Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • ypq nikoho 5 ipaax. 15-17
  • Kipakeke Exeeni Okathi Kinihaaxiwa Aka Oxikola?

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Kipakeke Exeeni Okathi Kinihaaxiwa Aka Oxikola?
  • Waakhuliwa wa Makoho 10 Yaawo Anikohiwa ni Amiravo
  • Mwaha Onlikana Nuula
  • Mmuroromeleke Yehova Okathi Muniramusiwa Anyu
    Okumi ni Orummwa Ahu wa eKristau—Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni—2023
Waakhuliwa wa Makoho 10 Yaawo Anikohiwa ni Amiravo
ypq nikoho 5 ipaax. 15-17
Mmiravo mmosa ahaaxiwaka ni mukhwaawe amiravo akina eri ene vaavo

NIKOHO 5

Kipakeke Exeeni Okathi Kinihaaxiwa Aka Oxikola?

XEENI VARI AYA VOOLOKA WUUPUWELA NIKOHO NLO?

Ele enipaka anyu pooti olokiherya aahiiso otepiha itthu.

NYUWO MWAAROWA OPAKA EXEENI?

Muupuwele ela: Tomás khoniphavela orowa oxikola olelo, nnakhala meelo aahiiso muhoolo. Eyo epacenrye myeeri 3 sivinre vaavo amiravo akina a oxikola wawe yaamoothenrye aya itthu soohiloka. Moohipisa owo aahipacerya ovahiwa masina oohiloka. Ikwaha sikina, anaxikola annimoroxa iliivuru sawe enoothererya wira khahiyo aroolakela. Aahiiso amiravo akina annimukakha masi vaavo owo onirukunuwa awe wira anwehe mutthu ene, khonimusuwela tani omukankhe. Nsana etthu eyo yaahitepa vanceene maana ookhala mutthu aamoopopiha Tomás munternetini . . .

Vaakhanle wira nyuwo mwa Tomás, mwaarowa opaka exeeni?

MUUPUWELE SAANA!

Nyuwo khanvelavenle! Tthiri, nyuwo munoowerya oxintta woopopihiwa iwo, voohiwana ekhotto. Moota xeeni?

  • MUHAAKHULE ETTHU. Biibiliya oni: “Mulolo onnìhiya akuxiwaka n’uviruwa wawe: mulipa-ànkhili onnixintta onanariwa wawe, khumaliha”. (Miruku 29:11) Akhala wira nyuwo munoovikaniha omaala woonasa wene ale aniwoopopihani animoottharuwani.

  • MUHINLE IKUHU. Biibiliya oni: “Muhilivé yotakhala enireliwanyu ni yotakhala ekina”. (aRoma 12:17) Wunla ikuhu khonikhaliherya.

  • MUSYAKE YOWOOPIHA. Biibiliya oni: “Mulipa-ànkhili onnona yowopiha, anahuluwa: mulolo onnikumana vohupuwela, khutakhaliwa”. (Miruku 22:3) Vaaweryaneyaka, mwaasyake atthu akhanle owookumiheryani maxakha aahiiso musyake okhala opuro ori atthu anaahaaxa akhwaaya.

  • MWAAKHULE MOOREERA MURIMA. Biibiliya oni: “Wakhula vopixa murima ovukula onanariwa”. (Miruku 15:1) Nyuwo pooti otheya-theya. Mwa ntakiheryo, akhala wira ole onooveehani onihimya wira nyuwo khimureere oneneva, pooti otheya vakhaani nto khiyahimya so: “Aayo, kinoona wira kihaana wootta vakhaani”.

  • MUHAAKHULE ETTHU NI MUKHUME OPURO OWO. Nora orina iyaakha 19, oni: “Omaala onooniherya wira nyuwo khamuhiyo mwaana, ni mwa mutthu oolipa. Nave-tho onooniherya wira nyuwo munniwerya okhapelela murima anyu onvikana ole onoohaaxani”.​—2 Timótheyo 2:24.

  • NVIKANIHEKE WIIVAHA EFAITA. Ikwaha sikina ole oniwoopopiha akhwaawe onipacerya waatokosa atthu yaale ahiniivaha efaita ni anaweha wira toolosowa khanirowa ommana. Masi, ale anaahaaxa akhwaaya annihiya eyo akhala wira annoona wira mutthu owo khaniwerya ompaka epottha aya.

  • MUHIMYE. Prusoore mmosa ohimmye so: “Atthu yaale anihaaxiwa ahaana ohimya. Eyo etthu yooloka maana pooti omukhaliherya mutthu wira ohihaaxiwe-tho”.

Mmiravo onnixintta ohaaxiwa iyo moopixa murima

Wiivaha efaita onimoovahani ikuru sihirina awe ole oniwoopopihani

NYUWO MWAANISUWELA?

Nuulumo noowi bullying (ohaaxiwa aahiiso oveehiwa) khinintaphulela paahi ohaaxiwa wa werutthuni. Masi-tho pooti otaphulela itthu iya sinittharelana:

  • Moolumo ankhuma vayanoni va mulavilavi anlikana ni mooro

    Oruwaniwa ni oramusiwa: “Nkinkhala-khala kiliyalaka moota kaaveehiwa aka ni ovahiwa masina oohiloka. Awosa yaanikiiriha wiixoona ohikhala etthu ni mutthu oohiphaveliwa”.​—Celine, orina iyaakha 20.

  • Mmiravo okilanthe mekhawe nuumala othanyiwa ni axaapara awe

    Othanyiwa: “Apatthani aka a oxikola yaahipacerya okisyaka. Awosa yoothererya wira miyo nkaarina opuro wookilaathi, masi sotheene iyo yahaaphavela weetta ni miyo. Nto kooviriha eyaakha yotheene kiikhupanyeryaka ni keettaka mekhaka”.​—Haley, orina iyaakha 18.

  • Mmiravo onnikhuma opuro ori komputadore nuumala ohaaxiwa munterneti

    Oveehiwa mwinternetini. “Menssagem vakhaani paahi a selulari aahiiso komputadore pooti onveehiha mutthu ni wooniwaka okhala mulolo. Ti voovila okupali, masi eyo ekeekhai”.​—Daniel, orina iyaakha 14.

MUNOONELA SAI?

EKEEKHAI AAHIISO WOOTHIWA?

WAAKHULIWA

1 Ohaaxiwa wa atthu opacenrye khalai.

1 Ekeekhai. Mwa ntakiheryo, Biibiliya onnaaromola manefili, yaawo nsina naya nintaphulela “ale anaamoroxa akina”.​—Maphattuwelo 6:4.

2 Ele eniiriwa bullying khahiyo etthu yekeekhai. Othweela paahi.

2 Woothiwa. Bullying (ohaaxiwa aahiiso oveehiwa) toniiriha wuncerereya nummuru na amiravo aniixiiva.

3 Enamuna yooloka ya omaliha ohaaxiwa ori owana.

3 Woothiwa. Ale anaahaaxa akhwaaya tootupa waavikana ale anaahaaxa aya. Eyo ennimwiiriha ole onihaaxiwa ohinla ikuhu.

4 Mwanweha mutthu ohaaxiwaka phataari omaala paahi.

4 Woothiwa. Ale anihaaxiwa ni oveehiwa annikhalana nthowa ninwiiriha ohaaxiwa. Akhala wira munninweha mutthu ohaaxiwaka nto muhinalavula etthu, nyuwo munnikhaliherya etthu eyo yootakhala ohiya omaliha.

5 Ikwaha sinceene, ale anaahaaxa akhwaaya anniixinnuuha aphavelaka ovukula woova waya.

5 Ekeekhai. Nnaamwi akina ari ene oowiixinnuuha, anamunceene annoova; ti maana aya anaahaaxa aya akhwaaya wira yiixooneke okhala ooloka.

6 Ale anaahaaxa akhwaaya anoowerya orukunuxa murima.

6 Ekeekhai. Akhaliheriwaka ni atthu akina, ale anaahaaxa akhwaaya anoowerya oturuka muupuwelo ni mweettelo aya.

MPAKE ETTHU

  • Akhala wira kinoohaaxiwa ni amiravo akina kinrowa . . . 

MUSUWELE ITTHU SIKINA!

Oxintta muxankiho wa ohaaxiwa muhiwanne

Moone eviidiyu ya animação eni: Moota Woomuxintta Mutthu Oowali Muhiwananne, va www.jw.org. (Murowe opuro oni ENSINOS BÍBLICOS > ADOLESCENTES)

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha