Yihooway Tana Gakkiya Shaaho

“Israa7eelatu giddon ne laatainne nena gakkiya shaahoi tana.”—QOO. 18:20.

1, 2. (a) Biittaa laattiyoogaa xeelliyaagan Leewata gakkiya shaahoy aybee? (b) Yihooway Leewatussi yootido, ammanettanaadan oottiyaabay aybee?

ISRAAꞌEELATI Hidootaa Biittaappe dariya baggaa xooni simmin, Yaasu asau biittaa saaman shaakkiyoogan xeelaa wottiis. I Qeese Ubbatu Halaqaa Elꞌꞌaazaraaranne zaretu halaqatuura he oosuwaa oottiis. (Qoo. 34:13-29) Leewatussi hara zaretuugaadan laata biittay imettenna. (Yaa. 14:1-5) Hidootaa Biittan Leewatussi laati woy shaahoy baynnay aybissee? Eta aggibayido gishshataassee?

² Yihooway Leewatussi odidobaappe hegau zaaruwaa demmoos. Eta aggibayibeennaagaa qonccissanau Yihooway, “Israa7eelatu giddon ne laatainne nena gakkiya shaahoi tana” yaagiis. (Qoo. 18:20) “Nena gakkiya shaahoi tana” giyaagee keehi ammanettanaadan oottiyaaba! Yihooway hegaa inttessi giidaba gidiyaakko, inttessi aybi siyettanee? ‘Taani, Ubbaa Danddayiya Xoossay hegaa mala ammanettanaadan oottiyaabaa yootana bessiyo asee?’ giidi koyro qoppana danddayeeta. ‘Issi polo gidenna Kiristtaaniyau ha wodiyan Yihooway a gakkiya shaaho gidana danddayii?’ giidikka qoppana danddayeeta. Ha oyshati inttenanne intte siiqiyoogeeta qofissiya oysha. Hegaa gishshau, Xoossay yootido he qofay woygiyoogaakko ane beꞌoos. Hegee, Yihooway ha wodiyan deꞌiya Kiristtaanetuyyo gakkiya shaaho gidana danddayiyoy ayba ogiyaanakko nuuni akeekanaadan maaddees. Intte saluwaa biyo hidootay deꞌiyoogeeta gidin woy gannate gidiya saꞌan deꞌanau hidootiyaageeta gidin, i inttena gakkiya shaaho gidana danddayees.

Leewati Huuphe Xekkan Yihoowa Banttana Gakkiya SHaaho Oottidosona

3. Xoossay Leewata ba oosuwau ekkanaappe kase hegaara gayttidaagan polettidabay aybee?

³ Yihooway Israaꞌeelatuyyo Higgiyaa immanaappe kase, so asau huuphe gididaageeti qeesedan oottidosona. Xoossay Higgiyaa immido wode, kumetta wodiyau qeese gididi oottiyaageetinne eta maaddiyaageeti Leewa zariyaappe sunttettanaadan oottiis. Hegee hanidoy ayba ogiyaanee? Xoossay Gibxxetu bayra naata worido wode, Israaꞌeeletu bayra naata babaa oottidi dummayiyoogan, eta geeshshiis. Hegaappe simmin Xoossay, “Taani Israa7eelatu maccaasai baira yeliyo attuma naatu ubbaa gishshaa . . . Leewata ekkaas” yaagidi harabaa giigissidoogaa qonccissiis. Israaꞌeeletu bayra naatu qooday Leewatu qoodaappe darido gishshau, hegaa laggeyanau wozoy qanxxettiis. (Qoo. 3:11-13, 41, 46, 47) Yaatiyo gishshau, Leewati Israaꞌeele Xoossau oottiyo oosuwaa polana danddayidosona.

4, 5. (a) Leewatuyyo Xoossay eta gakkiya shaaho gididoy ayba ogiyaanee? (b) Xoossay Leewatussi koshshiyaabaa kunttidoy ayba ogiyaanee?

⁴ Yihooway Leewata ba oosuwau doorido wode, i eta gakkiya shaaho gididoy ayba ogiyaanee? Eta biittaa laatissiyoogaappe, aybippenne aadhiya ooso maataa etau immiis. “Eti qeese gididi GODAASSI oottiyo oosoi eta laata.” (Yaa. 18:7) Hegee eti hiyyeesanaadan oottibeennaagaa Qoodaabaa 18:20 yuushuwan deꞌiya qofay bessees. (Qoodaabaa 18:19, 21, 24 nabbaba.) ‘Israaꞌeelati GODAAYYO imodan immiyo asiratay, Leewati oottiyo oosuwaa gishshaa etau laatadan imettees.’ Israaꞌeelati banttau mokkidabaappenne yelettida mehiyaappe 10ppe issi kushiyaa Leewatussi immoosona. Leewati qassi, “ekkiyo imota ubbaappe lo77iyaagaa,” tammaappe issi kushiyaa qeesetu oosuwaa kaafanau immoosona.a (Qoo. 18:25-29) Israaꞌeela naati Xoossaayyo goynniyo sohuwan ayyo immiyo “geeshsha yarshsho” ubbay qeesetuyyo imettees. Yaatiyo gishshau, qeeseti Yihooway banttayyo koshshiyaabaa kunttiyoogaa ammananaadan oottiya loꞌꞌo gaasoy deꞌees.

⁵ Layttan layttan shiiqiyo geeshsha yaaꞌatu wode so asau koshshiyaabaanne eti ufayttanaadan oottiyaabaa kunttanau, tammaappe hara issi kushiyaa ekkidi baanaadan Muuse Higgee azazees. (Zaa. 14:22-27) Gidikkokka, laappuntta laappuntta layttan bonchiyo sambbatau heezzanttanne usuppuntta layttaa wurssettan, hiyyeesatanne Leewata maaddanau ha asirataa kataman shiishshoosona. Leewati hegaappe ekkiyoy aybissee? Etau Israaꞌeelen “laati bainna” gishshataassa.—Zaa. 14:28, 29.

6. Israaꞌeelen biittaa laatay Leewatuyyo imettibeennaba gidikko, eti awan deꞌiyoonaa?

⁶ ‘Leewatuyyo laata biitti imettibeennaba gidikko awan deꞌiyoonaa?’ giidi qoppana danddayeeta. Xoossay etau deꞌiyoosaa giigissiis. I 48 katamatanne eta hentta gadeta Leewatussi immiis. Hegeetu giddon baqati attiyo usuppun katamati deꞌoosona. (Qoo. 35:6-8) Yaatiyo gishshau, Leewati geeshsha sohuwan Xoossau oottenna wode, eti deꞌiyo katamati deꞌoosona. Yihooway baassi wozanappe oottiyaageetussi koshshiyaabaa palahissidi immees. Leewa zaretuyyo koshshiyaabaa kunttanau Yihoowau koshshaynne wolqqay deꞌiyoogaa ammanettiyoogan, a banttana gakkiya shaaho oottana danddayiyoogee qoncce.

7. Leewati Yihoowa banttana gakkiya shaaho oottanau aybi koshshidee?

⁷ Asirataa ehibeenna Israaꞌeele asi qaxxayettanaadan yootiyaabi Higgiyan baawa. Asay asirataa immiyoogaa sheneho giyo wode, qeesetinne Leewati qohettoosona. Nahimiyaa wode hegaa malabay haniis. Hegaappe denddidaagan, Leewati bantta oosuwaa aggibayidi goshshau baana koshshiis. (Nahimiyaa 13:10 nabbaba.) Leewa zaretuyyo koshshiyaabay kumiyoogee Israaꞌeelati ayyaanaaban tishsha gidiyoogaara gayttidaba gidiyoogee qoncce. Hegaa bollikka, qeesetinne Leewati Yihoowaninne i banttau koshshiyaabaa kunttiyo ogiyan ammanana koshshiis.

Leewati Huuphe Xekkan Yihoowa Banttana Gakkiya SHaaho Oottidosona

8. Leewa zare gidida Asaafa gakkida qohuwaa qonccissa.

⁸ Leewa zareti ubbay Yihoowa banttana gakkiya shaaho oottana koshshiis. Gidikkokka, Leewati huuphe xekkan Yihoowau aqidoogaanne an ammanettiyoogaa bessanau, “GODAI tana gakkida saama” giya qofaa goꞌettidoogee akeekana bessiyaaba. (Zil. 3:24) Hegaadan oottida Leewatuppe issoy mazamuriyaa giigissiyaagaanne yexxiyaagaa. I Kawuwaa Daawita wode mazamuriyaa yexxiyaageeta kaalettiya, Leewa zare gidida Asaafa yara gidana danddayikkonne, a Asaafa giidi xeegoos. (1 Odi. 6:31-43) Asaafi (woykko a zerettatuppe issoy) akeekanau metootidoogaa Mazamure 73y yootees. Ishaluwan deꞌiya iitata qanaatidi, “Taani ta wozanaa geeshsha oottidoogeenne taani ta xillotettaa bessanau ta kushiyaa meecettidoogee tumuppe mela” yaagiis. I ba haggaaziyo maataa xoqqu oottidi xeelliyoogaa aggidaba milatees; Yihooway bana gakkiya shaaho gidiyoogaa nashshiyoogaa aggiis. I “Xoossaa geeshsha sohuwaa” gelana gakkanaashin ayyaanaaban qohettiis.—Maz. 73:2, 3, 12, 13, 17.

9, 10. Asaafi Xoossay ‘merinau tana gakkiya saama’ gaana danddayidoy aybissee?

⁹ Asaafi geeshsha sohuwaa biido wode hanotata Xoossaagaadan xeelliyoogaa doommiis. Inttenakka hegaa malabay gakkennan aggenna. Geella issi wode, ayyaanaaban intteyyo deꞌiya maatan xeelaa wottiyoogaa aggibayidi, asatettan intteyyo paccidaban xeelaa wottiyoogaa doommennan aggekketa. SHin Xoossaa Qaalaa xannaꞌiyoogaaninne Kiristtaane shiiqotun beettiyoogan hanotata Yihoowagaadan xeellideta. Asaafi wurssettan iitata gakkiyaabaa akeekiis. I ba saamaa qoppiis; qassi Yihooway a ushacha kushiyaa oyqqidi a kaalettiyoogaa akeekiis. Yaatiyo gishshau, Asaafi Yihoowayyo, “Taani neeppe attin, sa7an harabaa aibanne amottikke” yaagiis. (Maz.73:23, 25) Yaagi simmidi, Xoossay bana gakkiya saama gidiyoogaa yootiis. (Mazamure 73:26 nabbaba.) Mazamuraawiyaa ‘wolqqaynne wozanay daafurana danddayiyaaba’ gidikkokka, Xoossay ‘merinau a gakkiya saama.’ Yihooway ba dabbodan a hassayanaagaa mazamuraawee ammanettiis. I ammanettidi oottiyoobaa Xoossay dogenna. (Era. 7:1) Hegee Asaafa ay keena minttettideeshsha! I, “SHin taassa gidikko, taani Xoossaa matan de7iyoogee taayyo lo77o. Taani Ubbaa Haariya GODAA taayyo baqata attiyo soho oottaas” yaagidi yexxiis.—Maz. 73:28.

¹⁰ Asaafi Yihoowa bana gakkiya shaaho oottiyoogee, i Leewa zare gidiyoogan asatettau koshshiyaabaa demmiyoogaappe aadhiyaabaa gujjees. I yootidobau waanna qofay au deꞌiya haggaazo maataabaanne i Ubbaappe Xoqqiya Xoossaa Yihoowaara medhido dabbotaabaa. (Yaaq. 2:21-23) He dabbotaa naagidi deꞌanau, mazamuraawee ubbatoo Yihoowa ammananaunne an ammanettanau koshshiis. Asaafi Xoossay kessido maaraa naagidi deꞌiyaaba gidikko, i deꞌiyo duussay wurssettan anjjuwaa demissanaagaa ammanettana koshshees. Inttekka Ubbaa Danddayiya Xoossan hegaadan ammanettana danddayeeta.

11. Ermmaasi oychido oyshay aybee, qassi Xoossay hegaa ayba ogiyan zaaridee?

¹¹ Yihooway bana gakkiya saama gidiyoogaa akeekida Leewa zaree haray hananabaa yootiya Ermmaasa. I hegaadan giidoy aybissakko ane beꞌoos. Ermmaasi Yerusalaame matan deꞌiya, Leewatu kataman Anatootan deꞌiis. (Erm. 1:1) Xilloti metootiyo wode iitati ishalidi deꞌiyoy aybissakko, issi wode Ermmaasi akeekanau metootiis. (Erm. 12:1) Ermmaasi Yerusalaameeninne Yihudan hanettiyaabaa beꞌidi, hegaa xeelliyaagan amassaliis. Yihooway xillo gidiyoogaa Ermmaasi erees. Ayyaanay denttettin, hegaappe simmin Ermmaasi yootido hiraagaynne Yihooway hegaa polido ogee Ermmaasa oyshau bessiya zaaro gidiis. Ishaluwan deꞌiya iitati Yihoowa akeekissuwaa siyennan ixxidi xayiyo wode, a azazuwaa azazettiyaageeti ‘bantta shemppuwaa ashshidosona’; hegee Xoossay yootido hiraagaara moggiya ogiyan polettiis.—Erm. 21:9.

12, 13. (a) Ermmaasi “GODAI tana gakkiya saama” gaanaadan denttettiday aybee, Ermmaasau deꞌiya xeelay aybee? (b) Israaꞌeela zare ubbay hidootan naagana koshshidoy aybissee?

¹² Ermmaasi mela aattida Yihudaa biittaa guyyeppe beꞌido wode, ayyo xuman hemettiyaabadan siyettiis. Hegee, Yihooway a “beni aidekko haiqqida asadan” oottiis giyoogaa mala. (Zil. 1:1, 16; 3:6) Iita gidida deree saluwan deꞌiya bantta Aawaakko simmanaadan Ermmaasi yootiis; shin Xoossay Yerusalaameenne Yihuday xayanaadan oottiyoogaa keena, eta iitatettay dariis. Ermmaasi mooribeennaba gidikkokka, hegee i azzananaadan oottiis. Hananabaa yootiyaagee waayettiiddi deꞌiyo wodekka, Xoossaa maarotaa hassayiis. I, “Nuuni xayibookko” yaagiis. Yihoowa maarotay ubbatoo ooratta gidiyoogee qoncce! Ermmaasi “GODAI tana gakkiya saama” yaagidoy he wode. I hananabaa yootiyaagaa gididi Yihoowayyo oottiyoogaa aggibeenna.—Ermmaasa Zilaassaa 3:22-24 nabbaba.

¹³ Israaꞌeeleti 70 layttau omoodettidi biidosan deꞌana. Eta biittay baysa gidana. (Erm. 25:11) SHin Ermmaasi, “GODAI tana gakkiya saama” giidoogee i Xoossaa maarotan ammanettiyoogaa qonccissiis; qassi hegee i Xoossaa ‘hidootan naaganaadan’ oottiis. Israaꞌeele zare ubbaa laata biittay xayiis; yaatiyo gishshau, eti Ermmaasaagaadan Xoossaa hidootan naagana koshshiis. Eti hidootaa wottana danddayiyoy Yihoowa xallaana. Xoossaa asay 70 layttaappe simmin, bantta biitti simmidi, yan ayyo oottiyo maataa demmidosona.—2 Odi. 36:20-23.

Haratikka Yihoowa Banttana Gakkiya SHaaho Oottana Danddayoosona

14, 15. Yihoowa bana gakkiya saama oottida, Leewa zare gidenna uri oonee, qassi i hegaadan oottidoy aybissee?

¹⁴ Asaafinne Ermmaasi Leewa zare; shin Yihoowayyo oottiyo maataa demmana danddayiyay Leewa zaretu xallee? Akkay! Israaꞌeele kawo gidanau deꞌiya, yelagay Daawiti, ‘paxa deꞌishin bana gakkiya saamay’ Xoossaa gidiyoogaa yootiis. (Mazamure 142:1, 5 nabbaba.) Daawiti ha mazamuriyaa giigissido wode deꞌiyoy kawo keettaana woy qassi ba soona gidenna. I he wode ba morkketuppe qosettidi gonggoluwan deꞌees. Guuxxiis giishin naaꞌꞌutoo, Daawiti gonggoluwan qosettiis; issoy Adulaama mataana gidishin haray qassi Enggaada bazzuwaana. I Mazamure 142 giigissidoy he gonggolotuppe issuwaana gidennan aggenna.

¹⁵ Hegaadaana gidikko, Daawita woranau yedettiyay Kawuwaa Saaꞌoola. He wode Daawiti baqatidi, baanau metiya sohuwan deꞌiya gonggoluwaa biis. (1 Sam. 22:1, 4) Ha haaho heeran, Daawiti qohettennaadan naagiyaanne minttettiya laggee ba miyyiyan baynnabadan qoppennan aggenna. (Maz. 142:4) Daawiti Xoossaa woossidoy he wode.

16, 17. (a) Daawiti maaddiyaabi baynnabadan qoppanaadan oottidabati aybee? (b) Daawiti maaduwaa oona oychana danddayii?

¹⁶ Daawiti Mazamure 142 giigissido wode, i Saaꞌoolappe baqatiyoogaa erennan a maaddida Qeesetu Halaqaa Abimeleka gakkidabaa siyennan aggenna. Iita Kawuwaa Saaꞌooli Abimelekanne a soo asa woriis. (1 Sam. 22:11, 18, 19) Daawiti eta hayquwau oyshettiyay bana giidi qoppiis. Bana maaddida qeesiyaa woridabadan au siyettiis. Inttena Daawitaagaa mala hanotay gakkiyaakko, inttiyo aagaadan siyettanee? Saaꞌooli a aggennan yedettin shemppi ekkiyoosaa xayidoogee Daawita unꞌꞌuwaa yaa gujjiis.

¹⁷ Sinttappe kawo gidanaadan Daawita tiyida, hananabaa yootiya Sameeli hegaappe simmin takkennan hayqqiis. (1 Sam. 25:1) Hegeekka Daawiti maaddiyaabi baynnabadan qoppanaadan oottennan aggenna. Gidikkokka, Daawiti maaduwaa oona oychana danddayiyaakko erees. Yihoowa oychana danddayees. Daawitayyo Leewatuugaa mala haggaazo maatay baawa; shin i hara oosuwaa oottanaadan, giishin sinttappe Xoossaa asaa haariya kawo gidanaadan tiyettiis. (1 Sam. 16:1, 13) Yaatiyo gishshau, Daawiti ba wozanaabaa Yihoowayyo yootiis; qassi ubbatoo Xoossaa kaaletuwaa koyiis. Inttekka Xoossaa oosuwaa minnidi oottiyo wode, A inttena gakkiya shaahonne baqati attiyoosa oottana danddayeeta; qassi hegaadan oottana koshshees.

18. Ha huuphe yohuwan beꞌido asati Yihoowa banttana gakkiya shaaho oottidoogaa waatidi bessidonaa?

¹⁸ Hanno gakkanau beꞌido asati, Yihoowa banttana gakkiya shaaho oottidoy a oosuwaa eeno giidi oottiyoogaana. Xoossaa oosuwaa oottiyo wode banttau koshshiyaabaa i kunttanaagaa ammanettidosona. Leewatinne Daawita mala, Israaꞌeelen deꞌiya hara zareti Xoossaa banttana gakkiya shaaho oottana danddayoosona. Intte etaagaadan Yihoowa inttena gakkiya shaaho oottana danddayiyoy ayba ogiyaanee? Hegaa kaalliya huuphe yohuwan beꞌana.

[Tohossa qofaa]

Woygada Zaaruutii?

• Yihooway Leewatussi eta gakkiya shaaho gididoy ayba ogiyaanee?

• Asaafi, Ermmaasinne Daawiti Yihooway eta gakkiya shaaho gidiyoogaa bessiyaabaa ay oottidonaa?

• Xoossay nena gakkiya shaaho gidanaadan neeyyo ayba eeshshay koshshii?

[Sinttaa 11n deꞌiya misiliyaa qonccissuwaa]

Leewatussi laata biitti imettibeenna. Yihoowayyo oottiyo gita maatay etau deꞌiyo gishshau, eta gakkiya shaahoy Yihoowa

[Sinttaa 10n deꞌiya misiliyaa qonccissuwaa]

Yihooway qeesetuyyoonne Leewatuyyo eta gakkiya shaaho gididoy ayba ogiyaanee?

[Sinttaa 12n deꞌiya misiliyaa qonccissuwaa]

Asaafi ubbatoo Yihoowa bana gakkiya shaaho oottanaadan maaddiday aybee?