qarettiyoogee metiyaaba gidana danddayees. Kehennaageenne qarettennaagee ufayssiya deꞌuwaa deꞌanau maaddees giyo xeelay ubbasan asay meezetidoba. Qarettiyoogaappe meqettaa iitiyoogee eratetta giya qofaadan daroti deꞌiyaaba milatees. Yaaretiyoogeenne bana siiqiyoogee qarettennaadan oottees.

Hegaappe denddidaagan, daroti haratussi siyettiyaabaa woykko eta koshshaa qexenne geennan banttana kaseyoosona. Ispporttiyan, pilmiyaaninne hegaa malaban qara gidida attuma asati, asau qarettenna “mino attuma asadan” (gijjedan) qonccoosona. Issi issi polotikaa asatikka hegaadan oottoosona.

Yaatiyo gishshau, nu huuphiyaa hagaadan oychana koshshees: Nuuni qarettana koshshiyoy aybissee? Qarettiyoogee loꞌꞌobaa oottanau maaddii? Qarettiyaageeta gidanaadan nuna aybi maaddii? Kaalliya huuphe yohoy ha oyshata zaarees.

Wozanappe ‘Qarettite’

HA WODIYAN koshay, sahoy, hiyyeesatettay, makkalay, olaynne meretay gattiyo daafay qohiyo wode, awudeegaappenne aaruwan qarettiya uraa asaa naatuppe daroti keehippe koyoosona. Qarettiyoogee issi uraa bolli gakkiya metuwaa woy tuggaa akeekidi azzaniyoogaanne he metuwaappe woppaa demmanaadan koyiyoogaa bessees. Bollaa birshshiya, hoꞌꞌiya awaadan, qarettiyoogee unꞌꞌettidaageeti metuwaappe woppaa demmanaadaaninne minettanaadan oottana danddayees.

Nuuni oottiyoobaaninne haasayiyooban, harati nuna koyiyoode etakko biyoogaaninne maaddiyoogan qaretaa bessana danddayoos. Nuuni qarettana bessiyoy nu soo asau, nu laggetunne nuuni eriyoogeetu xallaassi gidenna. Nuuni ubba erennaageetuyyookka qarettana danddayoos. Yesuus Kiristtoosi Deriyaa Bollan Tamaarissido Timirttiyan: “Intte inttena siiqiyaageetu xalaalaa siiqikko, intteyyo ai woitoi de7⁠ii?” yaagidi oychiis. Qarettiya Yesuusi gujjidi: “Hegaa gishshau, hara asi intteyyo oottanau koyiyo ubbabaa inttekka asau oottite” yaagiis.—Maatiyoosa 5:46, 47; 7:12.

Ha qaalaa Geeshsha Maxaafaappe beꞌana danddayaasa. Geeshsha Maxaafay qarettanau maaddiya waanna kaaleto gidiyoogaa daroti maayoosona. Ayba gaasuwaaninne gido, banttana maaddana danddayennaageeta nuuni maaddana bessiyoogaa Geeshsha Maxaafay daroosona yootees. Geeshsha Maxaafau Aawatiya, nuna Medhida, Xoossaa Yihooway qarettiyoogan waanna leemiso gidiyoogaa Geeshsha Maxaafay yootees.

Leemisuwau Geeshsha Maxaafay: “[Xoossay] aawu bainna naatussinne am77⁠etussi eta pirddaa kessees; betiyaakka siiqidi, qumaanne maayuwaa ayyo immees” yaagees. (Zaarettido Wogaa 10:18) Xoossaa Yihooway, “naaqettidaageetau pirddiyaagaa; namisettidaageetau qumaa immiyaagaa” gidiyoogee odettiis. (Mazamure 146:7) Beteta xeelliyaagan Yihooway: “Intte biittan . . . de7⁠iya bete asa intte biittaa asadan xeellite; a intte huuphedan siiqite” yaagidi azaziis.—Wogaabaa 19:34.

Gidikkokka, qarettiyoogee issi issitoo metiyaaba. Kiitettida PHauloosi Qolasiyaasan deꞌiya Kiristtaanetuyyo: “Ceega meretaa a oosuwaara intteppe xaissirggidi Xoossai, a medhdhidaagee, bana milatissanaunne baayyo de7⁠iya eratetta ubbaa immanau, ubba wode ooraxissiyo ooratta meretaa maayideta. . . . Xoossai dooridoogeetudan, geeshshanne siiqidoogeeta gididi, maarotettaa, qaretaa . . . maayite” yaagidi xaafiis.—Qolasiyaasa 3:9, 10, 12.

Hegaa gishshau, qarettanau baaxetana koshshees. He eeshshay Kiristtaaneti maayana koshshiyo “ooratta meretaa” eeshshatuppe issuwaa. PHauloosi qareti baynna, beni Rooma haaruwaa wode deꞌiis. I ba mala Kiristtaaneti keehippe qarettiyaageeta gidanau gita laamiyaa oottanaadan minttettiis.

Qarettiyoogau Wolqqay Deꞌees

Issi issi asay qarettiya asaa laafadaaninne qohettiya asadan xeellees. Hegee tumee?

Mule tuma gidenna! Wozanappe qarettanaadan denttettiyay siiquwaa; siiquwau waanna leemiso gididay Xoossaa. “Xoossai siiqo.” (1 Yohaannisa 4:16) Yihooway “maarotettaa Aawaanne minttetto ubbaa Xoossaa” geetettiyoogee bessiyaaba. (2 Qoronttoosa 1:3) “Maarotettaa” geetettida qaalay “haratu qohuwan azzaniyoogaa, qarettiyoogaa” malaatees. Ubba Yihooway “galatennaageetussikka iitatussikka keha”!—Luqaasa 6:35.

Nuna Medhidaagee nuunikka qaretaanne hegaa mala loꞌꞌo eeshshata bessanaadan koyees. Mikiyaasa 6:8y: “GODAI neeyyo lo77⁠obaa odi wottiisttenne. GODAI neeppe koyiyoogee aibee giikko, neeni suurebaa oottanaagaa, aggenna siiquwaa [bessanaagaa]” yaagees. Leemiso 19:22y: “Asappe koyettiyaagee aggenna siiquwaa” yaagees. Ba Aawaagaa mala eeshshaa polo hanotan bessida, Xoossaa Naꞌaa Yesuus Kiristtoosikka: “Intte Aawai Xoossai maariyoogaadan maarite” yaagidi bana kaalliyaageeta zoriis. (Luqaasa 6:36) Addisu Madabanya Amaaratto birshshettay ha xiqisiyaa: “Intte Aaway qarettiyaagaa gididoogaadan, inttekka qarettiyaageeta gidite” yaagees.

Qarettiyoogee daro anjjuwaa demissiyo gishshau, qarettana bessiyo loꞌꞌo gaasoy deꞌees. Leemiso 11:17n deꞌiya, “Keha asi baassi lo77⁠obaa oottees” giya qaalay tuma gidiyoogaa darotoo akeekoos. Issi metootida urau nuuni qarettiyo wode, Xoossay hegaa nuuni Au oottidobadan qoppees. Bau goynniyaageeti bessiyo qareta ubbau Xoossay kehatettan zaarees. Kawuwaa Solomoni ayyaanaa kaaletuwan: “Hiyyeesaassi kehiya asi GODAASSI tal77⁠ees; GODAI he lo77⁠o oosuwaa acuwaa