Kapite Hogofulu-Ma-Lua
Te ʼUhiga ʼo Tokotou Papitema
1. He koʼe ʼe tonu ke tou tahi fakakaukau ki te papitema ʼi te vai?
ʼI TE taʼu 29 ʼo totatou temi, neʼe papitemaʼi ia Sesu e Soane Patita ʼi te Vaitafe ʼo Solotane. Neʼe mamata ifo ia Sehova ki te faʼahi ʼaia, pea neʼe ina fakahā ai tona fiafia ʼaupito kia ia. (Mateo 3:16, 17) Neʼe tuku ai e Sesu he faʼifaʼitaki ke mulimuli kiai tana ʼu tisipulo fuli. Hili taʼu e tolu vaelua, neʼe fakatotonu fēnei age e Sesu ki tana kau tisipulo: “Kua tuku mai kia te ʼau te pule katoa ʼi te lagi pea mo te kele. Koutou ʼolo pea ke koutou fai ni ʼu tisipulo ʼi te hahaʼi ʼo te ʼu fenua fuli pe, ʼo papitemaʼi ia nātou ʼi te huafa ʼo te Tāmai, pea mo te ʼAlo, pea mo te laumālie maʼoniʼoni.” (Mateo 28:18, 19) Kua koutou papitema koa, ʼo mulimuli ki te fakatotonu ʼaia ʼa Sesu? Kapau ʼe mole heʼeki koutou fai, ʼe koutou ʼamanaki nei koa ke koutou fai te faʼahi ʼaia?
2. Koteā te ʼu fehuʼi ʼaē ʼe tonu ke tou tali kiai ʼo ʼuhiga mo te papitema?
2 Tatau aipe peʼe kua tou papitema peʼe kailoa, kae ko ʼaē ʼe fia tauhi kia Sehova pea mo maʼuli ʼi tona mālama foʼou, ʼe maʼuhiga ke mahino lelei ki te ʼuhiga ʼo te papitema. Koʼeni te ʼu fehuʼi ʼe tonu ke koutou vakavakaʼi: Ko te papitema faka Kilisitiano ʼo te temi ʼaenī, ʼe tatau koa tona ʼuhiga mo te papitema ʼo Sesu? Koteā koa tona faka ʼuhiga ke tou papitema “ ʼi te huafa ʼo te Tāmai, pea mo te ʼAlo, pea mo te laumālie maʼoniʼoni”? Koteā koa te faʼahiga maʼuli ʼaē ʼe ʼalutahi pea mo te ʼuhiga ʼo te papitema faka Kilisitiano ʼi te vai?
Te ʼu Papitema ʼAē Neʼe Fai e Soane
3. Neʼe faka tuʼakoi kia ai te papitema ʼaē neʼe fai e Soane?
3 Teitei māhina e ono ʼi muʼa ʼo te papitema ʼo Sesu, neʼe ʼalu ia Soane Patita ʼo fai faka mafola ʼi te toafa ʼo Sutea, ʼo ina tala fēnei: “Koutou fakahemala, he kua ōvi mai te puleʼaga ʼo selo.” (Mateo 3:1, 2) Ko te ʼu hahaʼi ʼaē neʼe nātou logo ki te ʼu palalau ʼa Soane Patita, pea mo nātou tokagaʼi tana ʼu palalau, neʼe nātou vete fakahāhā tanatou ʼu agahala, mo nātou fakahemala, pea mo nātou ʼolo kia te ia ke ina papitemaʼi nātou ʼi te Vaitafe ʼo Solotane. Ko te papitema ʼaia neʼe ʼāteaina pe ki te kau Sutea.—Luka 1:13-16; Gaue 13:23, 24.
4. He koʼe neʼe tonu ke fakahemala fakavilivili te kau Sutea ʼo te ʼuluaki sēkulō?
4 Ko te kau Sutea ʼaia neʼe tonu ke nātou fakahemala fakavilivili. ʼI te taʼu 1513 ʼi muʼa ʼo totatou temi, ʼi te Moʼuga ʼo Sinai, neʼe fai e tonatou ʼu kui te fuakava mo Sehova ʼAtua—ko he fuakava neʼe hā lelei tana ʼu fakatuʼutuʼu, pea neʼe maʼuhiga. Kae ʼuhi ko tonatou ʼu agahala mamafa, neʼe mole nātou fai fakalelei tonatou ʼu maʼua ʼo mulimuli ki te fuakava ʼaia, pea koia ʼaē neʼe tautea ai nātou. ʼI te temi ʼo Sesu, neʼe kua faigataʼa ʼaupito te ʼaluʼaga ʼo te kau Sutea. “Ko te ʼaho lahi pea mo fakamataku ʼo Sehova” ʼaē neʼe fakakikite e Malakia neʼe kua ōvi mai. ʼI te taʼu 70 ʼo totatou temi, neʼe hoko ai te “ ʼaho” ʼaia, ʼi te temi ʼaē neʼe ʼōmai ai te ʼu kautau Loma ʼo fakaʼauha ia Selusalemi, mo tona fale lotu, pea mo te toko miliona tupu kau Sutea. Ko Soane Patita ʼaē neʼe faʼafai ʼi te tauhi moʼoni, neʼe fekauʼi fakatomuʼa ʼi muʼa ʼo te fakaʼauha, “moʼo fakatoka maʼa Sehova he hahaʼi kua teuteuʼi.” Neʼe tonu ke nātou fakahemala mai te ʼu agahala ʼaē neʼe nātou fai ʼi tanatou talagataʼa ki te Lao ʼa Moisese, pea mo teuteuʼi ʼonatou loto ke nātou tali te ʼAlo ʼo te ʼAtua, ia Sesu, ʼaē ka fekauʼi ifo e Sehova kia nātou.—Malakia 4:4-6; Luka 1:17; Gaue 19:4.
5. (a) He koʼe koa neʼe mole fia papitemaʼi e Soane ia Sesu? (b) Koteā ʼaē neʼe fakatā e te papitema ʼo Sesu?
5 Ia nātou ʼaē neʼe ʼōmai kia Soane ʼo papitema, neʼe kau ki ai ia Sesu totonu. Kae koteā tona tupuʼaga? ʼI te ʼiloʼi e Soane ʼe mole he agahala ʼa Sesu, neʼe ina ʼui fēnei age: “ ʼE ko ʼau ia ʼaē ʼe ʼaoga ke papitemaʼi e koe, kae ke haʼu koe kia te ʼau?” Kae ko te papitema ʼo Sesu, neʼe kehe tona faka ʼuhiga. Koia neʼe tali fēnei ai e Sesu: “Tuku ke fai te meʼa ʼaenī, heʼe tau mo tatou ke tou fai feiā te meʼa fuli pe ʼaē ʼe tonu.” (Mateo 3:13-15) Ko te papitema ʼo Sesu neʼe mole feala ke ina fakatātā te fakahemala mai te agahala, koteʼuhi neʼe mole hana agahala, pea neʼe mole ko he fakatā ʼo te foaki ʼo tona maʼuli ki te ʼAtua, koteʼuhi neʼe kau ʼi he puleʼaga neʼe kua foaki kia Sehova. Kailoa, ko tana papitema ʼi tona taʼu 30 neʼe faka ʼuhiga kia ia tokotahi pe, pea mo fakatā tana haʼu kia muʼa ʼo tana Tāmai ʼaē ʼi selo moʼo fai ʼo Tona finegalo ʼaē ʼe kei toe ʼo ʼuhiga mo ia.
6. Neʼe fakahoko feafeaʼi e Sesu te finegalo ʼo tana Tāmai ʼo ʼuhiga mo ia?
6 Ko te finegalo ʼo te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo Kilisito Sesu, neʼe kau kiai te gāue ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga. (Luka 8:1) Neʼe toe kau kiai mo te sakilifisio ʼo tona maʼuli fakatagata haohaoa, ʼaē ka foaki ohage ko he totogi pea mo he tafitoʼaga ʼo he fuakava foʼou. (Mateo 20:28; 26:26-28; Hepeleo 10:5-10) Neʼe mulimuli lelei ia Sesu ki te faka ʼuhiga ʼo tona papitema ʼaē ʼi te vai. Neʼe mole ina tuku he meʼa ke ina fakahēʼi ia ia mai te faʼahi ʼaia. ʼO aʼu ki te fakaʼosi ʼo tona maʼuli ʼi te kele, neʼe ina fai fakaleleiʼi te finegalo ʼo te ʼAtua, pea mo fai tāfito te gāue ʼaē ko te faka mafola ʼo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua.—Soane 4:34.
Te Papitema ʼi Te Vai ʼa Te Kau Tisipulo Kilisitiano
7. Talu mai te Penikosite ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi, koteā te fakatotonu ʼaē neʼe kamata mulimuli kiai te kau Kilisitiano ʼo ʼuhiga mo te papitema?
7 Neʼe ko Soane ʼaē neʼe ina papitemaʼi te kau ʼuluaki tisipulo ʼa Sesu ʼi te vai, ʼosi ʼaia pea neʼe ina ʼave nātou kia Sesu, ohage ko he ʼu hahaʼi ʼe nātou kau anai ki te Puleʼaga ʼo selo. (Soane 3:25-30) ʼO mulimuli ki te taki ʼa Sesu, neʼe toe papitemaʼi foki e te ʼu tisipulo ʼaia ʼihi hahaʼi, pea neʼe tatau te faka ʼuhiga ʼo te papitema ʼaia mo te papitema ʼaē neʼe fai e Soane. (Soane 4:1, 2) Kae neʼe hoki kamata tāfito tanatou gāue ʼi te Penikosite ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi, ʼaē ko te papitema “ ʼi te huafa ʼo te Tāmai pea mo te ʼAlo pea mo te laumālie maʼoniʼoni.” (Mateo 28:19) ʼE koutou leleiʼia moʼoni anai te toe vakaʼi ʼo te ʼuhiga ʼo te kupuʼi palalau ʼaia.
8. Koteā tona faka ʼuhiga ke tou papitema “ ʼi te huafa ʼo te Tāmai”?
8 Ko te papitema “ ʼi te huafa ʼo te Tāmai,” ko tona faka ʼuhiga, ʼe kita tali tona huafa, tona tuʼulaga, tona mālohi, tona finegalo pea mo tana ʼu lao. Tou vakaʼi te ʼu faʼahi ʼaē ʼe pipiki kiai. (1) ʼO ʼuhiga mo te huafa ʼo te ʼAtua, ʼe ʼui fēnei ia Pesalemo 83:18: “Ko koe, ʼaē ko tou huafa ko Sehova, ko koe tokotahi pe, te Māʼoluga ʼAupito ʼi te kele katoa.” (2) ʼO ʼuhiga mo tona mālohi pule, ʼe ʼui fēnei ia 2 Hau 19:15: “Ê Sehova . . . , ko koe tokotahi te ʼAtua moʼoni.” (3) ʼO ʼuhiga mo tona mālohi, ʼe ʼui fēnei mai kia tatou ia Apokalipesi 4:11: “ ʼE tāu mo koe, Sehova, ʼio, tomatou ʼAtua ke ke tali te kolōlia, pea mo te fakaʼapaʼapa, pea mo te mālohi, he ko koe ʼaē neʼe ke fakatupu ia meʼa fuli, pea ʼuhi ko tou finegalo, neʼe nātou maʼuʼuli ai pea mo fakatupu ai nātou.” (4) ʼE tonu foki ke tou toe fakamoʼoni ko Sehova ʼe ko te Matapuna ʼo te Maʼuli, pea ko tona finegalo ko te hāofaki ʼo tatou mai te agahala pea mo te mate: “Ko te fakamaʼuli ʼe ʼa Sehova.” (Pesalemo 3:8; 36:9) (5) ʼE tonu ke tou tali ko Sehova ʼe ko te Tagata Fai Lao Māʼoluga: “Ko Sehova ʼe ko totatou Tuʼi Fakamāu, ko Sehova ʼe ko totatou Tagata Fai Lao, ko Sehova ʼe ko totatou Hau.” (Isaia 33:22) ʼUhi ko Sehova ʼe ina maʼu te ʼu tuʼulaga fuli ʼaia, ʼe fakaloto mālohiʼi tatou ke tou ‘ ʼofa kia Sehova, totatou ʼAtua, ʼaki totatou loto katoa, pea mo totatou nefesi katoa, pea mo totatou ʼatamai katoa.’—Mateo 22:37.
9. Koteā tona faka ʼuhiga ke tou papitema “ ʼi te huafa . . . ʼo te ʼAlo”?
9 Ko te papitema “ ʼi te huafa . . . ʼo te ʼAlo,” ko tona faka ʼuhiga ke tou fakamoʼoni ki te huafa, mo te tuʼulaga, pea mo te mālohi ʼo Sesu Kilisito. Ko te huafa ʼo Sesu, ko tona faka ʼuhiga “Ko Sehova Te Fakamaʼuli.” Neʼe ina maʼu te tuʼulaga ʼaia koteʼuhi ʼe ko te ʼAlo ʼUlu Tokotahi ʼo te ʼAtua, tona ʼuluaki fakatupu. (Mateo 16:16; Kolose 1:15, 16) ʼO ʼuhiga mo te ʼAlo ʼaia, ʼe fakahā mai kia tatou ia Soane 3:16: “Ko te ʼAtua ʼi tona ʼofa lahi ki te malamanei [te hahaʼi ʼaē ʼe feala ke hāofaki], neʼe ina foaki mai tona ʼAlo ʼulu tokotahi, koteʼuhi ko ʼaē ʼe tui kia te ia, ke ʼaua naʼa fakaʼauha kaʼe ke ina maʼu te maʼuli heʼegata.” Koteʼuhi neʼe mate agatonu ia Sesu, neʼe fakatuʼuake ia ia e te ʼAtua mai te kau mate, pea mo ina foaki age te tuʼulaga foʼou. Ohage ko tona ʼui e te ʼapositolo ko Paulo, ko te ʼAtua ‘neʼe ina hikihiki [ia Sesu] ki he tuʼulaga māʼoluga’ ʼi te ʼatulaulau, te tuʼulaga ʼaē ʼe hoa kia Sehova. Koia ʼe tonu ai “ ʼi te higoa ʼo Sesu ke tuʼutuli ia nātou fuli . . . pea ke fakahā e te lea fuli pe ko Sesu Kilisito ʼe ʼAliki ki te kolōlia ʼo te ʼAtua te Tāmai.” (Filipe 2:9-11) Ko tona faka ʼuhiga, ke tou fakalogo ki te ʼu fakatotonu ʼa Sesu, ʼaē ʼe haʼu mai ia Sehova totonu.—Soane 15:10.
10. Koteā tona faka ʼuhiga ke tou papitema “ ʼi te huafa . . . ʼo te laumālie maʼoniʼoni”?
10 Ko te papitema “ ʼi te huafa . . . ʼo te laumālie maʼoniʼoni,” ko tona faka ʼuhiga ke tou fakamoʼoni ki te tuʼulaga pea mo te gāue ʼo te laumālie maʼoniʼoni. Kae koteā te laumālie maʼoniʼoni? ʼE ko te mālohi gāue ʼa Sehova, ʼaē ʼe ina fakaʼaogaʼi moʼo fakahoko tana ʼu fakatuʼutuʼu. Neʼe ʼui fēnei e Sesu ki tana ʼu tisipulo: “ ʼE ʼau fai anai he kole ki te Tāmai, pea ʼe ina foaki atu anai kia koutou he tahi tokoni ke nofo mo koutou ʼo talu ai, ko te laumālie ʼo te moʼoni.” (Soane 14:16, 17) Koteā anai te ʼu meʼa ʼaē ka nātou lava fakahoko ʼaki te tokoni ʼa te laumālie ʼaia? Neʼe tala fēnei age e Sesu kia nātou: “ ʼE koutou maʼu anai te mālohi mokā hifo atu anai te laumālie maʼoniʼoni kia koutou pea ʼe koutou liliu anai ko haku kau fakamoʼoni ʼi Selusalemi pea mo Sutea katoa pea mo Samalia ʼo kaku ki te potu taupotu ʼo te kele.” (Gaue 1:8) ʼAki te laumālie maʼoniʼoni, neʼe toe takitaki foki e Sehova te tohi ʼo te Tohi-Tapu: “Neʼe mole heʼeki he temi neʼe fai ai te lea faka polofeta ʼaki te finegalo ʼo te tagata, kae neʼe palalau ni ʼu tagata ʼaki te fakatotonu ʼa te ʼAtua, he neʼe uga nātou e te laumālie maʼoniʼoni.” (2 Petelo 1:21) Koia ʼe tou fakamoʼoni ai ki te gāue ʼa te laumālie maʼoniʼoni mokā tou ako te Tohi-Tapu, peʼe ka tou kole kia Sehova ke tokoni mai ke tou maʼu “te fua ʼo te laumālie,” ʼaē ko “te ʼofa, te fiafia, te tokalelei, te kātaki fualoa, te lotoʼofa, te agalelei, te tui, te agamālū, te loto lolomi.”—Kalate 5:22, 23.
11. (a) Koteā te faka ʼuhiga moʼoni ʼo te papitema ia ʼaho nei? (b) Koteā ʼaē ʼe hage ai te papitema ko he mate pea mo he fakatuʼu ake?
11 Ko nātou ʼaē neʼe ʼuluaki papitemaʼi ʼo mulimuli ki te fakatuʼutuʼu ʼa Sesu, neʼe ko te kau Sutea pea mo te kau poloselite Sutea, pea neʼe kamata ʼi te taʼu 33 ʼo totatou temi. Mole fualoa, pea neʼe maʼu e te kau Samalitana te pilivilesio ke nātou liliu ko he kau tisipulo Kilisitiano. Pea ʼi te taʼu 36 ʼo totatou temi, neʼe faka fealagia te pāui ʼaia ki te kau Senitile heʼe silikosisio. ʼI muʼa ʼo tonatou papitema, neʼe tonu muʼa ki te kau Samalitana pea mo te kau Senitile ke nātou foaki tonatou maʼuli kia Sehova ʼo tauhi kia te ia ko he ʼu tisipulo ʼo tona ʼAlo. ʼE mole heʼeki fetogi te ʼuhiga ʼo te papitema faka Kilisitiano ʼaia ʼi te vai ʼo aʼu ki totatou temi. Ko te fakauku katoa ki te vai, ʼe ko he fakatā lelei ʼaia ʼo te foaki ʼo tokita maʼuli, koteʼuhi ʼi hona ʼaluʼaga fakatātā ko te papitema ʼe hage ʼe tanu kita. Ko te fakauku ʼo kita ki te vai, ko tona faka ʼuhiga ʼe kita mate ʼo ʼuhiga mo tokita maʼuli ʼāfea. Ko takita tuʼu ake mai te vai, ʼe ina fakatātā ʼe kita maʼuli ake moʼo fai te finegalo ʼo te ʼAtua. Ko “te papitema [pe ʼaia] e tahi” ʼe fakamaʼua kia nātou fuli ʼaē ʼe liliu ko he kau Kilisitiano moʼoni. ʼAki te papitema ʼaia, ʼe nātou liliu ai ko te kau Fakamoʼoni Kilisitiano ʼa Sehova, ko te kau minisi neʼe fakanofo e te ʼAtua.—Efeso 4:5; 2 Kolonito 6:3, 4.
12. Koteā te fakatatau ʼo te papitema faka Kilisitiano, pea ʼe tatau feafeaʼi?
12 Ia mata ʼo te ʼAtua, ko te papitema ʼaia ʼe maʼuhiga ʼaupito ki te hāofaki. Ohage la, ʼi tana ʼosi talanoa ki te faʼu ʼo te aleka ʼaē neʼe hāofaki ai ia Noe pea mo tona famili ʼi te Tulivio, neʼe tohi fēnei e te ʼapositolo ko Petelo: “Ko te faʼahi ʼaē ʼe tatau mo te meʼa ʼaia, ʼe ina toe hāofaki koutou ʼi te temi nei, ʼe ko te papitema, (mole ko te pulihi ʼo te ʼuli ʼo te kakano, kae ko te kole ki te ʼAtua he leʼo ʼo loto ʼe lelei,) ʼaki te fakatuʼuake ʼo Sesu Kilisito.” (1 Petelo 3:21) Ko te aleka neʼe ko he fakamoʼoni lelei ʼaia ko Noe neʼe agatonu ʼo fai te gāue ʼaē neʼe fakatotonu age e te ʼAtua. ʼI tana ʼosi faʼu te aleka, “neʼe fakaʼauha ai te mālama ʼo te temi ʼaia, ʼi te temi ʼaē neʼe lōfia ai ʼi te vai.” (2 Petelo 3:6) Kae ko Noe mo tona famili, “te ʼu nefesi e valu, neʼe hāofaki nātou ʼi te vai.”—1 Petelo 3:20.
13. ʼAki te papitema ʼi te vai, ʼe hāo mai te kau Kilisitiano mai teā?
13 ʼI te temi nei, ko nātou ʼaē ʼe nātou foaki tonatou maʼuli kia Sehova, ʼaki tanatou tui kia Kilisito ʼaē kua fakatuʼuake, ʼe nātou papitema moʼo fakahā kua nātou foaki tonatou maʼuli. ʼE nātou fai te finegalo ʼo te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo totatou temi, pea ʼe hāofaki nātou mai te mālama agakovi ʼaenī. (Kalate 1:3, 4) ʼE mole kei nātou haʼele mo te mālama agakovi ʼaenī ki te fakaʼauha. ʼE nātou hāo mai te fakaʼauha ʼaia, pea neʼe tuku age e te ʼAtua kia nātou te leʼo ʼo loto ʼe lelei. ʼE fakapapau fēnei e te ʼapositolo ko Soane ki te ʼu kaugana ʼo te ʼAtua: “ ʼE lolotoga fakalaka nei te malamanei pea mo tona loto, kae ko ʼaē ʼe ina fai te finegalo ʼo te ʼAtua ʼe nofo ia ʼo talu ai.”—1 Soane 2:17.
Tou Fai Totatou ʼu Maʼua
14. He koʼe ko te papitema ʼe mole ko he fakamoʼoni pe ʼaia e tahi ʼo te hāofaki?
14 ʼE tou faihala anai mo kapau ʼe tou ʼui ko te papitema ʼe ko he fakamoʼoni pe ʼaia e tahi ʼe hāofaki anai tatou. ʼE hoki moʼoni pe anai te faʼahi ʼaia mo kapau neʼe kita foaki moʼoni tokita maʼuli kia Sehova ʼaki ia Sesu Kilisito, pea mo kita fai te finegalo ʼo te ʼAtua, ʼo nofo agatonu ʼo aʼu ki te fakaʼosi. “Ko ʼaē ʼe faʼa kātaki anai ʼo kaku ki te fakaʼosi, ʼe ko ia ʼaē ka maʼuli anai.”—Mateo 24:13.
15. (a) Ia ʼaho nei, koteā te finegalo ʼo te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te kau Kilisitiano ʼaē kua papitema? (b) ʼE tonu ke maʼuhiga feafeaʼi kia tatou totatou ʼuhiga tisipulo ʼa Kilisito?
15 Ko te finegalo ʼo te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo Sesu, neʼe kau kiai mo te faʼahiga fakaʼaogaʼi ʼo tona maʼuli fakatagata. Neʼe maʼua ke ina foaki tona maʼuli ʼo mate faka sakilifisio. Pea kia tatou, ʼe tonu ke tou foaki totatou ʼu sino ki te ʼAtua, pea mo tou maʼuli faka sakilifisio ʼo fai te finegalo ʼo te ʼAtua. (Loma 12:1, 2) ʼE mahino papau ia, ʼe mole tou fai anai te finegalo ʼo te ʼAtua mo kapau ʼi ʼihi temi, ʼe tou faʼifaʼitaliha ʼo fai te ʼu aga ʼo te mālama, peʼe tou fakaʼaogaʼi totatou maʼuli moʼo fai ʼo he ʼu gāue ʼe ʼaoga pe kia tatou, kae tou gāue fakakākā ki te ʼAtua. (1 Petelo 4:1-3; 1 Soane 2:15, 16) ʼI te fehuʼi age e te tagata Sutea pe koteā te meʼa ʼaē ʼe tonu ke ina fai ke feala hana maʼu ai te maʼuli heʼegata, neʼe fakamanatuʼi age e Sesu ʼe maʼuhiga te taupau ʼo he maʼuli maʼa. ʼOsi ʼaia pea ina fakahā age te tahi faʼahi ʼe maʼuhiga age: te maʼua ʼaē ke liliu ko hana tisipulo, ko he Kilisitiano. Koʼena te faʼahi ʼaē ʼe tonu ke takimuʼa ʼi totatou maʼuli, pea ʼe mole tonu ki te ʼu meʼa fakamālama ʼaē ʼe tou hoha kiai, ke takimuʼa ʼi te faʼahi ʼaia.—Mateo 19:16-21.
16. (a) Koteā te maʼua ʼe pipiki ki te Puleʼaga, ʼe tonu ke fai e te kau Kilisitiano fuli? (b) ʼAki te ʼu paki ʼo te pasina 116 pea mo 117, koteā te ʼu faʼahiga fai ʼe lelei moʼo fakahoko te gāue ʼo te Puleʼaga? (c) Kapau ʼe tou fai te gāue ʼaia mo totatou loto katoa, koteā te meʼa ʼe tou fakahā ʼaki ai?
16 ʼE tonu ke tou toe manatuʼi, ko te finegalo ʼo te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo Sesu, neʼe pipiki kiai te gāue maʼuhiga ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga. Neʼe fakanofo ia Sesu ko te Hau. Kae ʼi tana kei nofo ʼi te kele, neʼe faʼafai ʼi tana fagonogono te Puleʼaga. ʼE toe feiā mo tatou, ʼe ʼi ai tatatou gāue fagonogono feiā, pea ʼe tonu ke tou fai ʼaki totatou loto katoa. ʼAki tatatou fai ʼaia, ʼe tou fakahā ai ʼe tou leleiʼia te pule faʼitaliha ʼo Sehova, pea mo tou ʼofa ki te hahaʼi. (Mateo 22:36-40) Tahi ʼaē, ʼe tou fakahā anai ʼe tou logo tahi mo te kau atolasio ʼa te ʼAtua ʼi te malamanei katoa, ia nātou fuli ʼaē ko te kau hahaʼi fai faka mafola ʼo te Puleʼaga. ʼAki he logo tahi faka malamanei, ʼe tou haʼele fakatahi ki muʼa ki te fakatuʼutuʼu ʼaē ko te maʼuli heʼegata ʼi te kele, ʼaē ka takitaki e te Puleʼaga.
Fakamanatu
• ʼO ʼuhiga mo te papitema ʼo Sesu pea mo te papitema ʼi te vai ʼaē ʼe fai ʼi te temi nei, koteā te ʼu puani ʼaē ʼe tatau ai pea kehekehe ai?
• Koteā tona faka ʼuhiga te papitema “ ʼi te huafa ʼo te Tāmai, pea mo te ʼAlo, pea mo te laumālie maʼoniʼoni”?
• Koteā te meʼa ʼaē ʼe tonu ke tou fai moʼo fakahoko ʼo te ʼu maʼua ʼo te papitema faka Kilisitiano ʼi te vai?
[Paki ʼo te pasina 116, 117]
HE ʼU FAʼAHIGA FAI MOʼO FAKA MAFOLA TE PULEʼAGA
ʼI te ʼu ʼapi
Ki tokotou ʼu kāiga
Ki tokotou ʼu kaugā gāue
Ki tokotou ʼu kaugā ako
ʼI te ala
ʼAki te ʼu ʼaʼahi ʼo nātou neʼe fia logo
ʼAki te ʼu ako Tohi-Tapu ʼi te ʼu ʼapi