Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • w13 15/2 ipaax. 31-32
  • Etthu “Ehiniliyaleya” Yeeyo Yaakumiheriwe Okathi Wooreerela

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Etthu “Ehiniliyaleya” Yeeyo Yaakumiheriwe Okathi Wooreerela
  • Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2013
Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2013
w13 15/2 ipaax. 31-32

Myaha sa Arkivo Ahu

Etthu “Ehiniliyaleya” Yeeyo Yaakumiheriwe Okathi Wooreerela

“KHENLIYALEYA”! Ala ti masu anamunceene yaalavunle aya nuumala oweha Creation Drama, (Drama de Criação). Eyo yaakumiheriwe okathi wooreerela, nto ale yaawehale khaliyanle ele yoonale aya. Tthiri “Drama de Criação” yaahivaha onamoona ni onvuwiha Yehova, ohinatthi Hitler ni olamulelo awe opacerya waalupattha arumeyi a Yehova wEuropa. Masi, “Drama de Criação” yaari exeeni?

Mwakha wa 1914, eseedi ya Anamoona a Yehova eri oBrooklyn, Nova York, E.U.A, yaahimukumiherya “Fotodrama da Criação”. Saari ifootu sa ikoore sovirikana saakumiheriwa etthu yowiiraka iwoora 8, yiiweyaka masu ntoko efilme. Nto atthu imilyau sinceene yaahinweha “Fotodrama da Criação”. Yaahipakiwa eversau ekina yookhuveya yiihaniwa “Drama Eureka”, yaakumiheriwe-tho 1914. Nto iyaakha sa 1920, isilaide ni ikaruma saarumeeliwa saahitepa wuuluvala. Masi yaahikhala atthu anceene yaaphavela onweha “Fotodrama da Criação”. Mwa ntakiheryo, atthu yaakhala oLudwinsburg, wAlemanha, yaanikoha aphavelaka osuwela nihiku naarowa aya otthikela wooniheriwa? Nto exeeni yaareerela opakiwa?

Wira vaweryaneye owooniherya eDrama ela atthu anceene, iyaakha sa 1920, anna yaahoolela oBetheli ya Magdeburg wAlemanha, yaahithuma iroolu sa efilme ni ifootu sikina saatumihiwa ni empresa Leipzing ni Dresden, Paris oFrança. Nto ifilme sotheene iya saahitakaahiwa ni isilaide sa “Foto-Drama de Criação” a khalai, seiye sareerela orumeela.

Munna Erich Frost, yoowo aari oosuwela saana opaka muusika, aahipaka muusika wira orumeke hoothe okathi waakhumelela aya ifootu sa isilaide. Masu yaatthokiherya itthu saakhumelela, yaakumihiwe eliivuru ya Criação. Tivonto eversau ela esya ya “Foto-Drama”, yaavahiwe aya nsina noowi “Drama de Criação”.

Olekela waya edrama ela esya, etthu yowiiraka iwoora 8, waamulikana ni okathi wa Foto Drama, atthu khiyaamaliha woona yotheene mukhwaha mmosa, okhala wira khula oxekuwa atthu yoonaka epantte emosa, ekina nihiku nikina mpakha omaliha. Edrama eyo yanooniherya moovara murima, mahiku a okathi waapattuxiwa itthu, sowiiraneya sa mBiibiliyani ni sa apinaatamu, nto khiyooniherya wira etiini yoowoka ehaatthweeleliha apinaatamu. “Edrama de Criação”, yahooniheriwa ilapo sa Austria, wAlemanha, oSuiça, ni ilapo sikina ori atthu yaalavula Alemão.

Munna Erich Frost onihimya so: “Okathi yooniheriwa aya kanaatumererya ale yaakikhaliherya, vanceenexa yaale yiirela mpantta wiipa muusika wa orkestra, wira erumeeleke okathi yoole eDrama weemela aya wira nivireke khula eliinya naakawelaka atthu iliivuru ni ifolyeeto sahu sooreera. Nto naahikawa iliivuru sinceene ovikana okathi wa olaleerya khula empa”. Johannes Rauthe, yoowo aapanke mareheryo a wooniherya eDrama oPolonia, ni elapo yeele vano ekhanle República Tcheca, onnuupuwela wira atthu anceene yaarwaale oweha yaahivahererya endereso ya mapuro anikhala aya wira exekuriwe. Nto endereso yaanirumeeliwa wira axekuriwe saana atthu ale.

Iyaakha sa 1930 “Drama de Criação” yaahikhaliherya wira isalau sisareiweke atthu, nave mmasidadeni yaalavuliwa Anamoona a Yehova paahi. Eyaakha ya 1933, atthu owiiraka emilyau emosa, yaahirowa oweha eprograma yaalokiheriwe ni efiliyaali ya wAlemanha wira yawehe “eDrama” paahi. Käthe Krauss, onnuupuwela ariki: “khula mahiku mathanu, naneetta ikilometro 10, nilapuwaka ikhukulu, owela mattumuxa ni weetta mmukhuruwelani ni mmaxepani”. Esa Billhars, onihimya so: “Drama de Criação’ yokiiriha okhalana waamini woolipa ni ophenta saana ekeekhai”.

Alfred Almendinger, onihimya wira okathi amamawe yaawenhe aya eDrama ele yaahikuxeya murima “khiyaphavela omuthuma Biibiliya wira aphwanye nuulumo noowi ‘orowa omooroni wala opurgatorio’”. Okhala wira khiyaaphwanya mBiibiliyani, awo yaahihiya orowa okerexa, nto khubatiziwa ntoko namoona. Erich Frost onnuupuwela ariki: “Atthu anceene ahiixutta ekeekhai mwaha wa ‘Drama de Criação’”.​—3 Yohani 1-3.

Okathi omosaru yoowo wooniwa aya ‘Drama de Criação’, epartido Nazista yiira yaakhuleliwaka ni atthu anceene wEuropa ni okumiherya mixankiho. Woopaceryani wa 1933, muteko wa Anamoona a Yehova wAlemanha wahikhoottihiwa. Okhuma okathi ole mpakha wanikisa wa ekhotto ya nenli ya elapo yotheene 1945, arumeyi a Yehova wEuropa, yaanilupatthiwa vootakhalexa. Erich Frost oomaliha iyaakha sowiiraka 8 ari ene mukhatteya. Masi owo aahitaphuliwa khurowa orumeela oBetheli ya Wiesbanden wAlemanha. Tthiri Drama de Criação’, yaakhumenle okathi woreerela wira yaalipihe maKrisatu manceene yaawo yaarowa okumanana sotteha-tteha sa waamini waya, okathi wa Ekhotto ya Nenli ya Olumwenku wotheene!—Iya myaha siri mwarkivoni mwahu.

[Elatarato epaaxina 31]

Epaphelo ela enilaleya “Drama de Criação”, 1932

[Elatarato epaaxina 31]

Eliivuru Schöpfung (Criação) ennivaha nsina nsya na edrama

[Elatarato epaaxina 32]

Erich Frost ni inoota sa muusika wa “Drama de Criação”

[Ilatarato siri epaaxina 32]

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha