Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • fy muru 2 ipaax. 13-26
  • Moota Wowiitthokiha Wira Othelana Wanyu Okhumele Saana

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Moota Wowiitthokiha Wira Othelana Wanyu Okhumele Saana
  • Esiiri ya Etthoko Yoohakalala
  • Miru Saamukhaani
  • Mwaha Onlikana Nuula
  • MOOLIKANA WIRA MUTHELE AAHIISO MUTHELIWE?
  • MPACERYEKE TOKO WIISUWELA
  • ELE ENITTHUNEYA OPHAVELA WA OLE ONROWA ANYU OTHELANA
  • MUSUWELE MIKHALELO SAWE VAHINATTHI
  • WUURYANA WANYU OVIKANIHEKE OKHALA WOOTTITTIMIHEYA
  • MUHUUPUWELEKE PAAHI NIHIKU NINTHELA ANYU
  • Ekasamento Yoovaha Ya Muluku
    Muhihiye Omphenta Muluku
  • Ekasamento Eri Yoovaha ya Muluku Oophenta
    ‘Mukhaleke Mophentani Mwa Muluku’
  • Nuuvira Nihiku na Ekasamento
    Muhihiye Omphenta Muluku
  • Vakhala Wira Ekasamento Enihala Vakhaani Omala-mala
    Esiiri ya Etthoko Yoohakalala
Esiiri ya Etthoko Yoohakalala
fy muru 2 ipaax. 13-26

MURU 2

Moota Wowiitthokiha Wira Othelana Wanyu Okhumele Saana

Elatarato epaaxina 13

1, 2. (a) Yesu aatumerenrye sai otthuneya waya ompaka palano? (b) Etthu xeeni vanceenexa enivekela ompakela palano?

OTEKA empa onivekela wiitthokiha oratteene. Vahinatthi opakiwa alisenso, vanipacerya ophwanyiwa opuro ene ni olepeliwa mitita saya. Masi, yookhala etthu ekina yootthuneyexa. Yesu aahimmye so: “Tthiri t’ani a nyuwo, àphavelaka oteka empa yorekama, ahinapajerya okilathi, khupuwela musurukhu orinawe okumiha, wira asuwele waphiyeryaka omalihana?”​—Luka 14:28.

2 Itthu siniiraneya mutthu aaphavelaka oteka empa, nave-tho sinniiraneya okathi oniphavela awe othelana wookhumela saana. Atthu anceene annihimya wira: “Miyo kimphavela othela aahiiso otheliwa”. Masi atthu akavi aneemela toko khiyuupuwelela itthu sinivekeleya? Nnaamwi Biibiliya olavulaka mooreerela voohimya sa othelana, masi onnihimya-tho mixankiho sinikhumelela moothelanani. (Miruku 18:22; 1 aKorinto 7:28) Tivonto, ale anuupuwela othela aahiiso otheliwa ahaana okhalana moonelo wekeekhai voohimya sa mareeliho ni itthu sinivekeleya wa ole oniphavela othela aahiiso otheliwa.

3. Nthowa xeeni Biibiliya ory’awe yookhaliherya yootthuneya wa ale anuupuwelela othelana, ni makoho xeeni mararu onrowa awe onikhaliherya waakhula?

3 Biibiliya onniwerya okhaliherya. Miruku sawe suupuxeriwe ni Mwaneene okumihenrye othelana, Yehova Muluku. (aÉfeso 3:14, 15; 2 Timótheyo 3:16) Nivarihelaka muteko malamulo aniphwanyaneya mu eliivuru ela ya khalai, masi yoovareleya muteko olelo va, nrowe nsuwele itthu iya: (1) Mutthu onisuwela sai akhala wira oolikana wira othele aahiiso otheliwe? (2) Etthu xeeni enitthuneya ophavela wa ole onrowa anyu othelana? ni (3) Munrowa owerya sai wira wuuryana wanyu ovikaniheke okhala woottittimiheya?

MOOLIKANA WIRA MUTHELE AAHIISO MUTHELIWE?

4. Etthu xeeni eri yootthuneyexa wira mukhumele saana moothelanani, ni nthowa xeeni?

4 Oteka empa pooti ovekela musurukhu munceene, nave-tho okhapelela empa eyo wira evikaniheke okhala yooloka etthu yoovila. Siiso-tho vanniiraneya ni othela aahiiso otheliwa. Othela wala otheliwa vankhala ntoko ti vooxankiha; masi muupuweleke wira nuumala othelana muhaana ovikanihaka okhalihana saana mu iyaakha sinceene. Wira othelana ovikaniheke okhala, exeeni enivekeleya? Etthu emosa yootthuneyexa ti ovarihana ni murima wotheene. Biibiliya onitthokiherya othelana oriki so: “Tivó mulopwana onahiyawe atithi awe n’ame awe, anakhala vamosá ni mwar’awe: òwanli aya enakhala ntoko mutthu mmosaru pahi”. (Maphattuwelo 2:24) Yesu Kristu oovaha nthowa nimosa paahi na mBiibiliyani, nnimweemererya mutthu wira omwalaneke ni otheleke aahiiso otheliweke vasya-tho. Nthowa nno ti “onamuttompe”, eyo piiyo, orupihana ni mutthu mukina ohithelanne awe. (Matheyo 19:9) Akhala wira muniphavela othela wala otheliwa, muupuweleleke malamulo ala a mBiibiliyani. Akhala wira khamwiilokihenrye wira mpake ovarihana nno ni murima wotheene, weeso nyuwo khamulikanne wira muthele aahiiso mutheliwe.​—Otumererya 23:22; Musuweli 5:4, 5.

5. Nnaamwi ovarihana ni murima wotheene moophavela othelana owoopihaka atthu akina, nthowa xeeni ale aniphavela othela aahiiso otheliwa anitthuneya aya woonaka okhala etthu yootthuneya vanceene?

5 Ovarihana ni murima wotheene moophavela othelana onniwoopiha atthu anceene. Mmiravo mmosa aahimmye so: “Osuwela wira oowanli ahu naahivarihana okhala hoothe okathi wotheene, waanikiiriha wuupuwela wira nkaarowa okhala ootaphuwa”. Masi akhala wira nyuwo munnimphenta mutthu ole muniphavela anyu omuthela aahiiso woothelani, ovarihana ni murima wotheene khamunrowa othokoreryaka okhala muritti woolemela. Ohiya vo, mutthu onrowa woonaka okhala etthu yoororomeliha. Nivarihano ni murima wotheene nenno nnihimmwa moothelanani, ninrowa owiiriha anamathelana awo ophavelaka okhala vamosa okathi wooreera ni okathi onikhumelela aya mixankiho, avilelanaka moohicikha ele enrowa okhumelela. Murummwa muKristau Paulo aalempe wira ophenta wekeekhai ‘onnivilela itthu sothene’. (1 aKorinto 13:4, 7) Muthiyana mmosa onihimya wira “weemererya ni murima wotheene otheliwa onnikiiriha okhala oovareleleya vanceene. Vannikisivela osuwela wira kommana natiri ohoolo wa ole onrowa okithela ni wa atthu otheene wira nimphavela okhalaka hoothe”.​—Musuweli 4:9-12.

6. Nthowa xeeni vahinreerela aya waakuvela othela ohinnunwe saana?

6 Wira nvikaniheke okhala moovarihana ni natiri a othelana ompanke anyu, onivekela okhalana muupuwelo woottokottha. Tivonto, Paulo onaavaha awe miruku maKristau wira ti vooreerela mutthu ohithela nlelo oryeene mmiravo mwaamukhaani, okhala wira okathi owo muupuwelo awe ti ophavela okumanela ni mulopwana aahiiso muthiyana, ni vaavo vanaakanyererya aya muupuwelo wooloka. (1 aKorinto 7:36) Muupuwelo wa amiravo onnirukunuwa vaavo vaninnuwa aya. Amiravo anceene anithela nlelo ayenve ene, annoona wira nuuvira iyaakha vakhaani paahi, soophavela saya vamosa ni sa ole othelanne aya, soorukunuwa. Sowiiraneya sinooniherya wira amiravo anithelana ayenve ene, ikwaha sinceene khanihakalala ni anniphavela omwalana, moovirikana ni ale aniwehererya wunnuwa. Nto muhaakuvele othela aahiiso otheliwa. Akhala wira mmiravo onoowehererya ovira iyaakha sinceene ohithenle, eyo enoomukhaliherya okhala mulopwana oothela aahiiso muthiyana ootheliwa oophwanelela. Nave-tho, owehererya ovira okathi wooreerela muhithenle wala otheliwa, pooti wookhaliheryani wiisuwela oratteene, etthu yeeyo eri yootthuneya wira othelana wanyu okhumele saana.

MPACERYEKE TOKO WIISUWELA

7. Nthowa xeeni ale anuupuwelela othela aahiiso otheliwa anitthuneya aya wiitokosa toko?

7 Niireke wira vannookhweelani olepa elista ya mikhalelo siniphavela anyu wa ole onrowa anyu othelana? Atthu anceene vannaakhweela. Masi, sai voohimya sa mikhalelo sanyu? Mikhalelo xeeni sirina anyu sinrowa wookhaliheryani wira mukhumele saana moothelanani mwanyu? Muthinto xeeni wa mulopwana oothela aahiiso muthiyana ootheliwa munrowa anyu okhala? Mwa ntakiheryo, niireke wira munneemererya moohikhanyereriwa soovonya sanyu aahiiso ovahiwa miruku, wala muneererya wiixaakiha khuta okathi onileeliwa anyu yoovonya anyu? Niireke wira nyuwo mwa mutthu oohakalala okhala wene ni mookhalana moonelo wooloka, aahiiso munikhala ooriipiwa murima, ni ikwaha sinceene ookhupanya? (Miruku 8:33; 15:15) Muupuweleke wira othela aahiiso otheliwa khonirukunuxa omutthu anyu. Akhala wira nyuwo mwa mutthu oowiixinnuuha, oonyoonyiheya vanceene, aahiiso khamurina moonelo wooloka muhinatthi othela wala otheliwa, mwathela wala mwatheliwa vale munrowa okhala siiso. Okhala wira vannivila wiiweha ntoko atthu akina anniweha aya, nto pooti onvekela mmusi aahiiso mpatthani oororomeleya wira ohimye ekeekhai voohimya sa hiyo ni onivahe malakiheryo. Akhala wira moosuwela mikhalelo sinitthuneya olokiherya, mwiimananihe olokiherya muhinatthi wuupuwelela othela aahiiso otheliwa.

Ilatarato epaaxina 19

Vaavo muniira anyu muhithenle, mwiimananihe okhalana mikhalelo, soolema, ni wiixutta itthu sinrowa wookhaliheryani mwathela vale

8-10. Miruku xeeni Biibiliya onivaha awe sinrowa omukhaliherya mutthu wiilokiherya wira othele aahiiso otheliwe?

8 Biibiliya onnintumererya wira nihiye munepa wootteela wa Muluku oneettihaka, ni onikhaliheryaka okhalana mikhalelo ntoko “ophenta, otteliwa murima, murettele, ovilela, othunku, orera murima, ororomeleya, wiyeviha, wisumaliha”. Nave-tho onninleela wira ‘nohana wikhaliha atthu a nanano mmirukuni mwahu ni murohoni mwahu’ ni wira ‘ninware mutthu musyá, opattuxiwe alikanyihiwaka ni Muluku, okhalihiwe naxariya, orerihiwe murima n’ikekhai’. (aGalasia 5:22, 23; aÉfeso 4:23, 24) Ovarihela muteko miruku iya nlelo muryeene mmiravo, onlikana ni osuka musurukhu obanko, eyo piiyo, etthu enrowa wookhaliheryani muhoolo, vaavo vanrowa anyu othela.

9 Mwa ntakiheryo, akhala wira nyuwo mwa muthiyana, mwiixutte ovaha ephoole yinceene ‘orera ori wa vamurimani’, ovikana oreera wa werutthuni. (1 Pedru 3:3, 4) Wooniherya muupuwelo wowiiyeviha onrowa owiirihani okhalana miruku, aayo ‘ekhara y’omwene’ yekeekhai. (Ezekiyeli 21:31; Miruku 31:10, 30; 1 Timótheyo 2:9, 10) Akhala wira nyuwo mwa mulopwana, mwiixutte waathokorerya athiyana mowaareerela murima ni mwa murettele. (1 Timótheyo 5:1, 2) Vaavo vaniixutta anyu opaka soothanla ni okhapelela miritti, mwiixutte okhala mutthu oowiiyeviha. Mulopwana yoole oniphavela wiiweleliwaka itthu sotheene sinihimya awe pooti okumiherya mixankiho vatthokoni.​—Miruku 29:23; Mikeya 6:8; aÉfeso 5:28, 29.

10 Nnaamwi vahikhweyaka orukunuxa omutthu anyu mmyaha iya, masi ela etthu enitumereriwa maKristau otheene. Nave-tho eyo enimookhaliheryani okhala mulipa oothela ni ootheliwa ooreerela.

ELE ENITTHUNEYA OPHAVELA WA OLE ONROWA ANYU OTHELANA

11, 12. Ale aniphavela othelana aniwerya sai osuwela wira annivarihana aahiiso khanivarihana?

11 Niireke wira eri etthu yoolema muttetthe anyu mutthu omuthanla ole onrowa awe othelana? Akhala wira ti siiso, exeeni enipaka anyu akhala wira momphwanya mulopwana aahiiso muthiyana oosivenleni? Wanipacerya mwiikoheke so: ‘Kiireke wira kiniphavela tthiri othela aahiiso otheliwa?’ Eri etthu yootakhalaxa othweeliha murima wa atthu akina, mmuroromelihaka mukhwiinyu ethiru. (Miruku 13:12) Nto mwiikoheke so: ‘Kiireke wira koolikana wira kithele aahiiso kitheliwe?’ Akhala wira moolikana wira muthele wala otheliwa, nto mavalo anrowa anyu opaka moottharelana ahaana okhala moovarihana ni makhalelo a muttetthe onikhala anyu. Mu ilapo sikina, nuumala onweha vakhaani mutthu ole oniphavela anyu othelana, nyuwo pooti omwaattamela mutthu owo ni omuleela wira muniphavela omusuwela oratteene. Akhala wira khimwaakhuleliwe, muhithipelele mpakha omphweeliha. Muupuweleke wira mutthu owo ookhalana ehakhi ya othanla voohimya sa mwaha owo. Masi akhala wira muhaakhuleliwa, nyuwo muhaana oviriha okathi hoothe nvaraka miteko sooreerela. Wira siiso onimookhaliheryani oweha akhala wira vaamureerela omuthela aahiiso otheliwa ni mutthu owo.a Exeeni enitthuneya anyu ophavela wa ole onrowa anyu othelana, nuumala waakhuleliwa?

12 Wira naakhule nikoho nno, muupuwele ikaruma piili sa muusika, waaniheryasa piaano ni viola. Akhala wira ikaruma iya sa muusika sinimompwa saana, khuta emosa pooti okumiherya muusika wooloka. Nto exeeni eniiraneya akhala wira sinompwa soopiili ekwaha emosa? Vano sohaana olokiheriwa oratteene soopiili iyo wira siiwananeke. Ti etthu emosa-ru eniiraneya n’ule onrowa anyu othelana. Waaniheryasa khuta mmosa a nyuwo ohiimananiha vanceene wira “olokiherye” mikhalelo sa omutthu awe. Vano nikoho ninkhumelela ti nna: Niireke wira munnivarihana?

13. Nthowa xeeni othelana ni mutthu ohikhanle a etiini anyu, onooniherya aya othoiwa miruku?

13 Ti vootthuneya wira oowanli aya akupaliki itthu imosa-ru ni malamulo mamosaru. Murummwa Paulo aalempe so: “Muhatàneke n’ale ahinamini”. (2 aKorinto 6:14; 1 aKorinto 7:39) Othelana ni mutthu ohikhanle a etiini anyu waaniheryasa khimunrowa ovarihanaka. Masi, oowanli aya omurumeela Yehova Muluku, ti etthu yuulupale enrowa owiiraaniha. Yehova oniphavela wira nyuwo muhakalale ni mukhale oowiiraana n’ule othelanne anyu. Owo oniphavela wira mulopwana ni muthiyana akhale nlutte nimosa ni Muluku ni wira yuuraane vamosa orweela mwa ophenta.​—Musuweli 4:12.

