Wachtawur ONLAYN LAYBREERIYAA
Wachtawur
ONLAYN LAYBREERIYAA
Wolayttattuwa
  • GEESHSHA MAXAAFAA
  • XUUFETA
  • SHIIQOTA
  • cl shem. 28 sin. 280-289
  • “Ammanettiyay Ne Xalaalaa”

Ne dooridoogan biidoy baawa.

Atto ga, biiduwaa bessiyoode balay merettiis.

  • “Ammanettiyay Ne Xalaalaa”
  • Yihoowakko SHiiqa
  • Sima Huuphe Yohota
  • Issi Mala Qofaa
  • Ammanettiyoogee Aybee?
  • Ammanettiyoogan Yihoowa Mali Baa
  • Yihooway “Ammanettiyaageeta Yeggenna”
  • Aggenna Yihoowa Siiqoy Atotettaa Demissees
  • Aggenna Yihoowa Siiqoy Nena Waati Goꞌꞌii?
    Yihoowa Kawotettaa Erissiya Wochchiyo Keelaa (Xannaꞌiyoogaa)—2021
Yihoowakko SHiiqa
cl shem. 28 sin. 280-289
Qammi saluwan beettiya aginaa

SHEMPPO 28

“Ammanettiyay Ne Xalaalaa”

1, 2. Harati kaddiyoogaa Kawuwaa Daawiti meezetiis gaana danddayiyoy aybissee?

HARATI Kawuwaa Daawita kaddiyoogee I meezetidoba. Wayssiyaabay kumido A haaruwan issi wode, A dere asay A bolli iitabaa maqqiis. Hegaa bollikka, nuuni assi mata lagge giidi qoppiyo amaridaageeti Daawita kaddidosona. Daawita koyro machchee Miikaalibaa ane qoppa. Koyro heeran, A ‘Daawita siiqiyo’ gishshawu, I Kawo gididi oottiyooban maaddidoogee qoncce. SHin, guyyeppe A “Daawita ba wozanan karaasu,” ubba qassi ‘shufuro asatudan’ xeellaasu.—1 Sameela 18:20; 2 Sameela 6:16, 20.

2 Haray qassi Daawita zoriya Akixoofeela. A zoree Yihoowappe yiida zoredan xeelliyooba. (2 Sameela 16:23) SHin, Daawiti xuuraa yootiyo ha ammanettiyaagee guyyeppe kaddiis; yaatidi Daawita bolli makkalidaageetuura exatiis. He maqquwawu asaa denttettiday oonee? Daawita naꞌaa Abeselooma! Ba maqquwawu injjetiya wodiyaa koyiya Abeseloomi ‘Israaꞌeela asaa wozanaa wuuqqidi’ Daawita eqettiya kawo gidiis. Abeselooma makkalay keehi goobin Kawuwaa Daawiti ba shemppuwaa ashshanawu baqatiis.—2 Sameela 15:1-6, 12-17.

3. Daawiti ay ammanettidee?

3 Daawitawu ammanettiya uri baawee? Daawiti bana metoy gakkido wode ubban, ammanettiya uri ayyo deꞌiyoogaa erees. Hegee oonee? Xoossaa Yihoowappe hara oona gidana danddayii? Daawiti “ammanettiyaageetuyyo neeni ammanettiyaagaa” giidi Yihoowabaa yootiis. (2 Sameela 22:26)a Ammanettiyoogee aybee, qassi he eeshshan Yihooway ooppenne aadhdhiya leemiso gidiyoy ayba ogiyaanee?

Ammanettiyoogee Aybee?

4, 5. (a) “Ammanettiyoogee” aybee? (b) Asi ammanettiyaagaa gidiyoogee deꞌuwan deꞌennabati laamettennaagaappe waani dummatii?

4 Ibraawettuwan Xaafettida Geeshsha Maxaafan “ammanettiyoogaa” giya qaalay issibaa mintti siiqiyoogaanne ayyo halchchidobay polettana gakkanaashin appe shaahettennan kehiyoogaa qonccissees. Ammanettiya uri siiqees. Aginay qammi ubbatoo kiyiyo gishshawu, mazamuraawee aginaa “saluwan ammanettiya markka” giidoogee bessiyaaba. (Mazamure 89:37) Hagaappe akeekiyoogaadan aginay mule laamettenna. Gidikkonne, aginay asaagaadan ammanettana danddayenna. Aybissi? Issi uri ammanettiyoogee I siiqiyoogaa bessiyo gishshataassa; deꞌuwan deꞌennabati siiqana danddayokkona.

Aginay saluwan ammanettiya markka geetettikkonne, qoppana danddayiya meretatu xallay aggenna Yihoowa siiquwaa bessana danddayees

5 Geeshsha Maxaafan ammanettiyoogaa geetettida qaalay siiquwaa bessiyaaba. Issi uri harawu ammanettiyoogee eti naa”ay dabbo gidiyoogaa bessiyaaba. Hegaadan ammanettiyoogee laamettenna. Hegee carkkoy carkkin qaaxxiya abbaa beetaa mala gidenna. SHin, ammanettiyoogee woy aggenna siiqoy keehi metiyaabaa xoonanawu gencciyoogaanne minniyoogaa bessiyaaba.

6. (a) Ammanettiyoogee asaa giddon waani xayidee, qassi Geeshsha Maxaafay hegaa waati qonccissii? (b) Ammanettiyoogaa tamaariyo aybippenne aadhdhiya ogee aybee, qassi aybissi?

6 Hegaadan ammanettiyoogee ha wodiyan baynnaagee tuma. Mata laggeti issoy issuwaa qohiyoogee meeze gididaba. Aqo laggeti issoy issuwaa aggidi biyoogaa nuuni kaseppe aaruwan siyoos. (Leemiso 18:24; Milkkiyaasa 2:14-16) Kaddiyoogee keehi meeze gidido gishshawu hananabaa yootiya Mikiyaasaagaadan nuunikka, “Keha [“ammanettiya,” NW ] asi biittan mulekka baawa” gaana danddayoos. (Mikiyaasa 7:2) Asay darotoo aggenna siiquwaa siiqana xayikkonne, ammanettiyoogan Yihooway keehi lo”o leemiso. Ammanettiyoogaa tamaariyo aybippenne aadhdhiya ogee Yihooway ba siiquwawu waanna macara gidida ha eeshshaa waati bessidaakko pilggiyoogaa.

Ammanettiyoogan Yihoowa Mali Baa

7, 8. Ammanettiyay Yihoowa xalaala waani geetettana danddayii?

7 Geeshsha Maxaafay Yihoowabaa hagaadan gees: “Geeshshai [“ammanettiyay,” NW] ne xalaalaa.” (Ajjuutaa 15:4) Hegaadan waani hanana danddayii? Asaykka kiitanchchatikka keehi maalaalissiya ogiyan ammanettidosona gidennee? (Iyooba 1:1; Ajjuutaa 4:8) Qassi Yesuus Kiristtoosi shin? I Xoossawu “ammanettiyaagaa” gidennee? (Mazamure 16:10) Yaatin, ammanettiyay Yihoowa xalaala waani geetettana danddayii?

8 Koyruwan, ammanettiyoogee siiquwaa macara gidiyoogaa hassaya. “Xoossai siiqo” gidiyo gishshawu woy ha eeshshawu waanna leemiso gidiyo gishshawu, Yihoowagaadan wottiyoobi baynna ogiyan ammanettana danddayiya ooninne baynnaagee geeshsha. (1 Yohaannisa 4:8) Kiitanchchatinne asay Xoossaa eeshshata qonccissana danddayiyoogee tuma; shin ammanettiyoogan ooppenne aadhdhiyaagee Yihoowa xalaala. I ‘Merinaasappe Deꞌiyaagaa’ gidiyo gishshawu, saꞌan woy saluwan deꞌiya ay meretaagaappenne daro wodiyawu aggenna siiquwaa siiqiiddi deꞌiis. (Daaneela 7:9) Yaatiyo gishshawu, ammanettiyoogan Yihooway ooppene aadhdhiya leemiso. Ay meretikka aara laggetana danddayenna ogiyan I he eeshshaa bessees. Amarida leemisota ane beꞌa.

9. Yihooway “ba ooso ubban ammamettiyaagaa” gidiyoy ayba ogiyaanee?

9 Yihooway “ba ooso ubban qarettiyaagaa [“ammamettiyaagaa,” NW].” (Mazamure 145:17) Ayba ogiyan? Mazamure 136​y hegaa zaaruwaa yootees. Yihooway Israaꞌeelata maalaalissiya ogiyan Zoꞌo Abbaa gidduwaara pinttidi ashshidoogaa gujjin, I ashshanawu oottido darobay hegan odettiis. He mazamuriyan deꞌiya paydo ubban “Aggenna a siiqoi merinaagaa” giya qofay keehi qonccidoogaa akeeka. Sinttaa 289n deꞌiya, Wotti Dentti Qoppanawu Maaddiya Oyshatun ha mazamuree deꞌees. Neeni he paydota nabbabiyo wode, Yihooway ba asaa daro ogiyan siiqido aggenna siiquwan maalaalettana. Ee, Yihooway baassi ammanettidi haggaaziyaageeti maaduwaa demmanawu waassiyo waasuwaa siyiyoogaaninne bessiya wodiyan koshshiyaabaa oottiyoogan aggenna siiquwaa siiqees. (Mazamure 34:6) Yihoowa ashkkarati ayyo ubbatoo ammanettidi deꞌikko, I eta siiqiyo aggenna siiqoy mule laamettenna.

10. Yihooway ba kessido maarawu ammanettiyoogaa waati bessii?

10 Hegaa bollikka, Yihooway ba kessido maaraadan deꞌiyoogan ba ashkkaratuyyo ammanettiyoogaa bessees. Yihooway likkebaanne likke gidennabaa xeelliyaagan, banttawu siyettiyaabaa coo kaalliyaanne laamettiya asaagaadan ba qofaa laammenna. Asi deꞌido wode ubban, iita ayyaana oosuwaa, eeqaa goynuwaanne shemppuwaa woriyoogaa xeelliyaagan Yihoowa xeelay laamettibeenna. I kiittin hananabaa yootiya Isiyaasa baggaara, ‘Intte cimana gakkanaashinkka taani tanakka’ yaagiis. (Isiyaasa 46:4) Hegaa gishshawu, Xoossaa Qaalay yootiyo kandduwaa maarata kaalliyoogan nuuni goꞌettanaagaa ammanettana danddayoos.—Isiyaasa 48:17-19.

11. Yihooway ba gelido qaalaa poliyoogan ammanettiyaagaa gidiyoogaa bessiya leemisuwaa yoota.

11 Yihooway ba gelido qaalaa poliyoogankka ammanettiyoogaa bessees. I kasetidi yootiyoobay polettees. Hegaa gishshawu, Yihooway hagaadan giis: “Ta doonaappe kiyiya qaalai . . . taani halchchidoogaa polana; qassi kiittidoogaa oottanaappe attin, taakko coo simmenna.” (Isiyaasa 55:11) Yihooway ba gelido qaalaa poliyoogan ba asawu ammanettiyoogaa bessees. I polennabaa eti yeemuwan naaganaadan oottenna. Hegaara gayttidaagan Yihooway wottiyoobi baynnaagaa gidiyo gishshawu, A ashkkaray Yaasu hagaadan giis: “GODAI Israa7eela asaayyo immana giido lo77o qaalaa ubbaa poliisippe attin issoinne sa7an attibeenna.” (Yaasa 21:45) Yaatiyo gishshawu, Yihooway ba gelido qaalaa poliyo gishshawu, I nuna yeellayennaagaa ammanettana danddayoos.—Isiyaasa 49:23; Roome 5:5.

12, 13. Yihooway aggenna siiquwaa ‘merinawu’ siiqiyoy ayba ogetuunee?

12 Qommoora beꞌidoogaadan, Geeshsha Maxaafay Yihooway aggenna siiquwaa ‘merinawu’ siiqiyoogaa yootees. (Mazamure 136:1) Waanidi? Yihooway nagaraa merinawu atto giyoogee hegaa bessiyaabaappe issuwaa. SHemppo 26n beꞌidoogaadan, Yihooway issi ura nagaraa atto giikko, hegaa zaarettidi hassayenna. ‘Asi ubbay nagaraa oottidi ashshiya Xoossaappe haakkido’ gishshawu, Yihooway aggenna siiquwaa merinawu siiqiyo gishshawu nuuni ubbay galatana bessees.—Roome 3:23.

13 SHin Yihooway aggenna siiquwaa merinawu siiqiyo hara ogeekka deꞌees. Xillo asi ‘goggiya haattaa xaphuwan tokettidi ayfiyo aginan ayfiya ba hayttaakka qoqqofenna mittaa mala gidiyoogaanne I oottiyo ubbay awu haniyoogaa’ A Qaalay yootees. (Mazamure 1:3) Ba hayttaa mule qoqqofenna daayida mittaa ane qoppa! Hegaadankka, nuuni Xoossaa Qaalan wozanappe ufayttikko, nu baree aduqqana, nuuni sarotettaaninne ishaluwan deꞌana. Yihooway baassi ammanettiya ashkkarata merinawu anjjana. Azazettiya asay Yihooway ehiyo xillotettay kumido ooratta alamiyan, aggenna A siiquwaa merinawu beꞌana.—Ajjuutaa 21:3, 4.

Yihooway “Ammanettiyaageeta Yeggenna”

14. Ba ashkkarati ammanettidi oottiyo gishshawu Yihooway eta nashshiyoogaa waati bessii?

14 Ammanettiyoogaa Yihooway darotoo bessiis. Yihooway awudenne laamettenna gishshawu, assi ammanettidi oottiyaageeta I siiqiyo aggenna siiqoy mule irxxenna. Mazamuraawee hagaadan giis: “Taani kase yelaga; ha77i simmi cimaas; shin xillo asi coo attin, woikko a naati miyoobaa woossin, taani mulekka be7a erikke. GODAI xillobaa dosees. Xoossaa asata [“ammanettiyaageeta,” NW] i yeggenna.” (Mazamure 37:25, 28) Yihooway medhdhidaagaa gidiyo gishshawu nuuni ayyo goynnana bessees. (Ajjuutaa 4:11) Gidikkonne, Yihooway ammanettiyaagaa gidiyo gishshawu, nuuni ammanettidi oottiyoobaa I nashshees.—Milkkiyaasa 3:16, 17.

15. Yihooway Israaꞌeelatussi oottidobay aggenna A siiquwaa waati bessiyaakko qonccissa.

15 Yihooway ba asay metootiyo wode, aggenna ba siiquwan eta zaari zaari maaddees. Mazamuraawee hagaadan giis: “I Xoossaa asata [“ammanettiyaageeta,” NW] naagees; qassi eta iitatu kushiyaappe ashshees.” (Mazamure 97:10) I Israaꞌeela deriyawu oottidobaa qoppa. Israaꞌeelati Zoꞌo Abbaa giddoora maalaalissiya hanotan pinni simmidi sabaa mazamuriyaa Yihoowawu hagaadan yexxidosona: “Neeni wozido asaa aggenna ne siiquwan kaalettana.” (Kessaabaa 15:13) Zoꞌo Abbaa giddoora pinttidi ashshidoogee Yihoowa aggenna siiquwaa bessiyaaba. Yaatiyo gishshawu, Muusee Israaꞌeelatussi hagaadan giis: “GODAI inttena siiqidoogeenne dooridoogee intte hara asaappe qoodan darido gishshaassa gidenna. Intte hara asa ubbaappekka qoodan guuxxiyaageeta. SHin GODAI inttena siiqido gishshaunne intte maizza aawatuyyo caaqqido caaquwaa naagido gishshau, i inttena ailletettaa biittaappe, Gibxxe kawuwaa kushiyaappe, ba wolqqaama kushiyan kessiisinne woziis.”—Zaarettido Wogaa 7:7, 8.

16, 17. (a) Israaꞌeelati galatennaagaa waati bessidonaa, shin Yihooway etawu qarettiyoogaa waati bessidee? (b) Israaꞌeelatuppe daroti banttawu ‘kessi ekkiyoosay’ baynnaagaa waati bessidonaa, qassi nuuni naagettanaadan maaddiyaabaa hegaappe ay tamaariyoo?

16 Israaꞌeela deree Yihooway aggenna siiquwaa siiqidoogawu A galatibeenna; I eta ashshi simmin, ‘eti Yihoowa bolli nagaraa oosuwaa gede gujjidosonanne Ubbaappe Xoqqiya Xoossaa bolli makkalidosona.’ (Mazamure 78:17) Daro xeetu layttawu, Yihoowa aggi bayidi eeqa xoossatukko simmiyoogaaninne shori baynna allaga meezeta kaalliyoogan zaari zaaridi makkalidosona. Gidikkokka, Yihooway ba maachchaa kolibeenna. Qassi, hananabaa yootiya Ermmaasa baggaara Yihooway, “Bii, ammanoi bainna Israa7eelee, simma! Taani maarotai kumidoogaa [“ammanettiyaagaa,” NW] gidiyo gishshau, taani nena iita aifiyan xeellikke” giidi ba asaa woossiis. (Ermmaasa 3:12) Gidoppe attin, SHemppo 25n qonccidaagaadan, Israaꞌeelatuppe dariya baggay laamettanawu koyibeenna. “Eti GODAI kiittidoogeetu bolli qilliiccidosona, a qaalaa karidosonanne hananabaa yootiyaageetu bolli miiccidosona.” Hegee ay kaalettidee? Wurssettan, ‘Yihoowa hanqqoy eta bolli wodhdhin, etayyo kessi ekkiyoosay xayiis.’—2 Hanidabaa Odiya 36:15, 16.

17 Nuuni hagaappe ay tamaariyoo? Yihooway ammanettana bessennaban ammanettennaagaa woy qassi cimettennaagaa akeekoos. Yihooway ‘aggenna siiqoy daridoogaanne’ maarana koshshiyo wode maariyoogan ufayttiyaagaa gidiyoogee tuma. SHin nagaraa oottida uray ba nagaraappe simmennan ixxiyo wode Yihooway waatii? Hegaa mala hanotan, Yihooway ba kessido xillotettaa maaraa naagiyoogan nagaranchchaa bolli pirddees. Yihooway Muuseyyo yootidoogaadan, “mooranchchaa qaxxayennan aggenna.”—Kessaabaa 34:6, 7.

18, 19. (a) Xoossay iitata qaxxayiyoogeekka I ammanettiyoogaa waati bessii? (b) Hayqqana gakkanaashin yedetay gakkido ba ashkkaratussi Yihooway ammanettiyoogaa waati bessidee?

18 Xoossay iitata qaxxayiyoogeekka I ammanettiyoogaa bessiyaaba. Waanidi? Yihooway Ajjuutaa maxaafan laappun kiitanchchatussi yootido azazoy hegaa bessiyaabatuppe issuwaa: “Biidi Xoossaa hanqquwaa laappun keriyaappe sa7an gussite.” Heezzantto kiitanchchay ba keriyan deꞌiyaagaa “shaafatuuninne pulttotun [gussin],” eti suutta gididosona. Yaatidi he kiitanchchay Yihoowawu hagaadan giis: “Kasekka ha77ikka de7iya Godau, Geeshshau [“ammanettiyaagoo,” NW], ha pirddaa pirddido gishshau, neeni xillo. Eti geeshshatu suuttaanne hananabaa yootiyaageetu suuttaa gussido gishshau, neeni eta ushshanau suuttaa etau immadasa. Eti banttau bessiyaabaa ekkidosona.”—Ajjuutaa 16:1-6.

Bantta deꞌuwaa aattidi immana gakkanaashin ammanettiyoogaa bessidaageeta hassayiyoogaaninne hayquwaappe denttiyoogan Yihooway etawu ammanettiyaagaa gidana

19 He kiitanchchay pirddaa kiitaa yootiiddi Yihoowa ‘ammanettiyaagaa’ giidoogaa akeeka. Aybissi? Yihooway iitata xayssiyoogan, ba ashkkaratussi ammanettiyoogaa bessiyo gishshataassa; hegeetuppe daroti hayqqana gakkanaashin yedetay eta gakkiis. Yihooway he asatussi ammanettees; I eta awudenne hassayees. Ammanettidi hayqqidaageeta Yihooway zaarettidi beꞌanawu yeemottees, qassi I eta hayquwaappe denttidi woytanawu halchchidoogaa Geeshsha Maxaafay yootees. (Iyyooba 14:14, 15) Yihooway bawu ammanettida ashkkarati hayqqido gishsha xallawu eta dogenna. Qassi, “Ubbai ayyo merinau de7iyaageeta.” (Luqaasa 20:37, 38) Yihooway ba hassayiyoogeeta denttanawu halchchidoogee I ammanettiyoogaa bessiya mino naqaasha.

Bantta deˈuwaa aattidi immana gakkanaashin Yihoowawu ammanettiya ashkkaratu pootuwaa: Bernard Luyimesa, Wolfgang Kusseera, Mooses Niyamussuwa

Naazeti Bernard Luyimesanne (qoommoora) Wolfgang Kusseera (gidduwan) woridosona

Polotikaa asati Mooses Niyamussuwa woridosona

Aggenna Yihoowa Siiqoy Atotettaa Demissees

20. ‘I maaridoogeeti’ oonee, qassi Yihooway etawu ammanettiyoogaa waati bessidee?

20 Asi deꞌido wode ubban, Yihooway ammanettida asawu aggenna siiquwaa maalaalissiya ogiyan bessiis. SHaꞌan qoodettiya layttawu, Yihooway “ba hanqquwan pirddanaageeta, bashshanau giigi uttidoogeeta, daro genccan danddayiis.” Aybissi? “I maaridoogeetuyyo, ba bonchchuwaa ekkanau giigissi wottidoogeetuyyo i ai keenaa bonchchettiyaakkonne bessanau koyiis.” (Roome 9:22, 23) ‘I maaridoogeeti’ Kiristtoosaara A Kawotettan issippe haaranaadan geeshsha ayyaanan tiyettida suure wozanaa koshshay deꞌiyoogeeta. (Maatiyoosa 19:28) I maaridoogeeti atotettaa demmanaadan oottiyoogan, Yihooway ha maachchaa aara maacettido Abrahaamayyo ammanettiyaagaa gidiis: “Neeni taayyo azazettido gishshau, ha sa7aa kawotettati ubbai ne zerettaa baggaara anjjettana.”—Doomettaabaa 22:18.

Ha wodiyan Xoossaa Yihoowawu ammanettidi oottiya zariyan dumma dumma gidida ufayttiyageeta asata

Aggenna siiquwaa Yihooway bessiyo gishshawu, awu ammanettidi oottiya ubbawu ammanttiya sinttana hidootay deꞌees

21. (a) ‘Gita waayiyaappe’ attiyo hidootay deꞌiyo ‘zaway baynna daro asawu’ Yihooway aggenna siiquwaa waati bessii? (b) Aggenna Yihoowa siiqoy neeni ay oottanaadan denttettii?

21 ‘Gita waayiyaappe’ attidi saꞌay gannate gidin merinawu deꞌanawu hidootiya ‘zaway baynna daro asawu’ Yihooway hegaadan aggenna siiquwaa bessees. (Ajjuutaa 7:9, 10, 14) A ashkkarati nagaranchcha gidikkokka, gannate gidida saꞌan eti merinaa deꞌuwaa demmanaadan oottiyoogan Yihooway ammanettiyoogaa bessees. I hegaadan waati oottii? Wozuwaa baggaara I hegaadan oottees; wozoy aybippenne aaruwan aggenna Yihoowa siiquwaa bessiyaaba. (Yohaannisa 3:16; Roome 5:8) Aggenna Yihoowa siiqoy xillotettaa wozanappe koyiyaageeta akko shiishshees. (Ermmaasa 31:3) Yihooway hanno gakkanawu bessidonne sinttappe bessana aggenna siiqoy neeni akko shiiqanaadan oottiyoogee tuma. Nuuni Xoossaakko shiiqanawu koyiyo gishshawu, assi haggaazanawu murttido murttiyaa yaa minttiyoogan A siiqiyaageeta gidoos.

a Naa”antto Sameela 22:26n ‘ammanettiyoogaa’ geetettida qaalay harasan ‘aggenna siiquwaa’ geetettidi birshshettiis.

Wotti Dentti Qoppanawu Maaddiya Oyshata

  • 1 Sameela 24:1-22 Kawuwaa Saaꞌoolaara gayttidaagan Daawiti Yihoowagaa mala aggenna siiquwaa waati bessidee?

  • Asttiro 3:7-9; 4:6-14 Asttira ba shemppuwaa aattada immana koshshikkokka, ba asawu Xoossaagaa mala aggenna siiquwaa waata bessadee?

  • Mazamure 136:1-26 Ha mazamuree aggenna Yihoowa siiquwaabaa nuna ay tamaarissii?

  • Abddiyyu 1-4, 10-16 Yihooway ba asawu ammanettiyoogee ammanettibeenna Eedoomata qaxxayanaadan A waati denttettidee?

    Wolayttatto Xuufeta (2000-2025)
    Kiya
    Gela
    • Wolayttattuwa
    • Kiita
    • Dosiyoobata
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Goꞌettiyo Wogaa
    • Goꞌettiyaageetu Xuuraa Naagiyo Higgiyaa
    • Goꞌettiyaageetu Xuuraa Naagiyo Higgiyaa Giigissiyoobaa
    • JW.ORG
    • Gela
    Kiita