Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • mwbr23 Março ipaax. 1-9
  • Ireferensia sa Okumi ni Orummwa Ahu Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Ireferensia sa Okumi ni Orummwa Ahu Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni
  • Referensia sa Okumi ni Orummwa Ahu Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni—2023
  • Miru Saamukhaani
  • 6-12 ya Março
  • 13-19 ya Março
  • 20-26 ya Março
  • 27 A MARÇO – 2 A ABRIL
  • 10-16 ya Abril
  • 17-23 ya Abril
  • 24-30 ya Abril
Referensia sa Okumi ni Orummwa Ahu Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni—2023
mwbr23 Março ipaax. 1-9

Ireferensia sa Okumi ni Orummwa Ahu Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni

© 2022 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

6-12 ya Março

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | 1 WAHALA 23-26

“Okokhoreliwa Muluku Mutemplo Waari Wootthokiheya”

it-2 epaax. 223 etti. 4

Alevi

Davidi aahitthokiha oratteene muteko wa aLevi, aathanlaka atthu yaarowa waaweherya aka anamuteko, makhulupale, alipa-oophuka ni alipa-oosuka mihakhu. Nave aahaathanla alevi anceene wiira yaakhaliheryeke anamukuttho mutemplo, nivate na etemplo ni opuro waalyiwa. Nave-tho aahaathanla alevi akina wiira akhaliheryeke muteko wa mukuttho, waareeriha atthu, ophima itthu saakhanle ni makwarta. Moolikanasa ni muteko wa anamukuttho, Davidi nave aahipaka ikrupu 24 sa alipa-oowiipa, yaawo yaaranttelana. Nto saahivonyiwa isorti wiira osuweliwe khula muteko mutthu aareerela awe ovara. Nave yaanirumeeliwa enamuna eyo wiira osuweliwe khula kwaarta mukhora aarowa awe okhalaka. — 1 Wah. 23, 25, 26; 2 Wah. 35:3-5, 10.

it-2 epaax. 897 etti. 25

Alipa a Mukuttho

Wiira avareke muteko mutemplo, alipa a mukuttho yaahitthokihiwa atthariwaka mukhulupale aya. Nave wiira atthu akina athanleliwe muteko, sanivonyiwa isorti. Okhala wiira saari ikrupu 24, khula ekrupu yaavara esumana emosa, nto khula ekhurupu yaavara ikwaha piili vamwaakhani. Vannooneya wiira okathi wa ifesta, anamukuttho ootheene yaanivara muteko, maana okathi owo atthu yaanivaha mikuttho sinceene sintoko yiiraneyale aya nihiku aavahereriwe awe Muluku etemplo. (1 Wah. 24:1-18, 31; 2 Wah. 5:11; mulikanyihe ni 2 Wah. 29:31-35; 30:23-25; 35:10-19.) Namukuttho aaniwerya ovara miteko sikina, akhala wiira miteko iyo khisaarowa ohonona miteko aathanleliwe awe. Moovarihana ni soolema sa alipa oowiixuttiha nlamulo, mahiku a Yesu anamukuttho khiyaareere ti maana aya muteko wa khula esumana waakawanyiwa aya sitthariwaka imusi saya. Nto khula emusi yaanivara nihiku nimosa vasumanani wala mahiku manli moovarihana ni nummeru na atthu a emusi eyo.

it-2 epaax. 430 etti. 6

Wiipa

Okathi aalokiherya awe muteko waarowa ovariwaka mutemplo mwa Yehova, Davidi aahaathanla alevi 4.000 wiira akhale alipa oowiipa. (1 Wah. 23:4, 5) Eriyari ya alevi awo, 288 yaari ‘orattela owipela Apwiya’. (1 Wah. 25:7) Mareheryo awo oowiipa yaahooleliwa ni alopwana araru oorattela wiipa Asafi, Hemani ni Yedutuni (woonasa wene yoowo iitthaniwa Etani). Okhala wiira alopwana ala yaari osuulu wa anamwane araru a Levi, Gerixoni, Kehathi ni Merari, imusi iyo sootthaaru saanikhaliherya muteko woowiipa mutemplo. (1 Wah. 6:16, 31-33, 39-44; 25:1-6) Anamwane a alopwana ale araru yaari 24, ootheene aya yiirela mpantta ekrupu ya alopwana ale oorattela wiipa 288. Khula mwaana, aanithanliwa sivonyiwaka isorti wiira ohooleleke ekrupu emosa ya alipa oowiipa. Khula ekrupu yaahoolela aya, yaahikhala alopwana 11 ‘oorattela’ wiipa yaathanliwe eriyari ya anaaya aahiiso alevi akina. Eriyari ya alopwana ala 288, alevi oosuwela wiipa ntoko anamukuttho yaakaiwale ikrupu 24. ([1 + 11] × 24 = 288). Nto akhala wiira alopwana ale yaaxuttihiwa wiipa 3.712 yaahanle, yaarowa okaiwa moolikanasa yaanvikana alopwana 155 khula ikrupu iye 24. Khula mulopwana oosuwela wiipa aahikhalana alevi 13 wiira owiixuttiheke wiipa. (1 Wah. 25:1-31) Okhala wiira alipa a mukuttho ti yoopa malope, eyo enooniherya wiira yaamuncererya nummeru na alevi yiipa masipo. — 2 Wah. 5:12; mulikanyihe ni Moth. 10:8.

it-2 epaax. 683 etti. 2

Makwarta

Mutemplo. Mwene Davidi, ohinatthi okhwa, aahaatthokiha alevi ni atthu yaarowa ovaraka muteko mutemplo, waahela muhina makwarta 4.000. Khula ekrupu ya makwarta awo yaanivara mahiku 7. Awo yaanikhapelela empa ya Yehova ni yaaniweha vakhala wiira mikhora saanihuliwa ni owaliwa okathi wooreerela. (1 Wah. 9:23-27; 23:1-6) Ohiya paahi okhala makwarta, akina yaanikhapelela soovaha saruuhiwa ni atthu wiira sirumeeliweke mutemplo. (2 Mam. 12:9; 22:4) Muhoolo mwaya, okathi mulipa amukuttho Yehoyada aamuthanlale awe Yowasi wiira okhale mwene yaahithanliwa makwarta wiira aweheryeke mikhora sa mutemplo ni amukhapeleleke mmiravo Yowasi wiira ohitupheliwe ni pwiyamwene ootakhala Ataliya yoowo aaphavela omwaakha emwene. (2 Mam. 11:4-8) Okathi mwene Yosiya aamala-malinhe awe okokhoreliwa ilatarato, makwarta yaahimukhaliherya okumiherya ota wa etemplo itthu saarumeeliwa wiira okokhoreliwe Bayali. Nuumala-vo saahipahiwa ota wa epooma. — 2 Mam. 23:4.

Itthu sa Efaita sa Mbiibiliyani

w22.03 epaax. 22 etti. 10

Okokhorela Weekeekhai Onimuncererya Ohakalala Wanyu

10 Ninnimukokhorela Yehova, okathi nniipa ahu ni anna. (Esal. 28:7) Aisarayeli yaanithokorerya wiipa ntoko mpantta wa okokhorela waya. Mwene Davidi aahaathanla alevi 288, wiira yiipeke mutemplo. (1 Wah. 25:1, 6-8) Nave olelo-va, ninnooniherya omphenta wahu Muluku niipaka isipo soottottopela. Khivanitthuneya okhala mutthu oorattela wiipa. Mwa ntakiheryo: Ekeekhai wiira okathi ninlavula ahu, “otheene ahu ninnittheka ikwaha sinceene”, masi eyo khennikhoottiherya olavula okathi wa mithukumano sa mmulokoni ni okathi woolaleerya. (Yak. 3:2) Moolikanasa, nihaana omuttottopela Yehova niipaka isipo, hata nuupuwelaka wiira khaninsuwela wiipa saana.

13-19 ya Março

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | 1 WAHALA 27-29

“Paapa Onnimwiixuttiha Mwanawe Mwaha Womphenta”

w05 15/2 epaax. 19 etti. 9

Nivarexexe Mukhalelo Ahu wa Ekristau

9 Mukupaliki ikeekhai sa mbiibiliyani. Waataana wahu ni Yehova pooti otteettheyaka, vakhala wiira khaninsuwela saana ikeekhai sa mbiibiliyani. (aFil. 1:9, 10) Khula mukristau okhale mmiravo aahiiso oowuuluvala, ohaana oweha mmansawe akhala wiira itthu onikupali awe sinikhuma mbiibiliyani. Paulo aahaatumererya makristau makina wiira yaahaana ‘ovarerya itthu sotheene, [wiira] asuwele ele eri yooloka. Nto avarexexeke yeeyo’. (1 aTes. 5:21) Amiravo makristau ahuuwale itthoko sinimurumeela Yehova, ahaana osuwela wiira waamini waya khonlipa ni waamini wa axipapaya. Davidi aahimutumererya mwanawe Salomoni, wiira ‘omusuweleke Muluku a tiithi awe ni omurumeeleke ni murima wootheene’. (1 Wah. 28:9) Khivaaphiyerya paahi mmiravo ole Salomoni oweha moota paapa awe amwaaminni awe Yehova, owo aahaana omusuwela Yehova mmansawe ni ti yeeyo aapanke awe. Salomoni aahinvekela Muluku wiira: “Mukivahe ankhili ni miruku, wira kisuwele owettiherya orattene”. — 2 Wah. 1:10.

w12 15/4 epaax. 16 etti. 13

Mmurumeeleke Yehova ni Murima Wootheene

13 Tthiri nihoona etthu nniixutta ahu. Vannireera ovara miteko sinnikhaliha saana ni sinnihakalaliha, ntoko orowa omuthukumanoni ni orowa muteko woolaleerya. Masi omurumeela Yehova ni murima wootheene, onnihela muhina itthu sikina. (2 Wah. 25:1, 2, 27) Vakhala wiira mukristau vamurimani vawe onniphenta itthu ohiyale awe ottuli, eyo piiyo, mweettelo wa olumwenku ola, owo pooti oyeleela ompatthani awe ni Muluku. (Luka 17:32) ‘Nnoophwanelela okela Moomweneni mwa Muluku’ vakhala wiira ‘nnothanya itthu sootakhala, [ni] ovarexexa itthu sooloka’. (aRom. 12:9; Luka 9:62) Nto nihaana okhalana ephoole wiira niheemererye khula etthu ya olumwenku ola wa Satana, hata ekhalaka yooreera, evukulaka oluttuweliwa wahu miteko sa Omwene. — 2 aKor. 11:14; mmusome aFilipi 3:13, 14.

w17.09 epaax. 32 itti. 20-21

“Mwilipihe, .  . . Mpajerye Ovara Muteko”

20 Mwene Davidi aahimuupuxerya Salomoni wira Yehova aarowa okhala ni yena mpakha omalihiwa otekiwa etemplo. (1 Wah. 28:20) Tthiri Salomoni aanuupuwelela moolumo ale, nto kheemyale wira omiravo ni ohisuwela itthu sinceene omooceelihe ovara muteko ole. Ohiya-vo, aahooniherya olipa murima ni aahikhaliheriwa ni Yehova, khumaliha oteka etemplo muhina mwa iyaakha thanu na piili ni myeeri mithanu.

21 Okhala wiira Yehova aahimukhaliherya Salomoni, owo onoowerya onikhaliherya olipa murima wiira naakhaliherye atthu a vatthokoni vahu ni annihu mmulokoni. (Yes. 41:10, 13) Akhala wira nnimooniherya olipa murima nimurumeelaka Yehova, nto nroromeleke wira onoonivaha mareeliho vano ni muhoolo. Tivonto, “mwilipihe, . . . mpajerye ovara muteko”.

Itthu sa Efaita sa Mbiibiliyani

w17.03 epaax. 29 itti. 6-7

Okathi Ompatthani Ahu Oneehereriwa Aya

Davidi aahikhalana axipatthani awe akina nave yaamukhalihenrye okathi aaxankale awe. Mmosa a yaawo aari Huxayi, yoowo Biibiliya onimuhimya awe okhala “mpatthani awe Davidi”. (2 Sam. 16:16; 1 Wah. 27:33) Woonasa wene, Huxayi aavara opalasio wa mwene ni ti aakhapelela isiiri sa mwene Davidi.

Okathi Absalomi, mwaana a Davidi, aaphavela awe okuxa omwene wa tiithi awe, aisarayeli anceene yaahimukhaliherya Absalomi. Masi Huxayi khaamukhalihenrye Absalomi. Nave okathi Davidi aatthyawa awe, Huxayi aahirowa okumana ni Davidi. Davidi aahiriipiwa murima vanceene mwaha woorukunuweliwa ni mwanawe ni atthu akina aaroromela awe. Masi Huxayi khaahiyale okhala oororomeleya wa Davidi. Owo aahileva okumi awe wiira omwaakihe Davidi, wiira Absalomi ohikuxe omwene awe. Huxayi khaapanke eyo mwaha wookhala muteko awe, masi okhala wiira aari mpatthani a eekeekhai. — 2 Sam. 15:13-17, 32-37; 16:15–17:16.

20-26 ya Março

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | 2 WAHALA 1-4

“Mwene Salomoni Aahipaka Soothanla Soohiloka”

it-1 epaax. 900 etti. 3

Anakhotto

Nuumala Salomoni okhala mwene yaahikhumelela marukunuxo eriyari ya anakhotto a wisarayeli. Omwene awe waari wa murettele, masi aahincererya ikhavalo ni ikaaro. (Nwehe nuulumo noowi IKAARO.) Ikhavalo iyo sinceene saathummwa wExiitu, saahaana opakiwa ipooma isya wiira sipwehiwe ikaruma iyo sa ikhotto. (1 Mam. 4:26; 9:19; 10:26, 29; 2 Wah. 1:14-17) Masi Yehova khonareelihe muteko owo wa Salomoni, masi nuumala yena okhwa omwene awe waahikawanyeya, nto eyo yaahiiriha ohononeya ikaruma iye sa ekhotto. Muhoolo mwaya Yesaya alempe so: “Òtakhaliwa t’ale anrowa wEjitu, ephavelaka wakihiwa. Awo anniroromela ikhavalo, annìlipiha ni watta wa ikaro, annaroromela anakhavalo, mana t’òwerya: masi khanimuroromela Muluku a Isarayeli, khanaphavela Apwiya”. — Yes. 31:1.

it-1 epaax. 437 itti. 3-4

Ikaaro

Wisarayeli khisaatonko othukumanyiwa ikaaro soowaatta ovikana mahiku a Salomoni. Okhala wiira Muluku aahaalopola wiira ohikhale mwene aarowa waattiha ikhavalo vanakhala ntoko wiira ovareleleya waya waalipa ni ikhavalo seiyo. Yooruma ela yaaniiriha ohaattaka ikaaro okhala wiira ikhavalo ti saapurula ikaaro iyo. (Otum. 17:16) Okathi Samuweli aaloponle awe atthu ale, voohimya sa muritti mwene pinaatamu aarowa awe waakumiherya atthu ale, yena aahimmye so: “Owo onimwakuxa an’inyu axilopwana wira yettiheke ikaro sawe”. (1 Sam. 8:11) Okathi Absalomi, ni Adoniya yaaphavela aya waakha omwene, awo yaahiipakela ikaaro ni yaahaathanla alopwana 50 wiira etthimakeke ohoolo waya. (2 Sam. 15:1; 1 Mam. 1:5) Okathi mwene Davidi aamuxinttale awe mwene oSoba aahisuka ikaaro sa ekhotto. — 2 Sam. 8:3, 4; 10:18.

Mwene Salomoni ophavelaka waalipiha anakhotto a wIsarayeli, owo aahincererya ikaaro 1.400. (1 Mam. 10:26, 29; 2 Wah. 1:14, 17) Ohiya paahi oYerusalemu, saahikhala ipooma sikina, saasuweliwa okhala mittetthe saakhalaya-mo ikhavalo ni ikaaro. Nave ikaruma iyo sa ekhotto saakhapeleliwa ni ipooma iyo. — 1 Mam. 9:19, 22; 2 Wah. 8:6, 9; 9:25.

Itthu sa Efaita sa Mbiibiliyani

w05 1/12 epaax. 19 etti. 6

Iponto Suulupale sa Eliivuru ya Wahala a Nenli

1:11, 12. Etthu Salomoni anvekenle awe Yehova, yaahooniherya wiira miruku ni ankhili saari itthu sa efaita mwene aareerela awe okhalana. Mavekelo nnimpakela ahu Muluku aanooniherya etthu nimphavelexa ahu mookumini mwahu. Nnimooniherya wiira na atthu a miruku, vakhala wiira nnoovarerya itthu ninhimya ahu okathi nninvekela ahu Yehova.

27 A MARÇO – 2 A ABRIL

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | 2 WAHALA 5-7

“Murimaka Onookhala Muumu Mahiku Ootheene”

w02 15/11 epaax. 5 etti. 1

Muhihiye Othukumana

Okathi Davidi aari awe mwene a oYerusalemu, aaniphavela omutekela empa Yehova. Masi okhala wiira Davidi aahiwana ikhotto sinceene, Yehova aamuleelale wiira: “Nyuwo khamunrowa otekela empa nsina naka”. Ohiya-vo, Yehova aahimuthanla mwanawe Davidi iitthaniwa Salomoni wiira oteke etemplo. (1 Wah. 22:6-10) Nuuvira iyaakha 7 nnimeya etekiwaka etemplo, mwene Salomoni aahiinakurari etemplo mwaakha wa 1026 Ohinatthi Kristu Orwa. Yehova aaheemererya etemplo iyo, ohimyaka so: “Kihiiwa nivekelo nanyu ni etthu evekenle anyu ohoolo waka. Kooreeriha empa ela mutenke anyu, kiirihaka nsina naka okhala weiwo mahiku ootheene, nave maitho aka ni murima aka anrowa okhalaka weiwo okathi wootheene”. (1 Mam. 9:3) Nto akhala wiira aisarayeli yaamukhala oororomeleya wa mahiku ootheene, Yehova aamureelihaka empa ele. Masi vakhala wiira khiyaarowa omuroromelaka wa mahiku ootheene, Yehova nave aamuhiya waareeliha, ni etemplo ele ‘yampwexakasiwa ni yaamuthatuwa milepe’. — 1 Mam. 9:4-9; 2 Wah. 7:16, 19, 20.

it-2 epaax. 1093 etti. 12

Etemplo

Yoowiiraneya. Etemplo eyo yaahikhala mpakha mwaakha wa 607 Ohinatthi Kristu Orwa, nuumala-vo, yaahipwetexiwa ni anakhotto oBabilonia, yaawo yaahooleliwa ni Mwene Nabukodonosori. (2 Mam. 25:9; 2 Wah. 36:19; Yer. 52:13) Mwaha wa aisarayeli ohiya omwiiwelela Yehova ni opacerya waakokhorela amuluku eethiru, Yehova aaheemererya wiira maloko makina apwetexe muttetthe wa oYuda ni oYerusalemu. Nave ikwaha sikina maloko awo yaanikuxa mireerelo saarumeeliwa mutemplo. Nave-tho etemplo ele yaahivira iyaakha sinceene ehithokoreriwaka. Mwaakha wa 993 Ohinatthi Kristu Orwa, mahiku a Mwene Robowamu, mwaana a Salomoni, nuuvira iyaakha 33 etemplo yiinakurariwe ene, Mwene Abisakhi, a wExiitu, aahiya mireerelo sa mutemplo. (1 Mam. 14:25, 26; 2 Wah. 12:9) Mwene Asa (iyaakha sa 977-937 Ohinatthi Kristu Orwa) aanittittimiha vanceene empa ya Yehova. Masi ophavelaka omukhapelela Yerusalemu ni omala-maliha nivarihano aapanke awe ni Baasa, mwene a wIsarayeli, mwene Asa aahimuliva mwene oSiria, Beni-Hadadi I, eparatha ni eweero ya mutemplo. — 1 Mam. 15:18, 19; 2 Wah. 15:17, 18; 16:2, 3.

Itthu sa Efaita sa Mbiibiliyani

w10 1/12 epaax. 11 etti. 7

Yehova ‘Onnisuwela Mirima S’atthu Othene’

Nivekelo na Salomoni, ninninlipiha vanceene. Woonasa wene apatthani ahu aahiiso atthu akina pooti ohiiwexexaka etthu ennixankiha, aahiiso ohisuwelaka “sohawa sahu”. (Mir. 14:10) Masi Yehova onninthokorerya ni onnisuwela murima ahu. Onvekela Yehova nimuleelaka mixankiho sahu, pooti onikhaliherya ovilela mixankiho sahu. Biibiliya onihimya wiira: “Munvahererye Muluku mixankiho sanyu sotheene, maana owo onnookhapelelani”. — 1 Ped. 5:7.

10-16 ya Abril

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | 2 WAHALA 8-9

“Aahaavaha Efaita Ankhili”

w99 1/7 epaax. 30 etti. 4

Mwiimananiheke Wiira Mwaaphwanye Ankhili

Pwiyamwene a oSaba aahimananiha vanceene olevaka okathi awe ni ikuru sawe, wiira amuxukurye mwene Salomoni. Vanikhala ntoko wiira pwiyamwene ole, aakhala muttetthe olelo-va onisuweliwa okhala República do Iêmen. Okhuma muttetthe ole mpakha oYerusalemu waari mukwaha woorakama, ti maana aya pwiyamwene a oSaba vamosa ni anakhotto awe, yeettale aya ni ikamelo ikiloomo 1.600 wiira aphiye oYerusalemu. Ti nthowa naya Yesu aahimmye awe wiira owo ‘aakhuma ottaiwene’. Exeeni yaamwiirinhe pwiyamwene ole weetta mukwaha ole woorekama? Okhala wiira aaphavela “owiriyana miruku sa Salomoni”. — Luka 11:31.

w99 1/7 epaax. 30 itti. 3-4

Mukwaha Waakumihenrye Mareeliho Manceene

Pwiyamwene oSaba aaphiyale oYerusalemu ahooliwaka “ni ekrupu yuulupale ya arumeyi awe, ni ikamelo saakunxe makhura a baalsamu ni eweero yoowaatta ni maluku oowaarya”. (1 Mam. 10:2a, Biibiliya a Elapo Esya.) Atthu akina anihimya wiira “ekrupu yuulupale ya arumeyi” yaari ni pwiyamwene ole, yaahela muhina anakhotto. Tthiri eyo ekeekhai, okhala wiira pwiyamwene ole aari oottittimihiwa vanceene ni aahikuxa itthu sa musurukhu saaphiyerya imilyau sinceene.

Pwiyamwene ole aahirowa omuxukurya Salomoni, okhala wiira aahiiwa ovuwa Salomoni aarina awe “mwaha wa nsina na Yehova”. Nto pwiyamwene ole khaarowale omwiira nakoso paahi. Eyo enooniherya wiira etthu yuulupale yaamwiirinhe pwiyamwene ole orowa omuxukurya Salomoni, okhala wiira aaphavela owiiwa ankhili a Salomoni wala wiixutta sa Yehova. Woonasa wene, owo aapanke eyo mwaha woophavela omusuwela Muluku aamuhavinre awe, maana aakhuma nloko na Semi aahiiso Khami, yaawo yaamurumeelale Yehova khalai.

w99 1/7 epaax. 30 etti. 3

Mukwaha Waakumihenrye Mareeliho Manceene

Pwiyamwene a oSaba, nuumala owiiwa ankhili ni oweha mihakhu saarina awe mwene Salomoni, owo “ahithikileya muthana”. (1 Mam. 10:4, 5) Atthu akina anikupali wiira moolumo awo, anitaphulela wiira pwiyamwene ole “saahimmalela iphumu”. Nave musomi mmosa onihimya wiira woonasa wene pwiyamwene ole aahitiximayari. Moohicikha etthu yiiraneyale, pwiyamwene ole aahitikinihiwa vanceene ni itthu aiwale ni oonale awe. Nave owo aahimmye wiira arumeyi a Salomoni yaari oohakalala mwaha woowiiwa ankhili a mwene, ni khunvuwiha Yehova mwaha woomukhaliha Salomoni mwene. Nuumala-vo, owo aahinvaha mwene itthu sa musurukhu munceene aaruuhale awe. Eweero paahi anvahale awe mwene, olelo-va musurukhu aya wamphiya ibilyau 2 ni imilyau 520. Nave mwene Salomoni aahinvaha pwiyamwene a oSaba “itthu sootheene aaphavela awe ni aavekenle awe”. — 1 Mam. 10:6-13, Biibiliya a Elapo Esya.

it-2 epaax. 917 etti. 26

Salomoni

Nuumala pwiyamwene a oSaba oweha oreera wa etemplo, empa Salomoni aatenke awe, eyoolya yaakhala vameesa vawe, ikuwo saawara aya anamuteko awe, ni mikuttho saavahawe khula nihiku, owo “ahithikileya muthana”. Nuumala-vo, khuhimya so: “Kinnona wira kahilèliwa itthu vakhani pahi, kophwanya sulupale. Osuwelexa wanyu n’ankhili anyu khweli sinnivikana iye sinsuwanyeya mulaponi n’atthu, seiyo miyo sìwalyaka”. Nuumala-vo, aahaattottopela arumeyi a mwene. Nto eyo yaahimwiiriha onvuwiha ni omuttottopela Yehova, yoowo oonihenrye waaphenta wawe aisarayeli omuthanlaka Salomoni ntoko mwene, wiira aaphukeleke atthu mwa xariya. — 1 Mam. 10:4-9; 2 Wah. 9:3-8.

Itthu sa Efaita sa Mbiibiliyani

it-2 epaax. 1159 etti. 3

Ehice

Nnaamwi yaakhanle mamwene manceene yaalamulenle wisarayeli, Biibiliya onihimya paahi moota yaari aya ehice ya mwene Salomoni. (1 Mam. 10:18-20; 2 Wah. 9:17-19) Woonasa wene, ehice ya “Esaala ya Ophukela”, yaakhala epreedio yaattamenle mwaako Moriya, oYerusalemu. (1 Mam. 7:7, Biibiliya a Elapo Esya.) Eyo yaari ‘ehice yuulupale ya maino a etthepo, ni yaasirikiwe ni eweero yooreerihiwa, yaahikhala etthu yoovilikeya yaakhunela ehice eyo, ni yaahikhalana miyoono miili’. Nnaamwi yaarumeeliwe maino a etthepo, wiira epakiwe ehice ele, vanikhala ntoko wiira saahirumeeliwa-tho ithaapwa ni eweero yooreerihiwa. Masi mutthu aaweha vakhala ntoko wiira ehice eyo, yaapakiwe ni maino a etthepo paahi ni eweero. Nuumala Biibiliya ohimya wiira ehice eyo yaahikhalana iwelelo 6, nave-tho onnincererya oriki: “Saahiheliwa ilatarato sa amwatto anli yaapakeliwe mmiyoononi memmo. Nave iwelelo iyo thanu ni emosa saahipakeliwa amwatto muloko ni anli ipantte soopiili”. (2 Wah. 9:17-19, PIIPILIYA Emakhuwa.) Ilatarato iyo sa akharamu saataphulela okhulupale. (Maph. 49:9, 10; Wiis. 5:5) Nave vanikhala ntoko wiira akharamu ale 12 yaathoonyerya maloko 12 a wisarayeli, yaawo yiiwelela okhulupale wa mwene Salomoni. Nave-tho naahikhala nipuro noonyakela nenlo naakhala veehiceni. Ntoko Biibiliya onitthokiherya awe, ehice eyo ya maino a etthepo ni eweero ya mwene Salomoni yaari yootepexa oreera, ovikana ihice sa mamwene makina yaatonko olamulela wisarayeli a khalai. Eyo ennivarihana ni ele Biibiliya onihimya awe wiira: “Mulaponi mothene khiyàpakiwe-tho ehije yolikana ni yeyo”. — 2 Wah. 9:19.

