XANNAꞌIYO HUUPHE YOHUWAA 20

Ajjuutaa Maxaafay Xoossaa Morkketu Bolli Aybi Gakkanaagaa Yootii?

“He iita ayyaanati kawota Ibraisxxe qaalan Armmageedoona giyo sohuwaa shiishshidosona.”—AJJ. 16:16.

MAZAMURE 150 Attanawu Xoossaa Koyite

HA XINAATIYANa

1. Ajjuutaa maxaafay Xoossaa asaabaa ay yootii?

AJJUUTAA maxaafay Xoossaa Kawotettay saluwan eqqidoogaanne Seexaanay saluwaappe olettidoogaa yootees. (Ajj. 12:1-9) Seexaanay olettidoogee saloy woppu gaanaadan oottikkonne, nuussi metuwaa kaalettiis. Aybissi? Seexaanay yiillotido gishshataassanne ammanettidi Yihoowawu ha saꞌan haggaaziyaageeta qohiyo gishshataassa.—Ajj. 12:12, 15, 17.

2. Yihoowawu ammanttidi deꞌanaadan nuna aybi maaddanee?

² Seexaanay nuna qohishinkka, nuuni waani Yihoowawu ammanettidi deꞌana danddayiyoo? (Ajj. 13:10) Nuna maaddiya issibay sinttappe aybi hananaakko eriyoogaa. Leemisuwawu, kiitettida Yohaannisi nuuni mata wode demmana anjjotuppe amaridaageeta Ajjuutaa maxaafan yootiis. He anjjotuppe issoy Xoossaa morkketi xayiyoogaa. Ajjuutaa maxaafay he morkketanne eta gakkanabaa waati qonccissiyaakko ane beꞌoos.

XOOSSAA MORKKETI “MALAATATUN” QONCCIDOSONA

Miimminttee Daaneela maxaafaaninne Ajjuutaa maxaafan odettida doˈatuyyo maataa immiyoogaa bessiya sanxxarazhiyaa. Daaneela shemppo 7n odettida oyddu gita doˈati abbaappe kiyoosonanne laappun huuphee deˈiyo, abbaappe kiyida doˈaakko kaalettoosona. Laappun huuphee deˈiyo doˈawu laappuntta huuphee naaˈˈu kacee deˈiyo doˈaakko kaalettees; he doˈay qassi shaaramuxiya toggido zoˈo doˈaakko kaalettees. Miimminttee, naaˈˈu kacee deˈiyo doˈaynne zoˈo doˈay tama abban yegettoosona. Ha hanotay ha huuphe yohuwan mentto 4, 6, 9, 10ninne 19 zaari zaari qoncciis.

3. Ajjuutaa maxaafan qonccida amarida malaatati aybee?

³ Ajjuutaa maxaafan koyro payduwan, nuuni nabbabiyo qofay “malaatatun,” hegeekka leemiso hanotan qonccidoogaa nuussi yootees. (Ajj. 1:1, NW) Xoossaa morkketa qonccissiya amarida doꞌatubaa nuuni kaallidi beꞌana. Leemisuwawu, ‘abbaappe kiyiya issi doꞌay’ deꞌees. “Ayyo tammu kaceenne laappun huuphee de7ees.” (Ajj. 13:1) He doꞌaa kaallidi ‘hara doꞌay saꞌaappe kiyees.’ He doꞌay miimminttiyaadan haasayeesinne “tamaa saluwaappe” wottees. (Ajj. 13:11-13) Kaallidi dumma “zo7o do7aa” beꞌoos; qassi hegaa shaaramuxiyaa togga uttaasu. Ha heezzu doꞌati Xoossaa Yihoowawunne A Kawotettawu daro wodiyawu morkke gididi deꞌiyaageeta qonccissoosona. Hegaa gishshawu, nuuni eta eriyoogee keehi koshshiyaaba.—Ajj. 17:1, 3.

Daaneela shemppo 7n odettida oyddu gita doˈati abbaappe kiyoosona. Koyro doˈay argganttaa qefeti deˈiyo gaammuwaa mala. Naaˈˈanttoogee beeriyaa milatees, qassi doonan gaylliyaa meqettaa saxxi uttiis. Heezzanttoogee oyddu qefeenne oyddu huuphee deˈiyo maahe milatees. Oyddanttoogee birataa achchaynne tammu kacee deˈiyo keehi mino doˈa. — **OYDDU GITA DOꞌATA**

Eti “abbaappe” kiyoosona. (Dane. 7:1-8, 15-17) Eti Daaneela wodeppe doommidi Xoossaa asaa haaridanne qohida kawotettata qonccissoosona (Mentto 4, 7 xeella)

4-5. Daaneela 7:15-17y yootiyoobay he malaatatu birshshettaa akeekanaadan nuna waati maaddii?

⁴ Nuuni he morkketi oonakko eranaappe kase, he doꞌatinne shaaramuxiyaa ay qonccissiyaakko akeekana koshshees. Hegaa akeekiyo loꞌꞌo ogee Geeshsha Maxaafay bana barkka qonccissanaadan oottiyoogaa. Ajjuutaa maxaafan odettida malaatatuppe daroti Geeshsha Maxaafan deꞌiya hara maxaafatun qonccidosona. Leemisuwawu, hananabaa yootiya Daaneeli ‘oyddu gita doꞌati abbaappe kiyishin’ aymuwan beꞌiis. (Dane. 7:1-3) Eti ay qonccissiyaakko Daaneeli yootiis. He gita doꞌati oyddu “kawotettata” woy kawota qonccissoosona. (Daaneela 7:15-17 nabbaba.) He qonccissoy nuuni Ajjuutaa maxaafan odettida doꞌatikka kawotettata malaatiyoogaa akeekanaadan nuna maaddees.

⁵ Ajjuutaa maxaafan odettida malaatatuppe amaridaageeta ane pilggoos. Nuuni pilggiyo wode, he malaatatu birshshettay aybakko akeekanaadan Geeshsha Maxaafay nuna waati maaddiyaakko beꞌana. Kayan kayan kiyida doꞌata pilggiyoogan doommana. Koyro, eti oona qonccissiyaakko beꞌana. Kaallidi, he doꞌata gakkanabaa tamaarana. Wurssettan, he hanotati nuna waati maaddiyaakko xannaꞌana.

XOOSSAA MORKKETI OONAKKO ERETTIDOSONA

Ajjuutaa maxaafan odettida laappun huuphee doˈay abbaappe kiyees. Ayyo tammu kaceenne A huuphiyan tammu akiliilee deˈees, I maahe milatees, A tohoy beeriyaagaa milatees, qassi A doonay gaammuwaagaa milatees. — **LAAPPUN HUUPHEE DEꞌIYO DOꞌAA**

I “abbaappe” kiyees; qassi ayyo laappun huuphee, tammu kaceenne tammu akiliilee deꞌees. (Ajj. 13:1-4) Hegee hanno gakkanawu asaa haarida ubba kawotettata qonccissees. Laappun huuphee Xoossaa asaa haarida woy qohida alamiyan wolqqaama gidida laappun kawotettata qonccissees (Mentto 6-8 xeella)

6. Ajjuutaa 13:1-4n qonccida laappun huuphee deꞌiyo doꞌay aybee?

⁶ Laappun huuphee deꞌiyo doꞌay aybee? (Ajjuutaa 13:1-4 nabbaba.) Ha doꞌay maahe mala gidikkonne, A tohoy beeriyaagaa mala gidiyoogaanne A doonay gaammuwaagaa mala gidiyoogaa, qassi awu tammu kacee deꞌiyoogaa akeekoos. Daaneela shemppo 7n odettida oyddu doꞌatu hanotaykka hagaa mala. Gidikkonne, hagan Ajjuutaa maxaafan deꞌiya ubbabay oyddu dumma dumma doꞌatubaa gidennan, issi doꞌaabaa qonccissees. Ha doꞌay qonccissiyoy issi kawotetta woy alamiyan wolqqaama gidida issi haaro xalla gidenna. Yohaannisi ha doꞌay “qommo ubbaa, yara ubbaa, dumma dumma biitta qaala ubbaanne zare ubbaa” haariyoogaa yootiis. Hegaa gishshawu, he doꞌay hara ay kawotettappekka aadhdhennan waayi aggana. (Ajj. 13:7) Yaatikko, ha doꞌay asaa hanno gakkanawu haarida kawotetta ubbaa qonccissiyaaba.b—Era. 8:9.

7. Doꞌaa laappun huupheti ay malaatiyoonaa?

⁷ Laappun huupheti ay malaatiyoonaa? Ajjuutaa shemppo 17y zaaruwaa eranaadan nuna maaddees, ayssi giikko, hegee Ajjuutaa shemppo 13n odettida doꞌaa misiliyaa qonccissees. Ajjuutaa 17:9, 10y hagaadan gees: “Hegeeti qassi laappun kawota. Etappe ichchashu kawoti kunddidosona. Issoi ha77i gakkanaassikka haarees; hinkko kawoi yiichchibeenna. I yiidi, guutta wodiyaa takkanau bessees.” Seexaanay goꞌettido kawotetta ubbaappe laappunati keehi wolqqaama gidiyo gishshawu, ‘huuphetun’ leemisettidosona. Xoossaa asaappe daroti eta biittan deꞌidosona, woy he kawotettati Xoossaa asata yedettidosona. Kiitettida Yohaannisa wode, etappe ichchashati haariichchidosona: Gibxxe, Asoore, Baabiloone, Meedoonanne Parsse, qassi Giriike. Yohaannisi ajjuutaa beꞌiyo wode, alamiyan usuppuntta wolqqaama kawotetta gidida Roome haariiddi deꞌees. Laappunttanne alamiyan wurssetta wolqqaama kawotettay woy huuphee oonee?

8. Doꞌawu laappuntta huuphee oona qonccissii?

⁸ Daaneela maxaafan deꞌiya hiraagati doꞌawu laappunttanne wurssetta huuphiyaa nuuni akeekanaadan maaddiyoogaa beꞌana. Ha wurssetta wodiyan woy “Godaa gallassan” haariiddi deꞌiya alamiyan wolqqaama kawotettay oonee? (Ajj. 1:10) Hegee Alamiyan Wolqqaama Gidida Inggilizenne Amarkkaa Waatta Kawotettaa. Hegaa gishshawu, hegee Ajjuutaa 13:1-4n odettida doꞌawu laappuntta huuphe gaana danddayoos.

Ajjuutaa maxaafan odettida naaˈˈu kacee deˈiyo doˈay dorssa milatees. He doˈay laappun huuphee deˈiyo doˈawu laappuntta huuphiyaappe kiyees, qassi tama abban yegettees. — **DORSSAAGAA MALA NAAꞌꞌU KACEE DEꞌIYO DOꞌAA**

I ‘saꞌaappe kiyeesinne’ “miimminttiyaadan” haasayees. I ‘tamay saluwaappe wodhdhanaadan’ ootteesinne “wordduwaa hananabaa yootiyaagaa” gidiyo gishshawu, malaatata bessees. (Ajj. 13:11-15; 16:13; 19:20) Inggilizenne Amarkkaa Waatta Kawotettay naaꞌꞌu kacee deꞌiyoonne worddo hananabaa yootiya doꞌaadan qonccido gishshawu, saꞌan deꞌiyaageeta balettoosonanne eti laappun huupheenne tammu kacee deꞌiyo “do7aa . . . misiliyaa giigissanaadan” yootoosona (Mentto 9 xeella)

9. ‘Dorssa kace milatiya naaꞌꞌu kacee’ deꞌiyo doꞌay ay qonccissii?

⁹ Ha laappuntta huuphee Alamiyan Wolqqaama Gidida Inggilizenne Amarkkaa Waatta Kawotettaa gidiyoogaanne ayyo ‘dorssa kace milatiya naaꞌꞌu kacee deꞌiyoogaa, qassi he doꞌay miimminttiyaadan haasayiyoogaa’ nuuni Ajjuutaa shemppo 13ppe akeekoos. He doꞌay “gita malaatata oottiis; harai atto tamaa saluwaappe asa ubbaa sintti sa7aa wottana gakkanaassi malaatata oottiis.” (Ajj. 13:11-15) Ajjuutaa shemppo 16ynne 19y ha doꞌay “wordduwaa hananabaa yootiyaagaa” gidiyoogaa qonccissees. (Ajj. 16:13; 19:20) Daaneelikka, Alamiyan Wolqqaama Gidida Inggilizenne Amarkkaa Waatta Kawotettay ‘daganttiya bashshaa bashshanaagaa’ yootiis. (Dane. 8:19, 23, 24) Hegee Naaꞌꞌantto Alamiyaa Olaa wode haniis. Inggilizenne Amarkkaa saynttistteti giigissido naaꞌꞌu atome bombbeti wurssettan olay kuuyettanaadan oottidosona. Alamiyan Wolqqaama Gidida Inggilizenne Amarkkaa Waatta Kawotettay ha bombbeta giigissiyoogan, ‘tamay saluwaappe saꞌaa wodhdhanaadan’ oottiis.

Laappun huupheenne tammu kacee deˈiyo zoˈo doˈaa shaaramuxiyaa togga uttaasu. Doˈay tama abban yegettees. — **ZOꞌO DOꞌAA**

SHaaramuxiya, gita Baabiloona doꞌaa toggaasu. He doꞌay hosppuntta kawo. (Ajj. 17:3-6, 8, 11) Koyro shaaramuxiyaa he doꞌaa ba koyiyoogaadan oottawusu, shin guyyeppe he doꞌay O xayssana. SHaaramuxiyaa worddo haymaanootiyaa ubbaa qonccissawusu. Ha wodiyan he doꞌay alamiyaa kawotettati koyiyoobaa oottiya Kawotettatu Issippetettaa qonccissees (Mentto 10, 14-17 xeella)

10. “Do7aa misilee” ay qonccissii? (Ajjuutaa 13:14, 15; 17:3, 8, 11)

¹⁰ Kaallidi nuuni hara doꞌaabaa beꞌana. Hagee laappun huuphee deꞌiyo doꞌaa milatikkonne, zoꞌo. Hegee ‘doꞌaa misiliyaa’ geetettees, qassi ‘hosppuntta kawodan’ qoncciis.c (Ajjuutaa 13:14, 15; 17:3, 8, 11 nabbaba.) Yohaannisi he ‘kawoy’ yaanaagaa, simmidi xayanaagaanne guyyeppe zaaretti yaanaagaa yootiis. Hegee Kawotettatu Issippetettaa dirijjitiyaa loytti qonccissees; ha dirijjitee alamiyaa kawotettati koyiyoobaa oottees. Koyro, hegee Kawotettatu Waattaa Maabaraa geetettiis. SHin, Naaꞌꞌantto Alamiyaa Olaa wode hegee xayiis. Guyyeppe, Kawotettatu Issippetettaa geetettidi zaaretti qoncciis.

11. He doꞌati waatanee, qassi nuuni eta yayyana koshshennay aybissee?

¹¹ He doꞌati woy kawotettati asay Yihoowanne A asaa eqettanaadan bantta worddo oduwan eta denttettoosona. Yohaannisi eti leemiso hanotan ‘saꞌaa kawota ubbaa’ Armmageedoona olawu, hegeekka ‘Ubbaappe Wolqqaama Xoossaa gita gallassawu’ shiishshanaagaa yootiis. (Ajj. 16:13, 14, 16) Gidoppe attin, nuuni aybanne yayyana koshshenna. Nu gita Xoossay Yihooway, ba haaruwawu exatiya ubbaa ashshanawu eesuwan issibaa oottana.—Hiz. 38:21-23.

12. Ubba doꞌatu bolli aybi gakkanee?

¹² Ubba doꞌatu bolli aybi gakkanee? Ajjuutaa 19:20y hagaadan zaarees: “He do7ai a sinttan Xoossai oottiyo malaataa oottida wordduwaa hananabaa yootiyaagaara issippe ohettiis. Do7aa malaatai de7iyoogeetanne do7aa misiliyau goinnidaageeta i balettidoogee he oottiyo malaatatuuna. Do7ainne wordduwaa hananabaa yootiyaagee naa77aikka dinniyaara eexxiya tama abban paxa yegettidosona.” Hegaa gishshawu, Xoossaa morkke gidida he kawotettati ha wodiyan haariiddi deꞌikkonne, eti merinawu xayana.

13. Amarida kawotettati ubba Kiristtaanetu bolli gattiyo metoy aybee?

¹³ Hegee nuna waati maaddii? Nuuni Kiristtaane gidiyo gishshawu, Xoossawunne A Kawotettawu ammanettana koshshees. (Yoh. 18:36) Yaatanawu, nuuni alamiyaa polotikaaban oossinne exatennan deꞌana bessees. SHin kawotettati nuuni haasayiyoobaaninne oottiyooban banttana maaddanaadan koyiyo gishshawu, oossinne exatennan deꞌiyoogee nuussi keehi metiyaaba gidana danddayees. He kawotettaa maaddanawu eti giyoobaa ubbaa oottiyaageetun doꞌaa malaatay wodhdhees. (Ajj. 13:16, 17) Gidoppe attin, he malaatay wodhdhiyo ooninne Yihoowan sabettenna, qassi merinaa deꞌuwaa demmenna. (Ajj. 14:9, 10; 20:4) Hegaa gishshawu, he kawotettati banttana maaddanaadan nuna iisettikkokka, nuuni oossinne exatennan deꞌiyoogee keehi koshshiyaaba.

GITA SHAARAMUXIYAA KAWUYYADA XAYANA

14. Ajjuutaa 17:3-5n odettidaagaadan, kiitettida Yohaannisi kaallidi beꞌido garamissiyaabay aybee?

¹⁴ Kiitettida Yohaannisi beꞌido haraban keehi ‘garamettidoogaa’ yootiis. Hegee aybee? Issi mishiriyaa keehi yashshiya doꞌaa toggaasu. (Ajj. 17:1, 2, 6) A gita ‘shaaramuxa,’ qassi I sunttay “Gita Baabiloono.” A ‘saꞌan deꞌiya kawotuura shaaramuxaasu.’—Ajjuutaa 17:3-5 nabbaba.

15-16. ‘Gita Baabiloona’ oonee, qassi nuuni hegaa waati eriyoo?

¹⁵ ‘Gita Baabiloona’ oonee? Ha mishiriyaa deriyaa haariyaageetuura shaaramuxidoogaa Ajjuutaa maxaafay yootiyo gishshawu, A polotikaa dirijjitiyaa qonccissiyaaba gidukku. (Ajj. 18:9) Qassi A doꞌaa toggidoogee haariyaageeta ba koyiyoogaadan oottanawu maaliyoogaa bessees. Hegaa bollikka, A Seexaanaa alamiyan deꞌiya yaaretiya zalꞌꞌiya dirijjiteta qonccissukku. Eti Ajjuutaa maxaafan harasan ‘saꞌan deꞌiya zalꞌꞌanchchata’ geetettidosona.—Ajj. 18:11, 15, 16.

¹⁶ Geeshsha Maxaafan “shaaramuxiyo” giya qaalay Xoossawu goynnoos giikkonne, eeqawu goynniyaageeta woy issi issi ogetun alamiyaa baggaa gidiyaageeta qonccissana danddayees. (1 Odi. 5:25; Yaaq. 4:4) SHin, ammanettidi Xoossawu goynniyaageeti ‘geeshshadan’ woy ‘geelaꞌodan’ qonccidosona. (2 Qor. 11:2; Ajj. 14:4) Beni Baabiloona worddo goynuwawu denddo soho. Hegaa gishshawu, Gita Baabiloona worddo goyno ubbaa bessiyaaba gidennan aggukku. A worddo haymaanoote ubbaa xaaxa waaxawusu.—Ajj. 17:5, 18; jw.org websaytiyan “Gita Baabiloona Oonee?” (Amaarattuwaa) giya huuphe yohuwaa xeella.

17. Gita Baabiloono aybi gakkanee?

¹⁷ Gita Baabiloono aybi gakkanee? Ajjuutaa 17:16, 17y he oyshaa zaaruwaa hagaadan gees: “Neeni be7ido tammu kaceenne do7ai shaaramuxiyo ixxana. Eti iyyo de7iya ubbabaa ekkirggana. Qassi o kallo ashshananne i ashuwaa mirggana; yaatidi eti o taman xuuggana. Aissi giikko, . . . Xoossai qoppidoogaa eti oottanaadan, eta wozanan Xoossai amuwaa wottiis.” Ee, Yihooway kawotettati worddo haymaanoote ubbaa xaaxa waaxiyaari bolli denddanaadaaninne O muleera xayssanaadan oottana. Eti hegaadan oottanawu zoꞌo doꞌaa, hegeekka Kawotettatu Issippetettaa goꞌettana.—Ajj. 18:21-24.

18. Nuuni Gita Baabilooniira gayttida aybanne oottennaagaa waati shaakki erana danddayiyoo?

¹⁸ Hegee nuna waati maaddii? Nuussi “Xoossaa . . . sinttan pokkoi bainna geeshsha ammanoi” deꞌana koshshees. (Yaaq. 1:27) Gita Baabiloonippe yiida worddo timirtteta, eeqaa baalata, iita kanddotanne iita ayyaana oosota nuuni mule kaallana koshshenna! Xoossay asaa I nagaran oychchenna mala nuuni eti ‘ippe kiyanaadan’ ubbatoo etawu yootoos.—Ajj. 18:4.

XOOSSAA GITA MORKKIYAA BOLLI PIRDDETTIDA PIRDDAA

Laappun huuphee, tammu kaceenne laappun akiliilee deˈiyo zoˈo miimminttee Daaneela maxaafaaninne Ajjuutaa maxaafan odettida doˈatussi maataa immees. Miimminttee tama abban yegettees. — **ZOꞌO MIIMMINTTIYAA**

Seexaanay doꞌawu maataa immees. (Ajj. 12:3, 9, 13; 13:4; 20:2, 10) Seexaanay Yihoowawu gita morkke gidiyo gishshawu, 1,000 layttawu ciimma ollan yegettana. Hegaappe simmin, Seexaanay ‘dinniyaaninne tama abban’ olettana (Mentto 19-20 xeella)

19. “Gita zo7o miimminttee” oonee?

¹⁹ Ajjuutaa maxaafay ‘gita zoꞌo miimminttiyaabaakka’ yootees. (Ajj. 12:3) Ha miimminttee Yesuusaaranne A kiitanchchatuura olaa olettees. (Ajj. 12:7-9) I Xoossaa asaa qoheesinne doꞌaatussi woy asaa kawotettatuussi maataa immees. (Ajj. 12:17; 13:4) Ha miimminttee oonee? Hegee ‘xalahe halaqaa woykko Seexaanaa giyo beni shooshshaa.’ (Ajj. 12:9; 20:2) I Yihoowa morkke gidida hara ubbata maaddees.

20. Miimminttiyaa bolli aybi gakkanee?

²⁰ Miimminttiyaa bolli aybi gakkanee? Ajjuutaa 20:1-3y issi kiitanchchay Seexaanaa ciimma ollan yegganaagaa yootees. Hegee awu qasho keetta mala. Seexaanay ciimma ollan deꞌiyo wode “sha7u laittai wuranaashin, asa zareta naa77anttuwaa balettenna.” Wurssettan, Seexaanaynne daydanttati ‘dinniyaaninne tama abban’ yegettana. Hegaa giyoogee eti merinawu muleera xayana giyoogaa. (Ajj. 20:10) Seexaanaynne daydanttati baynna alamiyaa ane qoppa. Hegee keehi ufayssiya wode gidana!

21. Nuuni Ajjuutaa maxaafaa nabbabiyoogan ufayttana danddayiyoy aybissee?

²¹ Ajjuutaa maxaafan odettida ha malaatatu birshshettaa akeekiyoogee keehi ufayssiyaaba! Yihoowa morkketi oonakko erida, qassi eta bolli gakkanabaakka beꞌida. Ee, ‘ha maxaafaa nabbabiya uray ufayttees, qassi ha hananabaa yootiya qaalaa siyiyaageeti ufayttoosona’! (Ajj. 1:3) SHin Xoossaa morkketi xayiyo wode, ammanettida asay demmana anjjoy aybee? Kaalli kaalli kiyiya huuphe yohotun wurssettaagan ha qofaa beꞌana.

MAZAMURE 23 Yihooway Haariyoogaa Doommiis

a Ajjuutaa maxaafay Xoossaa morkketa qonccissanawu malaatata goꞌettees. He malaatatu birshshettay aybakko akeekanaadan Daaneela maxaafay nuna maaddees. Ha huuphe yohuwan, nuuni Daaneela maxaafan odettida amarida hiraagata Ajjuutaa maxaafan odettida issi mala hiraagatuura geeddarssana. Hegee Xoossaa morkketa nuuni eranaadan maaddana. Qassi, eta bolli gakkanabaa nuuni pilggana.

b Laappun huuphee deꞌiyo doꞌay ubba kawotettata qonccissiyaaba gidiyoogaa bessiya hara naqaashay deꞌees. Ayyo ‘tammu kacee’ deꞌees. Geeshsha Maxaafan darotoo paydo tammay issibay kumetta gidiyoogaa qonccissees.

c Koyro doꞌaa kaciyan deꞌiya kallachchay woy “akiliilee” ha misiliyan baawa. (Ajj. 13:1) Hegee ‘laappun kawotuppe kiyees,’ qassi eti ayyo maataa immoosona.—jw.org websaytiyan “Ajjuutaa shemppo 17n odettida zoꞌo doꞌay ay qonccissii?” (Amaarattuwaa) giya huuphe yohuwaa xeella.