Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • w13 1/8 ipaax. 12-15
  • Owo Aahoopoliwa “Vamosá N’amusi Awe Athanu N’anli”

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Owo Aahoopoliwa “Vamosá N’amusi Awe Athanu N’anli”
  • Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2013
  • Miru Saamukhaani
  • Mwaha Onlikana Nuula
  • “MAHIKU MILOKO MIXEXÉ, OTHANA N’UHIYU”
  • ‘YAHÒPOLIWA MMÀSINI’
  • “MUKHUMÉ MUKALAWANI”
  • Owo ‘Ahettela Ephiro ya Muluku’ Ekeekhai
    Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2013
  • Owo “Ètta Ephiro ya Muluku” Eekeekhai
    Mutakiheke Waamini Waya
  • Nowee Onniteka Ekalawa
    Eliivuru Aka ya Miyaha Sa Biibiliya
  • Okathi wa Mutaaseke Muulupale, Aakhala Yaawiriyanne Wala Yahaawiriyanne?
    Munwiriyaneke Muluku Wira Mphwanye Ekumi Ehinimala
Nwehe Sikina
Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2013
w13 1/8 ipaax. 12-15

MUTAKIHEKE WAAMINI WAYA | NOWE

Owo Aahoopoliwa “Vamosá N’amusi Awe Athanu N’anli”

NOWE ni emusi awe yaahithukumana ni khokupaarelanaka vaavo epula yinceene yaarupa aya. Nkahaya muupuwelele vakhaani sa emusi ela. Awosa anniweha epiphi ota wa ekalawa arumeelaka muthuko. Owiitho waya onnitikinihiwa vaavo aniwiriyana aya maasi manceene anivira vasulu va ekalawa nto khiyamorela mukerekhere wa ekalawa eyo. Moohaaniherya, wiiwanyeya wa maasi waari wowoopiha.

Nto vaavo Nowe aaweha awe emusi aaphenta awe, eyo piiyo, amwaarawe ni anaawe axilopwana araru oororomeleya, onnimuxukhuru Muluku vanceene. Okathi owo wooxankiha, Nowe aahihakalala waaweha atthu yaaphentexa awe aryeene hoothe ni yena. Awo yahoopowasa. Moohaaniherya, owo aahipaka nivekelo nooxukhurela ni noowiiweya vanceene ohoolo wa emusi awe wira otheene yiiwe moolumo awe.

Nowe aari mutthu owaamini vanci. Muluku awe, Yehova, aahimoopola owo ni emusi ni mwaha wa waamini aarina awe. (aHéberi 11:7) Masi niireke emusi ele yaamuhiya waamini vaavo epula yaapacenrye aya orupa? Nnaari. Awo yaatthuneya ovikaniha waamini mwaha wa mixankiho sa muhoolo. Moolikanasa, hiyo nihaana otakiha emusi ya Nowe okathi ola wooxankiha. Nrowe niwehe ele eniixutta ahu sa waamini wa Nowe.

“MAHIKU MILOKO MIXEXÉ, OTHANA N’UHIYU”

Ota, epula yaahirupa mpakha “mahiku miloko mixexé, othana n’uhiyu”. (Maphattuwelo 7:4, 11, 12) Nto maasi yaamutepa wuncerereya. Okathi owo, Nowe aaniweha wira Muluku awe, Yehova, aaniwoopola anaxariya, ni waapwetexa atakhali.

Mutaaseke ole waahimaliha omwareya waakhumelenle eriyari ya malaikha. Attharaka mukhalelo wa nrima wa Satana, malaikha manceene ‘yahihiya nipuro naya’ wiirimu khurwa waathela athiyana, nto khaayara anamwane ootakhala ni owoopiha yaitthaniwa manefili. (Yuda 6; Maphattuwelo 6:4) Moohaaniherya, Satana aahihakalala vanci ni omwareya iwo, maana waanivukula makhalelo ooloka a apinaatamu, yoopattuxiwa yuulupale ya Yehova mulaponi.

Masi, vaavo mutaaseke waakhumelenle aya, malaikha oomwareya yaahikhanyerereya ohiya irutthu sa opinaatamu ni otthikela okhala minepa, ni ohitthikela-tho owara irutthu sa opinaatamu. Nto awo yaahaahiya axaaraya ni anaaya yiiviwaka ni mutaaseke hoothe ni atthu akina ootakhala.

Okhuma mahiku a Henokhi, etthu yowiiraka iyaaakha 700 vahinatthi, Yehova aahaalopola apinaatamu wira aamuruuha mutaaseke yoowo aarowa opwetexa otakhala ni atthu yahaamwiiwelela Muluku. (Maphattuwelo 5:24; Yuda 14, 15) Masi atthu yaamutepa otakhala, ahononaka elapo ni osariha otakhala. Tivonto yaapwetexiwe aya. Niireke Nowe ni emusi awe yaahitthapa mwaha wa opwetexiwa wa atthu ala?

Nnaari, moolikanasa ni Muluku aya oomoriwa ikharari. (Ezekiyeli 33:11) Yehova aahipaka itthu sotheene wira awoopole atthu anceene. Wanipacerya Muluku aahimuruma Henokhi waalopola atthu, ni aahimuruma Nowe opaka ekalawa. Nowe ni emusi awe yaahivara muteko owo mwa iyaakha sinci, aphavelaka-tho waakhaliherya atthu. (2 Pedru 2:5) Ntoko Henokhi yoowo aakhanle ohinatthi Nowe, owo aahaalopola atthu voohimya sa ehukhumu yaarwa. Nto awo yaapanke exeeni? Yesu, yoowo aawehale oryeene wiirimu itthu sotheene, muhoolo mwaya aahiwuupuwelela atthu a mahiku a Nowe, oriki: “Awo khiyànyiherya etthu, mpakha ophiya epula ya mutáseke, khuwivakasa atthu othene”.​—Matheyo 24:39.

Nkahaya muupuwele moota saakhanle awe Nowe ni emusi awe mahiku 40 erupaka epula nuumala Yehova owala mukhora wa ekalawa. Vaavo epula ele yaavikaniha aya orupa, atthu ale 8 woonasa wene yaapaka itthu imosaru, ntoko okhapelelana mukina ni mukhwaawe, othokorerya ekalawa ni oweha sootthuneya sa inama munsisini mwaya. Mwa okathi aya, ekalawa yotheene yaahipacerya ottikinyeya vanci ni weeteteya. Nto ekalawa yaahipacerya weetta! Ekhaliheriwaka ni wuncerereya wa maasi, ekalawa ele yaanittukhuwa erowaka musulu vanci, mpakha okhala ‘vasulú va elapo’. (Maphattuwelo 7:17, BE.) Tthiri, eyo yaari yowooniherya ya owerya wa Muluku a Ikuru Sotheene, Yehova!

Moohaaniherya Nowe aahixukhurela vanceene ohiya paahi mwaha wa woopoliwa vamosa ni emusi awe, masi-tho, okhala wira orweela mwa ikharari sa Yehova awosa yaahirumeeliwa wira yaalopole atthu yaale yaakwiiye ni maasi. Iyaakha iyo sa muteko munceene pooti wira okathi mukina saari soohihakalaliha. Atthu khiyaaphavela wiiwa! Nkahaya muupuwelele ela: Woonasa wene, Nowe aahikhalana axinna, arokora, axisulwaawe axilopwana ni axithiyana ohinatthi orwa Mutaaseke. Tthiri, khula mutthu aamulipelela wira emusi awe enwiriyane. (Maphattuwelo 5:30) Nto, vaavo atthu ala 8 yoopowale aya mukalawani, moohaaniherya yaahihakalala wuupuwelela okathi wa muttuli yaalaleerya aya atthu wira akhalane eparakha ya woopowa.

Moonelo wa Yehova khovirikanne okhuma mahiku a Nowe. (Malakhiya 3:6) Yesu Kristu aahimyale wira okathi ahu onoolikanasa ni “mahiku a Nowé”. (Matheyo 24:37) Okathi ahu ti wa vameekhaaya, maana okathi wa mixankiho sinci, seiyo sinrowa omala vaavo onirowa aya opwetexiwa olumwenku ola wootakhala. Arumeyi a Muluku olelo-va, annilaleya ihapari soolopola wa atthu otheene aniphavela owiriyana. Niireke nyuwo munimweemya ihapari iyo? Akhala wira nyuwo muheemya ekeekhai enoopola ikumi, niireke munimwaalaleerya akina? Nowe ni emusi awe aanivaha ntakiheryo nooloka.

‘YAHÒPOLIWA MMÀSINI’

Vaavo ekalawa yeetta aya vasulu va maasi manceene, atthu yaari mukalawani moohaaniherya yaaniiwa onyakuleleya wa miri. Niireke Nowe aahixankiheya mwaha wa waatta wa mawimpi wala makhalelo a ekalawa? Nnaari. Ekeekhai wira atthu oohaamini olelo-va annixankiheya mmwaha owo, masi Nowe aahikhalana nroromelo. Biibiliya onihimya so: “Mwaha wo wamini, Nowé” . . . ahipaka ekalawa”. (aHéberi 11:7) Owo aamini exeeni? Yehova aahipaka wataana wala nivarihano, noowi Nowe ni otheene yaari ni yena yaarowa woopowa okathi wa Mutaaseke. (Maphattuwelo 6:18, 19) Niireke Ole aapattunxe olumwenku, ohela muhina elapo, ni itthu sotheene sirina okumi, khaawerya okhapelela ekalawa ele? Anwerya tthiri! Nowe aahiroromela wira Yehova ammaleliha yooleiherya Awe. Tthiri, owo ni emusi awe ‘yahòpoliwa mmàsini’.​—1 Pedru 3:20.

Nuumala epula orupa mahiku 40 othana ni ohiyu, yaahimaaxa. Moovarihana ni kalendaario ahu, eyo yiiraneyale mweeri wa Dezembro 2370 A.E.C. Masi, sowiiraneya sa emusi ele yaakenle mukalawani khisaamalenle okathi yoole. Ekalawa ele yaattale soopattuxiwa sikumi yaaneetta vasulu va maasi yaasareyale elapo yotheene, mpakha okhuneelela myaako soorakamexa. (Maphattuwelo 7:19, 20) Nkahaya mmuupuwelele Nowe otthokihaka muteko muulupale ni anaawe Semi, Khami, ni Yafeti wira axinama otheene akhalane eyoolya, oratteleya, ni ekumi yooloka. Moohaaniherya, Muluku yoole eemyale wira inama sotheene sa mutakhwani sikele mukalawani, anwerya okhaliherya inama iyo wira sikhalane mukalawani itthu sotheene sootthuneya mpakha ovira Mutaaseke.a

Moohaaniherya, Nowe aanilepa mwa ephoole itthu sotheene siiraneya. Soolepa iyo sinnihimya nihiku epula yaapacenrye aya ni yaamaxale aya. Nave, sinnihimya wira elapo yaahisama ni maasi mpakha mahiku 150. Nuumala-vo, maasi yaahipacerya ovukuwa. Nto nihiku nlo, ekalawa yaaheemela vasulu va “mwako Ararati”, yoowo olelo-va oniphwanyaneya elapo oTurquia. Eyo yiiraneyale mweeri wa Abril 2369 A.E.C. Vano, nuuvira mahiku 73, muJunyo, ithoka (vasulu) sa myaako saahipacerya wooneya. Nuuvira myeeri miraru, muSetembro, Nowe aahitthukula ejanela wala nipatho na ekalawa. Moohaaniherya, muteko owo muulupale waahireelihiwa ntoko muthuko ni epheyo yooreera. Vano, Nowe aahipacerya otokosa akhala wira elapo yaari yooloka ni yaareerela okhaliwa. Nto owo aahimukumiha nakhuku, yoowo aarowale ni otthikela mukalawani, nuumala ovava ikwaha soovirikana. Moottharelana, owo aahikumiha epomba, yeeyo yaahokolowenle wa Nowe mpakha ophwanya opuro woophumurya.​—Maphattuwelo 7:24–8:13.

Nowe aanipweha opuro woopacerya itthu somunepani. Nkahaya muupuwelele emusi eyo ethukumanne ene wira epake mavekelo ni olavula sa Tiithi aya a wiirimu. Nowe aanimuroromela Yehova okathi wotheene. Hata okathi Nowe aasuwenle awe wira elapo “yahùma”, nuuvira okathi waavikana eyaakha emosa oryeene mukalawani, owo khaatthukunle mukhora wira atthu ale akhumase mukalawani mme. (Maphattuwelo 8:14) Masi, owo aalipelela oleeliwa ni Yehova!

Ahooleli a itthoko olelo-va, anniixutta etthu yuulupale voohimya sa mulopwana ola owaamini. Nowe aari mutthu ootthokiheya, oovara muteko, oopixa murima, ni aahaakhapelela otheene yaarina awe. Nave, aanipaceriha yootthuna ya Yehova Muluku mwa itthu sotheene. Natakiha waamini wa Nowe, nnimwaaphwanyiha mareeliho otheene ale anaaphenta ahu.

“MUKHUMÉ MUKALAWANI”

Wookiseryani, yooruma ya Muluku yaahiphiya. “Mukhumé mukalawani nyuwo n’amwar’inyu n’an’inyu vamosá n’axar’aya”. Mowiiwelela, emusi ele yaahikhuma, vamosa ni inama. Niireke inama iyo saakhuma moohitthokiheya? Nnaari! Soolepa sinihimya wira “sothene sahikhuma mukalawani, muxovo ti muxovo”. (Maphattuwelo 8:15-19) Ota wa ekalawa, amumulaka epheyo yooreera yaakhuma omyaakoni ni awehaka muttetthe wa Ararati, Nowe ni emusi awe yaahoona elapo okhala yooreera. Manefili, otakhala, malaikha oomwareya, vamosa ni apinaatamu otheene ootakhala yaahimala!b Vano apinaatamu yaahikhalana eparakha yoopaceriha okumi musya.

Nowe aanisuwela yoopaka. Nto aahipacerya omulompa Muluku. Owo aahimuteka altaari nto orumeelaka inama sikina soohikhala sa mwiikho, seiyo saaroihale awe mukalawani “thanu na pili”, aahimpaherya mukuttho Yehova. (Maphattuwelo 7:2; 8:20) Niireke Yehova aahisiveliwa ni mukuttho owo?

Biibiliya onnaakhula oriki: Yehova ‘ahisiveliwa ni wunkhela wa mukutth’owo’. Nto owereya Muluku oona awe okathi yoole apinaatamu yaatepa aya otakhala molumwenkuni, khiwooneya-tho. Muluku aanihakalala vanci mwaha wa oweha emusi ya anamakokhorela oororomeleya valaponi, yaaphavela opaka yootthuna awe. Yehova khaalipelela wira awo akhale oomalela. Eveersu emosaru enihimya so: “Murima wa mutthu ti wosiveliwa n’itthu sotakhala okhuma omiravo awe”. (Maphattuwelo 8:21) Nkahaya muthokorerye moota Yehova muhoolo mwaya aavikaninhe awe opixa murima ni waaphenta apinaatamu.

Yehova aahitakhaliha etthaya. Okhuma okathi Adamu ni Eva yaamwareyale aya, Muluku aahitakhaliha etthaya eyo; tivonto vaaxankiha aya olima. Lameki, paapa awe Nowe, aahinvaha mwanawe nsina nlo, waaniheryasa otaphulelaka “Omumula” wala “Okurunuxa Murima”. Nto Lameki aalavunle ntoko eprofesia wira mwanawe aarowa owoopola apinaatamu voohimya sa otakhalihiwa wa etthaya. Moohaaniherya Nowe aahihakalala vaavo aasuwenle awe wira aamoona wiiraneya wa eprofesia eyo ni wira etthaya yaarowa okumiheryaka mireerelo. Tivonto, Nowe aari mulimi!​—Maphattuwelo 3:17, 18; 5:28, 29; 9:20.

Okathi owo, Yehova aahivaha malamulo osuulu wa Nowe yaawo yaari okhweya wira yaalakiheryeke mookumini mwaya, ohela muhina nlamulo naakhoottiherya wiiva ni orumeela ephome moohiloka. Nave, Muluku aahipaka wataana ni apinaatamu, oleiheryaka wira khaarowa otthikela oruuha mutaaseke wira opwetexe okumi valaponi. Ophavelaka wooniherya wira moolumo awe ta ekeekhai, Yehova aahiwooniherya apinaatamu ethoonyeryo yoovara murima, eyo piiyo, ekhweyi. Okhuma nihiku nenle, ekhweyi yotheene nnoona ahu, enninuupuxerya yooleiherya yoophenta ya Yehova.​—Maphattuwelo 9:1-17.

Vaakhanle wira yoohimmwa ya Nowe khiyiiraneyale, woonasa wene khiyaarowa okhala ekhweyi. Masi Nowe aari mutthu owaamini, ni okumi awe waari wekeekhai. Okathi wa Nowe, atthu yaanikhala iyaakha sinci. Nto mulopwana owo oororomeleya, aahaana ovilela-tho iyaakha 350; iyaakha iyo saahimukumiherya mixankiho sinceene. Owo aahipaka yoottheka yuulupale vaavo okathi omosa aahapaliwe awe, masi yoottheka ela yaahitakaahererya vaavo musulu awe aitthaniwa Kanani aapakale awe yootttheka yootepa wunnuwa. Eyo yaahikumiherya maxakha emusi yotheene ya Kanani. Nowe aahikhala mukumi mpakha oweha osuulu awe opakaka soottheka soovirikana, ntoko waakokhorela amuluku eethiru ni otakhala waakhumelenle mahiku a Nemurodi. Moohakalaliha, Nowe aahinweha Semi yoowo aari mwanawe ovahaka ntakiheryo noolokexa na ororomeleya wa emusi awe.​—Maphattuwelo 9:21-28; 10:8-11; 11:1-11.

Ntoko Nowe, nihaana ovikaniha okhala owaamini nnaamwi siniphwanyaka mixankiho. Akhala wira akina khanimucalela Muluku eekeekhai, wala anoomuhiya omurumeela, nihaana ovikaniha waamini ntoko Nowe. Yehova onnivaha efaita vanceene waamini moota owo. Yesu aahimyale so: Ole “onrowa ovilela mpakha omaliherya [wanikisa], onimòpowa”.​—Matheyo 24:13, Biblia Solempwa sa Muluku.

[Inoota]

a Akina anihimya wira Muluku aahiwerya okhapelela inama iyo orweela mwa mukhalelo oniitthaniwa hibernação (wala wiiriha inama iyo ohilya etthu). Hata Muluku aapanke siiso wala nnaari, owo aahimaleliha yooleiherya awe, ni aahikhapelela inama sotheene saari mukalawani.

b Nave, saahirimeela itthu sotheene sa Ematta ya wEdeni, maana ejardim eyo yaahipwetexiwa ni maasi a mutaaseke. Akhala wira ti siiso, makerubi yaalipelela ematta ele, yaari ootaphuwa wira atthikele wiirimu, nuumala oviriha iyaakha 1.600 soomalela avaraka muteko ola.​—Maphattuwelo 3:22-24.

[Elatarato epaaxina 12]

[Elatarato epaaxina 13]

Moohaaniherya Nowe aanihoolela omulompa Muluku vatthokoni hata okathi wooxankiha

[Elatarato epaaxina 15]

Nowe ni emusi awe yaahikhuma mukalawani arowaka elapo yooreera

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha