Makoho a Yowiixutta a Eliivuru Aka ya Miyaha sa Biibiliya

Mwaha 1

Muluku Onnipacerya Opaka Itthu

1. Itthu sooreera sotheene sikhumme wuuwi, nto munniwerya ohimya emosaa sa itthu iyo?

2. Tanii yaari yoopacerya opattuxiwa ni Muluku?

3. Nthowa xeeni nlaikha noopacerya naari aya navameekh’aya?

4. Muhimye moota elapo yaari aya wanipacerya. (Nwehee elatarato.)

5. Moota xeeni Muluku aapacenrya awe olokiherya elapo wira ekhaliweke ni inamaa ni atthu?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Yeremiya 10:12.

Mikhalelo xeeni sa Muluku sinooneya mu soopattuxa sawe? (Yes 40:26; aRom 11:33)

2. Mmusome aKolosi 1:15-17.

Muteko xeeni Yesu aarina awe mu opattuxa, nto moota xeeni ela yaarowa aya ovara moonelo ahu wa owo? (aKol 1:15-17)

3. Musome Maphattuwelo 1:1-10.

(a) Elapo ephattunwe sai? (Maph 1:1)

(b) Exeeni yiiranen’ye mu nihiku noopacerya na opattuxa? (Maph 1:3-5)

(c) Nkatthokiheryani ele yiiranen’ye mu nihiku na nenli na opattuxa. (Maph 1:7, 8)

Mwaha 2

Ejardim Yooreera

1. Muluku aalokihenrye sai elapo wira ekhale etthoko ahu?

2. Muhimye inamaa sinceene soohiyana-hiyana seiyo Muluku saapanke awe. (Nwehee elatarato.)

3. Nthowa xeeni ejardim ya wEedeni yaary’aya yavameekh’aya?

4. Muluku aaphavela wira elapo yotheene epakeye okhala exeeni?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 1:11-25.

(a) Exeeni Muluku yaapanke awe mu nihiku na neeraru na opattuxa? (Maph 1:12)

(b) Exeeni yiiranen’ye mu nihiku na neexexe na opattuxa? (Maph 1:16)

(c) Mithinto xeeni sa inamaa Muluku aapanke awe mu nihiku na neethanu, ni na neethanu na mmosaa? (Maph 1:20, 21, 25)

2. Musome Maphattuwelo 2:8, 9.

Mirii xeeni miili sa vameekh’aya Muluku saahenly’awe mujardim, ni saathoonyerya exeeni?

Mwaha 3

Mulopwana ni Muthiyana Oopacerya

1. Evirikanne sai elatarato ya Mwaha 3 ni elatarato ya Mwaha 2?

2. Tanii ampattunxe mulopwana oopacerya, nto nsina na mulopwana owo naari aani?

3. Muteko xeeni Muluku anvanha awe Adamu wira ovareke?

4. Nthowa xeeni Muluku aamwiirinha awe Adamu orupa ikhove suulupale?

5. Adamu ni Eva yaarowa okhalaka mpakha iyaakha kavii, ni muteko xeeni Yehova aaphavela awe wira avareke?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Esalimo 83:18, Tradução do Novo Mundo, NM.

Nsina na Muluku tanii, nto tuuvi ori opuro awe woohilikanyihiwa vasuluu va elapo yotheene? (Yer 16:21, NM; Dan 4:17)

2. Musome Maphattuwelo 1:26-31.

(a) Exeeni yaari yootthuneya yaakisenrye opattuxiwa ni Muluku mu nihiku na neethanu na mmosaa, ni moota xeeni yoopattuxiwa ela yaary’aya yoovirikana ni inamaa? (Maph 1:26)

(b) Yoovaha xeeni Yehova yaapanke awe wa otheene saya atthu ni inamaa? (Maph 1:30)

3. Musome Maphattuwelo 2:7-25.

(a) Exeeni yaaheliwe muhina mmuteko wa Adamu wa ovaha masina inamaa? (Maph 2:19)

(b) Moota xeeni Maphattuwelo 2:24 annikhaliherya aya wiiwexexa moonelo a Yehova voohimya sa othela, ovalanasa ni omwalana? (Mat 19:4-6, 9)

Mwaha 4

Nthowa Naya Ayelenlya Aya Etthoko Aya

1. Valataratoni vo, exeeni eniwiiraneela Adamu ni Eva?

2. Nthowa xeeni Yehova aahukhummya awe awo?

3. Enowa yaamuhimenrye exeeni Eva?

4. Tanii iirinhe enowa olavula ni Eva?

5. Nthowa xeeni Adamu ni Eva vaayelenly’aya etthoko aya eParayiisu?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 2:16, 17 ni 3:1-13, 24.

(a) Moota xeeni nikoho na enowa wa Eva nanvaanyinha aya Yehova? (Maph 3:1-5; 1 Yoh 5:3)

(b) Moota xeeni Eva vanirumeela aya ntoko ntakiheryo noolopola wa hiyo? (aFil 4:8; Yak 1:14, 15; 1 Yoh 2:16)

(c) Mmukhalelo xeeni Adamu ni Eva yaavonnya aya mu waakhulela muritti mwaha wa sowiira saya? (Maph 3:12, 13)

(d) Moota xeeni makherubi yaakuhiwe mpantta wa onikhuma nsuwa wa ejardim ya Eedeni yaakiha aya olamulelo wa Yehova? (Maph 3:24)

2. Mmusome Wisupulula 12:9.

Satana okhumenle saana mpakha vaavi mu waahapuxa atthu moovaanyihana ni olamulelo wa Muluku? (1 Yoh 5:19)

Mwaha 5

Okumi Wooxankiha Onnipacerya

1. Okumi wa Adamu ni Eva waari sai otaa wa ejardim ya wEedeni?

2. Exeeni yaapacenrye owiiraneela Adamu ni Eva, ni nthowa xeeni?

3. Nthowa xeeni anaaya Adamu ni Eva vaarowa aya wuuluvalaka ni okhwa?

4. Vaakhanleke wira Adamu ni Eva yaahimwiiwelela Yehova, okumi aya ni wa anaaya waarowa okhala sai?

5. Moota xeeni ohiiwelela wa Eva waakumihenrya aya owereya?

6. Taavi yaari masina aanamwane aaxilopwana anli oopacerya a Adamu ni Eva?

7. Tanii ale anamwane akina ari valataratoni?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 3:16-23 ni 4:1, 2.

(a) Okumi wa Adamu waavaren’ye sai mwaha wa olamphwa etthaya? (Maph 3:17-19; aRom 8:20, 22)

(b) Nthowa xeeni nsina Eva, nintaphulela wi “Mukumi,” naary’aya nooreerela? (Maph 3:20)

(c) Moota xeeni Yehova soonihenrya awe nttittimiho wa Adamu ni Eva hataa nuumala ottheka? (Maph 3:7, 21)

2. Mmusome Wisupulula 21:3, 4.

“[Itthu xeeni sa] olumwenku wa khalai” siniphavela anyu wira simalamalihiwe?

Mwaha 6

Mwaana Ooloka ni Mukina Ootakhala

1. Miteko xeeni Abeli ni Kayini sinivara aya?

2. Soovaha xeeni Abeli ni Kayini siniruuha aya wa Yehova?

3. Nthowa xeeni Yehova vanisiveliwa awe ni yoovaha ya Abeli, ni nthowa xeeni vahinsiveliwa awe ni yoovaha ya Kayini?

4. Kayini mutthu oowira sai, ni moota xeeni Yehova sineererya awe omulokiherya?

5. Exeeni Kayini enivara awe vaavo vary’awe ekhawe ni munnawe mmatta?

6. Nkahimyani yiiranen’ye ni Kayini nuumala omwiiva munnawe.

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 4:2-26.

(a) Yehova aahimmye exeeni sa mukhalelo wowoopiha Kayini waarina awe? (Maph 4:7)

(b) Kayini oonihenrye sai mukhalelo a murima awe? (Maph 4:9)

(c) Tuuvi ori moonelo a Yehova voohimya sa oyiiha ephomee yoohittheka? (Maph 4:10; Yes 26:21)

2. Mmusome 1 Yohani 3:11, 12.

(a) Nthowa xeeni onanariwa wa Kayini wannunw’aya, ni moota xeeni ela vanirumeela aya ntoko yoolopola wa hiyo olelo? (Maph 4:4, 5; Mir 14:30; 28:22)

(b) Moota xeeni Biibiliya onooniherya awe wi hataa amusi ahu otheene amukhoottaka Yehova, wira hiyo nlelo nnoowerya ovikaniha okhalana ompurukuma? (Sal 27:10; Mat 10:21, 22)

3. Mmusome Yohani 11:25.

Yoolipiherya xeeni Yehova enivaha awe wa otheene yaale anikhwa mwaha wa exariya? (Yoh 5:24)

Mwaha 7

Mulopwana Oolipa Murima

1. Moota xeeni Henoki aary’awe oovirikana?

2. Nthowa xeeni atthu mmahiku a Henoki yaavara aya itthu sootepa otakhala?

3. Itthu xeeni sootakhala atthu saavara aya? (Nwehee elatarato.)

4. Nthowa xeeni vaatthuneya aya Henoki okhala oolipa murima?

5. Atthu yaakhalana iyaakha kavii okathi ole, masi Henoki aakhanle iyaakha kavii?

6. Exeeni yiiranen’ye nuumala Henoki okhwa?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 5:21-24, 27.

(a) Muthinto xeeni a wataana aarina awe Henoki ni Yehova? (Maph 5 :24)

(b) Moovarihana ni Biibiliya, mulopwana xeeni aatonko okhala mu iyaakha sinceene, ni aarina iyaakha kavii okathi waakhwiiya awe? (Maph 5:27)

2. Musome Maphattuwelo 6:5.

Nuumala okhwa Henoki mikhalelo sootakhala saari sai valaponi? Nto moota xeeni iya vanilikana aya ni mahiku ahu? (2 Tim 3:13)

3. Mmusome aHeberi 11:5.

Mukhalelo xeeni aarina awe Henoki “waamusivelinhe saana Muluku,” ni yookhumelela aya yaari exeeni? (Maph 5:22)

4. Mmusome Yuda 14, 15.

Moota xeeni maKristau a olelo vantakihery’aya olipa murima wa Henoki vaavo vanaalopola aya atthu sa ekhotto enirwa ya Harmagedoni? (2 Tim 4:2; aHeb 13:6)

Mwaha 8

Mikwarapasa mu Elapo ya Vathii

1. Exeeni yiiranen’ye vaavo malaikha makina a Muluku vaamwiiwelenly’aya Satana?

2. Nthowa xeeni malaikha makina yaahiiya aya muteko aya wirimu ni akhuruwela elapo ya vathii?

3. Xeeni vaary’aya voohiloka malaikha okhuruwela elapo ya vathii ni wiipakela irutthu sa opinaatamu?

4. Exeeni yaari yoovirikana wa anamwane a malaikha ale?

5. Ntoko siniwerya anyu woona valataratoni, anamwane a malaikha ya avara exeeni vaavo yaakhanly’aya mikwarapasa?

6. Vattuli va Henoki, mutthu xeeni ooloka aakhanle valaponi, ni nthowa xeeni Muluku vaasiveliwa awe n’uwo?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 6:1-8.

Maphattuwelo 6:6 anooniherya exeeni voohimya sa moota mweettelo ahu sinivara aya moonelo a Yehova? (Sal 78:40, 41; Mir 27:11)

2. Mmusome Yuda 6.

Moota xeeni malaikha yaawo ‘yahaakhapelenle mukhalelo aya ntoko malaikha’ mmahiku a Nowee anirumeela aya ntoko yowuupuxerya wa hiyo olelo? (1 aKor 3:5-9; 2 Ped 2:4, 9, 10)

Mwaha 9

Nowee Onniteka Ekalawa

1. Yaari atthu akavii mu etthoko ya Nowee, ni taavi yaari masina aanamwane araruu aaxilopwana a Nowee?

2. Etthu xeeni yoohilimaleleya Muluku yanvekenlya awe Nowee wira ovare, ni nthowa xeeni?

3. Oowaattamana a Nowee yaakhula sai vaavo Nowee aaleela awe sa ekalawa?

4. Muluku aamuleelale Nowee wira iirihe exeeni inamaa?

5. Nuumala Muluku owala mukhora wa ekalawa, Nowee ni emusi awe yiirani?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 6:9-22.

(a) Exeeni yaamwiirinhe Nowee okhala namakokhorela avameekh’aya a Muluku ekeekhai? (Maph 6:9, 22)

(b) Yehova onoonela sai owali, ni moota xeeni ela enivara aya mwaha wa othanla wahu otthekula? (Maph 6:11, 12; Sal 11:5)

(c) Moota xeeni ninrowa ahu omutakiha Nowee vaavo vanaakhela ahu yoolakiherya enikhuma mmulokiheryo wa Yehova? (Maph 6:22; 1 Yoh 5:3)

2. Musome Maphattuwelo 7:1-9.

Moota xeeni vannilipiha aya olelo, osuwela wi Yehova aahimoona okhala ntoko naxariya mutthu oohimalela Nowee? (Maph 7:1; Mir 10:16; Yes 26:7)

Mwaha 10

Epula Yuulupale ya Mutaaseke

1. Nthowa xeeni vahaaweryaney’aya mutthu mukina okela mukalawani nuumala epula opacerya orupa?

2. Mahiku makavii othana ni ohiyu Yehova iirinhe awe orupa epula, ni wiixerya wa maasi waari wowiira sai?

3. Exeeni yiiranen’ye ni ekalawa vaavo maasi vaapacerya aya okhuneela elapo?

4. Mikwarapasa sahoopowa toko Mpulani ya Mutaaseke, nto exeeni yaawiiranenle axitiithi a mikwarapasa?

5. Exeeni yiiranen’ye ni ekalawa nuumala miyeeri mithanuu?

6. Nthowa xeeni Nowee vaamukumihenrya awe nakhuku otaa wa ekalawa?

7. Nowee aasuwenle sai wira maasi yaahiwelela valaponi?

8. Muluku aamuhimenrye exeeni Nowee nuumala Nowee ni emusi awe okhala muhina mwa ekalawa moovikanaka mwaakha mmosaa?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 7:10-24.

(a) Opwetexiwa wa itthu sikumi valaponi waamalenle vaavi? (Maph 7:23)

(b) Yaalokenle mahiku makavii wira awelele maasi a Epula ya Mutaaseke? (Maph 7:24 )

2. Musome Maphattuwelo 8:1-17.

Moota xeeni Maphattuwelo 8:17 anooniherya aya wi yoolakela yoopacerya ya Yehova voohimya sa elapo khemalamanle? (Maph 1:22 )

3. Mmusome 1 Pedru 3:19, 20.

(a) Vaavo malaikha oohiiwananeya vaatthikenly’aya wirimu, yoophukela xeeni yaakhenly’aya? (Yuda 6)

(b) Moota xeeni yoowiiraneya ya Nowee ni emusi awe vanilipiha aya ororomela wahu owerya wa Yehova mu woopola nloko nawe? (2 Ped 2:9)

Mwaha 11

Ekhweyi Yoopacerya

1. Ntoko sooniheriwa aya valataratoni, etthu xeeni yoopacerya Nowee yaapanke awe vaavo vaakhumenlya awe otaa wa ekalawa?

2. Yooruma xeeni Muluku yanvanha awe Nowee ni emusi awe nuumala Epula ya Mutaaseke?

3. Natiri xeeni Muluku ampanke awe?

4. Vaavo vaniweha ahu ekhweyi, ennuupuxerya exeeni?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 8:18-22.

(a) Ninwerya sai olelo ovaha ‘mukuttho woowunkhela’ wa Yehova? (Maph 8:21; aHeb 13:15, 16)

(b) Yehova oonale exeeni voohimya sa mukhalelo wa murima a mutthu, nto ephoole xeeni nintthuneya ahu wooniherya? (Maph 8:21; Mat 15:18, 19)

2. Musome Maphattuwelo 9:9-17.

(a) Wataana xeeni Yehova aapanke awe ni soopattuxiwa sotheene sa mulaponi? (Maph 9:10, 11)

(b) Iyaakha kavii ekhweyi ya wataana yaarowa aya ovikaniha wooneya? (Maph 9:16)

Mwaha 12

Atthu Annimuteka Namukattha Muulupale

1. Nemurodi aari aani, ni Muluku aamoonela sai?

2. Valataratoni va, nthowa xeeni atthu yaapaka aya itijolo?

3. Nthowa xeeni Yehova vahaasiveliwa awe ni yooteka ela?

4. Muluku aahiihale sai atthu omuteka namukattha?

5. Muttetthe ole iitthaniwa sai, nto nsina nne naataphulela exeeni?

6. Exeeni yaawiiranenle atthu nuumala Muluku waakanyerya ilavulelo saya?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 10:1, 8-10.

Mikhalelo xeeni Nemurodi oonihenrya awe, nto yoolopola xeeni enivaha aya ela wa hiyo? (Mir 3:31)

2. Musome Maphattuwelo 11:1-9.

Muttetthe ole aatekiwe ni yoophavela xeeni, ni nthowa xeeni muteko owo wahaakelenlya awe otthu? (Maph 11:4; Mir 16:18; Yoh 5:44)

Mwaha 13

Abrahamu—Mpatthani a Muluku

1. Atthu a mukhalelo xeeni yaakhala muttetthe wa Uri?

2. Tanii mulopwana ola ori valataratoni, aayariwe silinii ni aakhala wuuwi?

3. Exeeni Muluku yaamuleelalya awe ovara Abrahamu?

4. Nthowa xeeni Abrahamu iitthaniwa awe okhala mpatthani a Muluku?

5. Tanii aaronwe ni Abrahamu vaavo vaahiiya awe muttetthe wa Uri?

6. Exeeni Muluku yaamuleelalya awe Abrahamu vaavo vaaphiiya awe elapo ya oKanani?

7. Natiri xeeni Muluku ampakenlya awe Abrahamu vaavo aarina awe iyaakha 99?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 11:27-32.

(a) Abrahamu ni Lothi yaari mutthu ni xeeni awe? (Maph 11:27)

(b) Nnaamwi vahimmwaka wira Terahi taakunxe amusi awe arowaka oKanani, ninsuwela sai wira mwekeekhai aari Abrahamu yoowo aapacerinhe mukwaha woothaama, ni iirenleni siiso? (Maph 11:31; Mit 7:2-4)

2. Musome Maphattuwelo 12:1-7.

Moota xeeni Yehova ancerenrya awe wataana wawe ni Abrahamu nuumala Abrahamu ophiya elapo ya oKanani? (Maph 12:7)

3. Musome Maphattuwelo 17:1-8, 15-17.

(a) Nsina xeeni nikina Abramu naavahiwa awe vaavo vaarina awe iyaakha 99, nto nthowa xeeni? (Maph 17:5)

(b) Mareeliho xeeni a muhoolo Yehova aamuleihenrya awe Sara? (Maph 17:15, 16)

4. Musome Maphattuwelo 18:9-19.

(a) Mu Maphattuwelo 18:19, miritti xeeni sinivahiwa aya axitiithi? (Otum 6:6, 7; aEf 6:4)

(b) Yoowiiraneya xeeni ya Sara enooniherya wira khinniwerya onvitherya etthu Yehova? (Maph 18:12, 15; Sal 44:22)

Mwaha 14

Muluku Onneehererya Waamini wa Abrahamu

1. Natiri xeeni Muluku ampakenlya awe Abrahamu, nto Muluku aamwaakhwanihenrye sai natiri awe?

2. Ntoko sooniheriwa aya valataratoni, Muluku eeherenrye sai waamini wa Abrahamu?

3. Abrahamu aapanke exeeni, hataa ahiiwexenxe nthowa naya Muluku vaalamunlya awe ele?

4. Exeeni yiiranen’ye vaavo Abrahamu vaakuminha awe mwaalo wira omwiive mwanawe?

5. Olipa waya nroromelo na Abrahamu wa Muluku naari sai?

6. Exeeni Muluku yanvanha awe Abrahamu wira opake mukuttho, nto yiiranen’ye sai?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 21:1-7.

Nthowa xeeni Abrahamu aamuthikinlya awe mwanawe nihiku na neethanu neeraru? (Maph 17:10-12; 21:4)

2. Musome Maphattuwelo 22:1-18.

Moota xeeni Isakhi oonihenrya awe omwiiwelela tiithi awe, Abrahamu, ni moota xeeni ela yaathoonyerya aya yoowiiraneya yuulupale ya muhoolo? (Maph 22:7-9; 1 aKor 5:7; aFil 2:8, 9)

Mwaha 15

Mwaara a Lothi Aahiweha Ottuli

1. Nthowa xeeni Abrahamu ni Lothi yaavalananse aya?

2. Nthowa xeeni Lothi aathanlalya awe okhala oSodoma?

3. Atthu a oSodoma yaari a mukhalelo xeeni?

4. Yoolopola xeeni malaikha manli yanvanha aya Lothi?

5. Nthowa xeeni mwaara a Lothi vaathatunwa awe nripu na maakha?

6. Etthu xeeni eniwerya ahu wiixutta mmwaha wa mwaara a Lothi?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 13:5-13.

Voohimya sa ophuka mixankiho eriyari ya atthu, etthu xeeni eniwerya ahu wiixutta wa Abrahamu? (Maph 13:8, 9; aRom 12:10; aFil 2:3, 4)

2. Musome Maphattuwelo 18:20-33.

Moota xeeni Yehova omukhapelela wawe Abrahamu onnivaha aya nroromelo noowi Yehova ni Yesu anrowa ophuka mwa xariya? (Maph 18:25, 26; Mat 25:31-33)

3. Musome Maphattuwelo 19:1-29.

(a) Moota xeeni yoohimya ela ya Biibiliya enooniherya aya moonelo a Muluku voohimya sa orupihana wa atthu oolikana enoka? (Maph 19:5, 13; Onam 20:13)

(b) Ovirikana xeeni oniphwanya ahu moota Lothi ni Abrahamu yaattharenlya aya malakiheryo a Muluku, ni exeeni nniixutta ahu mwa yeela? (Maph 19:15, 16, 19, 20; 22:3)

4. Mmusome Luka 17:28-32.

Mukhalelo xeeni wa murima aarina awe mwaara a Lothi voohimya sa itthu sa werutthuni, ni moota xeeni ela vanirumeela aya ntoko yoolopola wa hiyo? (Luk 12:15; 17:31, 32; Mat 6:19-21, 25)

5. Mmusome 2 Pedru 2:6-8.

Nimutakihaka Lothi, tuuvi ontthuneya okhala moonelo ahu voohimya sa elapo yootakhala enrukurenrye? (Ezek 9:4; 1 Yoh 2:15-17)

Mwaha 16

Isakhi Onnimphwanya Mwaarawe Ooloka

1. Tanii mulopwana owo ni muthiyana ari valataratoni?

2. Abrahamu aapanke exeeni wira omuhaaye muthiyana wi otheliwe ni mwanawe, nto nthowa xeeni?

3. Naakhuliwe sai nivekelo na murumeyi a Abrahamu?

4. Aakhunle sai Rebeka vaavo vaakohiwa awe akhala wira aaniphavela otheliwa ni Isakhi?

5. Exeeni yaamwiirinhe Isakhi ohakalala vasyaa-tho?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 24:1-67.

(a) Mikhalelo xeeni sooreerexa saanihenrya awe Rebeka okathi waakumanne awe ni murumeyi a Abrahamu veehimeni? (Maph 24:17-20; Mir  31:17, 31)

(b) Malokiheryo a Abrahamu a othela wa Isakhi, anivaha ntakiheryo xeeni nooreerexa wa maKristau olelo? (Maph 24:37, 38; 1 aKor 7:39; 2 aKor 6: 14)

(c) Nthowa xeeni vanitthuneya ahu ophwanya okathi wa wuupuwelela, ntoko siisaale Isakhi siiralya awe? (Maph 24:63; Sal 77:12; aFil 4:8)

Mwaha 17

Maphapo Yaawo Yaari Oovirikana

1. Esawuu ni Yakobe yaari aani, nto awosa yaavirikanne sai?

2. Esawuu ni Yakobe yaarina iyaakha kavii vaavo taata aya Abrahamu vaakhwiiya awe?

3. Aapanke exeeni Esawuu yaamwiirinhe maama awe ni paapa awe oriipiwa murima vanceene?

4. Exeeni yaamwiirinhe Esawuu okhala oonanariwa vanceene ni munnawe, Yakobe?

5. Malakiheryo xeeni Isakhi yanvanha awe mwanawe Yakobe?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 25:5-11, 20-34.

(a) Exeeni Yehova yaahimmye awe vahinatthi, sa anamwane aaxilopwana anli a Rebeka? (Maph 25:23)

(b) Ovirikana xeeni waakhanle eriyari ya muupuwelelo wa Yakobe ni wa Esawuu voohimya sa ophwanelela wa opacerihiwa oyariwa? (Maph 25:31-34)

2. Musome Maphattuwelo 26:34, 35; 27:1-46; ni 28:1-5.

(a) Moota xeeni Esawuu oonihenrya awe othoiwa osiveliwa wa itthu soomunepani? (Maph 26:34, 35; 27:46)

(b) Wira Yakobe aakhele mareeliho a Muluku, Isakhi aamuleelale opaka exeeni? (Maph 28:1-4)

3. Mmusome aHeberi 12:16,17.

Ntakiheryo na Esawuu nnooniherya yookhumelela xeeni wa yaale anithanya itthu sa Muluku?

Mwaha 18

Yakobe Onirowa Oharani

1. Tanii mwali ola valataratoni, ni Yakobe onipaka exeeni wa owo?

2. Yakobe aalikananne ovara exeeni wira omuthele Rakheli?

3. Exeeni Labano yaapanke awe vaavo okathi vaaphiiya aya wira Yakobe omuthele Rakheli?

4. Exeeni Yakobe yaakhulenlya awe ovara wira omukuxe Rakheli ntoko mwaarawe?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 29:1-30.

(a) Nnaamwi Labano anwonke Yakobe, Yakobe oonihenrye sai wira aari mutthu oottittimiheya, nto exeeni nniwerya ahu wiixutta mmwaha ola? (Maph 25:27; 29:26-28; Mat 5:37)

(b) Moota xeeni ntakiheryo na Yakobe vanooniherya aya ovirikana eriyari ya ophenta wekeekhai ni ophenta woowoka? (Maph 29:18, 20, 30; Nsipo 8:6)

(c) Athiyana xeeni axexee yiirenle mpantta mu etthoko ya Yakobe ni vattuli vaya amuyarela anamwane aaxilopwana? (Maph 29:23, 24, 28, 29)

Mwaha 19

Yakobe Ookhalana Emusi Yuulupale

1. Taavi yaari masina aanamwane aaxilopwana athanuu na mmosaa a Yakobe yaawo yaayanry’awe ni mwaarawe oopacerya, Liya?

2. Anamwane xeeni aaxilopwana anli a Yakobe yaayariwe ni Ziilipa murumeyi muthiyana a Liya?

3. Taavi yaari masina aanamwane aaxilopwana anli a Yakobe yaayariwe ni Biliha murumeyi muthiyana a Rakheli?

4. Anamwane xeeni aaxilopwana anli Rakheli yaayanry’awe, masi exeeni yiiranen’ye vaavo mwaana mwaamulopwana a nenli vaayariwa awe?

5. Moovarihana ni elatarato, anamwane akavi aaxilopwana Yakobe yaarina awe, ni exeeni yaakhumme mwa awo?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 29:32-35; 30:1-26 ni 35:16-19.

Ntoko sooniheriwa aya mmwaha wa anamwane aaxilopwana 12 a Yakobe, khalai ikwaha sinceene yiitthaniwa sai amiravo ale aaHeberi?

2. Musome Maphattuwelo 37:35.

Nnaamwi Biibiliya omuhimyaka paahi Dina, hiyo ninsuwela sai wi Yakobe aahikhalana anamwane akina aaxithiyana? (Maph 37:34, 35)

Mwaha 20

Dina Onnikela Mmuxankihoni

1. Nthowa xeeni Abrahamu ni Isakhi vahaaphavela aya wira anaaya athelaneke ni atthu a elapo ya oKanani?

2. Aahaakhulela Yakobe wira mwanawe mwaamuthiyana opatthaneke ni aximwali a oKanani?

3. Tanii mulopwana ola valataratoni oninweha Dina, ni etthu yootakhala xeeni yaapanke awe?

4. Axirokorawe Dina, Simeyoni ni Levi yaapanke exeeni vaavo vaiwalya aya sa ele yiiranen’ye?

5. Yakobe aahaakhulela yeele yaapanke awe Simeyoni ni Levi?

6. Muxankiho wa emusi yotheene waapacenrye sai?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 34:1-31.

(a) Wataana wa Dina ni axithiyana a elapo ya oKanani waari wa nihiku nimosaa? Nkatthokiheryani. (Maph 34:1)

(b) Xeeni Dina vaarina awe mpantta wa nthowa mwa oyeleela mukhalelo awe a ohitoko orupa ni mulopwana? (aGal 6:7)

(c) Moota xeeni olelo amiravo anrowa aya wooniherya wira aahela vamurimani ntakiheryo noolopola na Dina? (Mir 13:20; 1 aKor 15:33; 1 Yoh 5:19)

Mwaha 21

Yosefe Onninyokhiwa ni Annawe

1. Nthowa xeeni annawe Yosefe vaamukhalenly’aya nrima, nto yaapanke exeeni?

2. Annawe Yosefe aniphavela omwiiriha exeeni, masi Rubeni onihimya exeeni?

3. Exeeni eniiraneya vaavo aIximayeli ananakoso vanirwa aya?

4. Annawe Yosefe anipaka exeeni wira amwiirihe tiithi aya wuupuwelaka wi Yosefe ohookhwa?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 37:1-35.

(a) Moota xeeni maKristau antthara aya ntakiheryo na Yosefe mwa ohimya yoottheka mmulokoni? (Maph 37:2; Onam 5:1; 1 aKor 1:11)

(b) Exeeni yaawiirinhe annawe Yosefe omukhapelela moohiloka? (Maph 37:11, 18; Mir 27:4; Yak 3:14-16)

(c) Etthu xeeni yiiraly’awe Yakobe enooniherya mwiirelo weephattu wa oriipiwa murima? (Maph 37:35)

SMwaha 22

Yosefe Onikuhiwa Mukhatteya

1. Yosefe aarina iyaakha kavii vaavo aakuxiwa awe oroihiwaka wEjiitu, ni exeeni eniiraneya nuumala ophiya iwe?

2. Nthowa xeeni Yosefe oniriheliwa awe mukhatteya?

3. Muritti xeeni Yosefe onivahiwa awe mukhatteya?

4. Ori mukhatteya, Yosefe aamuleelale exeeni namavahererya soowurya a Farawoo ni wa onooxa iphaawu?

5. Exeeni eniiraneya nuumala namavahererya soowurya okhuma mukhatteya?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 39:1-23.

Okhala wira khivaakhanle nlamulo na Muluku noolempwa naakhoottiha oraruwa mmahiku a Yosefe, exeeni yaamwiirinhe Yosefe omutthyawa mwaara a Potifari? (Maph 2:24; 20:3; 39:9)

2. Musome Maphattuwelo 40:1-23.

(a) Mowaakuveya muhimye oloha wa namavahererya soowurya ni yootaphulela aya yeeyo Yehova yaamusuwelinha awe Yosefe. (Maph 40:9-13)

(b) Oowooxa iphaawu aalohenrye exeeni, nto yaataphulelanii? (Maph 40:16-19)

(c) Moota xeeni nikhuuru na epottha yoororomeleya ni ya miruku olelo nnitakiha aya mukhalelo a Yosefe? (Maph 40:8; Sal 36:9; Yoh 17:17; Mit 17:2, 3)

(d) Maphattuwelo 40:20 anooniherya exeeni wa maKristau voohimya sa wuupuwelela nihiku nooyariwa? (Mus 7:1; Mar 6:21-28)

Mwaha 23

Sooloha sa Farawoo

1. Exeeni yiiraren’ye wa Farawoo ohiyu omosaa?

2. Exeeni enimwiiriha namavahererya soowurya wanikisa waya omuupuwelela Yosefe?

3. Ntoko sooniheriwa aya valataratoni, Farawoo aalohenrye exeeni ikwaha piili?

4. Yosefe onihimya exeeni mu yootaphulela ya sooloha iyo?

5. Moomuttharela Farawoo, moota xeeni Yosefe onikhala awe mutthu ootthuneyexa a nenli wEjiitu?

6. Nthowa xeeni annawe Yosefe anrwa aya wEjiitu, ni xeeni ahinimusuwela aya Yosefe?

7. Oloha xeeni Yosefe onuupuwela awe, ni ela enimukhaliherya sai wiiwexexa?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 41:1-57.

(a) Moota xeeni Yosefe aavanha awe ephoole wa Yehova, ni moota xeeni olelo maKristau antthara aya ntakiheryo nawe? (Maph 41:16, 25, 28; Mat 5:16; 1 Ped 2:12)

(b) Moolikana ni iyaakha sooruwerya saatthareliwe ni iyaakha sa etala wEjiitu; Moota xeeni olelo vanivirikana aya saana mukhalelo woomunepani w’atthu a Yehova ni ale a eKristau Yoowootha? (Maph 41:29, 30; Am 8:11, 12)

2. Musome Maphattuwelo 42:1-8 ni 50:20.

Ti vootthekeya anamakokhorela a Yehova wuuramela ohoolo wa mutthu ni muupuwelelo wa omuttittimiha ni omulemeliha mwaha wa eyuulweene awe, akhala wira ele etthu ya nlemeliho paahi elapo ele? (Maph 42:6)

Mwaha 24

Yosefe Oniweehererya Annawe

1. Nthowa xeeni Yosefe vaniwootherya awe annawe okhala anamahottela?

2. Nthowa xeeni Yakobe vanimuhiya awe mwanawe mwaamulopwana ookiserya oyeva, Beniyamini, orowaka wEjiitu?

3. Ekoopho ya eparatha ya Yosefe yaakenle sai mmurupani mwa Beniyamini?

4. Exeeni Yuda eniphavela awe opaka wira otaphuliwe Beniyamini?

5. Annawe Yosefe yoonihenrye sai wira yaahittharuwa?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 42:9-38.

Moota xeeni masuu a Yosefe mu Maphattuwelo 42:18 ary’aya ntakiheryo noolokexa waale arina muritti mmulokiheryo a Yehova olelo? (Neh 5:15; 2 aKor 7:1, 2)

2. Musome Maphattuwelo 43:1-34.

(a) Nnaamwi Rubeni aari oopacerya oyariwa, vanooneya sai wira Yuda taahoolela olavula wa annawe? (Maph 43:3, 8, 9; 44:14, 18; 1 Wah 5:2)

(b) Moota xeeni Yosefe seeherenrya awe annawe, ni nthowa xeeni? (Maph 43:33, 34)

3. Musome Maphattuwelo 44:1-34.

(a) Ntoko mpantta wa yowoothererya ovitha osuwanyeya wawe wa annawe, Yosefe iixoonihenrye sai? (Maph 44:5, 15; Onam 19:26)

(b) Yoonihenrye sai annawe Yosefe wira mukhalelo waarina aya khalai woomukhalela nrima munna aya yaahihiya vano? (Maph 44:13, 33, 34)

Mwaha 25

Etthoko Enithaamela wEjiitu

1. Exeeni eniiraneya vaavo Yosefe vanaaleela awe annawe wira owo panii?

2. Exeeni Yosefe enaatthokiherya awe mooreerela murima annawe?

3. Farawoo onihimya exeeni vaavo vaniiwa awe sa annawe Yosefe?

4. Yaari atthu akavii mu etthoko ya Yakobe vaavo vaathaamaly’aya arowaka wEjiitu?

5. Wanikisa waya etthoko ya Yakobe yiitthaniwa sai, ni nthowa xeeni?

Makoho oowuncererya:

1. Musome Maphattuwelo 45:1-28.

Enooniherya sai ele enihimya Biibiliya sa Yosefe wi Yehova onoowerya orukunuxa ele eniphavela waavulaliha arummwa awe orowa okhumelela etthu yooloka? (Maph 45:5-8; Yes 8:10; aFil 1:12-14)

2. Musome Maphattuwelo 46:1-27.

Yoolipiherya xeeni Yehova yanvanha awe Yakobe mmukwaha awe woorowa wEjiitu? (Maph 46:1-4)

Mwaha 26

Yobi Onniroromeleya wa Muluku

1. Yobi aari panii?

2. Exeeni Satana yeerenrya awe opaka, masi aahikhumela saana?

3. Exeeni Yehova yaamweemerenrya awe Satana opaka, ni nthowa xeeni?

4. Nthowa xeeni mwaara a Yobi vaamuhimenrya awe Yobi wi “onveehe Muluku nto okhwe”? (Nwehee elatarato.)

5. Ntoko siniwerya anyu woona mu elatarato ya nenli, moota xeeni Yehova saamureelinha awe Yobi, ni nthowa xeeni?

6. Akhala wira nrii oororomeleya wa Yehova ntoko Yobi, mareeliho xeeni anrowa ahu waakhela?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Yobi 1:1-22.

MaKristau animutakiha sai olelo Yobi? (Yobi 1:1; aFil 2:15; 2 Ped 3:14 )

2. Mmusome Yobi 2:1-13.

Iphiro xeeni piili soovirikana mu seiyo Yobi ni mwaarawe saamwaakhunlya aya Satana mu olupatthiwa? (Yobi 2:9, 10; Mir 19:3; Mik 7:7; Mal 3:14)

3. Mmusome Yobi 42:10-17.

(a) Olikana xeeni okhanle eriyari ya yootthuvela yeeyo Yobi yaakhenlya awe ni ele yaakhenle Yesu mwaha wa mweettelo wa okumi woororomeleya? (Yobi 42:12; aFil 2:9-11)

(b) Ninlipihiwa sai mu mareeliho yaawo Yobi yaakhenlya awe mwaha wa ovikaniha okhalana ompurukuma wa Muluku? (Yobi 42:10, 12; aHeb 6:10; Yak 1:2-4, 12; 5:11)

Mwaha 27

Mwene Mmosaa Ootakhala Onilamulela wEjiitu

1. Valataratoni va, tanii mulopwa owo orina murepettho, nto ole onimmana awe tanii?

2. Nuumala Yosefe okhwa, exeeni yiiranen’ye wa anaIsarayeli?

3. Nthowa xeeni atthu a wEjiitu vaakhanle aya oowoova mwaha wa anaIsarayeli?

4. Yooruma xeeni Farawoo yaahimmya awe wa axithiyana yaawo yaakhaliherya axithiyana aIsarayeli oyara?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Okhuma 1:6-22.

(a) Moota xeeni Yehova aapacenrya awe omwaakhwaniherya natiri awe wa Abrahamu? (Okhum 1:7; Maph 12:2; Mit 7:17)

(b) Moota xeeni athiyana anamayariha aaHeberi yoonihenrya aya nttittimiho na efaita ya okumi? (Okhum 1:17; Maph 9:6)

(c) Moota xeeni athiyana ala anamayariha yaatthuveliwa aya mwaha wa ororomeleya waya wa Yehova? (Okhum 1:20, 21; Mir 19:17)

(d) Moota xeeni Satana seerenrya awe ovirikanyiha yoophavela ya Yehova ya mmiso waaleiheriwe Abrahamu? (Okhum 1:22; Mat 2:16)

Mwaha 28

Moota Woopolinwa awe Mwaana Moise

1. Tanii mwaana ola valataratoni, ni ekatha ele evarenly’awe tiyawani?

2. Maama awe Moise aapankenii wira Moise ohiiviwee?

3. Mwaaruusi ola valataratoni tanii, ni exeeni yaapanke awe?

4. Vaavo mwaana mwaamuthiyana a Farawoo vamphwannya awe mwaana owo, Miryamu aahimmye exeeni?

5. Exeeni pwiyamwene yaahimmye awe wa maama awe Moise?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Okhuma 2:1-10.

Okathi xeeni wooreerela waarina awe maama awe Moise wira omulakiherye ni omwiixuttiha Moise okathi wa onamwane awe, ni ntakiheryo xeeni ninvaha awe wa axitiithi olelo? (Okhum 2:9, 10; Otum 6:6-9; Mir 22:6; aEf 6:4; 2 Tim 3:15)

Mwaha 29

Nthowa Naya Moise Onitthyaw’awe

1. Moise annuwenle wuuwi, masi exeeni aasuwenly’awe sa axitiithi awe?

2. Exeeni Moise yaavanry’awe vaavo vaarina awe iyaakha 40?

3. Exeeni Moise yaahimmye awe wa mulopwana muIsarayeli yoowo aawana, ni aakhunle sai mulopwana owo?

4. Nthowa xeeni Moise vaatthyanw’awe wEjiitu?

5. Moise aatthyawenle wuuwi, ni tanii aakumanne awe iwe?

6. Moise aavanre exeeni eriyari ya iyaakha 40 nuumala otthyawa wEjiitu?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Okhuma 2:11-25.

Nnaamwi Moise iixuttihiwe iyaakha sinceene osuwela wotheene wa atthu a wEjiitu, moota xeeni oonihenrya awe ororomeleya wa Yehova ni wa nloko nawe? (Okhum 2:11, 12; aHeb 11:24)

2. Musome Miteko 7:22-29.

Exeeni eniwerya ahu wiixutta mwaha wa Moise weererya mekhaweruu omoopola Isarayeli weepotthani wEjiitu? (Mit 7:23-25; 1 Ped 5:6, 10)

Mwaha 30

Mwirii Mwaamukhaani Onivarela

1. Tinivi nsina na mwaako ola valataratoni?

2. Nkatthokiheryani etthu yoohilimaleleya yeeyo Moise yoonaly’awe vaavo vaaronwa awe omwaako ni ipwittipwitthi sawe.

3. Nsuu naakhuma vamwirini aavarela naahimmye exeeni, nto naari nsuu nawani?

4. Moise aakhunle sai vaavo Muluku vaamuhimenrya awe wira aarowa waahoolela atthu a Muluku okhuma wEjiitu?

5. Exeeni Muluku yaamuleelaly’awe Moise wira ahimye akhala wira atthu yaarowa omukoha tanii aamurumme?

6. Aarowa owerya sai Moise wooniherya wira Muluku taamurumme?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Okhuma 3:1-22.

Moota xeeni yookumana ya Moise enivaha aya nroromelo wira hataa noonaka wi khinnireerela waakhwaniherya muteko woomuluku, wira Yehova onrowa onikhaliherya? (Okhum 3:11, 13; 2 aKor 3:5, 6)

2. Mmusome Okhuma 4:1-20.

(a) Murukunuxo xeeni a mukhalelo a Moise wiiranen’ye eriyari ya iyaakha 40 saavinre oryeene oMadiyani? Nto ale aniphavela ophwanya miritti mmulokoni exeeni aniixutta aya mwa yeela? (Okhum 2:11, 12; 4:10, 13; Mik 6:8; 1 Tim 3:1, 6, 10)

(b) Hataa nlakiwaka ni mulokiheryo a Yehova, nroromelo xeeni ninwery’aya onivaha ntakiheryo na Moise? (Okhum 4:12-14; Sal 103:14; aHeb 12:4-11)

Mwaha 31

Moise ni Aroni Anikumana ni Farawoo

1. Yookhumela xeeni yaakhanle wa anaIsarayeli mmitikiniho seiye Moise ni Aroni saapanke aya?

2. Moise ni Aroni aamuleelale exeeni Farawoo, nto Farawoo aakhunle sai?

3. Ntoko sooniheriwa aya valataratoni va, exeeni yiiranen’ye vaavo Aroni vaamurihenlya awe vathii ttootto awe?

4. Moota xeeni Yehova saamusominha awe Farawoo, nto Farawoo aakhulenle sai?

5. Exeeni yiiranen’ye nuumala ehukhumu ya namuloko?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Okhuma 4:27-31 ni 5:1-23.

Aataphulela exeeni Farawoo vaavo vaahimmya awe wira: “Nkimmusuwela Yehova”? (Okhum 5:2, NM; 1 Sam. 2:12; aRom. 1:21)

2. Mmusome Okhuma 6:1-13, 26-30.

(a) Mmukhalelo xeeni Yehova vahiisuwelinha awe wa Abrahamu, Isakhi ni Yakobe? (Okhum 3:13, 14; 6:3; Maph 12:8)

(b) Nnoonela sai osuwela wira Yehova nlelo aahinvarihela muteko Moise, hataa Moise iixoonale okhala oohiphwanelela mmuteko awe ole woothanleliwa? (Okhum 6:12, 30; Luk 21:13-15)

3. Mmusome Okhuma 7:1-13.

(a) Vaavo Moise ni Aroni vaalavunly’aya moolipa murima sa soophukela sa Yehova wa Farawoo, mathipelo xeeni yaatikithenrya aya wa arumeyi a Muluku olelo? (Okhum 7:2, 3, 6; Mit 4:29-31)

(b) Moota xeeni Yehova soonihenrya awe wunnuwa wawe vasuluu va amuluku a wEjiitu? (Okhum 7:12; 1 Wah 29:12)

Mwaha 32

Ihukhumu Mulokoo

1. Murumeelaka ilatarato sooniheriwe va, muhimye ihukhumu soopacerya tthaaru seiyo Yehova saaruuhalya awe wEjiitu.

2. Exeeni yaavirikanne eriyari ya ihukhumu soopacerya tthaaru ni ihukhumu soohalela iyo?

3. Ehukhumu xeeni yaari ya neexexe, ya neethanu ni ya neethanu na mmosaa?

4. Muhimye ehukhumu ya neethanu na piili, ya neethanu na tthaaru ni ya neethanu na xexe.

5. Exeeni Yehova yaaleelalya awe anaIsarayeli opaka ehinatthi ehukhumu ya namuloko?

6. Tiivi yaari ehukhumu ya namuloko, ni exeeni yiiranen’ye nuumala eyo?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Okhuma 7:19– 8:19.

