Haymaanootiyaa Walakkiyoogaa​—Hegee Xoossay Koyiyoobee?

SHIN haymaanootee walahettana bessees giyaageetu qofay hegaappe dummatees. Haymaanootee walahettana bessees giya yelagatu maabaray eqqanaadan oottida, Ebu Patel giyo bitanee, “Asau qarettana bessenna giya . . . , heeraa suure oyqqana bessenna giya . . . , imattaa mokkana bessenna giya haymaanootee awugaakko ane tau yootite” yaagiis.

Budistteti, Kaatoliketi, Protesttantteti, Hinddu haymaanootiyaa kaalliyaageeti, Isilaamatinne harati hiyyeesatettaa xayssanau, asaa maataa naagissanau, asay panjjiyaa goꞌettennaadan digganau woy heeray moorettennaadan oottanau issi issitoo maadettoosona. Daro haymaanooteti issoy issuwaa qofaa akeekanaunne issoy issuwaa minttettanau darotoo issippe shiiqoosona. Eti bantta giddon deꞌiya dummatettaa ixxennaagaa bessanau issippe shiiqidi baalaa bonchoosona, yexxoosona, woossoosonanne hegaa malabaa oottoosona.

SHin haymaanootiyaa walakkiyoogee ammanuwaa dummatettan merettiya metuwaa qaarii? Haymaanootiyaa walakkiyoogee alamee giiga soho gidanaadan oottiyo, Xoossay koyiyoobee?

ISSIPPETETTAU GIIDI HANENNABAA OOTTANA BESSII?

Haymaanootee walahettanaadan oottiya issi gita dirijjitee 76 biittatun deꞌiya, 200ppe dariya ammanuwaa kaalliya asaa kalꞌꞌatiyo gishshau hegan ufayttees. He dirijjitiyaa halchoy “walahettida haymaanooteti issoy issuwaa danddayanaadaaninne hashetanaadan minttettiyoogaa.” SHin hegee haasayiyoogaa mala gidenna. Leemisuwau, he dirijjitiyaa essidaageeti yootiyoogaadan, wuliyaa woraqatan xaafiyoobay hegan paramida daro haymaanooteta yiilloyiyaaba gidennaadan naagettana koshshees. Aybissi? Eti maayettennabaappe issoy, Xoossaa sunttay he wuliyaa woraqatan qonccana bessii bessennee giyaagaa. Takkidi, Xoossaa sunttay he wuliyaa woraqatan xaafettennaadan maayidosona.

Xoossaa aggiigiyaaba gidikko, ammanuwau ayba waagi deꞌii? Qassi, haymaanootiyaa walakkiyoogee asaa maaddiya hara dirijjitiyaa essiyoogaappe aybin dummatii? Qommoora qonccida, haymaanooteti walahettanaadan oottiya dirijjitee, bana haymaanoote dirijjite gidennan, maadettidi oottanaadan minttettiya dirijjite yaagiyoy hegaassa.

LOꞌꞌO EESHSHAA TAMAARISSIYOOGAA XALLAY GIDII?

Haymaanootee walahettana bessees giya erettida asatuppe issoy, Dalay Lami, “Waannatiya ubba haymaanootetti siiquwaa, qaretaanne atto giyoogaa tamaarissoosona” yaagiis. I gujjidikka, “He eeshshati nuuni galla galla qonccissana bessiyoobata” yaagiis.

Siiqoy, qaretaynne atto giyoogee xaasayi xeellennabaa gidiyoogee qoncce. Yesuusi, “Hara asi intteyyo oottanau koyiyo ubbabaa inttekka asau oottite” yaagiis. (Maatiyoosa 7:12) SHin tumu ammanoy oottiyoobay asau loꞌꞌo eeshshay deꞌanaadan minttettiyoogaa xallee?

Kiitettida PHauloosi ba wode deꞌiya, Xoossau oottays giya darota xeelliyaagan ‘Xoossay asaa xillissiyo ogiyaa erennan’ eti au coo mishettiyoogaa yootiis. Eta metoy aybee? PHauloosi, “[Eti] bantta huuphe xillotettaa essanau koyidosona; qassi bantta huuphen Xoossai asaa xillissiyo ogiyau haarettibookkona” yaagiis. (Roome 10:2, 3) Eti oottanaadan Xoossay koyiyoobaa erenna gishshau, mishettiyoogee aynne maaddenna; qassi eta ammanoykka hada.—Maatiyoosa 7:21-23.

GEESHSHA MAXAAFAY YOOTIYOOBAA

Yesuusi, “Asa sigettiyaageeti anjjettidaageeta” yaagiis. (Maatiyoosa 5:9) Yesuusi dumma dumma haymaanootiyaa kaalliya asay iitabaa oottennaadan sarotettaa tamaarissiyoogan ba sabbakidoogaadan oottiis. (Maatiyoosa 26:52) I tamaarissidoogaa siyidaageeti issoy issuwaara keehi siiqettiyaageeta gididosona. (Qolasiyaasa 3:14) SHin Yesuusa halchoy, dumma dumma haymaanootiyan deꞌiya asay saruwan deꞌanaadan issoy issuwaara hashetidi oottanaadan minttettiyoogee? I haratuura issippe eta haymaanootiyaa wogaa polidee?

Haymaanootiyaa kaalettiya Parisaawetinne Saaduqaaweti Yesuusa morkkidosona; ubba a woranau koyidosona. Yesuusi ay oottidee? Yesuusi ba erissiyo ashkkarata, “Etabau hirggoppite; eti qooqe kaalettiya qooqeta” yaagiis. (Maatiyoosa 15:14) Yesuusi hegaa mala asatuura ayyaanaaban issippetettaa medhanau koyibeenna.

Amarida wodiyaappe guyyiyan, Giriiken, Qoronttoosa kataman Kiristtaane gubaaꞌee eqqiis; he katamay daro haymaanootetu wogay deꞌiyoosa. He kataman deꞌiya Kiristtaaneti waani deꞌana koshshii? Kiitettida PHauloosi etau, “Ammanenna asatuura zuppetidi, giigenna oosuwaa oottoppite” yaagidi xaafiis. Aybissi? PHauloosi “Kiristtoosanne xalahe halaqaa issippe gattiyaabi aibee? Qassi ammaniyaageenne ammanennaagee koxxiyoobi aibi de7ii?” yaagiis. I hegaappe simmidi, “Eta giddoppe kiyite; etappe shaahettite” yaagidi zoriis.—2 Qoronttoosa 6:14, 15, 17.

Geeshsha Maxaafay haymaanootiyaa walakkiyoogee bessiyaaba geenna. SHin neeni, ‘Yaatin, tumu issippetettaa waati medhana danddayettii?’ gaada qoppana danddayaasa.

TUMU ISSIPPETETTAY DEꞌANAADAN OOTTIYOOGAA

Gita keettaa daro asay issippe keexxees. Keettaa pilaaniyaa kaallidi, issoy issuwaara maayettidi keexxana xayikko, eti he oosuwaa suure polana danddayiyoonaa?

Ha wodiyan haymaanootiyaa walakkiya asatu hanotaykka hegaa mala. Eti haymaanooteti issoy issuwaa bonchananne issoy issuwaara hashetana koshshiyoogaa yootiyaaba gidikkokka, bantta ammanuwaa minttanau kaalliyo pilaane malabi baawa. Hegaa gishshau, kandduwaaranne tamaarissiyoobaara gayttidaagan issoy issuwaara mule maayettokkona.

Geeshsha Maxaafay pilaane mala gidida, Xoossay kessido maaraa yootees. Nuuni Geeshsha Maxaafay yootiyoobaa kaallidi nu deꞌuwaa keexxana danddayoos. Hegaa kaalliyaageeti zariyaanne haymaanootiyaa dummatettan asaa ixxiyoogaa aggidi, etaara saruwaaninne issippetettan oottiyoogaa meezetidosona. Hegaa xeelliyaagan Xoossay kasetidi, “Taani asa ubbaa haasayaa geeshsha haasayau laammana; yaatin, eti ubbaikka GODAA sunttaa xeegananne issippe ayyo oottana” yaagiis. Issippetettay ‘geeshsha haasayaa’ haasayiyoogan, woykko goynuwaara gayttidaagan Xoossay kessido maaraa kaalliyoogan beettees.—Sofonaasa 3:9; Isiyaasa 2:2-4.

Yihoowa Markkati bantta giddon deꞌiya ufayssiya sarotettaanne issippetettaa neeni akeekanaadan, ne heeran deꞌiya Kawotettaa Addaraashaa yaanaadan nena shoobboosona.—Mazamure 133:1.