Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • bhs muru 13 ipaax. 135-144
  • Muttittimiheke Yoovaha ya Okumi

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Muttittimiheke Yoovaha ya Okumi
  • Biibiliya Onniixuttiha Exeeni?
  • Musome masu a Biibiliya Oniixuttiha Exeeni
  • Miru Saamukhaani
  • Mwaha Onlikana Nuula
  • MOOTA MULUKU ONOONELA AWE OKUMI
  • MUTTITTIMIHEKE OKUMI
  • ENAMUNA EMOSA YA ORUMEELA EPHOME ENEEMERERIWA NI YEHOVA
  • Niireke Munnivaha Efaita Okumi Ntoko Muluku Onivaha Awe?
    Muhihiye Omphenta Muluku
  • Munnivaha Efaita Okumi Ntoko Muluku Onivaha Awe?
    ‘Mukhaleke Mophentani Mwa Muluku’
Biibiliya Onniixuttiha Exeeni?
bhs muru 13 ipaax. 135-144

MURU 13

Muttittimiheke Yoovaha ya Okumi

1. Ti pani onivanhe okumi?

YEHOVA “ti Muluku mukumi”. (Yeremiya 10:10) Yehova tori Mpattuxa ahu, yoowo onivanhe okumi. Biibiliya onihimya wira: “Tthiri ti nyuwo mpattunxe itthu sothene: mwaha w’otthuna wanyu seiyo sinnikhala, khukhalana ekumi”. (Wisupulula 4:11) Tthiri, Yehova oniphavela wira nikhaleke akumi. Okumi yoovaha ya vameekhaaya enikhuma wa Muluku.​—Musome Esalimo 36:10.

2. Ninrowa opaka exeeni wira okumi ahu okhumele saana?

2 Yehova oonivaha itthu sinnikhaliherya okhala akumi, niire so, yoolya ni maasi. (Miteko 17:28) Ohiya-vo, Muluku oniphavela wira hiyo nihakalaleke. (Miteko 14:15-17) Wira nikhumele saana mookumini mwahu nihaana wiiwelela malamulo a Muluku.​—Yesaya 48:17, 18.

MOOTA MULUKU ONOONELA AWE OKUMI

3. Yehova aapanke exeeni nuumala Kayini omwiiva Abeli?

3 Biibiliya onniixuttiha wira Yehova onnivaha efaita yuulupale okumi ahu ni wa atthu akina. Mwa ntakiheryo, vaavo Kayini, niire so, mwaana a Adamu ni Eva, anviruwenle awe muhima awe Abeli, Yehova aahimulopola Kayini wira ohiye oviruwa. Masi Kayini khaawiriyanne, nto aahitepa onanariwa mpakha ‘omutuphela muhim’awe, khumwiva’. (Maphattuwelo 4:3-8) Yehova aahimuhukhumu Kayini mwaha woomwiiva Abeli. (Maphattuwelo 4:9-11) Tthiri, oviruwa ni onyokhana itthu soohiloka maana pooti oniiriha okhala atthu oowali aahiiso ootakhala. Nto mutthu yoole onisiveliwa ni itthu iyo khonrowa waakhela okumi woohimala. (Mmusome 1 Yohani 3:15.) Wira nimuhakalalihe Yehova, nihaana wiixutta waaphenta atthu otheene.​—1 Yohani 3:11, 12.

4. Nlamulo Muluku aavanha awe aIsarayeli ninniixuttiha exeeni voohimya sa okumi?

4 Iyaakha ikonto sinceene muhoolo mwaya, Yehova aahooniherya wira aanithokorerya okumi okhala etthu erina efaita yuulupale okathi anvanhe awe Moise Sooruma Muloko. Yooruma emosa tiila: “Muhimwivé mutthu”. (Otumererya 5:17) Tthiri akhala wira mutthu aanimwiiva mukhwaawe, owo nave aahaana wiiviwa.

5. Muluku onoonela sai oyiiha erukulu?

5 Muluku onoonela sai oyiiha erukulu? Hata mwaana orupaliwe tootthuneya wa Yehova. Nlamulo Yehova aavanhe awe aIsarayeli, aahimmye wira mutthu yoole anvulaliha muthiyana oorupala mpakha okhwa mwanawe, mutthu owo aahaana wiiviwa. (Mmusome Okhuma 21:22, 23; Esalimo 127:3.) Nto ela enniixuttiha wira ti vootakhala oyiiha erukulu.​—Nwehe Enoota 28.

6, 7. Ninrowa omooniherya sai Yehova wira ninnittittimiha okumi?

6 Ninrowa omooniherya sai Yehova wira ninnittittimiha okumi ahu ni wa atthu akina? Nisyakaka opaka khuta etthu yaarowa onikumiherya ehasara aahiiso atthu akina. Tivonto, khannimpaha soona aahiiso orumeela mirette soohapala maana itthu iyo sinniiva.

7 Muluku oonivaha okumi, nto nihaana orumeela ntoko siniphavela awe. Nave nihaana okhapelela erutthu ahu. Maana naahipake eyo Muluku khonrowa osiveliwa ni hiyo. (aRoma 6:19; 12:1; 2 aKorinto 7:1) Hiyo khaninwerya omukokhorela Yehova, yoowo onivanhe okumi, akhala wira khaninttittimiha okumi. Hata vahikhweyaka ohiya soolema soohiloka, Yehova onrowa okhaliherya wiimananiha wahu maana ninnittittimiha okumi ntoko Muluku siniira awe.

8. Ninrowa opaka exeeni wira nikhapelele okumi ahu ni wa atthu akina?

8 Nihiixutta wira okumi ti yoovaha ya vameekhaaya. Nave Yehova onnikupali wira ninrowa ottittimihaka okumi vaavo vanisyaka ahu opaka etthu yaarowa onikumiherya maxakha hiyo ni atthu akina. Nto vaavo vaneettiha ahu ekaaro, moota, aahiiso etthu ekina nihaana ovaha ephoole. Nave nihaana osyaka otthekula woowali ni wootakhala. (Esalimo 11:5) Nave-tho, nihaana olipiha saana ipa sahu. Yehova aahaaruma aIsarayeli wira: “Mwateká vale emp’anyu esyá, osulu waya muxire n’itarato. Mwahiré siso, vano mutthu athowa vasulu, khukhwa, nyuwo munokumiheriwa mulattu mwaha wa mutth’ule okhwiye”.​—Otumererya 22:8.

9. Nthokoreryeke sai inama?

9 Moota onaakhapelela ahu axinama ti vootthuneya wa Yehova. Nto Yehova onneemererya wiiva inama wira nikhuure, aahiiso orumeela esapala aya wira nipakeke soowara, wala wiiva akhala wira ennikumiherya ehasara. (Maphattuwelo 3:21; 9:3; Okhuma 21:28) Masi nihaana okhapelela saana inama nisyakaka wiiva mahala ene.—Miruku 12:10.

OKUMI TI WOOTTHUNEYA

  • Khaninkumiha erukulu

  • Khannaanyokha atthu akina

  • Khannimpaha soona aahiiso orumeela mirette soohapala

1. Mwaana orupaliwe; 2. Apatthani anli a maloko oovirikana; 3. Mulopwana omunyaanyaka soona

MUTTITTIMIHEKE OKUMI

10. Ninsuwela sai wira ephome enithoonyerya okumi?

10 Ephome etthu yootthuneya wa Yehova maana enithoonyerya okumi. Nuumala Kayini omwiiva Abeli, Yehova aahimmye so: “Ephome ya muhim’anyu emwarenxanyu ennikikhuwelela miyo”. (Maphattuwelo 4:10) Nto ephome ya Abeli yaathoonyerya okumi awe, tthiri Yehova aahimuhukhumu Kayini mwaha woomwiiva Abeli. Nuuvira Epula ya Mutaaseke mahiku a Nowe, Yehova aahooniherya wira ephome enithoonyerya okumi. Yehova aahimweemererya Nowe ni emusi awe okhuura inama. Yehova aahimmye so: “Kinovahani itthu sothene sinetta, sirina ekumi, wira sikhaleke yoly’anyu, ntoko sovahalyakani makukhu wira mpakeke mathapa”. Masi, yookhala etthu Yehova aakhottihenrya awe olya, owo aahimmye so: “Nto muhikhureké enama enari n’iphome aya, ehinatthi ohitiwa”.—Maphattuwelo 1:29; 9:3, 4.

11. Nlamulo xeeni voohimya sa ephome Muluku aavanha awe aIsarayeli?

11 Nuuvira iyaakha 800 Yehova onvanhe ene Nowe nlamulo nna noohilya ephome, owo aahaaleela-tho atthu awe wira: “Akhalá mutthu a nloko na Isarayeli walá namurwa onkhala eriyari aya, onìva enama ya mutakhwani hatá epalame enkhuriwa, ohana ovuviha ephome aya, khuthipela nlitti”. Nave aahihimya oriki: “Muhikhuré ephome”. (Onamukuttho 17:13, 14) Yehova nlelo oniphavela wira arumeyi awe attittimiheke ephome maana ti ya faita. Awo yahaana okhuura enama ohiya ephome aya. Okathi yiiva aya enama, yahaana othipela ephome aya.

12. MaKristau anoonela sai ephome?

12 Iyaakha vakhaani nuumala Yesu okhwa, arummwa ni axitokweene akina a muloko wa eKristau oYerusalemu, yaahithukumana wira awehe mwa Nlamulo na Moise ele nlelo yaavareleya muteko wa maKristau. (Musome Miteko 15:28, 29; 21:25.) Nto Yehova aahaakhaliherya wiiwexexa wira ephome nlelo yaari yootthuneya wa Muluku, ni wira yahaana ovikaniha ovaha efaita yuulupale. Tivonto, maKristau oopacerya khiyaalya aahiiso owurya ephome wala okhuura enama ehihitiwe. Maana opaka eyo, onlikana ni waakokhorela amuluku eethiru ni oraruwa. Okhuma khalai, maKristau eekeekhai annikhootta olya ephome. Ankhi olelo-va? Yehova nlelo oniphavela wira nikhalane moonelo mmosaru.

13. Xeeni maKristau ahineemererya aya oheleliwa ephome?

13 Niireke eyo enitaphulela wira maKristau ahaana okhootta oheleliwa ephome? Aayo. Maana Yehova onihimya wira nihilyeeke nnakhala owurya ephome. Akhala wira totoro oniwiirelani muhiwurye eviinyu, niireke nyuwo mwanvekela ohomeliwa esisau? Nnaari! Moolikanasa, yooruma ya ohilya aahiiso owurya ephome enitaphulela okhootta oheleliwa ephome.​—Nwehe Enoota 29.

14, 15. Xeeni varyaaya vootthuneya muKristau ottittimiha okumi ni omwiiwelela Yehova?

14 Ankhi akhala wira totoro onihimya wira nnimookhwa naahiheleliwe ephome? Khuta mutthu ohaana othanla akhala wira onrowa wiiwelela yooruma ya Muluku voohimya sa ephome. Okhala wira maKristau annittittimiha okumi, nto anniphavelasa inamuna sikina sa olooliwa wira avikanihe okhala akumi masi khaneemererya oheleliwa ephome.

15 Tivonto, ninnipaka sotheene siniwerya ahu wira nivikanihe okhala akumi, masi voohiheleliwa ephome mwaha woowi okumi ti wootthuneya wa Muluku. Nave, ti vootthuneya omwiiwelela Yehova, ohiya ohimwiiwelela niphavelaka paahi wuncererya mahiku a okumi ahu. Yesu aahimmye wira: “Ole ontthuna wopola ekumi awe, enomurimela: vano, ole onkupali orimeliha ekumi awe mwaha wa miyo, onophwanya-tho”. (Matheyo 16:25) Ninnimwiiwelela Yehova maana ninnimphenta. Owo tonisuwela ele eri yooloka wa hiyo, nave ninnittittimiha okumi ntoko Yehova sinoonela awe.—aHéberi 11:6.

16. Xeeni arumeyi a Muluku animwiiwelela aya owo?

16 Arumeyi oororomeleya a Muluku aalakela wiiwelela nlamulo nna voohimya sa ephome. Nto aalakela ohilya aahiiso owurya ephome, ni khaneemererya oheleliwa yaavekeliwaka oxipitaali.a Masi anneemererya inamuna sikina sa olooliwa wira akhapelele okumi aya. Annikupali wira Mpattuxa a okumi ni ephome onnisuwela ele eri yooloka. Niireke tthiri munnikupali wira owo onnisuwela ele eri yooloka wa nyuwo?

ENAMUNA EMOSA YA ORUMEELA EPHOME ENEEMERERIWA NI YEHOVA

17. WIsarayeli, enamuna xeeni ya orumeela ephome Yehova eemererya awe?

17 Nlamulo Muluku anvahale awe Moise, Yehova aahaahimeerya aIsarayeli wira: “Ekumi ya khula enama enikhala mphomeni mwaya: tivó vorumalyakani wira mmwarexele ephome v’altari, wira muleveleliwe itampi sanyu; mana ephome ekumi enttipiha etampi”. (Onamukuttho 17:11) Vaavo anaIsarayeli yaattheka aya, awo yaaninvekela Yehova wira aalevelele arumeelaka mukuttho wa inama ni yaanaavekela alipa a mukuttho wira ayiiherye ephome valtari. Ela ti yaari enamuna emosa paahi Yehova aaweemererya awe aIsarayeli orumeela ephome.

18. Moota xeeni mukuttho wa Yesu onnikhaliherya aya?

18 Okathi Yesu aaryaawe valaponi, aahirantteliha nlamulo na ovaha mukuttho wa inama, ovahaka okumi awe, aahiiso ephome awe, wira nleveleliwe soottheka sahu. (Matheyo 20:28; aHéberi 10:1) Okumi wa Yesu waahikhalana efaita yuulupale, maana nuumala Yehova omuhihimuxa Yesu wira orowe wiirimu, Yehova ohaavaha apinaatamu otheene, eparakha ya ophwanya okumi woohimala.—Yohani 3:16; aHéberi 9:11, 12; 1 Pedru 1:18, 19.

MuKristau omutthokiheryaka totoro sookupali sawe voohimya sa olooliwa moohiheleliwa ephome

Munrowa ottittimiha sai okumi ni ephome?

19. Nipake exeeni wira nihikhalane ‘mulattu wa ephome ya atthu akina’?

19 Tthiri ninnimuxukhuru vanceene Yehova mwaha woonivaha okumi! Nave ninnaaleela atthu akina wira yaamwaamini Yesu, anoophwanya okumi woohimala. Hiyo ninnaaphenta atthu ni ninnipaka khuta etthu eniwerya ahu wira niwiixuttihe moota woophwanya okumi owo. (Ezekiyeli 3:17-21) Vano, ntoko murummwa Paulo nnoowerya ohimya wira: “Akhalá mutthu a nyuwano onrowa orimela, miyo nkinamulattu. Tthiri nkikhontte wileva wira kolalèryeni otthuna wothene wa Muluku”. (Miteko 20:26, 27) Tivonto, ninnittittimiha okumi ni ephome vaavo vanaaleela ahu akina voohimya sa moota Yehova onoonela awe okumi.

a Mwaphavela soohimmwa sikina sa inamuna sa olooliwa moohiheleliwa ephome, nwehe ipaaxina 77-79 sa eliivuru eni: “Mukhaleke Mophentani Mwa Muluku”, yoolaleiwa ni Anamoona a Yehova.

IPONTO SUULUPALE

EKEEKHAI 1: NTTITTIMIHEKE OKUMI

“Maphattuwelo èkumi ti nyuwo”.​—Esalimo 36:10

Ninrowa wooniherya sai wira ninnittittimiha okumi?

  • Miteko 17:28; Wisupulula 4:11

    Okumi yoovaha enikhuma wa Yehova, nto nihaana ottittimiha.

  • Okhuma 21:22, 23; Otumererya 5:17

    Wiiva ni okumiha erukulu ti wootakhala.

  • 1 Yohani 3:11, 12, 15

    Onyokhana etthu yootakhala.

  • 2 aKorinto 7:1

    Musyake soolema soohiloka ntoko ompaha soona ni mirette soohapala.

  • Esalimo 11:5

    Musyake matthekulelo ni axooku oowali.

EKEEKHAI 2: OKUMI NI EPHOME

“Tthiri ekumi y’enama t’iphome aya, enkhala mwerutthuni mwaya”.​—Onamukuttho 17:14

Muluku onoonela sai okumi ni ephome?

  • Maphattuwelo 4:10; Otumererya 12:23

    Ephome enithoonyerya okumi.

  • Maphattuwelo 9:3, 4

    Hiyo pooti okhuura enama masi nihilye ephome.

  • Miteko 15:28, 29; 21:25

    Yooruma ya Muluku ya ohilya ephome enihela muhina oheleliwa ephome.

  • aHéberi 11:6

    Wataana wahu ni Yehova ti wootepa otthuneya ovikana okumi ahu.

EKEEKHAI 3: ORUMEELA EPHOME ONEEMERERIWA NI YEHOVA

“Ephome ya Yesu . . . ennireriha, ettipihaka sottheka sahu sothene”.​—1 Yohani 1:7

Mireerelo xeeni mukuttho wa Yesu onikumiherya aya wa hiyo?

  • Onamukuttho 17:11

    Khalai, vaavo anaIsarayeli yaattheka aya, awo yahaana onvaha Yehova mukuttho wa inama wira aleveleliwe itampi saya ni onvekela mulipa a mukuttho wira omwarexele valtari ephome ene.

  • Matheyo 20:28; aHéberi 9:11-14

    Yesu ohoorwa valaponi orantteliha mukuttho wa inama ovahaka okumi awe aahiiso ephome awe, wira nleveleliwe itampi sahu.

  • Yohani 3:16

    Okumi wa Yesu waahikhalana efaita yuulupale nuumala Yehova omuhihimuxa Yesu wira orowe wiirimu, nto Yehova ohaavaha apinaatamu eparakha ya ophwanya okumi woohimala ale animwaamini.

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha