Zakkaariyaasa Ajjuutay Nena Waati Maaddii?
“Taakko simmite; qassi taanikka inttekko simmana.”—ZAK. 1:3.
1-3. (a) Zakkaariyaasi hananabaa yootiyoogaa doommido wode, Yihoowa asaa hanotay ay malee? (b) Yihooway ba asay ‘baakko simmanaadan’ oychidoy aybissee?
XAAXETTI uttida paalliya maxaafaa, keeshiyan qumꞌꞌetta uttida maccaasiyoonne qoolliyaa qefiyaa malan carkkuwan xoqqasan paalliya naaꞌꞌu maccaasata; he maalaalissiya misilee Zakkaariyaasa maxaafan deꞌees. (Zak. 5:1, 7-9) Yihooway he maalaalissiya ajjuutaa hananabaa yootiyaagee beꞌanaadan oottidoy aybissee? He wode Israaꞌeelatu hanotay ay malee? Zakkaariyaasi beꞌido he ajjuutay ha wodiyan nuna waati maaddii?
2 Yihoowayyo banttana geppida asati 537n K.K. keehi ufayttidosona. Eti 70 layttawu omoodetti simmidi, Baabilooneppe laꞌa kiyidosona. Eti koyro keehi ufayttidi, Yerusalaamen tumu goynuwaa zaarettidi essanawu oottiyoogaa doommidosona. Beeta maqidasiyaa baasoy 536n K.K. baasettiis. He wode asay “keehippe wocamiyo gishshau, eta wocamaikka haahosan siyettees.” (Izi. 3:10-13) SHin, eti keexxennaadan digganawu eqettiyaageeti kaseegaappe yaa wolqqaamidosona. Asay daro metoynne waayee gakkin hidootaa qanxxidi, beeta maqidasiyaa keexxiyoogaa aggiis; qassi eti bantta keettaa keexxiyoogaannne bantta gadiyaa goyiyoogaa doommidosona. Tammanne usuppun layttappe guyyiyankka, Yihoowa beeta maqidasee oosetti wuribeenna. Xoossaa asay Yihoowakko simmanaadaaninne bantta koyiyoobaa kaseyiyoogaa agganaadan etawu hassayissoy koshshiis. Yihooway eti baakko simmanaadan, kaseegaadan xalanaadaaninne kumetta wozanaappe baayyo goynnanaadan koyiis.
3 Ba asay Baabiloona omooduwaappe kiyido waanna gaasuwaa hassayanaadan maaddanawu Xoossay i kiittin hananabaa yootiya Zakkaariyaasa 520n K.K. kiittiis. “Yihooway Hassayiis” giya Zakkaariyaasa sunttay tuma gidida issibaa hassayanaadan oottennan aggenna. Ashshiya Yihoowa eti dogikkokka, Xoossay ba asaa haꞌꞌikka hassayiis. (Zakkaariyaasa 1:3, 4 nabbaba.) I eti tumu goynuwaa zaarettidi essanaadan eta maaddanaagaa siiquwan yootiis; shin shaahettida wozanan awu goynniyoogaa coꞌꞌu gi xeellennaagaakka mintti yootiis. Zakkaariyaasi beꞌido usuppunttanne laappuntta ajjuutaa baggaara Yihooway eta waati denttettidaakko ane beꞌoos. Qassi, hegaappe ha wodiyan nuuni ay tamaarana danddayiyoo?
WUUQQIYAAGEETA XOOSSAY QAXXAYIYO QIXAATIYAA
4. Zakkaariyaasi ba usuppuntta ajjuutan ay beꞌidee, qassi he xaattan naaꞌꞌu baggankka xaafettidoy aybissee? (Doomettan deꞌiya misile 1 xeella.)
4 Zakkaariyaasa shemppo 5y meeze gidenna ajjuutan doommees. (Zakkaariyaasa 5:1, 2 nabbaba.) Zakkaariyaasi zananay 9 meetire gidiyoonne gomppay 4.5 meetire gidiyo carkkuwan paalliya xaatta maxaafaa beꞌiis! Hegee birshshettibeenna; qassi nabbabettanawu giigi uttiis. He xaattan naaꞌꞌu baggankka pirddaa kiitay deꞌees. (Zak. 5:3) Beni wode, asay xaatta maxaafan darotoo issi bagga xallan xaafees; shin ha xaatta maxaafan odettidabay keehi koshshiyaaba gidiyo gishshawu naaꞌꞌu baggankka xaafettiis.
Kiristtaaneti ayba ogiyankka wuuqqana bessenna (Mentto 5-7 xeella)
5, 6. Wuuqqiyoogaa Yihooway waati xeellii?
5 Zakkaariyaasa 5:3, 4 nabbaba. Ubba asay Yihoowan oyshettikko, a sunttan xeegetiya a asay keehi oyshettana bessees. Xoossaa siiqiyaageeti wuuqqiyoogee ‘bantta Xoossaa sunttay cayettanaadan’ oottiyoogaa eroosona. (Lee. 30:8, 9) Kaysuwaa qofay ayba gidikkonne woy hanotaadan a qaxxayennan aggana danddayikkonne, kaysoy yaaretiyoogaa Xoossaappe aattidi xeelliis. I Xoossaa Higgiyaa xaasayidi xeellees, qassi Yihoowanne a sunttaa koshshennaba giidi karees.
6 Zakkaariyaasa 5:3, 4y ‘qanggettay kaysuwaa soo gelanaagaanne yan deꞌiiddi he keettaa xayssanaagaa’ yootiyoogaa akeekadii? Hegaa gishshawu, Yihooway ba asaa giddon oosettiya nagaraa qoncciyaa kesseesinne pirddees. Issi uri wuuqqidi ba oottidobaa polisiyaappe, ootissiyaageetuppe, cimatuppe, woy yelidaageetuppe qosana danddayikkonne, Yihoowappe qosana danddayenna. (Ibr. 4:13) Ubbaban ammanettidi deꞌiyoogaa akeekiya asaara deꞌiyoogee keehi ufayssiyaaba!—Ibr. 13:18.
7. Xaaxetti uttida paalliya maxaafan deꞌiya qanggettaappe waani attana danddayiyoo?
7 Ayba ogiyankka wuuqqiyoogee Yihoowa ufayssenna. Nuuni Yihooway kessido kandduwaa maaraa kaallidi, a sunttay aybiininne cayettennaadan oottiya deꞌuwaa deꞌiyoogaa bonchodan xeelloos. Yaatiyo gishshawu, nuuni Yihooway ba higgiyaa eriiddi kanttiyaageetu bolli pirddiyo pirddaappe aattana danddayoos.
“GALLASSI GALLASSI” NU QAALAADAN DEꞌIYOOGAA
8-10. (a) Caaqoy aybee? (b) Kawuwaa Sedeqiyaasi polennan aggido caaqoy aybee?
8 Xaaxetti uttida paalliya maxaafan xaafettida naaꞌꞌantto qofay ‘Xoossaa sunttan wordduwan caaqqiyaageetuyyo’ odettidabaa yootees. (Zak. 5:4) Caaqqiyoogee issibay tuma gidiyoogaa qonccissanawu yootiyooba woy issibaa oottanawu woy oottennan agganawu geliyo qaala.
9 Yihoowa sunttan caaqqiyoogee keehi wolqqaamaba. Wurssetta kawoy Yerusalaamen deꞌiya kawotaa araatan uttanawu hegaadan oottiis. Sedeqiyaasi Baabiloona kawuwawu ammanettidi deꞌanawu Yihoowan caaqqiis. SHin, Sedeqiyaasi ba caaquwaa polibeenna. Hegaa gishshawu, Yihooway hagaadan a bolli pirddiis: “Ta de7uwan caaqqais: Bana kawoyida kawuwaa maachchaa kanttido gishshaunne caaquwaa karido gishshau, he kawuwaa biittan, Baabiloonen [Sedeqiyaasi] haiqqana.”—Hiz. 17:16.
10 Kawuwaa Sedeqiyaasi Xoossaa sunttan caaqqido ba caaquwaa polanaadan Yihooway koyees. (2 Odi. 36:13) SHin, Sedeqiyaasi ba gelido qaalaa kanttidi Baabiloone aylletettaappe laꞌa kiyaanaadan Gibxxe kawoy maaddana mala oychiis. Gidoppe aattin, Gibxxe kawoy a maaddibeenna.—Hiz. 17:11-15, 17, 18.
11, 12. (a) Nuuni shiiqettido shiiqo ubbaappe aadhiyaagee aybee? (b) Nuuni nu huuphiyaa geppiyoogee galla galla deꞌuwan nuna waati maaddii?
11 Yihooway nuuni geliyo qaalaakka siyees. I nuuni shiiqettido shiiquwaa xoqqu ootti xeellees; qassi i nuna nashshanaadan nuuni hegaa polana bessees. (Maz. 76:11) Nuuni geliyo qaala ubbaappe aadhiyaagee, nu huuphiyaa Yihoowawu geppiyo wode gelido qaala. Geppiyoogee Yihoowawu wozanappe haggaazanawu geliyo qaala.
12 Nuuni geppido gefaa waati polana danddayiyoo? “Gallassi gallassi” nuna gita paaceekka guutta paaceekka gakkees. He paaciyaa gencciyoogan Yihoowaara nu dabbotay keehi mino gidiyoogaa bessoos. (Maz. 61:8) Leemisuwawu, ooso sohuwan woy timirtte keettan issi uri nena lambbeechiyoogaa doommikko waatuutee? Neeni hegaa eqettada, Yihoowawu azazettana koyiyoogaa bessuutee? (Lee. 23:26) Nuuni deꞌiyoy ammanuwan shaahettida keettan gidikko, nunaara deꞌiya ooninne nuugaadan baaxetenna wodekka, Kiristtaanetuppe koyettiya eeshshay deꞌiyoogeeta gidanaadan maaddana mala Yihoowa oychiyoo? Nuuni deꞌiyo hanotay ayba gidinkka, Yihoowa siiquwaa gishshawunne a kaaletuwaa gishshawu a galla galla galatiyoo? Galla galla Geeshsha Maxaafaa nabbabanawu wodiyaa bazziyoo? Nuuni nu huuphiyaa Yihoowayyo geppiyo wode hegaadan oottanawu qaalaa gelida. Hegee azazettiyoogaara gayttidaba. Nu kumetta wozanaappe Yihoowawu goynniyoogee nuuni a siiqiyoogaanne tumuppe awu geppidoogaa bessees. Nuuni coo meezetido gishshawu gidennan, wozanappe goynnoos. Nuuni gelido qaalaa naagiyoogee nuuyyo loꞌꞌo; nuuni ammanettiyoogee sinttappe woppaa demissees.—Zaa. 10:12, 13.
13. Zakkaariyaasi beꞌido usuppuntta ajjuutaappe ay tamaariyoo?
13 Zakkaariyaasi beꞌido usuppuntta ajjuutay Yihoowa siiqiyaageeti ayba ogiyankka wuuqqana bessennaagaa woy wordduwan caaqqana bessennaagaa akeekanaadan maaddiis. Israaꞌeelati polibeennabay deꞌshinkka, Yihooway etan hidootaa qanxxibeennaagaa nuuni akeekoos. Eti morkketun doodettido wode eta gakkida paaciyaa Yihooway akeekiis. I ba gelido qaalaa naagiyoogan nuussi leemiso; qassi nuuni nu gelido qaalaa naaganaadan i nuna maaddana. I maaddiyo issi ogee mata wode kumetta saꞌaappe iitatetta ubbaa xayssanaagawu hidootaa immiyoogaa. Zakkaariyaasi beꞌido kaalliya ajjuutay hidootan naagiyoobaa qonccissees.
YIHOOWAY IITATA XAYSSEES
14, 15. (a) Laappuntta ajjuutan, Zakkaariyaasi ay beꞌidee? (Doomettan deꞌiya misile 2 xeella.) (b) Keeshiyaa giddon deꞌiya maccaasiyaa aybaayyo leemisoo, kiitanchay he keeshiyaa qumꞌꞌidoy aybissee?
14 Zakkaariyaasi xaaxetti uttida paalliya maxaafaa beꞌi simmin, issi kiitanchay, “Be7a” yaagidi ayyo yootiis. Laappuntta ajjuutan aybi qonccanee? Zakkaariyaasi he wode “makkiyo keeshiyaa” beꞌiis. (Zakkaariyaasa 5:5-8 nabbaba.) Ha makkiyo guutta keeshee ‘irssaasiyaa giyo birataappe oosettida qumꞌꞌuwan qumꞌꞌettiis.’ Qumꞌꞌuwaa pogiyo wode, Zakkaariyaasi “issi maccaasiyaa keeshe giddon uttidaaro” beꞌiis. Kiitanchay he keeshiyaa giddon deꞌiya maccaasiyaa “Iitatettiyo” gidiyoogaa qonccissiis. Maccaasiyaa qashettosaappe kiyanawu baaxetiyoogaa beꞌidi Zakkaariyaasi ay keena yayyidaakko qoppa! Kiitanchay o guyye keeshiyan yeggiis; yeggidi keeshiyaa irssaasiyaa giyo birataappe oosettida qumꞌꞌuwan qumꞌꞌiis. Hegaa giyoogee woygiyoogee?
15 Ha ajjuutay Yihooway ba asaa giddon ay iitatettaanne coꞌꞌu gi xeellennaagaa qonccissees. Yihooway iitatettaa beꞌiyo wode, hegaa sohuwaara xayssana. (1 Qor. 5:13) Kiitanchay keeshiyaa irssaasiyaa giyo birataappe oosettida qumꞌꞌuwan sohuwaara qumꞌꞌiyo wode hegaa bessiis.
Yihooway tumu goynoy geeshsha gididi deꞌanaadan oottanawu qaalaa geliis (Mentto 16-18 xeella)
16. (a) Makkiyo keeshee waanishin Zakkaariyaasi beꞌidee? (Doomettan deꞌiya misile 3 xeella.) (b) He maccaasati bantta qefiyan makkiyo keeshiyaa awu efiidonaa?
16 Hegaappe simmin, qoolliyaagaa mala mino qefee deꞌiyo naaꞌꞌu maccaasati beettidosona. (Zakkaariyaasa 5:9-11 nabbaba.) He maccaasati keeshiyaa giddon deꞌiya maccaaseeppe keehi dumma! He maccaasati duge wodhidi “Iitatettiyo” geetettiyaara deꞌiyo keeshiyaa pude denttanawu bantta mino qefiyaa goꞌettidosona. Eti o awu efiyoonaa? Iitatettiyo “Baabiloone biitti” efiidi wottidosona. SHin, eti keeshiyaa Baabiloone biitti efiidoy aybissee?
17, 18. (a) Baabiloonee ‘Iitatetteeyyo’ ‘giiga soho’ gididoy aybissee? (b) Neeni ay oottanawu murttadii?
17 Zakkaariyaasa wodiyan deꞌiya Israaꞌeelatuyyo, Baabiloonee Iitatettiyo wottiyo bessiya soho. Zakkaariyaasinne a mala Ayhudati bantta wode Baabiloonee iitatettawu soho gidiyoogaa eroosona. Eti pokkobaynne eeqaa goynoy darido he kataman diccido gishshawu, galla galla he iita alamiyaa eqettanawu baaxetidosona. Yihooway tumu goynoy ubbatoo geeyanaadan oottiyoogaa ha ajjuutan qonccissidoogee keehi ufayssiyaaba!
18 SHin, he ajjuutay Ayhudati bantta goynoy ubbatoo geeyanaadan oottiyo aawatettay etawu deꞌiyoogaakka hassayissiis. Yihoowa asaa giddon iitatettay gelanaadaaninne deꞌanaadan mule oottana bessenna. Ha wodiyan, Yihooway nuuni a siiquwaanne a naaguwaa demmiyo ba geeshsha dirijjitiyaakko nuna ehiis. He dirijjitee geeshsha gididi deꞌanaadan oottiyo aawatettay nu ubbaassi deꞌees. Iitatettay nu ayyaana gannatiyan ayba ogiyankka deꞌana bessenna.
GEESHSHA ASAY YIHOOWA BONCHISSEES
19. Zakkaariyaasi beꞌido maalaalissiya ajjuutay ha wodiyan nuna waati maaddii?
19 Zakkaariyaasi beꞌido usuppunttanne laappuntta ajjuutay ammanettennaageetuyyo koshshiya hassayisso; qassi hegee Yihooway nagaraa coꞌꞌu giidi xeellennaagaakka hassayissees. Yihoowayyo ammanettidi goynniyaageetikka, iitatettaa keehi ixxana bessees. Ha taarikee saluwan deꞌiya nu Aaway nuna siiqiyoogaakka qonccissees. Nuuni Xoossay nashshiyoogeetanne naagiyoogeeta gidanawu minnidi oottikko, hayqqanaadan qanggettokko. Yihooway nuna ufayttidi anjjana. Iitatettay kumido ha alamiyan nuuni geeshsha gididi deꞌanawu baaxetiyo baaxe ubbay bessiyaaba. Yihooway maaddin nuuni oottiyoobay ushachanaagaa ammanettana danddayoos! SHin, Xoossaa erennaageeti kumido ha alamiyan tumu goynoy aakkanaagaa waanidi ammanettana danddayiyoo? Gita waayee matido wodiyan Yihooway ba dirijjitiyaa naaganaagaa nuuni ammanettanaadan oottiyaabay aybee? Ha oyshata kaalliya huuphe yohuwan beꞌana.