(a) Hataa anamaxitta a wEjiitu yaari oowerya otakiherya ihukhumu piili soopacerya sa Yehova, yaakhanyereren’ye waakhulela exeeni nuumala ehukhumu ya neeraru? (Okhum 8:14, 15; Mat 12:24-28)

(b) Moota xeeni ehukhumu ya neexexe yoonihenrya aya owerya wa Yehova mu waakiha nloko nawe, ni osuwela ela eniwiiriha woona sai atthu a Muluku vaavo vanaattamela aya ‘ohaawa wuulupale’ ohimmwale vahinatthi? (Okhum 8:18, 19; Wis 7:13, 14; 2 Wah 16:9)

2. Mmusome Okhuma 8:20; 9:3, 6, 10, 11, 14, 16, 23-25; ni 10:13-15, 21-23.

(a) Ikrupu xeeni piili saasuwanyeehiwe ni ehukhumu ya namuloko, ni ela ennivara sai olelo moonelo ahu wa ikrupu iyo? (Okhum 8:6, 14, 15; 9:14)

(b) Moota xeeni Okhuma 9:16 onnikhaliherya awe wiiwexexa nthowa naya Yehova omweemerenrya awe Satana okhalaka mpakha vano? (aRom 9:21, 22)

3. Mmusome Okhuma 12:21-32.

Moota xeeni Paasikha wiirinha awe woopola okhala wooweryaneya wa atthu anceene, nto Paasikha aathoonya exeeni? (Okhum 12:21-23; Yoh 1:29; aRom 5:18, 19, 21; 1 Akor 5:7)

Mwaha 33

Olapuwa Ephareya Yooxeerya

1. Atthu akavii aIsarayeli, axilopwana vamosaa ni axithiyana ni anamwane, yaakhumme wEjiitu, ni tanii yaakhumme n’awo?

2. Farawoo oonale sai nuumala waahiya anaIsarayeli arowaka, nto exeeni yaapanke awe?

3. Exeeni Yehova yaapanke awe wira oweemexe atthu a wEjiitu wira ahituphele nloko nawe?

4. Exeeni yiiranen’ye vaavo Moise vaamuttukhulenlya awe ttootto awe vasuluu va Ephareya Yooxeerya, nto exeeni anaIsarayeli enipake aya?

5. Exeeni yiiranen’ye vaavo atthu a wEjiitu vaakenly’aya mphareya yaatthimakelaka anaIsarayeli?

6. Moota xeeni anaIsarayeli yoonihenrya aya ohakalala ni oxukhurela wa Yehova mwaha wa woopoliwa?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Okhuma 12:33-36.

Yehova aakhapelenle sai nloko nawe wira ntthuveliwe mwaha wa iyaakha sinceene sa opottha wEjiitu? (Okhum 3:21, 22; 12:35, 36)

2. Mmusome Okhuma 14:1-31.

Moota xeeni masuu a Moise alempwale mu Okhuma 14:13, 14 anaavara aya arumeyi a Muluku olelo vaavo vanaattamela aya ekhotto enirwa ya Harmagedoni? (2 Wah 20:17; Sal 91:8)

3. Mmusome Okhuma 15:1-8, 20, 21.

(a) Nthowa xeeni vanitthuneya aya wa arumeyi a Yehova omwiipela nttittimiho Yehova? (Okhum 15:1, 2; Sal 105:2, 3; Wis 15:3, 4)

(b) Ntakiheryo xeeni na omuttittimiha Yehova nivanha awe Miryamu ni axithiyana mu Ephareya Yooxeerya wa axithiyana eeKristau olelo? (Okhum 15:20, 21; Sal 68:12)

Mwaha 34

Muthinto Musyaa wa Yoolya

1. Valataratoni va, exeeni atthu enittotta aya vathii, ni ela eniihaniwa sai?

2. Malakiheryo xeeni Moise onaavaha awe atthu voohimya sa ottottela emanaa?

3. Exeeni Yehova enaaleela awe opaka atthu mu nihiku na neethanu na mmosaa, ni nthowa xeeni?

4. Mutikiniho xeeni Yehova onipaka awe vaavo emanaa vanisukiwa aya mpakha nihiku na neethanu nenli?

5. Iyaakha kavii Yehova onaalyiha awe atthu ni emanaa?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Okhuma 16:1-36 ni Mothakoni 11:7-9.

(a) Okhuma 16:8 onooniherya exeeni voohimya sa otthuneya waya wa hiyo ottittimiha soothanleliwa soomuluku mmulokoni mwa eKristau? (aHeb 13:17)

(b) Mothakoni, moota xeeni anaIsarayeli yuupuxeriwa aya khuta nihiku olipana waya ni Yehova? (Okhum 16:14-16, 35; Otum 8:2, 3)

(c) Nthoonyeryo xeeni na emanaa Yesu naavanha awe, nto ninttottela sai mureerelo sa ‘ephaawu [ela] erwiiye wirimu’? (Yon 6:30-35, 40)

2. Mmusome Yoxuwa 5:10-12.

AnaIsarayeli yaalyiiye emanaa iyaakha kavii, moota xeeni ela yaaweeherenrya aya awo, ni exeeni eniixutta ahu mu yoohimya ela? (Okhum 16:35; Moth 11:4-6; 1 aKor 10:10, 11)

Mwaha 35

Yehova Onivaha Malamulo Awe

1. Nuumala miyeeri soophiyeryaka miili vattuli va okhuma wEjiitu, anaIsarayeli animaka vaavi?

2. Exeeni Yehova enihimya awe wira oniphavela wi atthu avareke, nto atthu anaakhula sai?

3. Nthowa xeeni Yehova vaninvaha awe Moise maluku manli oophapateya?

4. Ohiya Sooruma Mulokoo, malamulo xeeni makina Yehova yaavanha awe anaIsarayeli?

5. Malamulo xeeni manli Yesu Kristu yaahimmya awe wira takhanle maalupalexa?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Okhuma 19:1-25; 20:1-21; 24:12-18; ni 31:18.

Moota xeeni masuu alempwale mu Okhuma 19:8 annikhaliherya aya wiiwexexa eniheliwa muhina mu opaka wiivahererya w’eKristau? (Mat 16:24; 1 Ped 4:1-3)

2. Mmusome Otumererya 6:4-6; Onamukuttho 19:18; ni Mateyo 22:36-40.

Moota xeeni maKristau anooniherya aya omphenta waya Muluku ni namwaattamanani aya? (Mar 6:34; Mit 4:20; aRom 15:2)

Mwaha 36

Mwaanyompe a Eweero

1. Valataratoni va, atthu anipaka exeeni, ni nthowa xeeni?

2. Nthowa xeeni Yehova vananariwa awe, ni exeeni Moise enipaka awe vaavo vanoona awe ele atthu eniira aya?

3. Exeeni Moise enaaleela awe alopwana akina wira apakee?

4. Mwaha ola waatthuneya oniixuttiha exeeni?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Okhuma 32:1-35.

(a) Moota xeeni yoohimya ela enooniherya aya muupuwelelo a Yehova voohimya sa otakaaha okokhorela woowoka ni wekeekhai? (Okhum 32:4-6, 10; 1 aKor 10:7, 11)

(b) Ephoole xeeni maKristau enitthuneya aya okhalana mu othanla waya otthekula, mmwaha wa wiipa ni wiina? (Okhum 32:18, 19; aEf 5:15, 16; 1 Yoh 2:15-17)

(c) Moota xeeni nihimo na Levi nivanha aya ntakiheryo noolokexa mu waakiherya exariya? (Okhum 32:25-28; Sal 18:26)

Mwaha 37

Eheema ya Okokhorela

1. Etthu ela etekiwe valataratoni va eniihaniwa sai, ni enivariheliwa muteko xeeni?

2. Nthowa xeeni Yehova vaamuleelalya awe Moise wira opake eheema mmukhalelo vookhweya okakanyula?

3. Eniihaniwa sai ekaaxa ele eri mukwaartu yaamukhaani wanikisa wa eheema, ni exeeni ekhanle mukaaxani?

4. Tanii Yehova onimuthanla awe okhala namukuttho muulupale, ni namukuttho ola muulupale onipaka exeeni?

5. Muhimye masina aya itthu tthaaru mu ekwaartu yuulupale ya eheema.

6. Itthu xeeni piili sikhanle vatee va etabernaakulu, nto iya sinivariheliwa muteko xeeni?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Okhuma 25:8-40; 26:1-37; 27:1-8; ni 28:1.

Yaathoonyerya exeeni makherubi mu ‘ekaaxa ya onamoona’? (Okhum 25:20, 22; Moth 7:89; 2 Mam 19:15)

2. Mmusome Okhuma 30:1-10, 17-21; 34:1, 2; ni aHeberi 9:1-5.

(a) Nthowa xeeni Yehova vaattittimihenrya awe otthuneya waya ovikaniha okhala ooratta werutthuni wa alipa a mukuttho anirumeela mu etabernaakulu, ni moota xeeni ela yaarowa aya onivara hiyo olelo? (Okhum 30:18-21; 40:30, 31; aHeb 10:22)

(b) Moota xeeni murummwa Paulo onooniherya awe wi etabernaakulu ni nlamulo na wataana saahimala okathi waalempe awe epaphelo awe wa maKristau aHeberi? (aHeb 9:1, 9; 10:1)

Mwaha 38

Anamahottela 12

1. Nrii sai niphara na uuva nnoona anyu valataratoni va, nto ninkhuma woowi?

2. Nthowa xeeni Moise vanaarumiha awe anamahottela 12 orowa elapo ya oKanani?

3. Anamahottela anihimya exeeni vaavo vanittikiha aya muhupi wa Moise?

4. Moota xeeni anamahottela anli anooniherya aya omuroromela Yehova, nto masina aya tanii?

5. Nthowa xeeni Yehova oninanariwa awe, ni onimuleela exeeni Moise?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mothakoni 13:1-33.

(a) Tanii yaathanliwe wira yahottele elapo, nto eparakha xeeni yuulupale yaarina aya? (Moth 13:2, 3, 18-20)

(b) Nthowa xeeni moonelo a Yoxuwa ni Kalebi aary’awe oovirikana ni anamahottela akina, ni ela enniixuttiha exeeni? (Moth 13:28-30; Mat 17:20; 2 aKor 5:7)

2. Mmusome Mothakoni 14:1-38.

(a) Yoolopola xeeni enitthuneya ahu ovaha ephoole voohimya sa owaapa ahooleli a vathii a Yehova? (Moth 14:2, 3, 27; Mat 25:40, 45; 1 aKor 10:10)

(b) Moota xeeni Mothakoni 14:24 onooniherya awe wira Yehova onnimucalela khuta mmosaa a arumeyi awe? (1 Mam 19:18; Mir 15:3)

Mwaha 39

Ekopo ya Aroni Eniphuwa Ithutuu

1. Tanii anirukunuwela olamulelo wa Moise ni Aroni, ni animuhimeerya exeeni Moise?

2. Moise onimuleela opaka exeeni Koree ni atthareli awe 250?

3. Moise onaaleela exeeni atthu, ni exeeni eniiraneya omalihakaru olavula?

4. Exeeni eniiraneya wa Koree ni atthareli awe 250?

5. Eleyazari, mwaana a Aroni, oniiriha exeeni soopaherya erupani ya alopwana ookhwa, ni nthowa xeeni?

6. Nthowa xeeni Yehova aamwiirinha awe ttootto a Aroni ophuwela ithutuu? (Nwehee elatarato.)

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mothakoni 16:1–17:14.

(a) Koree ni atthareli awe yaapanke exeeni, ni moota xeeni ela yaary’aya omurukunuwela Yehova? (Moth 16:9, 10, 18; Onam 10:1, 2; Mir 11:2)

(b) Moonelo xeeni woonanara wannuuhenrya awe Koree ni “makhulupale a maloko” 250? (Moth 16:1-3; Mir 15:33; Yes 49:7)

2. Mmusome Mothakoni 17:1-11 ni 26:10.

(a) Ophuwela wa ekopo ya Aroni yaathoonyiherya exeeni, ni nthowa xeeni Yehova iirinha awe wira yakuhiwe ohoolo wa ekaaxa? (Moth 17:20, 23, 25)

(b) Etthu xeeni yootthuneya eniwerya ahu wiixutta mu ethoonyeryo ya ekopo ya Aroni? (Moth 17:25; Mit 20:28; aFil 2:14; aHeb 13:17)

Mwaha 40

Moise Onimana Mwala

1. Yehova onaakhapelela sai anaIsarayeli vaavo vary’aya mothakoni?

2. Athukumanne ene oKadexi, wunlaseya xeeni onipaka aya anaIsarayeli?

3. Yehova onikumiherya sai maasi wa atthu ni inamaa saya?

4. Valataratoni va, tanii mulopwana owo oniithoonya, ni nthowa xeeni eniirela awe siiso?

5. Nthowa xeeni Yehova onanariwa awe ni Moise ni Aroni, ni anihukhummwa moota xeeni?

6. Exeeni eniiraneya vaMwaako Hori, ni tanii onikhala muulupale aanamukuttho?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mothakoni 20:1-13, 22-29 ni Otumererya 29:4.

(a) Nniixutta exeeni mmukhalelo yoowo Yehova saakhapelenlya awe anaIsarayeli mothakoni? (Otum 29:4; Mat 6:31; aHeb 13:5; Yak 1:17)

(b) Yehova oonenle sai mwaha wa Moise ni Aroni ohimuttittimiha ohoolo wa Isarayeli. (Moth 20:12; 1 aKor 10:12; Wis 4:11)

(c) Exeeni ninwerya ahu wiixutta mmukhalelo yoowo Moise saakhulenlya awe yoolaka yaakhuma wa Yehova? (Moth 12:3; 20:12, 27, 28; Otum 32:4; aHeb 12:7-11)

Mwaha 41

Enowa ya Muxukhuma

1. Valataratoni va, tanii ela evitikeeleliwe vakoponi, ni nthowa xeeni Yehova aamuleelalya awe Moise wira okuhe vale?

2. Moota xeeni atthu ary’aya oohixukhuru mu sotheene seiye Muluku sinwiirela awe?

3. Exeeni atthu aninvekela aya Moise wira opake nuumala Yehova orumiha inowa sootakhala wira aahukhumu?

4. Nthowa xeeni Yehova onimuleela awe Moise wira opake enowa ya muxukhuma?

5. Etthu xeeni ninwerya ahu wiixutta mmwaha ola?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mothakoni 21:4-9.

(a) Wunlaseya wa Isarayeli onnivaha yoolopola xeeni voohimya sa soovaha sa Yehova? (Moth 21:5, 6; aRom 2:4)

(b) Mu iseekulu soottharelana, anaIsarayeli yaarumenle sai enowa ya muxukhuma, nto etthu xeeni yaapanke awe Mwene Ezekiya? (Moth 21:9; 2 Mam 18:1-4)

2. Mmusome Yohani 3:14, 15.

Moota xeeni okuhiwa wa enowa ya muxukhuma vamwirini onthoonyerya aya saana okhomeliwa wa Yesu Kristu? (aGal 3:13; 1 Ped 2:24)

Mwaha 42

Buuru Onnilavula

1. Balaki tanii, ni nthowa xeeni onimurumiha awe Balaamu?

2. Nthowa xeeni buuru a Balaamu onimmaathi awe mphironi?

3. Exeeni Balaamu eniiwa awe buuru olavulaka?

4. Exeeni nlaikha nnimuhimeerya aya Balaamu?

5. Exeeni eniiraneya vaavo Balaamu vaneererya awe omulapha Isarayeli?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mothakoni 21:21-35.

Nthowa xeeni Isarayeli vaamuxinttalya awe Mwene Sihoni a wAmori ni Mwene Ogi ooBaxari? (Moth 21:21, 23, 33, 34)

2. Mmusome Mothakoni 22:1-40.

Tiivi yaari yotthuna ya Balaamu mu weererya waalapha aIsarayeli, ni sowiixutta xeeni nniwerya ahu ophwanya mwa yeela? (Moth 22:16, 17; Mir 6:16, 18; 2 Ped 2:15; Yuda 11)

3. Mmusome Mothakoni 23:1-30.

Hataa Balaamu aahimmye wira aari tthiri namakokhorela a Yehova, moota xeeni miteko sawe soonihenrya aya okhala yoovirikana ni yoohimya awe? (Moth 23:3, 11-14; 1 Sam 15:22)

4. Mmusome Mothakoni 24:1-25.

Moota xeeni yoohimya ya Biibiliya enlipiha aya nnoromelo nahu mu waakhwanela wa yotthuna ya Yehova? (Moth 24:10; Yes 54:17)

Mwaha 43

Yoxuwa Onnikhala Muhooleli

1. Valataratoni va, tanii alopwana ala anli yeemenle ni Moise?

2. Exeeni Yehova enimuleela awe Yoxuwa?

3. Nthowa xeeni Moise vaniwela awe vasuluu va Mwaako Nebo, nto Yehova onimuleela exeeni?

4. Moise orina iyaakha kavii vaavo vanikhw’awe?

5. Nthowa xeeni atthu ary’aya ooriipiwa murima, masi nthowa xeeni nrina aya wira ahakalaleke?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mothakoni 27:12-23.

Muritti xeeni muulupale yoowo Yoxuwa aakhenly’awe wa Yehova, nto moota xeeni Yehova onooniherya awe waakhapelela atthu Awe olelo? (Moth 27:15-19; Mit 20:28; aHeb 13:7)

2. Mmusome Otumererya 3:23-29.

Nthowa xeeni Yehova ohaamweemerenrya awe Moise ni Aroni olapuwa arowaka elapo yooleiheriwa, ni exeeni nniwerya ahu wiixutta mwa yeela? (Otum 3:25-27; Moth 20:12, 13)

3. Mmusome Otumererya 31:1-8, 14-23.

Moota xeeni masuu oolaxerya a Moise wa Isarayeli anooniherya aya wira owo aahaakhela moowiiyeveiha yoolaka ya Yehova? (Otum 31:6-8, 23)

4. Mmusome Otumererya 32:45-52.

Masuu a Muluku yaahaana ovara moota xeeni ikumi sahu? (Otum 32:47; Onam 18:5; aHeb 4:12)

5. Mmusome Otumererya 34:1-12.

Hataa Moise ahaatonko onweha mwaneene Yehova, Otumererya 34:10 onooniherya exeeni voohimya sa wataana wawe ni Yehova? (Okhum 33:11, 20; Moth 12:8)

Mwaha 44

Rahabi Oniwiipithiha Anamahottela

1. Rahabi onikhala vaavi?

2. Tanii alopwana ala anli valataratoni va, ni nthowa xeeni arisa aya oYerikhoo?

3. Exeeni mwene a oYerikhoo enimulamula awe Rahabi wira opakee, nto Rahabi onaakhula sai?

4. Rahabi onaakhaliherya sai alopwana anli, ni nikhaliheryo xeeni nniveka awe?

5. Natiri xeeni animpaka aya anamahottela anli wa Rahabi?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Yoxuwa 2:1-24.

Moota xeeni natiri a Yehova ohimmwale mu Okhuma 23:28 aakhwanenly’awe vaavo anaIsarayeli yarwiiy’aya omutuphela Yerikhoo? (Yox 2:9-11)

2. Mmusome aHeberi 11:31.

Moota xeeni ntakiheryo na Rahabi ninttittimiherya aya otthuneya waya waamini? (aRom 1:17; aHeb 10:39; Yak 2:25)

Mwaha 45

Olapuwa mMuroo Yordani

1. Mutikiniho xeeni Yehova onipaka awe wira anaIsarayeli awerye olapuwa Muroo Yordani?

2. Muteko xeeni wa waamini onitthuneya aya anaIsarayeli opaka wira alapuwe Muroo Yordani?

3. Nthowa xeeni Yehova onimuleela awe Yoxuwa wira othukumanyerye maluku maalupale 12 anikumihiwa eriyari ya muroo?

4. Anamukuttho akhumakaru muYordani eniiraneya exeeni?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Yoxuwa 3:1-17.

(a) Ntoko sooniheriwa aya mu yoohimmwa ela, nnitthuneya opaka exeeni wira naakhele nikhaliheryo ni nreeliho na Yehova? (Yox 3:13, 15; Mir 3:5; Yak 2:22, 26)

(b) Maasi a Muroo Yordani yaari sai vaavo anaIsarayeli vaalapunwa aya arowaka Elapo Yooleiheriwa, ni moota xeeni ela yannuwinha aya nsina na Yehova? (Yox 3:15; 4:18; Sal 66:5-7)

2. Mmusome Yoxuwa 4:1-18.

Maluku 12 yaawo yaakuxiwe muYordani ni yeemexiwe oGiligali yaarumenle yoolakela xeeni? (Yox 4:4-7)

Mwaha 46

Ixirii sa Oyerikhoo

1. Yehova onaaleela anakhotto ni anamukuttho opaka exeeni mmahiku mathanuu na mmosaa?

2. Alopwana awo anitthuneya opaka exeeni mu nihiku na neethanu nenli?

3. Ntoko sinoona anyu valataratoni va, exeeni eniiraneya ni ixirii sa oYerikhoo?

4. Nthowa xeeni vale vary’aya mukhoi ooxeerya otthukweleliwe vaxanelani?

5. Yoxuwa onaaleela anakhotto wiiriha exeeni muttetthe ni atthu, masi sai voohimya sa eparatha, eweero, muxukhuma ni eyuuma?

6. Exeeni enileeliwa aya opaka anamahottela ale anli?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Yoxuwa 6:1-25.

(a) Moota xeeni weetta wa anaIsarayeli amurukureryaka Yerikhoo mu nihiku na neethanu nenli ory’aya woolikana ni muteko woolaleerya wa Anamoona a Yehova mmahiku ala a wanikisa? (Yox 6:15, 16; Yes 60:22; Mat 24:14; 1 aKor 9:16)

(b) Moota xeeni eprofecia yoohimmwa mu Yoxuwa 6:26 vaakhwanenlya aya mu iyaakha sowiiraka 500 vattuli vaya, nto ela enniixuttiha exeeni voohimya sa masuu a Yehova? (1 Mam 16:34; Yes 55:11)

Mwaha 47

Nawiiye Mmosaa Wisarayeli

1. Valataratoni va, tanii mulopwana owo onithipela mihakhu sikuxiwe mu Yerikhoo, nto ale animukhaliherya tanii?

2. Nthowa xeeni yoovara ela ya Akani ni emusi awe ery’aya etthu yootakhalexa?

3. Yehova onihimya exeeni vaavo Yoxuwa vanikoha awe nthowa naya anaIsarayeli vaaxinttiwa aya ni Ayi mukhottoni?

4. Nuumala Akani ni emusi awe oruuhiwa wa Yoxuwa, exeeni eniwiiraneela?

5. Etthu xeeni yuulupale enniixuttiha aya yoophukela ela wa Akani?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Yoxuwa 7:1-26.

(a) Mavekelo a Yoxuwa anooniherya exeeni sa wataana wawe ni Mpattuxa awe? (Yox 7:7-9; Sal 119:145; 1 Yoh 5:14-15)

(b) Exeeni enooniherya aya ntakiheryo na Akani, ni moota xeeni ela ery’aya yoolopola wa hiyo? (Yox 7:11, 14, 15; Mir 15:3; 1 Tim 5:24; aHeb 4:13)

2. Mmusome Yoxuwa 8:1-29.

Muritti xeeni orina awe khuta mmosaa a hiyo ni muloko wa eKristau olelo? (Yox 7:13; Onam 5:1; Mir 28:13)

Mwaha 48

Maxibioni Amiruku

1. Moota xeeni Maxibioni ary’aya oovirikana ni atthu ooKanani mittetthe sa vakhiviru?

2. Ntoko sooniheriwa aya valataratoni va, Maxibioni anipaka-ni, nto nthowa xeeni?

3. Natiri xeeni Yoxuwa ni ahooleli aIsarayeli onimpaka aya wa Maxibioni, masi exeeni enisuwela aya nuumala mahiku mararuu?

4. Eniiraneya exeeni vaavo mamwene a mittetthe sikina vaniiwa aya wira Maxibioni aapaka murettele ni Isarayeli?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Yoxuwa 9:1-27.

(a) Okhala wira Yehova aahilakiherya nloko na Isarayeli ‘wira yaapwetexe atthu otheene a mulaponi mme,’ mikhalelo xeeni sa Yehova sinttittimiheriwa mwaha wa waahiya akumi Maxibioni? (Yox 9:22, 24; Mat 9:13; Mit 10:34, 35; 2 Ped 3:9)

(b) Mwa ovarexexa nivarihano naapanke awe wa Maxibioni, moota xeeni Yoxuwa sivanha awe ntakiheryo noolokexa wa maKristau olelo? (Yox 9:18, 19; Mat 5:37; aEf 4:25)

2. Mmusome Yoxuwa 10:1-5.

Moota xeeni muttitthi muulupale olelo onaatakiha awe Maxibioni, nto khiyakhala yoolukama yawani? (Yox 10:4; Zak 8:23; Mat 25:35-40; Wis 12:17)

Mwaha 49

Nsuwa Ninneemela

1. Valataratoni va, Yoxuwa onihimya exeeni, ni nthowa xeeni?

2. Yehova onimukhaliherya sai Yoxuwa ni anakhotto awe?

3. Yoxuwa onaaxintta mamwene makavii aanyokhani, ni sinivira iyaakha kavii?

4. Nthowa xeeni Yoxuwa vanikawa awe elapo ya oKanani?

5. Yoxuwa onikhwa orina iyaakha kavii, ni exeeni eniiraneya wa atthu vattuli vaya?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Yoxuwa 10:6-15.

Osuwela wira Yehova aaheemexa nsuwa ni mweeri wa Isarayeli, nroromelo xeeni nrina ahu olelo? (Yox 10:8, 10, 12, 13; Sal 18:4; Mir 18:10)

2. Mmusome Yoxuwa 12:7-24.

Tanii tthiri aari mwaneene mu waaxintta mamwene 31 a oKanani, ni nthowa xeeni ery’aya ela yootthuneya wa hiyo olelo? (Yox 12:7; 24:11-13; Otum 31:8; Luk 21:9, 25-28)

3. Mmusome Yoxuwa 14:1-5.

Elapo yaakawaniwe sai eriyari ya mahimo a Isarayeli, ni ela enithoonyiherya exeeni voohimya sa waakheliwa wa elapo mParayiisu? (Yox 14:2; Yes 65:21; Ezek 47:21-23; 1 aKor 14:33)

4. Mmusome Yoxuwa 2:8-13.

Moolikana ni Yoxuwa wIsarayeli, tanii olelo onirumeela ntoko yookhoottiherya ya omwareya? (Makh 2:8, 10, 11; Mat 24:45-47; 2 aTes 2:3-6; Tito 1:7-9; Wis 1:1; 2:1, 2)

Mwaha 50

Athiyana Anli Oolipa Murima

1. Anamaphuka tanii, ni masina a akina a yaawo taavi?

2. Eparakha xeeni ya vameekh’aya Deebora erina awe, ni exeeni eniheliwa muhina?

3. Vaavo Isarayeli vanoopopihiwa awe ni Mwene Yabini ni mukhulupale aanakhotto awe, Sisera, muhupi xeeni onikhuma wa Yehova, Deebora oninvaha awe Namaphuka Baraki? Nto muthiyana owo onihimya wira tanii onrowa ophwanya ovuwa?

4. Yayeli onooniherya sai wira orii muthiyana oolipa murima?

5. Exeeni eniiraneya nuumala okhwa Mwene Yabini?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Makhulupale 2:14-22.

Moota xeeni anaIsarayeli yiiruuhenlya aya ninnyaari na Yehova, ni yowiixutta xeeni nniwerya ahu ophwanya mwa yeela? (Makh 2:20; Mir 3:1, 2; Ezek 18:21-23)

2. Mmusome Makhulupale 4:1-24.

Sowiixutta xeeni voohimya sa waamini ni olipa murima mu matakiheryo a Deebora ni Yayeli anwerya aya wiixutta olelo maKristau athiyana? (Makh 4:4, 8, 9, 14, 21, 22; Mir 31:30; 1 aKor 16:13)

3. Mmusome Makhulupale 5:1-31.

Voohimya sa ekhotto enirwa ya Harmagedoni, moota xeeni nsipo na oxintta na Baraki ni Deebora ninwerya aya ovariheliwa muteko ntoko nivekelo? (Makh 5:3, 31; 1 Wah 16:8-10; Wis 7:9, 10; 16:16; 19:19-21)

Mwaha 51

Ruthi ni Nowemi

1. Exeeni emuruuhale Nowemi mu elapo ya oMowabi?

2. Ruthi ni Orpa tanii?

3. Ruthi ni Orpa anaakhula sai vaavo Nowemi vanaaleela awe wira atthikeleke wa amusi aya?

4. Bowazi tanii, nto onimukhaliherya sai Ruthi ni Nowemi?

5. Nsina na mwaana a Bowazi ni Ruthi tanii, ni nthowa xeeni naatthuneya ahu omuupuwelelaka?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Ruthi 1:1-17.

(a) Masuu xeeni ooreerela murima Ruthi anilavula awe? (Ruth 1:16, 17)

(b) Moota xeeni mukhalelo woowiiveleela wa Ruthi onooniherya aya saana mukhalelo wa “ipwittipwitthi sikina” wa ale oowoottihiwa valaponi olelo? (Yoh 10:16; Zak 8:23)

2. Mmusome Ruthi 2:1-23.

Ruthi onivaha sai ntakiheryo noolokexa wa amiravo axithiyana olelo? (Ruth 2:17, 18; Mir 23:22; 31:15)

3. Mmusome Ruthi 3:5-13.

(a) Bowazi oonenle sai ophavela wa Ruthi wira otheliwe n’uwo ohiya ni mmiravo?

(b) Onniixuttiha exeeni muupuwelelo wa Ruthi voohimya sa oreerela murima? (Ruth 3:10; 1 aKor 13:4, 5)

4. Mmusome Ruthi 4:7-17.

Anwerya sai olelo maKristau alopwana okhala ntoko Bowazi? (Ruth 4:9, 10; 1 Tim 3:1, 12, 13; 5:8)

Mwaha 52

Gedeyoni ni Alopwana Awe 300

1. Moota xeeni ni nthowa xeeni anaIsarayeli ary’aya mmixankiho sinceene?

2. Nthowa xeeni Yehova onimuleela awe Gedeyoni wira anakhotto awe khareere?

3. Alopwana akavii anihala nuumala Gedeyoni waaleela alopwana oowoova otthikela owaani?

4. Murumeelaka elatarato, muhimye moota Yehova sinaavukula awe anakhotto a Gedeyoni wira ahale paahi 300.

5. Gedeyoni onaatthokiha sai alopwana awe 300, ni moota xeeni aIsarayeli anixintta aya ekhotto?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Makhulupale 6:36-40.

(a) Gedeyoni aapanke-ni wira osuwelexe yotthuna ya Yehova?

(b) Moota xeeni hiyo olelo ninkela ahu osuwela tiivi eri yotthuna ya Yehova? (Mir 2:3-6; Mat 7:7-11; 2 Tim 3:16, 17)

2. Mmusome Makhulupale 7:1-25.

(a) Etthu xeeni ninwerya ahu wiixutta mwa ale 300 yaavikaninhe okhala ooweha-weha moovirikana ni ale yahaaweha-weha? (Makh 7:3, 6; aRom 13:11, 12; aEf 5:15-17)

(b) Ntoko siisaale ale 300 yiixuntta aya mu onweha Gedeyoni, moota xeeni hiyo nniixutta ahu mu onweha Gedeyoni Muulupale, Yesu Kristu? (Makh 7:17; Mat 11:29, 30; 28:19, 20; 1 Ped 2:21)

(c) Makhulupale 7:21 onnikhaliherya sai okhala oohakalala mu orumeela opuro ori wotheene onthanleliwa ahu mmulokiheryo a Yehova? (1 aKor 4:2; 12:14-18; Yak 4:10)

3. Mmusome Makhulupale 8:1-3.

Vaavo vanthokorerya ahu mixankiho sahu ni munna aahiiso murokora, exeeni ninwerya ahu wiixutta mmukhalelo yoowo Gedeyoni saaphunka awe onyakulihana ni atthu a Efrayimi? (Mir 15:1; Mat 5:23, 24; Luk 9:48)

Mwaha 53

Natiri a Yefte

1. Yefte tanii, ni okathi xeeni waakhanlya awe?

2. Natiri xeeni Yefte onimmanela awe Yehova?

3. Nthowa xeeni Yefte onikhala awe ooriipiwa murima vaavo vanitthikela awe owaani okhumaka waaxintta awe Amoni?

4. Mwaana mwaamuthiyana a Yefte onihimya exeeni vaavo vanisuwela awe voohimya sa natiri a tiithi awe?

5. Nthowa xeeni atthu animphenta aya mwaana a Yefte?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Makhulupale 10:6-18.

Yoolopola xeeni yaareerela ahu ovaha ephoole voohimya sa ohiroromela wa Isarayeli wa Yehova? (Makh 10:6, 15, 16; aRom 15:4; Wis 2:10)

2. Mmusome Makhulupale 11:1-11, 29-40.

(a) Ninsuwela sai wira onvaha Yefte mwanawe mwaamuthiyana ntoko ‘mukuttho woopahiwa’ khiyaataphulela onvaha owo ntoko mukuttho woomutthu woopahiwa ni mooro? (Makh 11:31; Onam 16:24; Otum 18:10, 12)

(b) Mmukhalelo xeeni Yefte anvanha awe mwanawe ntoko mukuttho?

(c) Exeeni ninwerya ahu wiixutta mmuupuwelelo a Yefte voohimya sa natiri awe wa Yehova? (Makh 11:35, 39; Mus 5:3, 4; Mat 16:24)

(d) Moota xeeni mwaana a Yefte ory’awe ntakiheryo noolokexa wa maKristau amiravo mu okela muteko wa orummwa wa okathi wotheene? (Makh 11:36; Mat 6:33; aFil 3:8)

Mwaha 54

Mulopwana Aikuruxa

1. Nsina na mulopwana aikuruxa yoowo aatonko okhala tinivi, ni tanii anvanhe ikuruu sawe?

2. Ekwaha ekina, Sansoni aamwiirinhe exeeni mwattoo muulupale, ntoko siniwerya anyu woona valataratoni va?

3. Esiiri xeeni Sansoni enimuleela awe Dalila valataratoni va, ni moota xeeni ela enimwiiriha aya ovariwa ni aFilisti?

4. Moota xeeni Sansoni oniwiiriha awe opweteya anyokhani aFilisti oophiyeryaka 3.000 nihiku naakhwiiye awe?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Makhulupale 13:1-14.

Moota xeeni Manowa ni mwaarawe anivaha aya ntakiheryo nooloka wa axitiithi mu waahuwa anaaya? (Makh 13:8; Sal 127:3; aEf 6:4)

2. Mmusome Makhulupale 14:5-9 ni 15:9-16.

(a) Moota xeeni soohimmwa sa Sansoni sa omwiiva mwattoo, okwasa mukhoi musyaa waatthukweliwa awe, ni orumeela mattere a buuru wira owiive alopwana 1.000 sinooniherya aya ovara muteko wa munepa wootteela wa Yehova?

(b) Onnikhaliherya sai munepa wootteela olelo? (Makh 14:6; 15:14; Zak 4:6b; Mit 4:31)

3. Mmusome Makhulupale 16:18-32.

Wataana woohiloka wanvanre sai Sansoni, nto exeeni ninwerya ahu wiixutta mwa yeela? (Makh 16:18, 19; 1 aKor 15:33)

Mwaha 55

Mwammiravo Onnimurumeela Muluku

1. Mwammiravo ola valataratoni va nsina nawe tanii, ni akina awo tanii?

2. Nihiku nimosaa, nivekelo xeeni nnipaka awe Ana vaavo vanixukurya awe etabernaakulu ya Yehova, nto Yehova onimwaakhula sai?

3. Samuweli orina iyaakha kavii vaavo vanikuxiwa awe wira orumeeleke muheemani mwa Yehova, nto maama awe onipaka exeeni khuta mwaakha?

4. Masina aya tanii anamwane aaxilopwana a Eli, ni alopwana a mukhalelo xeeni?

5. Yehova onimwiihana sai Samuweli, ni muhupi xeeni Yehova oninvaha awe?

6. Samuweli onikhala exeeni vaavo vaninnuwa awe, ni exeeni eniiraneya vaavo vanuuluvala awe?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 1 Samuweli 1:1-28.

(a) Ntakiheryo xeeni noolokexa wa ahooleli a emusi nnivaha awe Elikana mu ohoolela okokhorela wekeekhai? (1 Sam 1:3, 21; Mat 6:33; aFil 1:10)

(b) Etthu xeeni ninwerya ahu wiixutta mu ntakiheryo na Ana mu othokorerya muxankiho woovila? (1 Sam 1:10, 11; Sal 55:23; aRom 12:12)

2. Mmusome 1 Samuweli 2:11-36.

Eli aattittiminhe sai an’awe onvikana Yehova, ni moota xeeni ela enrumeela aya ntoko yoolopola wa hiyo? (1 Sam 2:22-24, 27, 29; Otum 21:18-21; Mat 10:36, 37)

3. Mmusome 1 Samuweli 4:16-18.

Mihupi xeeni mixexee sooriipiha murima sinikhuma okhottoni, nto yookhumela xeeni yaarina aya mihupi iya wa Eli?

4. Mmusome 1 Samuweli 8:4-9.

Moota xeeni aIsarayeli yanveehalya aya vaalupalexa Yehova, nto hiyo ninwerya sai okhaliherya moororomeleya Omwene awe olelo? (1 Sam 8:5, 7; Yoh 17:16; Yak 4:4)

Mwaha 56

Sawuli—Mwene Oopacerya a Isarayeli

1. Valataratoni va, Samuweli onipaka-ni, ni nthowa xeeni?

2. Nthowa xeeni Yehova vanisiveliwa awe ni Sawuli, nto Sawuli mulopwana a mukhalelo xeeni?

3. Nsina na mwaana mwaamulopwana a Sawuli tanii, ni onipaka-ni mwaana owo?

4. Nthowa xeeni Sawuli vanivaha awe mukuttho mmapuro mwa omulipelela Samuweli wira opake ela?

5. Itthu xeeni nniwerya ahu wiixutta mwa yoohimmwa ya Sawuli?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 1 Samuweli 9:15-21 ni 10:17-27.

Moota xeeni muupuwelelo wowiiyeveiha wa Sawuli waamukhalihenrya aya osyaka mwiirelo wookhummwa murima vaavo alopwana akina vaalavunlya aya moohimuttittimiha? (1 Sam 9:21; 10:21, 22, 27; Mir 17:27)

2. Mmusome 1 Samuweli 13:5-14.

Yoottheka xeeni yeeyo Sawuli yaapanke awe oGiligali? (1 Sam 10:8; 13:8, 9, 13)

3. Mmusome 1 Samuweli 15:1-35.

(a) Yoottheka xeeni yootakhala Sawuli yaapanke awe voohimya sa Agagi, mwene aAmaleki? (1 Sam 15:2, 3, 8, 9, 22)

(b) Sawuli eerenrye sai okhootta soottheka sawe ni waavonyerya nthowa atthu akina? (1 Sam 15:24)

(c) Yoolopola xeeni naatthuneya ahu otthara olelo vaavo vanivahiwa ahu miruku? (1 Sam 15:19-21; Sal 141:5; Mir 9:8, 9; 11:2)

Mwaha 57

Muluku Onimuthanla Davidi

1. Nsina na mmiravo owo ori valataratoni vo tanii, nto ninsuwela sai wira t’olipa murima?

2. Davidi onikhala woowi, nto tinivi nsina na tiithi ni taata awe?

3. Nthowa xeeni Yehova onimuleela awe Samuweli wira orowee oBethelehemu vatthokoni va Yesee?

4. Exeeni eniiraneya vaavo Yesee vanimuruuhela awe Samuweli an’awe aaxilopwana athanuu nenli?

5. Vaavo Davidi vaniruuhiwa awe, exeeni Yehova enimuleela awe Samuweli?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 1 Samuweli 17:34, 35.

Moota xeeni soowiiraneya iya sinttittimiherya aya olipa murima wa Davidi ni ororomela wa Yehova? (1 Sam 17:37)

2. Mmusome 1 Samuweli 16:1-14.

(a) Moota xeeni masuu a Yehova ari mu 1 Samuweli 16:7 annikhaliherya aya okhala oohithanla ni osyaka ophukela ni mooneelo wa otaa? (Mit 10:34, 35; 1 Tim 2:4)

(b) Moota xeeni ntakiheryo na Sawuli nnooniherya aya wira vaavo munepa wootteela wa Yehova vanimukhuma awe mutthu, nipuro noohikhaliwa nnoowerya osareya munepa wootakhala, aahiiso yoophavela ya opaka yoonanara? (1 Sam 16:14; Mat 12:43-45; aGal 5:16)

Mwaha 58

Davidi ni Goliyathi

1. Muxankiho xeeni Goliyathi onaakumiherya awe anakhotto a Isarayeli?

2. Goliyathi wunnuwa wawe waari sai, nto yootthuvela xeeni Mwene Sawuli enimmanela awe natiri mulopwana yoowo onrowa omwiiva Goliyathi?

3. Davidi onihimya exeeni vaavo Sawuli vanimuleela awe wira khonwerya owana ni Goliyathi mwaha woowi Davidi mwammiravo puree?

4. Mu omwaakhula wawe Goliyathi, moota xeeni Davidi sinooniherya awe ororomela wawe wa Yehova?

5. Ntoko siniwerya anyu woona valataratoni va, Davidi onirumeela exeeni wira omwiive Goliyathi, ni exeeni eniwiiraneela maFilisti nuumala ela?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 1 Samuweli 17:1-54.

(a) Tiivi yaari esiiri ya ohoova wa Davidi, nto moota xeeni sinwerya ahu otakiha olipa wawe murima? (1 Sam 17:37, 45; aEf 6:10, 11)

(b) Nthowa xeeni maKristau anitthuneya aya osyaka munepa wookottholihana moolikana ni Goliyathi vaavo vary’aya vaxookuni aahiiso vanitthekula aya? (1 Sam 17:8; aGal 5:26; 1 Tim 4:8)

(c) Moota xeeni masuu a Davidi anooniherya aya wira aahikhalana ororomela nikhaliheryo na Muluku? (1 Sam 17:45-47; 2 Wah 20:15)

(d) Mmapuro mwa ohimya ntoko onyakulihana paahi eriyari ya maloko manli a ekhotto oonyokhana, moota xeeni yoohimmwa ela enooniherya aya wira ekhotto yaari tthiri ya amuluku oowoka ni Muluku eekeekhai, Yehova? (1 Sam 17:43, 46, 47)

(e) Moota xeeni oohalela oowoottihiwa vanitthara aya ntakiheryo na Davidi mu omuroromela Yehova? (1 Sam 17:37; Yer 1:17-19; Wis 12:17)

Mwaha 59

Nthowa Naya Davidi Vantthyaw’awe

1. Nthowa xeeni Sawuli vanimukhalela awe nrima Davidi, masi onivirikana sai ni Yonathani mwaana a Sawuli?

2. Exeeni eniiraneya nihiku nimosaa vaavo Davidi vanimoopela awe xittaattha Sawuli?

3. Exeeni Sawuli enimuleela awe Davidi wira ohaana opaka ohinatthi omukuxa Mikali mwaana mwaamuthiyana a Sawuli ntoko mwaarawe, nto nthowa xeeni Sawuli vanihimya awe ela?

4. Vaavo Davidi vanimoopela awe xittaattha Sawuli, exeeni eniiraneya okathi wa neeraru, ntoko sinooniherya aya elatarato?

5. Mikali onikhaliherya sai woopola okumi wa Davidi, siiso-nto exeeni Davidi enitthuneya awe opaka mu iyaakha thanuu na piili?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 1 Samuweli 18:1-30.

(a) Moota xeeni ophenta ohinimala wa Yonathani ni Davidi onithoonyerya aya ophentana wa “ipwittipwitthi sikina” ni ‘nikoto naamukhaani’? (1 Sam 18:1; Yoh 10:16; Luk 12:32; Zak 8:23)

(b) Okhala wira Yonathani mweephattu t’arowa okhala nipuro na Sawuli, moota xeeni Yonathani mu 1 Samuweli 18:4 onooniherya awe wiiwelela woolokexa wa ole othanliwe okhala mwene?

(c) Moota xeeni ntakiheryo na Sawuli nnooniherya aya wira nrima nnoowerya oroiha mu yoottheka yuulupale, ni yoolopola xeeni enivaha ela wa hiyo? (1 Sam 18:7-9, 25; Yak 3:14-16)

2. Mmusome 1 Samuweli 19:1-17.

Moota xeeni Yonathani vaalenvya awe okumi awe vaavo vaalavunlya awe masuu ari mu 1 Samuweli 19:4, 5? (1 Sam 19:1, 6)

Mwaha 60

Abigayili ni Davidi

1. Nsina nawe tanii muthiyana owo onrowa okumana ni Davidi valataratoni va, ni muthiyana a mukhalelo xeeni?

2. Nabali tanii?

3. Nthowa xeeni Davidi vanaarumiha awe alopwana awe akina orowa oveka etthu wa Nabali?

4. Exeeni Nabali enaaleela awe alopwana a Davidi, nto Davidi onaakhula sai?

5. Moota xeeni Abigayili sinooniherya awe wira muthiyana a miruku?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 1 Samuweli 22:1-4.

Moota xeeni emusi ya Davidi yaavanha aya ntakiheryo noolokexa mmoota saatthuneya ahu okhaliheryanaka mukina ni mukhw’awe mu emusi yoowiiraana ya eKristau? (Mir 17:17; 1 aTes 5:14)

2. Mmusome 1 Samuweli 25:1-43.

(a) Nthowa xeeni Nabali onihimmwa awe okhala mutthu oonyohola? (1 Sam 25:2-5, 10, 14, 21, 25)

(b) Etthu xeeni maKristau axithiyana ootheliwa a olelo eniwerya aya wiixutta mu ntakiheryo na Abigayili? (1 Sam 25:32, 33; Mir 31:26; aEf 5:24)

(c) Itthu xeeni piili sootakhala Abigayili saamuhiihalya awe opaka Davidi? (1 Sam 25:31, 33; aRom 12:19; aEf 4:26)

(d) Moota xeeni mwiirelo a Davidi wa masuu a Abigayili anaakhaliherya aya alopwana a olelo okhalana moonelo a Yehova voohimya sa athiyana? (Mit 21:8, 9; aRom 2:11; 1 Ped 3:7)

Mwaha 61

Davidi Onipakiwa Mwene

1. Exeeni Davidi ni Abixayi yaapanke aya vaavo Sawuli vaarupa awe mmuxaxani mwawe?

2. Makoho xeeni Davidi animukoha awe Sawuli?

3. Nuumala omuhiya Sawuli, Davidi onirowa woowi?

4. Exeeni enimwiiriha Davidi oriipiwa murima vanceene, enimwiiriha olepa nsipo nooreera?

5. Davidi orina iyaakha kavii vaavo vanipakiwa awe mwene a oHebroni, ni taavi ari masina a an’awe akina aaxilopwana?

6. Valokenle ene, Davidi onilamulela woowi ntoko mwene?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 1 Samuweli 26:1-25.

(a) Masuu a Davidi ahimmwale mu 1 Samuweli 26:11 anooniherya muupuwelelo xeeni voohimya sa orummwa woomuluku? (Sal 37:7; aRom 13:2)

(b) Vaavo vanipaka ahu wiimananiha wekeekhai mu wooniherya oreerela murima masi kihiyaphwanya waakhuleliwa ni akina, moota xeeni masuu a Davidi aniphwanyaneya mu 1 Samuweli 26:23 annikhaliherya aya okhalana muupuwelelo wooloka? (1 Mam 8:32; Sal 18:21)

2. Mmusome 2 Samuweli 1:26.

MaKristau aniwerya sai olelo wunnuuherya mukhalelo mmosaru wa ‘okhalela nthiti ophentana’ mukina ni mukhw’awe yoowo waarina awe Davidi ni Yonathani? (1 Ped 4:8; aKol 3:14; 1 Yoh 4:12)

3. Mmusome 2 Samuweli 5:1-10.

(a) Iyaakha kavii Davidi saalamulenlya awe ntoko mwene, nto saakawanyen’ye sai iyaakha iyo? (2 Sam 5:4, 5)

(b) Davidi anvanhe aani otokweene, ni moota xeeni ela enirumeela aya ntoko yowuupuxerya wa hiyo olelo? (2 Sam 5:10; 1 Sam 16:13; 1 aKor 1:31; aFil 4:13)

Mwaha 62

Mixankiho Vatthokoni va Davidi

1. Nnikhaliheryo na Yehova, exeeni eniiraneya wanikisa waya ni elapo ya oKanani?

2. Exeeni eniiraneya makaaripi omosaa vaavo Davidi vary’awe vaniphironi va empa awe ya vasuluu ya omwene?

3. Nthowa xeeni Yehova onanariwa awe vanceene ni Davidi?

4. Valataratoni va, tanii Yehova onimurumiha awe omuleela Davidi sa soottheka sawe, ni exeeni mulopwana owo enihimya awe wira enrowa omwiiraneela Davidi?

5. Muxankiho xeeni Davidi orina awe?

6. Vattuli va Davidi, tanii onikhala mwene a Isarayeli?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 2 Samuweli 11:1-27.

(a) Moota xeeni ovareya mmuteko wa Yehova ory’aya yoowaakiha wa hiyo?

(b) Davidi aamorenle sai mu yoottheka, ni yoolopola xeeni ela enivaha aya wa arumeyi a Yehova olelo? (2 Sam 11:2; Mat 5:27-29; 1 aKor 10:12; Yak 1:14, 15)

2. Mmusome 2 Samuweli 12:1-18.

(a) Etthu xeeni axitokweene ni axitiithi eniwerya aya wiixutta moota Natani aamwaattamenlya awe Davidi wira onvahe nikhaliheryo? (2 Sam 12:1-4; Mir 12:18; Mat 13:34)

(b) Nthowa xeeni Yehova vaamoonenlya awe ikharari Davidi? (2 Sam 12:13; Sal 32:5; 2 aKor 7:9, 10)

Mwaha 63

Salomoni Mwene Aankhili

1. Exeeni Yehova enimukoha awe Salomoni, ni Salomoni onaakhula sai?

2. Mwaha woosiveliwa ni yooveka ya Salomoni, etthu xeeni Yehova enimmanela awe natiri onvaha owo?

3. Mulattu xeeni muulupale oniruuha aya axithiyana anli wa Salomoni?

4. Ntoko siniwerya anyu woona valataratoni va, Salomoni oniphuka sai mwaha owo?

5. Orii sai olamulelo wa Salomoni, nto nthowa xeeni?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 1 Mamwene 3:3-28.

(a) Etthu xeeni eniixutta aya alopwana anivahiwa miritti mmulokiheryoni mwa Muluku olelo mu masuu a vamurimani a Salomoni ari mu 1 Mamwene 3:7? (Sal 119:105; Mir 3:5, 6)

(b) Moota xeeni yooveka ya Salomoni ery’aya ntakiheryo noolokexa na ovekela itthu sooreerela? (1 Mam 3:9, 11; Mir 30:8, 9; 1 Yoh 5:14-15)

(c) Nroromelo xeeni mu othokorerya wa Salomoni mwaha wa athiyana ale anli ninnivaha aya sa olamulelo wa muhoolo a Salomoni Muulupale, Yesu Kristu? (1 Mam 3:28; Yes 9:5, 6; 11:2-4)

2. Mmusome 1 Mamwene 5:10-14.

(a) Moota xeeni Yehova saakhunlya awe mu yooveka ya Salomoni ya murima oowiiwelela? (1 Mam 5:10)

(b) Moovarihana ni wiimananiha waapakiwe ni atthu mu owiriyana miruku sa Salomoni, tuuvi aatthuneya okhala muupuwelelo ahu sa osoma Masuu a Muluku? (1 Mam 5:10, 14; Yoh 17:3; 2 Tim 3:16)

Mwaha 64

Salomoni Oniteka Empa ya Muluku

1. Saavinre iyaakha kavii wira Salomoni omalihe oteka empa ya Yehova, ni nthowa xeeni vaayiihalya aya musurukhu munceene?

2. Ikwaartu kavii suulupale sikhanle mu empa ya Muluku, nto etthu xeeni ekuhiwe muhina mwa ekwaartu?

3. Exeeni enihimya awe Salomoni mu nivekelo nawe vaavo empa ya Muluku vanimala aya?

4. Moota xeeni Yehova sinooniherya awe wira onnisiveliwa ni nivekelo na Salomoni?

5. Axaarawe Salomoni animwiiriha opaka exeeni, nto exeeni eniiraneya ni Salomoni?

6. Nthowa xeeni Yehova vananariwa awe ni Salomoni, nto etthu xeeni Yehova enimuhimeerya awe?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 1 Wahala 28:9, 10.

Moovariha ni masuu a Davidi ari mu 1 Wahala 28:9, 10, wiimananiha xeeni nintthuneya ahu opaka mu okumi ahu wa khuta nihiku? (Sal 19:15; aFil 4:8, 9)

2. Mmusome 2 Wahala 6:12-21, 32-42.

(a) Moota xeeni Salomoni soonihenrya awe wira khiivo yooteka ya mutthu eniwerya ophiyerya okhala Muluku Muulupalexa? (2 Wah 6:18; Mit 17:24, 25)

(b) Anooniherya exeeni masuu a Salomoni aniphwanyaneya mu 2 Wahala 6:32, 33 voohimya sa Yehova? (Mit 10:34, 35; aGal 2:6)

3. Mmusome 2 Wahala 7:1-5.

Ntoko siisaale anamwane a Isarayeli yaakuxiwa aya murima mu omuttottopela Yehova mwaha wa woona ovuwa wawe, nto ela ennivara sai olelo vaavo vaniweha ahu mareeliho a Yehova wa atthu awe? (2 Wah 7:3; Sal 22:23; 34:2; 96:2)

4. Mmusome 1 Mamwene 11:9-13.

Moota xeeni mweettelo wa okumi wa Salomoni sinooniherya aya otthuneya waya ovikaniha okhala oororomeleya mpakha wanikisa? (1 Mam 11:4, 9; Mat 10:22; Wis 2:10)

Mwaha 65

Okawanyeya wa Omwene

1. Masina aya tanii alopwana ala anli valataratoni va, nto tanii ala?

2. Ahiya oniiriha exeeni nlaya niwanrya awe, nto yoowiira eyo entaphulela exeeni?

3. Salomoni oneererya omwiiriha exeeni Yerobowamu?

4. Nthowa xeeni atthu animpaka aya Yerobowamu okhala mwene a mahimo mulokoo?

5. Nthowa xeeni Yerobowamu onaapaka awe axinyompe anli a eweero, nto eniiraneya exeeni ni elapo ekhumelelakaru eyo?

6. Exeeni eniiraneya ni omwene wa mahimo manli ni empa ya Yehova oYerusalemu?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 1 Mamwene 11:26-43.

Yerobowamu aari mutthu a mukhalelo xeeni, ni natiri xeeni Yehova ammanenlya awe akhala wira anvikaniha wiiwelela malamulo a Muluku? (1 Mam 11:28, 38)

2. Mmusome 1 Mamwene 12:1-33.

(a) Mu ntakiheryo noohiloka na Robowamu, etthu xeeni eniixutta aya axitiithi ni axitokweene voohimya sa opuherya okhulupale? (1 Mam 12:13; Mus 7:7; 1 Ped 5:2, 3)

(b) Ti waani anitthuneya aya amiravo olelo orowela yoolakiherya yoororomeleya vaavo vanipaka aya soothanla suulupale mookumini? (1 Mam 12:6, 7; Mir 1:8, 9; 2 Tim 3:16, 17; aHeb 13:7)

(c) Exeeni yaamwiirinhe Yerobowamu opaka mapuro manli a omukokhorela mwaanyompe, nto moota xeeni ela yooniherya aya othoiwa wuulupale wa omwaamini Yehova? (1 Mam 11:37; 12:26-28)

(d) Tanii aahoolenle atthu a omwene wa mahimo mulokoo mu orukunuwela okokhorela wekeekhai? (1 Mam 12:32, 33)

Mwaha 66

Yezabeli—Pwiyamwene Ootakhala

1. Yezabeli tanii?

2. Nthowa xeeni Mwene Akhabi ory’awe ooriipiwa murima nihiku nimosaa?

3. Yezabeli onipaka exeeni wira omwiirihe iyawe Akhabi okuxa ematta ya uuva ya Nabothi?

4. Yehova onimurumiha aani wira omuhukhumu Yezabeli?

5. Ntoko siniwerya anyu woona valataratoni va, exeeni eniiraneya vaavo Yehu vaniphiya awe mu empa ya omwene ya Yezabeli?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 1 Mamwene 16:29-33 ni 18:3, 4.

Mikhalelo xeeni sootakhala sinikhala wIsarayeli okathi wa olamulelo wa Mwene Akhabi? (1 Mam 14:9)

2. Mmusome 1 Mamwene 21:1-16.

(a) Nabothi oonihenrye sai olipa murima ni ororomeleya wa Yehova? (1 Mam 21:1-3; Onam 25:23-28)

(b) Mu ntakiheryo na Akhabi, nniixutta opaka exeeni ni onyoonyihiwa? (1 Mam 21:4; aRom 5:3-5)

3. Mmusome 2 Mamwene 9:30-37.

Exeeni ninwerya ahu wiixutta mwa nthiti na Yehu mu opaka yotthuna ya Yehova? (2 Mam 9:4-10; 2 aKor 9:1, 2; 2 Tim 4:2)

Mwaha 67

Yosafati Onimuroromela Yehova

1. Yosafati tanii, ni onikhala okathi xeeni?

2. Nthowa xeeni anaIsarayeli ary’aya oowoova, nto anamunceene a yaawo exeeni enipaka aya?

3. Waakhula xeeni Yehova onivaha awe wa nivekelo na Yosafati?

4. Etthu xeeni Yehova eniiriha awe wiiraneya ekhotto ehinatthi opacerya?

5. Etthu xeeni eniwerya ahu wiixutta wa Yosafati?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 2 Wahala 20:1-30.

(a) Moota xeeni Yosafati soonihenrya awe ele yaatthuneya aya opakaka arumeyi oororomeleya a Muluku vaavo vanikumana aya ni mikhalelo sowoopiha? (2 Wah 20:12; Sal 25:15; 62:1)

(b) Okhala wira mahiku otheene Yehova oovarihela muteko ephiro ya olavulihana vaavo vanaathokorerya awe atthu awe, ephiro xeeni enivarihela awe muteko olelo? (2 Wah 20:14, 15; Mat 24:45-47; Yoh 15:15)

(c) Vaavo Muluku vanrowa awe okumiherya ‘ekhotto ya nihiku nuulupale na Muluku Oowerya Sotheene,’ moota xeeni mukhalelo ahu onrowa aya olikanasa ni a Yosafati? (2 Wah 20:15, 17; 32:8; Wis 16:14, 16)

(d) Yaatakihaka aLevi, mapioneero ni mamissionaario anipaka yoovaha ya mukhalelo xeeni mmuteko wa olaleerya wa elapo yotheene olelo? (2 Wah 20:19; aRom 10:13-15; 2 Tim 4:2)

Mwaha 68

Aximiravo Anli Annitthikela Okhala Akumi

1. Atthu ala araruu valataratoni va tanii, nto enimwiiraneela exeeni mwammiravo owo?

2. Eliya onivekela exeeni wa mwammiravo owo, ni exeeni eniiraneya moottharelana?

3. Nsina na namakhaliherya a Eliya tanii?

4. Nthowa xeeni Eliseyo oniitthaniwa awe owannyawe muthiyana a oXunemi?

5. Eliseyo onipaka exeeni, nto exeeni enimwiiraneela mwaana ookhwa?

6. Owerya xeeni Yehova orina awe ntoko sooniheriwa aya ni Eliya ni Eliseyo?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 1 Mamwene 17:8-24.

(a) Moota xeeni wiiwelela ni waamini wa Eliya weehereriwa aya? (1 Mam 17:9; 19:1-4, 10)

(b) Nthowa xeeni waamini wa naamukhweli a Sarepta waary’aya wowooneya? (1 Mam 17:12-16; Luk 4:25, 26)

(c) Moota xeeni yoowiiraneya ya naamukhweli a Sarepta enooniherya aya ekeekhai ya masuu a Yesu ahimmwale mu Mateyo 10:41, 42? (1 Mam 17:10-12, 17, 23, 24)

2. Mmusome 2 Mamweme 4:8-37.

(a) Nniixutta exeeni sa muthiyana a oXunemi voohimya sa owaakhela aletto? (2 Mam 4:8; Luk 6:38; aRom 12:13; 1 Yoh 3:17)

(b) Mu iphiro xeeni siniwerya ahu wooniherya miteko sa oreera murima wa arumeyi a Muluku olelo? (Mit 20:35; 28:1, 2; aGal 6:9, 10; aHeb 6:10)

Mwaha 69

Mwaaruusi Ommukhaliherya Mutthu Oowerya

1. Valataratoni va, exeeni mwaaruusi owo enimuleela awe muhano?

2. Muhano ola valataratoni va tanii, nto mwaaruusi owo onipaka exeeni mu empa ya muhano owo?

3. Malakiheryo xeeni Eliseyo onimuhimeerya awe murumeyi awe wira amuleele Naamani, nto nthowa xeeni Naamani vaninanariwa awe?

4. Exeeni eniiraneya vaavo Naamani vanimwiiwelela awe murumeyi awe?

5. Nthowa xeeni Eliseyo vanikhootta awe yoovaha ya Naamani, masi Gehazi onipaka exeeni?

6. Exeeni enimwiiraneela Gehazi, nto nniixutta exeeni mwa yeela?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 2 Mamwene 5:1-27.

(a) Moota xeeni ntakiheryo nivahiwe ni mwaaruusi muIsarayeli ninwerya aya waalipiha amiravo olelo? (2 Mam 5:3; Sal 8:3; 148:12, 13)

(b) Nthowa xeeni ory’aya vooloka okhalana mmuupuweleloni ntakiheryo na Naamani vaavo vanaakhela ahu miruku sa mBiibiliya? (2 Mam 5:15; aHeb 12:5, 6; Yak 4:6)

(c) Itthu xeeni siniwerya ahu wiixutta mu ntakiheryo noovirikana na Eliseyo ni Gehazi? (2 Mam 5:9, 10, 14-16, 20; Mat 10:8; Mit 5:1-5; 2 aKor 2:17)

Mwaha 70

Yona ni Ehopa Yuulupale

1. Yona tanii, ni exeeni Yehova enimuhimeerya awe opaka?

2. Okhala wira khoniphavela orowa iwee Yehova aamurummya awe, exeeni Yona enipaka awe?

3. Exeeni Yona enaaleela awe opaka animweettiha pakiti wira omaale munamukhaya?

4. Ntoko siniwerya anyu woona valataratoni va, exeeni eniiraneya vaavo Yona vanimiryeya awe mmaasini?

5. Mahiku makavii Yona onikhala awe mmirimani mwa ehopa yuulupale, ni exeeni enipaka awe mme?

6. Nuumala okhuma mmirimani mwa ehopa yuulupale Yona onirowa woowi, nto ela enniixuttiha exeeni?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Yona 1:1-2:1.

Mowooneya, Yona oonenle sai voohimya sa yoothanleliwa awe ya waalaleerya atthu a oNiinive? (Yona 1:2, 3; Mir 3:7; Mus 8:12)

2. Mmusome Yona 2:2, 3, 11.

Moota xeeni yookumanana ya Yona ennivaha aya nroromelo wira Yehova onimwaakhula mavekelo ahu? (Sal 22:25; 34:7; 1 Yoh 5:14-15)

3. Mmusome Yona 3:1-10.

(a) Yoolipiha xeeni eniphwanya ahu mwaha woowi Yehova aahivikaniha onvarihela muteko Yona hataa wanipacerya aakhoottale yoothanleliwa awe? (Sal 103:14; 1 Ped 5:10)

(b) Yookumanana ya Yona ni atthu a oNiinive enniixuttiha exeeni voohimya sa waaphukela atthu a muttetthe ahu? (Yona 3:6-9; Mus 11:6; Mit 13:48)

Mwaha 71

Muluku Onimuleiherya Parayiisu

1. Yesaya aari aani, aakhanle okathi xeeni, nto Yehova aamoonihenrye exeeni?

2. Nintaphulela exeeni nsuu noowi “eparayiisu”, nto ela eniwuupuxeryani exeeni?

3. Yehova onimuleela exeeni Yesaya wira olepe voohimya sa eParayiisu esyaa?

4. Nthowa xeeni Adamu ni Eva vaayeleelalya aya etthoko aya yooreera?

5. Natiri xeeni Yehova onaamanela awe otheene yaale animphenta?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Yesaya 11:6-9.

(a) Moota xeeni Masuu a Muluku anooniherya aya murettele onrowa okhala eriyari ya inamaa ni apinaatamu mu elapo esyaa? (Sal 148:10, 13; Yes 65:25; Ezek 34:25)

(b) Waakhwaniheriwa xeeni woomunepani wa masuu a Yesaya okhanle eriyari ya atthu a Yehova olelo? (aRom 12:2; aEf 4:23, 24)

(c) Tanii oniphwanelela ovuwa mu orukunuwa wa mikhalelo sa apinaatamu vano ni elapo esyaa? (Yes 48:17, 18; aGal 5:22, 23; aFil 4:7)

2. Mmusome Wisupulula 21:3, 4.

(a) Moota xeeni Soolempwa sinooniherya aya wi Muluku okhalaka ni apinaatamu onitaphulela okhala mwa nthoonyeryo vathii vaava, ohiya mmukhalelo wowooneya? (Onam 26:11, 12; 2 Wah 6:18; Yes 66:1; Wis 21:2, 3, 22-24)

(b) Muthinto xeeni wa maithori ni ohaawa onrowa omalihiwa? (Luk 8:49-52; aRom 8:21, 22; Wis 21:4)

Mwaha 72

Muluku Onimukhaliherya Mwene Ezekiya

1. Valataratoni va mulopwana owo tanii, ni nthowa xeeni ory’awe mmixankiho sinceene?

2. Ipaphelo xeeni seiyo Ezekiya okunha awe vameithoni va Muluku, ni exeeni Ezekiya enivekela awe?

3. Ezekiya mwene a muthinto xeeni, ni mihupi xeeni Yehova sinimurumihela awe orweela mwa profeta Yesaya?

4. Nlaikha na Yehova nniwiiriha exeeni Asiria, ntoko sooniheriwa aya valataratoni va?

5. Nnaamwi omwene wa mahimo manli orineene murettele mu okathi wa vakhaani, exeeni eniiraneya nuumala okhwa Ezekiya?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 2 Mamwene 18:1-36.

(a) Moota xeeni Rabsakee namuhupi a Asiria aahaayasa awe otteettheeha nroromelo na anaIsarayeli? (2 Mam 18:19, 21; Okhum 5:2; Sal 64:4)

(b) Vaavo vanikumana aya ni anamavaanyiha, moota xeeni Anamoona a Yehova anitthara aya ntakiheryo na Ezekiya? (2 Mam 18:36; Sal 39:2; Mir 26:4; 2 Tim 2:24)

2. Mmusome 2 Mamwene 19:1-37.

(a) Moota xeeni atthu a Yehova olelo animutakiha aya Ezekiya okathi wooxanka? (2 Mam 19:1, 2; Mir 3:5, 6; aHeb 10:24, 25; Yak 5:14, 15)

(b) Ikwaha xeeni tthaaru sa oxinttiwa saakumanne awe Mwene Senakeribi, nto eprofecia ela yaamuthoonyerya aani? (2 Mam 19:32, 35, 37; Wis 20:2, 3)

3. Mmusome 2 Mamwene 21:1-6, 16.

Nthowa xeeni vanihimmwa aya wira Manasee aari mwene mmosaa ootakhalexa mmamwene otheene yaalamulenle oYerusalemu? (2 Wah 33:4-6, 9)

Mwaha 73

Mwene Ookiserya Ooloka a Isarayeli

1. Yosiya orina iyaakha kavii vaavo vanikhala awe mwene, ni exeeni enipacerya awe opaka vaavo vanikhala awe mwene mu iyaakha thanuu na piili?

2. Muninweha Yosiya opakaka exeeni mu elatarato yoopacerya?

3. Muulupale aanamukuttho oniphwanya exeeni vaavo alopwana vanilokiherya aya empa ya Muluku?

4. Nthowa xeeni Yosiya vanikhera awe ikuwo sawe?

5. Muhupi xeeni onikhuma wa Yehova, muthiyana Hulda yoowo ori profeta oninvaha awe Yosiya?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 2 Wahala 34:1-28.

(a) Ntakiheryo xeeni Yosiya onivaha awe wa yaale waaniheryasa yaarina muxankiho onamwane aya? (2 Wah 33:21-25; 34:1, 2; Sal 27:10)

(b) Sowiira xeeni sootthuneya Yosiya saapanke awe wira onnuuherye okokhorela wekeekhai okathi wa iyaakha sa 8, 12 ni 18 sa olamulelo awe? (2 Wah 34:3, 8)

(c) Itthu xeeni siniwerya ahu wiixutta mu matakiheryo a Mwene Yosiya ni Namukuttho Muulupale Hilikiya mu ovikaniha olokiherya opuro ahu wa okokhorela? (2 Wah 34:9-13; Mir 11:14; 1 aKor 10:31)

Mwaha 74

Mulopwana Mmosaa Ohinoova

1. Mmiravo owo valataratoni va tanii?

2. Onoona sai Yeremiya voohimya sa okhala mprofeta, masi Yehova onimuhimeerya exeeni?

3. Muhupi xeeni Yeremiya onivikaniha awe aahimeeryaka atthu?

4. Moota xeeni anamukuttho aneererya aya omuhiiha Yeremiya, masi moota xeeni sinooniherya awe wira khonoova?

5. Eniiraneya exeeni vaavo anaIsarayeli vahinrukunuxa aya mikhalelo saya sootakhala?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Yeremiya 1:1-8.

(a) Ntoko sinooniherya aya ntakiheryo na Yeremiya, etthu xeeni enimphwaneleliha mutthu mmuteko wa Yehova? (2 aKor 3:5, 6)

(b) Yoolipiha xeeni enivaha aya ntakiheryo na Yeremiya wa amiravo eeKristau olelo? (Mus 12:1; 1 Tim 4:12)

2. Mmusome Yeremiya 10:1-5.

Nlikanyiheryo xeeni nakuruu, Yeremiya ninrumeela awe wira ooniherye okhala waya ethiru waaroromela amuluku a ethiru? (Yer 10:5; Yes 46:7; Hab 2:18)

3. Mmusome Yeremiya 26:1-16.

(a) Vaavo vaniiwanyeiha aya muhupi woolopola olelo, moota xeeni oohalela oowoottihiwa aniiwelela aya saana yooruma ya Yehova wa Yeremiya ya ‘ohivukula masuu’? (Yer 26:2; Otum 4:2; Mit 20:27)

(b) Ntakiheryo xeeni noolokexa nivanha awe Yeremiya wa Anamoona a Yehova olelo mu olaleya yoolopola ya Yehova wa maloko? (Yer 26:8, 12, 14, 15; 2 Tim 4:1-5)

4. Mmusome 2 Mamwene 24:1-17.

Sookhumelela xeeni sooriipiha murima sa ohiroromeleya wa aYuda wa Yehova? (2 Mam 24:2-4, 14)

Mwaha 75

Amiravo Axexee oBabilonia

1. Amiravo awo axexee valataratoni va tanii, ni nthowa xeeni ary’aya oBabilonia?

2. Nabukhodonosori onuupuwela owiiriha exeeni amiravo ale axexee, nto onaaruma exeeni arumeyi awe?

3. Yooveka xeeni Daniyeli enipaka awe voohimya sa yoolya ni yoowurya wa owo mmensawe ni wa apatthani awe araruu?

4. Nuumala olya mathaapa mahiku mulokoo, onooneya sai Daniyeli ni apatthani awe araruu moowaalikanyiha amiravo akina?

5. Daniyeli ni apatthani awe araruu aphiiye sai mu empa ya mwene, ni mmukhalelo xeeni ary’aya oolokexa waavikana anamukuttho ni alopwana aankhili?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Daniyeli 1:1-21.

(a) Wiimananiha wa muthinto xeeni onitthuneya, akhala wira ninlipelela okhoottela soweeha ni ovikana sootteettheya? (Dan 1:8; Maph 39:7, 10; aGal 6:9)

(b) Mu iphiro xeeni waaniheryasa amiravo olelo anikhala aya ooweeherereya aahiiso ookhanyerereya wiinanarina ni yoolya yeeyo akina enoona aya okhala “yoosiva”? (Dan 1:8; Mir 20:1; 2 aKor 6:17–7:1)

(c) Moota xeeni yoohimmwa ya Biibiliya voohimya sa amiravo axexee aHeberi ennikhaliherya aya voohimya sa ophavela okhalana osoma wa elapo? (Dan 1:20; Yes 54:13; 1 aKor 3:18-20)

Mwaha 76

Yerusalemu Onninyaanyiwa

1. Exeeni eniiraneya ni Yerusalemu ni anaIsarayeli ntoko sooniheriwa aya valataratoni va?

2. Ezekiyeli tanii, nto itthu xeeni soohiirya Yehova sinimooniherya awe?

3. Okhala wira anaIsarayeli khanimuttittimiha Yehova, nto Yehova onilakela exeeni?

4. Mwene Nabukhodonosori onipaka exeeni nuumala anaIsarayeli omurukunuwela?

5. Nthowa xeeni Yehova vanihiya awe yoohonona ela yootakhala ewiiraneelaka anaIsarayeli?

6. Moota xeeni elapo ya Isarayeli enihiiwa aya ehikhanle atthu, ni mpakha iyaakha kavii?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 2 Mamwene 25:1-26.

(a) Tanii aari Zedekiya, exeeni yaamwiiranenle, ni moota xeeni ela yaakhwanenlya aya eprofecia ya Biibiliya? (2 Mam 25:5-7; Ezek 12:13-15)

(b) Yehova aavanhe aani nthowa na itthu sotheene sa ohiroromela seiyo Isarayeli aapanke awe? (2 Mam 25:9, 11, 12, 18, 19; 2 Wah 36:14, 17)

2. Mmusome Ezekiyeli 8:1-18.

Moota xeeni eKristau Yoowoka enaatakiha aya aIsarayeli oomwareya anamakokhorela nsuwa? (Ezek 8:16; Yes 5:20, 21; Yoh 3:19-21; 2 Tim 4:3)

Mwaha 77

Awosa Khiyuramenle

1. Yooruma xeeni Nabukhodonosori, mwene ooBabilonia, onaavaha awe atthu?

2. Nthowa xeeni apatthani araruu a Daniyeli ahinuuramela aya elatarato ya weero?

3. Vaavo Nabukhodonosori onaavaha awe aHeberi araruu okathi mukina wira yuuramele, anooniherya sai omuroromela waya Yehova?

4. Nabukhodonosori onaaruma alopwana awe owiiriha exeeni Xadraki, Mesaki ni Abedi-Nego?

5. Nabukhodonosori onoona-ni vaavo vaniweha awe munlittini na mooro?

6. Nthowa xeeni mwene vanimuttottopela awe Muluku a Xadraki, Mesaki ni Abedi-Nego, nto ntakiheryo xeeni nnivaha aya wa hiyo?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Daniyeli 3:1-19, 91-97.

(a) Muupuwelelo xeeni woonihenrya aya amiravo araruu aHeberi waatthuneya otthara arumeyi otheene a Muluku vaavo vanikumana aya ni soweehererya sa ompurukuma? (Dan 3:17, 18; Mat 10:28; aRom 14:7, 8)

(b) Etthu xeeni yootthuneya yeeyo Yehova yaamusominha awe Nabukhodonosori? (Dan 3:95, 96; 4:31, 32)

Mwaha 78

Soolempwa ni Ntata Vaxirini

1. Exeeni eniiraneya vaavo mwene ooBabilonia vanikhalana awe efesta yuulupale ni onavarihela muteko ikoopho ni mihasa seiyo sikuxiwe mu empa ya Yehova oYerusalemu?

2. Balthazari onaaleela exeeni atthu awe amiruku, masi exeeni ehiniwerya aya opaka?

3. Maama awe mwene onimuleela opaka exeeni?

4. Moovarihana ni ele Daniyeli enimuleela awe mwene, nthowa xeeni Muluku varuminha awe ntata wira nlepe vaxirini?

5. Moota xeeni Daniyeli sinitthokiherya awe yootaphulela ya masuu a vaxirini?

6. Exeeni eniiraneya Daniyeli nlelo oriki olavula?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Daniyeli 5:1-30; 6:1.

(a) Muhiyanihe woova woomuluku ni woova waarina awe Balthazari vaavo vaawenha awe yoolempwa vaxirini. (Dan 5:6, 7; Sal 19:10; aRom 8:35-39)

(b) Daniyeli oonihenrye sai olipa murima wuulupale vaavo vaalavula awe ni Balthazari ni makhulupale awe? (Dan 5:17, 18, 22, 26-28; Mit 4:29)

(c) Mmukhalelo xeeni Daniyeli muruu 5 onttittimiherya awe olamulelo wa Yehova wa olumwenku wotheene? (Dan 4:14, 22; 5:21)

Mwaha 79

Daniyeli Munlittini na Amwatto

1. Dario tanii, ni onimuthokorerya sai Daniyeli?

2. Etthu xeeni alopwana akina anrima enimwiiriha aya Dario opaka?

3. Exeeni Daniyeli enipaka awe vaavo vanisuwela awe sa nlamulo nsyaa?

4. Nthowa xeeni Dario ory’awe ooxanka vanceene ohinawerya orupa, nto onipaka exeeni mmeeloni mwaya voosiisu?

5. Daniyeli onimwaakhula sai Dario?

6. Exeeni eniwiiraneela atthu ootakhala yaale yeerenrye omwiiva Daniyeli, ni Dario onilepa exeeni wa atthu otheene a moomweneni mwawe?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Daniyeli 6:2-29.

(a) Moota xeeni wootheriwa wa Daniyeli onnuupuxerya aya anamavaanyiha aneererya okhoottiherya muteko wa Anamoona a Yehova mu okathi ola? (Dan 6:8; Sal 94:20; Yes 10:1; aRom 8:31)

(b) Moota xeeni arumeyi a Muluku olelo animutakiha aya Daniyeli mu ovikaniha owiiwelela ‘aalupale aneettiha elapo’? (Dan 6:6, 11; aRom 13:1; Mit 5:29)

(c) Ninwerya sai otthara ntakiheryo na Daniyeli na omurumeela Yehova ‘moohihiyererya’? (Dan 6:17, 21; aFil 3:16; Wis 7:15)

Mwaha 80

Nloko na Muluku Ninnikhuma oBabilonia

1. Ntoko sooniheriwa aya valataratoni va, anaIsarayeli anipaka exeeni?

2. Moota xeeni Kiro aakhwanihenrya awe eprofecia ya Yehova yaahimmwale ni Yesaya?

3. Kiro onaaleela exeeni anaIsarayeli yaale ahinwerya otthikela oYerusalemu?

4. Kiro onaavaha exeeni atthu wira akuxe atthikelaka oYerusalemu?

5. Sinivira miyeeri mikavii wira anaIsarayeli atthikele oYerusalemu?

6. Saavinre iyaakha kavii okhuma vaavale elapo yaahiiwale aya yoohikhala atthu moomalela?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Yesaya 44:28 ni 45:1-4.

(a) Moota xeeni Yehova saattittimihenrya awe waakhwanela wekeekhai wa eprofecia voohimya sa Kiro? (Yes 55:10, 11; aRom 4:17)

(b) Eprofecia ya Yesaya enimuthoonya Kiro enooniherya exeeni voohimya sa owerya wa Yehova Muluku mu ohimya vahinatthi sa muhoolo? (Yes 42:9; 45:21; 46:10, 11; 2 Ped 1:20)

2. Mmusome Ezira 1:1-11.

Nttharaka ntakiheryo na yaale yaari oohiwerya otthikela oYerusalemu, ninwerya sai olelo ‘waakhaliherya’ ale aniwerya okela orummwa wa okathi wotheene? (Ezi 1:4, 6; aRom 12:13; aKol 4:12)

Mwaha 81

Ororomela Nikhaliheryo na Muluku

1. Atthu akavii anipaka mukwaha woorakama okhuma oBabilonia orowa oYerusalemu, masi exeeni eniphwanya aya vaavo vaniphiya aya?

2. AnaIsarayeli anipacerya oteka exeeni vaavo vaniphiya aya, masi anyokhani aya anipaka exeeni?

3. Hagayo ni Zakariya tanii, nto anaaleela exeeni atthu?

4. Nthowa xeeni Tatenayi onirumiha awe epaphelo oBabilonia, nto onaakhuliwa sai?

5. Eezira onipaka exeeni vaavo vanisuwela awe sa otthuneya waya olokiherya empa ya Muluku?

6. Eezira oniveka exeeni valataratoni va, nnaakhuliwa sai nivekelo nawe, ni ninniixuttiha exeeni?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Ezira 3:1-13.

Akhala wira nihiku nikina nrii nipuro nihikhanle muloko wa atthu a Muluku, exeeni enitthuneya ahu ovikaniha opaka? (Ezi 3:3, 6; Mit 17:16, 17; aHeb 13:15)

2. Mmusome Ezira 4:1-7.

Ntakiheryo xeeni Zorobabeli nivanha awe wa atthu a Yehova voohimya sa wataaniha itiini? (Okhum 34:12; 1 aKor 15:33; 2 aKor 6:14-17)

3. Mmusome Ezira 5:1-5, 17 ni 6:1-22.

(a) Nthowa xeeni anamavaanyiha yahaawenrya aya omaaliha muteko wooteka empa ya Muluku? (Ezi 5:5; Yes 54:17)

(b) Moota xeeni mwiirelo wa alopwana oowunnuwela aaYuda sinaalipiha aya axitokweene a eKristau ophavelasa yoolakiherya ya Yehova vaavo vanikumana aya ni ovaanyihiwa? (Ezi 6:14; Sal 32:8; aRom 8:31; Yak 1:5)

4. Mmusome Ezira 8:21-23, 28-36.

Nihinatthi opaka etthu eri yotheene, ntakiheryo xeeni na Eezira naarowa okhala nooloka otakiha? (Ezi 8:23; Sal 127:1; Mir 10:22; Yak 4:13-15)

Mwaha 82

Mardokeyo ni Estheri

1. Mardokeyo ni Estheri tanii?

2. Nthowa xeeni Mwene Asuwero vanimphavela awe mwaarawe musyaa, ni onimuthanla aani?

3. Hamani tanii, ni exeeni enimwiiriha okhala oonanariwa vanceene?

4. Nlamulo xeeni nimpakiwa, nto Estheri onipaka exeeni nuumala waakhela muhupi onikhuma wa Mardokeyo?

5. Exeeni enimwiiraneela Hamani, nto exeeni enimwiiraneela Mardokeyo?

6. Anoopoliwa sai anaIsarayeli wa anyokhani aya?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Estheri 2:12-18.

Estheri oonihenrye sai otthuneya waya wunnuuherya ‘murima woomaala ni wa murettele’? (Esth 2:15; 1 Ped 3:1-5)

2. Mmusome Estheri 4:1-17.

Ntoko siisaale Estheri saavahiwa awe okathi wooreerela mu ovara muteko mookhaliherya okokhorela wekeekhai, okathi xeeni wooreerela orina ahu olelo mu wooniherya wiivahererya wahu ni ororomeleya wa Yehova? (Esth 4:13, 14; Mat 5:14-16; 24:14)

3. Mmusome Estheri 7:1-6.

Moota xeeni atthu anceene a Muluku olelo anileva aya okumi mu ottharatthariwa, ntoko siiralya awe Estheri? (Esth 7:4; Mat 10:16-22; 1 Ped 2:12)

Mwaha 83

Ixirii sa oYerusalemu

1. AnaIsarayeli yoona sai ohikhala wa ixirii moorukurerya muttetthe aya a oYerusalemu?

2. Nehemiya tanii?

3. Tuuvi ori muteko a Nehemiya, ni nthowa xeeni muteko owo ory’awe ootthuneya?

4. Ihapari xeeni sinimwiiriha Nehemiya okhala ooriipiwa murima, nto onipaka exeeni?

5. Moota xeeni Mwene Artaserse sinooniherya awe omureerela murima Nehemiya?

6. Moota xeeni Nehemiya sinitthokiha awe muteko wooteka mpakha anyokhani a anaIsarayeli ahinwerya aya ohiiha muteko?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Nehemiya 1:4-6 ni 2:1-20.

Nehemiya aaphavelanse sai yoolakiherya ya Yehova? (Neh 2:4, 5; aRom 12:12; 1 Ped 4:7)

2. Mmusome Nehemiya 3:3-5.

Aniixutta exeeni axitokweene ni arummwa oorumeela ohiyana okhanle eriyari ya atthu ooTekowa moovirikana ni “makhulupale” aya? (Neh 3:5, 27; 2 aTes 3:7-10; 1 Ped 5:5)

3. Mmusome Nehemiya 3:33-4:1-14.

(a) Exeeni yaawiirinhe anaIsarayeli wira avikanihe oteka hataa waakhanle ovaanyihiwa wootakhala? (Neh 3:38; 4:2, 3; Sal 50:15; Yes 65:13, 14)

(b) Mmukhalelo xeeni ntakiheryo na anaIsarayeli ninnilipiha aya olelo?

4. Mmusome Nehemiya 6:15.

Moota xeeni omalihiwa wa ixirii sa oYerusalemu mmiyeeri miili onooniherya aya ikuruu sa nroromelo? (Sal 56:4, 5; Mat 17:20; 19:26)

Mwaha 84

Nlaikha Nimmuxukurya Maria

1. Muthiyana owo valataratoni va tanii?

2. Gabriyeli onimuleela exeeni Maria?

3. Gabriyeli onimutthokiherya sai Maria wira onrowa okhalana mwaana nnaamwi ohitonko okhala ni mulopwana?

4. Eniiraneya exeeni vaavo Maria vanimuxukurya awe mmusi awe Elizabeti?

5. Exeeni Yosefe enuupuwela awe vaavo vanisuwela awe wira Maria onrowa okhalana mwaana, masi nthowa xeeni onirukunuxa awe muupuwelelo awe?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Luka 1:26-56.

(a) Luka 1:35 onooniherya exeeni voohimya sa yoottheka eri yotheene enikhuma wa Adamu mmirimani mwa Maria vaavo okumi wa Mwaana a Muluku waathaamihiwa awe okhumaka wirimu? (Hag 2:11-13; Yoh 6:69; aHeb 7:26; 10:5)

(b) Yesu aakhenle sai nttittimiho hataa ohinatthi oyariwa? (Luk 1:41-43)

(c) Ntakiheryo xeeni noolokexa Maria nnivaha awe wa maKristau olelo yaawo anaakhela iparakha savameekh’aya sa muteko? (Luk 1:38, 46-49; 17:10; Mir 11:2)

2. Mmusome Mateyo 1:18-25.

Nnaamwi Yesu ohaavahiwe nsina na Manuweli, moota xeeni muritti awe ntoko mutthu waakhwanihenrya aya yootaphulela aya? (Mat 1:22, 23; Yoh 14:8-10; aHeb 1:1-3)

Mwaha 85

Yesu Oniyariwa Munikholwani

1. Mwaana ori valataratoni va tanii, nto Maria onimwaatalela vaavi?

2. Nthowa xeeni Yesu vaayariwa awe munikholwani mwa inamaa?

3. Valataratoni va, alopwana awo anikela munikholwani tanii, ni nlaikha naaleelale exeeni?

4. Nthowa xeeni Yesu ory’awe a vameekh’awe?

5. Nthowa xeeni Yesu vaniihaniwa awe okhala Mwaana a Muluku?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Luka 2:1-20.

(a) Mpantta xeeni Ceesari Augusto aavanre awe muteko mu waakhwaniherya eprofecia ya oyariwa wa Yesu? (Luk 2:1-4; Mik 5:1)

(b) Moota xeeni waaniheryasa mutthu mukina saarowa awe okhala eriyari yaale anihimmwa okhala ntoko ‘atthu [Muluku] onaaphent’awe’? (Luk 2:14; Mat 16:24; Yoh 17:3; Mit 3:19; aHeb 11:6)

(c) Okhala wira amakampusi oowiiyeveiha aYuda yaahikhalana nthowa noohakalala mwaha wa oyariwa Moopoli, nthowa xeeni nuulupale na ohakalala nrina aya arumeyi a Muluku olelo? (Luk 2:10, 11; aEf 3:8, 9; Wis 11:15; 14:6)

Mwaha 86

Alopwana Anihooleliwa ni Etheneeri

1. Alopwana ala valataratoni va tanii, ni nthowa xeeni mmosaa a yaawo vanithoonya awe etheneeri enaarya?

2. Nthowa xeeni Mwene Herodi ory’awe ooxankiheya, ni onipaka exeeni?

3. Etheneeri yoowaarya yaahoolale mpakha wuuwi alopwana ale, masi nthowa xeeni vanitthika aya arumeelaka ephiro ekina?

4. Yooruma xeeni Herodi enivaha awe, ni nthowa xeeni?

5. Yehova onimuleela Yosefe opaka exeeni?

6. Tanii iirinhe etheneeri esyaa waarya, ni nthowa xeeni?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mateyo 2:1-23.

Yesu aarina iyaakha kavii ni aakhala wuuwi vaavo vaaxukuriwa awe ni anamasoma itheneeri? (Mat 2:1, 11, 16)

Mwaha 87

Mwammiravo Yesu Mpaani mwa Muluku

1. Valataratoni va Yesu orina iyaakha kavii, ni orii vaavi?

2. Yosefe ni emusi awe onipaka exeeni khuta mwaakha?

3. Nuumala nihiku nimosaa na mukwaha wootthikela owaani, nthowa xeeni Yosefe ni Maria vanihokolowela aya oYerusalemu?

4. Yosefe ni Maria animphwanya vaavi Yesu, ni nthowa xeeni atthu ary’aya ootikinihiwa?

5. Yesu onihimya exeeni wa Maria, maama awe?

6. Ninwerya sai okhala ntoko Yesu mu wiixutta sa Muluku?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Luka 2:41-52.

(a) Nnaamwi Nlamulo naatumererya wira paahi alopwana aroweke ifesta sa khuta mwaakha, ntakiheryo xeeni noolokexa nivanha awe Yosefe ni Maria wa axitiithi olelo? (Luk 2:41; Otum 16:16; 31:12; Mir 22:6)

(b) Moota xeeni Yesu sitikithenrya awe ntakiheryo nooloka wa amiravo olelo okhala oowiiwelela axitiithi aya? (Luk 2:51; Otum 5:16; Mir 23:22; aKol 3:20)

2. Mmusome Mateyo 13:53-56.

Anna xeeni a Yesu axexee eephattu anihimmwa mBiibiliya, nto anli a yaawo yaavariheliwe sai muteko valokenle ene mmulokoni mwa eKristau? (Mat 13:55; Mit 12:17; 15:6, 13; 21:18; aGal 1:19; Yak 1:1; Yuda 1)

Mwaha 88

Yohani Onimbatiza Yesu

1. Alopwana ala anli valataratoni va tanii?

2. Mutthu onibatiziwa sai?

3. Tanii moolimaleleya Yohani onaabatiza awe?

4. Nthowa xeeni navameekh’aya Yesu nninvekela awe Yohani wira ombatize?

5. Moota xeeni Muluku sinooniherya awe wira Owo oosiveliwa wira Yesu oobatiziwa?

6. Exeeni eniiraneya vaavo Yesu vanrowa awe nipuro noomalela mmahiku 40?

7. Atthareli oopacerya a Yesu aahiiso awiixutti tanii, nto mutikiniho awe oopacerya tuuvi?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mateyo 3:13-17.

Ntakiheryo xeeni na obatizo Yesu nivanha awe wa awiixutti awe? (Sal 40:8, 9; Mat 28:19, 20; Luk 3:21, 22)

2. Mmusome Mateyo 4:1-11.

Moota xeeni oratta wa Yesu mu ovarihela muteko Soolempwa onnilipiha aya omusoma Biibiliya moohihiyererya? (Mat 4:5-7; 2 Ped 3:17, 18; 1 Yoh 4:1)

3. Mmusome Yohani 1:29-51.

Yohani Mbatiza aavaherenrye aani awiixutti awe, ni moota xeeni ninwerya ahu omutakiha olelo? (Yoh 1:29, 35, 36; 3:30; Mat 23:10)

4. Mmusome Yohani 2:1-12.

Moota xeeni mutikiniho oopacerya a Yesu onooniherya awe wira Yehova khonikhoottiherya etthu eri yotheene yooreera wa arumeyi Awe? (Yoh 2:9, 10; Sal 84:12; Yak 1:17)

Mwaha 89

Yesu Onireeriha Empa ya Muluku

1. Nthowa xeeni inamaa sinitumihiwa aya mu empa ya Muluku?

2. Exeeni enimwiiriha Yesu okhala oonanariwa?

3. Ntoko siniwerya anyu woona valataratoni va, Yesu onipaka exeeni, ni yooruma xeeni onivaha awe wa alopwana yaale anitumiha ipomba?

4. Vaavo awiixutti a Yesu vanoona aya ele enipaka awe, anuupuxeriwa exeeni?

5. Edistritu xeeni Yesu enivira awe mmukwaha awe wootthikela oGalileya?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Yohani 2:13-25.

Nthokoreryaka onyoonyiheya wa Yesu ni alipa oowaakakhanya musurukhu mu empa ya Muluku, tuuvi ori mukhalelo wooloka voohimya sa miteko sa nakoso mu Esalau ya Omwene? (Yoh 2:15, 16; 1 aKor 10:24, 31-33)

Mwaha 90

Ni Muthiyana Veehimeni

1. Nthowa xeeni Yesu eemenlya awe veehimeni ya oSamariya, ni exeeni enimuhimeerya awe muthiyana ole vale?

2. Nthowa xeeni muthiyana owo ory’awe ootikinihiwa, Yesu onimuleela exeeni, ni nthowa xeeni?

3. Muthiyana ola onuupuwela wira Yesu onihimya maasi a muthinto xeeni, masi mwekeekhai maasi awo anitaphulela exeeni?

4. Nthowa xeeni muthiyana owo onitikhina awe wira Yesu onnisuwela sa owo, ni Yesu aasuwenle sai ela?

5. Itthu xeeni sinwerya ahu wiixutta mu soohimmwa sa muthiyana veehimeni?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Yohani 4:5-43.

(a) Nttharaka ntakiheryo na Yesu, muupuwelelo xeeni waatthuneya ahu wooniherya wa atthu a nloko nikina aahiiso ihuweliwo sikina? (Yoh 4:9; 1 aKor 9:22; 1 Tim 2:3, 4; Tito 2:11)

(b) Mireerelo xeeni soomunepani siniphwanya awe mutthu yoole onikhala mwiixutti a Yesu? (Yoh 4:14; Yes 58:11; 2 aKor 4:16)

(c) Moota xeeni ninwerya ahu wooniherya osiveliwa ntoko muthiyana muSamariya, yoowo aari oophavelexa waaleela akina ele yiixuntta awe? (Yoh 4:7-8, 28; Mat 6:33; Luk 10:40-42)

Mwaha 91

Yesu Oniixuttiha va Mwaako

1. Valataratoni va, Yesu oniixuttiha nipuro xeeni, ni ale akilaathale vakhiviruxa n’uwo tanii?

2. Masina aya taavi arummwa 12?

3. Omwene yoowo Yesu onilaleerya awe exeeni?

4. Yesu oniwiixuttiha atthu wira avekeleke exeeni?

5. Yesu onihimya exeeni sa moota atthu saatthuneya aya othokoreryanaka mukina ni mukhw’awe?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mateyo 5:1-12.

Mu iphiro xeeni ninwerya ahu wooniherya wira nrii oosuwelexa sa yoophavela ahu ya omunepani? (Mat 5:3; aRom 10:13-15; 1 Tim 4:13, 15, 16)

2. Mmusome Mateyo 5:21-26.

Moota xeeni Mateyo 5:23, 24 onttittimiherya awe wira wataana wahu ni annihu onnivara wataana wahu ni Yehova? (Mat 6:14, 15; Sal 133:1; aKol 3:13; 1 Yoh 4:20)

3. Mmusome Mateyo 6:1-8.

Inamuna xeeni sa wiikupali seiyo maKristau anitthuneya aya osyaka? (Luk 18:11, 12; 1 aKor 4:6, 7; 2 aKor 9:7)

4. Mmusome Mateyo 6:25-34.

Etthu xeeni Yesu yiixuttinha awe voohimya sa otthuneya waya omuroromela Yehova mu soophavela sahu sa werutthuni? (Okhum 16:4; Sal 37:25; aFil 4:6)

5. Mmusome Mateyo 7:1-11.

Ninniixuttiha exeeni nlikanyiheryo naari nowiiwanyeya wa alipa-oowiriyana nri mMateyo 7:5? (Mir 26:12; aRom 2:1; 14:10; Yak 4:11, 12)

Mwaha 92

Yesu Onaavenxa Alipa-ookhwa

1. Tiithi a mwaaruusi ola valataratoni va tanii, ni nthowa xeeni Jairo ni mwaarawe arisa aya ooxankiheya?

2. Jairo onipaka exeeni vaavo vanimphwanya awe Yesu?

3. Exeeni eniiraneya vaavo Yesu vanrowa awe owannyawe Jairo, nto mphironi Jairo onaakhela muhupi xeeni?

4. Nthowa xeeni atthu ari owannyawe Jairo vanimutheya aya Yesu?

5. Nuumala waakuxa arummwa araruu ni axitiithi awe mwaaruusi arowaka okwaartu wa mwaaruusi, Yesu onipaka exeeni?

6. Tanii-tho Yesu onvenxalya awe mwaalipa-ookhwa, nto ela enooniherya exeeni?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Luka 8:40-56.

Yesu oonihenrye sai othunku ni oreera murima wa muthiyana aarina eretta ya onowa ephomee, ni exeeni eniwerya aya wiixutta olelo axitokweene eeKristau mwa yeela? (Luk 8:43, 44, 47, 48; Onam 15:25-27; Mat 9:12, 13; aKol 3:12-14)

2. Mmusome Luka 7:11-17.

Nthowa xeeni atthu yaale akhwelinwe vaniwerya aya ophwanya yoomaaliha yuulupale mu waakhula wa Yesu wa naamukhweli a oNayini? (Luk 7:13; 2 aKor 1:3, 4; aHeb 4:15)

3. Mmusome Yohani 11:17-44.

Moota xeeni Yesu soonihenrya awe wira etthu yoohitthekeya oriipiwa murima mwaha wookhweliwa? (Yoh 11:33-36, 38; 2 Sam 19:1; 19:2-5)

Mwaha 93

Yesu Onnaalyiha Atthu Anceene

1. Etthu xeeni yootakhala emwiiranenle Yohani Mbatiza, nto Yesu onoonela sai?

2. Moota xeeni Yesu sinilyiha awe mittitthi sa atthu seiyo sinimutthara, ni waatta waya eri sai yoolya enihala?

3. Nthowa xeeni awiixutti ary’aya owoova ohiyu, nto exeeni enimwiiraneela Pedru?

4. Moota xeeni Yesu sinaalyiha awe atthu ikonto sene mmukwaha wa nenli?

5. Nthowa xeeni vanrowa aya okhala vooreerexa vaavo Yesu vanrowa awe olamulelaka elapo ntoko Mwene a Muluku?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mateyo 14:1-32.

(a) Ehimmwale mMateyo 14:23-32 ennikhaliherya wiiwexexa exeeni voohimya sa omutthu wa Pedru?

(b) Moota xeeni Soolempwa sinooniherya aya wira Pedru aahinnuwa momunepani ni aahivikana mukhalelo awe wookhummwa murima? (Mat 14:27-30; Yoh 18:10; 21:7; Mit 2:14, 37-40; 1 Ped 5:6, 10)

2. Mmusome Mateyo 15:29-38.

Yesu oonihenrye sai nttittimiho ni soovaha sa werutthuni saakhuma wa Tiithi awe? (Mat 15:37; Yoh 6:12; aKol 3:15)

3. Mmusome Yohani 6:1-21.

Moota xeeni maKristau olelo anitthara aya ntakiheryo na Yesu na omuttittimiha kuvernu? (Yoh 6:15; Mat 22:21; aRom 12:2; 13:1-4)

Mwaha 94

Owo Onnaaphenta Axinamwane

1. Arummwa aninyakuliheryanani mphironi atthikaka mmukwaha aya wooraka?

2. Nthowa xeeni Yesu vanimwiitthana awe mwaana ooyeveela ni omweemexa eriyari ya arummwa?

3. Mmukhalelo xeeni arummwa yaatthuneya aya wiixutta okhala ntoko anamwane?

4. Miyeeri vakhaani vattuli vaya, moota xeeni Yesu sinooniherya awe wira onnaaphenta anamwane?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mateyo 18:1-4.

Nthowa xeeni Yesu vanirumeela awe malikanyiheryo wira iixuttihe? (Mat 13:34, 36; Mar 4:33, 34)

2. Mmusome Mateyo 19:13-15.

Mikhalelo xeeni sa anamwane sinitthuneya ahu otakiha akhala wira nimphavela waakhela mareeliho a Omwene? (Sal 25:9; 138:6; 1 aKor 14:20)

3. Mmusome Marko 9:33-37.

Exeeni Yesu yaawiixuttinha awe awiixutti awe voohimya sa ophavela mapuro oovuwa? (Mar 9:35; Mat 20:25, 26; aGal 6:3; aFil 2:5-8)

4. Mmusome Marko 10:13-16.

Moota xeeni Yesu saary’awe ookhweya olavulana, ni exeeni aniwerya aya wiixutta axitokweene eeKristau mu ntakiheryo nawe? (Mar 6:30-34; aFil 2:1-4; 1 Tim 4:12)

Mwaha 95

Mwiixuttiheryo a Yesu

1. Nikoho xeeni mulopwana mmosaa nimmukoha awe Yesu, ni nthowa xeeni?

2. Yesu aarumeela exeeni ikwaha sikina wira iixuttihe, nto niixuntte exeeni voohimya sa aYuda ni aSamariya?

3. Mmwaha yoowo Yesu onihimya awe, exeeni enimwiiraneela muYuda mmosaa oneetta ephiro enirowa oYerikhoo?

4. Exeeni eniiraneya vaavo muYuda mulipa a mukuttho ni muLevi vanirwa aya mphironi?

5. Valataratoni va, tanii onimukhaliherya muYuda yoowo ovulalihiwe?

6. Nuumala Yesu omaliha mwaha owo, onikoha-nii, ni mulopwana owo onaakhula sai?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Luka 10:25-37.

(a) Ohiya omwaakhula mooluluwanya paahi, Yesu aamukhalihenrye sai mulopwana oosuwela Nlamulo wira uupuwelele sa mwaha owo? (Luk 10:26; Mat 16:13-16)

(b) Moota xeeni Yesu saarumenlya awe malikanyiheryo wira omalamalihe nthalu na atthu yanwiriyana? (Luk 10:36, 37; 18:9-14; Tito 1:9)

Mwaha 96

Yesu Onaavoniha Aretta

1. Yesu onipaka exeeni vaavo vaneetta awe mulaponi?

2. Yesu onaaleela exeeni arummwa awe, nuumala ovira iyaakha tthaaru vattuli va obatiziwa?

3. Atthu awo valataratoni va tanii, ni exeeni Yesu enimwiiriha awe muthiyana owo?

4. Nthowa xeeni Yesu waakhula wawe ovaanyiha wa ahooleli a itiini oniwiiriha aya wuuliwa muruu?

5. Vaavo Yesu ni arummwa awe vanaattamela aya oYerikhoo, Yesu oniwiiriha exeeni anasimola anli ahinoona?

6. Nthowa xeeni Yesu vanipaka awe mitikiniho?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mateyo 15:30, 31.

Wooniheriwa xeeni wootikiniha wa ikuruu sa Yehova wuupululiwe ni Yesu, ni moota xeeni yaatthuneya aya ovara wiiwexexa wahu wa yeele Yehova eleihenrya awe voohimya sa elapo esyaa? (Sal 37:29; Yes 33:24)

2. Mmusome Luka 13:10-17.

Mwaha wa Yesu opaka mitikiniho sawe sikina sowooneyexa nihiku na eSaabadu, muthinto xeeni wa otaphuwa woonihenrya awe yoowo onrowa awe waaruuhela apinaatamu okathi wa Olamulelo awe wa Iyaakha Ekonto Emosaa? (Luk 13:10-13; Sal 46:10; Mat 12:8; aKol 2:16, 17; Wis 21:1-4)

3. Mmusome Mateyo 20:29-34.

Moota xeeni yoohimmwa ela enooniherya aya wira Yesu khonaatteliwe miteko vahaawerya awe waakhaliherya atthu, nto exeeni ninwerya ahu wiixutta mwa yeela? (Otum 15:7; Yak 2:15, 16; 1 Yoh 3:17)

Mwaha 97

Yesu Onrwa Ntoko Mwene

1. Vaavo Yesu vaniphiya awe mmuttetthe mwaamukhaani waattamela oYerusalemu, onaaleela opaka exeeni awiixutti awe?

2. Valataratoni va, eniiraneya exeeni vaavo Yesu vanaattamela awe muttetthe wa oYerusalemu?

3. Exeeni anamwane enipaka aya vaavo vaninweha aya Yesu aavonihaka atthu yaawo ari oohoona ni oorakala?

4. Yesu onaaleela exeeni alipa a mukuttho oonanariwa?

5. Moota xeeni siniwerya ahu okhala ntoko anamwane yaawo aninvuwiha Yesu?

6. Awiixutti amphavela osuwela exeeni?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mateyo 21:1-17.

(a) Waavirikanne sai moota Yesu saakenlya awe muYerusalemu ntoko Mwene, ni makhulupale ooxintta mu okathi wa aRoma? (Mat 21:4, 5; Zak 9:9; aFil 2:5-8; aKol 2:15)

(b) Etthu xeeni eniwerya aya wiixutta amiravo wa ooyeveela anaIsarayeli yaawo yaahimmye masuu a Esalimo 118 okathi yoowo Yesu aakenlya awe mu empa ya Muluku? (Mat 21:9, 15; Sal 118:25, 26; 2 Tim 3:15; 2 Ped 3:18)

2. Mmusome Yohani 12:12-16.

Ovariheliwa muteko makukhu a korooro ni atthu yaawo animutthapela Yesu onithoonyerya exeeni? (Yoh 12:13; aFil 2:10; Wis 7:9, 10)

Mwaha 98

Vamwaako wa Olivera

1. Mwa alopwana awo ari valataratoni va, Yesu puuvi, nto awo arina awe tanii?

2. Alipa a mukuttho yeerenrye omwiiriha exeeni Yesu mu empa ya Muluku, nto Yesu aaleelale exeeni?

3. Arummwa animukoha exeeni Yesu?

4. Nthowa xeeni Yesu vanaaleela awe arummwa awe itthu sikina seiyo sinrowa wiiraneya mulaponi vaavo vanilamulela awe ntoko Mwene wirimu?

5. Exeeni Yesu enihimya awe wira enrowa wiiraneya ohinatthi opixa wanikisa wa otakhala wotheene mulaponi?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mateyo 23:1-39.

(a) Nnaamwi Soolempwa sooniheryaka wira ti vookhalela ovariheliwa muteko masina a nttittimiho, masuu a Yesu mMateyo 23:8-11 anooniherya exeeni voohimya sa ovarihela muteko masina oonyoholela mmulokoni mwa eKristau? (Mit 26:25; aRom 13:7; 1 Ped 2:13, 14)

(b) Exeeni aFarisi yaarumenlya aya wira yeererye waakhoottiherya atthu okhala maKristau, ni moota xeeni ahooleli a itiini anirumeela aya ephiro emosaru okathi ola? (Mat 23:13; Luk 11:52; Yoh 9:22; 12:42; 1 aTes 2:16)

2. Mmusome Mateyo 24:1-14.

(a) Moota xeeni ottittimiheriwa aya mu Mateyo 24:13 otthuneya waya ovilela?

(b) Anitaphulela exeeni masuu oowi “wanikisa” mu Mateyo 24:13? (Mat 16:27; aRom 14:10-12; 2 aKor 5:10)

3. Mmusome Marko 13:3-10.

Masuu xeeni mu Marko 13:10 anooniherya waakuveya waya olaleerya ihapari sooreera, nto masuu ala a Yesu yaatthuneya onivaraka sai? (aRom 13:11, 12; 1 aKor 7:29-31; 2 Tim 4:2)

Mwaha 99

Musaala ya Vasuluu

1. Ntoko sooniheriwa aya valataratoni va, nthowa xeeni Yesu ni arummwa awe 12 vary’aya mu esaala yuulupale ya vasuluu?

2. Mulopwana owo onikhuma tanii, nto onrowa opaka exeeni?

3. Yoolya xeeni ya vameekh’aya Yesu onipaceriha awe vattuli va omaliha yoolya ya Paasikha?

4. Paasikha oniwuupuxerya yoowiiraneya xeeni anaIsarayeli, nto yoolya ela ya vameekh’aya eniwuupuxerya exeeni atthareli a Yesu?

5. Nuumala Yoolya ya Makaaripi ya aPwiya, Yesu onaaleela exeeni atthareli awe, nto anipaka exeeni?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mateyo 26:14-30.

(a) Moota xeeni Mateyo 26:15 sinooniherya awe wira Yuda onveleela wawe Yesu yaari etthu yoolakela?

(b) Soolakela xeeni piili sinirumeeliwa mwaha wa oyiihiwa ephomee ya Yesu? (Mat 26:27, 28; Yer 31:31-33; aEf 1:7; aHeb 9:19, 20)

2. Mmusome Luka 22:1-39.

Mmukhalelo xeeni Satana saakenlya awe vamurimani va Yuda? (Luk 22:3; Yoh 13:2; Mit 1:24, 25)

3. Mmusome Yohani 13:1-20.

(a) Moovarihana ni yoohimmwa mu Yohani 13:2, Yuda ookhalana nthowa mu yeele yaapanke awe, ni etthu xeeni eniwerya aya wiixutta arumeyi a Muluku mwa yeela? (Maph 4:7; 2 aKor 2:11; aGal 6:1; Yak 1:13, 14)

(b) Yoowiixuttiha xeeni yuulupale yoovareleya muteko Yesu evanha awe? (Yoh 13:15; Mat 23:11; 1 Ped 2:21)

4. Mmusome Yohani 17:1-26.

Mmukhalelo xeeni Yesu aavekenlya awe wira atthareli awe “akhalee mmosaru”? (Yoh 17:11, 21-23; aRom 13:8; 14:19; aKol 3:14)

Mwaha 100

Yesu Mujardim

1. Yesu ni arummwa awe anirowa woowi nuumala okhuma mu esaala ya vasuluu, ni onaaleela opaka exeeni?

2. Yesu onaaphwanya arummwa apakaka exeeni vaavo vanitthika awe, ni ela eniiraneya ikwaha kavii?

3. Tanii onikela mujardim, nto Yuda Isikaryoti onipaka-ni, ntoko enooniherya aya elatarato?

4. Nthowa xeeni Yuda vanimbexari awe Yesu, nto Pedru onipaka exeeni?

5. Yesu onihimya exeeni wa Pedru, masi nthowa xeeni Yesu vahininvekela awe Muluku wira orumihe malaikha?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mateyo 26:36-56.

(a) Moota xeeni enamuna yeeyo Yesu aavanha awe miruku awiixutti awe ery’aya ntakiheryo noolokexa wa axitokweene eeKristau olelo? (Mat 20 :25-28; 26:40, 41; aGal 5:17; aEf 4:29, 31, 32)

(b) Yesu oonela sai orumeeliwa wa ikaruma sa ekhotto sa werutthuni voophavela omwiiriha yootakhala mukhw’awe? (Mat 26:52; Luk 6:27, 28; Yoh 18:36)

2. Mmusome Luka 22:39-53

Vaavo nlaikha nimosaa naarwiiya aya wa Yesu mujardim ya oJeseemani wira nimulipihe, ela yaataphulela wira Yesu aari ootteettheya munroromelo nawe? Nkatthokiheryani. (Luk 22:41-43; Yes 49:8; Mat 4:10, 11; aHeb 5:7)

3. Mmusome Yohani 18:1-12.

Yesu aaxeerenrye sai awiixutti awe wa anamavaanyiha, ni exeeni ninwerya ahu wiixutta mu ntakiheryo nna? (Yoh 10:11, 12; 18:1, 6-9; aHeb 13:6; Yak 2:25)

Mwaha 101

Yesu Onimwiiviwa

1. Tanii orina muritti muulupale mwaha wa okhwa wa Yesu?

2. Arummwa anipaka exeeni vaavo Yesu vanikuxiwa awe ni ahooleli a itiini?

3. Eniiraneya exeeni vatthokoni va Kaifa, muulupale aanamukuttho?

4. Nthowa xeeni Pedru vanikhuma awe ni onanla?

5. Nuumala Yesu ottikiheriwa wa Pilato, anikhuwela exeeni ahooleli a alipa a mukuttho?

6. Exeeni enimwiiraneela Yesu wanipacerya wa makaaripi ya enamathanu, ni natiri xeeni onimmanela awe nacrime mmosaa yoowo othomeiwale vamwirini mu mpantta awe?

7. Parayiisu yoowo Yesu aamuhimmya awe onrowa okhala wuuwi?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mateyo 26:57-75.

Mu ephiro xeeni atthu a ephwaro ya milattu yuulupale ya aYuda yoonihenrya aya wira mirima saya saari sootakhala? (Mat 26:59, 67, 68)

2. Mmusome Mateyo 27:1-50.

Nthowa xeeni vaniwerya ahu ohimya wira wiiniwa murima wa Yuda khiwaari wekeekhai? (Mat 27:3, 4; Mark 3:29; 14:21; 2 aKor 7:10, 11)

3. Mmusome Luka 22:54-71.

Exeeni ninwerya ahu wiixutta Pedru omukhootta wawe Yesu mu ohiyu wa oveleeliwa wawe ni otthukiwa? (Luk 22:60-62; Mat 26:31-35; 1 aKor 10:12)

4. Mmusome Luka 23:1-49.

Yesu oonela sai sootakhala siireliwa awe, ni exeeni eniwerya ahu wiixutta mwa yeela? (Luk 23:33, 34; aRom 12:17-19; 1 Ped 2:23)

5. Mmusome Yohani 18:12-40.

Nnaamwi Pedru mu okathi wa vakhaani aavaren’ye ni omoova mutthu, exeeni yoonen’ye mwaha wa wiilokiherya wawe ni okhala murummwa a vameekh’awe? (Yoh 18:25-27; 1 aKor. 4:2; 1 Ped 3:14, 15; 5:8, 9)

6. Mmusome Yohani 19:1-30.

(a) Moonelo xeeni ooweereryaneya Yesu aarina awe voohimya sa itthu sa werutthuni? (Yoh 2:1, 2, 9, 10; 19:23, 24; Mat 6:31, 32; 8:20)

(b) Moota xeeni masuu a okathi wa okhwa wa Yesu yaary’aya masuu a oxintta yaawo yaarina awe mu waakiherya olamulelo wa Yehova? (Yoh 16:33; 19:30; 2 Ped 3:14; 1 Yoh 5:4)

Mwaha 102

Yesu Onnikhala Mukumi

1. Muthiyana ola valataratoni va tanii, alopwana awo anli tanii, nto arisa vaavi?

2. Nthowa xeeni Pilato onaaleela awe alipa a mukuttho wira yaarumihe atoropa wira alipeleleke mahiye a Yesu?

3. Nlaikha nnipaka exeeni voosiisu ene nihiku na neeraru nuumala Yesu okhwa, masi alipa a mukuttho anipaka exeeni?

4. Nthowa xeeni athiyana akina anikhala aya ootikinihiwa vaavo vanixukurya aya mahiye a Yesu?

5. Nthowa xeeni Pedru ni Yohani anitthimakela aya omahiye wa Yesu, ni aniphwanya exeeni?

6. Exeeni yiiranen’ye ni erutthu ya Yesu, masi onipaka exeeni wira iixooniherye wa awiixutti awe wira mukumi?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Mateyo 27:62-66 ni 28:1-15.

Mu okathi wa ohihimuxiwa wa Yesu, moota xeeni ahooleli a alipa a mukuttho, aFarisi, ni alopwana akina oowunnuwela saatthekenlya aya munepa wootteela? (Mat 12:24, 31, 32; 28:11-15)

2. Mmusome Luka 24:1-12.

Moota xeeni yoohimmwa ya ohihimuwa wa Yesu enooniherya aya wira Yehova oniwoona athiyana ntoko anamoona oororomeleya? (Luk 24:4, 9, 10; Mat 28:1-7)

3. Mmusome Yohani 20:1-12.

Moota xeeni Yohani 20:8, 9 onnikhaliherya awe woona otthuneya waya opixa murima akhala wira khinniiwexexa saana waakhwaniheriwa wa eprofecia ya Biibiliya? (Mir 4:18; Mat 17:22, 23; Luk 24:5-8; Yoh 16:12)

Mwaha 103

Musaala Yootthukiwa

1. Maria onihimya exeeni wa mulopwana yoowo onuupuwela awe wira mulipa a ejardim, masi exeeni enimwiiriha osuwela wira mwekeekhai ti Yesu?

2. Exeeni eniwiiraneela awiixutti anli yaawo aneetta arowaka muttetthe mwaamukhaani wa Emawuusi?

3. Etthu xeeni yootikiniha eniiraneya vaavo awiixutti anli vanaaleela aya arummwa wira aamoona Yesu?

4. Yesu iixoonihenrye ikwaha kavii wa atthareli awe?

5. Tomee onihimya exeeni vaavo vaniiwa awe wira awiixutti aamoona Pwiya, masi exeeni eniiraneya mahiku mathanuu na mararuu vattuli vaya?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Yohani 20:11-29.

Niireke wi mu Yohani 20:23 Yesu aahimya wira apinaatamu aheemereriwa olevelela soottheka? Nkatthokiheryani. (Sal 49:2, 8; Yes 55:7; 1 Tim 2:5, 6; 1 Yoh 2:1, 2)

2. Mmusome Luka 24:13-43.

Moota xeeni siniwerya ahu olokiherya murima ahu wira aakhele ikeekhai sa Biibiliya? (Luk 24:32, 33; Ezi 7:10; Mat 5:3; Mit 16:14; aHeb 5:11-14)

Mwaha 104

Yesu Onitthikela Wirimu

1. Awiixutti akavi animoona Yesu mu ekwaha emosaa, nto onaaleela exeeni?

2. Omwene wa Muluku exeeni, nto onrowa okhala sai okumi valaponi vaavo Yesu vanilamulela awe ntoko Mwene mu iyaakha ekonto emosaa?

3. Yesu oniixooniherya mmahiku makavii wa awiixutti awe, masi vano okathi woowi Yesu opake exeeni?

4. Ohinatthi waahiya awiixutti awe, Yesu onaaleela opaka exeeni?

5. Exeeni eniiraneya valataratoni va, ni nthowa xeeni Yesu ohinooneya awe-tho?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome 1 aKorinto 15:3-8.

Nthowa xeeni murummwa Paulo aawerya awe olavula moororomeleya sa ohihimuwa wa Yesu, nto itthu xeeni maKristau siniwerya aya olelo olavulaka moororomeleya? (1 aKor 15:4, 7, 8; Yes 2:2, 3; Mat 24:14; 2 Tim 3:1-5)

2. Mmusome Miteko 1:1-11.

Waamwaramwaren’ye sai muteko woolaleerya, ntoko saahimmwalya aya vahinatthi mMiteko 1:8? (Mit 6:7; 9:31; 11:19-21; aKol 1:23)

Mwaha 105

Owehererya muYerusalemu

1. Ntoko sinooniherya aya elatarato, exeeni eniwiiraneela atthareli a Yesu yaawo aniwehererya muYerusalemu?

2. Yootutuxerya xeeni aletto enaakhela aya oYerusalemu?

3. Pedru onaatthokiherya exeeni atthu awo?

4. Atthu anoona sai nuumala onwiriyana Pedru, nto exeeni enaaleela awe opaka?

5. Yaabatiziwe atthu akavii nihiku na Pentekoositi, na 33 E.C.?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Miteko 2:1-47.

(a) Masuu a Pedru ari mMiteko 2:23, 36 anooniherya sai wira aYuda otheene ntoko nloko yaahikhalana muritti mu okhwa wa Yesu? (1 Tes 2:14, 15)

(b) Moota xeeni Pedru aavanha awe ntakiheryo nooloka na otthokiherya orweela mwa Soolempwa? (Mit 2:16, 17, 29, 31, 36, 39; aKol 4:6)

(c) Wanipacerya Pedru aarumeelale sai “mihulelo s’omwene wa wirimu,” yeeyo Yesu yaamuleihenrya awe onvaha? (Mit 2:14, 22-24, 37, 38; Mat 16:19)

Mwaha 106

Otaphuliwa Mukhatteya

1. Exeeni enimwiiraneela Pedru ni Yohani makaaripi omosaa vaavo vanrowa aya mu empa ya Muluku?

2. Pedru onimuleela exeeni mulopwana oorakala, nto Pedru oninvaha etthu xeeni ya efaita enivikana musurukhu?

3. Nthowa xeeni ahooleli a itiini ary’aya oonanariwa, nto animwiiriha exeeni Pedru ni Yohani?

4. Pedru onaaleela exeeni ahooleli a itiini, nto yoolopola xeeni enaakhela aya arummwa?

5. Nthowa xeeni ahooleli a itiini anikhalela aya nrima, masi eniiraneya exeeni vaavo arummwa vanikuhiwa aya mukhatteya ekwaha ya nenli?

6. Arummwa anaakhula sai vaavo vaniruuhiwa aya mu esaala ya Sineedrio?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Miteko 3:1-10.

Nnaamwi nihirina owerya wa opaka mitikiniho olelo, moota xeeni masuu a Pedru ari mMiteko 3:6 annikhaliherya aya ovaha efaita muhupi wa Omwene? (Yoh 17:3; 2 aKor 5:18-20; aFil 3:8)

2. Mmusome Miteko 4:1-31.

Vaavo vanikumana ahu ni ovaanyihiwa mmuteko wa orummwa, mu ephiro xeeni nintthuneya ahu waatakiha annihu maKristau a eseekulu yoopacerya? (Mit 4:29, 31; aEf 6:18-20; 1 aTes 2:2)

3. Mmusome Miteko 5:17-42.

Moota xeeni akina ahikhanle Anamoona, khalai ni mahiku ala, yoonihenrya aya oreera murima voohimya sa muteko woolaleerya? (Mit 5:34-39)

Mwaha 107

Siteefano Onivonyakasiwa Maluku

1. Siteefano tanii, ni Muluku onimukhaliherya opaka exeeni?

2. Siteefano onihimya exeeni eniwiiriha ahooleli a itiini okhala oonanariwa vanceene?

3. Vaavo alopwana vaninpurulela aya Siteefano otaa wa muttetthe, animwiiriha exeeni?

4. Valataratoni va, tanii mmiravo owo eemelenle malaya?

5. Ohinatthi okhwa, Siteefano oniveka exeeni wa Yehova?

6. Nimutakihaka Siteefano, naatthuneya wiiraka exeeni vaavo akina vanniirela aya etthu yootakhala?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Miteko 6:8-15.

Miteko xeeni soowoka ahooleli a itiini anirumeela aya mu weererya weemexa muteko woolaleerya w’Anamoona a Yehova? (Mit 6:9, 11, 13)

2. Mmusome Miteko 7:1-60.

(a) Exeeni yaamukhalihenrye Siteefano wira okhalee oowerya mu waakiherya ihapari sooreera ohoolo wa Sineedrio, nto ninwerya wiixutta exeeni mu ntakiheryo nawe? (Mit 7:51-53; aRom 15:4; 2 Tim 3:14-17; 1 Ped 3:15)

(b) Muupuwelelo xeeni naatthuneya ahu wunnuuherya voohimya sa alipa oovaanyiha muteko ahu? (Mit 7:58-60; Mat 5:44; Luk 23:33, 34)

Mwaha 108

Mu Ephiro Enirowa oDamaasiko

1. Saulo onipaka exeeni nuumala wiiviwa Siteefano?

2. Vaavo Saulo vary’awe mmukwaha awe woorowa oDamaasiko, etthu xeeni yootikiniha eniiraneya?

3. Yesu onimuleela Saulo opaka exeeni?

4. Soolakiherya xeeni Yesu oninvaha awe Ananiya, nto Saulo oniwerya sai woona vasyaa-tho?

5. Saulo onisuweliwa ni nsina xeeni, ni owo onivariheliwa sai muteko?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Miteko 8:1-4.

Moota xeeni wuncerereya ottharatthariwa waaphwannye muloko wa niinano wa eKristau waavanrya aya muteko wira omwaramwarye waamini wa eKristau, ni etthu xeeni yoolikana eniiraneya okathi ola? (Mit 8:4; Yes 54:17)

2. Mmusome Miteko 9:1-20.

Miteko xeeni miraruu seiyo Yesu suupulunlya awe wira ookhalana mmuupuweleloni wira Saulo opake? (Mit 9:15; 13:5; 26:1; 27:24; aRom 11:13)

3. Mmusome Miteko 22:6-16.

Moota xeeni siniwerya ahu okhala ntoko Ananiya, ni nthowa xeeni ery’aya yootthuneya? (Mit 22:12; 1 Tim 3:7; 1 Ped 1:14-16; 2:12)

4. Mmusome Miteko 26:8-20.

Moota xeeni Saulo okela wawe eKristau sinirumeela aya ntoko yoolipiha wa yaale athelanne ni mutthu oohiroromela olelo? (Mit 26:11; 1 Tim 1:14-16; 2 Tim 4:2; 1 Ped 3:1-3)

Mwaha 109

Pedru Onimuxukurya Kornelio

1. Mulopwana owo onuuramela vathii valataratoni va tanii?

2. Nlaikha nnimuleela exeeni Kornelio?

3. Exeeni Muluku enimwiiriha awe Pedru woona vaavo vary’awe owannyawe Simoni oYope mu empa ya vasuluu?

4. Nthowa xeeni Pedru vanimuleela awe Kornelio wira owo khaatthuneya omuuramela ni omukokhorela?

5. Nthowa xeeni awiixutti aYuda ari ni Pedru ary’aya ootikinihiwa?

6. Etthu xeeni yootthuneya yaareerela ahu wiixutta wa Pedru mu omuxukurya Kornelio?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Miteko 10:1-48.

Anooniherya exeeni masuu a Pedru aniphwanyaneya mMiteko 10:42 voohimya sa muteko woolaleerya ihapari sooreera sa Omwene? (Mat 28:19; Mar 13:10; Mit 1:8)

2. Mmusome Miteko 11:1-18.

Muupuwelelo xeeni oonihenrya awe Pedru vaavo yoohoolela ya Yehova voohimya sa Amalapo vaakhanle aya yoowooneya, nto ninwerya sai otthara ntakiheryo nawe? (Mit 11:17, 18; 2 aKor 10:5; aEf 5:17)

Mwaha 110

Timooteyo—Namakhaliherya Musyaa a Paulo

1. Mmiravo owo valataratoni tanii, onikhala woowi, ni nsina na amamawe ni apiipi awe tanii?

2. Timooteyo onaakhula sai vaavo Paulo vaninvekela awe akhala wira onniphavela otakaahana ni Sila ni Paulo mu waalaleerya atthu ootteiwene?

3. Ti woowi atthareli a Yesu onipacerya aya wiihaniwa okhala maKristau?

4. Nuumala Paulo ni Baarnaba okhuma wAntiyokiya, mittetthe xeeni sikina sinixukurya aya?

5. Timooteyo onimukhaliherya sai Paulo, nto nikoho xeeni yaareerela aya amiravo olelo wiikoha mmensaya?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Miteko 9:19-30.

Moota xeeni murummwa Paulo oonihenrya awe ephoole vaavo vaakumanne awe ni ovaanyihiwa wa ihapari sooreera? (Mit 9:22-25, 29, 30; Mat 10:16)

2. Mmusome Miteko 11:19-26.

Moota xeeni yoohimmwa eri mMiteko 11:19-21, 26 enooniherya aya wira munepa wa Yehova yoolakiherya ni yoothoonyerya ya muteko woolaleerya?

3. Mmusome Miteko 13:13-16, 42-52.

Moota xeeni Miteko 13:51, 52 sinooniherya aya wira awiixutti khiyeemerenrye wira ovaanyihiwa waatteettheihe? (Mat 10:14; Mit 18:6; 1 Ped 4:14)

4. Mmusome Miteko 14:1-6, 19-28.

Moota xeeni masuu oowi ‘yaahaaveleela w’Apwiya’ annikhaliherya aya ovukula soothananiha siri sotheene soohireerela vaavo vaneixuttiha ahu a niinano? (Mit 14:21-23; 20:32; Yoh 6:44)

5. Mmusome Miteko 16:1-5.

Moota xeeni Timooteyo weemererya wira othikiliwe onttittimiherya aya otthuneya waya wiira ‘itthu iya sotheene mwaha w’Ehapari Yooreera’? (Mit 16:3; 1 aKor 9:23; 1 aTes 2:8)

6. Mmusome Miteko 18:1-11, 18-22.

Miteko 18:9, 10 onooniherya exeeni voohimya sa Yesu wiirela wawe mpantta mu ohoolela muteko wa olaleerya, ni nroromelo xeeni ninnivaha aya olelo? (Mat 28:20)

Mwaha 111

Mmiravo Yoowo Aarumpe

1. Valataratoni va, mmiravo ommaathale vathii tanii, ni exeeni emwiiranenle?

2. Paulo onipaka exeeni vaavo vaniweha awe wira mmiravo owo ohookhwa?

3. Paulo, Timooteyo, ni atthu arina awe vamukwahani anirowasa woowi, ni exeeni eniiraneya vaavo vaneemela aya oMileto?

4. Yoolopola xeeni mprofeta Haagabo eninvaha awe Paulo, nto moota xeeni sinaakhwanela aya ntoko siisaale mprofeta sinilavula awe?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Miteko 20:7-38.

(a) Moota xeeni siniwerya ahu ohikhalana ‘mulattu wa ephomee ya atthu otheene,’ moovarihana ni masuu a Paulo ahimmwale mMiteko 20:26, 27? (Ezek 33:8; Mit 18:6, 7)

(b) Nthowa xeeni axitokweene yaatthuneya aya okhala ‘ootthara ni nthiti Ehapari y’Ekeekhai’ vaavo vaniixuttiha aya? (Mit 20:17, 29, 30; Tito 1:7-9; 2 Tim 1:13)

2. Mmusome Miteko 26:24-32.

Moota xeeni Paulo aarumenlya awe ehakhi awe ya okhala ntoko muRoma wira aakhwaniherye muteko woolaleerya yoowo aakhenlya awe wa Yesu? (Mit 9:15; 16:37, 38; 25:11, 12; 26:32; Luk 21:12, 13)

Mwaha 112

Onyaanyeya wa Ekalawa Vasisironi

1. Exeeni eniiraneya ni ekalawa ery’awe Paulo vaavo vanivira aya vakhiviru va esisiro ya oKereta?

2. Paulo onaaleela exeeni ale ari mukalawani?

3. Moota xeeni ekalawa eninyaanyeya aya?

4. Malakiheryo xeeni mukhulupale aanakhotto anivaha awe, ni atthu anceene aniphiya sai okuluttuni oowoopowa?

5. Nsina naya tanii esisiro yeeyo aniphiya aya, ni exeeni enimwiiraneela Paulo vaavo munamukhaya vanimala awe?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Miteko 27:1-44.

Moota xeeni onilipa aya ororomela wahu mu waakhwanela wa Biibiliya vaavo vanisoma ahu yoohimmwa ya mukwaha wa Paulo woorowa oRoma? (Mit 27:16-19, 27-32; Luk 1:3; 2 Tim 3:16, 17)

2. Mmusome Miteko 28:1-14.

Okhala wira amalapo yaakhala oMalta yaahikuxeya murima mu omukhaliherya Paulo ni apatthani awe a mukalawani ni ‘othokorerya wuulupale,’ maKristau yaatthuneya okuxeyaka murima mu wooniherya exeeni, nto mwavameekh’aya mmukhalelo xeeni? (Mit 28:1, 2; aHeb 13:1, 2; 1 Ped 4:9)

Mwaha 113

Paulo oRoma

1. Paulo onaalaleerya aani okathi yoowo ory’awe namutthukiwa oRoma?

2. Valataratoni va, muletto ori vameesa tanii, nto onipaka exeeni wa Paulo?

3. Epafrodito tanii, ni onikuxa exeeni vaavo vanitthikela awe oFilipi?

4. Nthowa xeeni Paulo vanimulepela awe epaphelo mpatthani awexa Fileemoni?

5. Paulo onipaka exeeni vaavo vanitaphuliwa awe, ni exeeni enimwiiraneela valokenle ene?

6. Yehova onimuruma aani wira olepe iliivuru sookiserya sa Biibiliya, nto eliivuru ya Wisupulula enihimya exeeni?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Miteko 28:16-31 ni aFilipi 1:13.

Moota xeeni Paulo saavarihenlya awe muteko okathi aary’awe mukhatteya oRoma, ni yookhumelela xeeni naarina aya nroromelo nawe noohitteettheya wa muloko wa eKristau? (Mit 28:23, 30; aFil 1:14)

2. Mmusome aFilipi 2:19-30.

Masuu xeeni a oxukhurela Paulo yaapanke awe voohimya sa Timooteyo ni Epafrodito, nto ninwerya sai otthara ntakiheryo na Paulo? (aFil 2:20, 22, 25, 29, 30; 1 aKor 16:18; 1 aTes 5:12, 13)

3. Mmusome Filemoni 1-25.

(a) Mmathipelo xeeni Paulo yaamutumererya awe Fileemoni wira opake yeele yaari yoophwanelela, nto moota xeeni ela enirumeela aya ntoko yoohoolela wa axitokweene olelo? (Fil 9; 2 aKor 8:8; aGal 5:13)

(b) Moota xeeni masuu a Paulo aniphwanyaneya mu Filemoni 13, 14 anooniherya aya wira Paulo aanittittimiha yowuupuxerya ya murima ya akina mmulokoni? (1 aKor 8:7, 13; 10:31-33)

4. Mmusome 2 Timoteyo 4:7-9.

Ntoko murummwa Paulo, moota xeeni ninwerya ahu okhalana nroromelo wira Yehova onrowa ontthuvela akhala wira nnoovikaniha ororomeleya mpakha wanikisa? (Mat 24:13; aHeb 6:10)

Mwaha 114

Wanikisa wa Otakhala Wotheene

1. Nthowa xeeni Biibiliya vanilavula awe sa ikhavalo wirimu?

2. Tinivi nsina na ekhotto ya Muluku wa atthu ootakhala valaponi, nto yotthuna ya ekhotto ela tanii?

3. Valataratoni, tanii Yoowo onrowa okhala muhooleli a owana, nthowa xeeni owanrya awe ekorowa, nto ekatana awe enitaphulela exeeni?

4. Ntthikelaka oweha elatarato ya Mwaha 10 ni 15, nthowa xeeni vahinitthuneya ahu okhala ootikinihiwa wira Muluku onrowa waanyaanya atthu ootakhala?

5. Moota xeeni Miyaha sa 33, 36, ni 76 sinooniherya aya wira Muluku onrowa waanyaanya atthu ootakhala hataa akhuwelaka wira animukokhorela owo?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Wisupulula 19:11-16.

(a) Moota xeeni Soolempwa vaniiwanyeiha aya wira Yesu Kristu towenle ekhavalo yootteela? (Wis 1:5; 3:14; 19:11; Yes 11:4)

(b) Moota xeeni onaanihiwa wa nlaya na Yesu ni ephomee enttittimiherya aya oxintta wawe wa kuruu ni woomalela? (Wis 14:18-20; 19:13; Yes 63:1-6)

(c) Tanii mowooneya aniheliwa muhina mu anakhotto animutthara Yesu owenle ekhavalo awe yootteela? (Wis 12:7; 19:14; Mat 25:31, 32)

Mwaha 115

Eparayiisu Esyaa Mulaponi

1. Mikhalelo xeeni Biibiliya sinooniherya awe wira ninrowa ohakalalela mParayiisu valaponi?

2. Natiri xeeni a Biibiliya wa yaale anikhala mParayiisu?

3. Yesu onrowa ottittimiherya silini wira murukunuxo ola woohakalaliha wiiraneye valaponi?

4. Vaavo Yesu vaary’awe valaponi, aapanke exeeni wira ooniherye yeele yaarowa awe opaka ntoko Mwene a Omwene wa Muluku?

5. Yesu ni anamalamulela akhw’awe a wirimu anrowa ottittimiherya exeeni vaavo ari wirimu vanilamulela aya elapo?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Wisupulula 5:9, 10.

Nthowa xeeni vaniwerya ahu ororomela wira ale anilamulela elapo okathi wa Olamulelo wa Iyaakha Ekonto Emosaa wira anrowa okhala anamukuttho ni mamwene oosivela ni oomoriwa ikharari? (aEf 4:20-24; 1 Ped 1:7; 3:8; 5:6-10)

2. Mmusome Wisupulula 14:1-3.

Enithoonyerya xeeni mwaha woowi nsina na Tiithi ni Mwaapwittipwitthi noolempwa vayuuci va 144.000? (1 aKor 3:23; 2 Tim 2:19; Wis 3:12)

Mwaha 116

Moota Sintthuna Ahu Owerya Okhala Moohimala

1. Exeeni nintthuneya ahu osuwela akhala wira nimphavela okhala moohimala?

2. Moota xeeni ninwerya ahu wiixutta voohimya sa Yehova Muluku ni Yesu, ntoko sooniheriwa aya ni mwanamwane owo ni apatthani awe valataratoni va?

3. Eliivuru xeeni ekina eniweha anyu valataratoni va, ni nthowa xeeni naatthuneya ahu osomaka imaara sinceene?

4. Ohiya paahi wiixutta voohimya sa Yehova ni Yesu, exeeni-tho enitthuneya wira niphwanye okumi woohimala?

5. Etthu xeeni nniixutta ahu mMwaha 69?

6. Nnooniherya exeeni ntakiheryo nooloka na mwammiravo Samuweli mMwaha 55?

7. Ninwerya sai otthara ntakiheryo na Yesu Kristu, nto akhala wira nnimwiira siiso, ninrowa owerya opaka exeeni muhoolo?

Makoho oowuncererya:

1. Mmusome Yohani 17:3.

Moota xeeni Soolempwa sinooniherya aya wira omusuwela Yehova Muluku ni Yesu Kristu onitaphulela opaka sinceene ohiya ohela mmuru paahi ikeekhai? (Mat 7:21; Yak 2:18-20; 1 Yoh 2:17)

2. Musome Esalimo 145:1-21.

(a) Taavi mathowa makina manceene arina ahu wira nimuttottopeleke Yehova? (Sal 145:8-11; Wis 4:11)

(b) Moota xeeni Yehova ‘onaareerela awe murima atthu otheene,’ ni moota xeeni ela yaatthuneya aya onaattamiherexa owo? (Sal 145:9; Mat 5:43-45)

(c) Akhala wira ninnimphenta Yehova ni murima ahu, enrowa oniiriha opaka exeeni? (Sal 119:171, 172, 175; 145:11, 12, 21)