Kapite 24

Ko Te Fakatuʼutuʼu ʼa Sehova ʼe Hoko ʼi Te Kolōlia

1, 2. a) Koteā koa te fakatuʼutuʼu ʼaē neʼe fai e Sehova maʼa te ʼu meʼa ʼatamai ʼaē neʼe ina fakatupu? b) Ko ai koa ʼaē neʼe kau ki te famili logo tahi ʼo te kau atolasio ki te ʼAtua? c) ʼI te fahaʼi ʼaia, ko te fehuʼi fea koa ʼaē ʼe tonu ke tou vakaʼi takitahi ki ai?

KO TE fakatahiʼi te ʼu meʼa fuli ʼe ʼatamai ʼaē neʼe fakatupu, ʼi te tauhi moʼoni pea mo tuku age kia nātou te ʼāteaina faka kolōlia ʼo te ʼu fānau ʼa te ʼAtua, ʼe ko te fakatuʼutuʼu ʼaia ʼaē neʼe fai e Sehova ʼaki tona poto pea mo tona ʼofa. Ko nātou fuli ʼaē ʼe nātou manako ki te faitotonu ʼe nātou atali mo he loto fakavilivili ki tona hoko.

² Neʼe kamata fakahoko e Sehova tana fakatuʼutuʼu taulekaleka ʼaia ʼi tana kamata fakatupu te meʼa fuli. Ko te ʼuluaki ʼo tana ʼu gāue ko tona ʼAlo ʼaē neʼe hā mai “ko te ʼata ʼo tona kolōlia pea ko te fakatātā ia ʼo ia tonu.” (Hepeleo 1:1-3) Ko te ʼAlo ʼaia neʼe ulu tokotahi he neʼe fakatupu totonu ia e te ʼAtua tokotahi. Pea ʼaki ia ia, neʼe fakatupu ai te tahi ʼu foha: ʼuluaki te kau ʼaselo ʼi te lagi, pea hoko mo te tagata ʼi te kele. (Sopo 38:7; Luka 3:38) Ko te ʼu foha fuli ʼaia neʼe ko te foʼi famili pe e tahi ʼi te ʼatulaulau. Neʼe nātou ʼAtua fuli pe kia Sehova, pea neʼe maʼua ke nātou atolasio pe kia te ia. Ko te Tuʼi ʼo te ʼatulaulau neʼe ko he Tāmai ʼofa ia kia nātou fuli. Kae ʼe toe Tāmai koa kia koutou, pea ki tokotou fahaʼi, ʼe koutou kau koa mo koutou ki tana ʼu fānau? Koutou fakakaukauʼi muʼa te maʼuhiga ʼaupito ʼo takotou ʼu felogoi mo ia ʼi te faʼahi ʼaia!

3. a) He koʼe koa ʼe mole he tahi ia tatou ʼe ko he foha ʼo te ʼAtua ʼi tana tupu? b) Koteā ia ʼaē ʼe foaki e Sehova ʼaki tona ʼofa ki te hahaʼi heʼe haohaoa?

³ Kae ʼe tou ʼiloʼi foki, ʼi te temi ʼaē neʼe fakatūʼa ai tatatou ʼu ʼuluaki mātuʼa ki te mate ʼuhi ko tanā agahala ʼaē neʼe nā fai kae nā ʼiloʼi lelei pe tona kovi, neʼe kapu ai nāua ʼi te ʼōloto ʼi Eteni pea fakalaka hālaʼi ai nāua e te ʼAtua. ʼI te temi leva ʼaia ʼe mole kei nā kau ʼi te famili ʼo te ʼatulaulau ʼa te ʼAtua. (Senesi 3:22-24; vakaʼi ia Teutalonome 32:4, 5) ʼE tou haʼu fuli mai te tagata agahala ko Atama, koia ʼaē ʼe tou tupu fuli ai mo te loto ki te fai ʼo te agahala. Ko tatou ko te ʼu fānau ʼa te taumatuʼa ʼaia neʼe kapu ʼi te famili ʼa te ʼAtua, ʼe mole feala hatatou ʼui ko tatou ko te ʼu foha ʼo te ʼAtua ʼi tatatou tupu. Kae, neʼe ʼiloʼi lelei pe e Sehova ko ʼihi ʼi te ʼu hākoga ʼo Atama ʼe nātou manako anai ki te faitotonu; koia ʼaki tona ʼofa, neʼe ina tuku age kia nātou he fealagia, ke nātou aʼu ki te ʼāteaina faka kolōlia ʼo te ʼu fānau ʼa te ʼAtua. — Loma 8:20, 21.

Te Tuʼulaga Takimuʼa ʼo Iselaele

4. a) Koteā te tupuʼaga ʼo te liliu ʼa te kau Iselaele ko te ʼu “foha” ʼo te ʼAtua? b) Ka koteā ʼaē ʼe mole tonu ke tou ʼui ʼo ʼuhiga mo nātou?

⁴ Hili taʼu e 2 500 ki te fakatupu ʼo Atama, neʼe tuku age e Sehova ki ʼihi hahaʼi he fealagia ke nātou felogoi faka fānau mo ia. ʼO fai pe ki te fuakava ʼaē neʼe ina fai mo Apalahamo, neʼe fili e Sehova ia Iselaele ko tana hahaʼi. Koia, ʼi tana folafola ki te falaone ʼo Esipito, neʼe ina higoa ia Iselaele “ko toku foha.” (Ekesote 4:22, 23; Senesi 12:1, 2.) Pea ki muli age, ʼi te moʼuga ko Sinaï, neʼe ina tuku tana Lao ki te hahaʼi ʼaia, pea ina fakatuʼu ia nātou ko he puleʼaga, ʼo ina fakaʼaoga moʼo faka iku lelei tana fakatuʼutuʼu. Ko tonatou puleʼaga neʼe ko he “meʼa makehe” ia ʼa Sehova, koia neʼe hage ai te kau Iselaele ʼi te fahaʼi ʼaia ko hona ʼu “foha.” (Teutalonome 14:1, 2; Isaia 43:1) Pea tahi foki, ʼaki te ʼu felogoi makehe ʼaē neʼe ina fai pea mo niʼihi ʼu hahaʼi ʼo te puleʼaga, neʼe toe ʼui ai e Sehova ko nātou ko tona ʼu foha (I Fakamatala 22:9, 10) Kapau neʼe ko te ʼuhiga ʼaia ʼo nātou, pea neʼe hoko ia ʼuhi ko te fuakava ʼaē neʼe faka hū ia nātou ki ai e te ʼAtua. Kae ʼaua naʼa ʼui ai leva neʼe nātou maʼu te ʼāteaina faka kolōlia ʼaē neʼe maʼu e Atama ʼi te temi ʼaē neʼe kei nofo ai ko te foha ʼo te ʼAtua, ko te ʼuhi he kei nātou popūla ki te agahala pea mo te mate.

5. He koʼe koa neʼe puli te ʼu felogoi takimuʼa ʼa Iselaele pea mo te ʼAtua?

⁵ Kae, ʼi tonatou ʼuhiga ʼaē ko te ʼu foha, neʼe takimuʼa tonatou tuʼulaga kia mata ʼo te ʼAtua. Koia ʼe tonu ai ke nātou fakaʼapaʼapa ki tanatou Tāmai pea mo gāue ki te fakahoko ʼo tana fakatuʼutuʼu. Neʼe fakamahino age e Sesu ʼe maʼuhiga ke nātou fai fakaleleiʼi tonatou maʼua ʼaia, ʼo mole gata ʼaki pe hanatou lau ko te ʼAtua ko tanatou Tāmai, ‘ka ke nātou fakahā’ moʼoni ʼaki tanatou aga ko nātou ko tona ʼu foha. (Mateo 5:43-48; Malakia 1:6) Ka ko te puleʼaga sutea katoa neʼe nātou hāla ʼosi nātou ʼi te faʼahi ʼaia. Koia ʼi te taʼu fakaʼosi ʼo tona minisitelio ʼi te kele, ko te kau Sutea ʼaē neʼe nātou faigaʼi ke matehi ia Sesu neʼe nātou ʼui fēnei: “Ko tamatou Tāmai e tahi, te ʼAtua,” pea neʼe tali age e Sesu kia nātou ko tanatou ʼu gāue pea mo tanatou ʼu fakakaukau ʼe fakafeagai ia ki tanatou palalau. (Soane 8:41, 44, 47) ʼI te taʼu 33, neʼe molehi e te ʼAtua te fuakava ʼo te Lao, pea ko te tafito ʼaē neʼe hili ki ai te ʼu felogoi makehe ʼaē neʼe ina fakatahiʼi te kau Iselaele ki te ʼAtua neʼe pulihi ai. Ka neʼe mole gata aipe te fakamoʼoni e Sehova ki ʼihi hahaʼi ohage ko hona ʼu foha.

Ko Sehova ʼe Ina fakatahiʼi Tana Hahaʼi

6. Ko te takitaki fea ʼaē neʼe palalau ki ai Paulo ia Efese 1:9, 10, pea koteā te tupuʼaga ʼo tona fakatuʼu?

⁶ ʼI tana tohi ki te kau kilisitiano ʼo Efese, neʼe palalau te ʼapositolo ko Paulo ki te polokalama ʼaē neʼe fakatuʼutuʼu e te ʼAtua moʼo fakatahiʼi tana kau kaugana, mo foaki he fealagia kia nātou ʼaē ʼe tui ke nātou liliu ko he ʼu hahaʼi ʼofaina ʼo tona famili. Neʼe ina ʼui fēnei: “[Ko te ʼAtua] neʼe ina fakaʼilo mai kia tatou te misitelio tapu ʼo tona finegalo. ʼAia ʼe hage pe ko te meʼa ʼe loto lelei ki ai ʼaē kua ina fakapapau ʼe ia totonu ke fai, ʼo ʼuhiga mo he takitaki [“ko tona tohi totonu ko he takitaki ʼo he ʼapi”] ʼi te fakaʼosi ʼo te ʼu temi ʼaē kua fakakatofa, ʼaē ko te: toe fakatahiʼi ʼo te ʼu meʼa fuli ia Kilisito; te ʼu meʼa ʼaē ʼi te lagi pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼi te kele.” (Efesi 1:9, 10) Ko Sesu Kilisito ko te meʼa gāue tāfito ʼo te “takitaki ʼaia.” ʼE ko ia foki ʼaē, neʼe feala ai, te maʼu e te hahaʼi te ʼofa ʼo te ʼAtua, — ko ʼihi ʼi te talitali ki te maʼuli ʼi te lagi, pea ko ʼihi ʼi te ʼamanaki ki te maʼuli ʼi te kele, — ke nātou gāue ʼi te loto tahi mo te kau ʼaselo, ʼaē neʼe nātou nonofo agatonu kia Sehova.

7. Koteā te ʼu “meʼa (...) ʼaē ʼe ʼi te lagi”, pea ʼe faka ʼuhiga feafeaʼi tonatou fakatahiʼi?

⁷ ʼO kamata mai te Penikosite ʼo te taʼu 33, neʼe ʼuluaki tokaga muʼa te ʼAtua ki te “ ʼu meʼa (...) ʼaē ʼi te lagi” ia nātou ʼaē ka hau anai mo Kilisito ʼi tona Puleʼaga ʼi selo. ʼAki tanatou tui ki te maʼuhiga ʼo te sakilifisio ʼa Sesu, neʼe tala ia nātou e te ʼAtua ko te kau agatonu (Loma 5:1, 2). Koia, ʼe nātou “toe tupu” ai, ko tona faka ʼuhiga neʼe fakatupu nātou e te ʼAtua ko tona ʼu foha ki te maʼuli ʼi te lagi (Soane 3:3; 1:12, 13). Ko te ʼu hahaʼi ʼaia ʼe nātou faʼufaʼu te puleʼaga fakalaumālie ʼaē neʼe ina fai mo te ʼAtua te fuakava foʼou, ko te puleʼaga ʼaia ko te toko 144 000 tona hahaʼi, ko te kau Sutea pea mo nātou ʼe mole Sutea. — Kalate 3:26-29; Fakahā 14:1.

8. Koteā te maʼuhiga ʼo te ʼu felogoi ʼaē ʼe ina fakatahiʼi te ʼu foha ʼo te Puleʼaga ki te Tāmai, ʼi te ʼu felogoi ia ʼaē neʼe maʼu e te kau Sutea ʼi te lao faka moisese?

⁸ Logope tanatou mole heʼeki haohaoa ʼi te temi ʼaenī ʼe kei nātou nonofo ai ʼi te kele, ko te toe ʼo nātou ʼaia ʼe kau ki te Puleʼaga ʼo selo ʼe nātou maʼu te ʼu felogoi faka fānau taulekaleka mo te Tāmai. ʼO ʼuhiga mo te fakatahi ʼaia, neʼe tohi fēnei e Paulo: “Koia, ʼi tona ʼuhiga ʼaē ko koutou ko te ʼu foha, neʼe tuku e te ʼAtua ki totatou ʼu loto te laumālie ʼo tona ʼAlo pea ʼe kalaga fēnei: ‘Abba, Tāmai!’ Koia ʼe mole kei ke kaugana, ka ko te foha koe; pea kapau ko koe ko te foha, pea ʼe ke toe kau foki mo koe ki te ʼapi mai te ʼAtua.” (Kalate 4:6, 7). Ko te kupu faka alamea ʼaē ko te “Abba,” ko tona faka ʼuhiga ko te “tāmai,” ko te kupu ʼaia ʼe fakahā ai te ʼofa, ʼe fakaʼaoga ʼe he kiʼi tamasiʼi te kupu ʼaia moʼo palalau ki tana matuʼa. Mai te tupuʼaga ʼo te māʼoluga ʼo te sakilifisio ʼa Sesu pea mo te agalelei makehe ʼa te ʼAtua, ko te ʼu tisipulo ʼaia ʼaē neʼe fakanofo ʼaki te laumālie ʼe nātou taupau te ʼu felogoi lelei ʼaupito mo te ʼAtua ʼo maʼuhiga age ʼi te ʼu fakatahi ʼaē neʼe fai ʼi te Lao. Kae, ko tonatou maʼuli ki ʼa muli ʼe toe fakatalakitupua age anai ia.

9. E feafeaʼi koa tanatou liliu katoa ko te ʼu foha ʼo te ʼAtua?

⁹ ʼIo, kapau ʼe nātou agatonu ʼo aʼu ki tonatou mate, ko te ʼu kilisitiano ʼaia ʼe nātou liliu ko te ʼu foha ʼo te ʼAtua mokā fakatuʼuake ia nātou ki te maʼuli tuputupua ʼi selo. Pea ʼi selo, ʼe nātou gāue ai ʼi te logo tahi ia muʼa ʼo Sehova. ʼE toko siʼisiʼi pe ia nātou ʼo te ʼu foha ʼaia ʼo te ʼAtua ʼe kei nonofo ʼi te kele. — Loma 8:14, 23; I Soane 3:1, 2.

Te Fakatahiʼi ʼo Te ʼu “Meʼa (...) ʼAē ʼe ʼi Te Kele”

10. a) Koteā koa te ʼu “meʼa (...) ʼaē ʼe ʼi te kele,” pea neʼe kamata ʼi te temi fea tonatou fakatahiʼi ʼi te tauhi? b) Ko te fakatahi feafeaʼi koa ʼaē ʼe fai ʼe nātou pea mo Sehova?

¹⁰ Ko te “takitaki” ʼaia ʼaē ʼe ina tuku ki te hahaʼi te fealagia ʼaē ke fakatahiʼi nātou ʼi te ʼapi ʼo te ʼAtua ʼo fakalogo ki te maʼuli ʼi selo ʼe toe fakakaku atu foki ki te ʼu “meʼa (...) ʼaē ʼe ʼi te kele.” ʼIo, ko te ʼu hahaʼi ʼe nātou tui ki te sakilifisio ʼa Kilisito ʼe toe fakatahiʼi mo nātou, neʼe kamata mai te taʼu 1935, ʼaki te ʼamanaki ki te maʼuli heʼegata ʼi te kele. ʼO fakatahi mo te toega ʼo te ʼu kilisitiano ʼaē neʼe fakanofo, ʼe nātou faka kolōliaʼi te huafa ʼo Sehova, pea mo nātou tauhi fakatahi kia te ia. (Sofonia 3:9; Isaia 2:2, 3) ʼAki he fakaʼapaʼapa lahi ʼaupito, ʼe nātou toe palalau foki mo nātou kia Sehova ʼo nātou toʼo ko tanatou “Tāmai,” heʼe nātou ʼiloʼi, ko ia ko te Matapuna ʼo te maʼuli. Pea, ʼe nātou fai fuli te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou fealagia ki ai ke nātou fakaʼata tona ʼu kalitate, ʼo mulimuli pe ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe fakamaʼua e te ʼAtua ki tona ʼu foha. Pea ʼe nātou toe maʼu foki mo te fakamoʼoni ʼa te ʼAtua, ʼi tanatou tui ki te taʼataʼa ʼaē neʼe liligi e Sesu. (Mateo 6:9; Fakahā 7:9, 14) Kae, ʼe nātou ʼiloʼi foki ʼe tonu ke nātou toe talitali ki te temi ʼaē ka nātou maʼu ai anai te fiafia ʼi he fakamoʼoni anai ʼonatou e te ʼAtua ko tana ʼu fānau.

11. a) Ia Loma 8:19-21, ko te fakapapau fea koa ʼaē ʼe fakaʼaoga ki te hahaʼi katoa? b) Koteā “te fakahā ʼo te ʼu foha ʼo te ʼAtua” ʼaē ʼe nātou talitali ki ai ʼaki te loto fakavilivili?

¹¹ Ohage ko tona fakahā mai ia Loma 8:19-21, ko te ʼu hahaʼi ʼaē ʼe nātou faʼufaʼu te “malamanei” fakatagata ʼe nātou talitali ʼaki te loto fakavilivili ki te “fakahā ʼo te ʼu foha ʼo te ʼAtua,” heʼe ka hoko anai te meʼa ʼaia, pea hoki faka ʼāteaina ai leva ia nātou mai te “popūla ki te fakahehema.” Ko te “fakahā” ʼaia ʼe hoko anai mokā ʼe sio te hahaʼi ki te ʼu foha ʼo te ʼAtua ʼaē neʼe fakanofo ʼaki te laumālie kua nātou maʼu tonatou fakapale ʼi te lagi, kua nātou kamata hau mo Sesu Kilisito, tonatou ʼAliki ʼaē kua faka kolōliaʼi. ʼE ʼuluaki fakaʼiloga ʼaki anai te faka ʼauha ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼo te tuʼu kovi ʼaenī, pea mo te ʼu manuʼia ka tufaki anai lolotoga taʼu e afe ʼaē ʼe hau ai anai ia Kilisito, pea ko te temi ʼaia ko te “ ʼu foha ʼo te ʼAtua” ʼe nātou heheka anai ʼi ʼona tafa ʼi tonatou ʼuhiga ʼaē ko te ʼu hau pea mo ʼu pelepitelo. — Fakahā 2:26, 27; 20:6.

12. ʼI te ʼosi ʼo te mamahi lahi, ko te hiva fakavikiviki fea ʼaē ka fai anai e te ʼu foha fakalaumālie ʼo te ʼAtua, pea ʼe ko te fakamelomelo ʼaia ʼo te ā?

¹² Ka hili anai te mamahi lahi, ko he meʼa fakafiafia anai te ʼiloʼi ʼo te temi ʼaē ʼe fakatahiʼi ai e te ʼu foha ʼo te ʼAtua ʼaē kua fakatahi kia Kilisito tonatou ʼu leʼo moʼo fakavikiviki ki te ʼAtua, ʼaki te ʼu palalau ʼaenī: “Lahi pea mo fakapuna’maʼuli tau ʼu gāue, Sehova ʼAtua, te Māfimāfi. Totonu pea mo moʼoni tou ʼu ala, Hau ʼo te heʼegata. Ko ai anai he tahi ʼe mole manavasiʼi kia te koe, Sehova, pea mole ina faka kolōliaʼi tou huafa? Heʼe ko koe tokotahi ʼe ke agatonu. Heʼe ko te ʼu puleʼaga fuli ʼe nātou ʼōmai anai pea ʼe nātou atolasio anai ʼi ʼou muʼa, he neʼe kua fakahā tau ʼu fakatotonu.” (Fakahā 15:3, 4). ʼIo, ko te hahaʼi ʼo te ʼu puleʼaga fuli ʼe maʼuʼuli anai ʼi te temi ʼaia ʼe nātou fakatahi anai ʼo atolasio ki te ʼAtua moʼoni. Māʼia mo nātou ʼaē ʼe ʼi te ʼu fale maka ʼe toe fakatuʼuake anai mo nātou pea ʼe feala anai ke nātou kau ki te hiva fakavikiviki ʼaia kia Sehova.

13. Ko te ʼāteaina fea koa ʼaē ka maʼu anai ʼe nātou ʼe maʼuʼuli ʼi te ʼosi ʼo te mamahi lahi?

¹³ Ko Satana te Tevolo ʼe mole toe nofo anai ko te “ ʼatua ʼo te mālama ʼaenī.” Ko nātou ʼaē ʼe atolasio kia Sehova ʼe mole nātou toe tau anai mo tana ʼu fakahala. (II Kolonito 4:4; Fakahā 20:1-3) Pea ʼe pulihi anai mo te lotu hāla ʼaē ʼe mole ina fakahā fakaleleiʼi te ʼAtua ʼofa pea ina fakalogo kehekeheʼi mo te hahaʼi fuli. Ko te kau tauhi ʼa te ʼAtua moʼoni ʼe mole toe feala anai ke gaohi koviʼi pea mo kākāʼi ia nātou e te ʼu tagata takitaki faka politike. Ko nātou ʼaē ʼe hāo ʼi te mamahi lahi ʼe nātou maʼu anai he ʼāteaina fakatalakitupua.

14. ʼE feafeaʼi anai honatou faka ʼāteaina mai te agahala pea mo tona ʼu kavega fuli?

¹⁴ Ko Sesu Kilisito, “te Akeno ʼo te ʼAtua ʼaē ʼe ina toʼo te agahala ʼo te mālama,” ʼe ina fakaʼaoga anai te maʼuhiga ʼo tana sakilifisio ki te hahaʼi katoa moʼo molehi ʼo tanatou ʼu agahala fuli kua hili atu. (Soane 1:29) Lolotoga te nofo ʼa Sesu ʼi te kele, ka ina tala age ki he tagata ko tana ʼu agahala kua fakamolemole, pea ʼe ina toe fakamālōlō foki mo tona mahaki ke fakamoʼoni ʼaki. (Mateo 9:1-7) ʼO toe feiā pe, mai te lagi ʼe ina fakamālōlō faka milakulo anai, te kivi, te tuli, nātou ʼe mole palalau, nātou ʼe māʼimoa, nātou ʼe ʼuluʼulu vale pea mo nātou ʼe mamahi ʼuhi ko he tahi ʼu mahaki. Pea ʼo faka haʼuhaʼu mamalie pe ʼaki tanatou mulimuli lelei ki te ʼu ala faitotonu ʼa te ʼAtua, ko nātou ʼaē ʼe nātou tali leleiʼi te ʼu meʼa ʼaia pea mo fakalogo ʼe feala anai ke nātou molehi ʼosi ia nātou “te lao ʼo te agahala,” ʼo feala ai ko tanatou ʼu holi fuli, tanatou ʼu gāue fuli, pea mo tanatou ʼu manatu fuli ʼe leleiʼia fuli anai e te ʼAtua, pea ʼe mole feala anai ke nātou toe fakahemala ki te ʼu faʼahiga meʼa ʼaia. (Loma 7:21-23; fakatatau mo Isaia 25:7, 8 pea mo Fakahā 21:3, 4) ʼI muʼa ʼo te fakaʼosi ʼo te ʼu taʼu e afe, ʼe kua nātou kaku anai ki te maʼuli haohaoa. Pea ʼe kua nātou ʼāteaina ʼosi anai mai te agahala pea mo tona ʼu kavega mamahi. ʼE nātou fakaʼata fakaleleiʼi ‘te paki pea mo te hoko ki te ʼAtua’ ʼi he loto palatiso ka mafola anai ʼi te kele katoa. — Senesi 1:26.

15. ʼI te ʼosi ʼo te ʼu taʼu e afe, koteā ʼaē ka fai anai e Kilisito, pea koteā tona tupuʼaga?

¹⁵ Ka ʼosi toe fakaliliu anai e Kilisito te hahaʼi ki te maʼuli haohaoa pea ʼe ina liufaki anai ki te Tāmai te pule ʼaē neʼe foaki kia ia moʼo fai ʼo te gāue ʼaia. Koia ʼaē ʼe fakahā ia I Kolonito 15:28 ʼaki te ʼu palalau ʼaenī: “Ka ʼosi fakalogo anai te ʼu meʼa fuli kia te ia [ki te ʼAlo] pea ʼe ko te ʼAlo ʼe toe fakalogo anai mo ia kia ia ʼaē neʼe ina tuku age kia te ia te fakalogo ʼo te ʼu meʼa fuli pe, koteʼuhi ke maʼuhiga age te ʼAtua ʼi te ʼu meʼa fuli ki te hahaʼi fuli pe.”

16. Koteā ʼaē ka fai anai ki te hahaʼi, pea koteā tona tupuʼaga?

¹⁶ ʼI te kua liliu ʼo te hahaʼi fuli ʼo haohaoa, ʼe nātou maʼu anai leva he faiga mālie ke feala ai leva hanatou fakahā pe kua nātou fakatotonu ke nātou tauhi ʼo heʼegata anai te ʼAtua moʼoni maʼuli tokotahi pe. Ko ia ʼaē, ʼi muʼa ʼo tana vavae ia nātou ko tona ʼu foha ʼaki ia Sesu Kilisito, ʼe tuku anai ia nātou fuli ʼe Sehova ki he ʼahiʼahi fakaʼosi katoa. Ko Satana pea mo tana kau temonio ʼe toe tuku mai anai nātou mai te vanu. Ko tanatou tau ʼe mole fua kovi ʼaupito anai kia nātou ʼaē ʼe ʼoʼofa moʼoni kia Sehova. Kae, ko nātou ʼaē ʼe nātou fakahā lelei tanatou mole agatonu ʼo nātou tuku ke fakaneke nātou ki te talagataʼa kia te ia ʼe faka ʼauha anai nātou ʼo heʼegata pea mo Satana mo tana kau temonio. — Fakahā 20:7-10.

17. Ohage ko te fakatuʼutuʼu ʼa Sehova, koteā koa te meʼa ka hoko kia nātou fuli neʼe ina fakatupu?

¹⁷ ʼAki ia Sesu Kilisito, ko Sehova ʼe ina vavae anai te ʼu tagata haohaoa fuli ʼaē neʼe nonofo agatonu ʼi te ʼahiʼahi lahi fakamuli ʼaia. Pea hoki feala ai leva ke nātou maʼu katoa te manuʼia ʼo “te ʼāteaina faka kolōlia ʼo te ʼu fānau ʼa te ʼAtua.” (Loma 8:21) ʼE nātou kau ai leva anai ki te famili ʼo te ʼatulaulau pea mo logo tahi ʼa te ʼAtua, ʼaē ko Sehova tokotahi anai ko tonatou ʼAtua, te Tuʼi ʼo te ʼatulaulau pea ko te Tāmai ʼofa. Koia, ʼe hoko moʼoni ai leva, ko nātou fuli ʼaē neʼe fakatupu e Sehova, ʼi te lagi pea mo te kele, ʼe nātou toe logo tahi anai ʼi te tauhi ki te ʼAtua moʼoni.

Toe Vakaʼi

● ʼI muʼa ʼo te agatuʼu ʼaē neʼe hoko ʼi Eteni, ko te ʼu felogoi fea ʼaē neʼe fai e te kau atolasio kia Sehova pea mo ia?

● Koteā te maʼua ʼo nātou ʼaē ko te ʼu foha ʼo te ʼAtua?

● Ko ai koa te ʼu foha ʼo te ʼAtua ʼi te temi nei? Ko ai ʼe tonu ke toe liliu mo nātou ko te ʼu fānau ʼa te ʼAtua, pea ʼe koteā te faka ʼalu tahi ʼo te meʼa ʼaia pea mo te fakatuʼutuʼu fakaʼatua ʼaē ki te logo tahi ʼi te tauhi?