Yihooway Anjjin Ta Deꞌuwan Loꞌꞌobay Kumiis

TAANI Kanaadan Siskachiwan giyoosan Waka giyo guutta kataman, 1927n yelettaas. Ta aawaynne ta aayyiyaa laappun naata yelidosona; etappe oydday attuma heezzay macca; hegaa gishshawu, asaara issippe deꞌiyoogee ay malakko naatettaappe doommada erays.

Gret Dipreshin giyo, ikkonoomiyan wolqqaama metoy 1930 heeran gattidobaa nu so asay beꞌiis. Nuuni dure gidana xayikkonne, nu son qumi xayi erenna. Nuussi amarida kuttotinne issi miizziyaa deꞌiyo gishshawu, nu son phuuphulle, maattay, kreemee, pilaynne oyssay mule xayi erenna. Nu so asay ubbay mehiyawu koshshiyaabaa oottees woy son hara oosuwaa oottees.

Appilee kifiliyan sawuwaa tonggu giyoogaa mala, taani he wodebaa daro ufayssiyaabaa hassayays. Ta aaway ataakilttiyaa bayzzanawu giya biidi, mati maxido appiliyaa darotoo saaxiniyaa kunttidi ekki yees. Nuuni ubbay malꞌꞌiya appiliyaa ubba galla demmiyo gishshawu keehi ufayttoos!

NU SO ASAY TUMAA ERIIS

Ta aawaynne aayyiyaa tumaa siyido wode, taani usuppun laytta naꞌa. Jooni giyo eta bayra naꞌay yeletti simmidi takkennan hayqqiis. Ta aawaynne aayyiyaa unꞌꞌettidi heeran deꞌiya qeesiyaa, “Jooni awu biidee?” yaagidi oychidosona. Qeesee naꞌay Kiristtinnaa denddibeenna gishshawu, saluwaa bibeennaagaanne xammaqettibeenna loꞌꞌo asa shemppoy deꞌiyoosa geetettiya Limbbo giyoosan deꞌiyoogaa yootiis. Qeesee ta aawaynne ta aayyiyaa baassi miishshaa qanxxikko, Jooni limbboppe kiyidi saluwaa baanaadan woossanaagaakka yootiis. Nena gidiyaakko neeyyo aybi siyettanee? Ta aawaynne aayyiyaa hidootaa qanxxido gishshawu, he qeesiyaa zaarettidi haasayissibookkona. SHin, eti Jooni waanidaakko qoppiyoogaa aggibookkona.

Ta aayyiyaa issi gallassi Yihoowa Markkati attamissido, Hayqqidaageeti Awan Deꞌiyoonaa? giyo bukleetiyaa ekka yaasu. A hegaa ufayttada nabbabaasu. Ta aaway so yin, a ufayttada, “Jooni awan deꞌiyaakko eraas! I haꞌꞌi xiskkiis; shin issi gallassi beegottana” yaagaasu. He galla qammi ta aaway he bukleetiyaa muleera nabbabiis. Hayqqida asay xiskkidoogaanne sinttappe denddanaagaa Geeshsha Maxaafay tamaarissiyoogaa eridoogan ta aawaynne aayyiyaa minettidosona.—Era. 9:5, 10; Oos. 24:15.

Eti demmidobay nuuni minettanaadaaninne ufayttanaadan oottin nu deꞌoy loꞌꞌiis. Eti Yihoowa Markkatuura Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyoogaanne Waka kataman deꞌiya guutta gubaaꞌiyan shiiquwaa shiiqiyoogaa doommidosona; he gubaaꞌiyan deꞌiya daroti Yukreyneppe yiidaageetu zeretta. Ta aawaynne aayyiyaa sohuwaara sabbakiyoogaa doommidosona.

Hegaappe keehi gamꞌꞌennan, nuuni deꞌanawu British Kolombiyaa giyoosaa bin issi gubaaꞌee nuna siiquwan mokki ekkiis. He wode nu so asay Woggaa galla shiiquwawu Wochiyo Keelaa giigettiyoogaa hassayiyo wode ufayttays. Nuuni ubbay Yihoowanne Geeshsha Maxaafaa tumaa loytti siiqoos. Nu deꞌoy waani loꞌꞌidaakkonne Yihooway nuna waati anjjidaakko taani akeekaas.

Nuuni naꞌa gidiyo gishshawu, nu ammanuwaabaa asawu yootiyoogee wayssiyaaba gidiyoogee erettidaagaa. SHin, ta kaalo michiyaa Evanne taani aginan asaa haggaazuwan waati haasayissanaakko darotoo giigettidi, hegaa Haggaazo SHiiquwan ootti bessiyoogee nuna keehi maaddiis. Nuuni dungguuxa gidikkokka, Geeshsha Maxaafaabaa asawu waati yootanaakko eranaadan hegee nuna keehi maaddiis. Sabbakanawu nuuni loohidobawu taani keehi galatays!

Naatettaabaa nu hassayiyo waannatiyaabaappe issoy kumettaa wodiyaa haggaaziyaageeti nu son takkiyoogaa. Leemisuwawu, woradaa xomoosiya Jak Naataani nu gubaaꞌiyaa xomoosiyo wode nu son takkiyoogaa nuuni dosoos.a I yootiyo darobay nuna ufayssees; qassi i wozanappe nashshiyoogee nuuni Yihoowawu ammanettidi haggaazanawu koyanaadan oottiis.

“Taani gita gidiyo wode Ishaa Naataanaagaadan hananawu koyays” yaagada qoppiyoogaa hassayays. A hanotay taani kumetta wodiyaa haggaazuwawu giigettanaadan maaddidoogaa guyyeppe akeekaas. Taassi layttay 15 gidido wode, Yihoowawu haggaazanawu qofaa qachaas. Evanne taani 1942n xammaqettida.

AMMANUWAA PAACCIYAABATA

Asay ba yelettido biittaa siiqiyoogee keehi darido Naaꞌꞌantto Alamiyaa Olaa wode, Iskoto giyo asttamaariyaa ta michota naaꞌꞌatanne ta ishaa timirtte keettaappe yedettaasu. Aybissi? Eti banddiraa siraataa bonchennan ixxido gishshataassa. Guyyeppe he maccaasiyaa ta asttamaareera gayttada tana a timirtte keettaappe yedettanaadan zoraasu. SHin ta asttamaariyaa, “Nu biittay laꞌatettan deꞌiyo biitta gidiyo gishshawu, biittaa siiqiyoogaa bessiyo baalata bonchennan aggiyo maatay nuussi deꞌees” yaagaasu. Iskota iissikkokka ta asttamaariyaa, “Hegee taani kuuyiyooba” yaagada minttada yootaasu.

Iskota, “CHii hegee neeni kuuyiyoobaa gidenna. Neeni Melito yedettana xayikko, taani nebaa odana” yaagada zaaraasu. Ta asttamaariyaa hegee balabaa gidikkokka, a oosuwaappe kiyenna mala tana yedettanaagaa ta aawassinne aayeessi yootaasu. Gido shin, nuuni timirttiyaabaa son xannaꞌanawu maaddiyaabaa demmida. Hegaappe simmin takkennan, 32 kilo meetire gidiyaagaa haakkiyaasan deꞌanawu biidi hara timirtte keettan gelida.

Olaa wode nu xuufeti digettidaba gidikkonne, Geeshsha Maxaafaa goꞌettidi sooppe soo biidi haggaazoos. Hegaappe denddidaagan, Kawotettaabaa Geeshsha Maxaafaappe asawu yootiyoogan keehi qara gidida. Hegee nuuni ayyaanaaban diccanaadaaninne Yihooway nuna kaafiyoogaa akeekanaadan maaddiis.

KUMETTA WODIYAA HAGGAAZUWAA DOOMMIYOOGAA

Evanne taani timirttiyaa wurssidi, sohuwaara aqinye gidida. Taani koyro issi supermarketiyan qaxarettada oottaas. Guyyeppe huuphiyaa giigissiyoogaa usuppun aginawu tamaarada, hegaa ufayssan son oottays. Issi huuphe keettan saaminttan naaꞌꞌu galla oottiyo ooso demmaas; qassi huuphiyaa giigissiyoogaa aginan naaꞌꞌutoo tamaarissays. Aqinye gidada haggaazaydda hegaadan oottiyoogan taayyo koshshiyaabaa kunttaas.

Amarkkan Niwu York Siti katamaaninne Jarmanen Niyuremberge kataman 1955n, “Xooniya Kawotettaa” giyo gita shiiquwan shiiqanawu koyaas. SHin, taani Niwu Yorke baanaappe kase, Amarkkan waanna biiruwan oottiya Ishaa Naatan Nooraara gayttaas. Inne a machiyaa he wode Kanaadan Vankkovere kataman gita shiiquwaa shiiqoosona. He wode, taani michee Noori huuphiyaa giigissanaadan oychidosona. Ishaa Noori hegan ufayttido gishshawu, tanaara gayttanawu koyiis. Nuuni haasayishin, taani Jarmane baanaappe kase Niwu Yorke baanawu halchidoogaa ayyo yootaas. I Birukiliine Beeteelen uddufun gallassawu taani oottanaadan shoobbiis.

Hegawu biidoogee ta deꞌoy laamettanaadan oottiis. Taani Niwu Yorken, Tiyodor (Ted) Jaaraaz giyo issi yelaga ishaara gayttaas. Taani aara gaytta simmin sohuwaara, “Neeni aqinyee?” yaagidi, i tana oychidoogan garamettaas. Taani, “CHii gidikke” yaagada zaaraas. Ta laggiyaa Lavona nuuni haasayiyoogaa siyada kelttiyaa gelada, “Ee, a aqinye” yaagaasu. Tedi garamettidi Lavono, “Loytti eriyay neneeyye, ii?” yaagiis. Taani kase aqinye gidiyoogaanne gita shiiquwaappe simmada sohuwaara zaarettada aqinye gidanawu qoppidoogaa ayyo yootaas.

AYYAANAABAN KAYMIDA TA AZINAA

Amarkkan Kintaki giyo kataman 1925n yelettida Tedi ba huuphiyaa Yihoowawu geppidi xammaqettiyo wode awu layttay 15. Eta so asaappe oonikka Yihoowa Markka gidana xayikkonne, i naaꞌꞌu layttappe guyyiyan kumetta wodiyaa aqinye gidiis. He wodeppe doommidi, 67 gidiya layttawu kumetta wodiyaa haggaaziis.

Tedi Giiliyaade Geeshsha Maxaafaa Timirtte Keettan laappuntta kayan tamaaridi Isiine 1946n anjjettiis; he wode ayyo layttay 20. Hegaappe simmin, Ohayon, Kilevlande kataman yuuyidi xomoosiyaagaa gididi oottiis. Oydda gidiya layttaappe guyyiyan, Awusttiraaliyaa macara biiruwawu haggaaziyaagaa gididi oottanaadan maddabettiis.

Tedi Jarmanen Niyurembergen gita shiiquwaa biido wode, naaꞌꞌay issippe amarida wodiyaa aattida. Nuuni he wode siiqettida. I Yihoowawu kumetta shemppuwaappe haggaazanawu halchido gishshawu, taani ufayttaas. I Xoossawu aqida zirxxa asa gidikkokka, kehanne pashkka asa. I babaappe hara asabaa aatti xeelliyoogaa akeekaas. He shiiquwaappe simmin, Tedi Awusttiraaliyaa simmiis, taani qassi Vankkovere guyye simmaas; shin nuuni dabddaabbiyaa issoy issuwawu ubbatoo xaafoos.

Tedi ichashu laytta gidiya wodiyawu Awusttiraaliyan takkidi, Amarkkaa simmiis; guyyeppe Vankkoveren aqinye gididi haggaazanawu yiis. Nu so asay a keehi dosidoogaa beꞌidoogee tana ufayssiis. Taappe bayratiya Maykila giyo ta ishay tana keehi naagiyo gishshawu, issi yelaga ishay tanan ufayttikko, hegee bana qofissiyoogaa darotoo yootees. SHin, Maykili Teda sohuwaara dosiis. I, “Melitee, neeni loꞌꞌo naꞌa demmadasa. Neeni a loytta oyqqana bessees; qassi i neeppe halennaadan naagetta” yaagiis.

Taanikka Teda loytta siiqays. Taani Tisaase 10, 1956n Teda gelaas. Nuuni issippe Vankkoveren, hegaappe simmin Kaliforniyan aqinye gididi haggaazida; guyyeppe Mizuurininne Arkansan woradaa oosuwawu maddabettida. Nuuni 18 gidiya layttawu Amarkkan aaho heeran woradaa oosuwaa oottiyo wode, saaminttan saaminttan dumma dumma keettan aqoos. Haggaazuwan loꞌꞌo ayfiyaa demmida; ubba qassi ishanttuuranne michonttuura keehi ufayssiya wodiyaa aattida. Saaminttan saaminttan dumma dummasaa biyoogee wayssiyaaba gidikkonne, nuuni worada oosuwan ufayttida.

Taani Tedabaappe bonchiyoobay i Yihoowaara dabbotido dabbotettaa nashshiyoogaa. I Yihoowawu haggaaziyo geeshsha haggaazuwaa xoqqu oottidi xeellees. Nuuni issippe Geeshsha Maxaafaa nabbabiyoogaanne xannaꞌiyoogaa dosoos. Nuuni xiskkanaappe kase arssaa matan gulbbatin, i nuuyyo woossees. Hegaappe simmin, nuuni buzo woosaa woossoos. Taani Teda keehi qofissiyaabay deꞌiyo wode ubbatoo erays. I he wode arssaappe wodhidi gulbbatidi cenggurssaa sissennan woossiiddi daro wodiyaa takkees. I gitabawukka guuttabawukka Yihoowa woossiyo gishshawu, taani a wozanappe nashshays.

Nuuni aqo oyqqidi guutta layttaa takki simmin, Tedi Godaa Kahuwaa baalaa bonchiyo wode oyttaappe maanaagaanne woyniyaappe uyanaagaa taayyo yootiis. I, “Taani oottiyoobay Yihooway koyiyoobaakkonne shaakka eranawu hegaabaa minttada woossaas” yaagiis. I wurssettan saluwan haggaazanawu Xoossaa geeshsha ayyaanan tiyettidoogaa taani mule oorattabadan xeellabeykke. Kiristtoosa ishanttuppe issuwaa maaddidoogaa taani bonchobadan xeellays.—Maa. 25:35-40.

HARA GEESHSHA OOSUWAA

Tedi 1974n Yihoowa Markkata Bolla Gididi Heemmiyaagaa yara gidanawu shoobettidoogan nuuni keehi garamettida. Guyyeppe, nuuni Birukiliine Beeteelen haggaazanawu xeesettida. Tedi Bolla Gididi Heemmiyaagaa yara gididi oottiyo wode, taani keettaa geeshshiyo woy huuphiyaa giigissiyo oosuwaa oottaas.

Tedi dumma dumma macara biirota xomoosanaadankka maddabettiis. Soshalistte biittatun mishiraachuwaa yootiyoogaara gayttidabaa i loytti kaallees. Nuuni shemppanawu Siwidine biitti biido wode, Tedi issitoo, “Melitee, sibikatiyaa oosoy Poolandde biittan digettido gishshawu, taani yan deꞌiya ishantta maaddanawu koyays” yaagiis. Yaatiyo gishshawu, Poolandde biitti gelanawu piqaadiyaa demmida. Tedi yan nu oosuwaa kaalliya amarida ishanttuura gayttin, eti haasayiyoobaa ooninne siyenna mala issippe haahosaa tohuwan biidosona. Ishantti oyddu gallassi wolqqaama shiiquwaa shiiqidosona; shin Tedi ba ishantta maaddidoogan ay keena ufayttidaakko beꞌada taanikka ufayttaas.

Hidaare 1977n Poolandde naaꞌꞌantto biida. He wode Bolla Gididi Heemmiyaagaa yaratuppe F. W. Franzi, Daaneel Sidlikinne Tedi Poolandde koyro xomoosidosona. Nu oosoy he wodekka digettidaba gidikkonne, Bolla Gididi Heemmiyaagaa yarati heezzati daro kataman deꞌiya cimatuura, aqinyetuuranne Yihoowa Markka gididi daro laytti takkidaageetuura haasayidosona.

Kaalliya laytti, Milten Henshilinne Tedi Poolandde xomoosido wode, nunanne nu oosuwaa ixxenna sunttatuura gayttidosona. Poolandde kawotettay nu ishantti issi gallassa gita shiiquwaa shiiqanaadan 1982n paqqadiis. Kaalliya layttan, darosan keraa ekkido addaraashan hegaappe gita shiiquwaa shiiqida. Nu oosoy digetti uttidaashin, 1985n oyddu gita shiiquwaa gita isttadeemetun shiiqanaadan paqqadettiis. Hegaappe simmin, hegaappekka gitatiya shiiquwaa shiiqanawu halchi uttidaashin, Poolandde kawotettay Uddufune 1989n Yihoowa Markkati higgiyan erettanaadan oottiis. Hegaappe aaruwan Teda ufayssidabay guutta.

SAHUWAA DANDDAYIYOOGAA

Nuuni 2007n macara biiroy anjjettiyo shiiquwaa shiiqanawu Tohossa Afirkkaa biiddi deꞌoos. Nuuni Inggilize gakkiyo wode, suuttay bolla giddon Tedassi maara goggenna gishshawu, dottoree i haroode baanaadan zoriis. Tedi paxi simmin, nuuni Amarkkaa simmida. SHin amarida saaminttappe guyyiyan, awu suuttay kuletin ushacha bagga bollay zozziis.

Tedi eesuwan paxibeenna, qassi koyro heeran biiruwaa gelanawu danddayibeenna. SHin i maara haasayiyo gishshawu, keehi ufayttida. I sahettikkokka, kaseegaadan oottanawu baaxetiis; haray atto Bolla Gididi Heemmiyaagee saaminttan saaminttan shiiqiyo shiiquwaa nu deꞌiyo kifiliyan uttidi silkkiyan kaallees.

Tedi Beeteelee kilinikiyan oottiyaageeti bana maaddidoogaa wozanappe nashshees. I loddan loddan, ba bollaa qaattana danddayiis. I ayyaanaaban oottiyo issi issibaa oottana danddayiis; qassi ubbatoo ufayttees.

Heezzu layttappe guyyiyan, a bollan suuttay naaꞌꞌanttuwaa kuletin Oruwaa galla, Tamme 9, 2010n hayqqiis. Tedi saꞌaa deꞌuwaa wurssanaagaa ubbatoo hassayays; shin i taappe shaahettidoogan taani ay keena azzanidaakkonne a ay keena laamotiyaakko odin wuriyaaba gidenna. Gidikkokka, tawu danddayettida ubban Teda maaddido gishshawu, galla galla Yihoowa galatays. Nuuni 53ppe dariya layttaa kumetta wodiyaa issippe haggaazida. Saluwan deꞌiya ta Aawaakko shiiqanaadan Tedi tana keehi maaddido gishshawu, taani Yihoowa galatays. I ba ooratta oosuwan keehi ufayttiyoogaa ammanettays.

HARA METUWAA DANDDAYIYOOGAA

Ufayssiya daro layttaa ta azinaara minna ootta simmada, haꞌꞌi gakkiya metuwaa meezetanaagee wayssiyaaba. Taaninne Tedi Beeteele yiya asaaranne nu Kawotettaa Addaraashaa yiya asaara gayttiyoogaa dosoos. Taani siiqiyo Tedi tanaara deꞌenna gishshawunne taani kaseegaadan mino gidenna gishshawu, asaara kaseegaa keena gayttikke. Gidoppe attin, alꞌꞌo ishatinne michoti Beeteeleeninne gubaaꞌiyan ta miyyiyan deꞌiyo gishshawu, haꞌꞌikka ufayttays. Beeteelen oottiyoobay metiyaaba gidikkonne, Xoossaayyo hegaadan haggaaziyoogee ufayssiyaaba. Qassi haggaazuwawu haꞌꞌikka kaseegaadan mishettays. Taani daafuriyaabanne eqqada takkana danddayennaba gidikkokka, ogiyan markkattiyoogaaninne Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyoogan keehi ufayttays.

Taani alamiyan haniiddi deꞌiya iitaba ubbaa beꞌiyo wode, keehi loꞌꞌo azinaara Yihoowayyo haggaazidoogan daro ufayttays! Yihoowa anjjoy ta deꞌuwan tumukka loꞌꞌobay kumanaadan oottiis.—Lee. 10:22.