Kiphata Gididi Yihoowayyo Oottiyoogaa
“Zirxxa gidida ubbabaa, . . . ubbatoo qoppite.”—PIL. 4:8, NW.
1, 2. Alamiyan daro asay deꞌuwaa xaasayi xeellanaadan oottiday aybee, hegee ayba oyshati denddanaadan oottii?
ASAA naatu taarikiyan keehi metiyaabaynne yashshiyaabay kumido alamiyan deꞌoos. “Waissiya” ha wodiyan gencciyoogee, Yihoowayyo mata dabbo gidenna asau danddayettennaba. (2 Xim. 3:1-5) Eti ubba galla bantta metuwan banttarkka turqquuqoosona; qassi he metuwaa wurssi giigissokkona. Daroti bantta deꞌoy azzanttiyaaba gidiyoogaa doganau wodiyaa aattiyo oorattabaa ubbatoo koyoosona.
2 Deꞌuwan unꞌꞌissiyaabaa genccanau asay darotoo ufayttiyoobaa xoqqu ootti xeellees. Naagettana xayikko, hegaa malabay Kiristtaanetakka gakkana danddayees. Hegaa malabaappe waanidi haakkana danddayiyoo? Hegaa giyoogee ufayttiyo ubbabaappe haakkana koshshees giyoogee? Bessiyaagaadan ufayttananne aawatettaa polana danddayiyoy ayba ogiyaanee? Deꞌuwaabau kiphata gidikkonne, bessiyaagaappe aaruwan hegau qoppennaadan, nuuyyo kaaleto gidana koshshiya Geeshsha Maxaafaa baaso siraatati awugeetee?
Ufayttiyoobaa Dosiya Alamiyan Kiphata Gidiyoogaa
3, 4. Kiphata gidiyoogaa xoqqu ootti xeellanaadan Geeshsha Maxaafay nuna waatidi maaddii?
3 Ha alamee ‘ufayttiyoobaa dosiyoogaa’ keehippe xoqqu oottidi xeelliyoogee qoncce. (2 Xim. 3:4) Ha alamee ufayttiyoobaa xoqqu oottidi xeelliyoogee ayyaanaaban nuna qohana danddayees. (Lee. 21:17) Yaatiyo gishshau, kiitettida PHauloosi Ximootiyoosassinne Tiitussi xaafido dabddaabbiyan zorido zoree kiphata gidiyoogaakka gujjiyoogau loꞌꞌo gaasoy dees. He zoriyaa oosuwan peeshshiyoogee alamee deꞌuwaa xaasayidi xeelliyoogaa nuuni eqettanaadan maaddees.—1 Ximootiyoosa 2: 2, [NW]a; Tiitu 2:2-8 nabbaba.
4 Hegaappe daro xeetu laytta kasetidi, Solomoni deꞌuwaaban kiphata gidanau issi issitoo ufayttiyoobaa aggi bayiyoogee goꞌꞌiyoogaa xaafiis. (Era. 3:4; 7:2-4) Nu baree qantta gidiyo gishshau, atotettaa demmanau ‘olettana’ woy baaxetana koshshiyoogee erettidaba. (Luq. 13:24) Hegaadan oottanau, nuuni “zirxxa gidida ubbabaa” ubbatoo qoppana koshshees. (Pili. 4:8, 9, NW) Hegaa giyoogee Kiristtaane gidiyoogaara gayttida ubbabaa akeekan qoppana koshshees giyoogaa.
5. Nuuni xoqqu oottidi xeellana koshshiya deꞌuwaa macaray awugee?
5 Leemisuwau, Kiristtaaneti Yihoowanne Yesuusa leemisuwaa kaalliyoogan, mino oosancha gidanau imettida aawatettaa xoqqu oottidi xeelloosona. (Yoh. 5:17) Hegaappe denddidaagan, tumu Kiristtaaneti ammanettiya mino oosancha gidiyo gishshau, asay eta darotoo sabbees. Ubba qassi so asau huuphe gidiyaageeti bantta soo asau koshshiyaabaa kunttanau minnidi oottoosona. Issi uri ba soo asau aquwaaban koshshiyaabaa kunttennaagee Yihoowa kaddiyoogaara issi mala!—1 Xim. 5:8.
Nu Goynuwan Kiphatanne Ufayttiyaageeta Gidiyoogaa
6. Nuuni Yihoowayyo goynniyoogaa xoqqu oottidi xeellana koshshiyoogaa aybin eriyoo?
6 Yihooway tumu goynuwaa mule xaasayi xeellenna. Leemisuwau, Muuse Higgiyan, Israaꞌeeleti Yihoowayyo goynniyoogaappe wora simmiyo wode, eta bolli wolqqaama metoy gakkees. (Yaa. 23:12, 13) Kiristtoosa kaalliyaageeti koyro xeetu laytta M.Ln, bala timirttiyaaninne qofan tumu goynoy moorettennaadan naaganau keehippe baaxetana koshshiis. (2 Yoh. 7-11; Ajj. 2:14-16) Ha wodiyankka, tumu Kiristtaaneti bantta goynuwaa ubbatoo xoqqu oottidi xeelloosona.—1 Xim. 6:20.
7. PHauloosi ba haggaazuwau waati giigettidee?
7 Nu haggaazoy ufayssaa demissees. Gidikkokka, nuuni ubbatoo haggaazuwan ufayttanau haggaazuwaabaa akeekan qoppananne hegau kasetidi giigettana koshshees. PHauloosi ba tamaarissiyo asatubaa waati qoppiyaakko qonccissiis. I hagaadan xaafiis: “Taani ai ogiyaaninne amarida asata ashshanau, ubba asatuura ubbaban eta mala gidaas. Taani wonggeliyaa anjjuwaa shaakkanau, wonggeliyaa gishshau, ubbabaa oottais.” (1 Qor. 9:22, 23) PHauloosi asaa ayyaanaaban maaddiyoogan ufayttiis; qassi i yootiyoobaa ezggiyaageetussi koshshiyaabaa waati kunttanaakko akeekan qoppiis. Hegaa gishshau, eti Yihoowayyo goynnanaadan minttettananne denttettana danddayiis.
8. (a) Nuuni haggaazuwan tamaarissiyoogeeta waati xeellana koshshii? (b) Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyoogee haggaazuwan nuuni ufayttanaadan maaddana danddayiyoy ayba ogiyaanee?
8 Haggaazoy PHauloosi ay keena xoqqu oottidi xeelliyoobee? I Yihoowayyoonne tumaa siyiyaageetuyyo ‘aylledan’ oottanau eeno giis. (Roo. 12:11; 1 Qor. 9:19) Nuuni Xoossaa Qaalaa asaa tamaarissanau aawatettaa ekkiyo wode, giishin Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyo wode, gubaaꞌe shiiquwan woy So Asaa Goynuwaa wode, tamaarissiyo uraara gayttidaagan nuuyyo deꞌiya aawatettaa xoqqu ootti xeelliyoo? Geella Geeshsha Maxaafaa ubbatoo xannaꞌissiyoogaa keehi deexxiyaabadan qoppana danddayoos. Hegau darotoo nu allaalliyau peeshshiyo wodiyaa harata maaddanau goꞌettana koshshiyoogee tuma. SHin hegee Yesuusi, “Ekkiyaagaappe immiyaagee anjjettidaagaa woykko ufayttiyaagaa” giidoogaara moggennee? (Oos. 20:35) Nuuni harata atotettaa ogiyaa tamaarissiyoogee hara ay oosuwaaninne demmana danddayenna ufayssaa demmanaadan maaddees.
9, 10. (a) Kiphata gidiyoogaa giyoogee allaxxanaunne asaara ufayssiya wodiyaa aattanau danddayokko giyoogee? Qonccissa. (b) Issi cimay minttettiyaagaanne asay akko shiiqanau yashshennaagaa gidanaadan maaddiyaabi aybee?
9 Kiphata gidiyoogee hara asaara ufayssiya wodiyaa aattana danddayokko giyoogaa gidenna. Yesuusi tamaarissiyoogaa xallau gidennan, allaxxanaunne haratuura loꞌꞌo dabbotaa medhanau wodiyaa goꞌettiyoogan polo leemiso gidiis. (Luq. 5:27-29; Yoh. 12:1, 2) Kiphata gidiyoogee nuuni ubbatoo somꞌꞌuwaa tukkana bessees giyoogaa gidenna. Yesuusi pashkka asa gidennaakko, asay akko shiiqennaagee tuma. Naatikka akko shiiqanau yayyibookkona. (Mar. 10:13-16) Nuuni Yesuusa leemisuwaa waati kaallana danddayiyoo?
10 Issi ishay issi gubaaꞌiyaa cimaabaa hagaadan giis: “I ba huuphe kaalliyo maaray xoqqa; shin haratuppe polotettaa mule naagenna.” Nebaakka asay hegaadan gaana danddayii? Haratuppe eta abbiyaa keenaa naagiyoogee bessiyaaba. Leemisuwau, yelidaageeti naatussi bessiya hoolliyaa kessidi hegau gakkanaadan maaddiyo wode, naati hegaa poloosona. Gubaaꞌe cimatikka hegaadan, gubaaꞌiyan deꞌiyaageeti ayyaanaaban diccanaadan minttettananne hegaa waati polanaakko yootana danddayoosona. Hegaa bollikka, issi gubaaꞌe cimay ba hanotaa bessiyaagaadan xeelliyo wode, siiqiyaagaanne minttettiyaagaa gidees. (Roo. 12:3) Issi michiyaa hagaadan gaasu: “Issi cimay ubbabaa kaassadan xeellanaadan koyikke. SHin, i ubbatoo pashkki gaana xayikko, akko shiiqiyoogee metees.” Haranniya qassi, issi issi cimati “somꞌꞌuwaa keehi tukkiyaageeta gidiyo gishshau, daro yashshiyaageeta gidana danddayiyoobadan” qoppiyoogaa yootaasu. Kiristtaaneti ubbay “ufayttiya Xoossaa” Yihoowayyo goynniyoogan kumetta hanotan ufayttennaadan oottanau cimati mule koyokkona.—1 Xim. 1:11, NW.
Gubaaꞌiyan Aawatettaa Ekkiyoogaa
11. Gubaaꞌiyan aawatettaa ekkanau ‘baaxetiyoogaa’ giyoogee woygiyoogee?
11 PHauloosi gubaaꞌiyan deꞌiya attumaageeti aawatettaa ekkanau baaxetanaadan minttettidoy, issi uri gitatanau amottiyo amuwaa polanaadan minttettanaassa gidenna. Hegaappe i, “Ooninne woosa keettaa kaalettiyaagaa gidanau koyikko [“baaxetikko,” NW], lo77obaa amottiis” yaagidi xaafiis. (1 Xim. 3:1, 4) ‘Baaxetiyoogee’ Kiristtaane attuma asati bantta ishanttussi oottanau koshshiya ayyaanaa eeshshata dichana mala minni oottanau keehi amottiyoogaa bessees. Issi ishay xammaqettoosappe guuxxiis giishin issi laytta gidikko, qassi 1 Ximootiyoosa 3:8-13n qonccida, Geeshsha Maxaafay gubaaꞌiyau oottiyaageeta xeelliyaagan yootiyo gidaa koshshiyaagaa keenaa kunttikko, sunttettanau danddayees. Paydo 8y “woosa keettan oottiyaageeti cinccata woykko kiphata” gidana koshshiyoogaa yootiyoogaa akeeka.
12, 13. Yelaga ishati aawatetta ekkanau baaxetana danddayiyo ogeta qonccissa.
12 Neeni layttay laatamaa heera gidido xammaqettida kiphata ishee? Neeni baaxetana danddayiyo daro ogee dees. Issi ogee kaseegaappe loyttada haggaaziyoogaa. Neeni ubba ishanttuura haggaaziyoogee ufayssiyo asee? Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyo ura demmanau baaxetay? Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyo wode, gubaaꞌe shiiqotun imettiya zoriyaadan xannaꞌissikko, neeni kaseegaappe loyttada tamaarissiyaagaa gidaasa. Hegaa bollikka, Yihoowa ogiyaa tamaariya urau qarettiyoogaa tamaaraasa. Neeni xannaꞌissiyo uri laamettana koshshiyoogaa akeekiyo wode, i Geeshsha Maxaafaa baaso siraataa oosuwan peeshshanaadan, danddayaaninne akeekan maaddiyoogaa tamaaraasa.
13 Yelaga ishanttoo, gubaaꞌiyan deꞌiya cimidaageeta koshshiyaaban aybiininne maaddanau giigi uttidaageeta gidana danddayeeta. Kawotettaa Addaraashay geeshshanne maankkatidaagaa gidanaadan maaddiyoogan, i boolima gidanaadan koyiyoogaakka bessana danddayeeta. Intteyyo danddayettida ubbaban maaddanau eeno giyo wode, hegee intte intte oosuwan kiphata gidiyoogau naqaasha. Ximootiyoosaagaadan, gubaaꞌiyau koshshiyaabaa wozanappe qoppiyoogaa tamaarana danddayeeta.—Piliphphisiyuusa 2:19-22 nabbaba.
14. Gubaaꞌiyan oottanaadan yelagata ‘paaccana’ danddayiyoy ayba ogiyaanee?
14 Gubaaꞌe cimatoo, “iita wodallatetta amuwaappe” baqatanau baaxetiyaanne, “xillotettaa, ammanuwaa, siiqotettaanne sarotettaa” qassi hara loꞌꞌo eeshshaa minttidi kaalliya yelagata akeekidi etau oosuwaa immite. (2 Xim. 2:22) Eti gubaaꞌiyan oottanaadan oosuwaa immidi, aawatettaa poliyoogan eta ‘paaccana’ danddayettees; yaatiyoogan eta “dichchai asa ubbau qonccana” danddayees.—1 Xim. 3:10; 4:15.
Kiphata Gidiyoogaa Gubaaꞌiyaaninne Sooni Bessiyoogaa
15. Koyro Ximootiyoosa 5:1, 2 maaraadan, harata xoqqu oottidi xeelliyoogaa waatidi bessana danddayiyoo?
15 Kiphata gidiyoogee ishanttanne michontta bonchiyoogaa gujjees. PHauloosi Ximootiyoosa zorido zoriyan harata bonchana koshshiyoogaa xeelliyaagan yootiis. (1 Ximootiyoosa 5:1, 2 nabbaba.) Mattuman nuuppe dummatiyaageetuura gayttidaagan hegee keehippe koshshiyaaba. Iyyoobi maccaasaa, ubba qassi ba machiyo bonchido hanotay nuuni kaallana bessiya loꞌꞌo leemiso. I hara maccaasaa xeellidi amottennaadan ubbatoo keehi baaxetiis. (Iyy. 31:1) Ishanttanne michontta xoqqu oottidi xeelliyoogee eta lambbechennaadan woy eti nuukko shiiqiyoogaa dosenna mala oottiyaabaa polennaadan diggees. Ekkanaunne gelanau koyidi issippe wodiyaa aattiyo wode, issoy issuwaa bonchiyoogee keehippe koshshiyaaba. Kiphata Kiristtaane gidida uri mattuman baappe dummatiya ura koshshaa coo denttettenna.—Lee. 12:22.
16. Alamiyan deꞌiya issi issi asay azinaanne aawaa xeelliyo hanotaa Geeshsha Maxaafay a maataabaa yootiyoogaara geeddarssa.
16 Xoossay so asaayyo immido higgiyaa nuuni xeelliyo ogiyankka ubbatoo akeekancha gidana koshshees. Seexaanaa alamee azinaanne aawaa maataa asay karanaadan oottees. Wodiyaa aattiyoobati so asau huuphe gidida ura toochananne karana bessiyo asa milatissiyoogan asay ufayttees. SHin Geeshsha Maxaafay azinaa “ba maccaaseeyyo huuphe” yaagiyoogan ayyo gita aawatettaa immees.—Efi. 5:23; 1 Qor. 11:3.
17. Nuuni so asaa goynuwan nuuppe koyettiyaabaa poliyoogee nu aawatettaa xoqqu oottidi xeelliyoogaa waatidi bessiyaakko qonccissa.
17 Azinay aquwaaban so asau koshshiyaabaa kunttana danddayees. SHin i ayyaanaaban so asaa kaalettana xayikko, akeekaynne aadhida eratettay baayyo paccidoogaa bessees. (Zaa. 6:6, 7) Hegaa gishshau, neeni so asau huuphenne gubaaꞌiyan oottanau baaxetiyaagaa gidikko, ‘naati neeyyo azazettiyoogaanne bonchiyoogaa, qassi ne keettaa bessiyaagaadan ayssanau danddayiyaagaa gidanau bessiyoogaa’ 1 Ximootiyoosa 3:4y yootees. Hegaa xeelliyaagan ‘So asaa xinaatiyaa ubbatoo xannaꞌanau wodiyaa bazziyaanaa?’ yaagada nena oycha. Kiristtaane gidida issi issi machoti bantta azinay ayyaanaaban kaalettanaadan woossana koshshiis. Ubba azinati he maataa xoqqu oottidi xeellana bessees. Kiristtaane machiyaa So Asaa Goynuwaa giigissuwaa kaafananne hegee ushachanaadan ba azinaara hashetana koshshiyoogee qoncce.
18. Kiphata gidiyoogaa naati waatidi tamaarana danddayiyoonaa?
18 Deꞌuwan keehippe koshshiyaaban bantta xeelaa wottanaadan naatussikka zoree imettiis. (Era. 12:1) Naati bantta layttaadaaninne bantta abbiyaadan son koshshiyaabaa poliyoogan, minni oottiyoogaa tamaariyoogee qohiyaaba gidenna. (Zil. 3:27) Kawuwaa Daawiti naatettan, loꞌꞌo henttancha gidiyoogaa tamaariis. I yettancha gidiyoogaanne muuziqaa giigissiyoogaakka tamaariis; he eray i Israaꞌeele kawuwaayyo oottanaadan maaddiis. (1 Sam. 16:11, 12, 18-21) Daawiti naatettan kaaꞌidi diccidoogee sirissenna; shin i guyyeppe Yihoowa sabbanau goꞌettido, maaddiya erakka he wode tamaariis. Henttancha gididi eridobay i Israaꞌeele asaa danddayan kaalettanaadan maaddiis. Yelagatoo, inttena Medhidaagaayyo oottanaunne sinttappe aawatettaa ekkanau giigettanaadan maaddiya ay hiillaa tamaariiddi deꞌeetii?
Ubbatoo Bessiyaagaadan Haniyoogaa
19, 20. Ne hanotaunne ne goynuwau neeyyo ay mala bessiya xeelay deꞌanaadan murttadii?
19 Likkiyaappe aattidi kiphata gidiyoogaappe, nuuni ubbay nu hanotaa bessiyaagaadan xeellanau baaxetana danddayoos. Nuuni “keehi daro xillo” gidanau koyokko. (Era. 7:16) Bessiyaagaadan haniyoogeenne pashkki giyoogee son, ooso sohuwan, woykko Kiristtaane ishatuuranne michotuura deꞌiya gaytotettan merettiya yiilloyiyaabaa giigissanau maaddana danddayees. Son deꞌiya ubbay so giddo sarotettaanne woppaa moorenna mala, toochiyaageeta gidennaadan naagettanau koyoosona. Gubaaꞌiyan deꞌiya ubbay tamaarissiyoobaaninne haasayiyooban ubbatoo minttettiyaageeta gidiyoogan miicci kaaꞌiyoogaanne issippe ufayssiya wodiyaa aattiyoogaa tamaarana danddayoosona.—2 Qor. 13:10; Efi. 4:29.
20 Yihoowanne a higgiyaa xoqqu oottidi xeellenna alamiyan deꞌoos. Hegaappe dumma hanotan, Yihoowa asay bantta Xoossau azazettiyoogaanne ammanettiyoogaa keehi xoqqu oottidi xeelloosona. Yihoowayyo ‘bessiyaagaadan’ goynniya daro asaa maabaraa yame gidiyoogee keehi ufayssiyaaba! Nu deꞌuwaanne nu goynuwaa ubbatoo xoqqu oottidi xeellanau murttidaageeta gidoos.
[Tohossa qofaa]
a “Nuuni Xoossau aqiyoogan, kiphata gidiyoogan, woppu giidinne sarotettan deꞌana mala, . . . kawotuyyoonne sunttatettay deꞌiyo ubbatuyyo, Xoossaa oychanau, woossanau, gaannatanaunne galatanau bessiyoogaa ubbabaappe kasetada taani nena erissays.”
Woygada Zaaruutii?
• Alamiyan deꞌiya asay deꞌuwaa xaasayidi xeelliyoogaa nuuni eqettana koshshiyoy aybissee?
• Nu haggaazuwaa xoqqu oottidi xeelliyaageeta gidikkonne, ufayttiyaageeta gidana danddayiyoy ayba ogiyaanee?
• Aawatettaa ekkiyoogau nuussi deꞌiya xeelay nuuni kiphatakko woy kiphata gidanaakko waatidi bessii?
• Nu ishanttanne nu soo asaa bonchiyoogee xoqqu oottidi xeelliyooba gididoy aybissakko qonccissa.
[Sinttaa 14n deꞌiya misiliyaa qonccissuwaa]
Issi azinay ba soo asau aquwaabaanne ayyaanaabaa kunttana koshshees