu aya yooneyaka, eyo piiyo, wiira Exiitu uuliwe muru. 5 Ale yaamuroromela Ethiyopia ni yaixinnuwiha mwaha wa Exiitu, animoova ni animuuliwa muru. 6 Mahiku awo, atthu anikhala waattamela ophareya, anoohimya wiira: ‘Moone etthu ewiiranenle atthu yaale naarororomela ahu, yaawo naatthimakela ahu wiira anikhaliherye ni anoopole mmatatani mwa mwene a wAsiiria! Nto vano ninrowa woopowa sai?’”
21 Muhupi woophukela oniroiheliwa muttetthe wa woothakoni onilikana ni ephareya,* tuula:+
Ennoorwa ehasara enlikana ni nayuupuri, ekhumaka osuuli,
Ekhumaka woothakoni, ekhumaka elapo yoowoopiha.+
2 Kihooniheriwa etthu ela yoowoopiha:
Elapo yoowoka, enniwoka,
Nave elapo enipwetexa, ennipwetexa.
Nyuwo atthu a wElami, muroweke ohoolo! Nyuwo atthu a oMedia, mwaatuphele!+
Kinoomaliha ohaawa wootheene muttetthe owo waakumihenrye aya atthu.+
3 Mwaha wa etthu koonihiwe aka, miyo kooriipiwa murima vanceene.*+
Kinnoona owereya,
Ntoko owereya onoona awe muthiyana oniyara.
Kookhulumuwa vanceene, vahiniwerya aka wiiwa;
Kooxanka vanceene, kihiniwerya aka woona.
4 Murima aka onookivava; kinnoova vanceene.
Ohiyu kaalipelela aka vanceene, onnikiiriha ottettemela.
5 Mulokiherye meesa ni mwaarumari ikhatera!
Mulyeeke ni nwuryeke!+
Nyuwo makhulupale, nvenye muhele makhura nikula na wiixaakihana!*
6 Etthu Yehova okihimenrye awe tiila:
“Murowe, mwampwehe kwarta wiira ohimyeke etthu onoona awe”.
7 Owo aahiweha ekaaro ya ekhotto yaapuruliwa ni ikhavalo piili,
Ekaaro ekina ya ekhotto yaapuruliwa ni apuuru,
Ekaaro ekina-tho ya ekhotto yaapuruliwa ni ikamelo.
Owo aahiweha ni ephoole, aayo, ephoole yinceene.
8 Nto owo aahikhuwela ntoko kharamu, iiraka:
“Nyuwo Yehova, miyo kinneemela nipuro na mulipa-oowehaweha, khula nihiku, othana wootheene,
Nave kinneemela nipuro kiniwehaweha aka khula nihiku, ohiyu wootheene.+
9 Mooneke etthu enirwa:
Annoorwa alopwana awenle ene ekaaro ya ekhotto enipuruliwa ni ikhavalo piili!”+
Nuumala-vo, aahilavula iiraka:
“Oomora! Babiloonia, oomora!+
Ilatarato sootheene sa amuluku aya eethiru, soopwexakaseriwa vathi!”+
10 Nyuwo atthu aka, muneepetthiwa ntoko ipyo,
Nyuwo muri ipyo sa nipuro naka nneepetthiwa etiriku,+
Kihooleelani etthu kimwiiwale aka Yehova a anakhotto, Muluku a Isarayeli.
11 Muhupi woophukela oniroiheliwa oDuma,* tuula:
Ookhala onikikhuwelela okhumaka oSeyiri, iiraka:+
“Nyuwo mulipa-oowehaweha, ohiyu ola oneetta sai?
Nyuwo mulipa-oowehaweha, ohiyu ola oneetta sai?”
12 Mulipa-oowehaweha owo, aahaakhula wiira:
“Voosiisu onnoorwa, nave ohiyu onnoorwa.
Mwaaphavelaka okoha, mukoheke.
Mutthikeke-tho ekwaha ekina!”
13 Muhupi woophukela oniroiheliwa othako woowaataleya, tuula:
Nyuwo atthu a oDedani,+ muneetta mukwaha ni ikamelo,
Nvirihe ohiyu mutakhwani ni moothakoni moowaataleya.
14 Nyuwo atthu anikhala elapo ya oTema,+
Mwaaroihele maasi ale avoliwe ntthona,
Mwaroihele eyoolya ale anitthyawa elapo aya.
15 Awo anitthyawa espaata,* espaata yeeyo evareleliwe mmatatani,
Anitthyawa muura wookokhiwa ni anitthyawa ekhotto yooviha.
16 Etthu Yehova okilenle awe tiila: “Ntoko eniiraneya aya ni namuteko oniliviwa, ovuwa wootheene wa oKedari+ onoomala muhina mwa eyaakha emosa. 17 Eriyari ya anakhotto a oKedari, ale anivonya mattheere,* anrowa ohala vakhaani, okhala wiira Yehova Muluku a Isarayeli, tolavunle”.
22 Muhupi woophukela oniroiheliwa nxepa, tuula:+
Exeeni yiiraneyale, atthu anyu ootheene awenle aya vampani?
2 Epooma anyu enoosareya onyakuleleya,
Okhuweliwa ni enrowa okhala yoowiixinnuwiha.
3 Makhulupale anyu ootheene anrowa otthyawa hoothe.+
Atthu anyu anoovariwa, hata ohirumeeliwe muura.
Hata atthyawelaka ottaiwene,
Atthu awo ootheene anoovariwa, wiira akhale aperesu.+
4 Tivonto kihimmye aka wiira: “Muhikiwehexexeke,
Kinimunla mwaha wa oriipiwa murima.+
Muheererye okimaaliha,
Mwaha wa opwetexiwa wa atthu aka.+
5 Nlo nihiku na onyakuleleya, oxinttiwa ni oxanka, oxepani,+
Nenlo ninkhuma wa Pwiya Muulupalexa, Yehova a anakhotto.
6 Anakhotto a wElami,+ aakuxa mirupa soosareya mattheere,*
Nave aawela ikhavalo ni ikaaro sa ekhotto sinipuruliwa ni inama,
Nave-tho anakhotto a oKiri+ aalokiherya nikula naya na wiixaakihana.*
7 Maxepa anyu* ooreerexa,
Sinoosareya ikaaro sa ekhotto sinipuruliwa ni inama,
Nave ikhavalo* sinrowa weemela vamukhora.
8 Exiri yaattiyelela oYuda, enoovenxiwa.
“Nihiku nlo, munooweha ikaruma sa ekhotto siri empa eri etakhwa ya oLiibano.+ 9 Nave munooweha iphaka sinceene siri epooma ya Davidi.+ Munoosuka maasi a ehime yaamukhaani.+ 10 Munookontari ipa sa oYerusalemu, nto munoopwexa sikina wiira mulipihe exiri. 11 Nave, eriyari ya ixiri piili, munoopaka epasiya wiira muthukumanyeke maasi a ehime ya khalai. Masi khamunrowa omuroromela Muluku Muulupalexa opanke, nnakhala khamunrowa omuupuwela Muluku, yoowo olakenle opaka, okhuma khalai.
12 Nihiku nlo, Pwiya Muulupalexa, Yehova a anakhotto,
Onimwaaruma atthu wunla ni wiikhupanyerya,+
Omettha mputu ni owara isaakho.
13 Ohiya-vo, atthu anrowa otthapaka ni otteeliwa murima,
Anrowa wiivaka ipooyi ni ipwittipwitthi,
Anrowa okhuuraka enama ni owurya eviinyu.+
Awo anoohimyaka wiira: ‘Weeso nilyeeke ni niwuryeke, okhala wiira meelo ninrowa okhwa’”.+
14 Nuumala-vo, Yehova a anakhotto, aayo, Pwiya Muulupalexa, Yehova a anakhotto, aahikileela owaruni waka, wiira: “‘Nyuwo atthu, etampi ela khamunrowa oleveleliwa mpakha okhwa’”.+
15 Etthu onihimya awe Pwiya Muulupalexa, Yehova a anakhotto, tiila: “Murowe mwakumane ni Xebena,+ yoowo oniweherya etthoko* ya mwene, mmuleele wiira: 16 ‘Exeeni munaavya anyu-va? Nave ti pani oweemerenryeni wiithipela mahiye opuro ola?’ Xebena owo onniithipela mahiye opuro woottukhuwa. Owo onnithipa mahiye awe vamwala. 17 ‘Nyuwo mulopwana, moone! Yehova onimoovarani ooriheleni vathi ni ikuru. 18 Muluku onoowuupaanyani saana ni onimoorihelani nipuro nuulupale, ntoko oniirihiwa awe poola. Nyuwo munrowa okhwa weiwo, nave ikaaro sanyu sa ekhotto sooreera, sinrowa ohala weiwo. Eyo enrowa okhala etthu yoowuuliha muru vatthokoni va pwiya anyu. 19 Nave kinoowaakhani okhulupale anyu ni kinoowoomolani omutekoni wanyu.
20 “‘Mahiku awo, kinoomwiihana murumeyi aka Eliyakiimi,+ mwaana a Hilikiya. 21 Kinonwariha nlaya nanyu ni kinoomutthukwelela oratteene musako anyu,+ ni kinonvaha okhulupale anyu mmatatani mwawe. Owo onrowa okhala paapa a atthu anikhala oYerusalemu ni a nihimo na Yuda. 22 Kinoohela mmakhatani mwawe, exaavi ya empa ya Davidi.+ Owo ahula, khuuvo onrowa owala. Nave awala, khuuvo onrowa ohula. 23 Kinoomukhomakela ntoko epereku ekhomeliwe nipuro noolipa. Onrowa okhala ntoko ehice yoovuwa, munlokoni mwa apapawe. 24 Ovuwa wootheene wa nloko na apapawe, onrowa olipa nuuwo. Anaawe ni osuulu awe, anrowa olipaka nuuwo, siisaale mihasa sootheene saamukhaani, itixela ni mirinki sootheene suulupale sinlipa aya ni epereku sithomeiwe aya.
25 “Yehova a anakhotto onihimya wiira: ‘Epereku yaakhomakeliwe nipuro noolipa enookumihiwa.+ Eyo enimwiikitthiwa ni enoomora, nto itthu sootheene saathomeiwe vaavo, sinoomorela vathi sihononeye, okhala wiira Yehova mwaneene, tolavunle siiso’”.
23 Muhupi woophukela oniroiheliwa oTiiro, tuula:+
Nyuwo apakiti a oTaarisi, mwiikhupanyeryeke!+
Epoortu* yoonyaanyiwa, khivaniweryaneya ophiya.
Nyuwo mooleeliwa muri ene oKitimi.+
2 Mmaale nyuwo atthu munikhala ophareya.
Alipa a nakoso a oSiidoni,+ yaawo anivira mphareya, aawiirihani othaaciri.
3 Etiriku ya oSihori,*+ ni itthu saahemphwa mukerekhere mwa muro Niilo, saanivirihiwa mmaasini.
Nto muttetthe wa oTiiro, waanithaaciri mwaha wa itthu iyo.
Nave itthu iyo saaniphwanyiha mureerelo ilapo sikina.+
4 Nyuwo muttetthe wa oSiidoni, muri oolipa ni mutekiwe waattamela mphareya, muuliwe muru,
Okhala wiira ephareya yoohimya wiira:
“Miyo nkoonale owereya onimphwanya muthiyana ohanle oyara, nnakhala nkiyanre,
5 Atthu anooxanka okathi anrowa aya wiiwa ihapari sa oTiiro,+
Ntoko siisaale yaaxankale aya okathi yaiwale aya ihapari sa wExiitu.+
6 Mulapuwele muttetthe wa oTaarisi!
Nyuwo atthu munikhala waattamela ophareya, mwiikhupanyeryeke!
7 Epooma anyu ti yeela atthu yahaareere aya otteeliwa murima okhuma khalai?
Atthu a epooma eyo, yaanithaamela ilapo sa ottaiwene.
8 Ti pani olamunle etthu ela wiira yiiraneye muttetthe wa oTiiro,
Yoowo waakawa ikhara,
Nave alipa a nakoso aya yaari makhulupale,
Nave-tho anamarotta aya yaattittimihiwa mulaponi mootheene?+
9 Yehova a anakhotto, tolamunle etthu ela,
Wiira omalihe wiixinnuwiha waya, mwaha wa oreera waya,
Ni wiira owuulihihe muru atthu ootheene oottittimihiwa a mulaponi mootheene.+
10 Nyuwo mwaana mwaamuthiyana a oTaarisi, mmwareele mulaponi ntoko oniira awe muro Niilo.
Okhala wiira khokhanle opuro aneemela apakiti.*+
11 Owo ohookolela ntata nawe ophareya;
Ooxekexa ilapo sa mamwene.
Yehova ooruma opwexakasiwa ipa soolipihiwa sa oFeniisia.+
12 Owo onihimya wiira: “Nyuwo mwaana mwaamuthiyana a oSiidoni onihaaxiwa,
Khamunrowa-tho otteeliwa murima.+
Nvenye, mulapuwele oKitimi.+
Hata weiwo, khamunrowa ophumurya”.
13 Nwehe elapo ya oKhaldeya.+
Ti akhaldeya yaawo, yiirinhe elapo ela okhala opuro wa axinama a moothakoni,
Ohiya atthu a wAsiiria.+
Awo aateka ipa saya sa ekhotto ni aarukurerya ipooma iyo,
Nave aapwexakasa ipooma saya soolipihiwa,+
Ni ahiiriha ipooma iyo okhala milepe.*
14 Nyuwo apakiti a oTaarisi,
Mwiikhupanyeryeke, okhala wiira ipa sanyu soolipihiwa, soopwexiwa.+
15 Mahiku awo, muttetthe wa oTiiro onooliyaliwa iyaakha 70,+ iyaakha seiyo mwene mmosa onikhala awe mukumi. Nuuvira iyaakha 70, muttetthe wa oTiiro enimwiiraneya etthu enihimya aya nsipo na muthiyana namararuwa, nenno nnihimya so:
16 “Mmukuxe viola anyu, nyuwo muthiyana namararuwa muliyaliwe, mweetteetteke mpooma.
Mmoopeke oratteene viola anyu,
Mwiipeke masipo manceene,
Wiira atthu awuupuwelekeni”.
17 Samala iyaakha 70, Yehova onimuupuwela muttetthe wa oTiiro. Muttetthe owo onootthikela miteko sawe, oraruwaka ni ilapo sootheene sa moolumwenkuni. 18 Masi musurukhu onrowa awe oliviwa ni eluukuru awe, sinrowa okhala ntoko itthu soowaarya sinivahiwa Yehova. Itthu iyo khasinrowa othukumanyiwa nnakhala osukiwa, okhala wiira itthu iyo anrowa ovahiwa atthu a Yehova, wiira alyeeke mpakha ovona ni awareke ikuwo sooreera.+
24 Mwiiwe! Yehova onnaakumiha atthu ootheene mulaponi, ni onnihonona elapo* eyo.+
Owo onnirukunuxa+ ni onnaamwara-mwarya atthu aya.+
2 Atthu ootheene enrowa owiiraneela etthu emosa-ru:
Atthu ni namukuttho,
Murumeyi mulopwana ni pwiya awe,
Murumeyi muthiyana ni muhano awe,
Mulipa-oothuma ni mulipa-ootumiha,
Mulipa-onooliha ni mulipa-onoola,
Mulipa-onikophiha ni mulipa-onikopha.+
3 Atthu ootheene anookumihiwa mulaponi-mmo, khuuvo onrowa ohala;
Itthu sootheene sa mulaponi-mmo sinrowa wiiyiwa,+
Okhala wiira Yehova tohimyale siiso.
4 Elapo enninla;*+ eyo ennuuma.
Elapo yeeyo yaaruwerya, vano kheniruwerya; eyo ennuuma.
Makhulupale a mulaponi, annimala.
6 Tivonto, elapo ela ennihononeya, mwaha woowi yootakhalihiwa,+
Nave atthu anikhala memmo, aakhalana mulattu.
Nave-tho atthu a mulaponi-mmo annimala,
Ni ahanle alopwana vakhaani paahi.+
7 Eviinyu ya niinaano enniwelela, miri sa ewuuva sinnuuma,+
Ootheene yaale yaatteeliwa murima, anninla.+
8 Oruma wa malapa, yaawo yaatteeliha murima atthu, woomala;
Onyakula wa atthu yaapaka ifesta, woomala;
Oruma wa viola, yoowo aatteeliha murima atthu, woomala.+
9 Awo anrowa owuryaka eviinyu, ahiipaka isipo,
Nave soowurya soohapala khasinrowa osivaka.
10 Epooma ehinikhaliwa, yoomora;+
Ipa sootheene soowaliwa, nto khuuvo oniwerya ovolowa.
11 Awo anninla mphironi, mwaha wa ohikhala eviinyu.
Otteeliwa murima wootheene woomala-mala;
Otteeliwa murima mulaponi woomala.+
13 Etthu enrowa owiiraneela atthu a mulaponi-mu, tiila:
Vanrowa okhalaka ntoko okathi ontathiwa aya mwiri wa olivera,+
Onrowa olikanaka ni okathi enittottiwa aya ewuuva, nuumala ovira okathi enuuruliwa aya.+
14 Atthu anrowa okhuwelaka,
Anrowa otthapaka.
Mpantta onikela nsuwa,* awo anrowa olaleyaka okhulupale wa Yehova.+
15 Tivonto awo anrowa onvuwihaka Yehova mpantta onikhuma nsuwa;+
Musisironi, awo anrowa ovuwihaka nsina na Yehova, Muluku a Isarayeli.+
16 Hiyo ninniiwa isipo sikhumaka omalenle elapo, siiraka:
“Ovuwihiwe Muluku a xariya!”+
Masi miyo kinihimya wiira: “Miyo kinnootta, miyo kinnootta!
Kootakhaliwa! Anawoothe, annootha;
Aayo, awo annithipelela waawoka atthu akina”.+
17 Woova, malitti ni miraakho, sinnoolipelelani nyuwo, munikhala mulaponi.+
18 Ootheene ale anrowa otthyawaka oruma woowoopiha, anoomorela mulittini,
Nave ootheene ale anrowa okhumaka mulittini, anoomorela vamuraakhoni.+
Mikhora sa maasi a wiirimu sinoohuliwa,
Nave alisenso a elapo anrowa oxekexeya.
20 Elapo ela enittikinyeya ntoko namuhapaliwa,
Ennirowa ohoolo ni ottuli, ntoko muxaxa onittikinyiwa ni epheyo.
Eyo yoolemeliwa ni itampi saya,+
Enoomora, vahinrowaaya-tho owerya ovenya.
21 Mahiku awo, Yehova onimwaaphukela anakhotto a wiirimu,
Ni onimwaaphukela mamwene a mulaponi.
22 Nave awo anoothukumanyiwa nipuro nimosa,
Ntoko aperesu anithukumanyiwa mulittini,
Anoowaleliwa mukhatteya;
Yavira mahiku manceene, awo anoophukeliwa.
23 Mweeri woosarya, onoohiya waarya,
Nsuwa noowaarya, nnoottipha,+
Mwaha woowi Yehova a anakhotto, ookhala Mwene+ omwaako Siyoni+ ni oYerusalemu.
Owo onoolamulela ni ovuwa, ohoolo wa makhulupale a nloko nawe.+
25 Khoo Yehova, nyuwo mwa Muluku aka.
Kinnovuwihani ni kinnittottopela nsina nanyu,
Okhala wiira moopaka itthu sootikiniha,+
Seiyo mwaalakenle anyu opaka okhuma khalai.+
Nyuwo moopaka itthu mulavunle anyu, nave munnooniherya wiira mwa Muluku oororomeleya.+
2 Muhiiriha epooma okhala ntoko maluku oowuukeliwa,
Nave muhiiriha epooma yoolipihiwa, okhala milepe.*
Epooma yoolipihiwa ya anamurwa, khahiyo-tho epooma;
Eyo khentthikela-tho otekiwa.
3 Tivonto, nloko na ikuru ninrowa woovuwihani;
Epooma ya atthu a maloko ootakhala, enoowoovani.+
4 Nyuwo mwa nipuro noolipihiwa para atthu oowiiyeviha,
Mwa nipuro noolipihiwa para atthu oohaawa axankale;+
Mwa nipuro nootthyawela okathi enirupa aya epula yinceene,
Ni mwa muuttutthi okathi wooviha.+
Nyuwo mwa nipuro noolipihiwa okathi onanariwa wa atthu oohaaxa, onlikana aya ni epula yinceene enimana exiri.
5 Ntoko elapo yoowuuma eniviha aya,
Nyuwo munnimaaliha onyakula wa awanani.
Ntoko oviha onivukuliwa aya ni muuttutthi wa meeku,
Siiso-tho, nsipo na atthu oohaaxa ninnimaalihiwa.
6 Vamwaako vaava,+ Yehova a anakhotto onimwaapakela atthu ootheene efesta,
Efesta erina yoolya yoosiva saana,+
Efesta erina eviinyu yoosiva saana,
Efesta erina yoolya yoosiva saana ni enama yinceene yoosivexa,
Erina eviinyu yootepa osiva.
7 Vamwaako vaava, miyo kinookumiha eveewu enaakhuneela atthu ootheene,
Eveewu enikhuneela maloko ootheene.
Owo onoomaliha oveehiwa wa atthu awe, mulaponi mootheene,
Okhala wiira mwaneene Yehova, tolavunle.
9 Mahiku awo, atthu anoohimya wiira:
“Mooneke! Muluku ahu ti yoola!+
Ola ti Yehova!
Hiyo noomuroromela yoowo.
Nitthapeke ni nitteeliweke murima mwaha woowi owo onninoopola”.+
10 Ntata na Yehova nnookhapelela mwaako ola,+
Nave muttetthe wa oMowabi onoonyakeliwa opuro ori awe,+
Ntoko annyakeliwa aya malaxi oowuntta yuukeliwe.
11 Owo onimookola ntata nawe, ommane Mowabi,
Siisaale mulipa-ookata onimana awe maasi ni matata awe,
Okathi onikata awe.
Onoomaliha wiittottopa waya,+ aamanaka ni matata awe.
12 Nave, onoomoroxa epooma aya yoolipihiwa,
Ni ixiri saya soorakamela osulu;
Onoomoroxela vathi, vantthupini.
26 Mahiku awo, oYuda+ nnimwiipiwa nsipo nla:+
“Nookhalana epooma yoolipa.+
Woopola wawe onlikana ni exiri ni etthu enilipiha exiri eyo.+
2 Muhule mikhora+ wiira nloko na xariya nivolowe,
Nenno nimmwiiwelela Muluku.
3 Munimwaakhapelela ale anlipa ni nyuwo;*
Okathi wootheene munimwaavahaka murettele,+
Okhala wiira anoororomelani nyuwo.+
5 Owo ohaayeviha ale oowiittottopa, eyo piiyo, epooma yoowiixinnuwiha.*
Owo oomoroxa,
Oomoroxela vathi;
Oomoroxela vantthupini.
6 Eyo enoonyakeliwa,
Enoonyakeliwa ni inawu sa atthu oopuheriwa, ni inawu sa atthu oohaawa”.
7 Ephiro ya anaxariya, ti yoowookololowa.
Okhala wiira nyuwo mwa naxariya,
Munrowa oreeriha ephiro ya anaxariya.
8 Okathi oneetta ahu ephiro anyu ya xariya, nyuwo Yehova,
Hiyo ninnoororomelani nyuwo.
Hiyo onisivela vanceene nsina nanyu, nave nimphavela wiira nuupuweleliweke.*
9 Ohiyu, miyo kinnoophavelani ni murima aka wootheene,
Aayo, kinnoophavelani ni murima aka wootheene.+
Okathi muniphukela anyu elapo,
Atthu anikhala mulaponi-mmo anniixutta exariya.+
10 Hata mutakhali oreereliwaka murima,
Owo khonrowa wiixutta exariya.+
Hata mulaponi mwa anaxariya, owo onrowa ovaraka itthu sootakhala,+
Nave khonrowa oweha ovuwa wa Yehova.+
11 Nyuwo Yehova, muheemexa ntata nanyu, masi awo khanoona.+
Awo animoona wiira munnaaphenta vanceene atthu anyu, nto animuuliwa muru.
Aayo, munimwaapaha awanani inyu ni mooro mwaasukenrye anyu.
12 Nyuwo Yehova, munoonivaha murettele,+
Okhala wiira itthu sootheene nimpaka ahu,
Ti nyuwo munnireeliha.
13 Nyuwo Yehova, Muluku ahu, hiyo noolamuleliwa ni mapwiya makina,+
Masi hiyo ninttottopela nsina nanyu paahi.+
14 Awo ahookhwa. Khanrowa otthikela-tho okhala akumi.
Awo kharina ikuru, khanrowa-tho ovenya.+
Muhaavaha ehukhumu,
Muhaapwetexa ni moomala-maliha nsina naya.
Muhincererya vanceene mikano sootheene sa elapo.+
16 Nyuwo Yehova, okathi onixanka aya awo annoophavelani;
Okathi munaavaha anyu ehukhumu, awo annoovekelani vathi-vathi ni murima aya wootheene.+
17 Ntoko siisaale muthiyana oorupala ni onihala oyara,
Onikhuwela awe mwaha wa woona owereya,
Hiyo-tho nnoona siiso, mwaha wa nyuwo Yehova.
18 Hiyo naahirupala ni naahoona owereya,
Masi naakhala ntoko naayanre epheyo.
Khaniruuhale woopowa elapo ela,
Nnakhala khuuvo omuyanre mwaana wiira okhaleke mulaponi-mu.
19 “Atthu anyu akhwiiye anookhala akumi.
Mirutthu sa atthu aka* sinoovenya.+
Nvenye ni mutthapeke,
Nyuwo mukhwiiye vatthayani!+
Okame onoonaanihani, onlikana ni okame wa voosiisu,*
Etthaya enimwaakumiha atthu akhwiiye ari mmahiye, wiira akhale akumi.
Mwiipithe okathi vakhaani,
Mpakha ovira onanariwa wa Muluku.+
21 Mwiiwe! Yehova onnoorwa okhumaka nipuro nawe,
Wiira aakumiherye ehukhumu atthu anikhala mulaponi, mwaha wa itampi saya.
Elapo enimooniherya ephome ehiiyale aya,
Nave khenrowa-tho owiipithiha atthu ewiivale aya”.
27 Nihiku nno, Yehova onoorumeela espaata awe yoowiitha, yuulupale ni yoolipa,*+
Wiira ommane Leviyataani,*
Enowa yoowaakuva weetta ni eninyokolowa.
Owo onimwiiva, enowa yuulupale yeeyo enikhala mphareya.
2 Nihiku nlo, mmwiipele nsipo nni:
“Ematta ya ewuuva, eniruwerya vanceene!+
3 Miyo Yehova, kinnikhapelela eyo.+
Khula okathi kinnihela maasi.+
Kinnikhapelela ohiyu ni othana,
Wiira ohikhale mutthu onrowa ohonona.+
4 Miyo nkinanariwe.+
Akhala nwanani onrowa ottiyelela ephiro aka ni miiwa ni malaxi,
Miyo kinoonyakela iyo sootheene ni kinoopaha ni mooro.
5 Ohiya-vo, nwanani owo otthyawele empa aka yoolipihiwa.
Ophavele okhalana murettele ni miyo;
Aayo, okhalane murettele ni miyo”.
6 Mahiku anirwa, Yakobe onookhalana mitathaari,
Isarayeli onoophuwa ni onookhalana ifilori,+
Osuulu wa Isarayeli, onimwaatta mpakha osareya mulaponi.+
7 Niireke nave-tho owo ohaana omaniwa vanceene?
Aahiiso ohaana wiiviwa siiso mwa enamuna yootakhala?
8 Munimwaakumiherya ehukhumu atthu a elapo ela, munoowoomola mwaakhuwelelaka ni nwoopopihaka.
Nave nihiku enoopa aya epheyo ya mpantta onikhuma nsuwa,+ owo onoowoomola ni iphumu sawe sinceene.
9 Siiso, etampi ya Yakobe enooleveleliwa.+
Etthu enrowa okhumelela nuumala okumihiwa etampi awe, tiila:
Onimwiiriha maluku ootheene a valtaari,
Okhala ntoko maluku ooxiliwa a ekaali,
Nave khasinrowa okhala miri soowuuma sinikokhoreliwa* aahiiso mapuro anipahiwa nsenso.*+
10 Epooma yoolipihiwa, khenrowa okhaliwaka;
Opuro onilyihiwa inama, onoonyanyaliwa ni onrowa okhalaka ntoko othako.+
Mwaaxaana a epooyi onrowa olyaaka ni wumpaathi memmo,
Nave onrowa okhuuraka iritta sa miri.+
11 Okathi iritta iyo saamukhaani sinrowa aya wuuma,
Animoorwa athiyana yintakaseke,
Wiira yapattiheke mooro.
Atthu ala khanisuwela etthu.+
Tivonto Mpattuxa aya, khonrowa waamorela ikharari,
Nave Ole owuupale, khonrowa waareerela murima.+
12 Nihiku nlo, Yehova onootatha mihokorokho siri mmwirini, waattamela muro Eufrate mpakha nxepa na wExiitu.+ Nave nyuwo atthu a Isarayeli, munoothukumanyiwa, muttotteliwaka mmosa-mmosa.+ 13 Nto nihiku nno, nnimoopiwa nlope nuulupale.+ Vano ale anihala okhwa ari elapo ya wAsiiria+ ni ale amwarenle elapo ya wExiitu,+ animoorwa amukokhoreleke Yehova, vamwaako vawe voowaarya oYerusalemu.+
28 Mootakhaliwa nyuwo ekhara* yoowiixinnuwiha ya anamuhapaliwa a wEfrayimi.+
Wiiphwaneliha waya onlikana ni efilori yoonyaala,
Yeeyo eri vamuru va epooma enikhala vasulu va nxepa noowunttelana, nenno anikhala atthu aweriwe ni eviinyu.
2 Mwiiwe! Yehova onoomuruma mutthu a ikuru ni oowerya.
Ntoko epula yinceene ya maralala ni etari, aayo, nayuupuri muulupale,
Ntoko epula yinceene, eniruuhela maasi oowoopiha,
Owo onoorihela vathi ekhara eyo ni ikuru sawe sootheene.
4 Nave wiiphwaneliha waya onlikana ni efilori yoonyaala,
Yeeyo eri vamuru va epooma enikhala vasulu va nxepa noowunttelana,
Ninrowa olikanaka ni efiiku ettokontthe ehinatthi ophiya elimwe.
Okathi mutthu oniweha awe efiiku eyo, onnirukula onahopela voowaakuveya.
5 Nihiku nlo, Yehova a anakhotto onrowa okhala ekhara ya nttittimiho ni ekhara ya ifilori sooreera para atthu awe anrowa ohala.+ 6 Owo onoowiiriha alipa-oophuka milattu, ophukaka mwa xariya. Nave onimwaavaha ikuru ale aniwoomola awanani vamukhora va epooma.+
7 Anamukuttho ni maprofeta aarimeela mwaha wa eviinyu;
Awo annittikinyeya mwaha wa eviinyu.
Aarimeela mwaha wa eviinyu;
Eviinyu enniwaakanyerya,
Ni enniwiiriha ottikinyeya;
Maitho aya annaarimeeliha,
Nave awo khanuupuwela saana.+
8 Meesa aya aasareya marapheyo,
Khuuvo opuro ohikhanle marapheyo.
9 Awo anihimya wiira:
Ti pani onrowa awe omwiixuttiha?
Nave ti pani onrowa awe omutthokiherya muhupi ola?
Niireke niri ntoko anamwane attaruxiwe waamwa, akumihiwe vanipeleni?”
10 Awo anihimya wiira: “Nlamulo vasulu va nlamulo, nlamulo vasulu va nlamulo,
Sooruma vasulu va sooruma, sooruma vasulu va sooruma,*+
Vakhaani nno, vakhaani iwe”.
11 Siiso, owo onoolavula ni atthu ala, aarumeelaka ale anikukuma ni anilavula mattaava oovirikana ni a ilapo sikina.+ 12 Owo aahaaleela wiira: “Ola opuro para ophumurya. Mmuhiyeke ole otemmwe wiira ophumuryeke. Ola opuro para ophumurya”. Masi atthu awo khiyaaphavenle owiriyana.+ 13 Tivonto, etthu Yehova onaaleela awe atthu awo, tiila:
“Nlamulo vasulu va nlamulo, nlamulo vasulu va nlamulo,
Sooruma vasulu va sooruma, sooruma vasulu va sooruma,*+
Vakhaani nno, vakhaani iwe”.
Tivo, okathi anrowa aya weettaka,
Awo anookwattuliwa* amoreleke ottuli,
Nave anooxinttiwa, anoohomphwa ni anoovariwa.+
14 Nyuwo atthu oowiittottopa,
Vamosa ni nyuwo munaalamulela atthu ala oYerusalemu, mwiiwe moolumo a Yehova.
15 Nyuwosa munihimya wiira:
Okathi enirwa aya epula yinceene, yeeyo enrowa osariha maasi,
Khenrowa oniphwanya,
Okhala wiira wootha tori ntthyawelo nahu,
Nave wootha tonrowa oniipithiha”.+
16 Tivonto, etthu onihimya awe Pwiya Muulupalexa Yehova, tiila:
“Miyo koopweha oSiyoni nluku noolipa, ntoko alisenso aya,+
Nluku nlo, ninrowa okhala nluku nuulupale+ na alisenso oolipa.+
Khuuvo mutthu onaamini nluku nno, onrowa oxanka.+
Epula ya maralala enookhupa ntthyawelo nanyu noowootha,
Nave maasi anoosarya opuro muniipitha anyu.
18 Nivarihano mwaapanke anyu ni naakhwa, nnoomalihiwa,
Okathi anrowa aya ophiya maasi manceene a epula,
Munookhumpwa.
19 Okathi wootheene anrowa aya oviraka maasi awo,
Animookhupani;+
Maasi awo anooviraka khula nihiku,
Voosiisu, othana ni ohiyu.
Muhupi woowoopiha, onimwaakhaliherya osuwela saana etthu yiiwale aya”.*
20 Ekhaama ti yootepa okhuveya, vahiniweryaneya aya mutthu wiixookola,
Nave mukhumi ti wootepa okhuveya, vahiniphiyerya aya wiikhuneela erutthu yootheene.
21 Yehova onimweemela, ntoko iirale awe omwaako Perasimi;
Owo onoopaka etthu, ntoko iirale awe nxepa* naattamenle oXibeyoni,+
Aayo, onoopaka etthu yootikiniha.
Nave onoovara muteko awe, yoowo ohilimaleliwe.+
22 Vano, muhiveeheke,+
Wiira ikwirinti mutthukwaniwe anyu sihitepe olipihiwa,
Okhala wiira koomwiiwa Pwiya Muulupalexa, Yehova a anakhotto, ohimyaka wiira:
Elapo ela yootheene* yoolakeliwa omala-malihiwa.+
23 Mutthukule maaru anyu, mwiiwe masu aka;
Nwiriyane oratteene itthu kinihimya aka.
24 Niireke mulimi onniviriha okathi awe wootheene olimaka,
Otathaka ni oreerihaka etthaya, ohirowaka waala etthu?+
25 Kiira nuumala olokiherya etthaya,
Onnimisa ekomiinyu* yooriipa ni onnaala ekomiinyu?
Nave kiira onnaala etiriku, epyo eniihaniwa payinsu ni esevaata, mapuro aya ooreerela?
Nave-tho kiira onnaala muthinto mukina wa etiriku*+ mukerekhere mwa ematta?
26 Muluku onnimuttaruxa mutthu ottharaka exariya,
Ni onnimwiixuttiha.+
27 Ekomiinyu yooriipa kheninyakattiwa ni ethaapwa,*+
Nave khaninvirihiwa nroota na ekaaro vasulu va ekomiinyu.
Masi ekomiinyu yooriipa eneepetthiwa ni ekopo,
Nave-tho ekomiinyu eneepetthiwa ni ekopo.
28 Akhala wiira mutthu onneepettha ipyo wiira sipakiwe ephaawu, niireke owo onnixila ipyo iyo?
Nnaari, owo khoneepettha voohihiyererya;+
Nave akhala wiira onniviriha vasulu va ipyo iyo nroota na ekaaro awe enipuruliwa ni ekhavalo,
Owo khonixila ipyo iyo.+
29 Nave-tho, moolumo awo anikhuma wa Yehova a anakhotto,
Yoowo orina miruku sootepa oreera,
29 “Yootakhaliwa epooma ya wAriyeli!*
Yootakhaliwa epooma ya wAriyeli, yeeyo Davidi aamaka awe!+
Khuta mwaakha, sipakiweke ifesta sinimakela wiiriwa.+
2 Masi miyo kinookumiherya mixankiho wAriyeli,+
Atthu anrowa wiikhupanyeryaka ni oriipiwa murima,+
Nave epooma eyo enrowa olikanaka ni nipuro nimpahiwa itthu valtaari a Muluku.+
3 Kinimweemexa itenta* saka koorukureryakani ipantte sootheene,
Kinimoorukureryani, kithipelaka miri soothokoliwa,
Kinooteka ipa soolipa, wiira kootupheleni.+
4 Nyuwo munoomoroxiwa;
Munrowa olavulaka muri ene vathi,
Nave moolumo anyu khanrowa okhumaka saana mwaha wa ntthupi.
Nsu nanyu ninrowa wiiwanyeyaka nikhumaka vathi,+
Ntoko nsu na nahako.
Nave moolumo anyu anrowa wiiwanyeyaka vakhaani-vakhaani, okhalaka ntoko anikhuma vantthupini.
5 Muttitthi wa awanani* anyu onrowa okhalaka ntoko ntthupi ninvavihiwa,+
Muttitthi wa atthu oohaaxa onrowa olikanaka ni ikavava sinivavihiwa.+
Eyo enimwiiraneya niinaano-ru, mootutuxerya.+
6 Yehova a anakhotto onimoorwa wookhaliheryani,
Ni etari, etetere, onyakula wuulupale,
Ni epheyo yuulupale, munamukhaya ni mooro muulupale”.+
7 Muttitthi wa atthu a ilapo sootheene oniwana ni epooma ya wAriyeli,+
Aayo, ootheene yaale aniwana ni epooma eyo,
Ootheene yaale aniteka ipa soorakamela osulu wiira atuphele epooma eyo,
Ni ale anikumiherya mixankiho epooma eyo,
Anrowa okhalaka ntoko oloha ohiyu.
8 Siisaale mutthu ovoliwe etala oniloha awe olyaaka,
Masi onavenya ovoliwe ene etala,
Nave siisaale mutthu ovoliwe ntthona oniloha awe owuryaka,
Masi onavenya okhulumunwe ene ni ovoliwe ene ntthona,
Siiso-tho, enimwiiraneya ni muttitthi wa atthu a ilapo sootheene,
Siniwana ekhotto ni mwaako Siyoni.+
Awo aahapaliwa, masi khahapaliwe eviinyu;
Annittikinyeya, masi ohiya mwaha wa soowurya soohapala.
10 Yehova ohooruuhelani ikhove sinceene;+
Owo ookhuneela maitho anyu, yaawo ari maprofeta anyu,+
Ni ookhuneela miru sanyu, eyo piiyo, atthu aniwerya oweha itthu sa ohoolo.+
11 Para nyuwo, itthu sootheene soonihiwe, sinlikana ni moolumo ari muliivuruni yootthukiwa.+ Okathi eliivuru eyo onivahereriwa awe mutthu onisuwela osoma, onavekeliwa wiira: “Xontte, musome eliivuru ela ni nsu noowiiwanyeya”, owo onnaakhula oriki: “Nkiniwerya osoma, okhala wiira ti yoowaliwa”. 12 Nave okathi eliivuru eyo onivahereriwa awe mutthu ohinisuwela osoma, onavekeliwa wiira: “Xontte, musome”, owo onnihimya wiira: “Nkinisuwela osoma”.
13 Yehova onihimya wiira: “Atthu ala anikikokhorela ni moolumo paahi,
Anikittittimiha ni eyano paahi,+
Masi murima aya ori ottaiwene ni miyo;
Nave anikikokhorela attharaka malamulo a apinaatamu, yaawo yiixuttihiwe aya.+
14 Tivonto, miyo kinoopaka itthu sinrowa waatikiniha atthu ala,+
Ni kinoopaka miiriirya sinceene.
Nave miruku sa asuweli aya sinoomala-mala,
Nave-tho osuwela wa atthu aya a miruku, onoomala”.+
15 Aatakhaliwa atthu yaale aniimananiha vanceene owiipithiha apalano aya wiira Yehova ohaawehe.+
Awo annivara miteko saya wiiphiini,
Annihimya wiira: “Ti pani onniweha?
Ti pani onisuwela itthu ninvara ahu?”+
16 Nyuwo munnivirikanya itthu!*
Niireke mulipa-onuupa miyaapu, onnilikana ni oloko?+
Niireke wiira etthu epakiwe ennimuhimya ole opanke yiiraka:
“Ola khokipanke”?+
Nave-tho niireke mwaapu wa oloko, onnimuhimya ole opanke mwaapu owo wiira:
“Ola khonisuwela etthu”?+
17 Wavira okathi vakhaani paahi, oLiibano onrowa okhala ematta ya miri sooruwerya,+
Ematta eyo ya miri enrowa okhala yoowunttelana ntoko ntakhwa.+
18 Okathi owo, ale ahiniiwa animwiiwa moolumo a muliivuruni,
Nave ale ahinoona, animoopoliwa mweepiphini wiira yooneke.+
19 Atthu oowiiyeviha, anootteeliwa murima vanceene mwaha wa Yehova,
Nave atthu oohaawa, anootteeliwa murima mwaha wa Muluku Oowaarya a wIsarayeli.+
20 Mutthu onimuhaaxa mukhwaawe, khonrowa-tho okhala,
Ole oowiittottopa, onimookhwa,
Nave ootheene yaale ari oolikana ene para owiirela itthu sootakhala akina, anoopwetexiwa.+
21 Ootheene yaale aniwootherya akhwaaya vahikhanle mulattu,
Ni ale animureya ntapha mutthu oniixaakiha mulattu awe vamukhora va epooma,+
Ni ale anikhootta omwiirela exariya mutthu ohitthenke, anoopwetexiwa.+
22 Etthu Yehova, yoowo aamooponle Abrahamu,+ onihimeerya awe osuulu wa Yakobe, tiila:
23 Okathi onaaweha awe anaawe,
Ari ene nuuwo, yaawo kaapanke aka ni matata aka,+
Awo anoottittimiha nsina naka;
Aayo, anoomuttittimiha Muluku Oowaarya a Yakobe,
Ni animweemela atikinihiwe ene mwaha wa Muluku a Isarayeli.+
24 Ale arina muupuwelo woohireera, animwaaphwanya ankhili,
Nave ale ookhupanya, animweemererya wiixuttihiwa”.
30 Yehova onihimya wiira: “Aatakhaliwa anamwane oohiiwelela,+
Yaawo anaapaka apalano aya, ohiya awaka,+
Yaawo anipaka nivarihano,* masi miyo kihiphavenle.
Siiso, annincererya itampi saya.
3 Masi okhapeleliwa ni Farawo, onrowa owuulihiha muru,
Nave otthyawela wExiitu, onrowa owuulihiha muru.+
4 Makhulupale aaphiya oSowani,+
Nave anamitthaka aaphiya oHanesi.
5 Awo animuulihihiwa muru,
Ni atthu ahinivareleya muteko,
Yaawo ahinaakhaliherya nnakhala ahinaaphwanyiha mureerelo.
Awo aniwuulihiha muru paahi ni owiiriha oveeheya”.+
6 Muhupi woophukela oniroiheliwa inama sa oNegebi,* tuula:
Awo annivira elapo yoowoopiha,
Elapo ya kharamu, eyo piiyo, kharamu onoopa mirukulu,
Elapo ya ivili ni ya inowa soowaakuva weetta.
Awo annikuxa mihakhu saya vasulu va apuuru,
Ni mireerelo saya vasulu va ikamelo.
Masi itthu iya khasinrowa waakhaliherya atthu.
7 Okhaliheriwa ni Exiitu ti weethiru.+
Tivonto, kaahimwiihana “Rahabi,+ yoowo orookilaathi paahi, ohivaraka etthu”.
8 Vano, murowe mwalepe muhupi ola vathaapwani, ohoolo waya,
Nave mwalepe muliivuruni,+
Wiira erumeeliweke ohoolo,
Ntoko namoona a mahiku ootheene.+
10 Annaaleela atthu yaale anoonihiwa itthu, yiiraka: ‘Muhooneke’,
Nave annaaleela ale anoonihiwa itthu sinrowa wiiraneya ohoolo, wiira: ‘Muhinileeleke itthu seekeekhai moonihiwe anyu.+
Munileeleke itthu sooreera; nweheke itthu sinnoototha.+
11 Muhapuwe ephiro yeekeekhai; mukhume ephiro eyo.
Muhiye olavula ni hiyo, mmuhimyaka Muluku Oowaarya a Isarayeli’”.+
12 Tivonto, etthu onihimya awe Muluku Oowaarya a Isarayeli, tiila:
“Okhala wiira mookhotta moolumo ala,+
Ni muniroromela wootha ni wiiya,
Nave munlipa ni itthu seiyo,+
13 Mwaha wa etampi anyu, nyuwo muri ntoko exiri yoophweeya,
Muri ntoko exiri yoorakamela osulu, ethetemanne ni enihala omora.
Eyo enoomora niinaano-ru ni vootutuxerya.
14 Enoopwexiwa ntoko murinki muulupale,
Yoowo oniphweeya wootheene, ohinahala nnakhala nivali,
Wiira nivaleliweke mooro,
Aahiiso nirikaniweke maasi veehimeni”.*
15 Etthu onihimya awe Pwiya Muulupalexa Yehova, Muluku Oowaarya a Isarayeli, tiila:
“Mwaphavela woopoliwa, muhaana otthikela wa miyo ni mukilipeleleke.
Nyuwo munookhala oolipa, vakhala wiira munoomaaleleya ni munookiroromela”.+
Masi nyuwo khamphavenle.+
16 Ohiya-vo, munihimya wiira: “Nnaari, hiyo nnootthyawa niwenle ene ikhavalo!”
Mweekeekhai, nyuwo munootthyawa.
Nave munihimya wiira: “Ninrowa owela ikhavalo soowaakuva otthimaka!”+
Aayo, nave ale anrowa owoomolani anrowa waakuveyaka.+
17 Atthu 1.000 anoottettemelaka mwaha wa woopopihiwa ni mutthu mmosa.+
Nyuwo munrowa otthyawaka mwaha wa woopopihiwa ni atthu athanu.
Atthu anrowa ohala ni nyuwo, anrowa okhalaka ntoko mwiri onithomeiwa epantera, ori vasulu va mwaako,
Ntoko epantera ethipeliwe nipuro noottukhuwa.+
18 Masi Yehova onnoolipelelani opixaka murima,* wiira ooreereleni murima,+
Nave, onimweemela wiira oomoreleni ikharari.+
Yehova ti Muluku a xariya.+
Oohakalala taale animulipelela ni murima aya wootheene.+
19 Okathi atthu anrowa aya okhalaka oSiyoni, oYerusalemu,+ nyuwo khamunrowa wunla.+ Mweekeekhai, owo onimooreerelani murima okathi munrowa anyu okhuwelaka, nvekelaka okhaliheriwa. Onoowaakhulani aiwaka-ru okhuwela wanyu.+ 20 Nnaamwi Yehova orowaka woovahani oxanka ntoko eyoolya anyu, ni ohaaxiwa ntoko etthu yoowurya,+ masi Mwiixuttihi anyu Muulupalexa khonrowa-tho wiipitha. Nave, munonweha Mwiixuttihi anyu Muulupalexa+ ni maitho anyu. 21 Mwaahapuwelaka moono woolopwana aahiiso woothiyana,+ munimwiiwa nsu ottuli wanyu, nihimyaka wiira: “Ephiro yeekeekhai tiila.+ Mutthareke yeela”.
22 Nyuwo munoonanariha ilatarato sanyu soopatthiwa, seiyo sisirikeliwe ni eparatha, ni ilatarato sanyu sa eyuuma, seiyo sisirikeliwe ni eweero.+ Munoorihela ota, ntoko nttapwatta noonanara, muhimyeke wiira: “Khuma-va!”*+ 23 Nave Muluku onoorupihela epula ipyo mwaalale anyu.+ Eyoolya munrowa anyu oruwerya, enrowa okhala yoowaatta ni yoosiva.+ Okathi owo, mihuwo sanyu sinrowa olyaaka mapuro oowaatta malaxi.+ 24 Nave-tho, ipooyi ni apuuru anilima mmatta, sinrowa olyaaka eyoolya yooreera ni yooveeriwa. 25 Nihiku anrowa aya wiiviwa atthu anceene ni sinrowa aya omora ipa soorakamela osulu, sinoophattuwa miro vasulu va miyaako sootheene soorakama ni mattumuxa ootheene.+ 26 Nihiku Yehova onrowa awe otthukwa nikhuva noowunteya na atthu awe+ ni ovoliha nikhwatta nuulupale aavulalinhe awe,+ waarya wa mweeri woosarya, onrowa olikanaka ni waarya wa nsuwa. Nave waarya wa nsuwa, onimuncerereya mpakha ikwaha 7,+ ntoko waarya wa mahiku 7.
27 Mwiiwe! Yehova* onnoorwa okhumaka ottaiwene,
Onanariwe ene vanceene ni onnoorwa ni meeku ooriipa.
Owo onnilavula onanariwe ene,
Nave nlumi nawe ninlikana ni mooro ompwetexa.+
28 Iphumu sawe siri ntoko maasi manceene aniphiya mpakha muxikoni,
Wiira aaxekexe atthu, siisaale mutthu onimuxekexa awe xeefa wiira okumihe ikavava sa ipyo.
Nave onoohela mikhoyi mwaano mwa atthu+ wiira aathweelelihe.
29 Masi atthu anrowa wiipa nsipo ntoko nenne nniipiwa ohiyu,
Munootteeliwa murima,
Mulikaneke ni mutthu oneetta oopaka ephivi,*
Orowaka omwaako wa Yehova, yoowo ori ntoko mwala para Isarayeli.+
30 Yehova onoowiiriha atthu wiiwa nsu nawe noovuwa,+
Nave onookuruxa moono awe wa ikuru,+ onanariwe ene vanceene,+
Ni opattaka mooro munceene,+
32 Khula ekwaha Yehova onrowa awe waamanaka asiiria,
Ni ekopo awe para waavaha ehukhumu,
Onimwiiwanyeyaka oruma wa malapa macikhaani* ni aviola,+
Okathi onrowa awe wookola moono awe, wiira owane naawo okhottoni.+
Ohuukela ikhuni sinceene nipuro nuulupale ni noowiixa,
Nirina mooro munceene.
Iphumu sa Yehova, seiyo sinlikana ni enxoofere yinceene,
Ti sinrowa opattiha mooro owo.
31 Aatakhaliwa ale anirowa wExiitu, aphavelaka okhaliheriwa,+
Yaawo aniroromela ikhavalo,+
Aniroromela ikaaro sinceene sa ekhotto, sinipuruliwa ni inama,
Ni anaaroromela anakhavalo, mwaha woowi toowerya.
Masi awo khanimuroromela Muluku Oowaarya a Isarayeli,
Nave khanimwaavya Yehova.
2 Owo ta miruku ni onookumiherya maxakha,
Nave onoopaka etthu olavunle awe.
Onimwaahukhumu atakhali,
Ni ale anaakhaliherya atakhali awo.+
3 Atthu a wExiitu khahiyo Muluku, awo apinaatamu paahi;
Ikhavalo saya inama paahi, khahiyo ikuru sihinooneya.+
Okathi Yehova oneemexa awe ntata nawe,
Khula mutthu onaakhaliherya atthu akina onoomora,
Nave ole onikhaliheriwa onoomora.
Ootheene aya animookhwa okathi omosa-ru.
4 Yehova ookileela wiira:
“Siisaale kharamu, eyo piiyo, kharamu mwaamukhaani ni a ikuru, onoopa awe murukulu mwaha wa enama ovanre awe,
Ohinoopopiheya awe mwaha wa amakampusi anceene anithukumana,
Wiira amoomole akhuwelaka,
Nnakhala ohinoova awe mwaha wa onyakula waya,
Siiso-tho, Yehova a anakhotto onookhuruwa wiira owane ekhotto,
Mwaha wa mwaako Siyoni ni mapuro aya oottukhuwa.
5 Ntoko mwaapalame onivava onaakhapelela awe axaana awe, siiso-tho, Yehova a anakhotto onimwaakiha muttetthe wa oYerusalemu.+
Owo onimwaakiha ni onimoopola.
Onookhapelela ni onimwaakiherya”.
6 “Nyuwo atthu a Isarayeli, mmutthikele ole mulakenle anyu ohimwiiwelela.+ 7 Okathi owo, munimwaakhootta amuluku anyu eethiru a eparatha ni amuluku anyu a eweero ahirina efaita, yaawo mwaapanke anyu ni matata anyu. Nto eyo etampi.
8 Nave asiiria animwiiviwa ni espaata,* masi ohiya ya pinaatamu.
Awo anoomiriwa ni espaata, masi ohiya ya pinaatamu.+
Asiiria awo anootthyawa mwaha wa espaata,
Nave amiravo aya, anoovarihiwaka muteko wookhanyereriwa.
9 Ole yaamuroromela aya,* onimookhwa mwaha wa woova,
Nave makhulupale aya, animoova mwaha wa esinaale yeemexiwe”.
Moolumo ala onihimya ti Yehova, yoowo muthuko awe onipatta oSiyoni ni efornu awe eri oYerusalemu.
2 Khula mmosa a yaawo, onrowa okhalaka ntoko nipuro nootthyawela okathi wa epheyo,
Nipuro nootthyawela okathi wa epula yinceene,
Onrowa okhalaka ntoko maasi ari nipuro noowuuma,+
Nave, onrowa okhalaka ntoko muuttutthi wa mwala muulupale ori elapo yoowuuma.
3 Vano, maitho a atthu anoona khanrowa owaliwa,
Nave maaru a atthu aniiwa, anoowiriyanaka oratteene.
4 Atthu ookhummwa murima, animuupuwela saana etthu eniixutta aya,
Nave nlumi na atthu ookukuma, nnoolavulaka saana ni voowiiwanyeya.+
5 Mulolo, khonrowa-tho ohimmwaka okhala mutthu oovaha,
Nave mutthu oohiroromeleya, khonrowa ohimmwaka okhala mutthu oottittimiheya.
6 Mulolo onoolavulaka itthu sa elolo,
Nave vamurimani vawe, onimuupuwelaka itthu sootakhala,+
Wiira owiiriheke atthu onvirikanya Muluku, ni omootherya Yehova,
Wiira omwiirihe mutthu ovoliwe etala ohikhalana yoolya,
Nave omukhoottiherya maasi oowurya, mutthu ovoliwe ntthona.
7 Apalano a mutthu oohiroromeleya tootakhala,+
Owo onnaatumererya atthu akina otthara mweettelo woowuuliha muru,
Wiira omukumiherye maxakha mutthu oohaawa, ni moolumo awe oowootha,+
Hata okathi mutthu owo oohaawa onilavula awe ekeekhai.
8 Mutthu oovaha, onniphavela ovaha,
Nave onnithipelela ovaha.
9 “Nyuwo athiyana muhinicala etthu, mweemele mukiwiriyane!
Nyuwo anamwane axithiyana muhinixikha etthu,+ nvahe ephoole etthu enihimya aka!
10 Yavira eyaakha emosa ni mahiku vakhaani, nyuwo athiyana muhinixikha etthu munooxanka,
Okhala wiira hata omalaka okathi onuuruliwa ewuuva, nyuwo khamunrowa wuurula etthu.+
11 Nyuwo athiyana muhinicala etthu, muttettemeleke!
Nyuwo athiyana muhinixikha etthu, muxankeke!
Murule ikuwo,
Nware esaakho muyuununi mwanyu.+
12 Mmaneke vapeeto vanyu, mwiikhupanyeryaka,
Mwaha wa etthu eniiraneya ni imatta sooruwerya ni imatta sa ewuuva.
13 Elapo ya atthu aka, enoosareya miiwa ni ikhuukwa;
Iyo sinookhuneela ipa sootheene, seiyo atthu yaahakalala aya,
Aayo, epooma atthu yaahakalala aya.+
14 Empa yoorakamela osulu ni yoolipihiwa, enoonyanyaliwa;
Epooma yoonyakuliwa, enoothammwa.+
Ofeli+ ni nipuro na mulipa-oowehaweha, noothammwa,
Noothatuwa opuro anithweela aya apuuru,
Opuro onilya aya inama,+
15 Mpakha Muluku onivaha ikuru sawe,+
Nave othako okhala ematta yaaliwe miri,
Nave-tho, ematta eyo olikanaka ni etakhwa yoowunttelana.+
16 Vano, exariya enookhalaka moothakoni,
Nave exariya enookhalaka mmatta mwaaliwe miri.+
17 Exariya yeekeekhai, enookumiherya murettele,+
Nave exariya yeekeekhai enookumiherya omumula wa mahiku ootheene ni murettele ohinimala.+
18 Atthu aka anrowa okhalaka elapo ya murettele,
Ipa soolipa ni mapuro oomaaleleya, voohixankela etthu.+
19 Masi epula ya maralala, enoohonona etakhwa,
Nave epooma yootheene enoopwexakasiwa.
20 Oohakalala ti nyuwo munaala epyo mapuro ootheene ari maasi,
Ti nyuwo ipooyi sanyu soolopwana ni apuuru anyu ari mmatta”.+
33 Mootakhaliwa nyuwo munipwetexa, masi nlelo muhipwetexiwe!+
Mootakhaliwa nyuwo muniwoka, masi nlelo muhiwokiwe!
Mwamaliha opwetexa, nyuwo munrowa opwetexiwa.+
Mwamaliha owoka, nyuwo munrowa owokiwa.
2 Khoo Yehova, munireerele murima.+
Hiyo nnoororomelani nyuwo,
Khula voosiisu, mukhaleke ikuru sahu,+
Aayo, munoopoleke okathi ninxanka ahu.+
3 Atthu annitthyawa yaiwaka okukutteya wanyu.
Okathi muneemela anyu, maloko annimwara-mwareya.+
4 Ntoko siisaale isoope sinikhuura aya itthu sootheene siniphwanya aya, siiso-tho, mireerelo sanyu sootheene sinookuxiwa;
Atthu anoowanela seiyo ntoko isoope siniira aya.
5 Yehova onoovuwihiwa,
Okhala wiira owo onikhala nipuro noorakamelexa osulu.
Onoosariha exariya oSiyoni.
6 Ti yoowo oniwiirihani okhala muhoovaka etthu;
Ti yoowo oniwoopolani vanceene,+ onoovahani ankhili, osuwela ni oniwiirihani omoova Yehova.+
Ola muhakhu muulupale.*
7 Mwiiwe! Alopwana aya oolipa murima, anninla mustaraatani;
Anamitthaka a murettele anninla vanceene.
8 Istaraata khasiniviriwa;
Khuuvo mutthu onivira mphironi.
9 Elapo enninla* ni ehuuma.
OLiibano ohuuliwa muru;+ woohononeya.
OSaroni ori ntoko othako,
Nave oBaxani ni oKarmelo, makukhu aya aamora.+
11 Nyuwo moorupala malaxi oowuuma, nave munrowa oyara malaxi yaawo oowuuma.
Muupuwelo anyu wootakhala, onimoopahani ntoko mooro.+
12 Atthu anrowa okhala ntoko ettuurwa ya ekaali yoopahiwa.
Anoopahiwa vaikho ntoko miiwa soowiikitthiwa.+
13 Nyuwo munikhala ottaiwene, mwiiwe etthu kinrowa aka opaka!
Nyuwo munikhala vakhiviru, musuwele owerya waka!
14 Anatampi ari oSiyoni annoova vanceene;+
Anamavirikanya annittettemela, anakoha yiiraka:
‘Tani a hiyo oniwerya okhala opuro ori mooro muulupale?+
Tani a hiyo oniwerya okhala eriyari ya mooro ohinittipiheya?’
15 Ole oneettela exariya okathi wootheene,+
Ni onilavula ekeekhai,+
Ni onikhootta ophwanya muhakhu aawokaka atthu akina,
Yoowo onikhootta okunyariwa,+
Onikhootta waawiriyana apalano anipakiwa para wiiviwa mutthu,
Ni oniwala maitho awe wiira ohiwehe itthu sootakhala,
16 Owo onrowa okhalaka miyaako soorakamela musulu;
Onrowa otthyawelaka ixiri soolipa sa maluku,
Onookhalanaka eyoolya okathi wootheene,
Nave maasi khanrowa ommalelaka”.+
17 Munonweha mwene oovuwa ni maitho anyu;
Nyuwo munooweha elapo ya ottaiwene.
18 Vamurimani vanyu, munimuupuwelelaka etthu yoowoopiha, mwiikoheke wiira:
“Mulipa-oolepa ori vai?
Ori vai ole aaliva mpoosito?+
Ori vai ole aakontari ipa soorakamela musulu?”
19 Nyuwo khamunrowa-tho owoona atthu ootakhala,
Yaawo anilavula nttaava nihiniiwanyeya,
Atthu yaawo yaalavulaka anikhala wiira anookukuma, vahinaiwanyeya etthu.+
20 Moone oSiyoni, epooma yeeyo nimpaka ahu ifesta sahu!+
Maitho anyu anooweha wiira muttetthe wa oYerusalemu ti woomaaleleya para okhala,
Iyeemexeryo sa etenta eyo khasinrowa opheliwa,
Nnakhala mikhoyi saya khasinrowa okwasiwa.
21 Masi mmuttettheni-mmo, Yehova oovuwa,
Onrowa onikhapelela ntoko miro saamukhaani ni miro suulupale.
Apakiti a ikhotto, nnakhala apakiti aalupale,
Khanrowa oviraka miro iyo.
22 Yehova ti Mulipa Oniphuka Milattu sahu,+
Yehova ti Mulipa Onikumiherya Malamulo ahu,+
Yehova ti Mwene ahu;+
Owo tonrowa onoopola.+
23 Mikhoyi sa awanani sinooreseya;
Iyo khasinrowa-tho ovarelela nipotto na ekalawa, nnakhala otapuruxa ntthanka naya.*
Okathi owo, sinookhala mihakhu sinceene sinrowa okawaniwa;
Hata atthu oorakala, anootuphela mireerelo sinceene sa axineene.+
24 Nave, khuuvo mutthu onrowa okhalaka mulaponi, onrowa ohimyaka wiira: “Miyo kinoowereiwa”.+
Atthu anrowa okhalaka mulaponi, anooleveleliwa itampi saya.+
34 Nyuwo atthu a mulaponi, mwaattamele nno mwiiwe,
Nyuwo atthu ootheene, nvahe ephoole.
Nyuwo elapo ya vathi ni itthu sootheene siri memmo, nwiriyane,
Nyuwo elapo ni itthu sootheene siri memmo.
2 Yehova oonanariwa ni maloko ootheene,+
Owo oonanariwa ni anakhotto aya ootheene,+
Onrowa waapwetexa;
Onrowa owiiva.+
3 Atthu yiiviwe, anooriheliwa ota,
Wunkha wa mirutthu saya onoowela osulu;+
Miyaako sinoonaanihiwa ni ephome aya.+
4 Anakhotto ootheene a wiirimu, animuntta,
Nave erimu enimuupaanyiwa ntoko eroolu.
Anakhotto aya ootheene anoonyaala, amorele vathi,
Ntoko nikukhu noonyaala na mwiri wa ewuuva, nimmorela aya vathi,
Ni ntoko efiiku yoonyaala, enimora aya mmwirini mwaya.
5 “Wiirimu, espaata* aka enoosareya ephome.+
Eyo enookhuruwa wiira yaaphukele atthu a wEdomi,+
Yaawo kaalamunle aka wiira apwetexiwe.
6 Miyo Yehova khookhanala espaata. Eyo enoosareya ephome.
Eyo enoosareya ekortuura,+
Ni ephome ya ipwittipwitthi saamukhaani soolopwana, ni ipuri soolopwana,
Nave enoosareya ekortuura ya isyo sa ipwittipwitthi soolopwana.
Miyo Yehova kookhalana mukuttho kilokihenrye aka oBosira,
Kinrowa wiiva inama sinceene elapo ya wEdomi.+
7 Ipooyi soolopwana sa mutakhwani sinimwiiviwa vamosa ni inama iyo,
Ipooyi saamukhaani soolopwana sinrowa wiiviwa vamosa niiye suulupale.
Elapo aya enoosareya ephome,
Nave etthaya aya enoosareya ekortuura”.
8 Yehova oothanla nihiku onrowa awe wunla ikuhu,+
Mwaakha onrowa awe oliverya itthu sootakhala wiirihiwe aya muttetthe wa oSiyoni.+
9 Miro saya,* sinoothatuwa sikhale alikatarau,*
Nave ntthupi naya, nnoothatuwa nikhale enxoofere,
Etthaya aya enoothatuwa ekhale ntoko piriniixi onipatta.
10 Piriniixi owo, khonrowa ottiphaka othana ni ohiyu;
Mwiixi awe onrowa owelaka osulu mahiku ootheene.
Hata oviraka okathi munceene, elapo eyo khenrowa okhaliwaka;
Elapo eyo khenikhala-khala eviriwaka.+
11 Elapo eyo, enrowa okhaliwaka ni anamunyoma ni axipalame anlikana ni anapiphi,*
Ni isiisi ni anakhuku.
Orumeelaka mukhoyi ni epurumu, Muluku onoophima elapo ela,
Wiira ooniherye wiira khenrowa okhaliwaka ni enoopwetexiwa.
12 Khuuvo mukhulupale a elapo eyo onrowa okhala mwene,
Anamalamulela aya ootheene anoolakaseya.
13 Ipa soolipihiwa sa elapo eyo, sinoomela miri sa miiwa,
Oyele ni miiwa sinimunnuwa muhina mwa ipa soolipihiwa.
Alapwa a mutakhwani anrowa orupaka mulaponi memmo,+
Nave mipisa sinrowa okhalaka memmo.
14 Inama sa moothakoni sinrowa okumana ni alapwa a moothakoni,
Ipuri sa mutakhwani* sinoowiitthana apatthani aya.
Aayo, axipalame a ohiyu anookhalaka weiwo ni anoophwanyaka opuro woophumurya.
15 Inowa sinoopaka ipuru saya weiwo sireleke mooce* aya,
Iyo sinootothola ni sinimwaakhapelela axaana aya.
Aayo, axawawe anoothukumana weiwo, khula xawawe oothiyana ni mwaapara awe oolopwana.
16 Mwaavye muliivuruni mwa Yehova ni musome ni nsu noowiiwanyeya.
Khuuvo mwaamunama mmosa onrowa ohala;
Nave khuuvo ohinrowa okhalana mwaapara awe,
Okhala wiira mwaneene Yehova torumme,
Nave ikuru soowaarya sa Muluku ti sithukumannye inama iyo.
17 Ti yoowo othanlale etthu aarowa awe waavaha,
Nave ntata nawe nihaaphimela opuro athanleliwe aya.
Awo anrowa okhalaka memmo, hata oviraka okathi munceene;
Anrowa okhalaka memmo mahiku ootheene.
35 Othako ni etthaya yoowuuma, sinoohakalala,+
Othako woowaataleya, onootthapa ni onoosareya ifilori.+
2 Mweekeekhai, moothakoni sinookhuma ifilori;+
Othako onootteeliwa murima ni onootthapa.
Atthu anooweha ovuwa wa Yehova, waarya wa Muluku ahu.
3 Mulipihe matata ootteettheya,
Mulipihe makutha anittettemela.+
4 Mwaaleele ale axankale, wiira:
“Mwiilipihe. Muhoove.
Mwiiwe! Muluku anyu onimoorwa wiira owunlele ikuhu awanani anyu.
Muluku onimoorwa wiira aahukhumu.+
Owo onimoorwa, owoopoleni”.+
6 Okathi owo, atthu oorakala anrowa otuphaka ntoko etthove,+
Nave atthu yahaalavula, anrowa okhuwela atthapaka.+
Maasi anoophattuwa moothakoni,
Nave miro sinoophattuwa moothakoni moowaataleya.
7 Etthaya yoowuuma, enoothatuwa ekhale ntthiya nirina ettheere,
Nave etthaya yoowuuma, anoophattuwa maasi.+
8 Weiwo enookhala ephiro yuulupale,+
Aayo, ephiro eniihaniwa Ephiro Yoowaarya.
Khuuvo mutthu oohiloka* vamaithoni va Muluku onrowa weettaka ephiro eyo.+
Ephiro eyo esukeriwe atthu yaale aneetta memmo;
Khuuvo mulolo onrowa ohapuwela ephiro eyo.
9 Khanrowa okhalaka akharamu,
Nnakhala inama soowali sa mutakhwani khasinrowa oviraka ephiro eyo.
10 Atthu yoopoliwe ni Yehova, anootthikela+ oSiyoni atthapaka.+
Awo anrowa ohakalalaka okathi wootheene.+
Anrowa otteeliwaka murima ni otthapaka,
Nave khanrowa oriipiwaka murima nnakhala wunla.+
36 Eyaakha ya namuloko neexexe ya omwene wa Ezekiya, nto Senakeribi mwene a wAsiiria,+ aahirwa otuphela ipooma sootheene soolipihiwa sa oYuda ni aahikuxa.+ 2 Nto ori ene oLakixi,+ mwene a wAsiiria aahimuruma Rabisake+ vamosa ni anakhotto anceene, wiira yakumane ni mwene Ezekiya, oYerusalemu. Awo yaaheemela waattamela nipuro ninvira maasi a ntthiya na osulu,+ ephiro eniroiha opuro onivara awe muteko mulipa-ookattha.+ 3 Nuumala-vo, Eliyakiimi,+ mwaana a Hilikiya, yoowo aaweherya empa ya mwene,* ni sekretaario* Xebena,+ ni mulipa-oolepa Yowa, mwaana a Asaafi, yoowo aari mulipa-oolepa itthu siiraneyale, yaahirowa okumana ni Rabisake.
4 Vano, Rabisake aahaahimeerya wiira: “Xontte, mwamuhimeerye Ezekiya wiira: ‘Enihimya awe mwene muulupale, mwene a wAsiiria, tiila: “Munroromela-ni?+ 5 Nyuwo munihimya wiira: ‘Kinnisuwela owana ekhotto ni kookhalana atoropa anwerya owana ekhotto’, masi awo moolumo eethiru. Ti pani munimuroromela anyu, oniwiirihani okivirikanya?+ 6 Nyuwo munroromela okhaliheriwa ni mutathi woophaawa, eyo piiyo, atthu a wExiitu, mutathi yoowo onihoma ni onithorola ntata na mutthu onivarelela. Eyo ti etthu Farawo, mwene a wExiitu, oniwiirela awe atthu ootheene animuroromela.+ 7 Nyuwo mwakileela wiira: ‘Hiyo nimmuroromela Yehova, Muluku ahu’, Muluku owo khonrowa wookhaliheryani. Ezekiya aahooleelani wiira mwaamala-malihe altaari a Muluku anyu ni mapuro onikokhoreliwa awe.+ Nave aahaaleela atthu anikhala oYuda ni oYerusalemu, wiira akokhoreke paahi ohoolo wa altaari ori oYerusalemu’”.+ 8 Vano, mpake nivarihano ni pwiya aka, mwene a wAsiiria:+ Kinimoovahani ikhavalo 2.000, vakhala wiira munimwaaphwanya atthu aniphiyerya wiira yeettihe ikhavalo iyo. 9 Nyuwo muniroromela ovahiwa ikaaro sa ekhotto ni ovahiwa anakhavalo a wExiitu. Niireke munoowerya omuxintta kuvernatoro mwaamukhaanixa, yoowo ori murumeyi a pwiya aka? 10 Kiireke kinituphela elapo ela kihirummwale ni Yehova wiira kipwetexe? Mwaneene Yehova ookileela wiira: ‘Murowe elapo eyo, mwapwetexe’”.
11 Vano, Eliyakiimi ni Xebena+ ni Yowa, yaahimuleela Rabisake+ wiira: “Xontte, mulavuleke ni arumeyi anyu ni nttaava na aramaiko,*+ okhala wiira ninniiwa. Muhilavuleke ni hiyo ni nttaava na ayuda, mwaha wa atthu ari vasulu va ixiri aniiwa”.+ 12 Masi Rabisake aahiwakhula oriki: “Kiireke pwiya aka okirumme omuleela moolumo ala pwiya anyu ni nyuwo paahi? Kiira ookiruma-tho waaleela alopwana ari vasulu va ixiri, yaawo anrowa olya mavi aya ni owurya miyoso saya, vamosa ni nyuwo?
13 Vano Rabisake aaheemela, onakhuwela olavulaka nttaava na ayuda,+ ohimyaka wiira: “Mwiiwe moolumo a mwene muulupale, mwene a wAsiiria.+ 14 Enihimya awe mwene tiila: ‘Muhiwokiwe ni Ezekiya, okhala wiira owo khonwerya owoopolani.+ 15 Nave muhimuhiye Ezekiya owiirihakani omuroromela Yehova,+ oriki: “Yehova onoonoopola tthiri, nave epooma ela khenrowa ovahereriwa mmatatani mwa mwene a wAsiiria”. 16 Muhinwiriyane Ezekiya, okhala wiira mwene a wAsiiria onihimya wiira: “Mwaataane ni miyo, nave mwiivahererye.* Nto khula mmosa a nyuwo onimoolya mihokorokho sawe sa ewuuva, mihokorokho sawe sa mwiri wa efiiku, nave onoowurya maasi a ehime* awe, 17 mpakha miyo orwa ni wooroihani elapo enlikana ni elapo anyu,+ elapo yeeyo eniruwerya etiriku, esevaata ni ewuuva wiira mpakeke ephaawu ni eviinyu. 18 Muhimuhiye Ezekiya oowokakani wiira: ‘Yehova onoonoopola’. Niireke amuluku a maloko makina aawerya woopola elapo aya, mmatatani mwa mwene a wAsiiria?+ 19 Ari vai amuluku a oHamati ni a wArpadi?+ Ari vai amuluku a oSefarvayimi?+ Niireke awo aawerya woopola oSamariya mmatatani mwaka?+ 20 Eriyari ya amuluku ootheene a ilapo iyo, niireke ookhala owenrye woopola elapo awe mmatatani mwaka? Nto niireke Yehova onoowerya woopola oYerusalemu mmatatani mwaka?”’”+
21 Masi awo yaahimaala ni khiyaamwaakhunle etthu, maana mwene aahaaruma wiira: “Muhimwaakhule etthu”.+ 22 Vano, Eliyakiimi, mwaana a Hilikiya, yoowo aaweherya empa ya mwene,* ni sekretaario Xebena+ ni mulipa-oolepa Yowa, mwaana a Asaafi, yoowo aalepa itthu siiraneyale, yaahirowa okumana ni Ezekiya akhenre ene malaya aya. Nto yaahimuleela moolumo aalavunle awe Rabisake.
37 Nuumala mwene Ezekiya wiiwa moolumo ala, aahikhera ikuwo sawe, owara isaakho, onarowa mpaani mwa Yehova.+ 2 Vano, owo aahimuruma Eliyakiimi, yoowo aaweherya etthoko ya mwene,* ni sekretaario* Xebena, ni makhulupale a anamukuttho, wiira aware isaakho ni arowe wa profeta Yesaya,+ mwaana a Amozi. 3 Awo yaahimuleela wiira: “Enihimya awe Ezekiya, tiila: ‘Nla nihiku na oxanka, oruwaniwa ni noowuuliha muru, ntoko nihiku onihala awe oyariwa mwaana, masi maama awe ohinakhalana ikuru wiira omuyare.+ 4 Woonasa wene, Yehova Muluku anyu, onoowiriyana moolumo ootheene a Rabisake, yaawo orummwale awe ni pwiya awe, mwene a wAsiiria, wiira onveehe Muluku mukumi.+ Nto Yehova Muluku anyu, onvahe ehukhumu mwaha wa moolumo iiwale awe, akhumaka wa mwene a wAsiiria. Xontte, mwaavekeleleke+ ale ahanle ari akumi’”.+
5 Nto arumeyi a mwene Ezekiya, yaahirowa wa Yesaya.+ 6 Vano, Yesaya aahaahimeerya wiira: “Murowe mwamuleele pwiya anyu wiira: ‘Etthu onihimya awe Yehova, tiila: “Muhoove+ mwaha wa moolumo mwiiwale anyu, yaawo alavuliwe ni arumeyi a mwene a wAsiiria,+ okiveehaka miyo. 7 Kinoomwiiriha wuupuwela etthu, nave owo onimwiiwa ehapari enrowa omwiiriha otthikela elapo awe.+ Nto kinoomwiiviha ni espaata* mulaponi mwawe”’”.+
8 Nuumala Rabisake wiiwa wiira mwene a wAsiiria aahikhuma oLakixi, owo aahitthika wiira akumane ni yena, omphwanya owanaka ni atthu a oLibina.+ 9 Mwene aahiiwa vahimmwaka wiira Tiraka, mwene a wEthiyopia, aanirwa wiira owane ni yena. Nto aahaaruma-tho anamitthaka orowa omuleela Ezekiya+ wiira: 10 “Mwamuleele Ezekiya mwene a oYuda, wiira: ‘Muhiwokiwe ni Muluku anyu, yoowo munimuroromela anyu, ohimyaka wiira: “Yerusalemu khonrowa ovahereriwa mmatatani mwa mwene a wAsiiria”.+ 11 Nyuwo muhiiwa ele mamwene a wAsiiria yiirihale aya ilapo sootheene, apwetexaka ilapo seiyo.+ Nto niireke nyuwo paahi ti munrowa woopoliwa? 12 Niireke amuluku a maloko makina, yaawo amuhavinre aka yaapwetenxe aya, yaahiwoopola atthu aya?+ Siri vai mittetthe sa oGozani, oHarani+ ni oRezefi? Nave ari vai atthu a wEedeni, yaawo yaakhala oTeli-Hasari? 13 Ori vai mwene a oHamati, mwene a wArpadi, mwene a ipooma sa oSefarvayimi+ ni a oHena ni a wIva?’”
14 Ezekiya aahikuxa ikarta iyo mmatatani mwa anamitthaka* ale, onasoma. Nuumala-vo, Ezekiya aahirowa empa ya Yehova, aatala ikarta iyo ohoolo wa Yehova.+ 15 Vano Ezekiya aahipacerya ovekela ohoolo wa Yehova,+ oriki: 16 “Khoo Yehova a anakhotto,+ Muluku a Isarayeli, nyuwo mukilanthi veehiceni vanyu, vasulu va* makerubi, nyuwo paahi ti muri Muluku eekeekhai a mamwene ootheene a mulaponi. Nyuwo moopaka erimu ni elapo. 17 Xontte Yehova, mutheteye maaru anyu, nwiriyane!+ Xontte Yehova, mutthukule maitho anyu, mooneke!+ Mwiiwe moolumo ootheene Senakeribi orumme awe oveehiwa nyuwo, Muluku mukumi.+ 18 Yehova, ekeekhai wiira mamwene a wAsiiria aapwetexa ilapo sootheene,+ ni aapwetexa elapo aya. 19 Nave awo yaahaarihela vaikho amuluku a ilapo iyo,+ okhala wiira khahiyo yaari amuluku eekeekhai, masi yuupiwe ni matata a apinaatamu,+ eyo piiyo, yaari a matera ni a maluku. Tivo awo yaawenrye aya waapwetexa amuluku awo. 20 Masi vano, khoo Yehova Muluku ahu, munoopole mmatatani mwa Senakeribi, wiira mamwene ootheene a mulaponi, asuwele wiira nyuwo paahi, Yehova, ti mukhanle Muluku”.+
21 Nto, Yesaya mwaana a Amozi, aahiruma oleeliwa Ezekiya wiira: “Etthu onihimya awe Yehova, Muluku a Isarayeli, tiila: ‘Miyo kihiiwa ovekela wanyu mwaha wa mwene Senakeribi a wAsiiria.+ 22 Moolumo Yehova olavunle awe omuhimyaka yena, taala:
“Mwaana mwaamuthiyana a oSiyoni ohitonko orupa ni mulopwana, onnoothanyani, owo onnootheyani.
Mwaana mwaamuthiyana a oYerusalemu, onnittikinya muru awe ohoolo wanyu.
23 Ti pani omuruwanne anyu+ ni onveehale anyu?
Ti pani omulavulenle anyu munanariwe ene,+
Ni mmukumihenrye anyu maitho?
Ti Muluku Oowaarya a wIsarayeli!+
24 Mwaarumeelaka arumeyi anyu, nyuwo monveeha Yehova,+ muriki:
‘Kirumeelaka ikaaro saka sinceene sa ekhotto,
Kinoowela vasulu va miyaako,+
Ni kinoophiya ipantta sa oLiibano siri ottaiwenexa.
Kinimwiikittha miri saya soorakama sa eseeturu, ni miri saya soolokexa sa xuniiperu.
Kinoophiya miyaako saya soorakamexa, ni itakhwa saya sootepexa ophipa.
25 Kinoothipa ihime* ni kinoowurya maasi;
Kinimuumiha miro sa wExiitu ni inawu saka’.
26 Niireke khamwiiwale? Miyo kaahilakela opaka eyo okhuma khalai.
Okhuma okathi ovinre, kaahilokiherya eyo.+
Vano, kinoopaka etthu eyo.+
Nyuwo munoopwetexa ipooma soolipihiwa, mpakha ohala maluku oowuukeliwa paahi.+
27 Atthu aya khanrowa okhaliheriwa;
Awo animoova ni animuulihihiwa muru.
Anrowa olikanaka ni miri sa mutakhwani ni malaxi ooripelela,
Anrowa olikanaka ni malaxi aninnuwa vasulu va empa, yaawo anuumihiwa ni epheyo enirwa mpantta onikhuma nsuwa.
28 Masi miyo kinnisuwela oratteene okathi munikilaathi anyu, okathi munikhuma anyu, okathi munikela anyu,+
Ni okathi munnanariwa anyu ni miyo,+
29 Okhala wiira kihiiwa wiira moonanariwa ni miyo+ nave kihiiwa onyakula wanyu.+
Tivo, kinimoohelani coolo aka mphulani mwanyu ni mukhoyi aka+ mwaano mwanyu,
Nave kinimoottikiheryani ephiro mukhumme anyu”.
30 “‘Esinaale anyu tiila:* Eyaakha ela, munimoolya ipyo sinrowa omela mekhaya. Nave eyaakha ya nenli, munimoolya ipyo sinrowa omela memmo. Masi eyaakha ya neeraru, munimwaala ni munoohepha. Munimwaala miri sa ewuuva ni munimoolya mihokorokho saya.+ 31 Atthu a etthoko ya Yuda anrowa woopowa, yaawo anrowa ohala,+ anrowa olikanaka ni mwiri orina mitathaari saya ni oniima mihokorokho mweerittani mwaya. 32 Vano, oYerusalemu anookhuma ale anrowa ohala, nave omwaako Siyoni+ anookhuma ale anrowa woopowa. Tthiri, Yehova a anakhotto, yoowo ori a nthiti, tonrowa opaka eyo.+
33 “‘Etthu onilavula awe Yehova, omuhimyaka mwene a wAsiiria, tiila:+
“Owo khonrowa okela epooma ela,+
Nnakhala khonrowa ovonyerya mattheere,*
Aahiiso khonrowa owana ni nikula na wiixaakihana,*
Wala khonrowa oteka etturuuru wiira otuphele epooma ela.+
34 Yehova onihimya wiira: ‘Owo onootthikela ephiro okhumme awe;
Khonrowa okela epooma ela’.
36 Nlaikha na Yehova naahikhumelela, niwiiva alopwana 185.000, opuro yaamanke aya asiiria. Okathi atthu yaavenyale aya voosiisu, yaaphwannye mirutthu.+ 37 Vano, mwene Senakeribi a wAsiiria, aahikhuma otthikela oNiinive,+ onakhala weiwo.+ 38 Nihiku nimosa, owo aari mpaani mwa muluku awe Nisiroki omukokhorelaka. Vano, anaawe, Adrameleki ni Sareseri yaahimwiiva ni espaata.+ Nuumala-vo, yaahitthawela elapo ya wArarati.+ Nto mwanawe, Esari-Hadoni,+ aahikhala mwene nipuro nawe.
38 Mahiku ale, Ezekiya aahiwereiwa onahala okhwa.+ Profeta Yesaya,+ mwaana a Amozi, aahirwa onamuleela wiira: “Etthu onihimya awe Yehova, tiila: ‘Mwaavahe malakiheryo atthu a etthoko anyu, okhala wiira nyuwo khamunrowa openuwa,+ munimookhwa’”. 2 Siiso, Ezekiya aahirukunuwela oxirini, onapacerya onvekela Yehova, oriki: 3 “Khoo Yehova, xontte, muhiliyale+ wiira kiheetta voororomeleya ohoolo wanyu ni murima aka wootheene,+ nave koopaka itthu sooloka vamaithoni vanyu”. Nto Ezekiya aahipacerya wunla vanceene.
4 Nuumala-vo, Yehova aahimuleela Yesaya wiira: 5 “Mutthike, mwamuleele Ezekiya wiira:+ ‘Etthu onihimya awe Yehova, Muluku a muhavinre anyu Davidi, tiila: “Kihiiwa ovekela wanyu.+ Nave kihoona maithori anyu.+ Kinimuncererya okumi anyu,* iyaakha 15.+ 6 Nave kinoowoopolani ni kinimoopola epooma ela mmatatani mwa mwene a wAsiiria. Nave-tho, kinimwaakiha epooma ela.+ 7 Esinaale ya Yehova, enooniherya wiira Yehova onoomaleliha moolumo olavunle awe, tiila:+ 8 Kinoottikiherya ottuli muuttutthi wa nsuwa, mpakha mavalo 10 vaxikattani ya Akhazi”’”.+ Siiso, muuttutthi yoowo waakhurunwe, waahitthikela ottuli mavalo 10 vaxikattani.
9 Ala ti moolumo a mwene Ezekiya, a oYuda, okathi aawereiwale awe, khipenuwa.
10 Miyo kaahihimya wiira: “Nlelo kihuuluvanle,
Kihaana ovolowa mikhora sa oMahiye.*
Kinookhoottiheriwa iyaakha sihanle sa okumi aka”.
11 Miyo kaahihimya wiira: “Nkinrowa onweha Yah,* nnaari, nkinrowa okhala mukumi+ wiira kinwehe Yah.
Nkinrowa-tho waaweha apinaatamu,
Okhala wiira kinrowa okhalaka ni alipa-ookhwa.
Okumi aka ohuupaanyiwa ntoko mulipa-ootthava ikuwo onuupaanya awe ekuwo;
Muluku onnikikwasa, ntoko anikwasiwa aya maliinya a ekuwo enitthaviwa.
Munnikimala-maliha, okhuma voosiisu mpakha ohiyu.+
13 Miyo kihiimaaliha mpakha voosiisu.
Muluku onnintakasa makhuva aka ootheene ntoko kharamu;
Munnikimala-maliha, okhuma voosiisu mpakha ohiyu.+
Maitho aka aavela oweha osulu.+
Miyo koohimya wiira: ‘Khoo Yehova, kooxanka vanceene;
Mukikhaliherye!’+
15 Kinrowa ohimya exeeni?
Muluku oolavula ni miyo ni oopaka etthu.
Okumi aka wootheene kinrowa okhalaka oowiiyeviha,
Mwaha wa oxanka waka vanceene.
16 Miyo koohimya wiira: ‘Yehova, atthu ootheene annikhala akumi mwaha wa nyuwo,*
Nave mwaha wa nyuwo, miyo kinnikhala mukumi.
Nyuwo munootthikela okivaha ekumi yooloka ni munookikhaliha mukumi.+
17 Masi, ohiya okhalana murettele, kaahixanka vanceene;
Nyuwo mookaakiherya wookhwaani,+
Mwaha wa okiphenta wanyu.
Moorihela ottuli wanyu, itampi saka sootheene.*+
Ale anrowa mulittini, khanwerya-tho oweha ororomeleya wanyu.+
19 Atthu akumi, aayo, atthu akumi paahi taniwerya woottottopelani,
Ntoko miyo kiniira aka olelo-va.
Paapa onniwerya omusuweliha mwanawe ororomeleya wanyu.+
20 Khoo Yehova, mukoopole.
Nnimwiipa isipo saka, nittharihaka ikaruma sirina mikhoyi,+
Mahiku ootheene a okumi ahu, empa ya Yehova’”.+
21 Vano Yesaya aahihimya wiira: “Muruuhe ifiiku soowuuma soonyakattiwa, muhele vathukuni, wiira owo openuwe”.+ 22 Ezekiya aahikoha khalai ene wiira: “Esinaale xeeni enooniherya wiira kinoorowa empa ya Yehova?”+
39 Okathi ole, mwene a oBabiloonia, Merodaki-Baladani, mwaana a Baladani, aahimulepela ikarta Ezekiya+ ni aahimuroihela yoovaha, okhala wiira aahiiwa wiira Ezekiya owo anwereiwa ni aahipenuwa.+ 2 Ezekiya aahiwaakhela saana atthu awo,* owooniherya mihakhu sootheene sa empa awe,+ eyo piiyo, eparatha, eweero, makhura a baalsamu, ni makhura makina ooreera. Nave-tho, aahiwooniherya mapuro ootheene yaapwehiwa ikaruma sa ekhotto ni itthu sootheene saaphwanyaneya opuro waasukiwa mihakhu sawe. Nto khiivo etthu Ezekiya ahaawoonihenrye awe vatthokoni vawe,* ni moomweneni mwawe mootheene.
3 Nuumala-vo, profeta Yesaya aahirowa wa mwene Ezekiya, onamukoha wiira: “Alopwana ale ahimmye-ni? Nave anikhuma woowi?” Ezekiya aahaakhula wiira: “Awo anikhuma elapo ya ottaiwene, oBabiloonia”.+ 4 Vano, Yesaya aahimukoha wiira: “Awo yoonale-ni vatthokoni vanyu?” Nto Ezekiya aahaakhula oriki: “Awo ahoona itthu sootheene vatthokoni vaka. Khiivo etthu kihiwoonihenrye aka opuro sinisukiwa mihakhu saka”.
5 Yesaya aahimuhimeerya Ezekiya wiira: “Nwiriyane moolumo a Yehova a anakhotto. 6 Yehova owo onihimya wiira:+ ‘Anoophiya mahiku, itthu sootheene siri vatthokoni vanyu, ni itthu sootheene amuhavinre anyu asunke aya mpakha olelo-va, sinrowa aya okuxiwa siroihiwaka oBabiloonia. Khiivo etthu enrowa ohala.+ 7 Nave aniinyu akina, yaawo munrowa anyu oyareliwa, anookuxiwa ni anrowa okhala makhulupale empa ya mwene a oBabiloonia’”.+
8 Nuumala-vo, Ezekiya aahimuleela Yesaya wiira: “Moolumo a Yehova mulavunle anyu tooreera”. Nave Ezekiya aahincererya oriki: “Vanooreera okhala wiira onookhala murettele ni ovareleleya, nlelo kiri ene mukumi”.*+
40 Muluku anyu onihimya wiira:+ “Mwaakurunuxe murima, mwaakurunuxe murima atthu aka”.
2 “Mwaaleele atthu a oYerusalemu, moolumo ookurunuxa murima,
Nave mwaaleele wiira muteko wookhanyereriwa yaavara aya woomala,
Ni wiira mulattu aya wooliviwa.+
Awo aavahiwa ni Yehova ehukhumu yaaphwanela aya, mwaha wa itampi saya sootheene”.+
3 Ninniiwanyeya nsu na mutthu onikhuwela moothakoni, ohimyaka wiira:
“Mulokiherye ephiro para Yehova!+
Mumpakele Muluku ahu estaraata+ yoowookololowa enivira moothakoni.+
4 Maxepa ootheene asariwe etthaya,
Nave miyaako sootheene ni mattumuxa ootheene apwexakasiwe.
Etthaya yoothipakaseya, ehaana wuuheeliwa,
Nave etthaya yoothetemana ehaana okhalihiwa nipuro noowaataleya.+
5 Ovuwa wa Yehova onimooniheriwa,+
Nave atthu ootheene anrowa woona ovuwa iwo,+
Okhala wiira Yehova tolavunle”.
6 Mwiiwe! Ookhala onihimya wiira: “Mulaleye!”
Nto mukina onnikoha oriki: “Kilaleye exeeni?”
Vano owo onnaakhula iiraka: “Apinaatamu ootheene ari ntoko malaxi makithi.
Ororomeleya* waya wootheene, onlikana ni ifilori sa mutakhwani.+
Mweekeekhai, atthu ari ntoko malaxi makithi.
9 Nyuwo muthiyana muniruuha ihapari sooreera oSiyoni,+
Nwele mwaako woorakama.
Nyuwo muthiyana oniruuha ihapari sooreera oYerusalemu,
Mukhuwele ni ikuru sanyu sootheene.
Mukhuweleke, muhooveke.
Mulaleye ipooma sa oYuda wiira: “Muluku anyu ti yoola”.+
Mwiiwe! Owo ookuxa etthu onrowa awe waatthuvela,
Nave etthu eyo onrowa awe waaliva atthu, eri nuuwo.+
11 Ntoko makampusi, owo onookhapelela* nikoto nawe.+
Ni moono awe, owo onoothukumanya ipwittipwitthi sawe,
Nave onooteexa iyo vapeeto vawe.
Owo onimweettihaka vakhaani-vakhaani, ipwittipwitthi siniwaamwiha axaana aya.+
Ti pani otonko othukumanya ntthupi na mulaponi wiira ophime,+
Aahiiso ophimme miyaako vapalansani?
Ni ti pani otonko ophima mattumuxa vapalansani?
13 Ti pani otonko ophima ikuru sa* Yehova?
Nave mutthu xeeni okhanle onvaha miruku ni omwiixuttiha etthu?+
14 Ti pani otonko awe omukoha wiira osuwele etthu?
Aahiiso ti pani onimwiixuttiha ephiro ya xariya?
Aahiiso onimwiixuttiha etthu?
Wala ti pani omoonihenrye ankhili eekeekhai?+
15 Maloko ari ntoko nttonttoni* nimosa na maasi nimmorela mpaltini,
Nave ari ntoko ntthupi nootepa oxileya nihanle vapalansani.+
Owo onniteexa isisiro* ntoko ntthupi nootepa oxileya.
16 Hata etakhwa ya oLiibano, kherina miri sinceene siniphiyerya opattiha mooro onipatta okathi munceene,
Hata etakhwa eyo kherina inama siniphiyerya ovaha yoovaha para opahiwa.
18 Munrowa omulikanyiha Muluku naani?+
Munrowa omulikanyiha ni elatarato xeeni?+
19 Mutthu onnipaka elatarato,
Nto mulipa onihana iyuuma, onnisirikela elatarato eyo ni eweero,+
Nave onnipaka ikwirinti sa eparatha.
20 Mutthu onnithanla mwiri wiira okhale etthu onrowa awe ovaha,+
Onnithanla mwiri ohinrowa wuntta.
Owo onnimwaavya mutthu onisuwela opattha saana,
Wiira opatthe elatarato ehinrowa omora.+
21 Kiireke khamunisuwela?
Kiireke khamwiiwale?
Kiireke khamusuwelihiwe okhuma woopaceryani?
Kiireke khamunisuwela okhuma okathi yoole elapo epattuxiwe aya?+
22 Ohaavo onikhala vasulu va elapo yoovilikeya,+
Nto atthu anikhala mulaponi-mmo, ari ntoko isoope.
23 Owo onniwiiriha makhulupale ohikhala etthu,
Nave onniwiiriha alipa-oophuka milattu* a mulaponi, okhala eethiru.
24 Awo animwiira aphatteiwaka-ru,
Animwiira yaaliwaka-ru,
Mitathaari saya sinimwiira sirapelaka-ru vathi,
Awo anniiseeleliwa anuuma.
Nave epheyo ennaavaviha ntoko malaxi oowuuma.+
25 Muluku Oowaarya onihimya wiira: “Munikilikanyiha ni aani? Ti pani onilikana ni miyo?”
26 “Mweemexe muru, nwehe wiirimu.
Ti pani opattunxe itthu iya?+
Tuule onihoolela itthu iyo ntoko anakhotto ni onisuwela nummeru naya;
Owo onniihana sootheene oromolaka nsina naya.+
Mwaha wa ikuru sawe soowaatta ni owerya wawe woowoopiha,+
Sootheene siri opuro aya.
27 Xeeni nyuwo Yakobe, nave xeeni nyuwo Isarayeli, munihimya anyu wiira:
‘Okumi aka woovitheya vamaithoni va Yehova,
Nave Muluku khonikiirela exariya’?+
28 Niireke khamusuwenle? Niireke khamwiiwale?
Yehova, Mpattuxa a elapo, okhuma oponta mpakha oponta, ti Muluku onikhala mahiku ootheene.+
Owo khonivela nnakhala khonikhulumuwa.+
Khuuvo oniwerya waasuwela ankhili awe.+
30 Amiravo anoovela ni anookhulumuwa,
Nave amiravo acikhaani anookwattuliwa* ni anoomora.
31 Masi ale anlipa ni Yehova, anootthikela ophwanya ikuru.
Awo anoovava mpakha osulu, ntoko axawawe.*+
Anrowa otthimakaka, masi khanrowa okhulumuwaka;
Anrowa weettaka, masi khanrowa otemwaka”.+
41 “Nyuwo atthu anikhala musisironi, mmaale mukiwiriyaneke;*
Nyuwo atthu a mulaponi, mphwanye-tho ikuru.
Mukaattamele ni mulavuleke.+
Nrowe nikumane, nto miyo kinimoophukelani.
Ni onvahererye maloko,
Ni omwiirihe waaxintta mamwene?+
Ti pani oniwiiriha mamwene awo okhala ntoko ntthupi ohoolo wa espaata* awe,
Ni ntoko malaxi oowuuma anivavihiwa ni epheyo, ohoolo wa muura awe?
3 Owo onniwoomola mamwene awo, ehikhanle etthu enimukhoottiherya.
Onnivira iphiro ohitonko awe weetta.
4 Ti pani opanke etthu ela,
Yoowo onilattula maloko okhuma woopaceryani?
Miyo Yehova, kiri Oopacerya.+
Nave kinrowa okhalaka siiso mpakha maloko ookiserya”.+
5 Atthu anikhala musisironi, annoona etthu eniiraneya ni annoova.
Atthu anikhala omalenle elapo, aapacerya ottettemela.
Awo anithukumana poromosa.
6 Atthu annikhaliheryana,
Ni annihimeeryana wiira: “Mwiilipihe”.
7 Tivonto, ole onipattha miri, onnimulipiha ole onihana iyuuma.+
Ole onookolola iyuuma ni maritelo,
Onnimulipiha ole onimanela eyuuma vayuumani ekhwaaya.
Owo onnihimya wiira eyuuma eyo yoolipihiwa saana.
Nuumala-vo, ennikhomakeliwa ni ipereku wiira ehimore.
8 “Masi, nyuwo Isarayeli, mwa murumeyi aka;+
Nyuwo Yakobe, mwa osuulu wa mpatthani aka Abrahamu,+
Ti nyuwo koothanlalyaakani.+
9 Ti nyuwo kookumihalyaakani omalenle elapo,+
Ti nyuwo kiwiihannaakani ottaiwene.
10 Muhoove, okhala wiira miyo kiri ni nyuwo.+
Muhixanke, okhala wiira miyo ka Muluku anyu.+
Kinimoolipihani, aayo, kinimookhaliheryani,+
Kinimoovarelelani oratteene ni ntata naka noolopwana na xariya’.
11 Mwiiwe! Ootheene yaale annanariwa ni nyuwo, animuuliwa muru ni anooveeheya.+
Ootheene yaale aniwana ni nyuwo, animwiiviwa ni anoomala-mala.+
12 Nyuwo munrowa owaavyaka yaale yaawana ni nyuwo, masi khamunrowa waaphwanya;
Ale aniwana ni nyuwo, anrowa okhalaka ntoko etthu ehikhanle, anrowa okhalaka ntoko ethiru.+
13 Miyo, Yehova Muluku anyu, kinnoovarelani ntata nanyu noolopwana,
Ti miyo kinooleelani wiira: ‘Muhoove. Kinimookhaliheryani’.+
14 Muhoove, nyuwo Yakobe,+ muhinooneliwa vatthu!*
Yehova, yoowo ori Moopoli anyu+ ni Muluku Oowaarya a Isarayeli, onihimya wiira: “Nyuwo atthu a wIsarayeli, miyo kinimookhaliheryani”.
15 “Mwiiwe! Miyo kihookhalihani ekaruma eninyakatta ipyo,+
Ekaruma esya yoowiitha eninyakatta ipyo.
Munoonyakelaka miyaako ni munooxila seiyo.
Nave munimwiiriha mattumuxa okhalaka ntoko ikavava.
16 Nyuwo munooveera itthu iyo ntoko ipyo,
Nave ettheku enoovaviha.
Epheyo yuulupale enoomwarya-mwarya.
Nyuwo munootteeliwaka murima mwaha wa Yehova,+
Munimwiittottopaka mwaha wa Muluku Oowaarya a Isarayeli”.+
17 “Ale oovelavela ni ale oohaawa, annaavya maasi masi khaniphwanya.
Nlumi naya nihuuma, mwaha wa ovoliwa ntthona.+
Miyo Yehova, kinimwaakhaliherya.+
Miyo, Muluku a Isarayeli, nkinrowa waanyanyala.+
18 Kinookumiherya miro vasulu va mattumuxa ahinimela malaxi,+
Nave miro sinoophattuwa mapuro oowaataleya.+
Kinootatuxa othako wiira okhale matthiya ari nammese,*
Nave mapuro oowuuma, kinookhaliha ihime sa maasi.+
19 Moothakoni, miyo kinimwaala miri sa eseeturu,
Sa akaasiya, sa murta ni sa epinyeero.+
Moothakoni moowaataleya, kinimwaala mwiri oniihaniwa xuniiperu,
Vamosa ni mwiri oniihaniwa ferexo* ni mwiri oniihaniwa sipereste.+
20 Siiso, atthu ootheene animoona ni anoosuwela,
Anoovaha ephoole ni anoosuwela oratteene,
Wiira ntata na Yehova tinipanke etthu ela,
Nave wiira Muluku Oowaarya a Isarayeli, topanke etthu ela”.+
21 Yehova onihimya wiira: “Mulavule mulattu anyu”.
Mwene a Yakobe onihimya wiira: “Mwiixaakihe”.
22 “Nyuwo amuluku! Munooniherye etthu ni munihimeerye itthu sinrowa wiiraneya ohoolo.
Munileele itthu siiraneyale khalai,*
Wiira nuupuweleleke seiyo,* ni nisuwele etthu enrowa okhumelela.
Aahiiso munileele itthu sinirwa ohoolo.+
23 Munihimeerye etthu enrowa wiiraneya ohoolo,
Wiira nisuwele wiira nyuwo mwa amuluku.+
Aayo, mpake etthu, ekhale yooreera aahiiso yootakhala,
Wiira niwehe etthu eyo, nitikinihiwe.+
24 Mwiiwe! Nyuwo khamuhiyo etthu,
Nave itthu munipaka anyu khasihiyo etthu.+
Ole onithanla wookokhorelani, toothanyeya.+
25 Miyo koomulattula mutthu onikhuma onorti, nto owo onnoorwa;+
Ti yoowo onirwa mpantta onikhuma nsuwa,+ ni onirowa ovuwiha nsina naka.
Owo onimwaanyakela anamalamulela, ntoko oninyakeliwa aya oloko,+
Siisaale mulipa-onuupa miyaapu, oniphwatta awe oloko.
26 Ti pani ohimmye etthu ela okhuma woopaceryani, wiira hiyo nisuwele?
Aahiiso, ti pani ohimmye khalai ene, wiira hiyo nihimyeke so: ‘Onihimya ekeekhai’?+
Mweekeekhai, khuuvo olaleyale etthu ela!
Khuuvo ohimmye etthu eyo!
Khuuvo owiiwaleni muhimyaka etthu!”+
27 Ti miyo kaapacenrye omuleela Siyoni, wiira: “Mooneke itthu sinrowa wiiraneya!”+
Nave kinoomuruma namitthaka a ihapari sooreera+ orowa oYerusalemu.
28 Masi miyo kaahithipelela oweha, khaakhanle mutthu;
Khaakhanle mutthu aawerya ovaha miruku.
Nnaamwi kaathipelela okoha, khuuvo aakhunle.
29 Mwiiwe! Ootheene aya khahiyo etthu.
Miteko saya ti seethiru.
Ilatarato saya sa eyuuma, sinlikana ni epheyo ni ti seethiru.+
42 Nkamooneeni murumeyi aka,+ yoowo kinimukhaliherya aka!
Ti yoowo kimuthanlale aka+ ni kimweemerenrye aka!+
2 Owo khonrowa okhuwela, nnakhala wuncererya nsu nawe,
Nave nsu nawe khaninrowa wiiwanyeyaka mphironi.+
Mweekeekhai, owo onooruuha murettele.+
4 Muthuko awe khonrowa ottipha, nave khonrowa onyaanyiwa. Onrowa okhaliha exariya mulaponi,+
Nave atthu anikhala musisironi, annilipelela nlamulo nawe.*
5 Muluku eekeekhai Yehova,
Mpattuxa a erimu ni Muluku Muulupale,
Yoowo aatanle erimu eyo,+ ni aatanle elapo ya vathi ni itthu siri memmo,+
Yoowo onaavaha iphumu atthu anikhala mulaponi,+
Nave onaavaha ikuru ale aneetta mulaponi memmo, onihimya wiira:+
6 “Miyo Yehova, koowiihanani wiira kooniherye exariya;
Miyo kihoovarelani ntata nanyu.
Kinimookhapelelani, nave munrowa okhala ntoko nivarihano, eriyari ya miyo ni atthu,+
Nave-tho, munrowa okhala ntoko muthuko para maloko ootheene,+
7 Wiira muhule maitho a atthu ahinoona,+
Wiira mwaakumihe aperesu mukhatteya,
Nave mwaakumihe mukhatteya ale akilanthi mweepiphini.+
8 Miyo ka Yehova. Nla nsina naka;
Ovuwa waka, nkininvaha mutthu mukina,*
Nnakhala ottottopeliwa waka, nkinivaha ilatarato soopatthiwa.+
9 Moone, itthu soopacerya sihiiraneya;
Vano kinilaleya itthu isya.
Miyo kinnooleelani itthu iyo, sihinatthi wiiraneya”.+
10 Mmwiipele Yehova nsipo na niinaano,+
Nmwiipele masipo oottottopela mpakha omalenle elapo,+
Nyuwo munrowa mphareya ni nyuwo-tho itthu sootheene siri memmo,
11 Othako ni ipooma siri moothakoni-mmo, sikhuweleke,+
Vamosa ni mittetthe sinikhala aya atthu a oKedari.+
Atthu anikhala mmiyaakoni, atthapeke;
Awo akhuweleke vasulu va miyaako.
12 Ootheene aya amuttottopeleke Yehova,
Hata atthu yaale ari musisironi,+ amuttottopeleke yoowo.
13 Yehova onookhumelela ntoko mulopwana ootupa.+
Owo onrowa olikanaka ni nakhotto olikanne wiira owane ekhotto.+
Onookhuwela, aayo, onookhuwela ntoko anikhuwela aya ale anrowa okhottoni;
Onrowa wiixooniherya okhala ootupexa waavikana awanani awe.+
14 “Okhuma khalai, miyo kaaroomaala.
Kaaroomaala paahi, nave nkaapanke etthu.
Ntoko muthiyana oniyara,
Kinrowa ottettemelaka, sinookimalela iphumu ni nkinrowa omumulaka saana.
15 Kinoopwexakasa miyaako ni mattumuxa,
Nave kinimuumiha malaxi aya ootheene.
16 Kinimwaahoola alipa-oohoona, ephiro ahinisuwela aya,+
Nave kinoowiiriha weetta miphito sihinisuweliwa.+
Epiphi eri ohoolo waya, kinootatuxa ekhale waarya,+
Kinimwiiriha etthaya yoothetemana, okhala yoowaataleya.+
Ela ti etthu kinrowa aka owiirela. Nave nkinrowa waanyanyala”.
17 Atthu yaale aniroromela ilatarato soopatthiwa,
Yaawo anihimeerya ilatarato sa eyuuma wiira: “Nyuwo mwa amuluku ahu”,+
Anrowa oxinttiwa ni animuuliwa muru vanceene.
18 Nyuwo atthu ahiniiwa, mwiiweke;
Nyuwo atthu ahinoona, mooneke ni nwehexexeke.+
19 Ti pani ohinoona onlikana ni murumeyi aka?
Ti pani ohiniiwa nnakhala vakhaani, onlikana ni namitthaka aka?
Ti pani ohinoona nnakhala vakhaani, onlikana ni ole kimutthuvenle aka?
Yoowo ohinoona nnakhala vakhaani, onlikana ni murumeyi a Yehova?+
20 Nyuwo munniweha itthu sinceene, masi khamunoona saana.
Nyuwo mookhalana maaru, masi khamuniiwa.+
21 Yehova ohoona oreera wooniherya wiira nlamulo nawe, ti nuulupale ni noovuwa,*
Okhala wiira owo naxariya.
22 Masi ala atthu yaakhiwe ni yiiyeriwe mireerelo saya;+
Ootheene aya aatthukweliwa mulittini ni ahiipithihiwa mukhatteya.+
Awo ahiiyiwa, nto khuuvo oniwerya owoopola.+
Nave aakuxiwa, nto khuuvo oniwerya ohimya wiira: “Mwaattikihe!”
23 Ti pani a nyuwo onrowa wiiwa etthu ela?
Ti pani onrowa owiriyana ni ovaha ephoole, wiira ottottele mureerelo ohoolo?
24 Ti pani owiirinhe atthu a Yakobe wiiyeriwa mireerelo saya,
Nave ti pani owiirinhe aisarayeli waakhiwa mireerelo saya?
Kiira ti Yehova, yoowo amutthekenle aya?
25 Tivonto, Muluku aahaaviruwela,
Aahinanariwa naawo ni aahaaruuhela ekhotto yootakhala.+
Ekhotto eyo yaanihonona itthu sootheene, masi awo khiyaavanhe ephoole.+
Eyo yaanaapaha, masi awo khiyaacanle.+
43 Etthu onihimya awe Yehova,
Mpattuxa a Yakobe, yoowo ompanke Isarayeli, tiila:+
“Muhoove, okhala wiira miyo koowoopolani.+
Koowiihanani kiromolaka nsina nanyu.
Nyuwo ti mwawaka.
2 Mwaaviraka mmaasini, kinrowa okhala ni nyuwo.+
Mwaaviraka mmuro, miro iyo khasinrowa woomiryani.+
Mweettaka vamooroni, khamunrowa ovya,
Nnakhala khamunrowa oreveya.
3 Miyo ka Yehova, Muluku anyu,
Muluku Oowaarya a Isarayeli, Moopoli anyu.
Miyo koovaha elapo ya wExiitu,
Elapo ya wEthiyopia ni oSeeba, wiira siliverye woopoliwa wanyu.
4 Nyuwo mookhalana efaita yinceene para miyo,+
Kinniwoonani okhala oottittimiheya ni kinnoophentani.+
Tivonto, kinimwaavaha atthu ni maloko,
Wiira woopoliwe okumi anyu.
5 Muhoove, okhala wiira miyo kiri ni nyuwo.+
Kinooruuha osuulu anyu, kikumihaka mpantta onikhuma nsuwa,
Kinooruha, kikumihaka mpantta onikela nsuwa.+
6 Kinoowiirela atthu a onorti wiira: ‘Mwaattikihe!’+
Nave kinoowiirela atthu a osuuli wiira: ‘Muhaakhoottihe.
Mwaaruuhe anaaka axilopwana, mwaakumihaka ottaiwene, nave-tho mwaaruuhe anaaka axithiyana, mwaakumihaka omalenle elapo.+
7 Mwaaruuhe ootheene yaale aniihaneliwa nsina naka,+
Yaawo kaapattunxe aka para ovuwa waka,
Yaawo kaapanke aka’.+
8 Mwaaruuhe atthu ahinoona, nnaamwi arina ene maitho,
Ni atthu ahiniiwa, nnaamwi arina ene maaru.+
9 Maloko ootheene athukumane nipuro nimosa,
Atthu awo, athukumanyiwe opuro omosa.+
Eriyari ya amuluku aya, ti pani ohimmye wiira itthu iya saamwiiraneya?
Aahiiso, awo anoowerya onisuweliha itthu sinrowa opacerya wiiraneya,*+
Yaakumihe anamoona aya wiira yooniherye wiira aakhalana erasau,
Aahiiso atthu akina yiiwe ni ahimye wiira: ‘Ela ekeekhai!’”+
10 Yehova onihimya wiira: “Nyuwo mwa anamoona aka,+
Aayo, mwa murumeyi aka, yoowo kimuthanlale aka,+
Wiira mukisuwele ni mukaamini,*
Ni musuwele oratteene wiira miyo nkinturukeya.+
Kihinatthi miyo, khuuvo Muluku mukina otonko okhala,
Nnakhala khuuvo Muluku mukina onrowa okhumelela.+
11 Miyo ka Yehova.+ Khuuvo moopoli mukina, kihikhanle miyo”.+
12 Yehova onihimya wiira: “Ti miyo kihimmye etthu kinrowa aka opaka,
Ti miyo kiwooponleni. Nave ti miyo kisuwelinhe etthu eyo okathi ahaakhanle awe Muluku mukina eriyari anyu.+
Nyuwo mwa anamoona aka, nave miyo ka Muluku.+
Okathi kinipakaka etthu, ti pani oniwerya okikhoottiherya?”+
14 Yehova, Moopoli anyu,+ Muluku Oowaarya a Isarayeli, onihimya wiira:+
“Mwaha wa nyuwo, kinimwaaruma anakhotto orowa oBabiloonia ni kinoomoroxa mikhora sootheene sa epooma eyo.+
Nave-tho, kinimwaaxintta akhaldeya, ari ene mpakitini mwaya.+
15 Miyo ka Yehova, Muluku anyu Oowaarya,+ Mpattuxa a Isarayeli,+ ni Mwene anyu”.+
16 Yehova, yoowo onikumiherya ephiro eriyari ya ephareya,
Ni onikumiherya ephiro eriyari ya maasi ootupa,+
17 Yoowo onikumiherya ekaaro ya ekhotto ni ekhavalo,+
Ni onaakumiherya atoropa vamosa ni anakhotto ootupa, onihimya wiira:
“Awo anoomora ni khanrowa ovenya.+
Awo anoomala-malihiwa, ni anoottipihiwa ntoko ntthampo”.
18 “Muliyale itthu sa khalai,
Muhimakeleke wuupuwela itthu sivinre.
19 Mooneke! Miyo kinnipaka etthu esya;+
Eyo enniiraneya nenla-va.
Niireke khamunoona?
20 Inama sa mutakhwani sinookittittimiha,
Aayo, alapwa a mutakhwani ni mipisa,*
Okhala wiira kinookumiherya maasi moothakoni,
Ni kinookumiherya miro moothakoni,+
Wiira atthu aka kaathanlale aka+ awuryeke.
21 Aayo, wiira atthu kaapattunxe aka,
Akittottopeleke.+
22 Masi nyuwo Yakobe, khamukivekenle nikhaliheryo,+
Okhala wiira nyuwo Isarayeli moophweeleya ni miyo.+
23 Nyuwo khamukiruuhenle ipwittipwitthi wiira sikhale soovaha para opahiwa,
Nnakhala khamukivuwinhe ni mikuttho sanyu.
Nkookhanyerenryeni okivaha etthu,
Nnakhala nkoovelinheni kookhanyereryakani okiruuhela nsenso nootteela.*+
24 Nyuwo khamukithumenle muhali* woonaya ni musurukhu anyu,
Nnakhala khamukivoninhe ni ekortuura ya mikuttho sanyu.+
Ohiya-vo, mookilemeliha ni itampi sanyu,
Nave mookiphweeliha ni soottheka sanyu.+
26 Nrowe nakumane omilattuni. Mukuupuxerye,
Aayo, muhimye mulattu anyu wiira mooniherye wiira khamutthenke.
28 Tivonto, kinimwaananariha makhulupale a nipuro noowaarya.
Kinonvahererya Yakobe wiira opwetexiwe,
Nave kinoomwiiriha Isarayeli oruwaniwa.+
44 “Nyuwo murumeyi aka Yakobe, mwiiwe!
Nave nyuwo Isarayeli, koothanlalyaakani,+ mwiiwe!
2 Etthu onihimya awe Yehova,
Mpattuxa anyu, yoowo oopankeni,+
Ni ookhalihenryeni okhuma okathi muyariwe anyu, tiila:
3 Kinonvaha maasi ole ovoliwe ntthona,+
Nave kinookumiherya miro mapuro oowuuma.
Kinimwaavaha aniinyu, ikuru saka soowaarya,+
Nave kinooreeliha osuulu anyu.
5 Mutthu mmosa onrowa ohimyaka wiira: “Miyo kawawe Yehova”.+
Mukina onrowa wiixiihanela nsina na Yakobe,
Mukina-tho onrowa olepa vantatani vawe wiira: “Miyo kawawe Yehova”.
Nave owo onookuxa nsina na Isarayeli’.
‘Miyo ka oopacerya ni ookiserya.+
Khokhanle Muluku mukina, kihikhanle miyo paahi.+
7 Ti pani onilikana ni miyo?+
Mutthu owo aakhule voowiiwanyeya,
Ohimye etthu ni okooniherye etthu!+
Ohimye itthu sinirwa ni sinrowa wiiraneya,
Ntoko siniira aka okhuma okathi kaakhalinhe aka atthu a khalai.
8 Nyuwo atthu aka, muhoove,
Nave muhihiye woova owiirihakani ohipaka etthu.+
Kiira khula mmosa a nyuwo koomuleela ni koomulaleerya khalai ene etthu ela?
Nyuwo mwa anamoona aka.+
Niireke ookhala Muluku mukina, kihikhanle miyo?
Nnaari, khokhanle Mwala mukina onookhapelelani.+ Miyo nkinsuwela nnakhala mmosa’”.
9 Atthu ootheene anipaka ilatarato khahiyo etthu,
Nave ilatarato anipaka aya, seiyo sinaasivela vanceene, khasinrowa waakhaliherya.+
Ntoko anamoona aya, iyo* khasinoona nnakhala khasinisuwela etthu.+
Tivonto, ale apanke ilatarato iyo, animuuliwa muru.+
10 Kiireke ookhala mutthu aarowa ompaka muluku aahiiso opaka elatarato ya eyuuma,
Ehirowaka omukhaliherya?+
11 Mwiiwe! Ootheene yaale animukhaliherya, animuuliwa muru!+
Ale anaapaka amuluku eethiru, ti apinaatamu paahi.
Ootheene aya athukumane ni yeemele.
Ootheene aya animoova vanceene ni animuuliwa muru.
12 Mulipa onihana iyuuma, onnirumeela ekaruma awe wiira opake etthu ya eyuuma, opahaka vaikho.
Owo onnipaka etthu eyo omurumeelaka maritelo,
Onnipaka etthu eyo ni ikuru sawe.+
Nuumala-vo, onnivoliwa etala ni ikuru sinnimmalela;
Owo onnikhulumuwa mwaha woohiwurya maasi.
13 Mulipa-oopattha miri onniphima matera ni mukhoyi, onnilepela ni exiixi yooxeerya mapuro onrowa awe wiikittha.
Owo onniwaka matera awo ni epalaina, ni onnilepela orumeelaka ekaruma eniihaniwa kompaasu.
14 Ookhala mutthu muteko awe ori wiikittha miri sa eseeturu.
Owo onnithanla muthinto mmosa wa mwiri oniihaniwa karvaalyo,*
Nave onnikhapelela mwiri owo mpakha olipa eriyari ya miri siri mutakhwani.+
Onnaala mwiri wa elooru, nto epula enniiriha wunnuwa.
15 Nuumala-vo, owo onnikuxa mpantta mmosa wa mwiri owo onapaka ikhuni.
Nto onnikuxa mpantta mukina onapattiha mooro wiira oore;
Owo onnipattiha mooro, onooxa ephaawu.
Masi-tho onnimpaka muluku, onamukokhorela.
Onnikuxa mwiri onapaka elatarato, onakokhorela ohoolo waya.+
16 Epantte ekina ya mwiri owo, onnipattiha mooro.
Ni mpantta owo, onnooxa enama, onakhuura ni onavona.
Nave-tho, onnoora onahimya wiira:
“Ahee! Kinnoona oviha ni kinnoona mooro opattaka”.
17 Mpantta onihala wa mwiri owo, onnimpaka muluku, aayo, onnipattha elatarato.
Onnuurama ohoolo wa elatarato eyo, onakokhorela.
Onnivekela ohoolo waya, onahimya wiira:
“Mukoopole, okhala wiira nyuwo mwa muluku aka”.+
18 Atthu awo anipaka ilatarato iyo, khanisuwela etthu ni khanuupuwela saana,+
Okhala wiira maitho aya aatthukweya, ahinawerya woona,
Nave kharina ankhili mmuupuweloni mwaya.
19 Khuuvo onuupuwelela vamurimani vawe,
Nnakhala orina osuwela aahiiso ankhili, onahimya wiira:
“Mpantta mmosa wa mwiri owo koopattihana mooro,
Kihooxa ephaawu vamakhalani vaya, nave kihooxa enama wiira kikhuure.
Nto, kiireke mpantta ohanle wa mwiri owo kihaana opaka etthu yoonanara?+
Kiireke kihaana okokhorela epetaaso yoowuuma ya matera ya mwiri owo?
20 Mutthu owo onlikana ni mutthu onilya ettuurwa.
Murima awe woowokeya ni woomuthweeleliha.
Khoniwerya wiixoopola, nnakhala khonihimya wiira:
“Etthu ela eri ntata naka noolopwana ti yeethiru”.
21 “Nyuwo Yakobe ni nyuwo Isarayeli, muupuweleke itthu iya,
Okhala wiira mwa murumeyi aka.
Ti miyo koopankeni, nave nyuwo mwa murumeyi aka.+
Nyuwo Isarayeli, miyo nkinooliyalani.+
22 Kinoottipiha soottheka sanyu, okhalaka ntoko sikhuneeliwe ni neeku,+
Nave kinoottipiha itampi sanyu, sikhaleke ntoko sikhuneeliwe ni neeku nooriipa.
Mutthikele wa miyo, okhala wiira miyo kinoowoopolani.+
23 Nyuwo erimu, mutthapeke,
Okhala wiira Yehova oopaka etthu!
Nyuwo mapuro ootepa wiixa a mulaponi,
Mutthapeke mutteeliwe ene murima!
Nave-tho nyuwo miyaako,+ nyuwo etakhwa, ni nyuwo miri sootheene, mutthapeke,
Okhala wiira Yehova oomoopola Yakobe,
Nave ohooniherya ovuwa wawe ni Isarayeli”.+
24 Etthu onihimya awe Yehova, Moopoli anyu,+
Yoowo oopankeni okhuma okathi mwaari anyu mmirimani mwa amaminyu, tiila:
“Miyo ka Yehova, kipanke itthu sootheene.
Ti pani aari ni miyo?
25 Kinnooniherya wiira isinaale sinipaka aya maprofeta oowootha ti seethiru.
Ti miyo kiniwiiriha anahako okhalaka ntoko alolo;+
Ti miyo kiniwaakanyerya asuweli,
Nave kinniiriha osuwela waya okhala etthu ya ololo.+
26 Ti miyo kiniiriha nuulumo na murumeyi aka wiiraneya,
Nave kiniiriha wiiraneya itthu anihimya aya anamitthaka aka.+
Ti miyo kinlavula kihimyaka muttetthe wa oYerusalemu, wiira: ‘Anookhala-wo atthu’,+
Nave kinlavula kihimyaka ipooma sa oYuda, wiira: ‘Sinootthikela otekiwa,+
Kinoolokiherya muttetthe wa oYerusalemu waahononiwe’.+
28 Ti miyo kinimuhimya Kiiru,+ wiira: ‘Owo murumeyi aka,
Nave onimwiira itthu sootheene kiniphavela aka’.+
Ti miyo kinlavula kihimyaka muttetthe wa oYerusalemu, wiira: ‘Onootthikela otekiwa’.
Nave ti miyo kinlavula kihimyaka etemplo, wiira: ‘Alisenso anyu anootekiwa’”.+
45 Etthu kinihimya aka miyo, Yehova, kimuleelaka Kiiru, yoowo kimuthanlale aka,+
Yoowo kinvarenle aka ntata nawe noolopwana,+
Wiira kixintte maloko,+
Kikuxe ikaruma sa ekhotto sa mamwene,
Wiira kimuhulele mikhora sirina masele manli,
Wiira mikhora iyo sikhale soohuliwa ene, tiila:
Kinimuntakasa mikhora sa ekoopiri,
Nave-tho, kinoothikila itaranka sa eyuuma.+
3 Kinimoovahani mihakhu sipwehiwe mapuro ooriipela,
Ni mihakhu sivithiwe mapuro oowiipitheya,+
Wiira musuwele wiira miyo ka Yehova,
Muluku a Isarayeli, ti miyo kiniwiihanani kiromolaka nsina nanyu.+
4 Mwaha wa murumeyi aka Yakobe ni Isarayeli, yoole kimuthanlale aka,
Miyo kinniwiihanani kiromolaka nsina nanyu.
Kinnoovahani nsina noottittimiheya, nnaamwi mwahaakisuwenle.
5 Miyo ka Yehova, khokhanle-tho mukina.
Khokhanle Muluku mukina, kihikhanle miyo.+
Kinimoolipihani, nnaamwi mwahaakisuwenle.
6 Siiso, atthu ootheene,
Okhuma mpantta onikhuma nsuwa, mpakha onikela nsuwa,
Anoosuwela wiira khuuvo Muluku mukina, kihikhanle miyo.+
Miyo ka Yehova, khokhanle-tho mukina.+
7 Miyo kinnikumiherya waarya+ ni kinnikumiherya epiphi;+
Kinnikumiherya murettele+ ni kinnikumiherya maxakha;+
Ti miyo, Yehova, kinipaka itthu iyo sootheene.
8 Nyuwo erimu, mwiirihe orupa epula.+
Meeku emwaraxele vathi exariya.
Vano elapo eruwerye woopowa,
Nave eyo ekumiherye exariya okathi omosa-ru.+
Ti miyo, Yehova, kiniiriha itthu iyo wiiraneya”.
9 Ootakhaliwa mutthu yoole onaakhulana ni ole ompanke.
Mutthu owo ori ntoko nivali paahi,
Nenlo niri eriyari ya mavali makhwaaya ariheliwe vathi!
Niireke oloko onoowerya omuhimeerya mulipa-oowuupa wiira: “Munipaka-ni?”+
Aahiiso etthu epanke anyu enoowerya owiirelani wiira: “Owo khorina matata?”*
10 Ootakhaliwa mutthu yoole onimuleela paapa awe wiira: “Mukiyarenle-ni?”
Nave ole onimuleela maama awe wiira: “Mukiyarenle-ni?”
11 Etthu onihimya awe Yehova, Muluku Oowaarya a Isarayeli,+ yoowo oopankeni, tiila:
“Kiireke munoowerya okikoha itthu sinrowa wiiraneya ohoolo?
Kiireke munoowerya okikoha etthu enrowa aka owiiriha anaaka+ ni miteko sa matata aka?
12 Miyo koopaka elapo+ ni kompattuxa mutthu ori memmo.+
13 Yehova a anakhotto, onihimya wiira:
“Kompattuxa mutthu ola, okhala wiira ka naxariya,+
Nave kinoolokiherya iphiro sawe sootheene.
Ti yoowo onrowa oteka epooma aka,+ nave-tho ti yoowo onrowa owoopola atthu aka ari weepotthani,+ ohiliviwe etthu nnakhala ohikunyarinwe”.+
14 Etthu Yehova onihimya awe, tiila:
“Eluukuru* ya wExiitu ni mireerelo* sa wEthiyopia ni atthu a oSebayini, eyo piiyo, alopwana oorakama,
Animoorwa wa nyuwo wiira akhale awinyu.
Awo animoottharakani, atthukiwe ene ni ekwirinti.
Nave khokhanle mukina, aayo, khokhanle Muluku mukina’”.
15 Mweekeekhai, nyuwo mwa Muluku muhinooniherya okathi wootheene, itthu munipaka anyu,
Nyuwo mwa Muluku a Isarayeli, eyo piiyo, Moopoli.+
16 Ootheene aya animuuliwa muru ni anooveeheya;
Ale anipaka ilatarato, animweettaka yuuliwe ene muru.+
17 Masi Yehova onoowoopolani nyuwo Isarayeli, mahiku ootheene.+
Nyuwo khamunikhala-khala muuliwaka muru aahiiso oveeheya.+
18 Etthu onihimya awe Yehova,
Mpattuxa a erimu,+ Muluku eekeekhai,
Yoowo opanke elapo ni olipihale elapo ela,+
Yoowo ohipanke elapo ela mahala ene,* masi opanke wiira ekhaliweke, tiila:+
“Miyo ka Yehova, khokhanle mukina.
19 Nkilavunle kiri ene opuro woowiipitheya,+ nnakhala kiri ene elapo yooriipela,
Miyo nkilavunle ni osuulu wa Yakobe, kiiraka:
‘Mukaavyeke, masi munrowa wiimananiha mahala ene’.
Miyo ka Yehova, kinilavula ekeekhai ni kinilaleya itthu sa xariya.+
20 Muthukumane, murwe.
Nyuwo mooponwe eriyari ya maloko, mwaattamane.+
Ale anikuxa ilatarato soopatthiwa, khanisuwela etthu.
Nave aninvekela muluku ohiniwerya owoopola.+
21 Mulavule, nave mooniherye mulattu anyu.
Aayo, mukohane.
Ti pani aahimmye khalai ene, itthu saarowa wiiraneya?
Nave ti pani aalaleyale itthu iyo okathi ovinre?
Kiira ti miyo, Yehova?
Khuuvo Muluku mukina, kihikhanle miyo.
Khuuvo-tho+ Muluku mukina a xariya ni Moopoli.+
22 Nyuwo atthu ootheene anikhala mulaponi, mutthikele wa miyo wiira moopowe,+
Okhala wiira miyo ka Muluku, khokhanle-tho mukina.+
Atthu ootheene anookokhora ohoolo waka,
Nave apinaatamu ootheene anoolapha wiira anoororomeleyaka wa miyo.+
24 Nave anoohimya wiira: ‘Okathi wootheene, Yehova onnipaka itthu sooloka ni ta ikuru.
Ootheene yaale aninanariwa nuuwo, anoorowa ohoolo wawe yuuliwe ene muru.
25 Mwaha wa Yehova, osuulu wootheene wa Isarayeli onoohimmwa okhalana erasau,+
Nave onimwiittottopaka mwaha wa yoowo’”.
46 Muluku Beli ookhoroma,+ muluku Nebo ohuuramela vathi.
Ilatarato saya soowelihiwa vasulu va inama, inama siniteexa miritti,+
Siri ntoko miritti sinlemeliha inama sootemwa.
2 Ootheene aya, aakhoromela vathi ni ahuurama;
Awo khaniwerya woopola muritti* aya,
Nave anirowa weepotthani.
3 “Nyuwo osuulu wa Yakobe, mukiwiriyane, ni nyuwo ootheene muhanle a nloko na Isarayeli,+
Kinookhaliheryaakani okhuma okathi muyariwe anyu ni kinookuxaakani okhuma okathi mwaari anyu mmirimani.+
4 Mpakha wuuluvala wanyu, miyo nkinrowa oturukeya;+
Hata mmelaka ipwi, nlelo miyo kinimookhaliheryakani.
Ntoko kiniira aka mpakha olelo-va, kinrowa wookuxakani, kinimookhaliheryakani ni kinoowoopolakani.+
5 Munikilattaniha naani aahiiso munikilikanyiha ni pani?+
Muniira anyu mwanweha, onalikana ni miyo?+
6 Aakhala ale anihonona eweero ya mmurupani mwaya;
Aniphima eparatha vapalansani.
Annimuruma mulipa onihana iyuuma, nto owo onnimpaka muluku a eparatha.+
Nuumala-vo, awo annuurama, aayo, annikokhorela elatarato eyo.*+
7 Awo annipweha mmakhatani mwaya;+
Annikuxa enapweha opuro aya, nto eyo enakhala vaavo.
Elatarato eyo khenithaama opuro aya.+
Awo annikhuwela ohoolo waya, masi eyo khenaakhula;
Kheniwerya omoopola mutthu oxankale.+
8 Muupuweleke etthu ela, nave mulipihe murima.
Nyuwo anatampi, muupuweleke eyo vamurimani vanyu.
9 Muupuweleke itthu sivinre,* seiyo siiraneyale khalai,
Wiira miyo ka Muluku, khokhanle-tho mukina.
Miyo ka Muluku, khuuvo onlikana ni miyo.+
10 Okhuma woopaceryani, kinnilaleya itthu sihiiraneyale,
Nave miyo kaahihimya khalai ene itthu sinrowa wiiraneya ohoolo.+
Miyo kinnihimya wiira: ‘Etthu kithanlale aka enimwiiraneya tthiri,*+
Kinoopaka khula etthu eniphavela aka’.+
11 Miyo kinnimwiihana xawawe,* onirwa okhumaka mpantta onikhuma nsuwa,+
Kinoomwiihana mulopwana onikhuma elapo ya ottaiwene, wiira opake etthu kithanlale aka.*+
Miyo koolavula, nto kinoopaka etthu kilavunle aka.
Miyo koolakela opaka etthu eyo, nave-tho kinimwiira siiso.+
12 Nyuwo atthu muhiniphavela wiiwa, mukiwiriyane,
Nyuwo muhinipaka itthu sa xariya.
13 Kooruuha exariya aka;
Eyo eri vakhiviru.
Nave okathi kinrowa aka owoopola atthu, khonrowa opisa.+
Kinoomoopola Siyoni, nave kinonvaha Isarayeli ovuwa waka.+
47 Nyuwo emwali yoohipaceriwa ya oBabiloonia,+
Mukhuruwe, mukilaathi vantthupini.
Nyuwo mwaana mwaamuthiyana a oKhaldeya,
Mukilaathi vathi, opuro ohinrowa-tho okhala ehice.+
Atthu khanrowa-tho owiitthanani okhala mwaana a mwene.
2 Mukuxe nxilo, muxileke otthu.*
Murule eveewu anyu.
Muxoviherye osulu esaaya anyu, muhiye metto sanyu sooneyeke.
Mulapuweke miro.
3 Nyuwo munoowehiwa muhiwanre etthu.
Munimuuliwa muru.
Miyo kinimunla ikuhu,+ nave khuuvo mutthu onrowa okikhoottiherya.*
5 Nyuwo mwaana mwaamuthiyana a oKhaldeya,+
Mukilaathi mmaale ni mukele opuro wooriipela;
Khuuvo-tho onrowa woohimyakani okhala pwiyamwene a ilapo sinceene.+
6 Kaahinanariwa vanceene ni atthu aka.+
Masi nyuwo khimwaamorenle ikharari.+
Hata atthu oowuuluvala, nyuwo mwaanaareya miritti soolemela.+
7 Nyuwo munihimya wiira: “Kinrowa okhalaka Pwiyamwene, mahiku ootheene”.+
Nto khamuupuwenle itthu mwaapaka anyu;
Khamwaatthokelenle moota itthu iya saarowa aya omalela.
8 Mwiiwe ela, nyuwo muniphenta itthu sinoosivelani,+
Mukilanthi muhoovaka etthu ni munihimya vamurimani vanyu wiira:
“Miyo ti miyo, nave khuuvo onilikana ni miyo.+
Nkinrowa okhweliwa aiyaka.
Nave nkinikhala-khala, kikhweliwaka anaaka”.+
9 Masi nihiku nimosa-ru, sinimookhumelelani mootutuxerya itthu iya piili:+
Munookhweliwa aniinyu ni munookhweliwa aiyanyu.
10 Nyuwo mwaaniroromela itthu sootakhala mwaapaka anyu,
Ni moohimya wiira: “Khuuvo onikiweha”.
Ankhili anyu ni osuwela wanyu, ti yoothweelelinheni,
Nave munnihimya vamurimani vanyu wiira: “Mi ti mi, nave khuuvo onlikana ni miyo”.
11 Enimookhumelelani etthu yootakhala,
Yeeyo ehinrowa anyu owerya okhoottiherya ni okhwiri anyu.*
Animookhumelelani maxakha, yaawo muhinrowa anyu owerya ohuluwa.
Sinimookhumelelani mootutuxerya, itthu seiyo muhitonko anyu woona.+
12 Tivo, muthipeleleke mirette sanyu ni okhwiri anyu,+
Seiyo muniira anyu okhuma omiravo anyu.
Pooti wiira sinimookhaliheryani;
Nave pooti wiira munoowerya owoopopiha atthu.
13 Moophweeliwa ni muttetthe wa atthu anyu anoovahani miruku.
Vano awo yeemele ni awoopoleni,
Yaawo anikokhorela itthu siri wiirimu,* aniwehexexa itheneeri,+
Yaawo anihimya itthu sinrowa wiiraneya khula mweeri onooneya,
Itthu seiyo sinrowa wookhumelelani.
14 Awo anlikana ni malaxi oowuuma.
Mooro onimwaapaha.
Awo khaniwerya wiixoopola owerya wa malumi a mooro.
Malumi awo a mooro, khanlikana ni makhala anooriwa,
Nnakhala khanlikana ni mooro mutthu onaattamela awe.
15 Siiso, awo anrowa okhala anamirette anyu,
Yaawo munivarana anyu muteko okhuma omiravo anyu.
Awo anrowa ohapuwa, khula mutthu onrowa weettelaka ephiro awe.*
Nto khuuvo mutthu onrowa owoopolani.+
48 Nyuwo osuulu wa Yakobe, nwiriyane etthu ela,
Nyuwo muniixiihanela nsina na Isarayeli,+
Nyuwo mukhumme nloko na Yuda,*
Nyuwo munilapha mwa nsina na Yehova,+
Ni muninvekela Muluku a Isarayeli,
Masi khamunipaka eyo ni murima wootheene ni mwa xariya.+
2 Nyuwo munniixiihanela nsina na epooma yoowaarya,+
Nave, munnimwaavya Muluku a Isarayeli wiira ookhaliheryeni,+
Yoowo nsina nawe nri Yehova a anakhotto.
3 “Kaahooleelani khalai ene, itthu siiraneyale.*
Itthu iyo ti miyo kaalavunle,
Nave miyo kaahoosuwelihani.+
Niinaano-ru kaahipaka etthu, nto itthu iyo sahiiraneya.+
4 Miyo kaahisuwela wiira mwa mutthu oowuumiha murima,
Ni wiira mutika wa exiko anyu ti woolipa ntoko eyuuma, ni wiira eyuuci anyu ti yoolipa ntoko ekoopiri,+
5 Miyo kaahooleelani khalai ene.
Itthu iyo sihinatthi wiiraneya, miyo kaahoosuwelihani,
Wiira muhihimye so: ‘Ilatarato sahu ti sipanke etthu ela;
Elatarato aka ni elatarato aka ya yuuma* ti sirumme itthu iya’.
6 Nyuwo muhiiwa ni muhoona itthu sootheene.
Niireke khamunrowa waaleela atthu akina?+
Okhuma vano orowa ohoolo, kinnooleelani itthu isya,+
Seiyo siipithihiwe, nyuwo mwahaasuwela anyu.
7 Itthu iyo sinipattuxiwa niinaano-va, khasipattuxiwe khalai.
Mpakha olelo-va, nyuwo khimwaatonko wiiwa silavuliwaka itthu iya,
Tivonto, nyuwo muhikhanle anyu oohimya wiira: ‘Moone! Miyo kaanisuwela itthu iya’.
8 Nyuwo khamwaiwale,+ nnakhala khimwaasuwela,
Nave khalai, nyuwo khamwaaphavenle wiiwa.
Miyo koosuwela wiira nyuwo mwa nloko noohiroromeleya,+
Nave munniihaniwa okhala anatampi, okhuma okathi muyariwe anyu.+
9 Masi mwaha wa nsina naka, kinimoopixeryani murima.+
Mwaha wa ottottopeliwa waka, kinimoopixeryani murima,
Nave nkinrowa woopwetexani.+
10 Mwiiwe! Miyo kihooreerihani, masi ohiya ntoko enireerihiwa aya eparatha.+
Kooweemereryani ohaawa* wiira kooreeriheni, ntoko siisaale eyuuma eniheliwa aya vaikho wiira ereerihiwe.+
11 Mweekeekhai, mwaha wa nsina naka kinoopaka etthu.+
Nto kinrowa ohiya sai nsina naka niveehiwaka?+
Ovuwa waka nkininvaha mutthu mukina.*
12 Nyuwo Yakobe, mukiwiriyane ni nyuwo Isarayeli, koothanlalyaakani.
Miyo nkiniturukeya.+ Miyo ka oopacerya, nave-tho miyo ka ookiserya.+
Okathi kiniitthana aka itthu iyo, sinneemela.
14 Muthukumane ootheene anyu, ni nwiriyane.
Niireke ookhala muluku olaleyale itthu iya?
Nave onoorumeela moono awe wiira aatuphele akhaldeya.+
15 Miyo mmansaka koolavula ni koomwiihana.+
Miyo koomuruuha, nave itthu sinoomweettela saana.+
16 Mukaattamele, mwiiwe etthu ela.
Okhuma woopaceryani, miyo nkilavunle kiipithihaka.+
Okathi itthu iya siiraneya aya, miyo kaahikhala”.
Nto vano, Pwiya Muulupalexa Yehova ookiruma ni ookivaha ikuru sawe.
17 Etthu enihimya awe Moopoli anyu Yehova, Muluku Oowaarya a Isarayeli, tiila:+
“Miyo Yehova, ka Muluku anyu,
Ti miyo kiniwiixuttihani etthu enoophwanyihani mureerelo,+
Ti miyo kiniweettihani ephiro munireerela anyu weettaka.+
18 Kaaniphavela mwaawiriyanne sooruma saka!+
Murettele anyu, waarowa okhalaka ntoko muro,+
Nave exariya anyu, yaarowa okhalaka ntoko mawimpi a mphareya.+
19 Aniinyu ni osuulu anyu, waarowa waatta ntoko mihaava.
Nsina naya khinaarowa ottipihiwa,+
Nnakhala omala-malihiwa ohoolo waka”.
20 Mukhume oBabiloonia!+
Mwaatthyawe akhaldeya!
Mulaleye mutteeliwe ene murima! Mulaleye!+
Mwaasuwelihe atthu mpakha omalenle elapo.+
Muhimye wiira: “Yehova oomoopola murumeyi awe, Yakobe.+
21 Awo khiyaavoliwe ntthona okathi aaweettiha awe moothakoni.+
Owo aahikumiha maasi vamwala, aavaha.
Aahipwexa mwala ni aahiiriha okhuma maasi”.+
22 Yehova onihimya wiira: “Atakhali kharina murettele”.+
49 Nyuwo atthu anikhala musisironi, mukiiwe,
Nyuwo atthu a maloko a ottaiwene, mukiwiriyane.+
Yehova ookiitthana kihinatthi oyariwa.*+
Ooromola nsina naka, okathi kaari aka mmirimani mwa amaama.
Ookikhaliha nttheere* noothokolowa;
Ookiipithiha mmurupani mwawe.
3 Owo ahikihimeerya wiira: “Nyuwo Isarayeli,+ nyuwo mwa murumeyi aka.
Kinimooniherya ovuwa waka, koorumeelakani nyuwo”.+
4 Masi miyo kaahihimya wiira: “Koovara muteko mahala ene.
Koohonona ikuru saka ni itthu seethiru, sihikhanle etthu.
5 Vano Yehova, yoowo okuupale mmirimani mwa amaama wiira kikhale murumeyi awe,
Ookihimeerya wiira kimuhokoloxerye Yakobe,
Wiira Isarayeli othukumanyeriwe yoowo.+
Kinoovuwihiwa vamaithoni va Yehova,
Nave Muluku aka onrowa okhala ikuru saka.
6 Owo aahikihimeerya wiira: “Nyuwo khamuhiyo paahi murumeyi aka,
Wiira mureerihe mahimo a Yakobe,
Ni waattikiha atthu yooponwe* aisarayeli.
Masi-tho, kihookhalihani muthuko wa maloko,+ wiira kiwoopole atthu,
Hata ale anikhala omalenle elapo”.+
7 Etthu onihimya awe Yehova, Moopoli a Isarayeli, Muluku Oowaarya a Isarayeli,+ omuhimeeryaka ole ohinooneliwa vatthu,+ yoowo onithanyiwa ni nloko, ni ori murumeyi a anamalamulela, tiila:
“Mamwene anooweha etthu ni animweemela,
Nave makhulupale animuurama,
Mwaha wa Yehova, yoowo ori oororomeleya,+
Mwaha wa Muluku Oowaarya a Isarayeli, yoowo oothanlaleni”.+
8 Yehova onihimya wiira:
“Okathi koonihenrye aka oreera waka murima, miyo koowaakhulani,+
Nihiku na woopoliwa, miyo kaahookhaliheryani;+
Kaanookhapelelani wiira mukhale nivarihano eriyari ya miyo ni atthu,+
Wiira kireerihe elapo,
Wiira akuxe mittetthe saya, seiyo sahaakhaliwa,+
9 Wiira mwaaleele aperesu wiira: ‘Mukhume!’+
Ni wiira mwaaleele ale ari weepiphini+ wiira: ‘Mwiixooniherye!’
Awo anrowa okhalaka ntoko ipwittipwitthi. Anrowa olyaaka mustaraatani,
Anrowa ophwanyaka eyoolya iphiro sootheene soowaattela oviriwa.*
11 Kinimwiiriha miyaako saka sootheene okhala estaraata,
Nave istaraata sootheene suulupale sinoottukhuwela musulu.+
12 Mwiiwe! Ootheene aya anikhuma ottaiwene,+
Mwiiwe! Ala anikhuma onorti ni onikela nsuwa,
Ni ale anikhuma elapo ya oSinimi”.+
13 Erimu etthapeke, nave elapo etteeliweke murima.+
Miyaako sikhuweleke mwaha wa otteeliwa murima,+
Okhala wiira Yehova ohaamaaliha atthu awe,+
Ni onnaamorela ikharari atthu awe anihaaxiwa.+
14 Masi Siyoni aathipelela ohimya wiira:
“Yehova ookinyanyala,+ nave Yehova ookiliyala”.+
15 Niireke wiira muthiyana onoowerya omuliyala mwanawe onaamwa?
Aahiiso khonrowa omoonela othunku mwanawe omuyanre awe?
Hata athiyana awo arowaka waaliyala, miyo nkinikhala-khala kooliyalakani.+
16 Mwiiwe! Koolepa nsina nanyu mmatatani mwaka.
Ixiri sanyu siri ohoolo waka okathi wootheene.
17 Aniinyu anootthika yaakuveyaka.
Ale yoomoronxeni ni yoohononneni, anoorowa.
18 Mweemexe muru, nwehe ipantte sootheene.
Ootheene aya annithukumana poromosa.+
Annoorwa wa nyuwo.
Yehova onihimya wiira: “Kinniilaphela mmansaka wiira,
Nyuwo munimwaawara atthu awo wiira mwiiphwanelihe,
Nyuwo munimwaawara, siisaale oniiwariha awe muthiyana onrowa otheliwa.
19 Nnaamwi ipa sanyu saapwexakasiwe ni sahaakhaliwa, nave elapo anyu yaahanle milepe-ru,*+
Vano eyo enimwaayevela atthu anrowa okhalaka memmo,+
20 Anamwane ayariwe okathi mwaakhweliwe anyu aniinyu, animoohimeeryakani wiira:
‘Opuro ola wootepa oniyevela.
Munivahe opuro muulupale, wiira nikhaleke’.+
21 Nyuwo munoohimya vamurimani vanyu wiira:
‘Okhala wiira miyo kookhweliwa anamwane ni nkinwerya-tho oyara,
Ni koovariwa ni kootthukweliwa,
Nto anamwane ala kivahiwe aka tawani?
Ti pani aahuwale?+
22 Etthu onihimya awe Pwiya Muulupalexa Yehova, tiila:
“Moone! Kinimweemexa ntata naka wiira maloko yoone,
Kinimweemexa esinaale wiira atthu yoone.+
Awo animwaaruuha aniinyu axilopwana, yaakunxe ene mmatatani mwaya,
Nave animwaakapatta mmakhatani mwaya, aniinyu axithiyana.+
23 Mamwene tanrowa wookhapelelakani,+
Anamwane axithiyana a mamwene awo, anrowa okhala arumeyi anyu.
Awo anookokhoroka ohoolo wanyu, yuuramaka mpakha vathi.+
Awo anrowa wiiyevihaka ohoolo wanyu.*+
Nave nyuwo munoosuwela wiira miyo ka Yehova;
Ootheene ale anlipa ni miyo, khanrowa wuuliwa muru”.+
24 Niireke vanniweryaneya owoopola atthu avariwe ni mulopwana ootupa?
Aahiiso vanniweryaneya owoopola atthu avariwe ni mulopwana ootakhala?
25 Masi Yehova onihimya wiira:
“Hata atthu avariwe ni mulopwana ootupa, animoopoliwa,+
Nave-tho ale avariwe ni mulopwana ootakhala, animoopoliwa.+
Miyo kinimwaavirikanya ale anoovirikanyani,+
Nave kinoowoopola aniinyu.
26 Miyo kinoowiiriha atthu anoohaaxani okhuura erutthu aya,
Awo anoohapaliwa ni ephome aya,
Siisaale onihapaliwa awe mutthu oniwurya eviinyu ya niinaano.
50 Yehova onihimya wiira:
“Kiireke wiira yookhala etukumento+ ya omwalana kaavahale aka amaminyu, yaawo kiwoomonle aka?
Aahiiso ookhala mutthu kimukophenle aka, kootumihalyaakani wiira mukhale awawe?
2 Nto xeeni kahamphwannye aka mutthu okathi kaarwaale aka?
Xeeni ohikhanle awe mutthu aakhunle okathi kiihana aka?+
Niireke moono aka ti wootepa okhuveya, ohiniwerya awe woopola?
Aahiiso, nkirina owerya wiira kimoopole mutthu?+
Miyo kinnilavula, nto ephareya ennuuma;+
Kinnitatuxa miro, khukhala othako,+
Ihopa sinnintta mwaha woohikhala maasi,
Nave sinnookhwa mwaha wa ovoliwa ntthona.
3 Kinniwariha erimu ni epiphi,+
Kinnikhuneela ni esaakho”.
4 Pwiya Muulupalexa Yehova,
Ookiixuttiha moota woolavula moolumo+ anaakurunuxa murima ale akhulumunwe.+
Owo onnikivenxa khula voosiisu,
Wiira okivahe malakiheryo.+
Miyo nkaamurenrye ettuli.+
6 Kaahaatheteerya ettuli aka, ale yaakimana,
Nave kaahaatheteerya malaku aka, ale yaakaasula ereru.
Nkiwiipithinhe owiitho waka, ale yaakiiriha itthu soowuuliha muru ni yaakisenela.+
7 Masi Pwiya Muulupalexa Yehova, onookikhaliherya.+
Tivonto vahinrowa aka wuuliwa muru.
Koolipiha owiitho waka ntoko nluku noolipa vanceene.+
Nave koosuwela wiira nkinrowa wuuliwa muru.
8 Ole onikihimya okhala naxariya ori vakhiviru.
Ti pani oniwerya ohimya wiira kookhalana mulattu?+
Nrowe neemele oowanli ahu wiira ophukiwe mulattu ahu.
Ti pani orina mulattu ni miyo?
Mutthu owo okaattamele.
9 Mwiiwe! Pwiya Muulupalexa Yehova, onookikhaliherya.
Ti pani onrowa ohimya wiira kookhalana mulattu?
Awo anoomala-mala, ntoko ekuwo yoowiiswaala.
Awo anoolyiwa oweexe.
10 Ti pani eriyari anyu onimoova Yehova,
Ni oniiwa nsu na murumeyi awe?+
Niireke okhala oneetta opuro wooriipela vanceene, ohikunxe muthuko?
Mutthu owo ororomeleke nsina na Yehova ni omulipaneke Muluku awe.
11 “Nyuwo ootheene munipattiha mooro,
Mweetteke mmwaleeliwaka ni mooro anyu.
Etthu munrowa anyu waakhela ekhumaka mmatatani mwaka, tiila:
Nyuwo munimummaathiki, moonaka owereya vanceene.
51 “Mukiwiriyane, nyuwo munaavya exariya,
Nyuwo munimwaavya Yehova.
Nweheke mwala mpasuliwe anyu,
Ni nipuro nimpwexiwa maluku, mukumihiwe anyu.
2 Mmuupuwele paapa anyu Abrahamu,
Ni Sara,+ yoowo ooyanreni.
3 Yehova onooreeriha oSiyoni.+
Onooreeriha milepe saya sootheene,*+
Ni onimwiiriha othako aya olikanaka ni exarti ya wEedeni,+
Nave-tho othako aya woowaataleya, onrowa olikanaka ni exarti ya Yehova.+
Atthu anikhala weiwo, anrowa otthapaka ni otteeliwa murima,
Anrowa oxukhurelaka ni wiipa isipo sooreera.+
4 Nyuwo atthu aka, mukiiwe,
Nyuwo nloko naka,+ mukiwiriyane oratteene.
Miyo kinookumiherya nlamulo,+
Nave kinookumiherya exariya aka, wiira ekhale muthuko onaamwaleela atthu.+
5 Exariya aka eri vakhiviru.+
Atthu anikhala musisironi, anrowa okilipelelaka miyo,+
Nave anrowa olipelelaka owerya waka.
6 Mweemexe muru, nwehe wiirimu,
Nave-tho nwehe vathi.
Erimu enoolakaseya ntoko mwiixi;
Elapo enoohononeya ntoko ekuwo yoowiiswaala,
Nave atthu anikhala memmo, anrowa okhwa ntoko ipwilimwithi.
Muhoove mwaha wa oruwaniwa ni atthu,
Muhixanke mwaha wa oruwana waya.
8 Awo anoolyiwa ni oweexe, siisaale ntoko oweexe onilya aya ekuwo.
Mwaamukokho* onimwaakhuura, ntoko onikhuura awe manri a epwittipwitthi.+
Masi exariya aka, enrowa okhalaka mahiku ootheene,
Nave woopola waka, onrowa okhalaka mpakha maloko ootheene anrowa okhumelela muhoolo”.+
9 Moono wa Yehova+ opake etthu!
Aayo, moono awe opake etthu ni wooniherye owerya waya!
Moono awe opake etthu ntoko wiirale aya khalai.
Kiira ti nyuwo mmuntakanse Rahabi?*+
Kiira ti nyuwo mmuthoronle mwaamunama oowoopiha a mphareya?+
10 Kiira ti nyuwo muumihale ephareya, eyo piiyo, maasi manceene oowiixerya?+
Kiira ti nyuwo mpanke ephiro mphareya moowiixa, wiira alapuweke atthu yoopoliwe?+
11 Atthu a Yehova yaawo yoopoliwe, anoohokolowa.+
Anrowa ohakalalaka ni otteeliwaka murima.
Vano oriipiwa murima ni wunla, onoomala-mala.+
12 “Ti miyo kinoomaalihani.+
Xeeni omoovaka pinaatamu, yoowo onrowa okhwa,+
Nave omoovaka mutthu, yoowo oninyaala ntoko malaxi?
13 Xeeni mmuliyanle anyu Yehova, Mpattuxa anyu,+
Yoowo aatanle erimu+ ni omuthipenle alisenso a elapo?
Okathi wootheene, nyuwo mwaamakela woova onanariwa wa ole oohaaxani,*
Okhalaka ntoko wiira owo aahikhalana owerya wa woopwetexani.
Vano onanariwa wa ole oohaaxani ori woowi?
14 Ole otthukiwe ni ikwirinti, onootaphuliwa voohipisa;+
Owo khonrowa okhwa, nnakhala orowa mulittini,
Nave eyoolya* khenrowa ommalela.
15 Masi miyo ka Yehova, Muluku anyu.
Yoowo onittikinya ephareya ni oniiriha mawimpi aya onyakula.+
Nsina nawe ti Yehova a anakhotto.+
16 Kinoohela moolumo aka mwaano mwanyu,
Kinimookhapelelani ni ntata naka,+
Wiira kaatale erimu ni kaathipele alisenso a elapo,+
Ni kaahimeerye atthu a oSiyoni wiira: ‘Nyuwo mwa atthu aka’.+
17 Nyuwo Yerusalemu,+ nvenye! Nvenye! Mweemele,
Ti nyuwo nwurenrye mmatatani mwa Yehova, ekaalisi ya onanariwa wawe.
Moowurerya ekoopho ya eviinyu;
Moowurya mpakha omaliha etthu yaari mukoophoni, yeeyo enimwiiriha mutthu oxekexeya.+
18 Khuuvo mwaana mmosa mmuyanre anyu, ori weiwo wiira oweettihekeni,
Nnakhala khuuvo mwaana mmosa mmuhunwe anyu, oovarenleni ntata.
19 Itthu iya piili sinimookhumelelani:
Opwetexiwa ni onyaanyiwa, etala ni espaata!*+
Nto ti pani onrowa owoonelani othunku?
Ti pani onrowa woomaalihani?+
Awo annimpaathi mapuro ootheene sinikumana aya iphiro,
Ntoko ipwittipwitthi sa mutakhwani sivariwe muntthavini.
Awo ohaamorela onanariwa wa Yehova ni opwapwela wa Muluku anyu”.
21 Tivonto, xontte nwiriyane etthu ela,
Nyuwo muthiyana oxankale ni ohapaliwe, masi ohiwunrye eviinyu.
22 Etthu onihimya awe Pwiya Yehova, Muluku anyu, yoowo oniwaakiha atthu awe, tiila:
“Moone! Kinookuxa mmatatani mwanyu, ekoopho enimwiiriha mutthu oxekexeya,+
Ekoopho ya eviinyu, ekoopho ya onanariwa waka;
Nyuwo khamunrowa-tho owurerya.+
23 Miyo kinoohela ekoopho eyo mmatatani mwa atthu yaale aniwoopopihani,+
Yaale anoohimeeryani wiira: ‘Mummaathi, wiira neetteke vasulu vanyu!’
Siiso, muhiiriha ettuli anyu okhala ntoko etthaya,
Ntoko ephiro atthu awo aneetta aya”.
52 Nyuwo Siyoni,+ nvenye! Nvenye! Mwiilipihe!+
Nyuwo Yerusalemu, epooma yoowaarya, nware ikuwo sanyu sooreera!+
Atthu oohinnuwihiwa ni oohireerihiwa, khanrowa-tho okela mpooma mwanyu-mmo.+
2 Nyuwo Yerusalemu, mukhume vantthupini, mutathe ntthupi nlo, mukilaathi.
Nyuwo mwaana mwaamuthiyana a oSiyoni nvariwe,+ mukwase ikwirinti siri muxikoni mwanyu.
3 Yehova onihimya wiira:
4 Etthu onihimya awe Pwiya Muulupalexa Yehova, tiila:
“Woopaceryani, atthu aka yaahirowa wExiitu anakhala ntoko anamurwa;+
Nuumala-vo, asiiria yaahaahaaxa vahikhanle mulattu”.
5 Yehova onihimya wiira: “Vano, kinrowa opaka exeeni?”
Nave Yehova onnihimya-tho wiira:
“Atthu aka yaakuxiwe ohikumihiwe musurukhu.
Ale anaalamulela, anniittottopa mwaha wa yeeyo,+ khula nihiku, atthu khanittittimiha nsina naka.+
6 Tivonto, atthu aka anoosuwela nsina naka;+
Nihiku nlo, awo anoosuwela wiira ti miyo kinilavula.
Aayo, ti miyo!”
7 Ti vooreera onweha mutthu* onivira vasulu va miyaako, oruuhaka ihapari sooreera!+
Mutthu onilaleya murettele,+
Mutthu oniruuha ihapari sooreera sa etthu yooreera,
Mutthu onilaleya woopoliwa,
Yoowo onimuhimeerya Siyoni wiira: “Muluku anyu oopacerya olamulela ntoko Mwene!”+
8 Nwiriyane! Alipa-oowehaweha anyu annikhuwela.
Awo annikhuwela moowiiraana atteeliwe ene murima,
Okhala wiira animoona oratteene, okathi Yehova onrowa awe waathukumanya ale anikhala oSiyoni.
9 Nyuwo milepe* sa oYerusalemu,+ mutteeliweke murima ni mutthapeke moowiirana,
Okhala wiira Yehova ohaamaaliha atthu awe.+ Owo omoopola Yerusalemu.+
10 Yehova ohiiriha maloko ootheene+ oweha ikuru sawe soowaarya;
Atthu ootheene anikhala elapo ya vathi, animoona etthu Muluku ahu opanke awe wiira owoopole atthu awe.+
11 Nyuwo munikuxa itthu sinirumeeliwa mpaani mwa Yehova,+ mukhume opuro owo,+ muhuluwe,
Mukhume opuro owo, muhivare etthu yoonanara!+
Mukhumeke opuro owo,+ mukhaleke ooreera!
12 Nyuwo khamunrowa okhuma moovaka,
Nnakhala khamunrowa otthyawa,
Okhala wiira Yehova onirowa okhala ohoolo wanyu,+
Nave Muluku a Isarayeli onirowa okhala ottuli wanyu.+
13 Mwiiwe! Murumeyi aka+ onoopaka itthu mwa miruku,
Owo onookhalihiwa mukhulupale,
Onoottottopeliwa ni onoottittimihiwa vanceene.+
14 Siisaale atthu anceene yanwehale aya atikinihiwe ene,
Okhala wiira erutthu awe yaahihononiwa ovikana erutthu ya mutthu mukina,
Nave yaahihononiwa ovikana erutthu ya pinaatamu,
15 Siiso-tho, atthu anceene anootikinihiwa nuuwo.+
Mamwene anoomaala ohoolo wawe,+
Okhala wiira awo animoona etthu ahileeliwe aya,
Nave anoothokorerya etthu yahaiwale aya.+
53 Ti pani okupanli itthu aniiwale aya nilavulaka?*+
Nave ti pani Yehova+ omusuwelinhe awe owerya* wawe?+
2 Owo onookhumelela ntoko eritta ya niinaano+ ohoolo wawe,* ntoko mutathaari ori vatthayani yoowuuma.
Khonikhala ntoko oottittimiheya nnakhala oovuwa;+
Nave okathi nninweha ahu, makhalelo awe khannisivela.*
Aari ntoko mutthu, atthu ahiniphavela aya onweha.
Owo aanithanyiwa, nave hiyo khinamoonela vatthu.+
Masi hiyo naamoona ntoko mutthu aahukhummwa,* aamaniwa ni Muluku ni aahaaxiwa.
6 Ootheene ahu neetta ntoko ipwittipwitthi sirimenle,+
Khula mmosa a hiyo, eettela ephiro awe,
Nave Yehova ohiiriha itampi sahu sootheene ommorela mutthu owo.+
Aahiroihiwa ntoko epwittipwitthi enirowa wiiviwa,+
Owo aari ntoko epwittipwitthi yoothiyana enimaala okathi enimetthiwa aya,
Nave khaalavunle nnakhala etthu emosa.+
8 Owo aahiiviwa, okhala wiira aahiphukeliwa ehitthariwaka exariya.
Nave ti pani onrowa ocala itthu kamosa-kamosa sa okumi awe?
Owo aahikwasiwa eriyari ya atthu akumi.+
Aahimaniwa mwaha wa itampi sa atthu aka.+
9 Aahivithiwa vamosa ni atakhali.+
Okathi aakhwiiye awe, aahivithiwa eriyari ya athaaciri,*+
Nnaamwi ahaapanke etthu yootakhala,
Nnakhala ahoothale.+
10 Masi Yehova taaphavenle* wiira onyakattiwe, nave aahimuhiya oonaka owereya.
Mwaphavela ovaha okumi awe, ntoko yoovaha mwaha wa okhalana mulattu,+
Owo onooweha osuulu awe, onimuncererya mahiku awe.+
Nave mwaha wa yoowo, enimwiiraneya etthu Yehova oniphavela awe.+
11 Mwaha wa mixankiho sawe, owo onoohakalala ni etthu onrowa awe oweha.
Mwaha wa osuwela wa naxariya, eyo piiyo, murumeyi aka,+
Onoowiiriha atthu anceene okhala anaxariya,+
Nave onookuxa itampi saya.+
12 Tivonto, kinonvaha mpantta mmosa ni atthu anceene,
Onookawana ni atthu oowerya, itthu saakhiwe okhottoni,
Okhala wiira ooleva okumi awe mpakha okhwa.+
Nave aahooniwa okhala natampi.+
54 Yehova onihimya wiira: “Mutthapeke, nyuwo muthiyana ohiniyara ni ohitonko oyara!+
Nyuwo muhitonko woona owereya onimphwanya muthiyana oniyara,+ muhakalaleke ni mukhuweleke+ mutteeliwe ene murima,
Okhala wiira anamwane a muthiyana ohiniyara khareere waatta,
Mookolole ikuwo sa etenta anyu yuulupale.
Muhoovelele, mookolole mikhoyi sa etenta anyu,
Nave mulipihe iyeemexeryo sa etenta anyu.+
3 Nyuwo munimuncererya eyo, muroihaka moono woolopwana ni moono woothiyana.
Osuulu anyu onooxintta maloko makina,
Ni onrowa okhalaka ipooma sihinkhaliwa.+
4 Muhoove,+ okhala wiira khamunrowa wuuliwa muru;+
Muhuuliwe muru, okhala wiira etthu munilipelela anyu, enimwiiraneya.
Munooliyala wuuliwa wanyu muru, okathi mwaari anyu mmiravo,
Nave khamunrowa-tho wuupuwela wuuliwa muru mwaarina anyu, muri ene naamukhweli”.
Muluku Oowaarya a Isarayeli, ti Moopoli anyu.+
Owo onrowa wiihaniwaka okhala Muluku a elapo yootheene ya vathi.+
6 Yehova oowiihanani okhalaka ntoko mwaari muthiyana aahiiwale ni aariipiwe murima,+
Ntoko muthiyana aatheliwe ori ene mwali, nuumala-vo ohiiwa”. Muluku anyu, tonihimya siiso.
7 “Mwa okathi vakhaani, miyo kaahoonyanyalani,
Masi mwaha wa woomorelani ikharari vanceene, miyo kinoowaakhelani.+
8 Mwaha wa onanariwa vanceene, miyo nkaaphavenle woowehani mwa okathi vakhaani.+
Masi kinimoomorelani ikharari, mwaha wa ophenta waka woororomeleya ohinimala”.+ Yehova, Moopoli anyu,+ tonihimya siiso.
9 “Eyo enlikana ni mahiku a Nowe:+
Siisaale kaalamphe aka wiira maasi yaakhumelenle mahiku a Nowe khanrowa-tho okhuneela elapo,+
Siiso-tho, kinnilapha wiira nkinrowa-tho onanariwa ni nyuwo nnakhala woopwapwelani.+
10 Miyaako pooti ovenxiwa mapuro aya,
Nave mattumuxa pooti oxekexiwa,
Masi ophenta woororomeleya kiniwooniheryaakani, khonrowa omala,+
Nnakhala nivarihano na murettele kipanke aka ni nyuwo, khaninrowa omala”.+ Yehova, yoowo onoomorelani ikharari, tonihimya siiso.+
11 “Nyuwo muthiyana oohaaxiwa,+ omaniwe ni epheyo yuulupale ni ohimaalihiwe,+
Kinoolipiha maluku anyu ni alukamasa,
Nave kinimwaalipiha alisenso anyu ni maluku aniihaniwa safira.+
12 Vasulu va ixiri sa epooma, kinoopaka muuru wookhuveya wa maluku aniihaniwa rupi,
Mikhora sanyu, sinrowa okhala sa maluku oowaarya,
Nave exiri erukurenrye muttetthe anyu wootheene, enrowa okhala ya maluku oowaarya.
13 Aniinyu ootheene, anrowa wiixuttihiwaka ni Yehova.+
Nave murettele wa aniinyu, onrowa okhala munceene.+
14 Nyuwo munoolipihiwa oratteene ni exariya.+
Khuuvo onrowa woohaaxakani,+
Khamunrowa woovaka etthu, nnakhala khiivo etthu enrowa owoopopihakani,
Okhala wiira khiivo etthu yoowoopiha, enrowa owaattamelani.+
15 Akhala mutthu onrowa wootuphelani,
Khahiyo miyo kinrowa omuruma.
Khula mutthu onrowa owana ni nyuwo, onooxinttiwa”.+
16 “Mwiiwe! Miyo kompattuxa mulipa onihana iyuuma,
Yoowo oniiseelela makhala a mooro,
Nuumala-vo onampaka kapwitthi.
Nave-tho, ti miyo kimpattunxe mutthu onirumeela ikapwitthi, wiira opwetexeke itthu.+
17 Khuuvo kapwitthi opakeliwe woohaaxani, onrowa ovara muteko,+
Nave nlumi ninlavula itthu sinoovirikanyani omilattuni, munimooniherya okhala noowootha.
Ela ti etthu, miyo Yehova, kinaavaha aka arumeyi aka.
Nave, miyo kinniwoona awo okhala anaxariya”. Yehova tonihimya siiso.+
55 Nyuwo ootheene nvoliwe ntthona,+ murwe nwurye maasi!+
Nyuwo muhirina musurukhu, murwe mukuxe eyoolya anyu!
Aayo, murwe mukuxe eviinyu ni eleeti,+ mahala ene.+
2 Xeeni munimakela anyu othuma itthu sihikhanle eyoolya?
Nave xeeni munimaliha anyu musurukhu anyu,* ni itthu sihinivoniha?
Mukiwiriyane oratteene, nto munimoolya eyoolya yooreera,+
Nave vanimoosivelani olya eyoolya yootepa osiva.+
3 Mukiwiriyane ni murwe.+
Mukiiwe, nto nyuwo munookhala akumi,
Miyo kinoopaka ni nyuwo nivarihano nihimmala,+
Kimuttharaka natiri kammanenle aka Davidi, wiira kammooniherya ophenta waka woororomeleya. Natiri owo toororomeleya.+
5 Moone, nyuwo munimwiihana nloko muhinisuwela anyu,
Atthu a nloko nihinoosuwelani, animootthimakelani,
Mwaha wa Yehova, Muluku anyu,+ Muluku Oowaarya a Isarayeli,
Yoowo onrowa woovuwihani.+
6 Mmwaavyeke Yehova, okathi yoola oniphwanyaneya awe.+
Mmwiihane okathi yoola ori awe vakhiviru.+
Atthikele wa Yehova, yoowo onrowa waamorela ikharari,+
Amutthikele Muluku ahu, okhala wiira onimwaalevelela ni murima awe wootheene.+
8 Yehova onihimya wiira: “Miyuupuwelo saka, soovirikana ni miyuupuwelo sanyu,+
Nave iphiro saka, soovirikana ni iphiro sanyu”.
9 “Ntoko erimu erakamelanne aya ni elapo ya vathi,
Siiso-tho, iphiro saka soorakamelana ni iphiro sanyu,
Nave miyuupuwelo saka soorakamelana ni miyuupuwelo sanyu.+
10 Epula ni eneevi ennimora osulu.
Siisaale ehinitthikela aya osulu, ehinaaninhe etthaya, ehimelinhe ipyo ni wiimiha mihokorokho,
Nave ehinvanhe ipyo mulipa-oowaala ni ehaavanhe eyoolya atthu,
11 Siiso-tho, eyo ti etthu enikela wiiraneya ni moolumo anikhuma mwaano mwaka.+
Awo khanitthikela wa miyo ahivanre muteko aya.+
Miyaako ni mattumuxa, sinootthapa ohoolo wanyu, sitteeliwe ene murima,+
Nave miri sootheene sa mutakhwani, sinoomana makuphi.+
13 Nipuro naamenle miri sa miiwa, sinrowa omela miri siniihaniwa xuniiperu,+
Nave nipuro naamenle oyele, onrowa omela mwiri oniihaniwa murta.
Nto eyo enonvuwiha Yehova.+
Nave enrowa okhala esinaale ehinrowa omala”.
56 Etthu Yehova onihimya awe, tiila:
“Mweetteleke exariya,+ mwiireke itthu sooreera,
Okhala wiira woopola waka ori vakhiviru,
Nave exariya aka enimooniheriwa.+
2 Oohakalala tuule oniira siiso,
Ti yoole oneettela itthu iyo,
Yoole onittittimiha nihiku na saabadu, ohiveehaka.+
Nave onikhootta opaka itthu sootakhala.
3 Namurwa onimukokhorela Yehova,+ ohihimyeke wiira:
‘Yehova onookivalaanya ni atthu awe’.
Nave mulopwana oohuliwa,* ohihimyeke wiira: ‘Moone! Miyo ka mwiri woowuuma’”.
4 Etthu onihimya awe Yehova, tiila: “Alopwana ahiniyara anittittimiha isaabadu saka, ni anithanla itthu sinkisivela ni anivarexexa nivarihano naka, kinoowiirela etthu ela:
5 “Kinimwaavaha opuro mpaani mwaka ni kinimuupuwela nsina naya.
Eyo etthu yooreera vanceene ovikana okhalana anamwane axilopwana ni axithiyana.
Kinimwiiriha nsina naya olempwa, para mahiku ootheene,
Nave khaninrowa omala.
6 Anamurwa anirwa wa miyo, Yehova, wiira akikokhoreleke,
Wiira aphenteke nsina naka, Yehova,+
Ni wiira akhale arumeyi aka,
Nave ootheene ale anittittimiha esaabadu ni ahiniveeha esaabadu eyo,
Ni anivarexexa nivarihano naka,
7 Kinimwaaruuha vamwaako vaka voowaarya,+
Nave kinoowiiriha otteeliwa murima mpaani mwaka mwa mavekelo.
Kinimweemererya valtaari vaka, soovaha saya para opahiwa ni mikuttho saya.
Empa aka enrowa ohimmwaka okhala empa ya mavekelo para atthu ootheene”.+
8 Pwiya Muulupalexa Yehova, yoowo onaathukumanya atthu a Isarayeli amwara-mwariwe,+ onihimya wiira:
“Kinimwaathukumanya ale akina, kaatakaahe ni ale athukumanyiwe”.+
9 Nyuwo inama sootheene sa owali,
Nyuwo inama sa owali sa mutakhwani, murwe mulyeeke.+
10 Alipa-oowehaweha khanoona.+ Awo khanisuwela etthu ekhanle oowiiraneya.+
Ootheene aya ankhala mwa alapwa ahiniwuwa,* ahiniwerya owuwa.*+
Awo anoomumulasa paahi ni wummaathi, nave waasivela orupa.
11 Atthu awo ari ntoko alapwa anilya vanceene;
Khaniphiyeriwa.
Ari ntoko amakampusi ahinsuwela etthu.+
Ootheene aya anitthara ephiro aya;
Ootheene aya aniphavela wiiya ni anihimya wiira:
12 “Murwe, kinoorowela eviinyu,
Niwurye mpakha ohapaliwa.+
Nihiku na meelo ninrowa olikanaka ni olelo, masi meelo-vo, vanootepexa oreera!”
57 Naxariya onnookhwa,
Masi khuuvo onicala,
Atthu oororomeleya annookhwa,+
Masi khuuvo onuupuwela wiira anaxariya annookhwa,
Mwaha wa* ehasara.
2 Owo onniphwanya murettele.
Ootheene yaale aneettela exariya, annirowa omumula mmahiye.*
3 “Vano, mukaattamele,
Nyuwo anamwane a muthiyana namirette,
Anamwane a mulopwana namararuwa ni muthiyana namararuwa:
4 Ti pani munimutheya anyu?
Ti pani muninveeha anyu ni ti pani munimuruwana anyu?
Kiira mwa anamwane a anatampi,
Ni mwa anamwane a anawoothe?+
5 Kiira ti nyuwo munisiveliwa vanceene ni amuluku eethiru, eriyari ya miri suulupale,+
Vathi va miri sootheene suulupale?+
Kiira ti nyuwo muniwiiva anamwane muxepani,+
Eriyari ya maluku?
6 Vano, nyuwo muhaathanla amuluku apakiwe ni maluku.+
Nto, nyuwo munrowa okhalana maluku yaawo paahi.
Munnivaha maluku yaawo soovaha siniwuriwa ni soovaha sikina.+
Kiireke kihaana ohakalala ni itthu seiyo?
8 Nyuwo moopweha elatarato anyu mpaani mwanyu.
Mookihiya ni moorula ikuwo sanyu.
Moowela, muncererya opuro vakhaamani vanyu.
Mwaahipaka nivarihano ni ale muniraruwana anyu.
9 Mwaahirowa wa Meleki* mukunxe ene makhura,
Ni eperfuume yinceene.
Muhaaruma anamitthaka anyu orowa ottaiwene,
Tivonto nyuwo mookhuruwela Mmahiye.*
10 Nyuwo mookhulumuwa, muttharaka iphiro sanyu sinceene,
Masi khamuhimmye wiira: ‘Nkirina nlipelelo!’
Nyuwo moophwanya ikuru.
Tivonto muhinooceya anyu.*
11 Ti pani mwaamoova anyu vanceene,
Nto munapacerya wootha?+
Nyuwo khimwaakuupuwenle.+
Khimwaacanle etthu.+
Okhala wiira miyo kaahimaala ni nkaaxinkhe miteko sanyu,+
Nyuwo khimwaakoovale.
12 Miyo kinimoosuwelihani ‘mulattu’+ anyu ni miteko sanyu,+
Nave iyo khasinrowa woophwanyihani mireerelo.+
13 Okathi munrowa anyu okhuwelaka wiira mukhaliheriwe,
Ilatarato muthukumannye anyu, khasinrowa owoopolani.+
Sootheene sinoovavihiwa ni epheyo,
Wiiseeleliwa vakhaani paahi, iyo sinoovava.
Masi mutthu onitthyawela wa miyo, onoohalana elapo,
Ni onookuxa mwaako aka woowaarya.+
14 Vanoohimmwaka wiira: ‘Mpake estaraata! Mpake estaraata! Mulokiherye ephiro!+
Mukumihe khula etthu yaarowa ottiyelela ephiro anvira atthu aka’”.
15 Etthu onihimya awe ole ori vasuluxa,
Yoowo onikhala mahiku ootheene+ ni nsina nawe niri noowaarya,+ tiila:
“Miyo kinikhala nipuro noowaarya, ni noorakamela osulu,+
Masi-tho, kinnikhala ni ale anihaaxiwa ni oowiiyeviha,
Wiira kaalipihe ale oowiiyeviha,
Ni kaakurunuxe murima ale anihaaxiwa.+
16 Miyo nkinrowa waakhootta mahiku ootheene,
Nnakhala nkinrowa onanariwa naawo mahiku ootheene.+
Mwaha wa miyo, atthu yaamutteettheya,+
Aayo, hata itthu sootheene sinimumula, kipattunxe aka.
17 Miyo kaahinanariwa vanceene mwaha wa itampi saya ni mwaha wa ophavela waya eluukuru yoowiiyiwa.+
Tivo, kaahaamana, kaahiipithiha owiitho waka ni kaahinanariwa.
Masi awo yanithipelela weetta ntoko atthu ahiniiwelela,+ attharaka murima aya.
Nave kinootthikela waakurunuxa murima,+ vamosa ni ale aninla naawo”.+
19 Yehova onihimya wiira: “Kinnihela mwaano mwa mutthu, moolumo oottottopela.
Kinimwaavaha atthu anikhala ottaiwene ni anikhala vakhiviru,+ murettele ohinimala,
Nave kinimwaapenuxa”.
20 “Masi atakhali, anlikana ni ephareya yootupa ni ehiniikhalela,
Nave maasi aya animakela omukumiherya ota namalele ni okumiherya mattophe.
21 Atakhali kharina murettele”.+ Muluku aka tonihimya siiso.
58 “Mukhuweleke ni ikuru sanyu sootheene. Muhihiyererye!
Mukhuweleke ntoko nlope.
Mwaaleele atthu aka soottheka saya,+
Mwaaleele atthu a Yakobe itampi saya.
2 Nihiku ti nihiku, awo annikaavya,
Nave anihimya wiira anniphavela osuwela itthu sinikisivela,
Okhalaka ntoko wiira ta nloko nneettela exariya,
Ni khiyaatonko okhootta exariya ya Muluku aya.+
Awo anikivekela wiira kiphukeleke mwa xariya,
Okhalaka ntoko vanimwaasivela omwaattamela Muluku.+
3 Vano anihimya wiira: ‘Xeeni muhinniweha anyu okathi nintthukwa ahu?+
Nave xeeni muhiniweha anyu okathi nniixooniha ahu owereya?’+
Mwaha woowi nihiku munitthukwa anyu, muniphavela itthu sinoosivelani paahi,
Nave munnaahaaxa anamuteko anyu.+
4 Okathi munitthukwa anyu, munninyakulihana ni owana,
Nave munnimanana vanceene.
Moota munitthukwa anyu olelo-va, muhilipelele wiira ovekela wanyu onoophiya wiirimu.
5 Kiireke otthukwa onikisivela onikhala siisa?
Kiireke nihiku munitthukwa anyu, muniirela paahi wiixooniha owereya,
Ni weetta muuramme ene ntoko malaxi oorakama,
Ni wumpaathela isaakho ni wummaathi vattuurwani?
Munuupuwela wiira mahiku awo munitthukwa anyu annimusivela Yehova?
6 Nnaari! Enamuna ya otthukwa enikisivela, tiila:
Okumiha ikwirinti sa otakhala,
Otaphula mikhoyi sa mwiri oniteexaniwa miritti soolemela,+
Waataphula ale yaahaaxiwa,+
Ni wunta eriyari mwiri oniteexaniwa miritti soolemela;
7 Okawana eyoolya* anyu ni atthu avoliwe etala,+
Owaakhela vate vanyu atthu oohaawa ni ale ahirina opuro wookhala,
Waavaha ikuwo ale ahirina etthu yoowara,+
Ni ohihiya omuthokorerya mukhwiinyu.
8 Mwiira siiso, waarya wanyu onookokola ntoko oxa.+
Munoopenuxiwa voowaakuveya.
Exariya enrowa weettaka ohoolo wanyu,
Nave ovuwa wa Yehova onrowa okhala ottuli wanyu.+
9 Nyuwo munimwiihanaka, nto Yehova onimwaakhulaka;
Munimwiihana nvekelaka okhaliheriwa, owo onoohimya wiira: ‘Miyo kiri va!’
Akhala wiira munoovenxa miritti sinaalemela atthu,
Ni ottharuwa omuhimyana itthu ni omulavulela mutthu moolumo ootakhala,+
10 Akhala wiira munonvaha mutthu ovoliwe etala etthu yeeyo nyuwo-tho muniphavela anyu,+
Ni munimwaavaha eyoolya enaaphiyerya atthu oohaawa,
Nto muthuko anyu onimwaaryaka hata veepiphini.
Nave epiphi anyu, enrowa okhalaka ntoko othana eriyari.+
11 Okathi wootheene, Yehova onrowa oweettihakani,
Nave onimookhapelelakani, hata muri ene opuro woowuuma.+
Owo onoolipiha makhuva anyu,
Ni munrowa olikanaka ni exarti enikhuwariwa saana,+
Ntoko ehime* ehiniwelela maasi.
12 Mwaha wa nyuwo, milepe sa* khalai sinootthikela-tho otekiwa,+
Nave munootthikela waateka alisenso yaaphweeyale okhuma khalai.+
Nyuwo munrowa wiihaniwaka okhala namalokiherya a ixiri soophweeya,*+
Nave atthu anootthikela okhala mukerekhere mwa istaraata munrowa anyu olokiherya.
13 Akhala wiira munoottittimiha nihiku na saabadu, munakhootta ophavela itthu sinoosivelani, nihiku naka nooreerihiwa,+
Mwathokorerya nihiku na saabadu okhala nihiku na ohakalala vanceene, nihiku nooreerihiwa na Yehova, nihiku nuulupale para nyuwo,+
Nave mwattittimiha nihiku nno, ohiya ophavela itthu sinoosivelani ni olavula moolumo eethiru,
14 Nto nyuwo munoohakalalaka vanceene mwaha wa Yehova,
Nave kinoowiirihani weettaka vasulu va miyaako.+
Kinoowiirihani opuha itthu ohiyeriwe awe muhavinre anyu Yakobe.+
Yehova tonihimya siiso”.
59 Mwiiwe! Moono wa Yehova khahiyo ti wookhuveya, vahiniwerya awe woopola.+
Nnakhala owaruni wawe khottiyanne,* vahiniwerya awe wiiwa.+
2 Soottheka sanyu ti siwiirinheni ovalaana ni Muluku anyu.+
Itampi sanyu ti simwiirinhe owiipithihani owiitho wawe,
Nave onnikhootta woowiriyanani.+
3 Matata anyu aananara ni ephome,+
Nave aananara ni soottheka.
Eyano anyu enlavula itthu soowoothiwa,+ nave nlumi nanyu ninnaapa itthu soohikhala sa xariya.
4 Khuuvo onaavya exariya,+
Nnakhala khuuvo onilavula ekeekhai otripunaale.
Awo aniroromela itthu seethiru+ ni aniroromela moolumo ahirina efaita.
Awo annirupala maxakha, enayara itthu sootakhala.+
5 Apalano aya ootakhala, anlikana ni maace a enowa yootakhala,
Nto maace anipwexiwa, enikhuma evili.+
Khula mutthu onikhuura maace awo onimookhwa.
Nave, awo annirumeela mikhoyi sa rataasi, wiira apake ikuwo.
6 Ekuwo eyo ya rataasi anipaka aya, khanrowa owara,
Nnakhala khanrowa wiikhuneela ni etthu eyo anipaka aya.+
Miteko saya ti sootakhala,
Nave anniira itthu sootakhala ni matata aya.+
7 Inawu saya sinnitthimakela opaka itthu sootakhala,
Annaakuvela owiiva atthu ahitthenke etthu.+
Miyuupuwelo saya ti sootakhala;
Awo annikumiheryana maxakha ni annaakhana itthu.+
8 Awo khanisuwela okhala ni murettele ni atthu akina,
Nave iphiro anivira aya, khasikhanle exariya.+
Annikottoopiha iphiro saya;
Khuuvo mutthu onivira iphiro iyo, onrowa okhalana murettele.+
9 Tivonto exariya enirakamenle aya,
Nave exariya khenniphwanya.
Ninnilipelela waarya, masi nimphwanya epiphi;
Ninnilipelela okokola, masi nneetta mweepiphini.+
10 Ninnaapapela exiri ntoko atthu ahinoona;
Ninnaapapela ntoko atthu ahirina maitho.+
Ninnikwattuliwa* othana eriyari, okhalaka ntoko nri veepiphini ohiyu;
Eriyari ya atthu oolipa, hiyo ninkhala ntoko atthu ookhwa.
11 Ootheene ahu ninninla ntoko mwaamunama oniihaniwa ursu,
Nave ninnuupulela ntoko ipompa.*
Hiyo ninnilipelela exariya, masi ninlipelela mahala ene;
Ninnilipelela woopoliwa, masi khannoopoliwa.
12 Hiyo ninnisuwela oratteene ohiiwelela wahu;+
Itampi sahu sootheene, sinnooniherya wiira nookhalana mulattu.+
Ninnisuwela saana wiira khaninwiiwelelani;
Nave ninnisuwela saana itampi sahu.+
13 Hiyo noottheka ni noomukhootta Yehova;
Noomuhiya Muluku ahu.
Naanilavula sa waahaaxa atthu ni ohimwiiwelela Muluku;+
Hiyo naanuupuwela wootha, nuumala-vo, naanootha.+
14 Atthu annikhootta wiira exariya,+
Nave exariya eri ottaiwene;+
Khuuvo onilavula ekeekhai nipuro noowaatta atthu,
Nave naxariya, khoniwerya orowa nipuro nlo.
15 Ekeekhai yoomala-mala,+
Nave khula mutthu onikhootta itthu sootakhala, onnaakhiwa itthu sawe.
16 Aahiweha wiira khaakhanle mutthu wiira aakhaliherye,
Nave, aahitikinihiwa oweha wiira khuuvo aakhaliherya atthu awo.
Tivonto, aahiruuha woopowa ni moono awe.
Nave exariya awe, yaahimwiiriha opaka etthu.
17 Nuumala-vo, aahiwara exariya ntoko ekuleti ya eyuuma,
18 Owo onimwaaliverya ottharaka miteko saya:+
Onoonanariwa vanceene ni awanani awe,+ ni onimwaaliverya ale aninvirikanya.
Nave onimwaaliva atthu anikhala musisironi, etthu enaaphwanela.
19 Atthu anikhala mpantta onikela nsuwa, animoovaka nsina na Yehova,
Nave ale anikhala mpantta onikhuma nsuwa, animoovaka ovuwa wawe.
Okhala wiira owo onimoorwa ntoko muro wootupa,
Yoowo oneettihiwa ni ikuru sa Yehova.
20 Yehova onihimya wiira: “OSiyoni, onoophiya+ Moopoli,+
Onoophiya wa osuulu wa Yakobe, yoowo onihiya opaka itampi”.+
21 Yehova onihimya wiira: “Nivarihano kinrowa aka opaka naawo,+ tinla: Ikuru saka seiyo siri ni nyuwo, vamosa ni moolumo aka, yaawo kihenle aka vayanoni vanyu, khanrowa okhuma vayanoni vanyu, nnakhala vayanoni va aniinyu, hata vayanoni va axisulu anyu, okhuma olelo-va mpakha mahiku ootheene”. Yehova tonihimya siiso.
60 “Nyuwo muthiyana,+ nvenye! Mwaaryeke, okhala wiira muthuko anyu woopacerya waarya.
Ovuwa wa Yehova onnoomwaleelani.+
2 Moone! Epiphi enookhuneela elapo,
Nave epiphi yuulupale enookhuneela maloko;
Masi Yehova onrowa woomwaleelakani,
Nave ovuwa wawe, onimooneyaka wa nyuwo.
3 Maloko animoorwa omwaleeliwa ni nyuwo,+
Nave mamwene+ animoorwa omwaleeliwa ni muthuko anyu woowaarya.+
4 Mweemexe muru ni nwehe mipantta sootheene soorukurenryeni!
Ootheene aathukumanyiwa ni annoorwa wiira akumane ni nyuwo.
Aniinyu axilopwana, annoorwa akhumaka ottaiwene,+
Nave aniinyu axithiyana, anniruuhiwa ateexiwe ene.+
5 Okathi owo, nyuwo munimoona ni munimooniherya otteeliwa murima,+
Murima anyu onaamootthimakani ni onootteeliwa vanceene,
Mwaha wa mihakhu sa mphareya sinrowa anyu oruuheliwa.
Mireerelo sa atthu a maloko, sinoophiya wa nyuwo.+
6 Muttitthi wa ikamelo, onoosareya mulaponi mwanyu,
Ikamelo sa oMidiyani ni sa wEefa,+
Atthu ootheene a oXeeba, anoophiya;
Anooruuha eweero ni nsenso nootteela.*
Awo anoolaleya ovuwa wa Yehova.+
7 Inama sootheene sa oKedari,+ sinrowa othukumanyiwa ohoolo wanyu,
Ipwittipwitthi soolopwana sa oNebayothi,+ sinimoovarelani muteko,
Iyo sinimweemereriwa ovahiwa ntoko mukuttho valtaari aka,+
Kinooreeriha empa aka yoovuwa.+
8 Tani ala anirwa avavaka ntoko meeku?
Ntoko ipompa sinvavela mweehilini mwaya?*
9 Atthu anikhala musisironi anookhalana nlipelelo+ mwaha wa miyo;
Apakiti a oTaarisi, annoorwa,*
Yaaruuhaka aniinyu axilopwana anikhuma ottaiwene,+
Awo annoorwa akunxe ene eparatha ni eweero,
Wiira avuwihe nsina na Yehova, Muluku anyu Oowaarya a Isarayeli,
10 Anamurwa, anooteka ixiri sanyu,
Nave mamwene aya, animoorumeelani.+
Mwaha wa onanariwa waka, kihoovahani ehukhumu,
Masi mwaha wa oreera waka murima, kinimoomorelani ikharari.+
11 Okathi wootheene, mikhora sanyu sinrowa okhalaka soohuleya,+
Khasinrowa owaliwaka, othana nnakhala ohiyu,
Wiira muruuheliweke mihakhu sa maloko,
Nave mamwene aya, tanrowa ohoolelaka.+
12 Nloko ni omwene ohinrowa woorumeelani, onoopwetexiwa,
Nave maloko anoomala-malihiwa.+
13 Nyuwo munooruuheliwa miri sooreera sa oLiibano,+
Vamosa ni miri siniihaniwa xuniiperu, ferexo, ni sipereste,+
Wiira siphwaneliheke nipuro naka noowaarya,
Miyo kinoovuwiha opuro sininyakela aya inawu saka.+
14 Anaaya atthu yaale yoohaaxani, animoorwa yuurame ohoolo wanyu;
Ootheene yaale ahinoottittimihani, ahaana wuurama ohoolo wanyu,
Nave anoowiihanakani okhala epooma ya Yehova,
Siyoni a Muluku Oowaarya a Isarayeli.+
15 Nnaamwi miyo koonyanyanleni, ni mwaanyokhiwa, nave ahaakhanle mutthu aavira epooma anyu,+
Kinoowiirihani okhala etthu enittottopeliwa ni atthu, mahiku ootheene,
Nave atthu anootteeliwaka murima mwaha wa nyuwo, okhuma niinaano-va mpakha maloko anrowa okhumelela ohoolo.+
16 Nyuwo munoowurya eleeti ya maloko,+
Munimwaamwa mapele a mamwene;+
Tthiri, munoosuwela wiira miyo Yehova, ka Moopoli anyu,
Nave miyo Muluku Oowerya a Yakobe, ka Moopoli anyu.+
17 Opuro wa ekoopiri, kinooruuha eweero,
Opuro wa eyuuma, kinooruuha eparatha,
Opuro wa matera, kinooruuha ekoopiri,
Opuro wa maluku, kinooruuha eyuuma.
Kinimwiiriha murettele okhala makhulupale anyu,
Nave exariya, enookhala atthu anookawelani miteko.+
18 Mulaponi mwanyu khonrowa okhala otakhala,
Nnakhala opwetexiwa aahiiso ohononiwa itthu.+
Nave ixiri sanyu munimwiihanaka okhala woopola,+ ni mikhora sanyu munimwiihanaka okhala ottottopela.
19 Nsuwa khaninrowa woomwaleelakani othana,
Nnakhala waarya wa mweeri, khonrowa woomwaleelakani ohiyu.
Okhala wiira Yehova onookhala muthuko anyu mahiku ootheene,+
20 Nsuwa nanyu khaninrowa-tho okela,
Nnakhala mweeri anyu khonrowa olakaseya,
Okhala wiira Yehova tonrowa okhala muthuko anyu mahiku ootheene.+
Nave-tho, mahiku a oriipiwa wanyu murima, anoomala.+
21 Atthu anyu ootheene anrowa okhala anaxariya;
Elapo enrowa okhala yawaya mahiku ootheene.
Awo ari ntoko miri siniphuwa, seiyo kaalale aka,
22 Atthu vakhaani, anookhala atthu ekonto emosa,
Nave ekurupu ehinooneliwa vatthu, enookhala nloko noolipa.
Waphiya okathi aya, miyo Yehova, kinimwiiriha wiiraneya itthu iya moowaakuveya”.
61 Ikuru sa Pwiya Muulupalexa Yehova, siri ni miyo,+
Okhala wiira Yehova ookithanla wiira kaalaleerye ihapari sooreera atthu oowiiyeviha.+
Ookiruma wiira kaakhalihe saana ale ariipiwe murima,
Ookiruma waaleela ale ari ipottha wiira anootaphuliwa,
Ni wiira maitho a aperesu,+ anoohuleya saana,
2 Ookiruma olaleya eyaakha Yehova onrowa awe waareerela murima atthu,
Ni nihiku Muluku ahu onrowa awe wunla ikuhu,+
Ni wiira kaamaalihe ootheene ale aninla.+
3 Ookiruma wiira kaavahe ale animunlela Siyoni,
Ekhara ya ifilori ohiya ettuurwa,
Ni makhura wiira atteeliweke murima, ohiya oriipiwa murima.
Kaavahe nlaya anrowa aya owaraka wiira akittottopele, ohiya oriipiwa murima.
Atthu anrowa owiihanaka okhala miri suulupale sa exariya,
4 Awo anootthikela oteka milepe sa* khalai;
Animweemexa mapuro yaawo yahaakhaliwa okhuma khalai,+
Anoolokiherya ipooma saapwexakasiwe,+
Mapuro yaawo saavinre iyaakha sinceene ahikhaliwaka.+
5 “Amalapo animoorwa akukhuleke inama sanyu,
Nave awo tanrowa olimaka mmatta mwanyu+ ni tanrowa okhapelelaka imatta sanyu sa ewuuva.+
6 Masi nyuwo munrowa wiihaniwaka okhala anamukuttho a Yehova;+
Atthu anrowa owiihanakani okhala arumeyi a Muluku.
Munrowa orumeelaka mireerelo sa maloko,+
Nave munrowa wittottopaka mwaha wa mihakhu sa maloko awo.
7 Atthu aka yaahuuliwa muru, masi vano animwaakhela mareeliho manceene ikwaha piili.
Ohiya wuuliwa muru, awo anrowa otthapaka mwaha wa oreelihiwa.
Aayo, animwaakhela mareeliho manceene ikwaha piili, mulaponi mwaya,+
Ni anootteeliwaka murima mahiku ootheene.+
Mwaha wa ororomeleya waka, kinimwaatthuvela,
Nave kinoopaka naawo nivarihano na mahiku ootheene.+
9 Osuulu aya, onoosuweliwa ni maloko,+
Nave onoosuweliwa eriyari ya maloko a atthu.
Atthu ootheene anrowa waaweha,
Anoosuwela wiira awo ti osuulu oreelihiwe ni Yehova”.+
10 Miyo kinrowa otteeliwaka murima vanceene mwaha wa Yehova.
Kinrowa ohakalalaka ni murima aka wootheene, mwaha wa Muluku aka,+
Okhala wiira owo ookiwariha ikuwo sa woopola.+
Ookiwariha nlaya na exariya,
Ntoko mulopwana onithela, yoowo oniwara nleeso ntoko na namukuttho,+
Ni muthiyana onitheliwa, yoowo oniiphwaneliha.
11 Siisaale etthaya eniiriha aya inuku omela,
Ni exarti eniiriha aya etthu yaaliwe memmo omela,
Siiso-tho, ohoolo wa maloko ootheene, Pwiya Muulupalexa Yehova,
Onookumiherya exariya+ ni onoowiiriha atthu omuttottopela yoowo.+
62 Mwaha wa wuupuwela oSiyoni, miyo nkinrowa omaala,+
Mwaha wa wuupuwela oYerusalemu, nkinrowa ophumurya,
Mpakha exariya aya waarya ntoko muthuko onipatta vanceene,+
Nave woopoliwa waya, opatta ntoko muthuko.+
Nyuwo munimwiihaneliwa nsina nisya,+
Nenlo mwaneene Yehova onrowa awe woovahani.
3 Munrowa okhala ekhara yooreera mmatatani mwa Yehova,
Ni nleeso na omwene mmatatani mwa Muluku anyu.
4 Khamunrowa-tho wiihaniwa okhala muthiyana onyanyaliwe,+
Nave elapo anyu, khenrowa-tho wiihaniwa okhala elapo ehinikhaliwa.+
Masi munrowa wiihaniwaka okhala Owo Onnikisivela,+
Nave elapo anyu, enrowa wiihaniwaka okhala Muthiyana Ootheliwa.
Yehova onoosiveliwa ni nyuwo,
Nave elapo anyu enrowa okhala ntoko muthiyana ootheliwa.
5 Siisaale ntoko mmiravo onimuthela awe mwali ohinarupe ni mulopwana,
Aniinyu animoothelani.
Siisaale ntoko noivu onitteeliwa awe murima ni noiva awe,
Muluku anyu onootteeliwa murima ni nyuwo.+
6 Nyuwo Yerusalemu, miyo kihaapweha alipa-oowehaweha vasulu va ixiri sanyu.
Nto mahiku ootheene, othana ni ohiyu, awo ahimaaleke.
Nyuwo munimuttottopela Yehova,
Muhiphumuryeke,
7 Nnakhala muhihiye onvekela, mpakha olokiha muttetthe wa oYerusalemu,
Aayo, mpakha atthu a mulaponi ottottopela muttetthe owo”.+
8 Yehova oovenxa ntata nawe noolopwana, aayo, moono awe woolipa, onalapha iiraka:
“Ipyo sanyu, nkinrowa-tho waavaha awanani anyu wiira alyeeke,
Nnakhala eviinyu anyu ya niinaano, yeeyo muhaawenle anyu, khenrowa owuriwa ni amalapo.+
9 Masi ale anittottela ipyo iyo, tanrowa olyaaka ni anrowa omuttottopelaka Yehova;
Nave ale anittottela ewuuva, tanrowa owuryaka eviinyu eyo vate vaka voowaarya”.+
10 Nvireke, nvireke mmikhora.
Mureerihe ephiro para atthu.+
Mpake estaraata, mpake estaraata.
Nvenxe maluku mustaraatani-mmo.+
Mweemexe esinaale para atthu.+
11 Mwiiwe! Yehova oolaleya mpakha omalenle elapo ohimyaka wiira:
“Muhimeerye epooma ya oSiyoni wiira:
‘Mwiiwe! Woopoliwa wanyu ori vakhiviru.+
Mwiiwe! Owo ookuxa etthu onrowa awe waatthuvela.
Nave etthu eyo onrowa awe waaliva atthu, eri nuuwo’”.+
12 Munrowa wiihaniwa okhala atthu ooreerihiwa, yaawo yoopoliwe ni Yehova,+
Nave munrowa wiihaniwaka okhala Epooma Muluku Oniphavela Awe, aayo, Epooma Yoohinyanyaliwa.+
Ti pani ola owanre ikuwo sooreera,
Oneetta ni owerya wawe wuulupale?
“Ti miyo, kinilavula ni exariya,
Kirina owerya wuulupale, wiira kiwoopole atthu”.
2 Xeeni ikuwo sanyu siri aya sooxeerya?
Nave xeeni malaya anyu anlikana aya ni malaya a mutthu oninyakelasa ewuuva?+
3 “Koonyakatta mekhaka ewuuva, nipuro eninyakattiwa aya.
Khuuvo mutthu aari ni miyo.
Kaanaanyakelasa awanani aka voohihiyererya, kinanariwe ene,
Nave kaahithipelela waanyakelasa, kinanariwe ene vanceene.+
Ephome aya yaahittonyerya malaya aka,
Nave kaahinanariha ikuwo saka sootheene.
4 Koolakela oruuha nihiku naka na wunla ikuhu,+
Nave woophiya mwaakha kinrowa aka owoopola atthu aka.
5 Kaahiweha-weha, masi khaakhanle mutthu wiira okikhaliherye;
Kaahitikhina vanceene, maana khuuvo aaphavenle okhaliherya.
6 Miyo kihaanyakelasa atthu kinanariwe ene,
Kihaahapaliha onanariwa waka,+
Nave koomwaraxela vathi ephome aya”.
7 Kinoolavula miteko sa Yehova, seiyo sinooniherya ophenta wawe woororomeleya,
Kinoolavula miteko soottottopeleya sa Yehova,
Mwaha wa itthu sootheene Yehova oniirenle awe,+
Itthu sinceene sooreera owiirenle awe atthu a Isarayeli,
Mwaha wa omoriwa wawe ikharari ni ophenta wawe wuulupale.
8 Owo oohimya wiira: “Mweekeekhai, awo atthu aka. Anamwane anrowa okhala oororomeleya wa miyo”.+
Tivonto, owo tokhanle Moopoli aya.+
9 Moohaawani mwaya mootheene, Owo aanihaawa.+
Namitthaka awe aamuthanlale awe, aahiwoopola.+
Owo aahiwoopola mwaha wa waaphenta ni owoonela othunku.+
Nave aanaavenxa ni aanaateexa iyaakha iye sootheene.+
Tivonto, owo aahiikhaliha nwanani aya,+ onawana naawo.+
11 Nuumala-vo, yaahuupuwela mahiku a khalai,
Mahiku a murumeyi a Muluku Moise,
Anaikoha yiiraka: “Ori vai ole aalapunxe mphareya,+ aarumeelaka amakampusi a nikoto nawe?+
Ori vai ole anvanhe Moise ikuru soowaarya.+
12 Ori vai ole moono awe wa ikuru waakhaliherya moono woolopwana wa Moise?+
13 Ori vai ole aawiirinhe weetta eriyari ya maasi oowiixa,
Wiira yeetteke ahikwattuliwaka,
Ntoko ekhavalo eneetta nipuro noowaataleya?*
14 Siisaale ntoko mihuwo sinirowa aya nipuro noowaataleya wiira saphumurye,
Siiso-tho, ikuru sa Yehova saahiwiiriha ophumurya”.+
Ti siiso mwaaweettinhe anyu atthu anyu,
Wiira nsina nanyu nooreera nivuwihiwe.+
15 Wiirimu muri anyu, nwehe vathi-va,
Nwehe vathi-va, muri ene nipuro nanyu noorakamela osulu, noowaarya ni noovuwa.*
Xeeni muhinnithokorerya anyu-tho? Nave xeeni muhinirumeela anyu owerya wanyu?
Xeeni muhinnoonela anyu othunku+ ni onimorela ikharari?+
Nyuwo mookivitherya itthu iyo.
16 Nyuwo mwa Tiithi ihu;+
Hata Abrahamu ohinisuwelaka,
Ni Isarayeli ohinisuwelaka,
Nyuwo Yehova, mwa Tiithi ihu;
Ti nyuwo muri Moopoli ahu okhuma khalai.+
17 Nyuwo Yehova, xeeni munniiriha anyu ohiya weettela iphiro sanyu?
Xeeni munnihiya anyu nuumihaka murima, nihinawoovani?+
Mutthike, mwaha wa arumeyi anyu,
Mwaha wa mahimo anyu.+
18 Atthu anyu ooreerihiwa, yaahikhala axineene a elapo eyo, mwa okathi vakhaani.
Awanani ihu aanyakelasa nipuro noowaarya.+
19 Woovira okathi munceene ninkhala ahu ntoko atthu muhitonko anyu waalamulela,
Ntoko atthu ahitonko wiihaneliwa nsina nanyu.
64 Vaakhanle wiira moohula erimu ni mookhuruwela vathi,
Nto miyaako sittettemela mwaha wa nyuwo,
2 Ntoko siisaale mooro onipattiha ikhuni soowuuma,
Oniiriha maasi okaphula,
Nto awanani inyu yaamusuwela nsina nanyu,
Nave maloko yaamuthukumela ohoolo wanyu!
3 Okathi mwaapanke anyu itthu sootikiniha, seiyo nahaalipelela ahu,+
Nyuwo mwaahikhuruwa, nave miyaako saahittettemela ohoolo wanyu.+
4 Okhuma khalai, khuuvo iiwale nnakhala ovanhe ephoole,
Khuuvo omoonale Muluku mukina, muhikhanle nyuwo,
5 Mwaahirowa okumana ni atthu yaale onaasivela opaka itthu sa xariya,+
Yaale aniwuupuwelani ni anitthara iphiro sanyu.
Masi mwaahinanariwa,
Okhala wiira hiyo naanootthekelani+ okhuma khalai.
Tivonto, niireke ninniphwanelela woopoliwa?
6 Nto ootheene ahu, naahikhala ntoko mutthu oohireerihiwa,
Miteko sahu sooloka siri ntoko ekuwo yoonanara vanceene.+
Ootheene ahu nnoonyaala ntoko nikukhu,
Nave itampi sahu, sinoonivaviha ntoko epheyo.
7 Khuuvo onittottopela nsina nanyu,
Nnakhala onaavya okhaliheriwa ni nyuwo,
Okhala wiira moonivitherya owiitho wanyu,+
Nave munniniiriha wootta mwaha wa itampi sahu.
8 Khoo Yehova, nyuwo mwa Tiithi ihu.+
9 Nyuwo Yehova, muhinanariwe vanceene,+
Nave muhuupuweleke itampi sahu mahiku ootheene.
Xontte, muhiliyale wiira ootheene ahu na atthu anyu.
10 Ipooma sanyu soowaarya, soopakeya othako.
11 Etemplo ahu yoowaarya ni yooreera,
Yeeyo amuhavinre ahu yoottottopelaayani,
Yoopahiwa ni mooro,+
Nave itthu sahu sootheene saarina efaita ni saanisivela, soohononeya.
12 Okhala wiira itthu iya sihiiraneya, niireke wiira nyuwo Yehova munoothipelela okhootta onikhaliherya?
Niireke munoomaala ni munoonihiya nihaaxiwaka vanceene?+
65 “Miyo kaahiphavela vanceene waakhaliherya atthu yaale yahaaphavela okisuwela.
Kaahihiya wiira ale yahaakaavya, akiphwanye.+
Nloko nahaaromonle nsina naka,+ kaahihimeerya wiira: ‘Miyo kiri va!’
2 Nihiku nootheene, kinniwookolela matata aka atthu oohiiwelela,+
Yaale aneetta ephiro yootakhala,+
Attharaka itthu siniphavela aya.+
3 Atthu awo animakela okiveeha ohoolo waka,+
Annipaha mikuttho muxarti+ ni annitthuwiha mwiixi vatixoluni.
4 Awo annikilaathi omahiye,+
Nave anniviriha ohiyu ari ene mapuro oowiipitheya,*
Akhuuraka enama ya ekuluwe.+
Nave-tho mmuhasani mwaya, wookhala muhusi wa itthu soonanara.+
5 Awo anihimya wiira: ‘Mukhale vaavo, muhikaattamele,
Miyo kootepexa waarya woovikanani nyuwo’.*
Awo annikiiriha onanariwa,* ntoko mooro onipatta nihiku nootheene.
6 Moone! Voolempwa ohoolo waka;
Nkinrowa omaala,
Masi kinimwaaliverya ootheene aya,+
Kinimwaaliverya ni kinimwaahukhumu mwaha wa itthu sootheene apanke aya.
7 Nave kinimwaaliverya mwaha wa itampi saya ni sa amuhavinre aya”.+ Yehova tonihimya siiso.
Owo onnihimya-tho wiira: “Okhala wiira aapaha mikuttho vasulu va miyaako,
Nave aakiveeha vasulu va mattumuxa,+
Etthu yoopacerya kinrowa aka owiirela, ori waaliva etthu aniphwanela aya”.
8 Etthu onihimya awe Yehova, tiila:
“Siisaale mutthu oniphwanya awe ewuuva yooreera, yeeyo enireerela opaka eviinyu ya niinaano,
Nto mutthu onahimya wiira: ‘Muhihonone, okhala wiira yookhalana etthu yooreera’,
Siiso-tho, miyo kinimwiira etthu emosa-ru mwaha wa arumeyi aka,
Nkinrowa waapwetexa ootheene.+
9 Eriyari ya atthu a Yakobe, kinookumiherya osuulu,
Eriyari ya atthu a Yuda, kinoomukumiherya ole onrowa ohalana miyaako saka.+
Ale kaathanlale aka, anoohalana elapo eyo,
Nave arumeyi aka, anookhalaka memmo.+
10 Para atthu aka anikaavya,
OSaroni,+ onrowa okhala nipuro ninrowa aya olyaaka ipwittipwitthi,
Nave nxepa* na wAkori,+ ninrowa okhala nipuro ninrowa aya omumulaka ipooyi.
11 Nyuwo mwa atthu yaale akinyanyanle miyo, Yehova,+
Yaale aliyanle mwaako aka woowaarya,+
Yaale anilokiherya meesa, para muluku a esoorti,
Nave anisariha mukoophoni eviinyu yootakaaheriwa, para muluku yoole atthu animukupali aya okhala muluku a oreeriwa ni otakhaliwa.
12 Nto, miyo kinimoovahereryani wiira mwiiviwe ni espaata,*+
Nave ootheene anyu munimuurama wiira muhitiwe,+
Okhala wiira kihiihana, masi nyuwo khimwaakhunle,
Koolavula, masi nyuwo khamukiwiriyanne;+
Munnithipelela opaka itthu sootakhala vamaithoni vaka,
Nave moothanla opaka itthu sihinikisivela”.+
13 Tivonto, etthu onihimya awe Pwiya Muulupalexa Yehova, tiila:
“Mwiiwe! Arumeyi aka anrowa olyaaka, masi nyuwo munrowa ovoliwaka etala.+
Arumeyi aka anrowa owuryaka,+ masi nyuwo munrowa ovoliwaka ntthona.
Arumeyi aka anrowa otteeliwaka murima,+ masi nyuwo munrowa wuuliwaka muru.+
14 Arumeyi aka anootthapa atteeliwe ene murima, mwaha wa okhala saana,
Masi nyuwo munookhuwela mwaha wa woowereyani murima,
Nave munimunla mwaha wa oriipiwa murima vanceene.
15 Nyuwo mwarowa, atthu kaathanlale aka anrowa orumeelaka nsina nanyu ntoko etthu para otakhaliha,
Nave Pwiya Muulupalexa Yehova, onoomwiiva khula mmosa a nyuwo.
Masi arumeyi awe, onoowiihanela nsina nikina.+
16 Siiso, khula mutthu onaavya oreelihiwa mulaponi,
Onooreelihiwa ni Muluku eekeekhai,*
Nave khula mutthu onilapha mulaponi,
Mixankiho sa khalai sinooliyaliwa,
Iyo sinimwiipithihiwa vamaithoni vaka.+
17 Moone, miyo kinnipattuxa erimu esya ni elapo esya,+
Nave itthu sa khalai, sinooliyaliwa,
Nnakhala khasinrowa ohala vamurimani.+
18 Tivonto, mutteeliweke murima mahiku ootheene ni mutthapeke mwaha wa itthu kinrowa aka opattuxa.
Miyo kinoomwiiriha Yerusalemu okhala etthu enaatteeliha murima atthu,
Nave atthu a oYerusalemu, anoowiiriha atthu akina otteeliwaka murima.+
19 Kinootteeliwa murima mwaha wa Yerusalemu, kinootthapa mwaha wa atthu aka;+
OYerusalemu iwo, khonrowa-tho wiiwanyeya ikuttho, nnakhala wunla mwaha wa oxanka”.+
20 “Opuro owo, khonrowa-tho okhala mwaana onrowa okhalaka mahiku vakhaani.
Atthu oowuuluvala, anrowa okhalaka mpakha omaleliha mahiku aya.
Mutthu onrowa okhwa orina ene iyaakha 100, onrowa wooniwaka wiira okhwiiye ori ene mmiravo,
Nave natampi onootakhalihiwa, hata orina ene iyaakha 100.*
21 Awo anrowa otekaka ipa saya, akhaleke memmo,+
Nave anrowa waalaka miri saya sa ewuuva, alyeeke mihokorokho sene.+
22 Khanrowa otekaka ipa, masi sikhaliweke ni atthu akina,
Nnakhala khanrowa waalaka, masi elyiweke ni atthu akina,
Okhala wiira atthu aka anrowa okhalaka mahiku manceene ntoko mwiri.+
Nave, atthu aka kaathanlale aka, anoopuhaka muteko anrowa aya ovaraka ni matata aya.
23 Awo khanrowa ovaraka muteko* mahala ene,+
Nnakhala khanrowa waayaraka anamwane, yaayarelaka ohaawa,
Okhala wiira awo ni osuulu aya,+
Anrowa okhala atthu anrowa oreelihiwa ni Yehova.+
24 Ahinatthi okiihana, miyo kinoowaakhula;
Nlelo ahinatthi omaliha olavula, miyo kinoowaakhula.
25 Mwiici ni epwittipwitthi, sinrowa olyaaka vamosa,
Kharamu onrowa olyaaka malaxi, ntoko eniira aya epooyi,+
Nave enowa enrowa olyaaka etthaya.
Khasinrowa ohonona itthu nnakhala khasinrowa wiira etthu yootakhala vamwaako vaka vootheene voowaarya”.+ Yehova tonihimya siiso.
66 Etthu onihimya awe Yehova, tiila:
“Erimu ti ehice aka, nave elapo ti opuro kinipweherya aka inawu saka.+
Vano, empa xeeni mwaakhanle anyu ookitekela?+
Nave opuro xeeni kinrowa aka okhalaka?”+
2 Yehova onihimya wiira:+ “Miyo koopaka itthu iya sootheene ni matata aka,
Ti siisa sootheene sikhumelenle aya.
Masi, mutthu kinrowa aka omuthokoreryaka,
Tuule oowiiyeviha, ni oriipiwe murima mweekeekhai, yoowo onittettemela* mwaha wa nuulumo naka.+
3 Mutthu onihita epooyi, Muluku onimoona mutthu owo ntoko mutthu onimwiiva pinaatamu.+
Ole onivaha mukuttho wa epwittipwitthi, onimoona ntoko mutthu oninta exiko ya mwalapwa.+
Ole oninvaha etthu, onimoona ntoko mutthu onivaha ephome ya ekuluwe!+
Ole onivaha mukuttho wa nsenso nootteela,*+ onimoona ntoko mutthu onittottopela elatarato.+
Awo aathanla iphiro saya,
Ni sinnaasivela itthu soonanara.
4 Tivo, kinoothanla inamuna sa waahukhumu.+
Nave itthu seiye anoova aya, miyo kinimwaakumiherya,
Okhala wiira okathi kaihana aka, khuuvo aakhunle;
Okathi kaalavula aka, khuuvo aawiriyanne.+
Awo yaahithipelela ovara itthu sootakhala vamaithoni vaka,
Ni yaahithanla opaka itthu sihinikisivela”.+
5 Nyuwo munittettemela* mwaha wa nuulumo na Yehova, mwiiwe etthu onihimya awe:
“Axinninyu, yaawo anoonyokhani ni ahinoophavelani mwaha wa nsina naka, anninyoholela ahimyaka wiira: ‘Yehova ovuwihiwe!’+
Masi Muluku onimoorwa ootteeliheni murima,
Vano awo tanrowa wuuliwa muru”.+
6 Onniiwanyeya onyakula onikhuma opooma, onyakula onikhuma mutemplo!
Iwo onyakula wa Yehova, yoowo onaaliva awanani awe itthu aniphwanela aya.
7 Muthiyana ohinatthi woona owereya, aahiyara.+
Aahimuyara mwaana mwaamulopwana, ohinatthi opacerya woona owereya onimphwanya muthiyana onihala oyara.
8 Ti pani otonko wiiwa etthu siisa?
Ti pani otonko woona itthu siisa?
Niireke wiira elapo ennikumiheriwa nihiku nimosa?
Aahiiso nloko nimosa nnoowerya oyariwa nihiku nimosa-ru?
Hata vari siiso, okathi Siyoni aahala awe oyara, aahaayara anaawe axilopwana.
9 Yehova onnikoha iiraka: “Kiireke kinniiriha ophiya okathi wooyara, masi khuhiyariwa etthu?”
Muluku anyu onnikoha wiira: “Kiireke wiira miyo kiniiriha oyara, kinniwala erukulu?”
10 Ootheene nyuwo munimphenta Yerusalemu, mutteeliweke murima+ ni mutthapeke nuuwo.+
Ootheene nyuwo munimunlela yoowo, muhakalaleke vanceene nuuwo.
11 Ntoko siisaale maama onimwaamwiha awe mwanawe mpakha ovona, siiso-tho Yerusalemu onimookhapelelani.
Aayo, nyuwo munoovona ni munoohakalala vanceene, okhala wiira owo oovuwihiwa.
12 Etthu Yehova onihimya awe, tiila:
“Kinonvaha murettele onrowa olikanaka ni muro osanrye maasi,+
Nave kinimwiiriha ovuwa wa maloko omurweela, ntoko muro orina maasi manceene.+
Nyuwo munimwaamwa ni munookuxiwa vamettoni.
Nave munimweepesiwa vamettoni.
13 Ntoko siisaale maama onimmaaliha awe mwanawe,
Siiso, miyo nkinihiya woomaalihani;+
Nave, mwaha wa Yerusalemu, nyuwo munrowa omaalihiwa.+
14 Nyuwo munooweha etthu ela, nave munootteeliwa murima,
Makhuva anyu anoophwanya ikuru, ntoko malaxi makithi.
Owo onimoorwa aalive onanariwe ene vanceene,
Wiira aavahe ehukhumu ni malumi a mooro.+
16 Yehova onoophukela ni mooro,
Aayo, onimwaaphukela atthu ootheene ni espaata* awe;
Ale anrowa wiiviwa ni Yehova, anrowa okhala anceene.
17 Yehova onihimya wiira: “Ale aniilokiherya ni aniireeriha wiira akele muxarti,*+ amuttharaka ole ori eriyari, ale anikhuura enama ya ikuluwe+ ni itthu soonanara ni makhule,+ ootheene aya anoomala-mala”. 18 “Okhala wiira miyo kinnisuwela miteko saya ni miyuupuwelo saya, kinnoorwa wiira kaathukumanye atthu a maloko ootheene ni a mattaava ootheene. Awo animoorwa awehe ovuwa waka”.
19 “Eriyari aya, kinimweemexa esinaale. Ale akina yooponwe, kinimwaaroiha maloko makina, maloko a atthu anisuwela orumeela saana muura, eyo piiyo, oTaarisi,+ oPuli ni oLudi.+ Nave-tho, kinimwaaroiha oTubali ni oYavani,+ ni isisiro* siri ottaiwene. Maloko awo khatonko wiiwa kilavuliwaka, nnakhala khatonko woona ovuwa waka. Awo anoolaleya ovuwa waka, eriyari ya maloko.+ 20 Animwaaruuha axinninyu ootheene, akhumaka maloko ootheene+ wiira anvahe Yehova. Awo animwaakuxa awenle ene ikhavalo, ikaaro saamukhaani ni suulupale sinipuruliwa ni inama, axinama aniihaniwa muula, ni ikamelo soowaakuva weetta, yaaroihaka mwaako aka woowaarya, oYerusalemu. Eyo enimwiiraneya ntoko siisaale atthu a wIsarayeli aniroiha aya soovaha saya mpaani mwa Yehova, ahenle ene mmihasani sooreera”. Yehova tonihimya siiso.
21 Yehova onihimya-tho wiira: “Nave-tho kinimwaathanla akina wiira akhale anamukuttho ni alevi”.
22 Yehova onihimya so: “Ntoko siisaale erimu esya ni elapo esya+ kinrowa aka opattuxa, sinrowa aya okhalaka ohoolo waka mahiku ootheene, siiso-tho, osuulu anyu ni nsina nanyu, sinrowa okhalaka mahiku ootheene”.+
23 Yehova onnihimya-tho wiira: “Khula mweeri musya onooneya ni khula esaabadu,
24 “Awo anookhuma, aweheke mirutthu sa atthu yahaakiiwelela;
Miyunku sinrowa okhuuraka mirutthu sa atthu awo, khasinrowa okhwaaka,
Mooro onrowa waapahaka, khonrowa ottiphaka,+
Awo anrowa okhala etthu enaananara atthu ootheene”.
Nintaphulela, “woopola wa Yehova”.
Aahiiso, “khanimusuwela pwiya aya”.
Aahiiso, “malakiheryo a”.
Aahiiso, “ipwittipwitthi soolopwana”.
Aahiiso, “Erupani anyu, yookiphweela”.
Aahiiso, “ekwaasuni”.
Aahiiso, “xoowa”.
Aahiiso, “serevexa opakiwe ni etiriku”.
Aahiiso, “ikwaasuni”.
Nuulumo noowi oreerihiwa eversiikulu ela, nintaphulela eyuuma oheliwa vaikho wiira ereerihiwe.
Etthu enivya enlikana ni mukhoyi.
Aahiiso, “Malakiheryo a Muluku anoolaleiwa”.
Aahiiso, “animwaahana axoowa aya”.
Eyo piiyo, eyuuma yaarumeeliwa para olima.
Aahiiso, “ifoisi”.
Aahiiso, “mwaamunama mwaamukhaani onaamwiha, onlikana ni nikhule”.
Eheeperi, “ephaawu”.
Aahiiso, “othweeliha, opepesa”.
Aahiiso, “nkinrowa okhala meetiku anyu”.
Eheeperi, “Animoolya mihokorokho sa miteko saya”.
Eheeperi, “yookonle ene exiko (mmilo)”.
Aahiiso, “eyaamentthe”.
Itthu saaphwaneliha, seiyo saalikana ni mweeri okhumme niinaano.
Aahiiso, “mikuhu”.
Aahiiso, “ikuwo sa muhina”.
Eyo piiyo, ekanyeryo yaapaheriwa varutthuni va epottha aahiiso peresu.
Aahiiso, “xoowa”.
Eyo piiyo, wuuliwa muru mwaha wa ohitheliwa ni ohaayara anamwane.
Aahiiso, “opuro ohinikhaliwa”.
Munwehe Apentise B14.
Ehoomeri emosa yaakhala iliituru 220. Munwehe Apentise B14.
Munwehe Apentise B14.
Aahiiso, “acuucu”.
Aahiiso, “iflauta”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Aahiiso, “exariya awe”.
Aahiiso, “ovahiwa makhwankwa”.
Aahiiso, “malakiheryo a”.
Aahiiso, “mareetthe”.
Aahiiso, “Inawu sa inama; mapita”.
Aahiiso, “aapampe”.
Aahiiso, “opuro ohinikhaliwa”.
Aahiiso, woonansa wene: “awo”.
Nintaphulela, “Atthu vakhaani paahi ahanle anootthika”.
Aahiiso, woonasa wene: “noopopihe”.
Aahiiso, “nithorole ixiri saya”. Eheeperi, “othala”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Nintaphulela, “Muluku ori ni hiyo”.
Aahiiso, “mareetthe”.
Nsina nna, nnooniherya wiira atthu yaamutthika moowaakuveya, wiira akuxe mireerelo siri mulaponi mwa awanani aya.
Eheeperi, “kaahimwaattamela”.
Eyo piiyo, mwaarawe Yesaya.
Silowe waari mukoti yaavira aya maasi.
Munwehe Yesaya 7:14.
Nuulumo na eheeperi noowi “Muluku ori ni hiyo, ti Emanuweli”. Munwehe Yesaya 7:14, 8:8.
Aahiiso, “ninkwathuliha”.
Aahiiso, “anookwathula”.
Aahiiso, “ekuvernu”.
Aahiiso, “Ekuvernu awe enoomwareela elapo yootheene”.
Eyo piiyo, Isarayeli.
Eheeperi, “ottuli”.
Aahiiso, woonasa wene: “eritta ya mukole ni mutathi”.
Aahiiso, “ikwaasuni”.
Aahiiso, “ikwaasuni”.
Aahiiso, “ovuwa wanyu”.
Eyo piiyo, “Yehova”.
Eheeperi, “ni iphumu sa mwaano mwawe”.
Aahiiso, woonasa wene: “Epooyi yaamukhaani ni kharamu, anrowa olyaaka vamosa”.
Aahiiso, “Maloko anrowa omwaavyaka”.
Eheeperi, “onimookola ntata nawe”.
Aahiiso, woonasa wene: “wuumiha”.
“Yah” ti enamuna yookhuveya ya nsina na Yehova.
Eheeperi, “Anikhuma omalenle erimu”.
Aahiiso, “ikurupu sa itheneeri siniihaniwa Khesil”. Woonasa wene, enihimmwa ekurupu ya itheneeri eniihaniwa Orioni ni ekurupu ya itheneeri sirukurenrye.
Aahiiso, “xoowa”.
Aahiiso, “wooreerihiwa”.
Aahiiso, “eheema”.
Aahiiso, woonasa wene: “malaikha ootakhala anlikana ni ipuri”.
Aahiiso, “onoowiiriha omumula”.
Eyo piiyo, animwaakuxa aisarayeli.
Aahiiso, “makapataaxi aya”.
Aahiiso, “Kapataaxi”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Eheeperi, “amaakhoro”.
Aahiiso, “sookhuruwela mmahiye”.
Ti etheneeri enipacerya okhuma oxaka.
Eheeperi, “vamwaako vaathukumaniwa”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Eheeperi, “empa”.
Aahiiso, “xoowa”.
Aahiiso, “anaxiniku; akunya anaahimya okhala porcos-espinhos”.
Eheeperi, “kinookwesa ni nvelo aka woopwetexa”.
Eheeperi, “mutathaari”.
Aahiiso, “etemplo”.
Aahiiso, “iritta saasareyale ewuuva yooxeerya”.
Aahiiso, woonasa wene: “Okhala wiira okhuwela wa anakhotto woorweela mihokorokho sanyu sa elimwe ni itthu muhemphe anyu”.
Aahiiso, “opuro ohinikhaliwa”.
Aahiiso, “nipuro noowaataleya”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Aahiiso, “erupani”.
Aahiiso, “muluku a elapo ekina”.
Aahiiso, “ttiili”.
Aahiiso, “elapo erina ikuru sinceene, ni eninyakela ilapo sikina”.
Aahiiso, woonasa wene: “kiri ene”.
Aahiiso, “efonso; exikeya”.
Aahiiso, “elapo erina ikuru sinceene, ni eninyakela ilapo sikina”.
Aahiiso, “attiili”.
Aahiiso, “Menfi”.
Eheeperi, “muru aahiiso mwiila”.
Eheeperi, “eritta aahiiso nammese”.
Aahiiso, “kumantanti”.
Aahiiso, “owanre ene ikuwo vakhaani”.
Woonasa wene, onihimmwa muttetthe wa Babiloonia a khalai.
Eheeperi, “eyuuno aka ennikiwereya vanceene”.
Aahiiso, “eskuutu”.
Nintaphulela “omaala”. Duma nsina nikina na Edomi.
Aahiiso, “animutthyawa xoowa”.
Aahiiso, “mareetthe”.
Aahiiso, “xoowa”.
Aahiiso, “mareetthe”.
Aahiiso, “eskuutu aya”.
Aahiiso, “Mapuro anyu oowaataleya”.
Aahiiso, “anakhavalo”.
Aahiiso, “epalaasio”.
Aahiiso, “Ephantari”.
Eyo piiyo, muro mwaamukhaani waaphattuwa muro Niilo.
Eheeperi, “imwali sihitonko orupa ni mulopwana”.
Aahiiso, woonasa wene: “epoortu”.
Aahiiso, “opuro ohinikhaliwa”.
Aahiiso, “elapo ya vathi”.
Aahiiso, woonasa wene: “ennuuma”.
Eheeperi, “nihinimala”.
Aahiiso, “epakeyale opuro ohinikhaliwa”.
Aahiiso, “Ophareya”.
Aahiiso, “opuro ohinikhaliwa”.
Aahiiso, “atthu yaale murima aya ohinixekexeya”.
“Yah” ti enamuna yookhuveya ya nsina na Yehova.
Eheeperi, “ale anikhala opuro woottukhuva, epooma eri opuro woottukhuwa”.
Eyo piiyo, hiyo ninniphavela vanceene wiira atthu asuwele ni yuupuweleleke nsina na Muluku.
Eheeperi, “Murutthu aka”.
Aahiiso, woonasa wene: “okame wa malaxi”.
Aahiiso, “onoomurumeela xoowa oowiitha, muulupale ni oolipa”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Aahiiso, “erupani”.
Woonasa wene, enihimmwa ekapitaale, oSamariya.
Aahiiso, “yoowiittottopa”.
Aahiiso, “Mukhoyi wa mphimo vasulu va mukhoyi wa mphimo, mukhoyi wa mphimo vasulu va mukhoyi wa mphimo”.
Aahiiso, “Mukhoyi wa mphimo vasulu va mukhoyi wa mphimo, mukhoyi wa mphimo vasulu va mukhoyi wa mphimo”.
Aahiiso, “anookwathula; anookakattuwa”.
Aahiiso, woonasa wene: “nihoonihiwa etthu”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Aahiiso, woonasa wene: “Okathi anrowa aya wiiwexexa muhupi, animoova vanceene”.
Aahiiso, “nipuro noowaataleya”.
Aahiiso, “Elapo ela yootheene ya vathi”.
Ekomiinyu, ti etempeero enirumeeliwa wiira esivihiwe yoolya.
Nuulumo na eheeperi, onihimmwa muthinto mukina wa etiriku ehinisiva ntoko etiriku, yeeyo yaalimmwa wExiitu khalai.
Eyo piiyo, ethaapwa vathi vaya yaaheliwa maluku oothokoliwa, yeeyo yaarumeeliwa para onyakattiwa ipyo.
Aahiiso, “yoowo miruku sawe siri suulupale ni sinivareleya muteko”.
Woonasa wene, nintaphulela “opuro waapahiwa itthu valtaari a Muluku”, woonasa wene ohimmwaka Yerusalemu.
Aahiiso, “iheema”.
Eheeperi, “atthu ahinsuweliwa”.
Aahiiso, “Nyuwo ti mootakhala”.
Eheeperi, “ottweelela owiitho”.
Eheeperi, “annimwarexa yoovaha eniwuriwa”, woonasa wene, onihimmwa opaka nivarihano.
Eheeperi, “nipuro noolipihiwa na Farawo”.
Eheeperi, “muuttutthi a wExiitu”.
Aahiiso, “osuuli”.
Aahiiso, “malakiheryo a”.
Aahiiso, woonasa wene: “ehime yoowiixa”.
Aahiiso, “onnolipelelani ni murima wootheene”.
Aahiiso, woonasa wene: “Nave munimwiitthana okhala soonanara”.
Eheeperi, “Nsina na Yehova”.
Aahiiso, “oniireeriha”.
Aahiiso, “eflauta”.
Aahiiso, “acuucu”.
Eheeperi, “Tofeti”.
Aahiiso, “xoowa”.
Eheeperi, “Mwala aya”.
Eheeperi, “Ola muhakhu awe”.
Onihimmwa nwanani.
Aahiiso, woonasa wene: “ennuuma”.
Aahiiso, “eheema”.
Aahiiso, “eveela”.
Aahiiso, “xoowa”.
Woonasa wene, enihimmwa elapo ya oBosira, ekapitaali ya wEdomi.
Aahiiso, “piriniixi”.
Aahiiso, “anaphipi; axalulu”.
Aahiiso, woonasa wene: “Malaikha ootakhala anlikana ni ipuri”.
Aahiiso, “maace”.
Aahiiso, “ttiili”.
Aahiiso, “orina mwiikho”.
Aahiiso, “epalaasio”.
Aahiiso, “mulipa-oolepa”.
Aahiiso, “na oSiiria”.
Eheeperi, “Nireelihane ni murwe wa miyo”.
Aahiiso, “epuusu”.
Aahiiso, “epalaasio”.
Aahiiso, “epalaasio”.
Aahiiso, “mulipa-oolepa”.
Aahiiso, “xoowa”.
Aahiiso, “anamuhupi”.
Aahiiso, woonasa wene: “eriyari ya”.
Aahiiso, “ipuusu”.
Eyo piiyo, Ezekiya.
Aahiiso, “mareetthe”.
Aahiiso, “eskuutu”.
Eheeperi, “mahiku anyu”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
“Yah” ti enamuna yookhuveya ya nsina na Yehova.
Aahiiso, “eheema”.
Aahiiso, “ekhuntta”.
Eyo piiyo, moolumo ni miteko sa Muluku.
Aahiiso, “Mookumiha ohoolo wanyu itampi saka sootheene”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Eheeperi, “aahitteeliwa murima mwaha wa awo”.
Aahiiso, “epalaasio awe”.
Eheeperi, “mahiku aka”.
Aahiiso, “Ophenta waya wootheene woororomeleya”.
Aahiiso, “onookukhula”.
Munwehe Apentise B14.
Aahiiso, “muupuwelo wa”.
Aahiiso, “nttoittoi”.
Aahiiso, “ikisirwa”.
Aahiiso, “eheema”.
Aahiiso, “anamalamulela”.
Aahiiso, “anookwathula; anookakattuwa”.
Aahiiso, “amurumaasi; axaaka”.
Aahiiso, “mmaale ohoolo waka”.
Eheeperi, “vamettoni vawe”. Eyo piiyo, wiira omurumeele yoowo.
Aahiiso, “xoowa”.
Eheeperi, “munku”.
Aahiiso, “ttiili”.
Mwiri muulupale, orakama waya oniphiyerya etthu yoowiiraka imeeturu 15. Wookhalana makukhu ooripelela ni iritta sirina ekoore ya ettuurwa.
Eheeperi, “soopacerya”.
Aahiiso, “nipweheke vamurimani”.
Aahiiso, “osinsa”.
Aahiiso, “malakiheryo awe”.
Aahiiso, “Ovuwa waka, nkinikawana ni mutthu mukina”.
Aahiiso, “ikisirwa”.
Aahiiso, “ttiili”.
Aahiiso, “malakiheryo awe ti maalupale ni toovuwa”.
Aahiiso, “malakiheryo awe”.
Woonasa wene, sinihimmwa itthu sinrowa opacerya wiiraneya ohoolo.
Aahiiso, “mukiroromele”.
Axipalame, yaawo nttaava na ekunya aniihaniha avestruz.
Aahiiso, “erupani yootteela”.
Onihimmwa enamuna ya muhali woowunkhela.
Woonasa wene, anihimmwa alipa-yaawiixuttiha atthu Nlamulo.
Enitaphulela “Ole ori naxariya”, nsina nikina nniihaneliwa Isarayeli.
Nuulumo na Eheeperi nnihimya mwiri woosuwelexiwa waakhala mukerekhere mwa muro.
Eyo piiyo, ilatarato.
Enamuna emosa ya mwiri muulupale.
Aahiiso, woonasa wene: “Aahiiso oloko onoowerya ohimya wiira: ‘Etthu epanke anyu kherina miyoono’?”.
Aahiiso, woonasa wene: “Anamuteko”.
Aahiiso, woonasa wene: “alipa a nakoso”.
Aahiiso, woonasa wene: “ehikhale etthu”.
Eyo piiyo, ilatarato siwelihiwe vasulu va inama.
Eheeperi, “annuuramela eyo”.
Eheeperi, “itthu soopacerya”.
Aahiiso, “Etthu kilakenle aka enimwiiraneya tthiri; Palano aka onimwiiraneya tthiri”.
Aahiiso, “xaaka”.
Aahiiso, “wiira opake etthu kilakenle aka; wiira ompake palano aka”.
Aahiiso, “ephepa”.
Aahiiso, woonasa wene: “nkinrowa okumana ni mutthu ni murettele”.
Aahiiso, woonasa wene: “Nnaamwi murina ene”.
Aahiiso, “Nyuwo khamunrowa osuwela moota woovenxa ni okhwiri”.
Aahiiso, woonasa wene: “anikawanya erimu; anisoma itheneeri”.
Eheeperi, “onirowa muttetthe awe”.
Eheeperi, “yoowo okhumme maasi a Yuda”.
Eheeperi, “itthu soopacerya”.
Aahiiso, “elatarato yoototoxiwa”.
Aahiiso, woonasa wene: “Kihoothanlani”.
Aahiiso, “Ovuwa waka nkinikawana ni mutthu mukina”.
Eheeperi, “kiri ene mmirimani”.
Aahiiso, “xoowa oowiitha”.
Aahiiso, “nreetthe”.
Aahiiso, “Yehova onookiirela exariya”.
Eheeperi, “yaakhapeleliwe”.
Aahiiso, woonasa wene: “mattumuxa ahinimela malaxi”.
Aahiiso, “yaari opuro ohinikhaliwa”.
Eheeperi, “nave anoolata ntthupi na inawu sanyu”.
Aahiiso, “opuro ohinikhaliwa wootheene”.
Aahiiso, “khenrowa ohononiwa”.
Aahiiso, “malakiheryo”.
Aahiiso, woonasa wene: “Munku”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Aahiiso, “ole oorukureryani”.
Eheeperi, “ephaawu”.
Aahiiso, “xoowa”.
Aahiiso, “aasirikha”.
Eheeperi, “inawu sa mutthu”.
Aahiiso, “opuro ohinikhaliwa”.
Aahiiso, woonasa wene: “etthu niiwale ahu”.
Eheeperi, “moono”.
“Ohoolo wawe”, pooti ohimmwaka mutthu aahiiso Muluku.
Aahiiso, “khiivo etthu yooreera erina awe ennisivela”.
Aahiiso, “aakumiheriwa iretta”.
Eheeperi, “thaaciri”.
Aahiiso, “Masi Yehova vaahimusivela”.
Aahiiso “pwiya awe”.
Aahiiso, “eheema”.
Aahiiso, “pwiya anyu”.
Aahiiso, “musurukhu muhaawenle anyu”.
Aahiiso, “kiniphavela aka”.
Aahiiso, “mulopwana ohiniyara”.
Aahiiso, “ahinivuwa”.
Aahiiso, “ovuwa”.
Aahiiso, woonasa wene: “Wiira osyake”.
Eheeperi, “vakhaamani vaya”.
Woonasa wene, onihimmwa okokhorela weethiru.
Aahiiso, woonasa wene: “mwene”.
Nwehe Moolumo Ootthokiheriwa.
Eheeperi, “muhinivela anyu”.
Eheeperi, “ephaawu”.
Aahiiso, “epuusu”.
Aahiiso, “opuro ohinikhaliwa wa”.
Eheeperi, “ephaka”.
Eheeperi, “olemela”.
Aahiiso, “Ninnikwathuliwa; Ninnikakattuwa”.
Aahiiso, “ikhuntta”.
Eheeperi, “etthu eyo yaari yoonanara vamaithoni vawe”.
Aahiiso, “oxintta”.
Aahiiso, “nlaya nihirina miyoono”.
Aahiiso, “erupani yootteela”.
Aahiiso, “ikhuntta sinvavela mikhora sa ehili aya?”.
Aahiiso, “annoorwa ntoko woopaceryani”.
Aahiiso, “woophwanelihani”.
Eheeperi, “oreera’.
Aahiiso, “ophwanelihiweke”.
Aahiiso, “opuro ohinikhaliwa wa”.
Aahiiso, woonasa wene: “sooxeerya vanceene”.
Aahiiso, “oxintta”.
Aahiiso, “moothakoni”.
Aahiiso, “nooreera”.
Aahiiso, “ale animulipelela moopixa murima”.
Aahiiso, “ti nyuwo munipanke”.
Aahiiso, “opuro ohinikhaliwa”.
Aahiiso, woonasa wene: “mixaxa sa atthu aniwehaweha”.
Aahiiso, woonasa wene: “Kinimoosuwelihani waarya waka”.
Eheeperi, “Awo mwiixi onikela mphulani mwaka”.
Aahiiso, “nipuro noowaataleya”.
Aahiiso, “xoowa”.
Aahiiso, “oororomeleya”. Eheeperi, “Amen”.
Aahiiso, “oororomeleya”. Eheeperi, “Amen”.
Aahiiso, woonasa wene: “Nave ole ohinrowa opixa iyaakha 100, onrowa wooniwaka okhala ootakhaliwa”.
Aahiiso, “muteko woolipa”.
Aahiiso, “onixanka”.
Aahiiso, “erupani yootteela”.
Aahiiso, “munixanka”.
Aahiiso, “owerya wawe”.
Aahiiso, “nayuupuri”.
Aahiiso, “xoowa”.
Eyo piiyo, ixarti saarumeliwa wiira ikokhoreliweke ilatarato.
Aahiiso, “ikisirwa”.
Aahiiso, “akikokhoreleke”.