Mai Te Lopitali Faka Hisitolia Ki Te Fale ʼo Te Puleʼaga e Tahi

ʼI TE 1770 ko te tagata kumi fenua ʼiloa pilitania ko te litenā ko James Cook neʼe folau ʼi te vaka lahi ko te Endeavour ʼo ʼalu ai ʼi te fahaʼi hahake ʼo Ositalalia. ʼI te afiafi ʼo te ʼaho 11 ʼo sūnio, ko te vaka neʼe tuta ki te hakau ʼi te koga meʼa ʼe mamaʼo ʼi te potu tokelau ʼo te fenua. Ko te ōla ʼo te vaka neʼe kua pu ʼo kovi. Neʼe maʼua ʼi te temi ʼaia ke foimo gaohi te vaka mo kapau ko te kauvaka ʼe fia maʼuʼuli. Neʼe ōvi ʼi ai te ikuʼaga ʼo te vaitafe ki te tai pea neʼe ko he koga meʼa lelei ia moʼo gaohi ʼo te vaka, ʼaē neʼe vāhaʼa ono tona fai. Hili ki ai taʼu e teau-ma-tolu, ko te aulo neʼe maʼu ʼi te koga fenua ʼaia. Kua hoko leva te temi ʼo te kumi aulo! Ko te hahaʼi ʼe lauʼi teauʼi afe neʼe nātou ʼomai ʼo kumi paʼaga ʼi ai. Ko te kolo ko Cooktown neʼe fakatuʼu ai leva.

ʼI te taʼu 1879, ko te fakagafua faka puleʼaga neʼe fai ke fakatuʼu he lopitali ke tuʼumaʼu ai moʼo tokoni ki te hahaʼi mamaki ʼo feiā mo te ʼu hahaʼi lāvevea ʼi te ʼu tuʼutāmaki ʼo te kumi aulo. ʼI te taʼu pe ʼaia, ʼi te tahi potu ʼo te malamanei, ʼi te ʼaho 1 ʼo sūlio neʼe hoko ai te ta ʼo te ʼuluaki nusipepa Zion’s Watch Tower (Te Tule Leʼo ʼo Sione). Talu mai ai, ko te nusipepa ʼaia ʼe ina tufa he polokalama ki te maʼuli fakalaumālie ʼo te toko miliona hahaʼi ʼe manavasiʼi ki te ʼAtua. Neʼe mole heʼeki ʼiloʼi ʼi te temi ʼaia ko te lopitali ʼo Cooktown ʼe ʼi ai anai tona ʼu pipikiʼaga mo te nusipepa ʼaia.

Hili ki ai te sēkulō, ko te lopitali ʼo Cooktown neʼe fakamaʼua ke fetogi. Ko te paʼaga faka puleʼaga neʼe kua feʼauga moʼo laga ʼo he fale foʼou, koia neʼe tuku te faka ʼui gāue ki te holoʼi ʼo te fale ki ʼaē ʼe fia fai ki ai. Ko te Sosiete moʼo taupau ʼo te ʼu meʼa faka hisitolia ʼo Queensland, neʼe ina fakahā tana fia fai ki te fale ʼaia. Kae, ko te totogi moʼo hiki pea mo fakafoʼou ʼo te fale ʼaia neʼe faka au ia ʼo lahi fau. Koia neʼe mole heʼeki ʼi ai he tahi kua ina faka ʼui te gāue ʼaia.

Kae ʼi te temi pe ʼaia, ko te kokelekasio veliveli ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Cooktown neʼe nātou kumi he koga meʼa ke fai ki ai te ʼu fono faka kilisitiano. Neʼe mole heʼeki ʼi ai he moʼi kele pea ko tanatou kiʼi falā neʼe ko te 800 tola faka ositalalia. ʼE feafeaʼi anai hanatou fakatuʼutuʼu he Fale ʼo te Puleʼaga? Ko te kau fakafofoga ʼo te kokelekasio ʼaia neʼe nātou faka ʼui ke nātou fai te gāue ʼaē ko te hiki ʼo te lopitali ʼāfea kae mole totogi nātou. ʼE feafeaʼi anai te haga ʼa Sehova ʼo takitaki te ʼu meʼa ʼaia? Ko he ʼu logo lelei! Ko tanatou faka ʼui neʼe tali!

Ko te faigataʼaʼia nei ʼo nātou — ko he moʼi kele moʼo fakatuʼu ki ai ʼo te fale. ʼIo, neʼe ʼui age foki kia nātou ʼe feala anai ke haga te puleʼaga ʼo foaki age he moʼi kele mo kapau ʼe nātou taupau maʼu pea mo fakafoʼou te fale. Kae ʼaki te temi neʼe ʼi ai te fakafeagai ki te fakatuʼutuʼu ʼaia. ʼI te faʼahi ʼo te fakafeagai neʼe teuteuʼi te puleʼaki moʼo fakagata te fakatuʼutuʼu ʼa te kau Fakamoʼoni. Ko te logo neʼe kua feʼāveʼaki ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe nātou puleʼi anai ia Cooktown, pea ʼe nātou haga anai ʼo pupunu fuli te ʼu otele pea mo te ʼu fale gaoʼi, pea mo tapuʼi anai te fakatau ʼo te pata. Kae, ko te meʼa ʼaia neʼe mole pe la hoko, kae ki te faiga ki he moʼi kele pea mo te maʼu ʼo te fakagafua moʼo fakatuʼu he fale neʼe kua faigataʼa ʼaupito. Ko te ʼaho faka tuʼakoi ki te maumauʼi ʼo te fale kua ōvi mai. ʼI te moʼi temi ʼaia neʼe fakamaʼua te tokoni ʼa te Puleʼaga ʼo te koga fenua ʼo Queensland (Vakaʼi ia Loma 13:2). Neʼe foimo tuku mai aipe te fakagafua ki te fakaʼaoga ʼo te moʼi kele ʼo te puleʼaga, ʼo feiā ai pea mo te fakagafua ʼo te fakatuʼu fale. ʼAki te kele pea mo te fale, koteā anai te tahi meʼa ka hoko?

Neʼe tau mai te kau Fakamoʼoni. Neʼe ko te toko teau, ko te hahaʼi fakatau koloā pea mo te ʼu hahaʼi neʼe kau ʼi te kūtuga ʼaia neʼe ʼomai mai te potu fuli ʼo te koga fenua ko Queensland, neʼe nātou tuku katoa tonatou temi pea nātou fakatuputupu tonatou faiva gāue ʼi te faʼu fakavilivili ʼo te ʼu fale ʼo te Puleʼaga. Neʼe ʼi ai te ʼu faigataʼaʼia ʼo te gāue: ko te fetogi ʼo te lopitali lau fata lua ʼaia ki he fale foʼou. Ko te temi ʼo te ʼua pea ʼe tau hoko mo te ʼu ʼua lalahi neʼe kua fakaōviōvi mai. ʼE ʼosi vave anai ʼāpe koa te gāue? Ko ʼihi ʼo te kolo neʼe nātou loto mahalohalo. Kae, ko te meʼa ʼaē neʼe ʼui ʼe faigataʼa, neʼe kua vave pe tona lava. ʼI te māhina ʼo ʼapeleli 1986 ko te fale neʼe toe gaohi pea kua toe fakatuʼu ki tona tuʼu ʼāfea.

Ko te gāue ʼaia neʼe fakatokagaʼi foki, pea koia ʼe fakaʼiloga ʼi te fakamatala ʼo te Anglican Newsletter ʼi Cooktown. Neʼe fakahā fēnei: “ ʼE mahino papau ia ʼe fatufatuʼi anai ʼau, kae koutou fakasiosio muʼa ki te ʼēkelesia ʼo te kau Anglicans ʼe mole fonu ai te hahaʼi pea koutou fakasiosio ki te tahi kūtuga ʼaē [ia te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova] pea koutou mamata ai pe ʼe feafeaʼi te kau ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ki tanatou fono (...), ʼe fonu ai te hahaʼi neʼe ʼāfea ʼatu neʼe ko te kau Anglicans pea mo te kau katolika. (...) ʼE koutou ʼiloʼi koa he kautahi (...) neʼe ina haga ʼo totogi te lopitali ʼāfea pea mo ina fakafoʼou ʼo ina fakahigoaʼi ko te Fale ʼo te Puleʼaga, koteʼuhi ko te fale ako [ʼaē neʼe fai ai tanatou ʼu fono] kua veliveli fau (...)? Neʼe tōtō feafeaʼi koa ia tatou ke fealagia he faʼahi feiā ke hoko?”

Ko te hahaʼi tulisi ʼe lauʼi afe ʼe nātou ʼomai ʼo mamata ki te kolo ʼo Cooktown ʼi te taʼu fuli. ʼE nātou mamata fakafiafia ki te vao matuʼa ʼo feiā pea mo te lau hakau pea mo nātou akoʼi te hisitolia ʼo te koga meʼa ʼaia. Ko te Fale tukuʼaga meʼa ʼāfea ʼo te capitaine Cook ko he koga meʼa ia ʼe ʼiloa ʼe lahi te hahaʼi mamata ʼe nātou ʼolo ki ai. Talu mai te taʼu 1989 ko te lopitali faka hisitolia ʼo Cooktown kua tuʼu nei ʼi tona tuʼulaga foʼou ʼaē ko te Fale ʼo te Puleʼaga ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova pea ko he meʼa ʼe lahi te kau tulisi ʼe nātou mamata ki ai. ʼI te ʼu fakatauʼaga koloā ʼo te ʼu meʼa fakamanatu ʼo te kolo ʼaia ʼe maʼu ai te ʼu tauveli feiā mo te ʼu kofu sino ʼe paki ai te Cooktown Hospital-Kingdom Hall (fale ʼo te Puleʼaga ʼo Cooktown). Lolotoga te temi ʼo te kau tulisi, neʼe ko te toko onogeau ki te toko afe hahaʼi ʼe nātou mamata ʼi te vāhaʼa fuli te fale ʼaia ʼi tana tuʼuʼaga ʼāfea mai te 1879.

Ko te kaupepa logona ʼaē ko te Te Tule Leʼo ʼe feala ke toʼo e te hahaʼi. Talu mai te 1879 ko te nusipepa ʼaia neʼe tuputupu pea kua lahi tona ta kia nusipepa e 15 miliona ʼo ta ʼaia ʼo tuʼa lua ʼi te māhina kia lea e 111. Ko te nusipepa ʼaia ʼe ina fakahā ki te hahaʼi ko te fakapapau ʼa te Tohi-Tapu ʼe ko ʼihi ʼo te taʼiake ʼo te taʼu 1914 ʼe nātou maʼuʼuli anai pea mo nātou sisio ki te ʼu lelei fakalaumālie pea mo fakasino ʼaē ka tuku anai ki te tagata (Isaia 33:24). Ko te kele katoa ʼe fakaliliu anai ko he palatiso e te toko miliona hahaʼi ʼe gāue ʼaki tonatou loto katoa (Pesalemo 37:29). He koʼe koa ʼe mole koutou mamata muʼa ki he Fale ʼo te Puleʼaga ʼe tuʼu ʼi tokotou koga meʼa? ʼE koutou maʼu ai anai he meʼa ʼe maʼuhiga age ia ʼi te aulo ʼaē neʼe kumi ʼi te ʼu koga meʼa ʼo Cooktown. — Tāʼaga Lea 16:16.