SHaaho 4
Kiristtaane Giyoogeeti Xoossaanne Geeshsha Maxaafaa Kaddidosona
1 Geeshsha Maxaafaa goꞌettoos giya asatu iita kandduwaappe denddidaagan, daro biittan deꞌiya asay Geeshsha Maxaafaa koyenna, qassi bonchenna. Issi issi biittan deꞌiya asay, Geeshsha Maxaafay asay olettanaadan minttettiya maxaafa, paranjjatu maxaafanne wolqqaama biittay hara biittaa huqqinnidi haaranaadan minttettiya maxaafaa gees. SHin hegee bala qofa.
2 Giddo bagga arshsho biittan xaafettida Geeshsha Maxaafay wolqqaama biittay hara biittaa huqqunnidi haariyoogaa gaasuwan denddiya olaa minttettenna; qassi banttana Kiristtaane giyaageeti daro layttau harata qohido hanotaa minttettenna. Hegaappe dumma hanotan, neeni Geeshsha Maxaafaa nabbabiyo wodenne Yesuusi tamaarissido, tumu Kiristtaanetu timirttiyaa eriyo wode, Geeshsha Maxaafay asay olettennaadan, shori baynnabaa oottennaadaaninne harata qohennaadan mintti yootiyoogaa akeekaasa. Metoy deꞌiyoy Geeshsha Maxaafaana gidennan, yaaretiya asatuuna. (1 Qoronttoosa 13:1-6; Yaaqooba 4:1-3; 5:1-6; 1 Yohaannisa 4:7, 8) Hegaa gishshau, Geeshsha Maxaafay yootiyo loꞌꞌo zoriyaadan deꞌenna, yaaretiya asatu iita hanotay, neeni Geeshsha Maxaafaa loꞌꞌo kaaletuwaa kaallennaadan diggoppo.
3 Geeshsha Maxaafaa zoriyaa kaallenna asatu giddon banttana Kiristtaane giya asatinne hegaa mala asati daroti deꞌiyo biittati deꞌoosona. Dere Kiristtaaneta giyoogee banttana Kiristtaane giya asati kumido biittata giyoogaa. Hegeeti daro baggi Arggo biittata; eti oyddantta xeetu laytta M.L. heeraappe doommidi aakkidosona. Daro xeetu layttau Geeshsha Maxaafay dere Kiristtaanetu kushiyan deꞌees; haymaanootiyaa kaalettiyaageetikka a tamaarissoos; qassi Xoossaa kalꞌꞌatoos goosona. SHin haymaanootiyaa kaalettiyaageetinne dere Kiristtaanetu misoonaaweti tumaa tamaarissiyoonaa? Eti oottiyoobay shin eti Xoossaa asa gidiyoogaanne Geeshsha Maxaafaa kaalliyoogaa bessii? Dere Kiristtaaneti Kiristtaane gidiyoogaa bessiyaabi deꞌii? Mule baawa. Banttana Kiristtaane giya asatu ammanoy doommido oyddantta xeetu layttaappe haa simmin, Xoossaanne Geeshsha Maxaafaa morkke gidiyoogee erettiis. Banttana Kiristtaane giya asati Xoossaanne Geeshsha Maxaafaa kaddidoogaa taarikee qonccissees.
Geeshsha Maxaafan Baynna Timirttiyaa
4 Kiristtaane giyo haymaanootee tamaarissiyoobay Geeshsha Maxaafan deꞌiyaabaa gidennan, Giriiketu, Gibxxetu, Baabiloonetunne hara biittatu beni wode haysiyaa. Asa shemppoy hayqqenna, siꞌooliyaa taman xuugettiyoogaa, shemppoy geeyiyo sohuwaa, qassi Sillaasiyaa (issuwaa bolli heezzu Xoossatu huuphee deꞌiyoogaa) giidi tamaarissiyoobay Geeshsha Maxaafan baynnaba.
5 Leemisuwau, ane iita asay siꞌooliyaa taman merinau xuugettees giyo timirttiyaa beꞌa. Ha timirttiyaa xeelliyaagan ne qofay aybee? He timirttiyaa daroti keehippe ixxoosona. Xoossay asaa merinau barchiyaa bessees giyoobay etau mitettennaba. Hegaa mala iita qofay “Xoossai siiqo” giya Geeshsha Maxaafaa qofaara phalqqettees. (1 Yohaannisa 4:8) Hegaa mala timirttee Ubbaa Danddayiya Xoossay ‘ba wozanan qoppibeennaba’ gidiyoogaa Geeshsha Maxaafay yootees.—Ermmaasa 7:31; 19:5; 32:35.
6 Ha wodiyan, Kiristtaane giyo haymaanootiyaa gujjin daro haymaanooteti, ashoy hayqqiyo wode saluwaa woykko siꞌooliyaa biya, hayqqenna shemppoy asau deꞌees giidi tamaarissoosona. Hegee Geeshsha Maxaafan baynna timirtte. SHin Geeshsha Maxaafay qoncciyan hagaadan gees: “Paxa de7iya asati issitoo haiqqanau de7iyoogaa eroosona; shin haiqqidaageeti aibanne erokkona. . . . Neeni baanasan duufuwan oosoi, woikko halchchoi, woikko eri, woikko aadhdhida eratetti baawa.” (Eranchchaa 9:5, 10) Mazamuraawee qassi, asaa naati hayqqiyo wode “biittau simmoosona; eta halchchoi ubbai he gallassikka atti aggees” yaagidi yootiis.—Mazamure 146:4.
7 Addaameenne Hewaana Xoossaa higgiyau azazettibeenna wode, eti hayqqennan qaxxayettanaadan odettibeennaagaakka hassaya. Hegaadan gidiyaakko, hegee qixaate gidennan, anjjo. SHin, Xoossay ‘eti ekettido biittau simmanaagaa’ yootiis. Xoossay Addaameyyo, “Neeni baana; neeni baanau simmana” yaagi yootiis. (Doomettaabaa 3:19) Hegaa gishshau, shemppoy hayqqenna giyoobi Geeshsha Maxaafay tamaarissiyooba gidennan, beni deꞌida, Kiristtaane gidenna asatuppe Kiristtaane giyo haymaanootee garxxi ekkidoba.
8 Qassi, Kiristtaane giyo haymaanootee issuwan heezzu Xoossay deꞌiyoogaa bessiya akeekanau metiya Sillaasiyaa timirttiyaa tamaarissees. SHin ha timirtteekka Geeshsha Maxaafay tamaarissiyooba gidenna. Leemisuwau, Isiyaasa 40:25n Xoossay, “Taani aara likkettanau tana oonaara milatissuuteetii?” yaagiis. Hegaa zaaroy qoncce: Aara likkettanau danddayiya uri baawa. Qassi, Mazamure 83:18y, ‘Ne xalaalay GODAA, neeni Ubbaappe Xoqqiya Xoossay saꞌaa ubbaa haariyaagaa’ yaagees.—Qassi Isiyaasa 45:5; 46:9; Yohaannisa 5:19; 6:38; 7:16 xeella.
9 Geeshsha Maxaafay Xoossaabaanne a halchuwaabaa tamaarissiyoobay qoncce, akeekanau metennaagaanne tuma. SHin Kiristtaane giyo haymaanooteti tamaarissiyoobay hegaappe dumma. Ubba ixxi iitidi, Geeshsha Maxaafay yootiyoobaara phalqqettiyaaba.
Xoossaa Ufayssenna Oosota
10 Kiristtaane giyo haymaanootee worddo timirttiyaa tamaarissiyoogaa xalla gidennan, ba oottiyooban Xoossaanne Geeshsha Maxaafaa kaddiis. Haymaanootiyaa asttamaaretinne woosa keettati aadhida daro wodetun oottidobaynne ha wodiyankka oottiyoobay, Geeshsha Maxaafaa xaafissida Xoossaa ufayssennaba, qassi tumu Kiristtaanetu ammanuwaa doomissida, Yesuus Kiristtoosi tamaarissidobaappenne oottidobaappe dumma gididaba.
11 Leemisuwau, Yesuusi bana kaalliyaageeti ha alamiyaa polotikaa allaalliyan gelenna mala, qassi olaa olettenna mala tamaarissiis. Eti sarotettaa dosiyaageeta, higgiyau azazettiyaageeta bantta mala Kiristtaaneta aybanne ixoy baynnan siiqiyaageeta, ubba bantta ishanttu gishshau bantta shemppuwaa aatti immanau koyiyaageeta gidana mala Yesuusi tamaarissiis.—Yohaannisa 15:13; Oosuwaa 10:34, 35; 1 Yohaannisa 4:20, 21.
12 Asaa siiqiyoogee tumu Kiristtaaneta worddo Kiristtaanetuppe shaakki erissiyaaba gidanaagaa Yesuusi tamaarissiis. I bana kaalliyaageetuyyo hagaadan giis: “Taani inttena ooratta azazuwaa azazais; issoi issuwaa siiqite. Taani inttena siiqidoogaadankka, intte issoi issuwaa siiqana bessees. Intte issoi issuwaara siiqettikko, ta erissiyo ashkkarata gidiyoogaa asai ubbai erana.”—Yohaannisa 13:34, 35; 15:12.
13 SHin, Kiristtaane giyo haymaanootiyaa kaalettiyaageeti daro wodiyau polotikaa allaalliyan gelidosona; qassi bantta biittay olettiyo wode maaddidosona. Kiristtaane biitta giyo naaꞌꞌu biittati olettiyo wode, leemisuwau alamiyan denddida naaꞌꞌu wolqqaama olatun, issi mala haymaanootiyaa kaalettiya dumma dumma biittan deꞌiyaageeti bantta biittaa olanchata maaddidosona. He olatun naaꞌꞌu baggankka deꞌiya, haymaanootiyaa kaalettiyaageeti bantta biittaa olanchati xoonanaadan woossidosona; qassi issi biittaa olanchati hankko biittan banttaagaa mala haymaanootiyaa kaalliyaageeta woridosona. SHin hegee, Geeshsha Maxaafay yootiyoogaadan, Seexaanaa naatu oosoppe attin, Xoossaa naatu ooso gidenna. (1 Yohaannisa 3:10-12, 15) Yaatiyo gishshau, haymaanootiyaa kaalettiyaageetinne he haymaanootiyaa kaalliyaageeti banttana Kiristtaane giyaaba gidikkokka, bana kaalliyaageeti ‘bisuwaa a sohuwan zaaranaadan’ yootida Yesuus Kiristtoosa timirttiyaara eta oosoy phalqqettiyaaba.—Maatiyoosa 26:51, 52.
14 Xeetan qoodettiya layttau, Kiristtaanetu dere giyo biittaa haariyaageeti hara biitta asaa olan xooniyo wode, aylle oottidi haariyo wodenne huqqunniyo wode, woosa keettati eta maaddidosona. Afirkka biittatun daro xeetu layttau hegaadan oottidosona. Oppiyem Wor giyo olaa wodenne Boksser Rebeliyen giyo baaxiyaa wode Arggo bagga biittati CHayna biittankka qohuwaa gattidosona.
15 Kiristtaane giyo haymaanooteti, Xuma Wode giyo iita wodetun banttanaara maayennaageeta ubbaa sintta xeera gididi yedettidosona, barchiyaa bessidosona, qassi woridosona. Daro xeetu layttau takkida, asaa Inkkiyuzishin giyo Kaatolike pirdda keettatun paaxissiyo wodetun, aybanne mooribeenna asaa barchiyaa bessiyoogaaninne woriyoogan meqetti baynnabaa oottidosona. Hegaa mala meqetti baynnabaa oottidaageeti, Kiristtaane giyo haymaanootiyaa kaalettiyaageetanne he ammanuwaa kaalliyaageeta. Eti ubba hara asay nabbabenna mala Geeshsha Maxaafaa xayssanau malidosona.
Kiristtaane Gidokkona
16 Kiristtaane biitta giyoogeetinne Kiristtaane woosa keetta giyoogeeti tumu Kiristtinnaa kaallokkona. Eti Xoossaa ashkkara gidokkona. Eta xeelliyaagan Xoossaa Qaalay hagaadan gees: “Banttau eti Xoossaa eriyoogaa qoncciyan yootoosona; shin eti sheneyiyaageeta, azazettennaageetanne lo77o ooso ubbaukka giigennaageeta gidiyo gishshau bantta oosuwan a erokko goosona.”—Tiitu 1:16.
17 Worddo haymaanootee ba ayfiyo ayfiyan erettanaagaa Yesuusi yootiis. I hagaadan giis: “Bolla baggaara dorssa milatidi, inttekko yiya wordduwaa hananabaa yootiyaageetuppe naagettite; shin tumaappe eti garssa baggaara wanggireellotu mala. Eti aifiyo aifiyan intte eta erana; . . . lo77o mitta ubbai lo77o aife aifees; shin iita mitti iita aife aifees. Lo77o mitti iita aife aifanau danddayenna; qassi iita mittikka lo77o aife aifanau danddayenna. Lo77o aife aifenna mitta ubbai qanxxettidi, taman yegettana. Hegaa gishshau, intte [worddo hananabaa yootiyaageeti] aifiyo aifiyan eta erana.”—Maatiyoosa 7:15-20.
18 Hegaa gishshau, Kiristtaane giyo haymaanooteti tamaarissiyoobaaninne oottiyooban, nuuni Geeshsha Maxaafan ammaniyaageeta, Xoossaa yayyiyaageetanne Kiristtaaneta giyoobay worddo gidiyoogaa bessidosona. Eti Xoossaanne Geeshsha Maxaafaa kaddidosona. Eti hegaadan oottiyoogan, miilooniyan qoodettiya asay Kiristtinnaa ixxanaadaaninne Ubbaappe Bolla Xoossaa ammanennaadan oottidosona.
19 SHin, haymaanootiyaa asttamaareti, Kiristtaane giyo haymaanootetinne hara haymaanooteti likke gidokkona giyoogee, Geeshsha Maxaafan bali deꞌees giyoogaa gidenna. Qassi Xoossankka bali deꞌees giyoogaa gidenna. Hegaappe dumma ogiyan, Geeshsha Maxaafay Ubbaappe Bolla Xoossay deꞌiyoogaanne i nuuyyoonne nu sinttanaabau qoppiyoogaa yootees. Kumetta saꞌan pirddaynne sarotettay walxxi giidi kumin beꞌanaunne xillobaa oottanau koyiya ashkke asaa Xoossay waatidi anjjanaakko Geeshsha Maxaafay yootees. Xoossay iitatettaanne tuggaa coꞌꞌu giidi xeelliyoy aybissakko, qassi bantta mala asaa qohiyaageetanne wordduwan ayyo oottoos giyaageeta i saꞌaappe waatidi xayssanaakkokka Geeshsha Maxaafay yootees.
[Oyshata]
1, 2. Issi issi asay Geeshsha Maxaafaa bonchennay aybissee, shin Geeshsha Maxaafay woygii?
3. Banttana Kiristtaane giya asatubaa taarikee ay qonccissii?
4, 5. Woosa keettati Geeshsha Maxaafan baynnabaa ay tamaarissiyoonaa?
6. SHemppoy hayqqenna giyo timirttee worddo gidiyoogaa Geeshsha Maxaafay qonccissiyoy ayba ogiyaanee?
7. Addaameenne Hewaana Xoossaa higgiyau azazettibeenna gishshau ay qaxxayettidonaa?
8. Kiristtaane giyo haymaanootee tamaarissiyo Sillaasiyaa timirttee worddo gidiyoogaa Geeshsha Maxaafay qonccissiyoy ayba ogiyaanee?
9. Geeshsha Maxaafay tamaarissiyoobaanne banttana Kiristtaane giyaageeti tamaarissiyoobaa xeelliyaagan ay gaana danddayiyoo?
10, 11. Kiristtaane giyo haymaanooteti oottiyoobaappe dumma gidida ogiyan, ay oottanaadan Geeshsha Maxaafay tamaarissii?
12. Tumu Kiristtaaneta aybi shaakki erissanaagaa Yesuusi yootidee?
13, 14. Kiristtaane giyo haymaanooteti Xoossaa kalꞌꞌatennaagaa bessiyaabi aybee?
15. Banttana Kiristtaane giyaageeti ayba meqetti baynnabaa oottidonaa?
16, 17. Banttana Kiristtaane giyaageeti tumu Kiristtaane gidokkona giyoy aybissee?
18. Kiristtaane giyo haymaanootetu timirtteenne oosoy ay kaalettidee?
19. Kiristtaane giyo haymaanootee likke gidenna giyoogee, Xoossaaninne Geeshsha Maxaafan bali deꞌees giyoogee?
[Sinttaa 17n deꞌiya misiliyaa qonccissuwaa]
Dantte “Siꞌooliyaa tamaa”
[Sinttaa 17n deꞌiya misiliyaa qonccissuwaa]
Doré’s illustration of Barrators—Giampolo for Dante’s Divine Comedy
[Sinttaa 17n deꞌiya misiliyaa qonccissuwaa]
Courtesy of The British Museum
[Sinttaa 17n deꞌiya misiliyaa qonccissuwaa]
▲ Hindu sillaasiyaa
[Sinttaa 17n deꞌiya misiliyaa qonccissuwaa]
▲ Kiristtaane giyoogeetu Sillaasiyaa
[Sinttaa 17n deꞌiya misiliyaa qonccissuwaa]
Gibxxetu sillaasiyaa ▶
[Sinttaa 17n deꞌiya misiliyaa qonccissuwaa]
Museo Egizio, Turin
[Sinttaa 18n deꞌiya misiliyaa qonccissuwaa]
Yesuusi tamaarissidoogaappe dumma ogiyan, olettiya naaꞌꞌu baggan deꞌiya biittatunkka haymaanootiyaa kaalettiyaageeti olaa maaddidosona
[Sinttaa 18n deꞌiya misiliyaa qonccissuwaa]
U.S. Army photo