14, 15. Niireke wira othelana ni mutthu oneettana anyu etiini emosa ti etthu emosa paahi enitthuneya wira mukhale oowiiraana mu othelana wanyu? Mutthokiherye.

14 Omukokhorela Muluku vamosa etthu yootepa otthuneya wa ale aniphavela othelana, masi sookhala itthu sikina siniheliwa muhina. Wira mwiiwananeke n’ule onrowa anyu othelana muhaana okhalana soolukama imosa-ru. Tisivi siri soolukama sanyu? Mwa ntakiheryo, munoonela sai waayara anamwane? Itthu xeeni sinrwa nipuro noopacerya mookumini mwanyu?b (Matheyo 6:33) Mu ekasamento yoohakalala, ale athelanne ahaana okhala apatthani ni osiveliwaka okhala hoothe, nnaamwi anamwaattamanani aya arina ene muupuwelo woovirikana voohimya sa ele enireerela wa ale athelanne. (Miruku 17:17) Nto ela enniweryaneya vakhala wira anamathelana awo aakhalana soophavela imosa-ru. Akhala wira ti voovila ovikaniha okhalana opatthani mwaha woohikhalana soophavela imosa-ru, nto ti voovila vanceene okhumela saana moothelanani. Nto, akhala wira ole oniphavela anyu othelana onisiveliwa etthu ekina ntoko opasiyari mwentto, masi nyuwo khimunisiveliwa opaka eyo, niireke ontaphulela wira khahiyo mutthu onireerela othelana? Nnaari, khahiyo siiso. Waaniheryasa sookhala itthu sinivarihana anyu seiyo siri sootthuneyexa. Ohiya vo, nyuwo pooti omuhakalaliha ole othelanne anyu nvaraka hoothe miteko sooloka okhala wira sinnimusivela.​—Miteko s’Arummwa 20:35.

15 Tthiri, okhala oowiiraana khonlipa ni okhalana mikhalelo imosa-ru, masi onlipa ni mirukunuxo sinrowa aya opaka ale aniphavela othelana. Ohiya okoha paahi wira: “Ninnivarihana mu itthu sotheene?” makoho ooreerela opaka taala: “Exeeni eniiraneya okathi vanivaanyihana ahu? Ninniwerya ophuka myaha moomaaleleya, nttittimihanaka mukina ni mukhw’awe? Aahiiso ovaanela iwo ikwaha sinceene onnikumiherya waakhulana wuulupale?” (aÉfeso 4:29, 31) Mwaphavela othela aahiiso otheliwa, mukhalane ephoole wira muhithelane ni mutthu oopena, ohimphavela ovaanyiwa, ohineemererya muupuwelo wa atthu akina, aahiiso ookhanyererya ni oniphavela wira itthu sipakiweke moota onitthuna awe.

MUSUWELE MIKHALELO SAWE VAHINATTHI

16, 17. Etthu xeeni mulopwana aahiiso muthiyana enitthuneya awe wiikoha vaavo vanimuupuwelela awe mutthu wira othelane?

16 Mmulokoni mwa eKristau, ahinatthi othanliwa atthu wira avahiwe miritti ‘anipajerya owehiwa murim’aya’. (1 Timótheyo 3:10) Nyuwo-tho pooti ovarihela muteko nlamulo nna. Mwa ntakiheryo, muthiyana ohitheliwe pooti wiikoha so: “Mulopwana ole onnisuweliwa okhala mutthu ooloka mmuttettheni mwawe? Apatthani awe tani? Niireke wira mutthu ola onnooniherya wiihiiha? Onaathokorerya sai atthu oowuuluvala? Emusi xeeni enikhuma awe? Oneettihana sai ni amusi awe? Onoonela sai musurukhu? Onniwuryexa soowurya soohapala? Towaakuva onanariwa aahiiso mutthu oowali? Miritti xeeni orina awe mmulokoni ni oneettiha sai? Kiireke wira kinoowerya omuttittimihaka vanceene?”​—Onamukuttho 19:32; Miruku 22:29; 31:23; aÉfeso 5:3-5, 33; 1 Timótheyo 5:8; 6:10; Tito 2:6, 7.

17 Mulopwana ohithenle pooti wiikoha so: “Muthiyana ola onnooniherya omphenta ni omuttittimiha Muluku? Onoowerya okhapelela etthoko? Amusi awe anrowa olipelelaka exeeni wa hiyo? Kiireke wira muthiyana orina miruku, oowiilipiha, ni khonihonona musurukhu aahiiso ohonona yoolya? Myaha xeeni sinimusivela olavula? Kiireke wira onnithokorerya oratteene okhala saana wa atthu akina, aahiiso mutthu oowiittottopa ni oowiihela muhina mmyaha sa atthu akina? Toororomeleya? Kiireke wira onniphavela wiiwelela ohooleliwa, aahiiso khontthuna oleeliwa, hata toorukunuwela?”​—Miruku 31:10-31; Luka 6:45; aÉfeso 5:22, 23; 1 Timótheyo 5:13; 1 Pedru 4:15.

18. Akhala wira okathi onuuryana anyu munniweha soovonya saamukhaani sa mukhwiinyu, exeeni enitthuneya wuupuwela?

18 Muhiliyaleke wira owo mwaana a Adamu, oottheka. Atthu otheene aakhalana soovonya, nto soovonya sikina sintthuneya ohithokoreriwa, sikhale sawinyu aahiiso sa ole onrowa anyu othelana. (aRoma 3:23; Yakobo 3:2) Osuwela sootteettheya sa mutthu mukina pooti wookhaliheryani wira murowe vahoolo momunepani. Mwa ntakiheryo, nkahaya muupuwele wira okathi onuuryana anyu onnikhumelela onyakulihana. Muupuweleke wira hata atthu aniphentana ni anittittimihana, ikwaha sikina annivaanyihana. (Nwehe Maphattuwelo 30:2; Miteko s’Arummwa 15:39) Niireke wira oowanli anyu munoowerya wiimaaliha vakhaani ni wiixutta ophuka myaha ni murettele? (Miruku 25:28) Niireke wira ole onrowa anyu othelana onnooniherya ophavela olokiherya mukhalelo awe? Khi nyuwo? Munoowerya wiixutta okhala oohaakuva oveeheya? (Musuweli 7:9) Wiixutta ophuka mixankiho pooti ohula ephiro wira vakhale ovaanela wooloka, weiwo ori wootthuneya akhala wira munrowa othelana.​—aKolosi 3:13.

19. Etthu xeeni ya miruku enitthuneya opaka akhala wira mixankiho suulupale sinnikhumelela okathi onuuryana anyu?

19 Nto, sai akhala wira muniweha itthu sinooxankihani vanceene? Vano itthu iyo sohaana othokoreriwa oratteene. Nnaamwi musiveliwe ene vanceene aahiiso mphavelaka othelana, muhikhala-khale muhicalelaka soovonya suulupale. (Miruku 22:3; Musuweli 2:14) Akhala wira moopatthana ni mutthu yoole munimuhoverya anyu vanceene, ti wa miruku ohivikaniha opatthana iwo ni ohivahererya murima anyu wira muthelane.

WUURYANA WANYU OVIKANIHEKE OKHALA WOOTTITTIMIHEYA

20. Aniwerya sai ale anuuryana ovikaniha okhalana mweettelo wooloka?

20 Munrowa owerya sai wira wuuryana wanyu ovikaniheke okhala woottittimiheya? Etthu yoopacerya, mwiimananihe wira mweettelo anyu okhale wooloka. Opuro onikhala anyu, niireke wira ovarelana matata, obexarana, aahiiso okupaarelana, etthu eneemereriwa wa ale anuuryana? Nnaamwi itthu iyo sihikhoottihiwaka, sohaana opakiwaka vaavo vanihala aya vakhaani othelana. Mukhalane ephoole wira wooniheryana wanyu ophenta ohikumiherye mweettelo woohiloka aahiiso onamuttompe. (aÉfeso 4:18, 19; nwehe Nsipo n’Ophentana 1:2; 2:6; 8:5, 9, 10.) Okhala wira murima onniwoka, musyake okhala mapuro oowiipitheya muri hoothe, mpaani, mukaaroni yeemenle, aahiiso khuta opuro waarowa owiirihani opaka itthu soohiloka. (Yeremiya 17:9) Ovikaniha wuuryana wanyu okhala wooloka ethoonyeryo yoowi nyuwo mookhalana wiihiiha, ni wira ohikhalana wanyu nrina onniwiirihani opweha ohoolo soophavela sa ole oniphavela anyu othelana. Wuuryana saana ti wootthuneyexa okhala wira onrowa omuhakalaliha Yehova Muluku, yoole onaaruma arumeyi awe wira athanye itthu soohiloka ni onamuttompe.​—aGalasia 5:19-21.

21. Itthu xeeni sinitthuneya ovaanela saana wira wuuryana ovikaniheke okhala woottittimiheya?

21 Etthu ya nenli, wuuryana woottittimiheya onihela-tho muhina ovaanela wekeekhai. Vaavo vanaattamela anyu othelana, itthu sikina sohaana othokoreriwa saana. Munrowa okhalaka vaavi? Niireke wira oowanli anyu munrowa ovaraka muteko ota? Niireke wira munniphavela waayara anamwane? Nave-tho, ti vooreerela ohimya itthu simwiiranenle khuta mmosa khalai, seiyo saarowa ohapuwela othelana wanyu. Itthu iya pooti ohela muhina musurukhu munceene onilokihiwa anyu aahiiso itthu sikina, wala voohimya sa ekumi anyu, ntoko eretta aahiiso etthu ekina erina anyu. Okhala wira atthu anceene amuranve HIV (mwaamukokho onimukumiherya SIDA) khanoonihereya mowaakuveya, khivantthekeya mulopwana wala muthiyana aahiiso anamuyari awe, ovekela wira ale anuuryana amwiire testi a SIDA, akhala wira khalai yaahikhalana mweettelo woohiloka wala yaaniwurya aahiiso opopheliwa mirette sootakhala. Akhala wira testi owo onooniherya wira mmosa ookhalana SIDA, nto ole ohirina ohikhanyereriwe akhala wira oniphavela omala-maliha wuuryana iwe. Tthiri, khuta mutthu yoole aarina mweettelo woohiloka, onimwiira saana opacerya omwiira testi a SIDA ohinatthi weemererya wuuryana.

MUHUUPUWELEKE PAAHI NIHIKU NINTHELA ANYU

22, 23. (a) Exeeni eniwerya omwiiriha mutthu ohikhalana muupuwelo woweereryaneya vaavo vanitthokiha awe ekasamento? (b) Moonelo xeeni woweereryaneya onitthuneya, vaavo enithokoreriwa aya efesta ya ekasamento, ni nuumala othela?

22 Myeeri vakhaani muhinatthi othelana, waaniheryasa oowanli anyu munrowa waatteliwa miteko mwaha wa oreherya ekasamento anyu. Ohiixaattiherya itthu onimookhaliheryani ovukula okukhumuwa. Opaka efesta ya ekasamento moophavela wira mooniwe, waaniheryasa enimwaahakalaliha atthu a muttetthe owo ni amusi akina, masi pooti owiiriha amusi aanamathelana okhulumuwa aahiiso ohala ahirina musurukhu. Soolema sikina sinipakiwa mapuro awo pooti okhala sooreerela, masi ottharelela moohiloka, ni munepa woophavela wooniherya pooti ohonona okathi owo ni waaniheryasa ohonona ohakalala mwaarowa anyu okhalana. Nnaamwi othokoreriwaka muupuwelo wa atthu akina, masi muritti wotheene ti wa mulopwana onrowa othela, yoowo onihimya moota sinrowa aya weetta efesta ya ekasamento.​—Yohani 2:9.

23 Muupuweleke wira efesta eyo ya ekasamento ti ya nihiku nimosa paahi, masi othelana wanyu ti wa mahiku otheene. Phoole wira muhuupuweleke nihiku munthela anyu paahi. Ohiya vo, mmuroromeleke Yehova Muluku wira oovaheeni malakiheryo, ni vahinatthi mutthokihe moota sinrowa anyu okhala nuumala othelana. Mwiira siiso, munrowa okhala oolikana wira ekasamento anyu ekhumele saana.

a Ela ennivareleya muteko ilapo seiye sineemereriwa mulopwana ni muthiyana okhuma vamosa wira yatthekuleke.

b Hata mmulokoni mwa eKristau, aakhala ahilimpe mwekeekhaini. Ohiya omurumeela Muluku ni murima wotheene, waaniheryasa awo annihapuxiwa ni miyuupuwelelo ni mweettelo wa mulaponi.​—Yohani 17:16; Yakobo 4:4.

MOOTA XEENI MALAMULO ALA A BIIBILIYA ANIWERYA AYA OMUKHALIHERYA . . . MUTTHU WIRA OREHERYE EKASAMENTO ENIKHUMELA SAANA?

Mulopwana ni mwaarawe ahaana wiivahererya ni murima wotheene mukina ni mukhw’awe.​—Maphattuwelo 2:24.

Oreera wa murima ti wootthuneya vanceene ovikana oreera erutthu paahi.​—1 Pedru 3:3, 4.

“Muhatàneke n’ale ahinamini”.​—2 aKorinto 6:14.

Atthu yaale arina mweettelo woohiloka annirakamelana ni Muluku.​—aÉfeso 4:18, 19.

SOOLEMA NI BIIBILIYA

Esisapo enivekeliwa mulopwana aahiiso muthiyana aniphavela othelana: Ilapo sikina emusi ya muthiyana enniwehererya wira emusi ya mulopwana omphavela othela ehaana okumiha musurukhu, wala itthu sikina (preço de noiva). Mapuro makina, anivaha musurukhu amusi a muthiyana oniphavela otheliwa (dote). Pooti ohitthekeya etthu ni soolema iya akhala wira malamulo a elapo eyo khanikhoottiha. (aRoma 13:1) Masi, emusi enivahiwa musurukhu owo, ehaana ovekela musurukhu aahiiso itthu sikina moohitepana. (Miruku 20:21; 1 aKorinto 6:10) Nave-tho, oliva musurukhu owo ohithokoreriweke wira ole onivahiwa oroothummwa; aahiiso mulopwana othenle ohooneke wira muritti awe paahi waavaha musurukhu amwaarawe ni amusi aya.

Waatteya: maloko makina annimweemererya mulopwana okhalana athiyana akina ohiya mmosa. Opaka eyo, waaniheryasa onnimwiiriha mulopwana okhala pwiya ohiya okhala mulopwana oothela ni paapa. Ikwaha sinceene, waatteya onniwiiriha athiyana yaatteiwale owana-wana. Biibiliya oniweemererya maKristau, ohithela aahiiso omuthela muthiyana mmosa paahi.​—1 aKorinto 7:2.

Okhala vamosa muhilepinhe othelana wanyu: Atthu anceene anihimya wira okhala vamosa mulopwana ni muthiyana ohinatthi olepiha onnikhaliherya oweha akhala wira anrowa wiiwananaka. Masi, opaka eyo khonikhaliherya oweha etthu yootepa otthuneya, eyo piiyo, wiivahererya ni murima wotheene. Paahi othelana onilepiha anyu tonivaha nroromelo wa otheene mulopwana ni muthiyana, waahela muhina anamwane waaniheryasa anrowa oyariwa vatthokoni vale. Mmoonelo wa Yehova Muluku, mulopwana ni muthiyana anikhala vamosa ahilepinhe othelana waya, anooraruwa.​—1 aKorinto 6:18; aHéberi 13:4.

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha