Te Laumālie Maʼoniʼoni Ko Te Meʼa ʼOfa ʼo Sehova

“ ʼE toe feiā aipe ki te Tamai ʼaē ʼi te lagi ʼe ina foaki ānai te laumālie maʼoniʼoni kia natou ʼaē ʼe kole age kia te ia!” — Luka 11:13.

1, 2. a) Koteā te fakapapau neʼe fai e Sesu ʼo ʼuhiga mo te laumālie maʼoniʼoni, pea he koʼe ko he meʼa fakaloto māfana? b) Koteā te laumālie maʼoniʼoni?

ʼI TE taʼu 32 ʼo totatou temi ko Sesu neʼe ina faka mafola te logo lelei ʼi Sutea, neʼe ina fakahā age ki tana kau tisipulo te manavaʼofa ʼaē ʼo Sehova. Neʼe ina fakaʼaoga te ʼu fakatā mālohi pea mo ina fai age te fakapapau taulekaleka ʼaenī: “Kapau ko koutou, logo aipe ʼe koutou agakovi, ʼe koutou ʼiloʼi te foaki ʼaē ki ʼakoutou ʼu fānau te ʼu meʼa ʼofa ʼe lelei, ʼe toe feiā aipe ki te Tamai ʼaē ʼi te lagi ʼe ina foaki ānai te laumālie maʼoniʼoni kia natou ʼaē ʼe kole age kia te ia!” — Luka 11:13.

² ʼE ko he ʼu lea fakaloto māfana foki! Kapau ʼe tou kātakiʼi he ʼu faigataʼa ia ʼo te ʼu ʼaho fakamuli ʼo te malamanei, pea mo he ʼu ʼahiʼahiʼi ʼa Satana mo tana kau temonio, pea mo tauʼi pe foki ʼotatou ʼu holi kovi, ʼe tou lotomālohi foki ʼi hatatou ʼiloʼi ʼe foaki mai ānai e te ʼAtua kia tatou tona laumālie maʼoniʼoni. ʼIo, ʼe mole feala hatatou loto faʼa kātaki mo agatonu ki te ʼu fakataga, mokā ʼe mole ia tatou te lagolago ʼaia. Kua koutou ʼahiʼahiʼi koa te mālohi ʼo te laumālie ʼaia, ʼaē ko te mālohi gāue ʼo te ʼAtua? ʼE koutou fakasiosio tonu koa ki te tokoni katoa ʼo te mālohi ʼaia ʼe feala ke ina foaki atu? ʼE koutou haga faiga koa ke koutou maʼu?

Te mālohi ʼo te laumālie maʼoniʼoni

3, 4. Fakahā ʼaki he faʼifaʼitaki te mālohi ʼo te laumālie maʼoniʼoni.

³ Tou vakaʼi muʼa te mālohi ʼo te laumālie maʼoniʼoni. Tou tuku atu muʼa ki te taʼu 1954. ʼI te taʼu ʼaia, neʼe pa ai te foʼi pulu hydrogène ʼi te motu ʼo Bikini ʼi te potu Saute ʼo te Pasifika. Kua puli leva te matalelei ʼo te motu, heʼe kua ulo katoa pe ia pea mo maumau ʼi te pa ʼo te mālohi ʼaia, ʼaē ʼe fakatatau ki te pa ʼo te tane e 15 miliona tanemai. Ko te mālohi koa ʼaia neʼe haʼu mai fea? Neʼe haʼu mai te fakaliliu ʼo te kiʼi moʼi uranium pea mo te hydrogène ʼo maʼu te mālohi ʼo te foʼi pulu. Tou fakakaukau muʼa, kapau la ko te ʼu tagata poto ʼaia ʼe natou fetofetogi te meʼa ʼaia neʼe natou fai ʼi Bikini? Kapau la ʼe natou faʼa toʼo te mālohi katoa ʼaia ʼo fakaliliu ko he ʼu kilo uranium pea mo te hydrogène, ko he meʼa fakatalakitupua foki ka hoko! Ko te meʼa feiā la ʼaē neʼe fai ʼe Sehova kae neʼe ina fai ia ʼi te temi ʼaē “ ʼi te kamataʼaga neʼe fakatupu e te [ʼAtua] te lagi pea mo te kele.” — Senesi 1:1.

⁴ Ko Sehova ʼe ina taʼofi te ʼu mālohi fuli (Isaia 40:26). ʼI tana fakatupu te meʼa fuli, neʼe ina taʼofi foki te faʼahi ʼo te mālohi ʼaia moʼo faʼufaʼu te meʼa fuli ʼaē ʼe tuʼu ʼi te atulaulau. Koteā ʼaē neʼe ina fakaʼaogaʼi ki te faʼahi ʼo te gāue fakatupu ʼaia? Tona laumālie maʼoniʼoni. ʼE tou lau: “ ʼAki te lea ʼa Sehova ko te ʼu lagi totonu neʼe fakatuʼu, pea ʼaki te mālohi ʼo tana gutu te kautau fuli.” (Pesalemo 33:6). Pea ʼe tou toe lau ʼi te hisitolia ʼo Senesi ʼo ʼuhiga mo te fakatupu ʼo te meʼa fuli: “Ko te mālohi gāue [laumālie maʼoniʼoni] ʼo te ʼAtua neʼe gaūgaūe ʼi te fuga ʼo te ʼu vai” (Senesi 1:2). ʼE ko he mālohi fakatalakitupua foki te laumālie maʼoniʼoni!

Te ʼu gāue faka milakulo

5. Koteā te ʼu fakatuʼutuʼu lelei neʼe gāue ki ai te laumālie maʼoniʼoni?

⁵ ʼI te temi nei pe foki, ko te laumālie maʼoniʼoni ʼe gāue ki te ʼu fakatuʼutuʼu lelei. ʼE ina taki te kautahi fakapulipuli ʼa Sehova (Esekiele 1:20, 21). Ohage pe ko te mālohi ʼaē mai te foʼi pulu hydrogène, ko te mālohi ʼo te laumālie maʼoniʼoni ʼe toe feala pe foki ke fakaʼaogaʼi moʼo maumauʼi he meʼa, moʼo fakahoko he fakamāu kua fakatotonu ʼo ʼuhiga mo te ʼu fili ʼo Sehova. Kae, neʼe ina fai fakatalakitupua foki ʼihi ʼu meʼa. — Isaia 11:15; 30:27, 28; 40:7, 8; 2 Tesalonika 2:8.

6. Neʼe feafeaʼi te lagolago e te laumālie maʼoniʼoni ia Moisese pea mo te ʼu fānau ʼo Iselaele ʼi tanatou ʼu felogoʼi mo Esipito?

⁶ Ohage la, ʼi te taʼu 1513 ʼi muʼa atu ʼo Sesu Kilisito, neʼe fekauʼi ʼe Sehova ia Moisese ke ʼalu ki te falaone ʼo Esipito moʼo fakaʼilo ki ai ke ina faka ʼāteainaʼi te ʼu fānau ʼo Iselaele. ʼI te ʼu taʼu e 40 ki muʼa atu ʼo te lea ʼaenī ʼa Sehova, ko Moisese neʼe ko te tagata tauhi ōvi ʼi Madian; he koʼe koa ʼe fakalogo ānai ia Falaone ki he tagata tauhi ōvi? Heʼe ko Moisese ʼe haʼu kia te ia ʼaki te huafa pe ʼo te ʼAtua ʼaē e tahi, ko Sehova. Moʼo fakamoʼoni te faʼahi ʼaia, neʼe foaki age ʼe Sehova kia ia te mālohi moʼo fakahoko he ʼu milakulo. Neʼe mamalu ʼaupito te ʼu milakulo ʼaia ʼo fakatui ki ai te kau pelepitelo ʼo Esipito: “Ko te kauʼi tuhi ʼo te ʼAtuaa!” (Ekesote 8:19). Neʼe tuku ifo e Sehova te ʼu tautea e hogofulu ki Esipito, pea ko te tautea fakamuli neʼe ina fakamaʼua Falaone ke ina tuku age te hahaʼi ʼo te ʼAtua ke mavae mai Esipito. ʼI tonatou tuli fakamalotoloto e Falaone mo tana kautau, ko te kau Iselaele neʼe fakahāo natou ʼaki te ava neʼe avahi faka milakulo ʼi te tai Kula. Ko te kautau ʼo Esipito ʼaē neʼe mumuli mai ia natou, neʼe natou mamate malemo ʼi te tai. — Isaia 63:11-14; Asea 2:4, 5.

7. a) Koteā te ʼu tupuʼaga ʼaē neʼe fakahoko ai e te laumālie maʼoniʼoni te ʼu milakulo? b) Logo aipe ʼe mole kei hoko he ʼu milakulo ʼaki te laumālie maʼoniʼoni, he koʼe ʼe fakaloto māfana te palalau ki ai ʼa te Tohi-Tapu?

⁷ Ko ia, ʼaki tona laumālie, ko Sehova neʼe ina fai te ʼu gāue mālohi faka milakulo ʼo ʼuhiga mo te kau Iselaele ʼi te temi ʼo Moisese, pea mo ʼihi atu pe ʼu temi. Koteā koa te tupuʼaga ʼaē neʼe tupu ai te fai ʼo te ʼu milakulo ʼaia? He neʼe natou kau ki te fakahoko ʼo te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa Sehova, ohage ko te fakaʼiloa ʼo tona huafa pea mo toe fakahā aipe ʼo tona mālohi. ʼE tautau hoko foki, ohage la kia Moisese, ko te ʼu milakulo ʼaia ʼe natou fakamoʼoni ko Sehova ʼe ina tapuaki te tagata ʼaia (Ekesote 4:1-9; 9:14-16). Kae, ʼi te lolotoga ʼo te Hisitolia, neʼe mole hoko tuʼumaʼu he ʼu milakulo ʼaki te laumālie maʼoniʼonib. Tokolahi ʼi te ʼu hahaʼi neʼe maʼuʼuli ʼi te ʼu temi ʼi muʼa atu ʼo Sesu neʼe lagi neʼe mole natou mamata ki he ʼu milakulo, pea ʼi totatou temi ʼe mole kei hoko ia. Kae, ʼi te temi ʼaē ʼe tou tauʼi ai he ʼu fihifihia faigataʼa, ʼe mole koa ko he meʼa fakaloto māfana te ʼiloʼi ʼaē kapau ʼe tou kole kia Sehova ʼaki te tui, ʼe ina foaki mai ānai te laumālie ʼaē pe neʼe ina taupau Moisese ia muʼa ʼo Falaone pea mo avahi ki te kau Iselaele te ava ʼi te loto tai Kula? — Mateo 17:20.

Te ʼu tohi mai te ʼAtua

8. Neʼe koteā te gāue ʼa te laumālie maʼoniʼoni ʼi te temi neʼe foaki ai te ʼu Folafola ʼaē e Hogofulu?

⁸ ʼI te ʼosi fakahāo ʼa te kau Iselaele mai Esipito, neʼe taki natou e Moisese ki te moʼuga ko Sinaï, ʼaē neʼe fai ai e Sehova te fuakava mo natou pea mo ina foaki age kia natou tana Lao. Ko te ʼuluaki tohi ʼo te ʼu Folafola ʼaē e Hogofulu, ʼaē ko te faʼahi tāfito ʼo te Lao ia neʼe foaki age kia Moisese, neʼe tohi ki te ʼu maka. ʼO feafeaʼi koa? ʼAki te laumālie maʼoniʼoni. ʼE ʼui feneī foki e te Tohi-Tapu: “ ʼI te temi pe ʼaē neʼe ina [Sehova] fakaʼosi ai tana palalau mo ia ʼi te moʼuga ʼo Sinaï, neʼe ina foki age kia Moisese te ʼu maka e lua ʼo te Fakamoʼoni, ko te ʼu maka ʼaia neʼe tohi ʼaki te kauʼi tuhi ʼo te ʼAtua.” — Ekesote 31:18; 34:1.

9, 10. Koteā ʼaē neʼe fai e te laumālie maʼoniʼoni ʼo ʼuhiga mo te tohi ʼo te ʼu Tohi faka hepeleo, pea ʼe hā ʼaki mai feafeaʼi ʼi te ʼu kupusiga palalau ʼaē neʼe fakaʼaoga e te kau tisipulo ʼa Sesu?

⁹ Hili atu kia Folafola ʼaē e Hogofulu, ʼaki tona laumālie ko Sehova neʼe ina toe foaki ifo kia Iselaele te ʼu lao ʼe lauʼi teau pea mo te ʼu pelesepeto moʼo taki te maʼuli ʼo tagata pea mo natou fafine agatonu; pea ʼe mole gata aipe ia. ʼI te ʼu sekulo ki muli mai ʼo te temi ʼo Moisese, ʼi tana faikole kia Sehova ʼi muʼa ʼo te kaugā malie, neʼe tala fakamoʼoni age e Nehemia te faʼahi ʼaenī: “Neʼe ke loto fakamolemole ki [te kau Iselaele] lolotoga ʼo te ʼu taʼu ʼe lahi pea neʼe ke haga ʼo fakatotonu aipe natou ʼaki tou laumālie, pea mo ʼaki tau ʼu polofeta.” (Nehemia 9:30). Neʼe lahi te ʼu fakakikite mai te ʼAtua neʼe natou fakahā neʼe tohi. Pea, ko te laumālie maʼoniʼoni neʼe ina uga te ʼu tagata agatonu ke natou tohi te hisitolia taputapu feiā aipe mo te ʼu katiko faka kolōlia.

¹⁰ Neʼe ko te ʼu tohi fuli ʼaia ʼaē neʼe manatu ki ai Paulo ʼi te temi neʼe ina tohi ai: “Ko te Tohi-Tapu katoa ʼe haʼu mai te ʼAtua.” (2 Timoteo 3:16; 2 Samuele 23:2; 2 Petelo 1:20, 21). ʼI te ʼuluaki sekulo, ka talanoa te kau tisipulo ki te ʼu kogaʼi tohi ʼaia, ʼe natou tautau kamata feneī: ‘Ko te laumālie maʼoniʼoni neʼe lea ki te lea ʼaia ʼaki te gutu ʼo Tavite’, ‘ko te laumālie maʼoniʼoni neʼe palalau fakahagatonu ia Isaia’ pe ʼe fakanounou pe ʼo ʼui ‘ko te laumālie maʼoniʼoni neʼe ina ʼui’ (Gāue 1:16; 4:25; 28:25, 26; Hepeleo 3:7). Ko te laumālie maʼoniʼoni pe ʼaia ʼaē neʼe ina takitaki te tohi ʼo te Tohi-Tapu, ʼaē neʼe ina taupau ke feala ke ina taki tatou pea mo fakapelepeleʼi tatou ia ʼaho nei. ʼE ko he tapuakina foki! — 1 Petelo 1:25.

ʼE tonu ke tou falala ki te laumālie maʼoniʼoni

11. Neʼe ʼiloga feafeaʼi te gāue ʼa te laumālie ʼi te lolotoga ʼo te faʼu ʼo te tapenakulo?

¹¹ Lolotoga ʼo te nonofo ʼa te kau Iselaele ʼi te lalo moʼuga ʼo Sinaï, neʼe fakatotonu age e Sehova ke natou faʼu he tapenakulo ka liliu ānai ko te fakatafito ʼo te tauhi moʼoni. ʼE feafeaʼi ānai hanatou fai te meʼa ʼaia? “Neʼe ʼui age e Moisese ki te ʼu foha ʼo Iselaele: ‘Kotou sisio: neʼe pāuʼi e Sehova ʼaki tona higoa ko Pesalele, foha ʼo Uli, foha ʼo Ule, ʼo te telepi ʼo Suta. Neʼe ina fakafonu ia ia ʼaki te laumālie ʼo te ʼAtua, ʼaki te poto, ʼaki te ʼatamai, pea ʼaki te mālama, pea mo ʼaki te ʼu faʼahiga faiva kehekehe.’ ” (Ekesote 35:30, 31). Neʼe ko te laumālie maʼoniʼoni ʼaē neʼe hikihiki te ʼu faiva māhani ʼo Pesalele, ʼo feala ai ke ina takitaki fakalelei te faʼu ʼo te tapenakulo ʼaia.

12. Ki ʼa muli mai ʼo Moisese, koteā te ʼu faiva fakatalakitupua neʼe foaki e te laumālie ki ʼihi ʼu tagata?

¹² Ki ʼa muli mai, ko te laumālie ʼo Sehova neʼe toe ʼiloga ia Samisoni; neʼe ina foaki kia ia te mālohi makehe ke feala ai hana hāofaki ia Iselaele mai te kau Filisitine (Kau Fakamāu 14:5-7, 9; 15:14-16; 16:28-30). Pea ki ʼa muli mai, neʼe maʼu e Salomone te poto makehe ʼi tona ʼuhiga hau ki te hahaʼi ʼo te ʼAtua (2 Fakamatala 1:12, 13). ʼI tona temi hau, neʼe mahu makehe ʼaupito ia Iselaele, pea ko te ʼu ʼaluʼaga lelei ʼaē neʼe tau mo ia neʼe liliu ia ko te fakatā ʼo te ʼu tapuakina ʼe maʼu ānai e te hahaʼi ʼo te ʼAtua ʼi te temi hau ʼo Sesu Kilisito, te Salomone Lahi. — 1 Hau 4:20, 25, 29-34; Isaia 2:3, 4; 11:1, 2; Mateo 12:42.

13. Koteā te fakaloto mālohi ʼe tou maʼu ʼi te haga ʼaē ʼa te laumālie ʼo fakamālohiʼi ia Pesalele, mo Samisone, pea mo Salomone?

¹³ Ko he toe fakafimālie, te tuku mai aipe e Sehova te laumālie ʼaia kia tatou ʼi te temi nei! Kapau ʼe tou manatu, ʼe mole tou lavaʼi he gāue pe ʼe ko te fagonogono, ʼe feala tatatou kole kia Sehova ke ina foaki mai te laumālie ʼaia neʼe ina foaki age kia Pesalele. Kā tou mahamahaki pe ʼe fakatagaʼi, ko te laumālie pe ʼaē neʼe ina foaki kia Samisoni te mālohi makehe ʼaē ʼe ina toe lagolago aipe tatou — kae ʼe mole faka milakulo foki. Pea ka ʼe tou tau mo he ʼu fihifihia faigataʼa pe ʼe ko he fai ʼo he ʼu tonu maʼuhiga, ʼe feala aipe tatatou kole kia Sehova, ohage ko te poto makehe ʼaē neʼe ina foaki kia Salomone, ke ina tokoniʼi tatou ke tou fai he ʼu tonu fakapotopoto. Pea ohage pe ko Paulo, ʼe feala ānai hatatou ʼui: “ ʼE ʼau mālohi ki te meʼa fuli ʼaki ia ia ʼaē ʼe ina foaki mai te mālohi.” (Filipe 4:13). Tahi ʼaē ko te fakapapau foki ʼaenī ʼa Sake ʼe hoko ānai kia tatou: “Kapau ʼe ia koutou he tahi ʼe mole ina maʼu te poto, ke ina haga kole ki te ʼAtua, heʼe ina foaki ki te hahaʼi fuli ʼaki te manavaʼofa pea ʼe mole ina lau; pea te poto ʼe ina foaki age ānai.” — Sake 1:5.

14. ʼI te temi muʼa ohage pe ko te temi nei, ko ai ʼaē ʼe lagolago aipe e te laumālie maʼoniʼoni?

¹⁴ Neʼe toe nofo foki te laumālie ʼo Sehova ia Moisese ʼi te temi neʼe ina fakamāu ai te fenua ʼo Iselaele. ʼI te fakanofo foki ʼo ʼihi tagata moʼo tokoni kia Moisese, neʼe ʼui e Sehova: “ ʼE tonu ānai ke ʼau toʼo he faʼahi ʼo te laumālie ʼaē ʼe ia koe ʼo ai kia natou, pea ʼe natou tokoni ānai kia koe ʼo ʼamo te kavega ʼo te hahaʼi, ke mole ke ʼamo ʼe koe tokotahi.” (Faka au 11:17). Ko te ʼu tagata ʼaia ʼe mole tonu ānai ke natou falala ki tanatou ʼu mālohi takitokotahi. Ko te laumālie maʼoniʼoni ʼaē ʼe ina lagolago ānai natou. Neʼe tou lau mai foki ki muli mai ko te laumālie ʼo Sehova neʼe nofo mo ʼihi age ʼu hahaʼi (Kau Fakamāu 3:10, 11; 11:29). ʼI te fakamatala ʼa te Tohi-Tapu, koʼeni te meʼa neʼe hoko ʼi te temi neʼe haga ai ia Samuele ʼo liligi te lolo ki te ʼulu ʼo Tavite ke fakanofo ko te hau ānai ʼo Iselaele: “Neʼe toʼo e Samuele te talaʼi manu neʼe ʼuʼutu ki ai te lolo pea ina tākai Tavite ʼi te lotolotoiga ʼo tona ʼu tehina. Pea ko te laumālie ʼo Sehova neʼe kamata gāue aipe ia kia Tavite ʼi te ʼaho ʼaia.” (1 Samuele 16:13). ʼI te temi nei, ko natou ʼaē ʼe tau mo te ʼu maʼua mamafa — ʼo ʼuhiga mo ʼonatou famili, pe ʼe ko te kokelekasio pe ʼe ko te kautahi — ʼe feala honatou loto fakamālohi ʼi tanatou ʼiloʼi ʼaē ko te laumālie ʼo te ʼAtua ʼe ina lagolago aipe tana kau kaugana ke natou fai aipe tanatou ʼu maʼua.

15. Neʼe feafeaʼi te haga ʼo te laumālie maʼoniʼoni ʼo fakaloto mālohiʼi te kautahi ʼa Sehova a) ʼi te ʼu temi ʼo Asea pea mo Sakalia? pea b) ʼi te temi nei?

¹⁵ Lagi hili taʼu e afe kia Moisese, ko natou kau agatonu ʼi te ʼu fānau ʼo Iselaele neʼe nonofo ʼi Papilone neʼe natou toe liliu mai ki Selusalemi ʼaki te fakatotonu ʼaē ke toe fakatuʼu te fale tauhi kia Sehova (Esitalasi 1:1-4; Selemia 25:12; 29:14). Kae neʼe natou felāveʼi foki mo te ʼu faigataʼa lahi pea mo te lotogaʼegaʼe ʼi te ʼu taʼu ʼe fualoa. Pea neʼe ko Sehova neʼe ina uga te ʼu polofeta ko Asea pea mo Sakalia moʼo fakaloto mālohiʼi te kau Sutea ke ʼaua naʼa natou falala ki tonatou mālohi fakatagata. ʼO feafeaʼi ānai te fakahoko ʼo te gāue ʼaia? “ ‘ ʼE mole ʼaki he ʼu kautau solia, pea ʼaki he mālohi, kae ʼaki pe toku laumālie’, ko te ʼui ʼaia ʼa Sehova ʼo te atu foʼi kautau.” (Sakalia 4:6). ʼE moʼoni, ʼaki te tokoni ʼo te laumālie ʼo te ʼAtua, neʼe faʼu ai te fale tauhi kia Sehova. ʼO feiā aipe ki totatou temi, ko te kau kaugana ʼa te ʼAtua ʼe natou fakahoko te ʼu toe gāue. ʼE natou faka mafola te logo lelei ʼi te kele katoa. ʼE natou fakamahino ki te lauʼi miliona hahaʼi te moʼoni pea mo te faitotonu. ʼE natou fakatuʼutuʼu te ʼu fakatahi. ʼE natou faʼu te ʼu Fale ʼo te Puleʼaga pea mo ʼihi ʼu fale ko te ʼu filiale. Pea ʼe lahi ʼi te ʼu meʼa ʼaia ʼe fakahoko logope he fakafeagai fakamataku. Tuʼumaʼu aipe, ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe mole natou lotogaʼegaʼe, heʼe natou ʼiloʼi ko te ʼu meʼa fuli ʼaenī ʼe hoko ʼe mole ʼaki he mālohi solia, pe ʼe ʼaki he mālohi fakatagata, kae ʼaki te laumālie ʼo te ʼAtua.

Ko te laumālie ʼo te ʼAtua ʼi te ʼuluaki sekulo

16. Koteā ʼaē neʼe mahino ki ai te kau kaugana ʼa Sehova ʼi muʼa atu ʼo Kilisito ʼo ʼuhiga mo te ʼu gāue ʼa te laumālie ʼo te ʼAtua?

¹⁶ Kua tou sio pe ki ai, ko te kau kaugana ʼa te ʼAtua ʼi muʼa atu ʼo Sesu neʼe natou mahino lelei ki te mālohi ʼo te laumālie ʼo te ʼAtua. Neʼe natou falala ki te laumālie ʼaia moʼo tokoniʼi natou ke natou lava fai ʼonatou ʼu maʼua mamafa pea mo natou fai te finegalo ʼo te ʼAtua. Neʼe natou ʼiloʼi pe foki ko te Lao pea mo ʼihi age ʼu tohi taputapu neʼe haʼu mai te ʼAtua, he neʼe tohi ʼaki te laumālie ʼaē ʼo Sehova ko ia e ko te ‘Folafola ʼa te ʼAtua’. (Pesalemo 119:105). Kae, ʼe feafeaʼi ānai ia ʼi totatou temi?

17, 18. Koteā ʼihi ʼu milakulo ʼo te laumālie ʼi te lolotoga ʼo te ʼuluaki sekulo, pea neʼe koteā tona tupuʼaga?

¹⁷ ʼI te ʼuluaki sekulo ʼo totatou temi, neʼe tou sio aipe ki te ʼu gāue matalelei neʼe fai ʼaki te laumālie ʼo te ʼAtua. Neʼe ina talatuʼu te ʼu lea faka polofeta (1 Kolonito 14:1, 3). Neʼe fakapapau age e Sesu ki tana kau tisipulo ko te laumālie, ʼe ina toe fakamanatu age ānai kia natou te ʼu meʼa fuli neʼe ina ʼui age pea mo akonaki age ānai ʼihi ʼu faʼahi ʼo te moʼoni; ohage ko tana fakapapau ʼaia, e lahi te ʼu tohi neʼe tohi ʼaki te laumālie maʼoniʼoni (Soane 14:26; 15:26, 27; 16:12, 13). Neʼe toe ʼi ai foki te ʼu milakulo, ʼe tou vakaʼi fakalelei ānai ʼi te alatike ka haʼu. Ko te ʼuluaki sekulo neʼe kamata ʼaki te milakulo fakatalakitupua. ʼI te taʼu 2 ʼi muʼa ʼo totatou temi, neʼe tonu ke tupu te tamasiʼi makehe, pea e ko te fakaʼiloga ia ʼe tonu ko tana faʼe kei taupoʼou. ʼE feafeaʼi ānai hona fakahoko? ʼAki te laumālie maʼoniʼoni. Ko te fakamatala ʼe ina ʼui fēnei: “Pea neʼe hoko fēnei te fānauʼi ʼo Sesu Kilisito. ʼI te kua ʼosi fakapapauʼi ʼo Malia tana faʼe, ke ʼohoana mo Sosefo, neʼe ʼiloga age ia kua faitama ʼi te laumālie maʼoniʼoni ka heʼeki nā nonofo.” — Mateo 1:18; Luka 1:35, 36.

¹⁸ ʼI te temi neʼe kua lahi ai Sesu, neʼe ina kapu te ʼu temonio, pea mo ina faitoʼo te ʼu mahaki pea mo fakatuʼuake te ʼu mate ʼaki te mālohi ʼo te laumālie maʼoniʼoni. Ko ʼihi ʼi tana kau tisipulo neʼe natou fai mo natou te ʼu milakulo pea mo te ʼu gāue fakamālohi. Ko te ʼu mālohi makehe ʼaia neʼe ko te ʼu meʼa ʼofa ʼo te laumālie. Kae, neʼe koteā koa te tupuʼaga ʼo te fai ʼo te ʼu milakulo ʼaia? Ohage pe ko te ʼu milakulo ʼo te temi ʼafea, ko te ʼu milakulo ʼaenī ʼe kau ki te fakahoko ʼo te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua pea mo toe fakahā ʼo tona mālohi. Pea, mo toe fakahā aipe foki ko Sesu ʼe palalau moʼoni ʼi tana ʼui ʼaē neʼe ko te ʼAtua ʼaē neʼe ina fekauʼi mai ia ia; pea ki ʼa muli mai, ko te ʼu milakulo ʼaia neʼe natou fakamoʼoni aipe ko te kokelekasio faka kilisitiano ʼo te ʼuluaki sekulo, neʼe ko te hahaʼi fili ia ʼa te ʼAtua. — Mateo 11:2-6; Soane 16:8; Gāue 2:22; 1 Kolonito 12:4-11; Hepeleo 2:4; 1 Petelo 2:9.

19. Te fakamatala ʼa te Tohi-Tapu ki te ʼu milakulo neʼe fai e Sesu pea mo tana kau ʼapositolo ʼe ina fakaloto mālohiʼi koa tatatou tui ki te ā?

¹⁹ Ko te ʼapositolo ko Paulo neʼe ina ʼui ko te ʼu milakulo ʼaia ʼo te laumālie ʼe fakagata ʼaki pe ia te ʼu ʼuluaki kokelekasio pea ʼe ʼosi ānai ia. Ko ia ʼaē ʼe mole kei tou sio ai ki te laumālie maʼoniʼoni ʼe ina fai he ʼu milakulo fēnei ʼi te temi nei (1 Kolonito 13:8-11). Ko te ʼu milakulo ʼaē neʼe fai e Sesu mo tana kau tisipulo ʼe laka age tona maʼuhiga ʼi tona ʼuhiga faka hisitolia. Ko te ʼu milakulo ʼaia ʼe natou fakaloto mālohiʼi tatatou tui ko te fakapapau fakaʼatua ʼaē ko te mālama foʼou ʼaē ka taki e Sesu, ko te mahaki pea mo te mate ʼe pulihiʼi ānai ia. — Isaia 25:6-8; 33:24; 65:20-24.

ʼE feafeaʼi te maʼu ʼo te laumālie maʼoniʼoni ʼo te ʼAtua

20, 21. Koteā ʼaē ʼe feala ke tou fai moʼo maʼu ʼo te laumālie maʼoniʼoni?

²⁰ Ko te laumālie ʼaia ko he mālohi fakatalakitupua. Kae, ʼe feala ke maʼu feafeaʼi e te kau kilisitiano? ʼUluaki, neʼe ʼui e Sesu ʼe tonu ke tou kole te laumālie; he koʼe koa ʼe mole tou kole? Tou faikole kia Sehova ke ina foaki te meʼa ʼofa matalelei ʼaia ʼo mole gata ʼaki pe te temi ʼaē ʼe hoko mai he fakataga, kae ʼi te ʼu temi fuli pe. Tou toe lau foki te Tohi-Tapu ke feala ai ki te laumālie maʼoniʼoni ke palalau mai kia tatou (vakaʼi ia Hepeleo 3:7). Tou metitasio ki te ʼu meʼa ʼaē neʼe tou lau pea mo tou maʼuliʼi foki, ke feala ki te laumālie maʼoniʼoni hana tokoni mai kia tatou ʼi totatou maʼuli (Pesalemo 1:1-3). Pea, tou ʼolo ʼo fakatahi — takitokotahi, ʼi te atu ʼu kokelekasio, pea mo te ʼu fakatahi — niʼihi ʼu hahaʼi ʼe natou falala ki te laumālie ʼo te ʼAtua. Ko te laumālie maʼoniʼoni ʼe ina fakaloto mālohi ʼaupito ia natou ʼaē ʼe natou tapuaki tonatou ʼAtua “ ʼi te ʼu atu ʼu fakatahi aga”! — Pesalemo 68:26.

²¹ Ia Sehova ʼe mole ko he ʼAtua manavaʼofa koa la? ʼE ina ʼui mai ʼe tonu pe ke tou kole age te laumālie maʼoniʼoni ke ina foaki mai. Ko he manatu hala foki hatatou fia falala pe ki totatou poto fakatagata pea mo totatou mālohi, kae koʼeni te mālohi makehe ia ʼe fakauʼi mai! Kae, ke tou ʼiloʼi papau ʼe ʼi ai foki ʼihi ʼu fehuʼi ʼo ʼuhiga mo te laumālie ʼo te ʼAtua ʼe tou kau ai, tatou kau kilisitiano. ʼE tou vakaʼi ānai ʼi te alatike ka hoa mai.

[Nota ʼi te lalo pasina]

ʼE feala koa ha kotou tali ki te ʼu fehuʼi ʼaenī?

◻ Neʼe feafeaʼi koa kia Sehova tana fakatupu te meʼa fuli ʼo te atulaulau?

◻ Neʼe feafeaʼi koa te ʼu gāue ʼa te laumālie maʼoniʼoni ʼi muʼa atu ʼo Kilisito?

◻ ʼI tatatou ʼiloʼi te ʼu gāue ʼaē neʼe fai e te laumālie maʼoniʼoni ʼi te temi ʼafea ʼe ina fakaloto mālohiʼi koa tatou ki te ā?

◻ Koteā ʼaē ʼe tonu ke tou fai moʼo maʼu ʼo te laumālie maʼoniʼoni?

[Paki ʼo te pasina 10]

Ko te laumālie ʼaē neʼe ina foaki kia Samisone te mālohi makehe ʼe toe feala pe ke ina foaki mai kia tatou te mālohi ʼaia ʼo ʼuhiga mo te meʼa fuli.