17-23 ya Abril

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | 2 WAHALA 10-12

“Mwiiweleleke Miruku Munivahiwa Anyu”

w18.06 epaax. 30 etti. 3

Anwerya Weemereriwa ni Muluku

Robowamu aahaana opaka yoothanla yuulupale. Nto eemerenrye ele atthu yaavekenle aya, owo ni emusi awe ni ale aakhalana awe, khiyaarowa okhalana mireerelo sikina yaarina aya. Vaakhanle wira aamukhootta yooveka ya atthu ale, awo yammurukunuwela. Exeeni aapanke awe? Wanipacerya, aahaavekela miruku mahumu yeettanne Salomoni. Awo yaahimuleela wira aahaana opaka ele aavekeliwe awe. Nave-tho, Robowamu aahaakoha amiravo annuwanne awe, khuthanla waahaaxa atthu aaleelaka wira: “Vano miyo kinotepa olemeliha miritti sanyu seiyo: atithi aka yahiwiputthani ni mirepettho: nto miyo kinowiputthani ni kwekweru”. — 2 Wah. 10:6-14.

w01 1/9 epaax. 29

Munrowa Opaka Sai Soothanla Sooloka

Yehova onninivaha mmulokoni anna arina waataana wooloka ni yena, yaawo akhanle oonivaha miruku wiira nipake soothanla sooloka. (aEef. 4:11, 12) Okathi nimpaka ahu eyo, nihaana osyaka waatakiha atthu yaale aniira yaaphavela okoha miruku, animukoha khula mutthu animoona aya mpakha omphwanya mutthu onrowa waaleela etthu enaasivela. Anatthara miruku sa mutthu owo. Nave nihiliyale ntakiheryo noohiloka na Robowamu. Okathi aarina awe muxankiho, owo aahivahiwa miruku sooloka ni axitokweene yaamurumeela paapa awe. Masi ohiya owiriyana miruku, owo aatthanre miruku sa apatthani awe. Nto mwaha wootthara miruku sa apatthani awe, owo aahipaka yoothanla yoohiloka ni aahipweteiwa mpantta mmosa muulupale wa omwene awe. — 1 Mam. 12:1-17.

Okathi muniphavela anyu miruku, mwaavekeleke ale arina sookumanana sinceene mookumini mwaya, anisuwela oratteene soolempwa ni weettela. (Mir. 1:5; 11:14; 13:20) Vaaweryaneyaka nviriheke okathi wiira muupuwelele soolepa ni miruku nvahiwe anyu. Vakhala wiira noopaka soothanla nittharaka Nuulumo na Muluku, nnoosuwelaka opaka soothanla sooloka. — aFil. 4:6, 7.

it-2 epaax. 863 etti. 3

Robowamu

Robowamu aari mutthu oowiixinnuuha ni aanaahaaxa atthu, mwaha waivaavo aisarayeli anceene yaahihiya omwiiwelela. Mahimo yaahanle amwiiwelelaka yaari nihimo na Yuda ni Beniyamini. Nave alipa a mukuttho, alevi waahela muhina aisarayeli a mahimo muloko yaanimukhaliherya. — 1 Mam. 12:16, 17; 2 Wah. 10:16, 17; 11:13, 14, 16.

Itthu sa Efaita sa Mbiibiliyani

w18.06 epaax. 14 itti. 2-4

Anwerya Weemereriwa ni Muluku

Robowamu aahaathukumanya anakhotto awe wira yawane ni maloko ale 10. Masi Yehova aahimuruma profeta Xemaya orowa waaleela wira: “Muhirowé watuphela amus’inyu, atthu a Isarayeli, . . . Tivó khula mutthu atthikeleke owannyawe”. — 1 Mam. 12:21-24.

Niireke vaahikhweya Robowamu omwiiwelela Yehova? Exeeni atthu ale yaarowa aya wuupuwela sa mwene aya musya? Owo iira aaleelale ene wira aarowa waahukhumu “ni kwekweru” aahiiso murepettho. Masi khaarowa owerya okhoottiherya omwareya wa atthu ale! (Mulikanyihe ni 2 Wahala 13:7.) Moohicikha ele atthu yuupuwela aya, mwene ni anakhotto awe “yahìwelela molumo Àpwiya, khutthikelasa elapo aya, ntoko sàrumalyaya Apwiya”.

Exeeni nniixutta ahu? Nniixutta wira okathi wootheene nihaana omwiiwelela Muluku hata atthu akina aninyoholaka. Tthiri Muluku onninreeliha vaavo nimmwiiwelela ahu. — Otum. 28:2.

24-30 ya Abril

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | 2 WAHALA 13-16

“Mmuroromeleke Yehova Okathi Wootheene”

w21.03 epaax. 5 etti. 12

Amiravo Munrowa Owerya Sai Ororomeliwa ni Atthu Akina?

12 Okathi aari awe mmiravo, Mwene Asa aari oowiiyeviha ni oolipa murima. Mwa ntakiheryo, nuumala paapa awe Asa okhwa, yoowo iihaniwa Abiya, Asa aahikhalihiwa mwene. Nto moohipisa owo aahipacerya omala-maliha ilatarato sootheene saakokhoreliwa elapo ele. Nave Asa “ahatumererya atthu òYuda wira yaphaveleke Apwiya, Muluku àxitithi aya, ni wira yetteleke ikano ni soruma s’Apwiya”. (2 Wah. 13:23–14:6) Nave okathi Zerahi mwene a wEthiyopia arwiiye awe otuphela oYuda ni anakhotto 1.000.000, mwa miruku Asa aahinvekela Yehova nikhaliheryo ohimyaka wira: “Nyuwo Apwiya! Khavo onwerya owakiha atthu òlosowa mmatatani mw’atthu òwali, muhikhanle nyuwo. Nyuwo Apwiya Muluku ahu, munikhaliherye! Tthiri ti nyuwo ninlipanahu: ni nsina nanyu ti nirwyahu womola muttitthi ula w’atthu”. Tthiri moolumo ala ooreera a Mwene Asa, annooniherya oratteene wiira Asa aanikupali wiira Yehova ookhalana owerya ni onniwoopola atthu awe. Okhala wiira Asa aanimuroromela Tiithi awe a wiirimu, “Apwiya [Yehova] yahaxintta anakhotto” a wEthiyopia. — 2 Wah. 14:8-12.

w21.03 epaax. 5 etti. 13

Amiravo Munrowa Owerya Sai Ororomeliwa ni Atthu Akina?

13 Tthiri nyuwo munnikupali wira waari muxankiho muulupale Asa orowa owana ni anakhotto 1.000.000. Masi okhala wiira Asa aahimuroromela Yehova, owo aahixintta ekhotto ele. Mooriipiha murima, okathi mukina Asa aarina awe muxankiho, owo khaamuroromenle Yehova maana khaamukonhe etthu yoopaka. Maana okathi Asa oopopihiwa awe ni Mwene a wIsarayeli iihaniwa Bayexa, Asa aahaavekela nikhaliheryo atthu a wAsiria. Yoothanla ele yoohiloka yaahikumiherya ehasara yuulupale! Omurumeelaka profeta awe iihaniwa Hanani, Yehova aahimuleela Asa wira: “Okhala wira momuroromela mwené òSiria, muharoromelaka Apwiya Muluku anyu, anakhotto a mwené òSiria àtthyawa mmatatani mwanyu”. Tthiri okhuma nihiku nle orowa ohoolo, Asa aamakela owana ekhotto. (2 Wah. 16:7, 9; 1 Mam. 15:32) Nniixutta exeeni?

w21.03 epaax. 6 etti. 14

Amiravo Munrowa Owerya Sai Ororomeliwa ni Atthu Akina?

14 Mukhaleke oowiiyeviha ni muhihiye omuroromela Yehova. Okathi mwaapatisiwe anyu, mwaahooniherya waamini wuulupale ni omuroromela Yehova. Tthiri moohakalala, Yehova aahoovahani eparakha ya wiirela mpantta emusi awe. Nto vano, etthu mukhanle anyu oopaka, ori ohihiya omuroromela Yehova. Nyuwo pooti woonaka wiira vannikhweya omuroromela Yehova vaavo muniphavela anyu opaka yoothanla enrowa oturuka okumi anyu. Masi ankhi soothanla sikina? Ti vooloka omuroromela Yehova vaavo munipaka anyu soothanla. Ohela muhina soothanla voohimya sa matthekulelo, muteko wa mulaponi munrowa anyu ovaraka ni soolukama sanyu sa muhoolo! Nto okathi munipaka anyu soothanla, muhiroromeleke osuwela anyu. Ohiya-vo, muroromeleke malakiheryo a mBiibiliyani wiira yookhaliheryeni opaka soothanla ni ovarihela muteko malakiheryo awe. (Mir. 3:5, 6) Mwiira siiso, munoomuhakalaliha Yehova ni munoottittimihiwaka ni atthu akina a mmulokoni. — Mmusome 1 Timootheyo 4:12.

Itthu sa Efaita sa Mbiibiliyani

w17.03 epaax. 17 etti. 7

Mmurumeeleke Yehova ni Murima Wootheene!

7 Ninsuwela sai wira nihiivahererya wa Yehova ni murima wootheene? Hiyo pooti wiikoha so: ‘Kiireke kinoovikaniha omwiiwelela Yehova okathi wooxankiha? Koolakela ni murima wootheene okhaliherya muloko awe wiira ovikaniheke okhala wooloka?’ Tthiri, mwene Asa aahaana olipa murima wiira omwaakhe opwiyamwene piipi awe! Okathi mukina pooti otthuneyaka olipa murima ntoko Asa. Mwa ntakiheryo, sai akhala wiira mmusi anyu aahiiso mpatthani anyu oopaka etampi ni khoniphavela ottharuwa, vano oomoliwa mmulokoni? Niireke munoohiya wataana ni mutthu owo? Niireke murima anyu onoowiirihani opaka eyo?

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha