Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • w14 15/12 ipaax. 27-31
  • Niireke Munnivaha Efaita Itthu Sivahiwe Anyu?

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Niireke Munnivaha Efaita Itthu Sivahiwe Anyu?
  • Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2014
  • Miru Saamukhaani
  • Mwaha Onlikana Nuula
  • AWO KHIYAAVAN’HE EFAITA
  • AWO YAAHIVAHA EFAITA ITTHU SAAVAHIWE AYA
  • NVAHEKE EFAITA ELE EVAHIWE ANYU
  • EXEENI ENIROWA ANYU OPAKA?
  • Yosiya eetta ni apatthani ooloka
    Muwiixuttihe Aniinyu
Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2014
w14 15/12 ipaax. 27-31

Niireke Munnivaha Efaita Itthu Sivahiwe Anyu?

‘Hiyo . . . novahiwa ni Muluku munepa awe, wira nisuwele sorera Muluku sinivahalyawe mahala’.​—1 AKOR. 2:12.

MWAAROWA WAAKHULA SAI?

Etthu xeeni amiravo ni atthu oowunnuwela enitthuneya aya ovahaka efaita?

Muhimye malikanyiho vakhaani a atthu yaasiveliwe itthu somunepani saaxuttihiwe aya.

Munoonela sai itthu sivahiwe anyu ni Muluku?

1. Masu xeeni animakela ohimmwa?

ANAMUNCEENE aatoko wiiwa masu ala: ‘Okhala wene hiyo ninvaha efaita etthu, nuumala etthu eyo onipweteya’. Niireke nyuwo yootoko owiiraneelani eyo? Ikwaha sinceene khannivaha efaita yuulupale itthu sinikhalana ahu okhuma enamwane ahu. Mwa ntakiheryo, mutthu innuwale etthoko ya athaaciri onoona wira khuuvo onithoiwa etthu wala musurukhu. Eyo enniwiiriha amiravo anceene ahirina miruku, ohisuwelaka itthu sirina efaita yuulupale wa awo.

2, 3. (a) Etthu xeeni amiravo ari maKristau anitthuneya aya osyaka? (b) Exeeni ekhanle oonikhaliherya wira nivaheke efaita ele erina ahu?

2 Akhala wira nyuwo mwa mmiravo ohinatthi ophiyeriha iyaakha 20, itthu xeeni sinoona anyu okhala sootthuneya? Anamunceene anoona wira itthu sooloka okhalana musurukhu munceene, enupa yoolokexa, wala itthu sikumiheriwe niinano. Vakhala wira hiyo nnoonela siiso, ehaavo etthu emosa eliyanle ahu, eyo piiyo, itthu somunepani. Vooriipiha murima anamunceene olelo-va nlelo khapacenrye ophavelasa itthu somunepani. Nyuwo mukhanle amiravo ahuuwale etthoko ya maKristau, muhaana okhalana ephoole wira muhiramuse itthu sa Muluku sixuttihiwe anyu ni anamuyari anyu. (Math. 5:3) Ohivaha efaita itthu iyo, onimookumiheryani maxakha ekumi anyu yotheene.

3 Masi, nyuwo pooti osyaka wira eyo ehiireye. Exeeni enrowa wookhaliheryani wira nvaheke efaita itthu sa Muluku sixuttihiwe anyu? Nrowe nithokorerye matakiheryo ari mBiibiliyani anrowa onikhaliherya woona wira ti vamiruku ovaha efaita itthu sa Muluku sixuttihiwe ahu. Ekeekhai wira malikanyiho anirowa ahu othokorerya, khanirowa waakhaliherya amiravo paahi, masi anoomukhaliherya khula muKristau onivaha efaita itthu sa Muluku sixuttihiwe awe.

AWO KHIYAAVAN’HE EFAITA

4. Eliivuru ya 1 Samuweli 8:1-5 enihimya exeeni sa anaawe Samuweli?

4 Hiyo nnoowerya ophwanya mBiibiliyani soohimmwa sa atthu yaaxuttihiwe itthu sinceene sa Muluku, masi yahaavaha efaita. Eyo yaahikhumelela vatthokoni va profeta Samuweli, yoowo aamurumenle Yehova okhuma enamwane awe, mpakha wuuluvala ni aari oororomeleya wa Muluku. (1 Sam. 12:1-5) Samuweli aahivaha ntakiheryo nooloka nenno naareerela otthariwa ni anaawe, Yoweli ni Abiya. Masi awo khiyavan’he efaita ntakiheryo nlo nooloka, khuthanla okhala atakhali. Biibiliya onihimya wira, moovirikana ni tiithi aya, awo “khiyàlamunle atthu ni exariya”.​—Mmusome 1 Samuweli 8:1-5.

5, 6. Makhalelo xeeni yaarina aya anaawe ni musulwaawe Yosiya?

5 Etthu emosaru yaahikhumelela ni anaawe Mwene Yosiya. Owo aahivaha ntakiheryo noolokexa na omurumeela Yehova. Okathi waaphwanyiwe aya eliivuru ya Nlamulo na Muluku, khusommwa ohoolo wa Yosiya, owo aahiimananiha weettela malakiheryo a Yehova. Owo aahivara muteko muulupale wira omala-malihe mmuttettheni okokhoreliwa wa amuluku eethiru ni onamminepani ni wira atthu amwiiweleleke Yehova paahi. (2 Mam. 22:8; 23:2, 3, 12-15, 24, 25) Tthiri anaawe yaahiixutta itthu sinceene sa Muluku! Muhoolo mwaya, anaawe araru ni musulwawe mmosa yaahikhala mamwene, masi khuuvo mmosa wa yaawo aavanhe efaita itthu saaxuttihiwe aya.

6 Mwaana a Yosiya, Yowakhazi, aahimuranttela tiithi awe, masi owo onihimmwa wira “ahìra sotakhala vamaithoni” va Yehova. Tivonto vaalamulenle awe myeeri miraru paahi, khuvariwa ni Farawo a wEjitu khutthukiwa, nto Yowakhazi aahikhwela elapo yeele yaaroihiwe awe. (2 Mam. 23:31-34) Muhoolo mwaya, muhima awe , Yoyakimi aahilamulela iyaakha 11. Owo nave khaavanhe efaita itthu saaxuttihiwe awe ni tiithi awe. Mwaha wa mweettelo woohiloka wa Yoyakimi, profeta Yeremiya aahilavula masu a eprofesia omuhimyaka yoowo wira: “Onovithiwa ntoko sinthipeliwawe mwabùru”. (Yer. 22:17-19) Atthu akina yaamuranttenle Yosiya, ti mwanawe, Zedekiya ni mwaamusulwaawe, Yoyakini, ni awo khiyavirikanne ni akhwaaya awo, okhala wira khiyaatthanre mweettelo wooloka wa Yosiya.​— 2 Mam. 24:8, 9, 18, 19.

7, 8. (a) Moota xeeni Salomoni aapwetenxe awe itthu sotheene sa Muluku aahiyeriwe awe? (b) Matakiheryo ala a mBiibiliyani anniixuttiha exeeni voohimya sa atthu yaapwetenxe itthu sa Muluku saahiyeriwe aya?

7 Salomoni aari Mwene mmosa yoowo aahiyeriwe itthu sinceene ni tiithi awe, Davidi. Tthiri Salomoni aahuuwale nipuro noolokexa naaphwanyaneya itthu sa Muluku sowaatta ni wanipacerya aanilamulela saana, masi muhoolo mwaya aahihiya otthara ephiro yooloka. Biibiliya oni: ‘Salomoni vuluvanlyawe, axara awe yahihapuxa murim’awe wira àrumeleke amuluku àmalapo, siso Salomoni khàmurumenle-tho Yehova Muluku awe ni murim’awe wothene, ntoko sìralyawe Davidi, tithi awe’. (1 Mam. 11:4) Mwaha waivaavo, Yehova aahimunyanyala Salomoni.

8 Tthiri ti voomoriha ikharari woona wira mulopwana ole aahuuwale mwa enamuna yoolokexa yaamukhaliherya weettela malamulo a Muluku, aahihiya opaka eyo! Ekeekhai wira khahiyo amiravo ootheene yahimmwareela Muluku okathi ole, nto etthu emosaru enniireya mahiku ala. Nrowe nithokorerye sowiiraneya sooloka sa amiravo, seiyo amiravo ari maKristau sikhanle aya ootakihiwaka.

AWO YAAHIVAHA EFAITA ITTHU SAAVAHIWE AYA

9. Moota xeeni anaawe Nowe yaavanhe aya ntakiheryo nooloka? (Nwehe elatarato yoopacerya).

9 Anamwane a Nowe anninivaha ntakiheryo noolokexa. Tiithi aya aarummwale oteka ekalawa, ni ovolowa mukalawani owo ni emusi awe. Mwa enamuna yoowooneya saana, anaawe Nowe yaanivaha efaita onvarela muteko Muluku. Tthiri awo yaahimukhaliherya tiithi aya miteko iye. Nuuvira okathi yaahimaliha oteka ekalawa ele, nto khukela-mo. (Maph. 7:1, 7) Exeeni yaawiirinhe awo wiiwelela mwa enamuna eyo? Eliivuru ya Maphattuwelo 7:3, enihimya wira awo yaahikuxa inama khukeliha mukalawani wira “nikoto naya nihipweteyé”. Nave apinaatamu yaahoopowa. Mwaha wa anaawe Nowe ovaha waya efaita ele yaaleeliwe aya ni tiithi aya, yaahiphwanya eparakha ya okhaliherya owoopola apinaatamu ni ottikiherya okokhorela wa ekeekhai valaponi.​— Maph. 8:20; 9:18, 19.

10. Moota xeeni amiravo axexe aHeberi oBabilonia yoonihenrye aya wira yaanivaha efaita itthu saaxuttihiwe aya khalai?

10 Nuuvira iseekulu sinceene, amiravo axexe aHeeberi, yaahooniherya wira yaanisuwelexa etthu ekhanle yootepexa otthuneya. Ananiya, Mishayeli, Azariya ni Daniyeli yaahivariwa khurowaniwa oBabilonia mwaakha wa 617 AEC. Awo yaari amiravo ooreera, yaasuwela itthu sinceene, yaawo woonasa wene yaarowa okhumela saana vaakhanle wira yaatthanre makhalelo a oBabilonia. Masi awo khiyaapakale eyo. Awo yaanooniherya ni miteko saya wira yaanuupuwela itthu sotheene yaaxuttihiwe aya. Amiravo ale axexe yaahireelihiwa vanceene mwaha wa ovarexexa itthu saaxuttihiwe aya aryeene anamwane.​—Mmusome Daniyeli 1:8, 11-15, 20.

11. Moota xeeni atthu yanwiriyana Yesu yaattottenle aya mureerelo makhalelo awe ooloka a omunepani?

11 Othokorerya wahu matakiheryo ooloka khonimalela nihimuromonle Yesu, Mwaana a Muluku. Owo aahivahiwa itthu sinceene ni Tiithi awe, nto owo aahivaha efaita tthiri. Etthu enooniherya wira owo aanivaha efaita itthu saaxuttihiwe awe, ti malavulelo awe; masu ntoko ala: “Miyo nkinìra etthu mekhaka, miyo kinnilaleya itthu sikixuttihalyaya Atithi”. (Yoh. 8:28) Nave owo aaniphavela wira atthu akina attottele muraarelo ele yaavahiwe awe. Owo aahaahimeerya atthu wira: “Kihana olaleya ehapari yorera y’omwene wa Muluku mittetthe sikina-tho, p’itthu kirwenlyaka”. (Luka 4:18, 43) Owo aahaakhaliherya atthu yanwiriyana woona otthuneya waya ohiirela mpantta elapo yeeyo ehinivaha efaita itthu sa Muluku.​— Yoh. 15:19.

NVAHEKE EFAITA ELE EVAHIWE ANYU

12. (a) Moota xeeni yoolepa ya 2 Timótheyo 3:14-17, enivareleya aya muteko wa amiravo? (b) Makoho xeeni anitthuneya aya wiikohaka amiravo?

12 Moolikana ni amiravo yaathokorenrye ahu, woonasa wene nyuwo nave muhuuwale ni anamuyari animurumeela Yehova Muluku. Tthiri Biibiliya onnimuromola Timootheyo, yoowo woonasa wene makhalelo awe anlikana ni awinyu. (Mmusome 2 Timótheyo 3:14-17.) Anamuyari anyu “aawiixuttihani” ekeekhai voohimya sa Yehova ni inamuna sa omuhakalaliha yena. Woonasa wene anamuyari anyu apacenrye owiixuttihani muyariwakaru. Tthiri eyo ehookhaliheryani vanceene wira mukhalane “ankhili, yawo aniphwanyiha wòpowa mwaha w’omwamini Kristu Yesu”, ni ahookhaliheryani ‘olipiherya ovara miteko sothene’ sa Muluku. Vano nihaavo nikoho nootepa otthuneya: “Niireke munoovaha efaita itthu sivahiwe anyu”? Eyo enivekela wira nyuwo mwiivarerye mmansinyu. Muthokoreryeke makoho ntoko ala: ‘Kiireke vannikisivela wiirela mpantta niikhuuru nuulupale na anamoona oororomeleya okhuma khalai’? ‘Kinoonela sai wiirela mpantta nikhuuru na atthu yaawo olelo-va anooneya ntoko ari vakhaani, masi anisuweliwa ni Muluku’? ‘Kiireke miyo kinnivaha efaita eparakha ya vameekhaaya erina aka ya osuwela ekeekhai’?

13, 14. Yooweeha xeeni enimakela waaphwanya maKristau ari amiravo, masi xeeni vahikhanle aya wa miruku weemya yooweeha eyo? Nvahe ntakiheryo.

13 Amiravo akina ahuuwale ni anamuyari ari maKristau, khaniwerya woona ovirikana okhanle waarya wa eparayiisu ahu yomunepani erina ahu vano, ni epiphi wala oriipa wa olumwenku ola wa Satana. Anamunceene vannaasivela othurumela itthu siniiriwa mulaponi. Masi niireke nyuwo mwaamurowa ohoolo wa ekaaro eneetta wira muphitiwe, nto moone moota vaniwereya aya mutthu ophitiwa, waka okhwa? Tthiri nyuwo khimwaarowa opaka eyo! Nto khivanitthuneya hiyo omananiha olawiha itthu sinipakiwa “iphiro iye sonanarexa” wira noone owereiha waya murima.​— 1 Ped. 4:4.

14 Gener, yoowo onikhala wAsia, ohuuwale ntthoko na maKristau. Owo aahibatiziwa orineene iyaakha 12. Masi muupuwelelo wa omiravo waanimwiiriha osiveliwa itthu sa olumwenku ola. Owo onihimya so: “Kaaphavela olawiha ‘otaphuwa’ arina aya atthu a mulaponi”. Gener aahipacerya okhalana mirima miili. Okathi waarina awe iyaakha 15, aahiixutta makhalelo oohiloka a apatthani awe. Owo aahipacerya owurya ni otthara makhalelo makina oohiloka. Okathi mukina aarowa owaani vailale ene khalai, okhala wira aaviriha okathi awe owiiraka axooku ni apatthani awe, nto axooku akina a mukomputadoreni yaari oowali ni ootakhala. Masi nuuvira okathi, owo aahoona wira itthu sa mulaponi khasiniphwanyiha ohakalala wa ekeekhai. Ele yaari ekumi yahaarina efaita. Olavulaka voohimya sa otthikela wawe mmulokoni onihimya so: “Ekeekhai wira nlelo sookhala itthu sinceene sinikixankiha, masi mareeliho anivahiwa aka ni Yehova annivikana khula muxankiho onikiphwanya”.

15. Etthu xeeni ekhanle aya oowuupuwelela amiravo yaale ahihuuwale ntthoko na maKristau?

15 Ekeekhai wira aakhala amiravo ari mmulokoni, masi ahihuuwale vatthokoni va maKristau. Vakhala wira nyuwo ti mmosa a yaawo, tthiri mookhalana eparakha yuulupale mwaha wa omusuwela ni omurumeela Mpattuxa anyu! Valaponi aakhala atthu ibilyau sinceene. Tthiri, ari mareereliho maalupale wiirela mpantta nikhuuru nithanliwe ni Yehova ni nilakenle awe osuweliha ekeekhai ya mBiibiliyani. (Yoh. 6:44, 45) Mwa khula atthu 1.000, mutthu mmosa paahi tonisuwela ekeekhai, nto niireke nyuwo muri mmosa a atthu awo? Tthiri eyo etthu enimphwanyiha ohakalala wuulupale khula mmosa a hiyo! (Mmusome 1 aKorinto 2:12.) Gener onihimya so: “Tthiri murima onnikitteela vaavo vanuupuwela aka masu awo. Okathi mukina miyo kinniikoha so: Miyo kaapani wira kisuweliwe ni Yehova yoowo okhanle Mwaneene olumwenku ola”? (Esal. 8:5) Murokora mmosa onikhala muttetthe mmosaru ni Gener aalavunle so: “Anaxikola vannaasivela yaattottopeliwaka ni maprusoori aya. Tthiri ti vootepexa ohakalaliha osuweliwa ni Yehova okhanle, Mwiixuttihi Muulupale”!

EXEENI ENIROWA ANYU OPAKA?

16. Mahiku ala yoothanla xeeni ya miruku anitthuneya aya opaka amiravo maKristau?

16 Nkahaya muupuwelele eparakha erina anyu, xeeni nyuwo ohipakaka okhala yoothanla anyu wiirela mpantta nikhuuru naamukhaani na atthu yaawo athanlale opaka ele eri yooloka mweekumini mwaya? Mwa enamuna eyo, nyuwo munrowa wiirelaka mpantta nikhuuru na atthu anceene oororomeleya a Muluku. Eyo etthu yooloka opaka ohiya waatthara paahi amiravo anceene a mulaponi, yaawo annikhana ni alolo aneetta arowaka woopwetexiwani wa olumwenku ola.​— 2 aKor. 4:3, 4.

17-19. Exeeni enirowa wookhaliheryani okhalana moonelo wooloka voohimya sa okhala oovirikana ni olumwenku ola?

17 Ekeekhai wira eyo khenitaphulela wira vanirowa okhweyaka okhala oovirikana ni atthu akina a mulaponi. Vakhala wira nyuwo munnuupuwelela eyo oratteene, munimoona wira ti vamiruku okhala oovirikana ni atthu akina. Nrowe nipake nlikanyiho: Nkahaya mmuupuwelele mutthu oniwiira axooku Olimpiku. Owo ohaana tthiri okhala oovirikana ni atthu akina ahinimwiira xooku. Owo aahaana oleva itthu sinceene seiyo saarowa omuyeleeliha okathi munceene aarowa awe wiinaka nikuruta nawe. Masi, weemererya wawe okhala oovirikana ni apatthani awe akina, onomwiiriha okhalana okathi wa nikuruta ni ophwanya etthu elakenle awe.

18 Moonelo wa atthu molumwenkuni khokhanle saana. Vakhala wira munookhalana moonelo wooloka voohimya sa olumwenku ola, munoowerya osyaka mwettelo aya woohisumaaliha ni miteko saya soohiloka sinivarihana ni etiini; mwiira siiso munoophwanya “ekumi yekekhai”. (1 Tim. 6:19) Murokora yoole oromoliwe osulu iwe onihimya-tho so: “Vakhala wira nyuwo munnivarexexa ele eniroromela anyu, khula nihiku munrowa okhalaka ootteeliwa murima. Eyo enoowiirihani woona wira mookhalana ikuru siniwerya oxintta olumwenku ola wa Satana. Ohiya-vo, munirowa okhalaka ntoko munimoona mwaneene Yehova otteeliwaka murima mwaha wa ororomeleya wanyu! Nto nyuwo okathi owo munimoona oreera waya okhala oovirikana ni atthu a mulaponi!”

19 Mutthu oniphavela opuha wawe paahi, ekumi awe enikhala ya ethiru. (Mus. 9:2, 10) Akhala wira nyuwo mwa mmiravo onuupuwela saana yoolakela ni ohilekela wa ekumi; niireke khamunoona wira ti vamiruku osyaka weetta ntoko “sinettaya atthu òhamini”, nto munathanla okhalana mweettelo woolokexa wa ekumi anyu?​— aÉf. 4:17; Mal. 3:18.

20, 21. Vakhala wira hiyo ninnipaka soothanla sooloka etthu xeeni enrowa ahu ovahiwa, ni exeeni eniwehererya ahu?

20 Vakhala wira hiyo ninnipaka soothanla sooloka, nnoowerya okhalana ekumi yoohakalaliha ni wiilokiherya wira “naakhele elapo”, eyo piiyo, ekumi yoohimala. Aakhala mareeliho manceene asukeriwe ahu, masi nlelo ahinisuwela ahu wira aakhala. (Math. 5:5; 19:29; 25:34) Ekeekhai wira Muluku khonikawa itthu mahala ene. Owo oniphavela wira hiyo nipakeke etthu enimusivela. (Mmusome 1 Yohani 5:3, 4.) Tthiri omurumeela owo ni murima ahu wotheene tekhanle etthu yooloka opaka vano!

21 Tthiri nookhalana eparakha yuulupale okhala wira Muluku oonivaha itthu sinceene! Hiyo nookhalana osuwela wa ekeekhai ni ninniwerya wiiwexexa saana ekeekhai voohimya sa Yehova ni soolakela sawe. Hiyo enninisivela eparakha yuulupale ya wiitthaneliwa nsina nawe ni okhala Anamoona awe. Muluku ooniroromeliha wira owo onoonikhaliherya tthiri. (Esal. 118:7) Nto otheene ahu, amiravo ni oowunnuwela, nooniherye oxukhurela wahu ekumi yooloka erina ahu ya omananiha wira ‘ninvuwiheke Muluku mahiku othene’.​— aRom. 11:33-36; Esal. 33:12.

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha