Kapite Hogofulu-Ma-Ono
“Ke Mālohi Takotou Feʼofaʼofani”
1. ʼI te agamāhani, koteā ʼaē ʼe punamaʼuli ai he tahi ʼe foʼofoʼou mai ki te ʼu fono ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova?
ʼI TE agamāhani, ko he tahi ʼe ʼuluaki ʼalu ki he fono ʼi he kokelekasio ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, ʼe punamaʼuli ki te feʼofaʼofani ʼa te hahaʼi, ʼi tanatou faʼahiga tali ia ia pea mo tanatou faifaitahi lelei. ʼE ina toe tokagaʼi foki te ʼofa ʼaia mokā haʼu ki tatatou ʼu fakatahi lalahi. Koia neʼe tohi fēnei e te tagata tohi sulunale ʼo ʼuhiga mo te fakatahi feiā: ‘ ʼE mole ʼi ai he tahi ʼe toloke, peʼe konahia. ʼE mole ʼi ai he pākalaga. ʼE mole ʼi ai he fehumuhumukiʼaki. ʼE mole ʼi ai he tauvele, peʼe ko he ʼu leakovi. ʼE mole ʼi ai he ʼu fakahuahua kovi. ʼE mole ʼi ai he kohu ʼo he foʼi sikaleti. ʼE mole ʼi ai he kaihaʼa. ʼE mole he tahi ʼe ina lī he ʼotaʼota ki te luna. ʼE mole ko he ʼu meʼa ʼe tou sio māhani kiai.’ ʼE ko he ʼu fakamoʼoni ʼaia ʼo te ʼofa, te faʼahiga ʼofa ʼaē “ ʼe mole ina kumi pe te meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kia te ia.”—1 Kolonito 13:4-8.
2. (a) ʼAki te temi, koteā ʼaē ʼe tonu ke hā ia tatou ʼo ʼuhiga mo te ʼofa? (b) Ko te faʼahiga ʼofa fea ʼaē ʼe tonu ke tou gāueʼi, moʼo faʼifaʼitaki kia Kilisito?
2 Ko te ʼofa fakatautehina ʼe ko te fakaʼiloga ʼaia ʼa te kau Kilisitiano moʼoni. (Soane 13:35) ʼI tatatou tuputupu ʼi te faʼahi fakalaumālie, ʼe tou ako te fakahā katoa ʼo te kalitate ʼaia. Neʼe faikole te ʼapositolo ko Paulo ke feala ki te ʼofa ʼo tona ʼu tēhina “ke ʼāsili tuputupu aipe.” (Filipe 1:9) Ko te ʼapositolo ko Soane neʼe ina fakahā mai ko totatou ʼofa ʼe tonu ke maʼu ai te manatu faka sakilifisio. Neʼe ina tohi fēnei: “ ʼAki te faʼahi ʼaia, kua tou ʼiloʼi ai te ʼofa, koteʼuhi [ko te ʼAlo ʼo te ʼAtua] neʼe ina foaki tona nefesi maʼa tatou; pea ʼe maʼua kia tatou ke tou foaki totatou nefesi maʼa tatatou ʼu tēhina.” (1 Soane 3:16; Soane 15:12, 13) ʼE tou lotolelei moʼoni anai koa ke tou foaki totatou maʼuli maʼa totatou ʼu tēhina? Logola ʼe tahitahiga he ʼu ʼaluʼaga ʼe tonu anai ke tou mamate ai maʼa nātou, kae ʼe lahi feafeaʼi tatatou fia tokoni kia nātou, māʼia mo te ʼu temi ʼaē ʼe fakakinakina ai kia tatou?
3. (a) E feafeaʼi hatatou fakalahi age totatou ʼofa? (b) He koʼe ʼe maʼuhiga ke tou feʼofaʼofani mālohi?
3 ʼO fakatahi mo te ʼu gāue ʼaē ʼe hā ai te manatu faka sakilifisio, ʼe tonu foki ke tou maʼu he ʼofa fakamalotoloto ki totatou ʼu tēhina. Ko te Folafola ʼo te ʼAtua ʼe ina fai mai te fakaloto mālohi ʼaenī: “ ʼI te ʼofa fakatautehina, koutou feʼofa mamahi ʼaki ia koutou.” (Loma 12:10) ʼE tou maʼu fuli te taʼi ʼofa ʼaia ki ʼihi pe hahaʼi. Kae ʼe feala koa ke tou ʼofa feiā ki ni tahi ʼu hahaʼi? ʼI te fakaōvi mai ʼo te fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼāfea ʼaenī, ʼe maʼuhiga ke tou fakamālohiʼi totatou ʼu felogoi mo totatou ʼu tēhina. ʼE ʼui fēnei e te Tohi-Tapu: “Ko te fakaʼosi ʼo te ʼu meʼa fuli kua fakaōvi mai. . . . Ko te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga tāfito, ke mālohi takotou feʼofaʼofani, koteʼuhi ko te ʼofa ʼe ina ʼuʼufi he tuʼuga agahala.”—1 Petelo 4:7, 8.
Ka Hoko He ʼu Fihifihia
4. (a) He koʼe ʼe feala ke malaga he ʼu fihifihia ʼi te hahaʼi ʼo te kokelekasio? (b) Logola ʼe mole tou loto tuʼumaʼu kiai, kae koteā ʼaē ʼe tonu ai ke tou mulimuli ki te ʼu tokoni ʼa te Tohi-Tapu?
4 ʼE mahino papau ia, ʼi tatatou heʼeki haohaoa, ʼe feala pe anai ke tou lākahala ki totatou ʼu tēhina, pea mo toe lākahala foki mo nātou kia tatou ʼi he ʼu faʼahiga ʼaluʼaga. (1 Soane 1:8) Koteā ʼaē ʼe tonu ke tou fai mo kapau ʼe hoko te taʼi ʼaluʼaga ʼaia? Ko te Tohi-Tapu ʼe ina tuku mai te ʼu tokoni ʼaē ʼe ʼaoga kia tatou. Kae ʼe mole ʼalutahi tuʼumaʼu mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe loto kiai totatou kakano agahala. (Loma 7:21-23) Kae kapau ʼe tou faiga ke tou muliʼi fakamalotoloto te ʼu tokoni ʼaia, pea ʼe tou fakahā ai ʼe tou loto moʼoni ke tou fakafiafia ia Sehova, pea ʼe lahi age anai totatou ʼofa ki totatou tatau.
5. Kapau ʼe fai mai e he tahi hana aga ʼe kovi, he koʼe ʼe mole tonu ke tou liufaki age ʼaki te kovi?
5 Ko ʼihi hahaʼi kapau neʼe fai age e he tahi he aga ʼe kovi, pea ʼe nātou faiga ke nātou liufaki ki ai te aga kovi ʼaia. Kae ʼe fakaʼāsili ai te tokakovi. Kapau ʼe tonu ke fai he tautea, pea tou tuku te faʼahi ʼaia ki te ʼAtua. (Tāʼaga Lea 24:29; Loma 12:17-21) Ko ʼihi ʼe nātou fakafisi ʼosi kia ia ʼaē neʼe ina fai age he aga ʼe kovi, pea mo nātou fakamamaʼo ʼosi mai ai. Kae ʼe mole tonu ke tou feiā kia nātou ʼaē ʼe fakatahi mo tatou ʼo atolasio ki te ʼAtua, koteʼuhi ʼi te tahi faʼahi, kapau ʼe tou loto ke tali totatou tauhi, pea ʼe tonu ke tou maʼu te ʼofa fakatautehina. (1 Soane 4:20) Koia neʼe tohi fēnei e Paulo: “Koutou haga fekātakiʼaki pea mo fefakamolemoleʼaki ʼaki he lotolelei, mo kapau ʼe ʼi ai he tahi ʼe ina koviʼia he meʼa ʼa he tahi age. Ohage ko te lotolelei ʼa Sehova ke ina fakamolemole kia koutou, ke koutou toe feiā pe mo koutou.” (Kolose 3:13) ʼE feala koa hakotou fai te faʼahi ʼaia?
6. (a) ʼE tonu ke tou fakamolemole tuʼa fia ki totatou tēhina? (b) Koteā ʼaē ʼe tonu ke tou mahino kiai ke feala hatatou loto fakamolemole ki he tahi neʼe agahala mai kia tatou?
6 Kae e feafeaʼi mo kapau ko he tahi ʼe agahala tuʼumaʼu mai kia tatou, kae mole ko hana ʼu agahala mamafa ʼe feala ke fakamavae ai ʼi te kokelekasio? ʼO ʼuhiga mo te ʼu kiʼi hala veliveli ʼaia, neʼe manatu e te ʼapositolo ko Petelo ʼe tonu ke tou fakamolemole ʼo ‘kaku ki te tuʼa fitu.’ Kae neʼe ʼui fēnei e Sesu: “ ʼE mole kaku ki te tuʼa fitu, kaʼe ki te tuʼa fitugofulu-ma-fitu.” Neʼe ina fia fakahā mai te mamafa ʼo te maʼua ʼaē ʼe tonu ke tou huʼi ki te ʼAtua, mo kapau ʼe tou fakatatau ki he meʼa ʼe tonu ke huʼi mai e he tagata. (Mateo 18:21-35) ʼE lagi feala pe ke mole tou tokagaʼi, kae ʼe lahi te ʼu ʼaluʼaga ʼe tou agahala ai ki te ʼAtua ʼi te ʼaho fuli—ʼi ʼihi temi ʼe tou fai he ʼu aga ʼe tou manatu ai pe kia tatou totonu, ʼaki tatatou ʼu palalau peʼe ʼaki tatatou ʼu manatu, peʼe ʼaki tatatou ʼu hala. (Loma 3:23) Kae ko te ʼAtua ʼe haga loto fakamolemole aipe kia tatou. (Pesalemo 103:10-14; 130:3, 4) ʼE ina fakamaʼua mai ke tou fai feiā ki ʼihi. (Mateo 6:14, 15; Efeso 4:1-3) Kapau ʼe tou fai feiā, pea ʼe tou fakahā ai ʼe tou maʼu te ʼofa ʼaē “ ʼe mole ina tokagaʼi te kovi ʼaē neʼe fai kia te ia.”—1 Kolonito 13:4, 5; 1 Petelo 3:8, 9.
7. Koteā ʼaē ʼe tonu ke tou fai mo kapau ʼe mamahi he tēhina kia kita?
7 ʼI ʼihi temi, logo aipe ʼe mole tou mamahi ki totatou tēhina, kae ʼe ko ia ʼaē ʼe mamahi kia tatou. ʼE feala ke tou fai ohage ko tona ʼui ia 1 Petelo 4:8 ‘ke tou ʼuʼufi tana aga ʼaia ʼaki te ʼofa,’ peʼe kita ʼalu tonu ʼo palalau kia ia, pea mo faigaʼi ke kita toe maʼu te ʼu felogoi tokalelei.—Mateo 5:23, 24.
8. Kapau ʼe tou mata faikeheʼia he aga ʼa he tēhina, koteā ʼaē ʼe feala ke tou fai?
8 Kae kapau ko koutou pea mo ʼihi, ʼe koutou mata faikeheʼia he aga ʼa he tēhina, ʼe mole lelei koa hakotou ʼolo ʼo palalau ki ai? ʼE lagi lelei anai. Kapau ʼe koutou fakamahino tonu age te fihifihia ʼaki te lotoʼofa, pea ʼe feala pe anai ke ʼi ai hona ʼu fua lelei. Kae ʼuluaki, ʼe tonu ke koutou fai kia koutou te ʼu fehuʼi ʼaenī: ‘ ʼE ina fai moʼoni koa he meʼa ʼe mole ʼalutahi mo te Tohi-Tapu? Ko te fihifihia ʼe mole tupu tāfito koa, ʼuhi ko te kehekehe ʼo tomā ʼu haʼuʼaga pea mo te kehekehe ʼo te akoʼi ʼo māua?’ Koutou tokaga naʼa koutou fakamāuʼi he tahi ʼaki pe takotou ʼu manatu tokotahi. (Sakopo 4:11, 12) Ko Sehova ʼe ina tali fakatatau te hahaʼi mai te ʼu potu fuli pe, pea ʼe ina foaki he temi fualoa kia nātou ke feala hanatou tuputupu ʼi te faʼahi fakalaumālie.
9. (a) Ko ai ʼaē ʼe tokaga ki te ʼu hala mamafa ʼi te kokelekasio? (b) Ko te ʼu ʼaluʼaga fea ʼaē ʼe tonu ai ke ʼuluaki fai te fakatokatoka e ia ʼaē neʼe fai ki ai te agahala, pea ʼaki te faʼahiga manatu fea?
9 Kapau ʼe fai e he Kilisitiano he agahala mamafa ʼi te kokelekasio, ohage la ko he felāveʼi fakasino heʼeʼaoga, pea ʼe tonu ke foimo vakaʼi te faʼahi ʼaia. Ko ai ʼaē ʼe tonu ke ina vakaʼi te faʼahi ʼaia? Ko te kau tagata ʼāfea. (Sakopo 5:14, 15) Kae kapau neʼe agahala he tēhina ki he tahi tēhina, lagi ʼi te faʼahi ʼo te paʼaga peʼe ko he fasituʼu, pea ko ia ʼaē neʼe hoko ki ai te agahala ʼaia, ʼe tonu muʼa ke ʼuluaki ʼalu kia ia ʼaē neʼe ina fakatapu te agahala ʼo nā palalau ʼāteaina pe. (Mateo 18:15) Kapau ʼe mole hona fua, pea koutou hoko atu ʼo mulimuli ki te tokoni ʼaē ʼe tuʼu ia Mateo 18:16, 17. Ko te ʼofa ki totatou tēhina ʼaē neʼe agahala, pea mo tatatou fia ‘maʼu’ ia ia, ʼe tokoni mai anai ke tou fai te faʼahi ʼaia ʼi hona ʼaluʼaga ʼe feala ke malave ai ki tona loto.—Tāʼaga Lea 16:23.
10. Koteā ʼaē ka tokoni mai anai ke tou fai te aga ʼaē ʼe tau mo feʼauga, mokā hoko he fihifihia?
10 Ka hoko he fihifihia, peʼe lahi peʼe veliveli, pea ʼe lelei hatatou faiga ke tou mahino peʼe koteā te manatu ʼa Sehova ki te faʼahi ʼaia. ʼE mole he agahala ʼe tali e te ʼAtua, pea ʼi tona temi totonu, ʼe ina fakamaʼa anai tana kautahi mai te kau agahala ʼaē ʼe mole fia fakahemala ʼi hanatou agahala mamafa. Kae ʼaua naʼa galo kia tatou ʼe tou agahala fuli, pea ʼe ʼaoga kia tatou tana lotoʼutaki pea mo tona manavaʼofa. Koia ʼe tuku mai e Sehova te faʼifaʼitaki ʼaē ʼe tonu ke tou mulimuli kiai, mo kapau ʼe agahala mai he tahi. Ka tou loto manavaʼofa, ʼe tou faʼifaʼitakiʼi tana ʼofa.—Efeso 5:1, 2.
Koutou Kumi He ʼu ʼAluʼaga Moʼo “Fakalahi Ia Koutou”
11. He koʼe neʼe fakaloto mālohiʼi e Paulo te kau Kolonito ke nātou “fakalahi” ia nātou?
11 Ko te ʼapositolo ko Paulo neʼe lauʼi māhina tana nofo ʼo fakaloto mālohiʼi te kokelekasio Keleka ʼo Kolonito. Neʼe gāue kinakina moʼo tokoni ki te ʼu tēhina ʼo te kolo ʼaia, pea neʼe ʼofa kia nātou. Kae ko ʼihi neʼe mole nātou agalelei kia te ia, pea neʼe nātou fatufatuʼi ʼaupito ia ia. Pea neʼe ina uga ia nātou ke nātou “fakalahi” tonatou ʼofa. (2 Kolonito 6:11-13; 12:15) ʼE lelei kia tatou fuli, ke tou vakavakaʼi peʼe lahi feafeaʼi tatatou fakahā totatou ʼofa ki te hahaʼi, pea ke tou kumi he ʼu ʼaluʼaga moʼo fakalahi te ʼofa ʼaia.—1 Soane 3:14.
12. Koteā ʼaē ʼe feala ke tou fai moʼo fakaloloto totatou ʼofa kia nātou fuli ʼo te kokelekasio?
12 ʼE faigataʼa koa hatatou felogoi lelei mo ʼihi ʼo totatou ʼu tēhina ʼi te kokelekasio? Kapau ʼe tou faiga ke tou ʼuʼufi he ʼu kiʼi fihifihia ʼuhi ko te kehekehe ʼo totatou ʼu ʼulugaaga—ohage pe ko tatatou loto ʼaē ke nātou fai feiā kia tatou— pea ʼe lagi feala anai ke tou felogoi lelei ai mo nātou. Tou kumi tonatou ʼu kalitate pea mo tou tokagaʼi tāfito te ʼu faʼahi ʼaia, pea ʼe lelei age anai tatatou ʼu manatu kia nātou. ʼE mahino papau ia ʼe toe lelei age anai totatou ʼofa kia nātou.—Luka 6:32, 33, 36.
13. ʼE lava feafeaʼi hatatou fakalahi ia tatou ʼo ʼuhiga mo te ʼofa kia nātou ʼo te kokelekasio?
13 ʼE mahino ia, ʼe tuʼakoi te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou lava fai maʼa ʼihi. ʼE lagi mole feala ke tou fakamālo ki te hahaʼi fuli ʼo te kokelekasio ʼi te ʼu fono fuli, peʼe mole lagi feala ke tou fakaafe te kokelekasio katoa, mokā tou fakaafe hatatou ʼu kaumeʼa ki he kiʼi meʼa kai. Kae ʼe feala koa ke tou fakalahi ia tatou, ʼo toʼo he ʼu kiʼi minuta ke tou feʼiloʼiʼaki lelei mo he tahi ʼi te kokelekasio ʼe mole kau ia nātou ʼaē kua tou māhani ki ai? ʼE feala koa ke tou kole ki he tahi ia nātou ʼaia ʼe mole tou ʼiloʼi lelei, ke fai faka mafola mo tatou?
14. Kapau ʼe tou fakatahi mo he kau Kilisitiano ʼe mole tou feʼiloʼiʼaki, e feafeaʼi koa hatatou fakahā ʼe tou femaʼuʼaki te ʼofa mālohi?
14 Ko te ʼu fakatahi lalahi faka Kilisitiano, ʼe ko he ʼu faigamālie lelei moʼo fakalahi totatou ʼofa. ʼE lauʼi afe te ʼu tēhina mo tuagaʼane ʼe kau ai. ʼE mole feala ke tou felāveʼi mo nātou fuli, kae ʼe tou lava fakahā ʼe tou tokaga muʼa kia nātou, kae mole tou faiga muʼa ki te meʼa ʼaē ʼe lelei kia kita. ʼI te ʼu temi kakai, tou fai palalau mo nātou ʼi totatou ʼu tafaʼaki. ʼE hoko mai anai he ʼaho, ko te hahaʼi fuli ʼo te kele ʼe nātou liliu anai ko he ʼu tēhina mo he ʼu tuagaʼane, ʼe nātou logo tahi ʼi te atolasio ki te ʼAtua moʼoni pea mo Tāmai ʼo te hahaʼi fuli. ʼE ko he meʼa fakafiafia anai tatatou faiga ke tou feʼiloʼiʼaki fuli! Ko totatou ʼofa mālohi ʼe ina uga anai tatou ke tou fai te faʼahi ʼaia. He koʼe koa ʼe mole tou kamata atu ʼi te temi nei?
Fakamanatu
• ʼE tonu ke fakatokatoka feafeaʼi e te kau Kilisitiano tonatou ʼu fihifihia, pea koteā tona tupuʼaga?
• ʼI te fakahaʼuhaʼu ʼo tatatou tuputupu fakalaumālie, ʼe tonu ke tuputupu feafeaʼi totatou ʼofa?
• ʼE lava feafeaʼi koa hatatou fakahā hotatou ʼofa mālohi kia nātou ʼe mole tou māhani lelei ki ai?
[Paki ʼo te pasina 148]
Ko te ʼofa faka Kilisitiano ʼe ʼiloga ʼi te ʼu ʼaluʼaga kehekehe, ohage la ʼi te ʼu fono