Mwiikhaliherye Nyuwo ni Akina Mmurumeelaka Biibiliya
“Tivó vanittharaka molumo anyu vomalela”.—ESAL. 119:128.
MWAAROWA WAAKHULA SAI?
Munrowa orumeela sai saana Soolempwa mwaaixuttihaka akina?
Exeeni Paulo aahimya awe ni masu oowi ‘olokiherya itthu’?
Onitaphulela exeeni axitokweene ni anamuyari olaka ettharihaka ‘exariya’?
1. Xeeni varya aya vootthuneya okupaleela Nuulumo na Muluku?
OKATHI axitokweene a mmulokoni animutokosa aya mutthu onimusoma Biibiliya yoowo oniphavela okhala namalaleerya, awo anniikoha so: ‘Niireke mutthu ole malavulelo awe annooniherya okupali wira Biibiliya Nuulumo nowuupuxeriwa ni Muluku?’a Nto ole oniphavela okhala namalaleerya a Omwene, niire so, arumeyi otheene a Muluku, waakhula waya woowi aayo, ohaana okhalaka woosuwanyeya. Mwaha wa xeeni? Nthowa noowi ororomela Nuulumo na Muluku ni osuwela wahu orumeela, onooniiriha waakhaliherya akina omusuwela Yehova wira yoopowe.
2. Xeeni vanitthuneya ahu ‘olipiherya sothene nixuttalyahu’?
2 Omulepelaka Timootheyo, murummwa Paulo aahittittimiherya efaita erina aya orumeela Nuulumo na Muluku, ahimyaka so: ‘Vano nyuwo mulipiheryeke sothene sixuttalyanyu, seiyo sakhenlyanyu ni wamini wolipa’. Itthu ‘sothene’ sihimmwale ni Paulo ti ikeekhai siri mBiibiliyani saamwiiriha Timootheyo waamini ihapari sooreera. Ikeekhai iya sinnikhaliherya-tho vano, ni sinrowa ovikaniha onikhaliherya wira naaphwanye ‘ankhili, yawo amphwanyiha wòpowa’. (2 Tim. 3:14, 15) Ikwaha sinceene masu ala anittharelana a Paulo, ninnirumeela niphavelaka owooniherya atthu wira Biibiliya ta Muluku. Masi hiyo-tho nnoowerya ophwanya mareeliho makina ari mwa yoolepa ela ya 2 Timótheyo 3:16. (Musome.) Nrowe nthokorerye saana yoolepa ela. Opaka eyo onoolipiha ororomela wahu sowiixuttiha sotheene ‘somalela’ sa Yehova.—Esal. 119:128.
SOWIIXUTTIHA SA BIIBILIYA SINNIPHWANYIHA MUREERELO
3-5. (a) Muttitthi woonenle sai mwaha Pedru aalavunle awe oPentekoositi, nto nthowa xeeni? (b) Xeeni anamunceene oTesalonika yeemerenrye aya ekeekhai? (c) Exeeni enaatikiniha ni waasivela atthu olelo-va naalaleeryaka?
3 Yesu ahaaleela atthu a nloko na Isarayeli wira: ‘Kinimoruhelani maprofeta, alipa a miruku n’awixuttihi’. (Mat. 23:34) Yesu aalavula sa awiixutti awe, yaawo awiixuttiha awe orumeela Soolempwa okathi woolaleerya. Okathi wa Pentekoositi 33 E. C., mmosa mwa alipa ‘owixuttiha’, aari murummwa Pedru, yoowo aalavunle mwaha ohoolo wa atthu anci oYerusalemu, nto owo aahilavula iveersu sinceene saakhuma mwa Soolempwa sa eHéberi. Okathi atthu yaamwiiwa aya moota Pedru aavarihela awe muteko iveersu iye, anamunceene yaawiriyana, ‘murima wahiwina’. Nto yaahittharuwa soottheka saya sa khalai. Atthu oowiiraka ikonto tthaaru, yaahiphavela omoreliwa ikharari ni Muluku, nto khweemya eKristau.—Mit. 2:37-41.
4 Mulipa-oowiixuttiha mukina aari murummwa Paulo, yoowo aalaleya ihapari sooreera mapuro otheene ohiya paahi oYerusalemu. Mwa ntakiheryo, oMacedonia esidade ya oTesalonika, owo aahilavula ni ale yaakokhorela musinagoga. Isaabadu tthaaru, ‘Paulo anataphulela solempwa seiyo, àthonyeryaka wira Mòpoli ahana ohawa n’ukhwa, numalá ahihimuwe mokhwani’. Nto atthu ale yaapankeni? ‘Akina a yawo [aYuda] yahamini, nave muloko mulupale wa aGresia’ yaahaamini.—Mit. 17:1-4.
5 Moota arumeyi a Muluku animurumeela aya Biibiliya, onnaatikiniha ni waasivela anamunceene. Nuumala mwaneene etthoko a elapo ya oSuíça osomeliwa eveersu emosa ya mBiibiliyani ni murokora, owo aahimukoha wira: “Nyuwosa mwaani?” Murokora aahaakhula wira: “Miyo ni mwaapara aka ola, niri Anamoona a Yehova”. Mulopwana owo aahilavula wira: “Kaahisuwela. Tani yaarowa orwa vate vaka omusoma Biibiliya voohikhala paahi Anamoona a Yehova?”
6, 7. (a) Moota xeeni ale aniixuttiha mmulokoni akhanle aya onvarihela muteko saana Biibiliya? (b) Xeeni orumeela saana Soolepa, naasomihaka atthu Biibiliya, eryaaya etthu ya efaita?
6 Ninrowa omurumeelaka sai vanceene Biibiliya niixuttihaka? Akhala wira moovahiwa mwaha woolavula mmulokoni, musuweleke orumeela saana soolepa sikhanle-vo. Ohiya olavula paahi ele yoolepa enihimya aya, wala osoma epaphelo yoowimpirimiriwa erina masu a soolepa wala osoma mmurumeelaka apareelyo a mmatatani anirumeeliwa ntoko komputadore, nyuwo muhaana omuhula ni osoma mBiibiliyani, ni waatumererya alipa oowiriyana osoma. Nave nviriheke okathi onireerela wira mooniherye moota woovarihela muteko iveersu iyo wira atthu awo yaataane ni Yehova. Muhirumeeleke matakiheryo ooxankiha wala sowiiraneya soophavela waatthekuliha atthu paahi, murumeeleke okathi wira mutthokiherye Nuulumo na Muluku.
7 Exeeni enireerela ahu wuupuwelaka okathi oniiriha ahu yoosoma ya Biibiliya? Okathi onirumeela ahu iliivuru sahu sa eKristau, nikhalaneke ephoole wira nihitupheke soolepa sa Biibiliya. Nimutumereryeke ole onimusomiha ahu Biibiliya osomaka soolepa siromoliwe wira aweheke ele enihimya aya. Moota xeeni? Khivanitthuneya oviriha okathi munceene mutthokiheryaka yoolepa khiyahiya mwaha onisoma anyu, masi mmutumereryeke mulipa onisoma olavula moonelo awe. Ohiya nyuwo omuleela etthu yookupali wala enireerela awe opaka, nihaana omukoha ni omukhaliherya wira mwaneene owo amaliheryeke moonelo wooloka.b
SOOTTOTTELEYA MUREERELO WIRA ‘SAVANYIHEKE ANVONYA’
8. Muxankiho xeeni Paulo aarina awe?
8 Ikwaha sinceene hiyo nnoona wira waavaanyiha ‘anvonya’, muteko wa axitokweene maKristau paahi. Ekeekhai wira axitokweene aakhalana muritti wa ‘wavanyiha anvonya’ ni ale anipaka itampi. (1 Tim. 5:20; Tito 1:13) Masi-tho, ti vootthuneya hiyo aneene wiivaanyiha soohiloka. Paulo aari muKristau aarina muupuwelo wooloka. (2 Tim. 1:3) Nnaamwi vari siiso, owo aahilepa wira: Masi ‘kinnona mwerutthuni mwaka makhalelo makina anivirikanya itthu simphavelaya murim’aka. Makhalelo awo annikikhaliha epottha ya etampi, eri mwerutthuni mwaka’. Otokosa yootaphulela ya masu arumeeliwe va, ononikhaliherya wiiwexexa saana etthu ene Paulo aawananawe wira ohipake etampi.—Mmusome aRoma 7:21-25.
9, 10. (a) Mixankiho xeeni Paulo saawanana awe? (b) Paulo aaxinttale sai ekhotto yaawanana awe ni soottheka?
9 Muxankiho xeeni Paulo ailipinhe awe oxintta? Nnaamwi owo ahaalavunle etthu ene, masi owo aahimulepela Timootheyo wira owo, aari mutthu ‘anveha Yesu’. (1 Tim. 1:13) Paulo ahinatthi okhala muKristau, aanitepa waalupattha maKristau. Voohimya sa moota aathokorerya awe khalai maKristau, owo onihimya so: ‘Kanahaxa n’uwali aka wulupale’. (Mit. 26:11) Paulo ahiixutta okasoopa murima awe, ohiya-vo, ikwaha sikina ahaana wiimananiha okhapelela muupuwelo awe ni ilavulelo sawe. (Mit. 15:36-39) Exeeni yaamukhalihenrye okhumela saana?
10 Okathi aalepela awe maKristau oKorinto, Paulo aahirumeela enamuna emosa ya ovaanyiha mukhalelo awe woovonyeya. (Mmusome 1 aKorinto 9:26, 27.) Mwaha wa ohimalela owo ahaana wiimanakasa mwa enamuna yoomunepani. Owehasa wene, owo aaniphavelasa miruku siri mBiibiliyani, ni aanimuxonttelela Yehova wira amukhaliherye weettela miruku iyo, ni wiimananiha olokiherya itthu.c Hiyo pooti ottottela mureerelo ntakiheryo nlo okhala wira ninniwana ni mikhalelo sahu soohiloka.
11. Ninrowa ‘okoha sai murima ahu’ wira niwehe akhala wira ninneettela ekeekhai?
11 Nihikhala-khale nimukokhorelaka Yehova ni murima wa vasulu. Masi, neereryeke ‘murima ahu wira none’ akhala wira nlelo niri mwekeekhaini. (2 aKor. 13:5) Okathi ninsoma ahu soolepa ntoko aKolosi 3:5-10, niikoheke so: ‘kinnimananiha omala-maliha soophavela sootthekeya, wala mwa mweettelo wooloka wala kiri ootteettheya? Kaarumeela aka Interneti, nto khiyakhumelela itthu sowuuliha muru, kinnaakuvela ottipiha, wala kinootepa omphavela Web site oohiloka?’ Wiiwelela Nuulumo na Muluku mmyaha iyo sininvara mutthu mekhawe, onoonikhaliherya ‘ohirupa’ omunepani.—1 aTes. 5:6-8.
SOOTTOTTELEYA MUREERELO WIRA ‘SATTARUXEKE ANTTHEKA’
12, 13. Nipakeke exeeni okathi wa ‘olokiherya itthu’ ni moota xeeni nikhanle ahu omutakiha Yesu? (b) Enamuna xeeni ya olavula ehinloka yeeyo ‘ehinilokiherya itthu’ ni atthu akina?
12 Nuulumo na eGrego, nitaphuleliwe-va ‘ottaruxa’, nintaphulela “wiiriha etthu okhala saana, olokiherya, ottikiherya enamuna yooloka, wookolola”. Ikwaha sikina, nihaana opaka etthu wira nilokiherye itthu ni waalokiherya akina ahinsuwela saana mukhalelo ahu wala miteko sahu. Mwa ntakiheryo, akhulupale a etiini aYuda, yaanimulavula Yesu mwaha wa waareerelaka murima ‘alipa òliviha mposito ni anatampi’. Yesu aahaakhula wira: ‘Khahiyó atthu akumi amphaveleleliwa [olooliwa]; aretta t’amphaveleliwa. Murowé mwaixutte enihimya aya molumo ala wira: ‘miyo onkisivela omoriwa ikharari, mikuttho nkimphavela’. (Math. 9:11-13) Moopixa murima, Yesu anaatthokiherya moolumo a Muluku atthu otheene. Tivonto, atthu oowiiyeviha, yaahimusuwela Yehova okhala ‘Muluku òmoriwa ikharari ni òvilela, òpisa onanariwa, òrera murima ni òroromeleya’. (Okhum. 34:6) Mwaha wa wiilipiha wa Mwaana a Muluku, olokiherya itthu, anamunceene yaahaamini ihapari sooreera.
13 Ntakiheryo na Yesu ninninikhaliherya moota woowiixuttiha akina. Mutthu mmosa onyoonyiwe mmukhalelo woohiloka pooti olavula so ‘Haya niphuke mulattu-va’. Masi, mukhalelo owo khahiyo ti etthu enitumereriwa ni 2 Timótheyo 3:16. ‘Solempwa’ sotheene khasininleela waalavulihaka moohiloka akina. Olavula moota owo onlikana ni ‘[ekatana] enitha ninno-nino’, masu awo annikumiherya owereya; nto orika okumiherya mireerelo.—Mir. 12:18.
14-16. (a) Moota xeeni axitokweene ‘anilokiherya aya itthu’ wira yaakhaliherye akina mixankiho saya? (b) Nthowa xeeni ‘olokiherya itthu’, mwa enamuna enihimya aya Soolempwa erina aya efaita okathi onaahuwa ahu anamwane?
14 Moota xeeni ninrowa ahu opixa murima vaavo ‘ninlokiherya ahu itthu’? Nkuupuwelani vaakhanle wira anamathelana maKristau aniphavela okhaliheriwa ni mutokweene mwaha wa onyakulihana waya. Mutokweene owo onrowa opaka exeeni? Mutokweene owo ahisiveliweke paahi mpantta mmosa owo ohaana ovarihela soolepa sa Biibiliya, waaniheryasa arumeelaka ekapiitulu 3 ya eliivuru Esiiri ya Etthoko Yoohakalala. Vaavo mutokweene onitthokiherya awe, nto mulopwana ni muthiyana ohaana oweha inamuna sa weettela saana miruku iyo. Nuuvira okathi, mutokweene pooti okoha emusi ele wira asuwele moota itthu sineetta aya, ni ovaha-tho miruku sikina akhala wira vannitthuneya.
15 Moota xeeni anamuyari anrowa aya ‘olokiherya itthu’ wira anaaya alipe momunepani? Nkuupuwelani aakhanle wira munimukhaliherya mwaamwali anyu osyaka ompatthani woohiloka. Muhinatthi omukhaliherya nyuwo mwaamphavela osuwela itthu siniiraneya. Nto mwaphwanya etthu eniiriha onvaha miruku, mwanvaanelana mekhawe murumeelaka eliivuru Jovens Perguntam Respostas Práticas, Volume 2. Mahiku oottharelana nyuwo pooti ophavela olavulana nuuwo. Nyuwo-tho pooti oweha mukhalelo awe ni muupuwelo awe okathi onilaleerya awe wala otthekula ni emusi. Mwapixa murima ni omureerela murima, mwaninyu owo onimwiiwelela miruku sanyu soophenta. Waaniheryasa onoophavela weettela miruku iyo ni osyaka mweettelo onihonona okumi.
16 Vamosa-mosa nihaana waapixerya murima yaale anixankiheya ni ekumi aya, ahaawale mwaha wooyeleela muteko aya aahiiso axankihenye mwaha wohiiwexexa sowiixuttiha sa Biibiliya. Orumeela Nuulumo na Muluku wira mulokiherye itthu onniruuhela mareeliho maalupale wa atthu a Yehova.
SOOTTOTTELEYA MUREERELO WIRA ‘SEETTIHEKE MWA XARIYA’
17. Xeeni vanitthuneya ahu wooniherya osiveliwa yoolaka enivahiwa ahu?
17 ‘Okathi wottaruxiwa, khavo ontteliwa murima, nto onniripiha murima’. Ekeekhai wira ‘oholo waya, ale anvilela ottaruxiwa annakhela sorera saya: murettele n’ixariya’. (aHéb. 12:11) MaKristau anceene, aalupale, annikupali wira yoolaka yaatonko aya ovahiwa khalai ni anamuyari aya, ehaakhaliherya. Nto waakhelela yoolaka enikhuma wa Yehova, orweela mwa axitokwene, onniniiriha ovikaniha weettaka ephiro ya okumi.—Mir. 4:13.
18, 19. (a) Nthowa xeeni ankhili ari eliivuru ya Miruku 18:13 arina aya efaita voohimya sa olaka mwa ‘xariya’? (b) Mureerelo xeeni onikhumelela, okhala ooreerela murima okathi axitokweene animukhaliherya aya natampi?
18 Osuwela ovaha yoolaka yooreerela, khonikhweya. Yehova aahaaleela maKristau okhapelela itthu mwa ‘xariya’. (2 Tim. 3:16) Tivonto nihaana omananiha weettela sooruma suulupale sa Biibiliya. Malakiheryo awo aniphwanyaneya eliivuru ya Miruku 18:13 eni: ‘Onakhula ahinatthi wiwa, muloló; onimùliwa muru va maithoni v’atthu othene’. Nto, okathi axitokweene anitthuneya aya olavula ni mutthu opanke yoottheka yuulupale, awo ahaana otokosa saana mwaha owo wira esuwele ekeekhai. (Otum. 13:14) Nto wira siiso, awo anoowerya olaka ‘mwaxariya’.
19 Nuulumo na Muluku ninniwiixuttiha axitokweene maKristau waalaka akina ‘mopixa murima’. (Mmusome 2 Timótheyo 2:24-26.) Tthiri, mutthu pooti onanariha nsina na Yehova, ni waaphwanyiha maxakha atthu ahirina nthowa. Masi mutokweene onnyema okathi onivaha awe miruku, eyo khenimukhaliherya. Masi akhala wira axitokweene annimutakiha ‘Muluku òthunku ni òvilela’, awo anoowerya omwiiriha ole otthenke wiittaruxa.—aRom. 2:4.
20. Malakiheryo xeeni anamuyari anireerela aya wuupuwela okathi anaalaka aya anaaya?
20 Waahuwa anamwane ni ‘walaka ni ikano sa [Yehova]’, onaavekela anamuyari ovarihela muteko sooruma suulupale sa Biibiliya. (aÉf. 6:4) Tiithi ohaana osyaka omuhukhumu mwaana ohinatthi wiiwa saana etthu evanre awe. Owali, khorina nipuro vatthokoni ya eKristau. “Tthiri [Yehova] tòrera murima ni òsareya othunku; nto yaale arina muritti wa waahuwa ni waalaka anamwane, vanitthuneya wooniherya ophenta omosaru.—Yak. 5:11.
YOOVAHA YA EFAITA YA YEHOVA WA HIYO
21, 22. Masu xeeni ooloka ari muSalimo 119:97-104 anooniherya yoophavela anyu voohimya sa Nuulumo na Yehova?
21 Mutthu mmosa aamoova Muluku, aahihimya etthu yaamwiiriha ophenta nlamulo na Yehova. (Musome Esalimo 119:97-104.) Mwaha wa osoma nlamulo nlo, owo aahiphwanya miruku, ankhili, ni osuwela. Wiiwelela miruku iyo waahimukhaliherya osyaka iphiro soohiloka saarowa okumiherya mixankiho wa akina. Tthiri vaanimusivela osoma Soolempwa. Owo aahithanla omwiiwelela Muluku yoowo anvaha malakiheryo manceene okhuma khalai sa moota wookhala.
22 Nto nyuwo munnivaha efaita ‘Solempwa sothene’? Soolempwa iyo, sinrowa olipiha waamini wanyu wira Muluku onimwaakhwaniherya soolakela sawe. Miruku siri mBiibiliyani, sinnookhapelelani wira muhipake itthu sa etampi sinikumiherya okhwa. Orweela mwa otthokiherya saana soolempwa, munrowa waakhaliherya akina ovikaniha otthara ephiro ela ya okumi ni okhala memmo. Nto, nivikaniheke orumeela ‘Solempwa sothene’ vaavo nimmurumeela ahu Yehova Muluku, oophenta ni oosuwela sotheene.
[Inoota]
a Nwehe eliivuru Organizados Para Fazer a Vontade de Jeová, epaaxina 79.
b Okathi iixuttiha awe, Yesu ikwaha sinceene anaakoha akina ntoko so: ‘Nyu munòna sai’? Nuumala vo, anawehererya waakhuliwa.—Math. 18:12; 21:28; 22:42.
c Ipaphelo sa Paulo sookhalana miruku sinci sinikhaliherya oxintta soophavela sa murima woottheka. (aRom. 6:12; aGal. 5:16-18) Nto vannikhalela ohimya wira owo aaheettela miruku iyo ni aanimananiha waakhaliherya akina.—aRom. 2:21.
[Elatarato epaaxina 12]
[Elatarato epaaxina 15]
Amurumeelaka Biibiliya, ni okhala ooreerela murima, wira ‘elokiherye itthu’, sa anaaya, anamuyari annisyaka itthu saarowa okumiherya mixankiho. (Nwehe ettima 15)