Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • w14 15/10 ipaax. 13-17
  • Nyuwo Munrowa Okhala “Omwene w’Alipa a Mukuttho”

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Nyuwo Munrowa Okhala “Omwene w’Alipa a Mukuttho”
  • Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2014
  • Miru Saamukhaani
  • NIVARIHANO NNAAKIHERYA OSUULU
  • OKHUMELELA WA NLOKO NSYA
  • WATAANA WA NAANANO ONNIVARA MUTEKO AYA
  • WATAANA WEIWO ONIWEEMERERYA ATTHU AKINA OLAMULELA NI KRISTU
  • NWEHERERYEKE OMWENE WA MULUKU NI NROROMELO NOOLIPA
Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2014
w14 15/10 ipaax. 13-17

Nyuwo Munrowa Okhala “Omwene w’Alipa a Mukuttho”

“Nyuwo munrowa okhala omwene w’alipa a mukuttho, munrowa okhala nloko n’atthu [owarya]”.​—OKHUM. 19:6.

MUUULUULE MURUMEELAKA EKAAXA ENI “MOOTA MULUKU ONROWA AWE WAAKHWANIHERYA YOOLAKELA AWE” YA . . . 

Nlamulo na wataana.

wataana wa naanano.

wataana wa Omwene.

1, 2. Xeeni osuulu wa muthiyana waatthuneya awe waakiheriwa, ni nthowa xeeni?

EPROFESIA yoopacerya elempwale mBiibiliyani yookhalana yootaphulela yuulupale okhala wira ennisuwanyeiha moota sinirowa aya waakhwanela yoolakela ya Yehova valaponi. Okathi waapakiwe aya nivarihano na wEedeni, Muluku a ekeekhai aahimmye so: “Miyo kinowìnaniha weyo [Satana] ni muthiyana, kinimwìnaniha nloko nawo ni nloko na muthiyana”. Waarina munnuwelo xeeni onyokhana iwo? Yehova aahimyale so “Osùlu awe [muthiyana] onimonyakela muru [Satana], weyo ophavelaka omuluma nnawu”. (Maph. 3:15) Tthiri onyokhana wa enowa ni muthiyana waarowa okhala wuulupale okhala wira Satana aarowa orumeela khula etthu eniwerya awe wira omalamalihe osuulu wa muthiyana ole.

2 Tivo vahintikhina ahu vaavo vanoona ahu masu a nivekelo na nasaalimo voohimya sa atthu oothanliwa a Muluku oriki: “Mwiwe: awanan’inyu anninyakula; ale anokhalelani nrima annorukunuwelani. Annivanela wiphini wapwetexa atthu anyu, annupuwela wavirikanya atthu anaphentanyu, ehimyaka wira: ‘Nrowé, napwetexe nloko nle nothene’”. (Esal. 83:3-5) Nloko naarowa okumiherya osuulu wa muthiyana nahaana waakiheriwa wira nihipwetexiwe wala opahuliwa. Moophavela waakhwaniherya eyo, Yehova aahipaka mareheryo yaarowa olipiherya waakhwanela wa yoolakela awe.

NIVARIHANO NNAAKIHERYA OSUULU

3, 4. (a) Nlamulo na wataana naapacenrye silini ovara muteko aya, ni exeeni nloko na Isarayeli yeemerenrye aya opaka? (b) Etthu xeeni Nlamulo na wataana naawenrye aya opaka?

