Cima Aawaanne Aayyiyo Bonchiyoogaa

1. Nuna yelidaageeti nuussi oottido gitabay aybee, hegaa gishshau nuuni etau ay oottana koshshii?

BENI wode deꞌida issi eranchay, “Nena yelida ne aawai odiyoobaa siya; ne aayyiyaakka ceeggido wode karoppa” yaagidi zoriis. (Leemiso 23:22) ‘Taani mule hegaadan oottikke!’ gaana danddayeeta. Nuuppe dariya baggay nu aayyiyo woy nu aawaa wozanappe siiqoosippe attin, karokko. Eti nuuyyo keehi gitabaa oottidoogaa eroos. Koyruwan, eti nuuni deꞌuwan deꞌanaadan oottidosona. Deꞌuwaa Pulttoy Yihoowa gidikkokka, nuna yelidaageeti baynnaakko nuuni deꞌana danddayokko. Deꞌuwaa keena alꞌꞌo gididabaa nuna yelidaageetuyyo immana danddayokko. Hegaa gishshau, naatettaappe doommidi gitaa gidana gakkanaashin issi naꞌaa dichanau, eti bantta goꞌꞌaa aggiyoogaa, au koshshiyaabaa kunttiyoogaa, kessiyo miishshaanne a siiquwan oyqqiyoogaa qoppite. Yaatiyo gishshau, Xoossaa Qaalay, “Neeyyo ubbabai lo77anaadaaninne sa7an ne laittai aduqqanaadan, ne aawaanne ne aayyiyo bonchcha” yaagidi yootiyo zoree bessiyaaba!—Efisoona 6:2, 3.

ETA QOFISSIYAABAA AKEEKIYOOGAA

2. Gitaa gidida naati banttana yelidaageetussi ayba ogiyan ‘kushiyaa zaarana’ danddayiyoonaa?

² Kiitettida PHauloosi Kiristtaanetuyyo hagaadan xaafiis: “[Naati woykko naatu naati] Xoossaa milatiyoogaa bantta so asaa bessiyoogaanne qassi hegaa oottiyoogan banttana yelidaageetuyyo kushe zaariyoogaa tamaarona. Aissi giikko, hegee Xoossaa ufaissiyaabaa.” (1 Ximootiyoosa 5:4) Gitaa gidida naati banttana yelidaageetinne eta yelidaageeti daro layttau eta siiqido gishshau, etau darobaa oottido gishshaunne koshshiyaabaa kunttido gishshau, nashshiyoogan ‘kushiyaa zaarana’ danddayoosona. Naati hegaadan oottana danddayiyo issi ogee, hara asaagaadan cima asatikka banttana siiqanaadaaninne minttettanaadan koyiyoogaa akeekiyoogaana; ubba cima asatuyyo hegee keehippe koshshees. Etikka banttana hara asay xoqqu oottidi xeellanaadan koyoosona. Eti keehi maaddiya asa gidiyoogaa akeekanaadan oottana koshshees.

3. Nuna yelidaageeta, qassi eta aawatanne aayeta ayba ogiyan bonchana danddayiyoo?

³ Hegaa gishshau, nuna yelidaageeti, qassi eta aawatinne aayeti nuuni eta siiqiyoogaa eranaadan oottiyoogan, eta bonchana danddayoos. (1 Qoronttoosa 16:14) Nuna yelidaageeti nunaara issippe deꞌennaba gidikko, nuuni haasayissiyoogee eta keehippe ufayssiyoogaa hassayana koshshees. Minttettiya dabddaabbiyaa xaafiyoogee, silkkiyaa dawaliyoogee woy biidi oychiyoogee eta keehippe ufayssana danddayees. Afirkkaa biittan deꞌiya Andriwu giyo gubaaꞌiyaa cimay, ammanenna aaway sahettiyaagaa oychanau saaminttan naaꞌꞌutoo 95 kilo meetiriyaa bees. I hagaadan giis: “Taani Yihoowa Markka gidido wode ta aaway tana keehi eqettiis. SHin i sahettido wode taani ayyo qarettada oottidobaa akeekidi, ta kaalo ishatanne michota, ‘Intte intte ishaa haymaanootiyaa kaallana bessees!’ yaagidi minttettiis. Yaatin, ta aawaa naati uddufunatikka Yihoowa Markka gididosona.”

ASATETTAN KOSHSHIYAABAA MAADDIYOOGAA

4. Ayhuda haymaanootiyaa wogay asay bantta cima aawaassinne aayeessi meqetta iitanaadan minttettidoy ayba ogiyaanee?

⁴ Aawaanne aayyiyo bonchiyoogee etau asatettan koshshiyaabaa kunttiyoogaakka gujjana danddayii? Ee, darotoo hegaa gujjees. Yesuusi saꞌan deꞌiyo wode, Ayhuda haymaanootiyaa kaalettiyaageeti issi uri ba miishshaa woy ba aquwaa, “Hegee Xoossaabaa” giikko, ba aawaa woy ba aayyiyo maaddana bessenna yaagiya bantta wogaa xoqqu oottidi xeelloosona. (Maatiyoosa 15:3-6) Eti ayba meqetta iita asee! He wode haymaanootiyaa kaalettiyaageeti asay ba aawaanne aayyiyo bonchennaadaaninne yaaretidi etau koshshiyaabaa kunttennan aggiyoogan eta karanaadan minttettoosona. Nuuni mule hegaadan oottana koyokko!—Zaarettido Wogaa 27:16.

5. Issi issi biittan kawoy maaddiyaaba gidikkonne, yelidaageeta bonchiyoogee issi issitoo miishshan maaddiyoogaa gujjiyoy aybissee?

⁵ Ha wodiyan daro biittan, cimati qumaa, maayuwaanne deꞌiyo keettaa mala, asatettan koshshiyaabaa demmanaadan kawoy maaddees. Hegaa bollikka, cimiyo wode goꞌetanau eti issi issibaa banttau minjjana danddayoosona. SHin minjjidobay etassi gidana xayikko woy wurikko, naati yelidaageetussi danddayiyoogaa keenaa koshshiyaabaa kunttiyoogan eta bonchoosona. Cima aawaanne aayyiyo issi uri maaddiyoogee, aqo deꞌuwaa doomissida Xoossaa Yihoowau aqidoogaa bessiyaaba.

BA GOꞌꞌAA AGGI BAYIYOOGAANNE SIIQUWAA

6. Issoti issoti banttana yelidaageeta maaddanau ay oottiyoonaa?

⁶ Daro naati bantta goꞌꞌaa aggi bayiyoogaaninne siiquwan, wolqqay ixxido bantta aawaa woy aayyiyo maaddoosona. Issoti issoti banttana yelidaageeta bantta soo ehoosona woy biidi eta lanqqen deꞌoosona. Harati qassi etakko biidi etaara deꞌoosona. Darotoo, hegaadan oottiyoogee yelidaageetanne naatakka keehi goꞌꞌees.

7. Cima aawaara woy aayeera gayttidaagan eesoti kuuyiyoogee loꞌꞌo gidennay aybissee?

⁷ SHin issi issitoo hegaadan oottinkka hanotay loꞌꞌo gidennan aggana danddayees. Aybissi? Yuushshi qoppennan eesotidi kuuyiyo gishshataassa gidana danddayees. Geeshsha Maxaafay, “Cinccai akeekidi tanggees” yaagidi zorees. (Leemiso 14:15) Leemisuwau, cima aayyiyaa barkka deꞌiyoogaappe denddidaagan metootiyo gishshau, inttenaara issippe deꞌiyaakko a maadettana gaada qoppana danddayaasa. Intte oottanabaa akeekan qoppiyoogan, kaallidi deꞌiyaagaadan qoppana danddayeeta: Iyyo tumuppe koshshiyaabay aybee? A goꞌettana danddayiyo, kawoy woy hara dirijjitee giigissidobi deꞌii? A nuukko yaanau koyay? A yaanau koyiyaaba gidikko, i hanotay laamettiyoy ayba ogiyaanee? A ba laggetuppe shaahettana koshshii? Hegee o ayba ogiyan qohana danddayii? Ha allaalleta iira haasayidetii? A inttekko yiyoogee ne aqo laggiyaa hanotay woy ne naatu hanotay laamettanaadan oottiyoy ayba ogiyaanee? Aayessi maado koshshiyaaba gidikko, maaddana danddayiyay oonee? Kayan kayan maaddana danddayettii? Hegaa so asaara haasayidetii?

8. Cima aawaa woy aayyiyo maaddanau kuuyiyo wode oona zoriyaa oychana danddayay?

⁸ Naati ubbay kayan kayan maaddana danddayiyo gishshau, kuuyiyo wode so asay ubbay issippe shiiqidi haasayiyoogee loꞌꞌo. Gubaaꞌiyaa cimatuyyo woy hegaa mala hanotay gakkido laggetuyyo yootiyoogeekka maaddana danddayees. Geeshsha Maxaafay, “Zoretai xayikko, halchchidobai halettees; daro zoriyaageeti de7iyoosan halchchidobai polettees” yaagees.—Leemiso 15:22.

QARETTIYAAGEETANNE MAADDIYAAGEETA GIDITE

9, 10. (a) Cimidaageeti keehi ceeggidaba gidikkokka, etau qoppiyoogaa waati bessana koshshii? (b) Bana yelidaageetussi issi uri issibaa oottanaappe kase, ubbatoo waatana koshshii?

⁹ Cima aawaanne aayyiyo bonchiyoogee etau qarettanaadaaninne eta maaddanaadan oottees. Eti keehi ceeggiyo wode hemettanau, maanaunne hassayanau metootana danddayoosona. Eta maaddiya asa koshshana danddayees. Darotoo naati banttana yelidaageetussi bessiyaagaappe aattidi qoppiyo gishshau, eta azazanau maloosona. SHin cimati bantta deꞌo laytta ubban daro eraanne akeekaa demmida, banttana banttarkka ayssi deꞌidanne bantta huuphessi kuuyidi deꞌida gastta asata. Eti yelidaageetanne gastta asa gidiyo gishshau, banttana xoqqu oottidi xeelloosonanne bonchoosona. Yelidaageeti banttana naati ayssiyaabadan qoppiyo wode, unꞌꞌettana woy yiillotana danddayoosona. Issoti issoti naati oottiyoobaa, bantta koyidobaa oottenna mala diggiyaabadan qoppiyo gishshau, etassi lanccoosona, qassi eta eqettoosona.

¹⁰ Hegaa mala metuwaa sohuwaara giigissana danddayiyo hara ogee baawa; shin cima aawaynne aayyiyaa danddayettida keenan banttau koshshiyaabaa oottanaadaaninne bantta kuushshaa bantta huuphe kuuyanaadan oottiyoogee loꞌꞌo. Nena yelidaageetussi loꞌꞌo giidi qoppiyoobaa kuuyanaappe kase etau yootiyoogee eratetta. Eti cimido gishshau darobay kaseegaa mala gidenna. Eti haꞌꞌikka bantta koyidobaa oottiyoogaa diggoppa. Nena yelidaageeti bantta sheniyaadan deꞌiyoogaa diggana xayikko, etaara sigan deꞌana danddayaasa. Yaatiyoogan, etikka inttekka ufayttana. Issi issiban maaddanau eta minttettana koshshiyaaba gidikkonne, inttena yelidaageeta bonchanau intte eta xoqqu oottidi xeellana koshshees. Xoossaa Qaalay, “Puulummida asanne cimida asa be7iyo wode uttidosaappe dendda eqqa; eta bonchcha; ne Xoossaassi yayya” yaagidi zorees.—Wogaabaa 19:32.

SUURE XEELAY DEꞌIYOOGEETA GIDIYOOGAA

11-13. Yelidaageeti issi naꞌaa naatettan loytti oyqqibeennaba gidikko, etau layttay sugiyo wode eta xeelliyoogaara gayttidaagan waayissiyaabaa i waati xooni kiyana danddayii?

¹¹ Gita naati banttana yelida cima asata bonchanau issi issitoo metootiyoy, eti naatettan deꞌiyo wode yelidaageeti eta oyqqido hanotaara gayttidaba. Aaway qarettennaagaanne siiqennaagaa, qassi aayyiyaa naaqqiyaaro gidana danddayausu. Nena yelidaageeti neeni koyiyoogaa mala gidenna gishshau, haꞌꞌikka hidootaa qanxxana, yiillotana woy lanccana danddayaasa. Hegaa malabaa xoona kiyana danddayay?a

¹² Bassi giyo bitanee hagaadan giis: “Tana dichida aaway Jarmane biittan Naaze wotaaddaratu halaqa. I sohuwaara yiillotees; yaatidi kobabaa oottees. I ta aayyiyo ta sinttan darotoo bukkiis. I issitoo ta bollan yiillotidi, qabattuwaa kessidi ta somꞌꞌuwaa zalabatiyan shociis. Tana keehi shocido gishshau, hiixan kundda aggaas.”

¹³ SHin, ayyo hara eeshshaykka deꞌees. Bassi gujjidi hagaadan giis: “Hara baggaara, i ba soo asaassi koshshiyaabaa kunttanau xibennan minnidi oottees. I issi aawu ba naꞌaa siiqiyoogaadan tana siiqenna; shin i keehi qohettidi diccidoogaa erays. A aayyiyaa a naatettan sooppe yedettaasu. I warettiiddi dicciis; yaatidi, yelagatettan wotaaddara gidiis. Taani a hanotaa amarida ogiyan akeekiyo gishshau, a bolli pirddikke. Taani gitatada, i hayqqana gakkanaassi tau danddayettida keenan a maaddanau koyaas. Hegee deexxiyaaba gidikkokka, tau danddayettidabaa oottaas. Ta aaway hayqqana gakkanaassi loꞌꞌo naꞌa gidanau baaxetaas; ikka hegaadan qoppiis gaada ammanays.”

14. Layttaa sugidaageeta xeelliyoogaa gujjin, ubba hanotan oosuwan peeshshana koshshiyo xiqisee awugee?

¹⁴ Kaallidi deꞌiya Geeshsha Maxaafaa zoree so asaara gayttidaagankka oosuwan peeshshana koshshiyooba: “Maarotettaa, qaretaa, kehatettaa, intte huuphiyaa kaushshiyoogaa, ashkketettaanne danddayaa maayite. Issoi issuwaabaa danddayite; ooninne ba laggiyaa bolli hanqqettidobai de7ikko, issoi issuwau atto yaago. Kiristtoosi intteyyo atto giidoogaadan, inttekka atto giite.”—Qolasiyaasa 3:12, 13.

MAADDIYAAGEETUSSIKKA QOPPANA KOSHSHEES

15. Yelidaageeta xeelliyoogee issi issitoo azzanttiyoy aybissee?

¹⁵ Layttaa sugida aawaanne aayyiyo xeelliyoogee darobaa oottiyo, daro aawatettay deꞌiyonne daro wode ekkiya deexo ooso. SHin keehi metiyaabay eta qofissiyaabaara gayttidabaa. Nena yelidaageeti sahettiyoogaa, dogiyoogaanne banttana maaddana danddayennaagaa beꞌiyoogee azzanttiyaaba. Sanddi giyo issi maccaasiyaa hagaadan gaasu: “Ta aayyiyaa nu soo asau tuussa mala. A sahettiyo wode o xeelliyoogee keehi azzanttiyaaba. Koyro wobbiyoogaa doommaasu; hegaappe kazaraa oyqqaasu; kaallada naaꞌꞌu baggaara oyqqiyooban guufetaasu; hegaappe qassi gaariyaa goꞌettaasu. Hegaappe simmin, hayqqana gakkanau harggee goobi goobi biis. A meqettaa kansseriyaa harggiyan sahettiyo gishshau, qamminne gallassi ubbatoo o xeellana koshshiis. Nuuni i bollaa meeccoos, o mizoos, iyyo nabbaboos. Hegee, ubba qassi o qofissiyaabaara gayttidabay keehi deexxiyaaba. Ta aayyiyo taani keehi siiqiyo gishshau, a hayqqana haniyoogaa erido wode yeekkaas.”

16, 17. Cima asaa xeelliya uri ubbabaa bessiya ogiyan xeellanaadan maaddana danddayiya zoree awugee?

¹⁶ Nena hegaa malabay gakkiyaakko, hegaa xoona kiyanau ay oottana danddayay? Geeshsha Maxaafaa nabbabiyoogan Yihooway yootiyoobaa siyiyoogeenne akko woossiyoogee nena keehippe maaddana danddayees. (Piliphphisiyuusa 4:6, 7) Bollaa maaddiya qumaa ma; qassi koshshiyaagaa keenaa xiskka. Yaatiyoogan, qofaaninne asatettan mino gidada neeni siiqiyo uraa loytta xeellanau danddayaasa. Ubba galla oottiyo he oosuwaappe issi issitoo shemppana danddayaasa. Adussa wodiyaa shemppanau danddayettennaba gidikko, issi issitoo allaxxanau hanotaa injjeyiyoogee eratetta. Sahettiya aawaa woy aayyiyo xeelliya uri eta matappe harasaa biyo wode, hara uri xeellanaadan oottana danddayees.

¹⁷ Cimida uraa xeelliyaageeti banttappe koyettiyaabaappe darobaa oottanau qoppoosona. SHin neeni oottana danddayennaban zilꞌꞌettoppa. Cimida uraa xeelliyay nena gidikko, neeppe koyettiyaabaappe darobaa oottanau qoppoppa. Nena yelidaageetussi koshshiyaabaa xalla gidennan, ne naatussi, ne aqo laggiyaassinne neessi koshshiyaabaakka kunttana bessees.

UBBAAPPE AADHIYAA MINOTETTAA

18, 19. Yihooway maaddanau ayba qaalaa gelidee, i he qaalaa poliyoogaa bessiya leemisoy awugee?

¹⁸ Yihooway ba Qaalaa, Geeshsha Maxaafaa baggaara, issi uri cimida ba aawaa woy aayyiyo xeellanaadan keehippe maaddana danddayiya kaaletuwaa immees; shin i immiyo maadoy hegaa xalla gidenna. Mazamuraawee ayyaanaa kaaletuwan kaallidi deꞌiyaagaadan xaafiis: “GODAI bana xeesiya ubbau, . . . matan de7ees. . . . I eta waasuwaa siyidi, eta ashshees.” Yihooway banan ammanettiyaageeta keehi metiya hanotaappekka ashshees.—Mazamure 145:18, 19.

¹⁹ Mirno giyo maccaasiyaa guugge giddon suuttay meqqin keehi sahettida ba aayyiyo xeelliyo wode hegee tuma gidiyoogaa akeekaasu. Mirna hagaadan xaafaasu: “Intte siiqiyo uri keehi sahettiyoogaanne a aybi sakkiyaakko yootana danddayennaagaa beꞌiyoogaa keeni azzanttiyaabi baawa. He hanotay, o haattay miishin taani aybanne oottana danddayenna gishshau eqqada xeelliyoogaa mala. Tau wolqqay wuridoogaa Yihoowayyo yootanau darotoo gulbbatada woossaas. Woysu afuttaa tigidaakko hassayanaadan Yihoowakko woossida Daawitaagaadan, taani waassaas. [Mazamure 56:8] Yihooway qaalaa gelidoogaadan, tau koshshiya wolqqaa immiis. ‘Yihooway tana zemppissiyaagaa.’”—Mazamure 18:18.

20. Cimidaageeta xeelliyaageeti eti xeelliyoogeeti hayqqiyaaba gidikkokka, etau hidootay deꞌanaadan maaddiyaabaa Geeshsha Maxaafay ay yootii?

²⁰ Cima aawaa woy aayyiyo xeelliyoogee “wurssettay ufayssenna taarikiyaa” mala. Cimidaageeta loytti xeelliyaaba gidikkokka, Mirni aayeegaadan eti hayqqana danddayoosona. SHin Yihoowan ammanettiyaageeti hayqoy ubbabau wurssetta gidennaagaa eroosona. Kiitettida PHauloosi, “Asai ubbai, worddoikka xilloikka haiquwaappe . . . denddanaagaassi Xoossaa ammanais” yaagiis. (Oosuwaa 24:15) Cima aaway woy aayyiyaa hayqqidoogeeti dendduwaa hidootaaninne ‘hayqoy deꞌenna,’ ufayssiya ooratta alamiyaa Xoossay ehaanau gelido qaalan minettoosona.—Ajjuutaa 21:4.

21. Cima aawaa woy aayyiyo bonchiyoogee wurssettan ay demissii?

²¹ Xoossau oottiyaageeti, bantta aaway woy aayyiyaa cimiyo wodekka, eta wozanappe bonchoosona. (Leemiso 23:22-24) Eti banttana yelidaageeta xoqqu ootti xeelloosona. Yaatiyoogan, geeshsha ayyaanaa kaaletuwan xaafettida, “Ne aawainne ne aayyiyaa ufaittona; nena yelidaarakka poccu gu” giya qaalay polettiyoogaa beꞌoosona. (Leemiso 23:25) Ubbaappe aaruwan, cima aawaa woy aayyiyo bonchiyaageeti, Xoossaa Yihoowakka bonchoosona, qassi ikka etan ufayttees.