Beegottidi Naagite

“Ubbabaukka wurssettai matattiis. . . . Xoossaa woossanau . . . inttena naagitenne minnite.”—1 PHEEXIROOSA 4:7.

1. Yesuusa timirttiyau huuphe yohoy aybee?

YESUUS KIRISTTOOSI saꞌan deꞌiyo wode tamaarissidobau huuphe yohoy Xoossaa Kawotettaa. Yihooway he Kawotettaa baggaara ubbabaa haariyo ba maataa qonccissana; qassi ba sunttaa bonchissana. Yaatiyo gishshau, Yesuusi bana kaalliyaageeti: “Ne kawotettai yo; ne shenee saluwan hanidoogaadan, sa7ankka hano” yaagidi Xoossaa woossanaadan tamaarissiis. (Maatiyoosa 4:17; 6:9, 10) Ha Kawotettay mata wode, Seexaanaa alamiyaa xayssana; hegaappe simmidi kumetta saꞌan Xoossaa shenee polettanaadan oottana. Daaneeli kasetidi yootidoogaadan, Xoossaa Kawotettay “he [ha wodiyan deꞌiya] kawotettata ubbaa gaaceretti xaissana; shin i merinau eqqidi daana.”—Daaneela 2:44.

2. (a) Yesuusa kaalliyaageeti i Kawotettaa maatan beettiyoogaa waati eriyoonaa? (b) Malaatay harabaa ay qonccissii?

² Kawotettay yiyoogee Yesuusa kaalliyaageeti xoqqu oottidi xeelliyooba gidiyo gishshau, eti: “Ne yuussaayyoonne wodiyaa wurssettaayyo malaatai aiba gidanee?” yaagidi a oychidosona. (Maatiyoosa 24:3) Kiristtoosi Kawotettaa maatan beettiyo wode saꞌan deꞌiyaageeti a beꞌenna gishshau, beettiya malaatay deꞌana. He malaatay Geeshsha Maxaafan kasetidi odettida dumma dummabata oyqqidaagaa. Hegaappe denddidaagan, he wode deꞌiya Yesuusa kaalliyaageeti i saluwan haaruwaa doommidoogaa akeekana danddayoosona. Geeshsha Maxaafay ‘wurssetta gallassa’ giyo, haꞌꞌi saꞌaa haariya iita siraatau wurssetta wodee doommidoogaukka hegee malaata gidana.—2 Ximootiyoosa 3:1-5, 13; Maatiyoosa 24:7-14.

Wurssetta Gallassatun Beegotti Naagite

3. Kiristtaaneti beegottidi naagana koshshiyoy aybissee?

³ Kiitettida PHeexiroosi: “Ubbabaukka wurssettai matattiis. Hegaa gishshau, Xoossaa woossanau wozanaa qofai de7⁠iyoogeetudan, inttena naagitenne minnite” yaagidi xaafiis. (1 PHeexiroosa 4:7) Yesuusa kaalliyaageeti i ba Kawotettaa maatan beettidoogaa qonccissiya alamiyaa hanotaa beegottidi naagana koshshees. Ha iita siraataa xayoy matattiyo wode, eti kaseegaappe aaruwan beegotti naagana koshshees. Yesuusi bana kaalliyaageetussi: “Minnite; aissi giikko, keettaawai . . . [Seexaanaa alamiyaa bolli pirddanau] aude yaanaakko, intte erekketa” yaagiis.—Marqqoosa 13:35, 36.

4. Seexaanaa alamiyan deꞌiya asaa xeelaaninne Yihoowa ashkkaratu xeelaa giddon deꞌiya dummatettaa qonccissa. (Saaxiniyan deꞌiya qofaa gujja.)

⁴ Daro asay Seexaanau haarettees; qassi alamiyaa hanotaa beegottidi naagiiddi deꞌenna. Yesuusi Kawotettaa maatan beettidoogaa eti akeekokkona. SHin tumuppe Kiristtoosa kaalliyaageeti beegottidi naagiiddi deꞌoosona; qassi aadhida xeetu layttan hanidabau tumu birshshettaa akeekidosona. Koyro Alamiyaa olaynne appe kaallidi hanettidabay, Kiristtoosi 1914n saluwan Kawotettaa maatan beettiyoogaa doommidoogau mino naqaasha gidiyoogaa Yihoowa Markkati 1925⁠ppe doommidi akeekidosona. Yaatiyo gishshau, Seexaanay haariyo ha iita siraataa wurssetta gallassay doommiis. Hanotaa kaalliya asati birshshettaa erana xayikkonne, Koyro Alamiyaa Olaappe kasenne hegaappe simmin deꞌiya wodiyaa dummatettaa akeekoosona.—“Balbbuqettiya Wodee Doommiis” giya saaxiniyaa xeella.

5. Nuuni ubbatoo beegotti naagiyoogee keehippe koshshiyoy aybissee?

⁵ Xeeta gidiya layttaappe haa simmin, alamiyaa ubban polettiiddi deꞌiya daganttiya hanotay nuuni wurssetta gallassan deꞌiyoogau naqaasha. Kiristtoosi wolqqaama kiitanchata kaalettidi Seexaanaa alamiyaa xayssanaadan Yihooway azazuwaa immanau attida wode keehi guutta. (Ajjuutaa 19:11-21) Tumu Kiristtaaneti beegottidi naaganaadan odettiis. Yaatiyo gishshau, nuuni ha siraataa xayuwaa naagiiddi, aggennan hegaadan oottiyoogee keehippe koshshiyaaba. (Maatiyoosa 24:42) Nuuni beegotti naagana bessees; qassi Kiristtoosa kaaletuwan alame yuushuwan oosettiya oosuwaa polana bessees.

Saꞌa Yuushuwan Oosettiya Oosuwaa

6, 7. Wurssetta gallassatun Kawotettaabaa sabbakiyo oosoy waanidi dichaa bessidee?

⁶ Yihoowa ashkkarati oottiyo oosoy, nuuni ha iita siraataa wurssetta gallassan deꞌiyoogaa bessiya malaatatuppe issuwaa gidiyoogee kasetidi odettiis. Yesuusi wurssetta wodiyan polettiya dumma dummabaa yootido wode, kumetta saꞌan oosettiya ha oosuwaabaa qonccissiis. I yootido hiraagay: “Asa ubbau markka gidana mala, kawotettaa wonggeliyaa mishiraachchoi sa7a ubban odettana; hegaappe guyyiyan, wurssettai gakkana” yaagiya keehi koshshiya qofaa gujjees.—Maatiyoosa 24:14.

⁷ Yesuusi yootido he hiraagaara gayttida issi issibata qoppa. Wurssetta gallassay 1914n doommiyo wode, mishraachuwaa yootiyaageetu qooday keehi guutta. Ha wodiyan he qooday keehi dariis. Haꞌꞌi 100,000⁠ppe dariya gubaaꞌetun deꞌiya 7,000,000⁠ppe dariya Yihoowa Markkati, saꞌa yuushuwan mishraachuwaa sabbakiiddi deꞌoosona. Hara 10,000,000 asay, 2008n Kiristtoosa Hayquwaa Hassayiyo Baalaa bonchiyo wode Yihoowa Markkatuura shiiqiis. Hegee shiiqida asaa qooday zillayttaagaappe keehi gujjidoogaa bessees.

8. Gakkiya ixoy, nuuni sabbakiyo oosoy polettennaadan diggibeennay aybissee?

⁸ Ha siraatay xayanaappe kase Xoossaa Kawotettaabay saꞌa ubban kumetta hanotan sabbakettiis! Hegee oosettidoy “ha sa7aa Xoossai” Seexaanaa gidishiina. (2 Qoronttoosa 4:4) Ha alamiyaa polotikaa, haymaanootiyaanne zalꞌꞌe ubbaa, hegaadankka alamee woriyaa gattiyo darobata Seexaanay goꞌettiiddi deꞌees. Yaatin, ha markkattiyo oosoy muruta ogiyan oosettanaadan oottiday aybee? Yihooway maaddiyo gishshataassa. Yaatiyo gishshau, Kawotettaabaa sabbakiyo oosuwaa esissanau Seexaanay baaxetishinkka he oosoy maalaalissiya ogiyan polettiiddi deꞌees.

9. Nuuni ayyaanaaban demmido ishaloy maalaalissiyaaba geetettana danddayiyoy aybissee?

⁹ Kawotettaabaa sabbakiyo oosoy muruta ogiyan polettiyoogee, qassi Yihoowa asaa qoodaynne ayyaanaaban demmido ishaloy daridoogee maalaalissiyaaba geetettana danddayees. A kaaletuwaanne a naaguwaa gujjin, Xoossay ba asaa maaddiyoy baynnaakko, sabbakiyo oosoy danddayettiyaaba gidenna. (Maatiyoosa 19:26 nabbaba.) Eeno giidi oottiyaanne beegotti naagiya asaa wozanaa Xoossaa geeshsha ayyaanay denttettin, ha sabbakiyo oosoy muruta ogiyan polettanaagaanne “hegaappe guyyiyan wurssettai” gakkanaagaa ammanettana danddayoos. He wodee keehippe matattiiddi deꞌees.

“Daro Waayiyaa”

10. Matan yiya daro waayiyaa Yesuusi woygi qonccissidee?

¹⁰ Ha iita siraatay “daro waayiyaa” geetettiya wodiyan xayana. (Ajjuutaa 7:14) Hegee ay keena wodiyaa ekkanaakko Geeshsha Maxaafay yootenna; shin Yesuusi: “Sa7ai merettoosappe hachchi gakkanaashin de7⁠ibeennabainne qassi hagaappe sinttaukka mule de7⁠enna iita waayee he wode de7ana” yaagiis. (Maatiyoosa 24:21) Naaꞌꞌantto Alamiyaa Olan 50⁠ppe biidi 60 miiloone gidiya asay hayqqiis giidi qoppiyo hanotaa milatiya ha alamiyan gakkida waayiyaa qoppiyo wode, mata wode yiya waayee keehippe wolqqaama gidanaagee qoncce. He waayiyau wurssettay Armmageedoona olaa gidana. Yihooway saꞌan deꞌiya Seexaanaa siraataa ubbaa xayssanau ba olanchata yeddanay he wode.—Ajjuutaa 16:14, 16.

11, 12. Daro waayiyau doometta gidana hanotay aybee?

¹¹ Geeshsha Maxaafaa hiraagay daro waayiyaa doometta gidana maalaalissiyaabaa yootiyaaba gidikkokka, he waayee doommana wodee awudekko yootenna. He waayee doommanay polotikaa aysoy worddo haymaanootiyaa ubbaa xayssiyoogaana. Ajjuutaa shemppo 17⁠ninne 18n deꞌiya Geeshsha Maxaafaa hiraagan, worddo haymaanootee ha saꞌaa polotikaa siraataara shaaramuxiya maccaasen leemisettiis. Ha polotikaa aysoti “shaaramuxiyo ixxana. Eti iyyo de7⁠iya ubbabaa ekkirggana. Qassi o kallo ashshananne i ashuwaa mirggana; yaatidi eti o taman xuuggana” wodee matattidoogaa Ajjuutaa 17:16y bessees.

¹² Hegee haniyo wodee gakkin, worddo haymaanootiyaa ubbaa xayssanau Xoossay “qoppidoogaa eti [polotikan haariyaageeti] oottanaadan, eta wozanan Xoossai amuwaa” wottana. (Ajjuutaa 17:17) Yaatiyo gishshau, eti xayssanaadan oottiyay Xoossaa gaana danddayettees. Hegee daro wodiyau Xoossaa sheniyaappe dummatiya timirttiyaa tamaarissidanne a ashkkaratu bolli yedetaa gattida, loꞌꞌo milatiya iita haymaanootiyaa bolli Xoossay ehiyo pirdda. Mata wode worddo haymaanootiyaa bolli yaana pirdday alamee gakkees giidi naagiyooba gidenna. SHin ammanettida Yihoowa Markkati hegee gakkanaagaa naagoosona. Ha wurssetta gallassaa ubban hegaa asaayyo yootiiddi takkidosona.

13. Worddo haymaanootiyaa xayoy guutta wode giddon polettanaagaa bessiyay aybee?

¹³ Worddo haymaanootee xayiyoogaa beꞌiyoogee asaa keehippe daganttiyaabaa gidana. ‘Saꞌaa kawotuppekka’ issoti issoti he xayuwaa xeelliyaagan:“Neeyyo aayye7ana! Neeni ai mala tuggataneeshsha. Neeni issi saate giddon ne pirddaa ekkadasa” yaaganaagaa Geeshsha Maxaafaa hiraagay bessees. (Ajjuutaa 18:9, 10, 16, 19) Geeshsha Maxaafay “issi saate” giya qaalaa goꞌettidoogee hegee guutta wode giddon polettanaagaa bessees.

14. Yihoowa morkketi wurssettan a ashkkaratu bolli denddiyo wode, Xoossay ay tanggo ekkanee?

¹⁴ Worddo haymaanootee xayi simmin guuttaa takkidi, he bashshaabaa sabbakiiddi takkida Yihoowa ashkkaratu bolli qohoy gakkanaagaa eroos. (Hizqqeela 38:14-16) He qohoy doommiyo wode, he qohuwaa gattiyaageeti ammanettida ba asaa naaganau qaalaa gelida Yihoowaara eqettoosona. Yihooway: “Taani ta mishuwaaninne ta eexxiya hanqquwan awaajjais. . . . Taani GODAA [“Yihoowa,” NW] gidiyoogaa eti hegan erana” yaagidi qonccissiis. (Hizqqeela 38:18-23 nabbaba.) Xoossay ba Qaalan: “Inttena [ammanettida ta ashkkarata] bochchiyaagee ta aifiyaa buluwaa bochchees” yaagiis. (Zakkaariyaasa 2:8) Yaatiyo gishshau, Yihoowa morkketi alame yuushuwan deꞌiya a ashkkaratu bolli denddiyo wode, Yihoowaykka denddana. I daro waayee kuuyettiyo Armmageedoona olau kaalettiya tangguwaa ekkana. Wolqqaama gidida kiitanchati Kiristtoosa kaaletuwan, Seexaanaa alamiyaa bolli Yihoowa pirddaa polana.

Ay Oottanaadan Nuna Denttettana Koshshii?

15. Ha iita siraataa xayoy matattidoogaa eriyoogee nuuni ay oottanaadan denttettana koshshii?

¹⁵ Ha iita siraataa xayoy keehippe matattiiddi deꞌiyoogaa eriyoogee nuuni ay oottanaadan denttettana koshshii? Kiitettida PHeexiroosi: “Ubbabaikka hegaadan xayiyaabaa gidikko, intte ai mala asa gidanau bessii? Intte de7⁠oi geeshshanne Xoossaa milatiyaagaa [Xoossau aqidoogaa bessiyaagaa] gidanau koshshees” yaagidi xaafiis. (2 PHeexiroosa 3:11) Ha qofay, nu eeshshay Xoossay koyiyoobaara moggottiyaagaa gidana koshshiyoogaa, qassi nu deꞌuwan nuuni Yihoowa siiqiyoogaa bessanau ayyo aqidoogaa qonccissiya oosuwaa oottana koshshiyoogaa akeekissees. Hegaa mala oosoy wurssettay yaanaappe kase nuuyyo danddayetta ubban Kawotettaa mishraachuwaa sabbakiyoogaa gujjees. PHeexiroosi: “Ubbabaukka wurssettai matattiis. . . . Xoossaa woossanau . . . inttena naagitenne minnite” yaagidikka xaafiis. (1 PHeexiroosa 4:7) Yihooway ba xillo ayyaanaaninne alamiyaa yuushuwan deꞌiya gubbaaꞌiyaa baggaara nuussi kaaletuwaa immanaadan ubbatoo akko woossiyoogan, a siiqiyoogaa bessoos; qassi akko shiiqoos.

16. Nuuni Xoossaa zoriyaa mintti naagana koshshiyoy aybissee?

¹⁶ Nuuni Xoossaa Qaalan deꞌiya: “Intte waani de7⁠iyaakko akeekite; aadhdhida eratettaara de7⁠iya asadan de7⁠iteppe attin, aadhdhida eratetti bainna asadan de7⁠oppite. Wodee iita gidiyo gishshau, intte lo77⁠o wodiyaa coo xaissoppite” yaagiya zoriyaa ha iita wodiyan mintti kaallana koshshees. (Efisoona 5:15, 16) Ay wodeegaappenne ha wodiyan iitatettay dariis. Asay Yihoowa sheniyaa oottennaadan digganau woykko asaa qofaa laammanau Seexaanay darobaa giigissiis. Xoossaa ashkkarata gidiyoogaadan nuuni hegaa eroos; qassi Xoossaayyo ammanettiyoogaa aybinne digganaadan oottana koyokko. Qassi mata wode aybi hananaakko eriyo gishshau, Yihoowaninne a halchuwan ammanettoos.—1 Yohaannisa 2:15-17 nabbaba.

17. Hayqqidaageeti denddiyo wode Armmageedoonappe attiyaageetussi aybi siyettanaakko qonccissa.

¹⁷ “Worddoikka xilloikka haiquwaappe” denddiyo gishshau, hayqqidaageeta denttanau Xoossay qaalaa gelido maalaalissiya hidootay polettana. (Oosuwaa 24:15) “Haiquwaappe denddana” yaagiya hidootay ay keena ammanttiyaakko akeeka! Yihooway qaalaa gelido gishshau, hegee aybakka sirissenna! Isiyaasa 26:19y: “Haiqqida ne asai paxana; . . . Inttenoo, biittaa buhiyaa giddon de7⁠iyaageetoo, . . . sa7aikka haiqqidaageeta zaarettidi immiyo gishshau, beegottitenne ufaissau yexxite” yaagiya hidootaa yootees. Beni wode deꞌida Xoossaa asay ba biittaa simmin ha qofay koyro poluwaa demmidoogee, sinttappe ooratta alamiyan polettiyoogaa nuuni ammanettanaadan oottees. Hayquwaappe denddidaageeti bantta siiqiyoogeetuura simmidi gayttiyoogee ay keena ufayssiyaaba gidanee! Ee, Seexaanaa alamiyaa xayoy matattiis; Xoossaa ooratta alameekka keehippe matattiis. Nuuni beegottidi naagiyoogee keehippe koshshiyaaba!

Hassayay?

• Yesuusa timirttiyau huuphe yohoy aybee?

• Kawotettaabaa sabbakiyoogee ha wodiyan ay keena aakkidee?

• Beegotti naagana koshshiyoy aybissee?

• Oosuwaa 24:15 hidootaa xeelliyaagan ay minttettiya qofaa demmay?

[Sinttaa 14n diya misiliyaa]

Balbbuqettiya Wodee Doommiis

Alen Grinisppan giyo bitanee 2007n xaafido maxaafaa sunttay, Zi Eej of Tarbulens: Advenchers in e Niwu Worlid yaagiyaagaa. I 20⁠ppe dariya layttau, Yuunaytid Istteetis Federal Rizerv Bord giyo Amarkkan bankkiyaa ubbaa bollaara xeelliya dirijjitiyau liqambbare gididi oottiis. Grinisppaani 1914⁠ppe kasenne hegaappe simmin deꞌiya alamiyaa hanotaa dummatettaa kaallidi deꞌiyaagaadan qonccissiis:

“He wode deꞌiya naqaasha ubbay bessiyoogaadan, 1914⁠ppe kase deꞌiya alamee asaa bonchiyoogan, wogaaninne tekinolojiyan xoqqasaa gakkanau aggennan dichaa bessiiddi deꞌiyaaba milatees; maalaalissiya laamee oosettiyo gishshau, asaa naatu issippetettay polo gidanabaa milatees. Keehippe iita gidida aylliyaa zalꞌꞌee tammanne uddufuntta xeetu layttan attiis. Asummatetti baynna makkalay xayi xayi biyaaba milatees. . . . Tammanne uddufuntta xeetu layttan alame yuushuwan oorattabaa medhiyoogee gujji gujji biidi, baaburiyaa ogiyaa, silkkiyaa, korinttiyaa, pilimiyaa, kaamiyaanne so giddon goꞌettiyoobata qoodi baynna darobaa ehiis. Akkamuwaa eray, bollau koshshiya qumaa miyoogeenne uyanau geeshsha haattaa daro asay demmidoogee asaa bariyaa adussiis . . . Ubba asay hegaa mala dichay aggennabadan qoppiis.”

SHin . . . “Asatettan wolqqaama qohuwaa gattida Naaꞌꞌantto Alamiyaa Olaappe aaruwan, Koyro Alamiyaa Olay asaa bonchiyoogaa, wogaanne tekinolojiyaa bolli wolqqaama qohuwaa gattiis: Koyro olay asaa qofaa laammiis. Koyro Alamiyaa Olaappe kase deꞌiya wodiyan asaa naati eesuwaaninne zawi baynnaba milatiya hanotan bessido dichay taani dogiyooba gidenna. Ha wodiyan nu xeelay, xeetu layttappe kase deꞌiyaagaappe keehi dumma gidikkokka, deꞌiya hanotaara moggottiyaagaa. Koyro Alamiyaa Olay hegaappe kase deꞌiya wodiyaa laammidoogaadan, ha wodiyan deꞌiya shabbirssay, saꞌaa suuloy gujjiyoogee woykko asaa maataa bonchissanau koyiyoogee deꞌuwan dichaa ehiida giloobalayzeshine wodiyaa laammanee? Hegaa zaaruwaa ooninne erenna.”

Grinisppaani yuniversttiyan tamaariyo wode, Ikonomikis giyo timirttiyaa Profeeseree Benjjamin M. Andersseni (1886-1949) giidobaa hassayees: “Koyro Alamiyaa Olaappe kase wodiyaa akeekana danddayiyaageeti he wodee keehippe ufayssiyaagaa gidiyoogaa hassayoosona. He wodeegaa mala sarotettaynne woppatettay hegaappe haa simmin deꞌi erenna.”—Ikonomiks end zi Pablik Welfer.

G. J. Mayeri 2006n attamissido, E Worlid Andan giyo maxaafaykka hegaara issi malabaa kuuyiis. Hagaadan gees: “Taarikiyan hanettiyaabay darotoo ‘ubbabaa laammiis’ geetettees. Gita Olaa [1914-1918] xeelliyaagan hegee keehippe tumattiis. He olay tumukka ubbabaa laammiis: zawaa, kawotettatanne deretettaa qaadaa xalla gidennan, he wodeppe haa simmin asay ba huuphiyaanne alamiyaa xeelliyo hanotaakka laammiis. He olay hegaappe kase deꞌiya sarotettaynne woppay deꞌiyo alamiyaappe dummatiya alamiyaa ehiis.”

[Sinttaa 16n deꞌiya misiliyaa]

Armmageedoonan Yihooway Seexaanaa siraataa xayssanau ba wolqqaama kiitanchata yeddana