Te Vahaʼa ʼAē Ka Ina Fetogi Te Malamanei

“Manuʼia ia ia ʼaē ʼe haʼele mai ʼi te huafa ʼo Sehova!” — Mateo 21:9.

1. Ko te ʼu meʼa neʼe hoko ʼi te māhina ʼo ʼaukusito kua hili atu, neʼe lave kia faʼahiga hahaʼi kehekehe e lua. Ko ai koa?

“TE ʼU ʼAHO E TOLU FAKAKINAKINA NEʼE UEʼI AI TE MALAMANEI.” ʼI ʼaukusito 1991, ko te ʼu logo tāfito ohage ko te ʼui ʼaia ʼe fakahā ai ko te malamanei ʼe feala noa pe hana maveuveu ʼi he ʼu kiʼi ʼaho siʼi. Neʼe ko te vaelua ʼo te māhina ʼo ʼaukusito neʼe gatutu, ʼo mole gata ʼaki pe ʼi te hahaʼi ʼo te malamanei, kae mo te tahi foki kūtuga ʼaē neʼe ʼui e Sesu: “ ʼE mole nātou kau ʼi te malamanei.” Ko te kūtuga ʼaia ʼe ʼiloa ʼi te temi nei ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. — Soane 17:14.

2, 3. a) Neʼe feafeaʼi te fakatuʼu aipe ki muʼa ʼo te ʼāteaina ʼi Zagreb logo aipe te ʼamanaki ʼaē ki he tau? b) Neʼe feafeaʼi te fakapale ʼo te tui mālohi ʼi Odessa?

² Ko te ʼuluaki fakatahi fakamalamanei ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova hoki fai ʼi Iukoselavia neʼe fakatuʼutuʼu ki te ʼaho 16 ki te ʼaho 18 ʼo ʼaukusito. Ko te ʼuluaki fakatahi lahi ʼaia ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova neʼe hoko ʼi te fenua ʼe ʼamanaki pe ki he tau sivile. Ko te kau Fakamoʼoni ʼo te fenua ʼaia mo ʼihi age ʼu tagata ʼe fia tokoni lelei ki ai ʼo te ʼu fenua ʼe ōvi mai kia nātou, neʼe gāue fakatahi ia māhina e lua moʼo teuteuʼi te malaʼe fai gaoʼi fitipolo ʼo HASK Gradanski ʼi Zagreb. Neʼe kua maʼa katoa te malaʼe: ko he koga meʼa lelei ia moʼo fai ai te fakatahi ʼa “Te ʼu kaumeʼa ʼo te ʼāteaina fakaʼatua”. Neʼe lauʼi afe te ʼu telekē ʼo te ʼu fenua kehekehe, neʼe nātou fakatotonu ke nātou ʼolo ki ai, ʼo kau ki ai te toko 600 mai Amelika. ʼI te ʼamanaki ʼaē ke hoko he tau faka sivile, neʼe feʼāveʼaki te logo ʼaenī: “ ʼE mole ʼomai ānai te kau Amelika.” Kae neʼe nātou ʼomai pe, pea mo te ʼu telekē mai ʼihi ʼu fenua. Neʼe fakatuʼutuʼu ko te toko 10 000 ki te fakatahi ʼaia, kae neʼe ko te toko 14 684 neʼe nofoʼaki ʼi te malaʼe ʼi te ʼaho fakaʼosi! Ko nātou fuli ʼaia neʼe nātou maʼu te ʼu tapuakina lahi, koteʼuhi he neʼe mole nātou ‘tuku te fakatahi ʼonatou pe’. — Hepeleo 10:25.

³ Lolotoga ia ʼaho e tolu neʼe hoko atu ki te fakatahi ʼaē ʼi Zagreb, neʼe hoko te tokakovi faka Puleʼaga ʼi Lusia. ʼI te temi tonu ʼaia ko te ʼu kaumeʼa ʼo te ʼāteaina fakaʼatua ʼe nātou fakaʼosiʼosi te fai ʼo te ʼu faʼahiga teuteu ʼo ʼuhiga mo te fakatahi ʼe tonu ke fai ʼi Odessa ʼi Ukraine. ʼE feala ānai koa ke hoko te fakatahi ʼaia? ʼAki te tui mālohi, ko te ʼu tēhina neʼe nātou fakaʼosi te teuteuʼi ʼo te malaʼe fai gaoʼi, pea ko te ʼu telekē neʼe hoko pe tanatou ʼomai. Pea ohage pe ko he milakulo, ko te tokakovi faka Puleʼaga ʼaia neʼe gata. Ko te fakatahi matamatalelei neʼe hoko ʼi te ʼu ʼaho 24, 25 ʼo ʼaukusito pea neʼe ko te toko 12 115 neʼe kau ki ai pea neʼe ko te toko 1 943 neʼe papitema — ko te toko 16 ki te teau (16 %) ʼo te hahaʼi fuli ʼaē neʼe fakatahi ai. Ko te kau Fakamoʼoni foʼou ʼaia pea mo te kau kilisitiano kua fualoa tanatou nofo agatonu, neʼe nātou fakafiafia ʼi tanatou ʼomai ki te fakatahi ʼaia ʼaki he falala katoa kia Sehova. — Tāʼaga Lea 3:5, 6.

4. Ko te faʼifaʼitaki fea koa neʼe tuku mai e Sesu ʼaē neʼe muliʼi e te kau Fakamoʼoni ʼi te Eulopa ʼo te potu Hahake?

⁴ Ko te kau Fakamoʼoni agatonu ʼaia neʼe nātou muliʼi aipe te faʼifaʼitaki lelei ʼaē ʼo totatou Faʼifaʼitakiʼaga, ia Sesu Kilisito. Neʼe mole ina tuku noaʼi te kau ki te ʼu ʼaho lalahi ʼaē neʼe fakatotonu e Sehova, logope te faigaʼi e te kau Sutea ke nātou matehi ia ia. ʼI tana hake ki Selusalemi moʼo fai ai tana Pasikate fakaʼosi, ko te kau Sutea neʼe nātou tutuʼu ʼi te fale lotu ʼonatou ʼui: “Koteā takotou manatu? ʼE koutou manatu koa ʼe mole haʼu ānai ia ki te ʼaho lahi?” (Soane 11:56). Kae, neʼe haʼu ia! Ko te meʼa ʼaē ka hoko ʼi te vahaʼa ʼaia ʼe ina fetogi ānai te ʼaluʼaga ʼo te hisitolia ʼo te tagata. Tou toe vakaʼi age muʼa te ʼu meʼa maʼuhiga ʼo te vahaʼa ʼaia, ʼaē ʼe kamata mai te ʼaho 8 ki te ʼaho 14 ʼo Nisani ʼi te kaletalio faka sutea.

ʼAho 8 ʼo Nisani

5. Koteā ʼaē neʼe ʼiloʼi fakatomuʼa e Sesu ʼi tana ʼalu ʼaē ki Petania ʼi te ʼaho 8 ʼo Nisani ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi?

⁵ Ko te ʼaho ʼaia, ko Sesu mo tana kau tisipulo neʼe nātou mavae mai Seliko ki Petania. ʼI te kolo ʼaia, ʼe nofo ai ānai Sesu ia po e ono ʼi te ʼapi ʼo tona kaumeʼa ʼofaina ko Lasalo, ʼaē neʼe ina fakatuʼuake mai te mate. Ko Petania neʼe ōvi ki Selusalemi. Neʼe kua tau fai e Sesu ki tana kau tisipulo ia te fakatokaga ʼaenī: “Koʼeni ka tou hake ki Selusalemi, pea ko te Foha ʼo te tagata ka ʼave ānai ki te kau pule pelepitelo pea mo te kau sekelipa, pea ʼe nātou tauteaʼi ānai ki te mate, pea ʼe nātou tuku ānai ki te kau senitile ke nātou manukinuki ia ia pea mo haha ai, pea mo tautau ki te pou, pea ʼi te tolu ʼaho ʼe toe fakatuʼuake ānai ia.” (Mateo 20:18, 19). Neʼe ʼiloʼi lelei pe e Sesu ʼe tau ānai mo te ʼu ʼaʼahi fakamataku. Logo aipe te ōvi mai ʼo tona temi pulihia, neʼe ina faigaʼi aipe ke tauhi ki ʼona tēhina. ʼOfa pe ke tou maʼu tuʼumaʼu “te loto ʼaia neʼe ia Kilisito.” — Filipe 2:1-5; 1 Soane 3:16.

ʼAho 9 ʼo Nisani

6. Koteā ʼaē neʼe fai e Malia ʼi te po ʼo te ʼaho 9 ʼo Nisani, koteā te ʼui ʼa Sesu kia Suta?

⁶ ʼI te kua kamata te ʼaho 9 ʼo Nisani ʼi te ʼosi to ʼo te laʼā, neʼe kai fakafiafia Sesu ʼi te ʼapi ʼo te tagata ko Simone neʼe ko te tagata kilia ʼāfea. Ko te ʼapi ʼaia ʼaē neʼe haga ai te tuagaʼane ʼo Lasalo ko Malia, ʼo liligi te lolo magoni ki te ʼulu pea mo te ʼu vaʼe ʼo Sesu, pea mo ina holoholoʼi tona ʼu vaʼe ʼaki tona lau ulu. ʼI te mole lelei ia e Suta te meʼa ʼaia, neʼe ʼui age e Sesu ki ai: “Tuku ke ina fai, koteʼuhi ko te meʼa ʼaenī ke ina taupau ki toku ʼaho ʼaē ʼe tuku ai ʼau ki te fale maka.” Tokolahi ʼi te kau Sutea neʼe logo ki ai pea nātou ʼolo ki Petania pea mo nātou tui kia Sesu, pea neʼe ko te kau pule pelepitelo neʼe nātou fonofono ke nātou matehi ia ia pea mo Lasalo. — Soane 12:1-7.

7. Neʼe feafeaʼi te faka maʼuhiga ʼo te huafa ʼo Sehova ʼi te uhu ʼaē ʼo te ʼaho 9 ʼo Nisani, pea koteā te fakakikite ʼa Sesu?

⁷ Neʼe uhuuhu ia Sesu ki Selusalemi. Ko te hahaʼi tokolahi neʼe ʼomai kia te ia, ʼe nātou toʼo te ʼu palema pea mo kalaga: “Hāofaki, ʼe mātou kole atu! Manuʼia ia ia ʼaē ʼe haʼele mai ʼi te huafa ʼo Sehova, io, te hau ʼo Iselaele!” Pea neʼe fakahoko e Sesu te fakakikite ʼo Sakalia 9:9 ʼi tana hu mai ki te kolo ʼi te tuʼa ʼo te asino. ʼI tana ōvi mai ki Selusalemi, neʼe tagi ki ai, ʼo ina fakakikite ʼe ā takatakai ānai e te kau Loma ʼaki te ʼu pou māsila pea ʼe nātou fakaʼauha ʼosi ānai — neʼe fakamanavahe te hoko ʼo te fakakikite ʼaia ʼi taʼu e 37 ki muli mai (ʼe toe tatau pe te meʼa ʼaia mo te keletiate ʼaē ʼe fai akonaki loʼi ohage pe ko te Selusalemi ʼāfea). Ko te kau takitaki pule sutea ʼe mole nātou loto ke hau Sesu kia nātou. ʼE nātou ʼui fakaʼita: “Koʼenā te hahaʼi ʼe muli fuli ia te ia.” — Soane 12:13, 19.

ʼAho 10 ʼo Nisani

8. ʼI te ʼaho 10 ʼo Nisani, neʼe feafeaʼi te fakahā e Sesu tana fakaʼapaʼapa fakamalotoloto ʼaē ki te fale faikole ʼo Sehova, pea koteā koa ʼaē neʼe hoko?

⁸ Neʼe toe ʼalu ia Sesu ki te fale lotu. Ko te tuʼa lua leva ʼaē ʼo tana kapu ki tuʼa te ʼu tagata mānumānu koloā pea mo te kau fai fakatau. Ko te gaohi paʼaga — “te manako ʼaē ki te paʼaga” — ʼe mole tonu ke ina ulufia te fale faikole ʼo Sehova (I Timoteo 6:9, 10)! ʼI te teuteu mate ʼo Sesu, neʼe ina fakatā te meʼa ʼaia ki te ʼu tegaʼi fulumeto. Ko te pulapula ʼaia ʼe mate, kae homo pea tupu ia ko te kauʼi fulumeto ʼe fua ʼo lahi. ʼO toe feiā aipe kia Sesu, ʼe mate ānai ke fua he maʼuli heʼe gata ki he tokolahi ʼaē ka haga tui ānai kia te ia. Logo aipe te ōvi mai ʼaē ʼo tona mate, neʼe faikole aipe Sesu ki tana Tāmai ke faka kolōlia aipe tona huafa. ʼI te tali mai ʼaē ʼa te ʼAtua neʼe hage tona leʼo ko he mana ʼo logo fuli ki ai te hahaʼi: “Neʼe kua ʼau faka kolōlia pea ʼe ʼau toe faka kolōlia ānai.” — Soane 12:27, 28.

ʼAho 11 ʼo Nisani: neʼe lahi ai te ʼu meʼa neʼe hoko

9. a) ʼI te kamata ʼo te ʼaho 11 ʼo Nisani, neʼe feafeaʼi te fakaʼaoga e Sesu te ʼu fakatā moʼo fakahā te fakalaka halaʼi ʼaē ʼo te kau Sutea ʼaposita? b) ʼAki te lea fakatā ʼa Sesu, ko ai koa ʼaē neʼe mole ina tali te fealagia lelei ʼaia?

⁹ Neʼe mavae ia Sesu mo tana kau tisipulo mai Petania ʼe nātou felaveʼi ānai mo he ʼu meʼa lahi ʼi te ʼaho ʼaia. Neʼe fakaʼaoga e Sesu te ʼu fakatā e tolu moʼo fakahā te tupuʼaga ʼaē ʼo te fakalaka halaʼi ʼo te kau Sutea ʼaposita. Lolotoga ʼo tanatou haʼele, neʼe fai tutuku ki te fuʼu fiku ʼe mole fua moʼo fakatātā tana fakalaka halaʼi ʼaē ʼo te mole tui pea mo te mole fua ʼo te fenua ko Sutea. ʼI tana hu ki te fale lotu, neʼe ina fakamahino, pe ʼe neʼe feafeaʼi te haga ʼo te ʼu tagata gāue ʼo te vite ʼo matehi te foha, ko te tofiʼa ʼo te tagata pule; ko te ʼu tagata gāue ʼaia ʼe nātou fakatātā te kau Sutea ʼaē neʼe nātou kākāʼi te falala ʼaē ʼa Sehova, pea mo nātou aʼu ki te matehi ʼo Sesu. Neʼe ina toe fakamatala te ʼaho fakafiafia ʼo te ʼohoana neʼe teuteuʼi e te hau — ko Sehova — ko nātou ʼaē neʼe fakaafe ki ai (te kau Sutea), neʼe mole nātou tali tana fakaafe. Pea, neʼe ko te fakaafe neʼe fai age leva ki te ʼu hahaʼi kehe — te kau senitile — ʼaē neʼe ko ʼihi pe neʼe nātou tali ki ai. Kae, ko te tagata neʼe mole kofu ki he teu ʼohoana neʼe lī ki tuʼa. ʼE fakatātā te tagata ʼaia ki te kau kilisitiano kākā ʼo te keletiate. Tokolahi te kau Sutea neʼe fakaafe ʼi te temi ʼaia ʼo Sesu ka “neʼe tokosiʼi ia nātou neʼe fili,” ke nātou kau ki te toko 144 000 ʼaē ka fakanofo ʼi te Puleʼaga ʼi selo. — Mateo 22:14; Fakahā 7:4.

10-12. a) He koʼe neʼe fakalaka halaʼi e Sesu te kau takitaki lotu ʼo Sutea, pea koteā te fakalaka hala mamafa neʼe ina fai ki te ʼu hahaʼi malualoi ʼaia? b) Koteā te fakamāu neʼe hoko ʼo ʼuhiga mo te kau Sutea ʼaposita?

¹⁰ Ko te kau takitaki lotu malualoi ʼo Sutea, neʼe nātou faigaʼi he ʼu faʼahi ke fealaʼi hanatou puke ia Sesu, kae neʼe ina tali poto aipe ki tanatou ʼu tuʼuga fehuʼi pea mo nātou ufiufi foki ia muʼa ʼo te hahaʼi. Ko nātou ko te kau takitaki Sutea ʼaposita! Ko Sesu neʼe ina fakalaka halaʼi ʼaupito ia nātou. ʼE nātou fia tuʼulaga maʼoluga, fia teu kehe, pea mo fia higoa ki te ʼu higoa, ohage ko “Rabbi” pea mo “Tāmai” ohage pe ko te kau takitaki lotu ʼo te temi nei. Neʼe fai e Sesu te lea ʼaenī: “Ko ʼaē ʼe fia maʼoluga ʼe tuku ānai ki lalo, pea ko ʼaē ʼe fia mālalo ʼe hiki ānai ki ʼaluʼaga.” — Mateo 23:12.

¹¹ Neʼe fai e Sesu te lea mamafa ʼaenī ʼo uhiga mo te kau takitaki lotu ʼaia. Neʼe tuʼa fitu tana ʼui fēnei: “Malaʼia kia koutou!” ʼO ina ʼui age, ko nātou ko te kau takitaki kivi pea mo malualoi. Pea ʼe ina fakamahino age te tupuʼaga ʼo tana fakalaka halaʼi ia nātou. ʼE nātou pupunu ki te hahaʼi te hu ki te Puleʼaga ʼo selo. Ka ʼe nātou lavaʼi he poloselite, ko te tagata ʼaia kua ʼaoga tuʼa lua ia ki te Seene, mai tona ʼuhiga ʼaē ko te ʼu agahala mamafa ʼaē neʼe ina fai ʼi muʼa atu ʼe tonu ia ke tauteaʼi ai. “Vale uka pea mo mata kivi!” ko te ʼui ʼaia ʼa Sesu ki te kau Faliseo, heʼe lahi age tonatou faka maʼuhiga te aulo ʼo te fale lotu ʼi te tokaga ki te taupau ʼo te tauhi moʼoni ʼi te fale lotu ʼaia. ʼE nātou meʼa noaʼi te faitotonu, pea mo te manavaʼofa, pea mo te agatonu, heʼe nātou totogi te hogofulu ʼo te menite, pea mo te anete, pea mo te cumini, kae ʼe mole nātou tokagaʼi te ʼu meʼa maʼuhiga ʼo te lao. Ko te talatuku ʼaē ʼo te fakamaʼa ʼe mole ina pulihi ia tonatou ʼu agahala — he gata pe ki he loto ʼe maʼa ʼaki he tui ki te sakilifisio ʼa Sesu ʼe feala ke ina fakahoko te faʼahi ʼaia. Ko te malualoi pea mo te manukinuki ʼo te lao ʼaē ʼi ʼonātou loto ʼe hā mai ai te loʼi ʼo tonatou fia “maʼa” ʼaē ʼi tuʼa. — Mateo 23:13-29.

¹² ʼIo, malaʼia ki te kau Faliseo, ko nātou ko “te ʼu foha moʼoni ʼaē neʼe nātou fakapōʼogi te ʼu polofeta” ʼo te temi ʼāfea! Ko te ʼu gata, te ʼu ʼuhiʼi gata, ʼaē kua tautea ki te seeni, koteʼuhi ʼe mole gata ʼaki pe tanatou matehi ia Sesu kae ʼe nātou toe matehi foki mo nātou ʼaē ka fekauʼi e Sesu. Ko te fakamāu ʼaia ʼe tonu ke hoko “ki te taʼiake ʼaia.” Neʼe hoko moʼoni, he neʼe hili ki ai taʼu e 37 pea neʼe ko Selusalemi neʼe maumauʼi katoa. — Mateo 23:30-36.

13. Ko te ʼu faʼahi fea ʼo ʼuhiga mo te ʼu fakatoga ʼa Sesu ʼo ʼuhiga ki te ʼu meʼa ʼofa ʼaē ʼe fai ki te fale lotu ʼe ʼiloga ʼi te temi nei?

¹³ ʼI muʼa ʼo tana mavae mai te fale lotu, neʼe viki e Sesu te fafine vitua masiva neʼe ina tuku ki te tānaki aga paʼaga te ʼu kiʼi piesi pe e lua — “te gataʼaga ʼo ia.” Neʼe kehekehe ʼosi ia pea mo te ʼu tagata maʼu meʼa mānumānu ʼaē ʼe nātou foaki pe te ʼu kiʼi meʼa ʼofa noa! Ohage ko te fafine vitua masiva ʼaia, ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼo te temi nei, ʼe nātou foaki faka sakilifisio tonatou temi, tonatou mālohi, pea mo foaki fakalelei aipe he falā moʼo lalogolago pea mo folahi te gāue ʼo te Puleʼaga ʼi te malamanei. ʼE kehekehe ʼosi ia mo te kau faka mafola lotu kākā ʼi te televisio ʼaē ʼe nātou kaihaʼa tanatou ʼu hahaʼi moʼo faʼu ʼaki honatou ʼu sosiete paʼaga takitokotahi! — Luka 20:45–21:4.

Kua vave ʼosi te ʼaho 11 ʼo Nisani

14. Koteā te meʼa ʼaē neʼe tagi ki ai Sesu, pea neʼe feafeaʼi tana tali ʼo ʼuhiga mo te fehuʼi ʼa tana kau tisipulo?

¹⁴ Neʼe mavae Sesu mai te kolo ʼi te hili hoʼatā, mo tona ʼu kau tisipulo. ʼI tanatou aʼu ki te moʼuga ʼo Oliveto, neʼe tagi ia Sesu ki Selusalemi pea mo tona hahaʼi ʼo ina ʼui fēnei: “Kailoa, ʼe mole koutou toe sio ānai kia te ʼau, ʼo aʼu ki takotou ʼui: ‘Manuʼia ia ia ʼaē ʼe haʼele mai ʼi te huafa ʼo Sehova!’ ” (Mateo 23:37-39). Neʼe fai fehuʼi age foki tana kau tisipulo ki te meʼa ʼaia, pea ʼi tana tali age, neʼe ina fakamahino age te fakaʼiloga ʼo ʼuhiga mo tana ʼafio ʼi te Puleʼaga mālohi pea mo te fakaʼosi ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼo te tuʼu ʼaenī ʼa Satana. — Mateo 24:1–25:46; Maleko 13:1-37; Luka 21:5-36.

15. Koteā te fakaʼiloga neʼe foaki e Sesu ʼo ʼuhiga mo tana ʼafio ʼaē moʼo fakamāu, pea ʼe talu mai ʼanafea tana kua hoko?

¹⁵ ʼI tana talanoa ʼaē ki te fakamāu ʼa Sehova ka vave hoko mai ki te fale lotu, neʼe fakahā e Sesu ko te ʼu meʼa ʼaia ʼe fakatā ki te ʼu meʼa fakamataku ka hoko ānai ʼi te fakaʼosi ʼo te ʼu faʼahiga meʼa katoa ʼo te tuʼu ʼaenī. Ko temi ʼaē ka ʼafio ai ʼe fakaʼiloga ʼaki ānai e te ʼu tau fakamataku ka hoko, feiā aipe ki te ʼu hoge, pea mo te ʼu mafuike, pea mo te ʼu taʼi mahaki lalahi, pea mo tanaki atu ki ai te puli ʼo te ʼofa pea mo te meʼa noaʼi ʼo te lao. Ko he meʼa moʼoni ia ʼi totatou 20 sekulo, talu mai te taʼu 1914!

16, 17. Koteā te ʼu meʼa fakamalamanei neʼe fakamatalatala e Sesu, pea koteā te meʼa ke fai e te kau kilisitiano ʼo ʼuhiga mo te fakakikite ʼaia?

¹⁶ ʼE aʼu te ʼu meʼa fuli ʼaia ki te “mamahi lahi, neʼe heʼeki hoko feiā talu mai te kamata ʼo te malamanei ʼo aʼu kia ʼaho nei, pea ʼe mole ʼe toe hoko ānai.” (T.T.K.) ʼI te fakamataku ʼo te ʼaho ʼaia ohage ko te Tulivio ʼi te temi ʼo Noe, ʼe fakatokaga mai e Sesu ke tou tokaga ke ʼaua naʼa tou tokaga fau ki te ʼu meʼa ʼo te malamanei ʼaenī. “Koutou nofo tokaga, he mole koutou ʼiloʼi te ʼaho ʼaē ʼe haʼu ai tokotou ʼAliki.” ʼE ko he meʼa fakafiafia hatatou ʼiloʼi neʼe fakanofo e te Pule he “tagata kaugana agatonu mo poto” moʼo fakahā te fakatoga ʼaia pea mo tufa fakalahi te meʼa kai fakalaumālie ki te ʼaho ʼaia ʼo tana ʼafio! — Mateo 24:21, 42, 45-47.

¹⁷ ʼI totatou 20 sekulo, kua tou mamata “ ʼi te kele, te tuʼania ʼa te atu puleʼaga, kua manavahe (...), kae ʼe vaivai te hahaʼi ʼi te matataku ʼuhi ko te talitali ki te ʼu meʼa ʼaē ka haʼu ki te kele.” Kae ʼe ʼui mai e Sesu kia tatou: “Ka kamata hoko mai ānai te ʼu meʼa ʼaia, koutou tuʼu tonu pea lagaʼi ake tokotou ʼulu, he kua ōvi mai tokotou fakamaʼuli.” Pea ʼe ina toe foaki mai te fakatokaga ʼaenī: “Koutou tokaga kia koutou totonu, ke ʼaua naʼa mamafa ʼo koutou loto ʼi te lahi fau ʼo te meʼa kai, pea mo te lahi fau ʼo te meʼa ʼinu, pea mo te ʼu tuʼania ʼo te maʼuli, pea fokifā pe kua hoko fakapuna’maʼuli kia koutou te ʼaho ʼaia ohage ko he hele.” Kapau ʼe tou nofo tokaga, pea ʼe feala ke tou tuʼu ānai ia muʼa ʼo “te Foha ʼo te tagata”, ʼe tou maʼu ānai tona ʼofa ʼi tona temi ʼafio. — Luka 21:25-28, 34-36.

18. Koteā te fakaloto mālohi ʼe feala ke tou maʼu mai te ʼu fakatātā ʼaē ʼa Sesu ʼo ʼuhiga mo te ʼu taupoʼou e hogofulu pea mo te ʼu taleta?

¹⁸ Moʼo fakaʼosi te fakakikite maʼuhiga ʼaia ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ka hoko ʼi te temi nei, neʼe fai e Sesu te ʼu fakatātā e tolu. ʼUluaki, ʼi te fakatātā ʼo te ʼu taupoʼou e hogofulu, neʼe ina fakamahino lelei te maʼuhiga ʼo te nofo “tokaga”. Pea, ʼi te fakatātā ʼaē ʼo te ʼu kaugana pea mo te ʼu taleta, neʼe ina fakahā, ia te fakapale ʼo te faʼa gāue ʼaki he fakaafe ke ‘hu ki te fiafia ʼo te Pule’. Ko te kau kilisitiano fakanofo ʼaē neʼe fakakikite e te ʼu fakatātā ʼaia, pea mo te tahi ʼu ōvi ʼe feala ke nātou maʼu ai he lotomālohi ʼi te ʼu lea fakatātā ʼaia. — Mateo 25:1-30.

19, 20. ʼI te temi nei, koteā te ʼu vahaʼa lelei ʼe fakatātā ʼi te fakatā ʼaē ʼa Sesu ʼo ʼuhiga mo te ʼu ōvi pea mo te ʼu tao?

¹⁹ Ko te tolu fakatātā ʼe faka ʼuhiga ki te ʼafio ʼa Sesu ʼi tona Puleʼaga mālohi ʼi tana kua nofo ki tona hekaʼaga hau ʼi te lagi. Kua hoko te temi ʼaē ke fakamāu ai te ʼu fenua pea mo fakamavaevae te ʼu hahaʼi ʼo te kele, ko he kūtuga fia mālalo ʼe fakatatau ia ki he ʼu ōvi, pea ko he tahi kūtuga fia tuʼu ʼe fakatatau ia ki he ʼu tao. Ko te ʼu ōvi ʼe nātou faiga fakamalotoloto ʼonatou lagolago ki te ʼu tēhina ʼo te Hau, ko te toe ʼo te toko 144 000 kilisitiano fakanofo ʼaē kei maʼuʼuli ʼi te kele ʼi te temi ʼo te tuʼu fakaʼosi ʼaenī. ʼE fakapale te ʼu ōvi ʼaia ʼaki te maʼuli, ʼo mole nātou kau ki te kau tao ʼaē ka matehi ʼo talu ʼosi. — Mateo 25:31-46.

²⁰ ʼE ko he meʼa taulekaleka he faifaitahi ʼa te tahi ʼu ōvi pea mo te ʼu tēhina ʼo te Hau ʼi te fakaʼosi ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼo te tuʼu ʼaenī! Logo aipe ko te toe ʼo te toko 144 000 ʼaē neʼe gāue lahi ʼi te kamata ʼafio ʼa te Hau, ko te kau miliona ʼo te tahi ʼu ōvi faʼa gāue ʼe nātou fakakatoa ʼi te temi nei te toko 99,8 ki te teau (99,8 %) te kau kaugana ʼa te ʼAtua ʼi te kele (Soane 10:16). ʼE nātou toe tali mo nātou te tali ʼo te fia kai, te fia ʼinu, te telefua, te mahaki, pea mo te pilisoni ʼo fakatahi mo te ʼu tēhina fakanofo ʼaē ʼe nonofo agatonu.a

ʼAho 12 ʼo Nisani

21. Koteā ʼaē neʼe talagaʼi ʼi te ʼaho 12 ʼo Nisani, pea neʼe feafeaʼi?

²¹ Ko te fonofono ʼaē ke matehi Sesu kua vave hoko ia. Neʼe ʼalu ia Suta ki te kau pelepitelo pule ʼi te fale lotu, ʼo lototahi mo nātou: ʼe ina kākāʼi ānai ia Sesu ki te ʼu piesi siliva e 30. Ko te meʼa foki ʼaia neʼe kua ʼosi fakakikite ki ai. — Sakalia 11:12.

ʼAho 13 ʼo Nisani

22. Koteā te ʼu teuteu neʼe fai ʼi te ʼaho 13 ʼo Nisani?

²² ʼI te kei nofo ʼa Sesu ʼi Petania, lagi moʼo faikole pea mo metitasio, neʼe ina fekauʼi tana ʼu tisipulo ki Selusalemi moʼo kumi ai te tagata: “Ko meʼa”. ʼI te ʼapi ʼo te tagata ʼaia, ʼi te koga fale fata, ke nātou teuteuʼi ai te Pasikate (Mateo 26:17-19). ʼI te to ʼo te laʼā ki te ʼaho 13 ʼo Nisani, neʼe ʼalu Sesu ki te ʼapi ʼaia moʼo fai ai te fakatahi maʼuhiga ʼo te hisitolia katoa. Koteā ānai ka hoko ʼi te ʼaho 14 ʼo Nisani? ʼI te alatike ka hoko mai ʼe tou maʼu ai ānai te tali ʼo te fehuʼi ʼaenī.

[Nota ʼi te lalo pasina]

Tou fakanounou?

◻ Mai te ʼaho 8 ki te ʼaho 10 ʼo Nisani, ko te fakaafe pea mo te tali feafeaʼi neʼe fai kia Sesu ʼe ʼihi?

◻ Neʼe feafeaʼi te fakahā e Sesu te malualoi ʼaē ʼo te ʼu hahaʼi takitaki lotu ʼi te ʼaho 11 ʼo Nisani?

◻ Koteā te fakakikite lahi neʼe fakahā e Sesu, pea ʼe feafeaʼi tona hoko ʼi totatou temi?

◻ Neʼe ʼalu feafeaʼi te ʼu meʼa ʼo kakau ki te ikuʼaga ʼi te ʼaho 12 pea mo te ʼaho 13 ʼo Nisani?

[Paki ʼo te pasina 12]

Neʼe viki e Sesu te fafine vitua masiva ʼaē neʼe ina foaki te ʼu kiʼi piesi e lua: ko tona gataʼaga.