Mmutakiheke Ole Onileihenrye Ekumi Ehinimala
“Mutthareke mwettelo wa Muluku, okhala wira mw’àn’awe òphentiwa”.—AÉF. 5:1.
MUNOOWERYA OTTHOKIHERYA?
Mwa inamuna xeeni Yesu oonihenrye awe mikhalelo sooloka sa Yehova?
Ninrowa otakiha sai mikhalelo sooloka sa Yehova ntoko niphento nawe?
Xeeni vanitthuneya ahu okhapelela muupuwelelo ahu?
1. Owerya xeeni onnikhaliherya otakiha makhalelo ooloka a Muluku?
YEHOVA oonivaha owerya wa wiihela nipuro na atthu akina. Okhala wene hiyo ninniwerya woona makhalelo ooxankiha arinaawe mutthu mukina masi ahitonko onikhumelela. (Mmusome aÉfeso 5:1, 2.) Nto ninrowa orumeela sai yoovaha ela ya Muluku? Ninrowa orumeela sai wira ehinikumiherye maxakha?
2. Yehova onoonela sai mixankiho sinnikhumelela?
2 Moohaaniherya, hiyo ninnitteeliwa murima mwaha wa osuwela wira Muluku ooleiherya ekumi ehinikhwiwa wiirimu wa alipa oowoottihiwa oororomeleya ni ekumi yoohimala valaponi wa “ipwittipwitthi sikina” soororomeleya sa Yesu. (Yoh. 10:16; 17:3; 1 aKor. 15:53) Nnaamwi olelo ekumi eryeene yooxankiha, tthiri khiivo etthu eniwerya opahula ekumi ehinikhwiwa wiirimu wala ekumi yoohimala valaponi. Yehova onnoona mixankiho sotheene sinnikhumelela, ntoko siisaale saawenrye awe woona mixankiho saarina aya aIsarayeli weepotthani wEjiitu. Tthiri Yehova: ‘anaphenta vanjene, khwamorela ikharari’, moovelavelani mwaya motheene. (Yes. 63:9) Nuuvira iseekulu sinceene muhoolo, aYuda yaaniwoova awanani aya nto khiyooceela otthikela oteka etemplo, masi Muluku aahimmye so: “Ale anahaxa atthu aka, annikiveha yomi ene”. (Zak. 2:13) Ntoko siisaale maama onimoonela awe othunku mwanawe mwaamukhaani, Yehova onniphavelexa waakhaliherya atthu awe. (Yes. 49:15) Tthiri Yehova onniwoonela othunku atthu vanakhala wira itthu iye sinaakhumelela sinimukhumelela yoowo, nave hiyo noovahiwa owerya iwo.—Esal. 103:13, 14.
MOOTA YESU OONIHENRYE AWE OPHENTA WA MULUKU
3. Exeeni enooniherya wira Yesu aari oomoriwa ikharari?
3 Yesu aaniwerya woona itthu saawereya atthu akina, hata itthu iyo sahaatonko omwiiraneela. Mwa ntakiheryo atthu pure a mahiku ale yaakhala awoovaka makhulupale a etiini, yaawo yaawoka ni waareya miritti soolemela mwaha wa sooruma sa apinaatamu yaakhanyererya aya otthara. (Math. 23:4; Mar. 7:1-5; Yoh. 7:13) Yesu khaawoova ni khaawokiwe ni atthu awo, masi owo aaniwerya woona wira makhalelo ale yaari oohaaxa vanceene nnaamwi ahaarina muxankiho ole. Tivonto, “Ònaka mittitthi s’atthu, ahakhupanyerya n’uthunku, okhala wira yari òthwelela ni ònyanyaliwa, ntoko ipwittipwitthi sihikhalanne makampusi aya”. (Math. 9:36) Voolikana ni Tiithi awe, Yesu toophenta ni toomoriwa ikharari.—Esal. 103:8.
4. Yesu oonela sai itthu saahaaxa atthu akina?
4 Okathi Yesu waawoona awe atthu ahaawaka, owo anooniherya waaphenta wawe. Nto owo aahooniherya moomalela niphento na Tiithi awe. Nuumala weetta mukwaha muulupale woolaleerya, Yesu ni arummwa awe yaaphavela orowa nipuro noomaaleleya wira yaphumurye vakhaani. Masi mwaha wa owoonela othunku atthu yaamulipelela, Yesu aahirumeela okathi owo wira ‘owixuttihe itthu sinjene’—Mar. 6:30, 31, 34.
NINROWA OTAKIHA SAI OPHENTA WA YEHOVA?
5, 6. Naathokoryeryeke sai anamwaattamanani ahu naaphavelaka otakiha ophenta wa Muluku? Nvahe nlikanyiho. (Nwehe elatarato yoopacerya.)
5 Hiyo nnoowerya otakiha ophenta wa Muluku mwa enamuna enaathokorerya ahu ale yaattamanne ahu. Nlikanyihe so: Nkamuupuweleni Kristau mmosa onrowa ahu omwiirelaka, onwehexexaka munna mmosa owunnuwela ohiniwerya osoma mwaha woowi khoniwerya woona. Munna owo khoniwerya-tho weetta orowaka olaleerya empa ti empa. Alani onnuupuwela masu a Yesu yaawo ani: “Etthu enosivelani wireliwa n’atthu akina, nwireleke yeyo akhw’inyu”. (Luka 6:31) Nto Alani onniikoha so: ‘Exeeni eniphavela aka wira atthu akiireleke’. Waakhula onimukhumelela ti wira ‘Miyo kaaphavela wira okhumelele mutthu onrowa ommana boola ni miyo’! Masi munna ole oowunnuwela khoniwerya orowa ommana boola ni yena. Masu a Yesu anooniherya wira hiyo niikoheke so: ‘Exeeni yaarowa okisivela miyo wiireliwa vaakhanle wira kirina makhalelo arina awe namwaattamanani aka?’
6 Moone wira Alani khahiyo mutthu oowuuluvala, masi owo onniwerya woona muxankiho ohitonko omukhumelela. Owo onninweha munna ole oowunnuwela ni onninwiriyana moopixa murima. Vakhaani-vakhaani, Alani onnipacerya woona wira ti vooxankiha mutthu oowunnuwela omusoma Biibiliya wala weetta orowaka olaleerya empa ti empa. Okathi Alani oniweha awe muxankiho orina awe munna ole oowunnuwela, owo onniwerya woona etthu enireerela awe opaka wira omukhaliherye, nto onniphavela omukhaliherya. Hiyo nnoowerya wira siiso. Wira nitakihe niphento na Muluku, hiyo nihaana wiihelaka nipuro na munnihu owo.—1 aKor. 12:26.
7. Hiyo ninrowa waasuwela sai oratteene atthu akina wira nisuwele mixankiho sirina aya?
7 Khivanikhweya khula okathi woona etthu enaawereya atthu akina. Anamunceene aakhalana mixankiho sihinisuwela ahu. Akina annihupaareya mwaha wa ovulala, oretta wala wuuluvala. Akina aniwanana oriipiwa murima, woova khula etthu, wala annihaawa mwaha wa opuheriwa waakhumelenle khalai. Aakhala akina anikhala ntthoko niri atthu aneetta itiini soovirikana wala anaahuwa mekhaya anamwane. Khula mutthu ookhalana muxankiho awe, ni okathi mukina onikhala yoole ohinakhalane ahu. Mmakhalelo awo ninrowa otakiha sai ophenta wa Muluku? Nihaana waawiriyana oratteenexa wira niiwexexe muxankiho orina aya atthu akina, pooti vakhalaka vakhaani paahi. Eyo enoonikhaliherya otakiha ophenta wa Yehova ni opaka etthu enitthuneya wira nimukhaliherye mutthu owo. Khula mutthu orina muxankiho woovirikana ni mukina, masi hiyo nnoowerya ovaha nikhaliheryo na omunepani ni inamuna sikina sa waakhaliherya.—Mmusome aRoma 12:15; 1 Pedru 3:8.
MUTAKIHE OREERE MURIMA WA YEHOVA
8. Exeeni yaamukhalihenrye Yesu waareerela murima atthu?
8 Mwaana a Muluku aahimmye so: “Tthiri Muluku t’òwarerela murima ale ahinimuxukhuru n’ale òtakhala murima”. (Luka 6:35) Mwekeekhai, Yesu aahitakiha oreera murima wa Muluku. Exeeni yaamukhalihenrye Yesu wira siiso? Owo ahaakhapelela mooreera murima atthu mwaha wa opaceryaka wuupuwelela moota yaarowa aya woonela atthu awo ele yaarowa awe olavula wala opaka. Mwa ntakiheryo, muthiyana mmosa aasuweliwa okhala natampi aahimwaattamela Yesu onarapiha inawu sawe ni maithori. Yesu ahoona wira muthiyana ole aahittharuwa itampi sawe, ni wira omoomola muthiyana ole waarowa omukumiherya oriipiwa murima vanceene ni aarowa wooniherya ohiloka. Ohiya-vo owo aahimuttottopela ni omulevelela. Okathi nFarisi aananariwe awe mwaha wa ele yaakhumelenle, Yesu aahimulavuliha mooreera murima.—Luka 7:36-48.
9. Exeeni enrowa onikhaliherya otakiha oreera murima wa Muluku? Nvahe ntakiheryo.
9 Ninrowa otakiha sai oreera murima wa Muluku? Murummwa Paulo aalempe so: “Vano, murumeyi Àpwiya ahiwaneké; masi ohana warerela murima atthu othene”. (2 Tim. 2:24) Mutthu ooreera murima onnisuwela moota woomukhapelela khula mutthu wala khula mwaha wira osyake waanyonyiha atthu akina. Muupuwelele moota mukhanle anyu owooniherya oreera murima mmakhalelo ala anittharelana: Omutekoni mukhulupale anyu khonivara oratteene muteko awe. Mwaarowa opaka exeeni? Munna yoole ohiiye khalai orowa omuthukumanoni, nto onarwa mukwaha woopacerya. Mwaarowa omulavuliha sai? Mmutekoni woolaleerya, mwaneene etthoko onilavula so: “Nkirina okathi woolavula ni nyuwo nenna-va”. Niireke naammuttittimiha? Vatthokoni vahu, ole othelanne ahu onninikoha wira: “Xeeni muhikihimeeryaka palano ampanke anyu a eSaabadu?” Niireke nammwaakhula mwa enamuna yooreera murima? Mwaha wa wiihela nipuro na atthu akina ni wuupuwelela moonelo wa atthu awo voohimya sa ele enrowa ahu ohimya wala opaka, hiyo nnoowerya osuwela enamuna yooreerela yoolavula ni opaka itthu wira nitakihe oreera murima wa Yehova.—Musome Miruku 15:28.
MWAATAKIHE AKHILI A MULUKU
10, 11. Exeeni ekhanle oonikhaliherya waatakiha ankhili a Muluku? Nvahe ntakiheryo.
10 Owerya wahu wuupuwela itthu hata iye sihinawehe ahu onninikhaliherya-tho waatakiha ankhili a Yehova wira niweryeke woona ele enirowa aya okumiherya muhoolo itthu sinipaka ahu olelo. Ankhili ti mukhalelo muulupalexa orina awe Yehova, ni owo aphavela vale onniwerya woona oratteene vahinatthi khula etthu enrowa wiiraneya muhoolo. Ekeekhai wira ankhili arina ahu khaniphiya vaavo, masi nnoowerya wuupuwelela etthu ekhanle ookhumelela mwaha wa etthu enrowa ahu opaka. Nloko na Isarayeli khinaawenrye woona ele yaarowa okhumelela mwaha wa ohimwiiwelela waya Muluku. Nnaamwi Muluku aapanke itthu sinceene sooloka mmureerelo aya, Moise aanisuwela wira awo yaarowa opakaka itthu soohiloka ohoolo wa Yehova. Olavulaka ohoolo wa muloko wotheene wa Isarayeli owo aahiromola masu aniphwanyaneya nsipo nla nni: “Atthu a Isarayeli kharina miruku; ti nloko nihirina ankhili. Yàri n’ankhili, yamutthokelela itthu sàkhumelenle; yamusuwela mulattu w’otakhaliwa waya”.—Otum. 31:29, 30; 32:28, 29.
11 Wira naatakihe ankhili a Muluku, nihaana wuupuwelela wala omananiha oweha ele enrowa okhumelela mwaha wa ele enipaka ahu. Vakhala wira hiyo nnimuuryana, nihaana osuwela wira atthu asivelanne pooti waakuva omorela muraakho wa orupihana ahithelanne. Nto muhimpakeke palano wala khula etthu yaarowa okhweiherya ohonona wataana wanyu wooloka ni Yehova! Nto nihaana opaka itthu moovarihana ni masu ala ari mBiibiliyani ani: “Mulipa-ànkhili onnona yowopiha, anahuluwa; mulolo onnikumana vohupuwela, khutakhaliwa”.—Mir. 22:3.
MUSYAKE MUUPUWELELO WOOHILOKA
12. Moota xeeni muupuwelelo ahu okhanle awe oonipahula?
12 Musuweli onnoona wira muupuwelelo onilikana ni mooro. Mooro warumeeliwa saana onnikumiherya mireerelo ntoko vaavale vanaapeya ahu yoolya. Masi mooro wiiva vakhala wira onirumeela moohithokoreriwa saana, onoowerya opaha enupa ni owiiva atthu ari memmo. Vamosaru, muupuwelelo pooti onikhaliherya omutakiha Yehova. Masi muupuwelelo pooti onikumiherya maxakha vakhala wira nnuupuwela itthu soohiloka. Mwa ntakiheryo, vakhala wira nookhalana yoolema ya wuupuwela miteko sa etampi, eyo yaarowa oniiriha opaka itthu iyo soohiloka sinuupuwelela ahu. Mwekeekhai, ohela mmuupuweloni mwaha itthu soohiloka onnihonona makhalelo ahu ooloka oomunepani!—Mmusome Yakobo 1:14, 15.
13. Enamuna xeeni ya ekumi woonasa wene yaaphavela awe Eva?
13 Nkahaya mmuupuwele muthiyana oopacerya opattuxiwa, Eva, owo aahihela mmuruni mwawe yootthuna ya olya muhokorokho wookhoottihiwa “onsuweliha oreriwa n’utakhaliwa”. (Maph. 2:16, 17) Enowa ele yaamuhimeeryale so: “Nnari, khamunokhwa! Muluku orosuwela wira nihiku ninkelanyu olya, maitho anyu anotthukuwa, nyuwo munokhala ntoko Muluku, musuwelaka oreriwa n’utakhaliwa”. Nto Eva “ahona wira mihokorokho sa mwirí ule sanirèrela olya; awehexexaka sanimukumiha murima”. Exeeni yaakhumelenle? Owo “T’arukunlyawe muhokorokho mmosá, khulya; ahinvaha-tho iy’awe arinawe, n’uwo-tho khulyaka”. (Maph. 3:1-6) Eva anoona wira yaahikhala etthu yooloka yaahimmwale ni muupuwelo wa Satana. Owo oona wira ohiya omakela ohimeeriwaka paahi ele eri yooloka ni yoohiloka, vano aarowa opakaka yoothanla eyo mmansawe. Masi muupuwelelo ole wookumiherya maxakha maalupale! Mwaha wa yoottheka ya Adamu, “okhwa ohaphwanya atthu othene, okhala wira atthu othene àttheka”.—aRom. 5:12.
14. Moota xeeni Biibiliya onnikhaliherya awe osyaka mweettelo woohiloka?
14 Etampi ya Eva ojardim wEedeni khiyaahela muhina orupihana aheemereriwe. Masi, Yesu oonilopola wira nihiheleke mmuupuweleloni mwahu itthu sinooniherya mweettelo wa ekhapa. Owo aalavunle so: “Ole oninweha muthiyana anwereihaka murima, òraruwana muthiyan’owo ni murima”. (Math. 5:28) Nave murummwa Paulo onnilopola so: “Muhetteleké makhalelo anyu òtakhala; muhiphaveleleké erutthu itthu sininlelaya”.—aRom. 13:14.
15. Mihakhu sa enamuna xeeni sinireerela ahu wiithukumanyerya, ni nthowa xeeni?
15 Enamuna ekina yowoopiha ti wuupuwelela wira mutthu owo onookhala oothaaciri vanceene nto ohiyeke omwiiwelela Muluku. Tthiri mihakhu sa athaaciri “ntthyawelo naya, annupuwela wira ti makokoro òlipihiwa”. (Mir. 18:11) Yesu aahihimya nlikanyiho nnooniherya oriipiha waya murima makhalelo a mutthu “onìthukumanyerya mihakhu, ahinaphavela okhala thajiri vamaithoni va Muluku”. (Luka 12:16-21) Yehova onnitteeliwa murima vaavo vanipaka ahu itthu sinimusivela. (Mir. 27:11) Tthiri ninnitteeliwa murima mwaha wa osuwela wira noopaka etthu enimusivela vaavo nniithukumanyerya ahu “mihakhu wirimu”! (Math. 6:20) Mwekeekhai wataana wooloka ni Yehova tokhanle muhakhu muulupalexa onireerela ahu okhalana.
OXINTTA ITTHU SINNIXANKIHA MMUUPUWELONI
16. Enamuna xeeni ennikhaliherya ovukuwa oxanka wahu?
16 Moone moota naarowa ahu okhala oxanka vakhanle wira wimananiha wahu wotheene ti othukumanyerya “mihakhu vathí-va”. (Math. 6:19) Yesu aahirumeela nlikanyiho ophavelaka wooniherya wira ‘weteteyexa n’itthu sa vathí ni wototha wa muhakhu’ onoowerya ovuvurya masu a Omwene. (Math. 13:18, 19, 22) Akhale ale anixankiheya mwaha wa musurukhu wala nnaari, atthu akina annixanka yuupuwelaka wira enimwaakhumelela etthu yootakhala. Masi othanana moota owo pooti onikumiherya oretta mwerutthuni hata omunepani. Nimuroromele Yehova ni nuupuweleke wira: “Ovelavela onnimuripiha murima mutthu; nulumo nowepesa ninnimuhihimuxa”. (Mir. 12:25) Masu oolipiha anilavuliwa ni mutthu onnoonela othunku annintteeliha murima. Waaleela esiiri ahu anamuyari, ole othelanne ahu, wala mpatthani onimuroromela ahu, yoowo oniwerya woona itthu mwa enamuna sinoonela awe Muluku, onoonikhaliherya ovukula oxanka wahu.
17. Yehova onnikhaliherya sai oxintta mixankiho sahu?
17 Khuuvo mutthu onisuwela oxanka wahu onvikana Yehova. Murummwa Paulo aalempe so: “Muhukhuwé mwaha w’etthu p’itthu. Vano, okathi wothene, nweliherye mavekelo anyu wa Muluku mmulompaka, munvaraka metto, mmuxukhuruku-tho. Siso murettele wa Muluku, onvikana osuwela wa mutthu, onosuka mirima sanyu n’iroho sanyu mwa Yesu Kristu”. (aFil. 4:6, 7) Musuweleke wira aakhala annikhaliherya wira ehiniphwanye ehasara ya omunepani, anihela muhina anna, axitokweene, murumeyi oororomeleya, malaikha, Yesu, ni Yehova.
18. Moota xeeni muupuwelo onnikhaliherya awe?
18 Ntoko noonale ahu, muupuwelelo onoowerya onikhaliherya otakiha makhalelo a Muluku ntoko ophenta. (1 Tim. 1:11; 1 Yoh. 4:8) Hiyo ninrowa okhala oohakalala vakhala wira nnimooniherya niphento na ekeekhai, othokorerya ele enrowa okumiheriwa ni itthu sinipaka ahu ni osyaka oxankiheya ni khula etthu yaarowa oniiyerya ohakalala wahu. Vano nrowe nirumeele saana owerya ovahiwe ahu ni Muluku wa oweha itthu sihinooneya siniweherya ahu ohoolo, ni otakiha oreera murima, ophenta ni otteeliwa murima wa Yehova.—aRom. 12:12.