3 Okathi yoole anamwane a Abrahamu, Isakhi ni Yakobe yaayara aya anamwane anaphiya ikonto sinceene, Yehova aahiwiiriha awo okhala nloko, eyo piiyo, nloko na Isarayeli a khalai. Omurumaka Moise, Yehova aahipaka nivarihano ni nloko nle vaavo aavanhe awe Nlamulo, ni nloko na Isarayeli nahaakhulela soovekela sa nivarihano nle. Biibiliya onihimya so: “[Moise], ahikuxa elívuru yo watàna, khwasomela atthu othene. Atthu awo yahihimya wira: ‘Molumo othene arumalyaya Apwiya, hiyo nnimwiwelela, nnimwettelaka’. Vano, Moise ahikuxa ephome [ya inama iye saahitiwe] khwatathela atthu othene, iraka: ‘Ela ephomé enlipiha watàna Apwiya opakalyaya ni nyuwo, okathi wovahalyayani soruma saya sothene’”.​—Okhu. 24:3-8.

4 Nlamulo na wataana, naapacenrye ovara muteko oMwaako Sinayi mwaakha wa 1513 AEC. Nlamulo nle naahiwiiriha aIsarayeli a khalai okhala nloko noothanliwa ni Muluku. Okhuma vaavale orowa ohoolo Yehova aahikhala ‘Namaphuka aya, Namavaha ikano, ni Mwene aya’. (Yes. 33:22) Tthiri soowiiraneya soolempwa sa aIsarayeli sinnooniherya ele yaakhumelela vakhala wira malamulo a xariya yaaniiweleliwa wala khiyaiweleliwa. Okhala wira Nlamulo nle nanaakhoottiherya aIsarayeli othelana ni amalapo ni wiirela mpantta okokhorela wa ethiru, nto naapakeliwe waakhapelela atthu a nloko na Abrahamu wira ahipahuliwe.​—Okhum. 20:4-6; 34:12-16.

5. (a) Nlamulo na wataana naakumihenrye eparakha xeeni wa aIsarayeli? (b) Exeeni yaamwiirinhe Muluku onyanyala nloko na Isarayeli?

5 Nlamulo na wataana naahikumiherya marehereryo a anamukuttho yaawo yaari nthoonyeryo na ele yaarowa wiiraneya muhoolo. (aHé. 7:11; 10:1) Tthiri nivarihano nle naanaphwanyiha aIsarayeli eparakha ya vameekhaaya ya okhala “omwene w’alipa a mukuttho”, vakhala wira yaamwiiwelela khula etthu yaalempwale munlamuloni na Yehova. (Mmusome Okhuma 19:5, 6.) Masi aIsarayeli yaahooceela wiiwelela soovekela iye sa Yehova. Nloko na Isarayeli naahimukhootta Mesiya, yoowo okhanle mpantta woopacerya wa osuulu wa Abrahamu. Nto Muluku ahinyanyala nloko nle.

6. Etthu xeeni ewenrye aya opaka Nlamulo na wataana?

6 Nloko na Isarayeli okhootta waya omwiiwelela Yehova wira akhale omwene wa anamukuttho khonitaphulela wira Nlamulo nle khanivanre muteko. Nlamulo nle naapakeliwe waakiherya osuulu wa Abrahamu ni oweettiha apinaatamu mpakha Mesiya orwa. Okathi Kristu aarwiiye awe ni khisuweliwa, nto Nlamulo nle naahaakhwaniherya muteko aya. Biibiliya onihimya so: “Ikano sa Moise emalelo aya ti Kristu”. (aRom. 10:4) Nlelo ninnihala nikoho nnitthuneya waakhula nenno nni: Ti pani onrwa ovahereriwa eparakha ya okhala nloko na omwene wa alipa a mukuttho? Ti maana aya Yehova Muluku aakumihenrye awe nivarihano nikina khivahererya nloko nsya.

OKHUMELELA WA NLOKO NSYA

7. Exeeni Yehova yaamurumme awe Yeremiya ohimya vahinatthi moovarihana ni wataana wa naanano?

7 Ohalaka okathi munceene wira Nlamulo na wataana nimalamalihiwe, Yehova aahimuruma profeta Yeremiya ohimya vahinatthi wira Owo aarowa okumiherya eriyari ya nloko na Isarayeli “watàna [wa nanano]”. (Mmusome Yeremiya 31:31-33.) Nivarihano nle naarowa oomulikanaka ni Nlamulo na wataana nnaamwi nlo naarowa okumiherya oweryaneyaka mutthu oleveleliwa itampi sawe hata ohimpanhe mwaamunama. Vaarowa oweryaneya sai?

8, 9. (a) Etthu xeeni eweryanen’ye mwaha wa ephome ya Yesu emwarexiwe? (b) Eparakha xeeni ekumiheriwe ni wataana wa naanano (Nwehe elatarato yoopacerya.)

8 Nuuvira iseekulu sinceene, Yesu aahikumiherya Niira na Yoolya ya Ohiyu ya Apwiya, nihiku na 14 a Nisani a 33 EC. Olavulaka voohimya sa ekoopho ya evinyu, owo aahaahimeerya arummwa awe ale 11 wira: “Ekális’ila ti watàna wa nanano, opakiwe n’iphome aka, yela emwarexeliwe nyuwo”. (Luka 22:20) Vano Matheyo onihimya wira Yesu aalavunle so voohimya sa eviinyu: “Ela ephome aka, ‘ephome yo watàna’, emwarexeliwe atthu othene”.​—Math. 26:27, 28.

9 Ephome ya Yesu yaamwarexiwe ti yaalipinhe wataana wa naanano. Ephome ele yaahiiriha oweryaneyaka oleveleliwa itampi moohimala. Yesu khoniirela mpantta wataana wa naanano. Okhala wira owo khonattheke, nto khonitthuneya oleveleliwa soottheka. Masi Muluku onnirumeela efaita ya ephome ya Yesu yaamwarexiwe wira owoopole apinaatamu. Owo ohaakuxa apinaatamu akina khwaakhaliha ‘anawe’ nuumala waathanla ni munepa wootteela. (Mmusome aRoma 8:14-17.) Okhala wira Muluku onniwoona awo ntoko atthu ahirina etampi, nto mmoonelo wa Muluku awo anoolikana ni Yesu yoowo ori Mwaana a Muluku ahaatonko opaka etampi. Atthu ala oowoottihiwa anrowa ‘olamulelaka ni Kristu’ ni anrowa okhalana eparakha ni muritti yoole nloko na Isarayeli yaarina aya okathi yaattharihela aya Nlamulo nookhala nloko na “omwene wa alipa a mukuttho”. Voohimya sa “olamulela vamosa ni Kristu” murummwa Pedru aahimmye so: “Nto nyuwo mwá nloko nothanliwa, nloko n’anamukuttho a mwené, nloko n’atthu òwarya, nloko n’atthu a Muluku. Nyuwo mothanliwa wira mulaleye sotikiniha sa Muluku, Owo òwìhanneni mwepiphini mwaryanyu, wira mukele mowaryani mwawe motikiniha”. (1 Ped. 2:9) Tthiri wataana wa naanano wookhalana efaita yuulupale! Eyo enniwiiriha awiixutti a Yesu okhala mpantta wa nenli wa osuulu wa Abrahamu.

WATAANA WA NAANANO ONNIVARA MUTEKO AYA

10. Wataana wa naanano waapacenrye silini ovara muteko aya, nto xeeni wahaavanre aya ohinatthi okathi ole?

10 Wataana wa naanano waapacenrye silini ovara muteko aya? Khiwaapacenrye ovara muteko aya ohiyu wookiserya Yesu aaryaawe valaponi. Okhala wira ovara waya muteko waarowa opacerya nuumala ephome ya Yesu omwarexiwa ni Yehova weemererya yowoopola eyo wiirimu. Ohiya-vo, yahaana omwarexeliwa munepa wootteela ale ‘yarowa olamulelaka ni Kristu’. Tivonto vanooneya aya wira wataana wa naanano waapacenrye ovara muteko aya Pentekoositi a 33 EC, vaavale awiixutti a Yesu Kristu yoottihiwe aya ni munepa wootteela.

11. Moota xeeni wataana wa naanano wiirinhe aya oweryaneyaka wira aYuda ni Amalapo yiireleke mpantta nloko na Isarayeli omunepani, ni atthu akavi anrowa wiirela mpantta wataana nno wa naanano?

11 Nnaamwi Nlamulo na wataana ‘naahiye’ ovara muteko aya nuumala Yehova omuruma Yeremiya ohimya wira Owo aarowa okumiherya wataana wa naanano ni aIsarayeli; wataana iwe khiwaamanle naananoru, waahivikaniha ovara muteko mpakha wataana wa naanano opacerya ovara muteko. (aHé. 8:13) Okathi waarowa aya wiiraneya eyo, Muluku aarowa owoonaka aYuda ni Amalapo oohinnuwihiwa oowaamini okhala atthu anaamulikana, okhala wira ‘winnuwihiwa wekekhai ti wunnuwihiwa wa murim’awe, weiwo onrwa wa munepa wa Muluku, ohinrwa wa ikano silempwe’. (aRom. 2:29) Mwaha woopaka wataana wa naanano naawo, Muluku aarowa ‘ohela ikanó sawe mmuruni mwaya ni olepa masu awe mmurimani mwaya’. (aHé. 8:10) Nummuru noomalela na atthu yaarowa wiirela mpantta wataana wa naanano naarowa okhala 144.000, eyo piiyo, ‘Isarayeli a Muluku’ wala Isarayeli omunepani.​—aGal. 6:16; Wis. 14:1, 4.

12. Olikana xeeni okhanle eriyari ya Nlamulo na wataana ni wataana wa naanano?

12 Olikana xeeni okhanle eriyari ya Nlamulo na wataana ni wataana wa naanano? Okhala wira Nlamulo na wataana naapakiwe ni Yehova ni Isarayeli a khalai, nto wataana wa naanano opakiwe eriyari ya Yehova ni Isarayeli omunepani. Ntoko siisaale Moise aaryaawe namuhupi a wataana wa khalai, nto Yesu tori Namuhupi a wataana wa naanano. Nlamulo na wataana naalipihiwe ni ephome ya mwaamunama; vano wataana wa naanano olipihiwe ni ephome emwarexiwe ya Yesu. Ntoko siisaale nloko na Isarayeli naari aya nootthokiheya mwaha wa Nlamulo na wataana ahooleliwaka ni Moise, ale aniirela mpantta wataana wa naanano aatthokihiwa ni Yesu yoowo ori Muru wa muloko.​—aÉf. 1:22.

13, 14. (a) Wataana wa naanano onivarihana sai ni Omwene? (b) Etthu xeeni enitthuneya wira aIsarayeli a omunepani awerye olamulela ni Kristu wiirimu?

13 Wataana wa naanano onivarihana ni Omwene okhala wira onookumiherya nloko noowaarya nenlo nirina eparakha ya okhala mamwene ni anamukuttho a Omwene wa wiirimu. Nloko nno, nikhanle mpantta wa nenli wa osuulu wa Abrahamu. (aGal. 3:29) Tthiri wataana wa naanano onilipiherya nivarihano na Abrahamu.

14 Yookhala etthu ekina voohimya sa Omwene enitthuneya otthokiheriwa nlelo. Wataana wa naanano onnikumiherya nloko na aIsarayeli a omunepani ni eparakha ya atthu a nloko nlo orowa ‘olamulelaka ni Kristu’. Noohala nivarihano nikina nintthuneya opakiwa wira atthu ale anrowa olamulelaka ni Kristu Momweneni mwawe awerye okhala mamwene ni anamukuttho a wiirimu.

WATAANA WEIWO ONIWEEMERERYA ATTHU AKINA OLAMULELA NI KRISTU

15. Nivarihano xeeni Yesu mwaneene aapanke awe ni atthareli awe oororomeleya?

15 Nuumala okumiherya Niira na Yoolya ya Ohiyu y’Apwiya, Yesu aahipaka nivarihano ni arumeyi awe oororomeleya, nenlo ikwaha sinceene nnihimmwa okhala wataana wa Omwene. (Mmusome Luka 22:28-30.) Moovirikana ni mavarihano makina, yaawo Yehova oniirela awe mpantta, nla nivarihano naapakiwe ni Yesu mwaneene ni atthareli awe oowoottihiwa. Okathi aalavunle awe wira “Vano, ntoko Atithi sikivahalyaya omwene”, Yesu woonasa wene aahimya nivarihano nenne Yehova aapanke awe nuuwo wira onrowa okhala “mulipa a mukuttho a mahiku othene, enamuna y’onámukuttho wa Melikhisedeki”.​—aHé. 5:5, 6.

16. Etthu xeeni enikumiheriwa ni nivarihano na Omwene enaaphwanyiha mureerelo maKristau oowoottihiwa?

16 Arummwa ale 11 oororomeleya ‘ti yari ni Yesu okathi wehereriwe awe’. Nivarihano na Omwene naahaaroromeliha wira awo yaarowa okhala ni Yesu wiirimu ni okilaathela ihice alamulelaka ntoko mamwene ni arumeelaka ntoko anamukuttho. Masi khahiyo arumeyi ale 11 paahi yaarowa okhalana eparakha eyo. Yesu aahikhumelela mwa yowoonihiwa ya murummwa Yohani ni khumuhimeerya so: “Ale anrowa oxintta, miyo kinimwavaha okilathi ni miyo vehijeni vaka, okhala wira ni miyo-tho koxintta, khukilathi n’Atithi aka vehijeni vaya”. (Wis. 3:21) Tthiri, nivarihano na Omwene nipakiwe ni maKristau oowoottihiwa 144.000. (Wis. 5:9, 10; 7:4) Nivarihano nla ninnaaphwanyiha ehakhi ya orowa olamulelaka ni Yesu wiirimu. Awo anilikana ni muthiyana oowaakameliwa onikhuma emusi yoovuwa yoowo onirowa otheliwa ni mwene onilamulela ni ovahiwa ikuru sa olamulela hoothe. Tthiri, Biibiliya onaahimya maKristau oowoottihiwa okhala “muthiyana òwakameliwa” a Kristu, “mwali” oohipaceriwa oleiheriwe otheliwa ni Kristu.​—Wis. 19:7, 8; 21:9; 2 aKor. 11:2.

NWEHERERYEKE OMWENE WA MULUKU NI NROROMELO NOOLIPA

17, 18. (a) Xontte muhimye mavarihano 6 athokorenrye ahu anivarihana ni Omwene. (b) Xeeni vanitthuneya ahu okhalana nroromelo noolipa voohimya sa Omwene?

17 Mavarihano athokorenrye ahu miru iya miili annivarihana ni mpantta mmosa wala sinceene sa Omwene. (Nwehe ekaaxa eni “Moota Muluku Onrowa Awe Waakhwaniherya Yoolakela Awe”.) Eyo enittittimiherya wira marehereryo a Omwene anlipa ni mavarihano awo. Tthiri nihaana mathowa maalupale anniiriha ororomela moomalela Omwene wa Mesiya wira owo tokhanle ekaruma Muluku enivarihela awe muteko wira aakhwaniherye yoolakela awe yoopacerya ya elapo ela ni apinaatamu.​—Wis. 11:15.

18 Niireke aakhala mathowa anniiriha ohoverya wira Omwene onoowerya okumiherya mareeliho oohimala wa apinaatamu? Ni nroromelo noolipa saana, hiyo nihaana olaleyaka Omwene wa Muluku okhala wira tonrowa omala-maliha mixankiho sa apinaatamu. Nto nrowe nikhalele nthiti waalaleerya atthu akina ekeekhai eyo!​—Math. 24:14.

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha