Tonatou Maʼuli

Ko Sehova Toku Holaʼaga Pea Mo Toku Mālohi

ʼE FAKAMATALA E MARCEL FILTEAU

“Kapau ʼe ke ʼohoana mo ia, pea ʼe pilisoniʼi anai koe.” Ko te ʼu palalau ʼaia neʼe fai e te hahaʼi ki te taʼahine ʼaē neʼe tonu ke ʼau ʼohoanaʼi. ʼE ʼau fia fakamatala atu pe koʼe neʼe nātou fai te ʼu palalau ʼaia.

ʼI TE taʼu 1927 ʼaē neʼe ʼau tupu ai, neʼe mālohi ʼaupito te lotu Katolika ʼi te palokia ʼo Québec ʼi Kanata. Hili kiai teitei taʼu e fā, pea ko Cécile Dufour, te Fakamoʼoni ʼa Sehova neʼe pionie katoa, neʼe ina ʼaʼahi mātou ʼi te kolo ʼo Montréal. Pea ʼi te agamāhani, neʼe gaohi koviʼi ia ia e te hahaʼi ʼo tamatou vāhaʼa fale ʼuhi ko te faʼahi ʼaia. Neʼe puke tuʼa lahi ia ia e te kau polisi pea mo gaohi koviʼi, he neʼe ina faka mafola te logo ʼo te Tohi-Tapu. Koia, neʼe mahino vave ai kia mātou te moʼoni ʼo te ʼu palalau ʼaenī neʼe fai e Sesu: “E fehia anai te atu puleaga ia koutou koteuhi ko toku huafa.”​—Mateo 24⁠:⁠9.

ʼI te temi ʼaia, ko te tokolahi neʼe nātou manatu ʼe mole feala ki he famili Kanata ʼe lea Fakafalani ke mavae ʼi te lotu Katolika. Logope la neʼe mole papitema taku ʼu mātuʼa ʼi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, kae neʼe nā mahino vave ki te mole ʼalutahi ʼo te ʼu akonaki ʼo te Lotu Katolika pea mo te Tohi-Tapu. Koia, neʼe nā fakaloto mālohiʼi ai tana ʼu toe e toko valu, ke nātou lau te ʼu tohi ʼaē neʼe tā e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, pea neʼe nā tokoni kia nātou ʼaē neʼe fia mulimuli ki te ʼu moʼoni faka Tohi-Tapu.

ʼE ʼAu Nofo Agatonu ʼi Te ʼu Temi Faigataʼa

ʼI te taʼu 1942, neʼe kei ʼau ako, pea neʼe lahi te ʼu meʼa ʼaē neʼe ʼau fia ʼiloʼi ʼi taku ako te Tohi-Tapu. ʼI te temi ʼaia, neʼe tapuʼi te gāue ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Kanata, ʼuhi ko tanatou mulimuli ki te faʼifaʼitaki ʼa te ʼu ʼuluaki Kilisitiano pea mo tanatou mole kau ki te ʼu tau faka puleʼaga. (Isaia 2⁠:4; Mateo 26⁠:52) Ko toku tēhina lahi, ia Roland, neʼe tuku ʼi te lotoʼā ʼaē neʼe fakatūʼa ai te hahaʼi ki te gāue kinakina, he neʼe mole fia hū solia ʼi te temi ʼaē neʼe hoko ai te tau faka malamanei.

ʼI te lagi temi pe ʼaia, neʼe foaki mai e taku tāmai te tohi Fakafalani, neʼe fakahā ai te ʼu mamahi ʼaē neʼe fai ki te kau Fakamoʼoni Siamani, ʼi tanatou mole fia lagolago ki te ʼu foʼi tau solia ʼa Itilele.a Neʼe ʼau fia mulimuli ki te faʼifaʼitaki agatonu ʼa te hahaʼi lototoʼa ʼaia, pea neʼe ʼau kamata ʼalu ki te ʼu fono ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼaē neʼe fai ʼi te ʼu loto fale. Mole fualoa, pea neʼe fakaafe ʼau ke ʼau kau ki te gāue fai faka mafola. Neʼe ʼau tali te fakaafe ʼaia kae neʼe ʼau ʼiloʼi lelei ʼe feala ke ʼave ʼau ʼo pilisoniʼi.

ʼI taku ʼosi faikole ki te ʼAtua ke ina tuku mai tona mālohi, neʼe ʼau fisifisi ai taku ʼuluaki matapā. Neʼe avahi mai e te fafine agalelei pea ʼi taku ʼosi fakahā age toku higoa, neʼe ʼau lau age te vaega ʼo 2 Timoteo 3⁠:16, MN: “Ko te Tohi-tapu katoa ʼe haʼu mai te ʼAtua.”

Neʼe ʼau fehuʼi age: “ ʼE ke fia ʼiloʼi he tahi ʼu manatu ʼo ʼuhiga mo te Tohi-Tapu?”

Pea neʼe ʼio mai.

Pea neʼe ʼau ʼui age ki ai ʼe ʼau toe haʼu anai mo hoku kaumeʼa ʼe ina ʼiloʼi lelei age te Tohi-Tapu ia ʼau, pea neʼe ma ʼolo ki ai ʼi te vāhaʼa ʼaē neʼe hoa mai. Hili kiai te ʼuluaki faka mafola ʼaia, neʼe ʼau loto falala ai leva, pea neʼe mahino kia ʼau ʼe mole tou fakahoko te minisitelio ʼaki pe totatou mālohi fakatagata. Ohage ko tana ʼui e te ʼapositolo ko Paulo, ʼe tou fai ʼaki te tokoni ʼa Sehova. Koia, ʼe tonu ke mahino kia tatou “ko te malohi tauʼoluga pau [e ʼa] te Atua, kae e mole haù maia [tatou].”​—2 Kolonito 4⁠:⁠7.

Ki muli age, neʼe ʼau fai faka mafola tuʼumaʼu pea neʼe toe ʼave ʼau ʼo pilisoniʼi. Kua lagi koutou mahino ʼi te temi nei pe koʼe neʼe ʼui ki te taʼahine ʼaē neʼe tonu ke ma ʼohoana: “Kapau ʼe ke ʼohoana mo ia, pea ʼe pilisoniʼi anai koe!” Kae ko te ʼu meʼa ʼaia neʼe mole ko he ʼu meʼa faigataʼa. ʼI te agamāhani, ʼe mātou nonofo ʼi te po katoa ʼi te fale pilisoni, pea neʼe foaki e te Fakamoʼoni te falā ke feala hamatou mavae mai te fale pilisoni.

Neʼe ʼAu Fai Te ʼu Tonu Maʼuhiga

ʼI ʼApelili 1943, neʼe ʼau foaki toku maʼuli kia Sehova pea neʼe ʼau papitema. Pea ʼi ʼAukusito 1944, neʼe ʼau kau ki taku ʼuluaki fakatahi lahi ʼi Buffalo, ʼi New York, ʼi Amelika, ʼo ōvi atu pe ki te tuʼakoi ʼo Kanata. Neʼe toko 25 000 te hahaʼi ʼaē neʼe kau kiai, pea ko te polokalama ʼo te fakatahi neʼe ina fakamālohiʼi toku loto ʼaē ke ʼau pionie, te higoa ʼa te kau minisi Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼaē ʼe gāue temi katoa. Ko te tapuʼi ʼo te gāue ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Kanata neʼe molehi ʼi Maio 1945, pea neʼe ʼau kamata pionie ʼi te māhina ʼaē neʼe hoa kiai.

Kae ʼi te ʼāsili lahi ʼo taku kau ki te minisitelio, neʼe toe ʼāsili lahi ai mo toku ʼu temi pilisoni. ʼI te tahi ʼaho, neʼe ʼau pilisoni tahi mo Mike Miller, ko te kaugana agatonu ʼa Sehova talu mai fualoa. Neʼe ma heheka ʼi te lauʼi simā pea ma fai palalau ai. Neʼe ʼau lotomālohi ʼaupito ʼi tamā fai palalau ʼaia ki te ʼu meʼa fakalaumālie. Kae ki muli age, neʼe ʼau feʼekeʼaki: “E feafeaʼi la mo kanapau neʼe ma femahinohalaʼaki, pea mole ma felogoi lelei?” ʼI taku pilisoni fakatahi mo te tēhina ʼofaina ʼaia, neʼe ʼau tāʼofi ai te meʼa maʼuhiga ʼaupito ki toku maʼuli​—ʼe tonu ke tou fakatahi mo totatou ʼu tēhina pea ʼe tonu ke tou fefakamolemole ʼaki pea mo feagaleleiʼaki. Tahi ʼaē meʼa, ohage ko tona tohi fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “Kapau e koutou feʼusiʼusiʼaki mo fe’kaikaiʼaki, koutou tokaga naa koutou fe’tamateʼaki.”​—Kalate 5⁠:⁠15.

ʼI Sepetepeli 1945, neʼe fakaafe ʼau ke ʼau gāue ʼi te Petele, te filiale ʼo te Sosiete Watch Tower ʼi Toronto, ʼi Kanata. Ko te polokalama fakalaumālie ʼaē neʼe fai ai neʼe ina fakaloto mālohiʼi moʼoni taku tui. ʼI te taʼu ʼaē neʼe hoa kiai, neʼe hinoʼi ʼau ke ʼau gāue ʼi te fale tauhi manu ʼo te Petele, ʼe kilometa 40 tona vaha mamaʼo mo te filiale. ʼI taku toli te ʼu fraises mo te tuagaʼane ko Anne Wolynec, neʼe ʼau fakatokagaʼi tona finemui pea mo tana ʼofa pea mo tana tauhi fakamalotoloto kia Sehova. Neʼe ma fakatahi ai, pea ma ʼohoana ʼi Sanualio 1947.

Ia taʼu e lua vaelua, neʼe ma pionie ʼi Lonitoni, ʼi Ontario, pea ki muli age, ʼi te motu ʼo Cap-Breton, ʼaē neʼe ma tokoni ki te fakatuʼu ʼo te kokelekasio. Pea ʼi te taʼu 1949, neʼe fakaafe māua ke ma kau ki te 14 kalasi ʼo te Faleako Faka Tohi-Tapu ʼo Kalaate ʼo te Sosiete Watchtower, ʼaē neʼe akoʼi ai kia mātou ke mātou misionea.

Te Gāue Misionea ʼi Québec

Ko te ʼu tēhina mo tuagaʼane ʼo Kanata ʼaē neʼe maʼu pepa ʼi te ʼu ʼuluaki kalasi ʼo Kalaate, neʼe hinoʼi nātou ke nātou avahi te gāue fai faka mafola ʼi Québec. ʼI te taʼu 1950, ko māua mo te toko 25 ʼo te 14 kalasi, neʼe mātou fakatahi mo nātou ʼaia. ʼUhi ko te tuputupu ʼo te gāue ʼa te kau misionea, neʼe hoko ai te fakataga lahi pea mo te agamālohi ʼa te hahaʼi, ʼuhi ko te ʼu fakaneke ʼa te kau takitaki lotu ʼo te ’Ēkelesia Katolika Loma.

Hili ʼaho e lua ʼo tamatou kua tau ki te kolo ʼo Rouyn, tamatou ʼuluaki telituale misionea, neʼe puke ia Anne pea neʼe fakaheka ki te taumuli ʼo te motokā polisi. Neʼe ko he meʼa foʼou ʼaia kia ia, koteʼuhi neʼe haʼu ia mai te kiʼi kolo ʼo te palokia ʼo Manitoba, ʼi Kanata, pea neʼe sio tahitahiga ai ki he polisi. Neʼe mataku ai pea neʼe ina manatuʼi te ʼu palalau ʼaenī: “Kapau ʼe ke ʼohoana mo ia, pea ʼe pilisoniʼi anai koe.” Kae ʼi muʼa ʼo tona ʼave e te kau polisi, neʼe nātou puke mo ʼau ʼo fakaheka ki te motokā. Neʼe ʼui fēnei e Anne: “ ʼE ʼau fiafia ʼi taku sio kia koe!” Kae neʼe mole lotohoha, pea neʼe ina ʼui fēnei: “Neʼe hoko te meʼa ʼaenī ki te kau ʼapositolo ʼuhi ko tanatou faka mafola ʼo ʼuhiga mo Sesu.” (Gaue 4⁠:​1-3; 5⁠:​17, 18) ʼI te ʼaho pe ʼaia, neʼe foaki ai te falā moʼo fakamavae māua ʼi te fale pilisoni.

Hili kiai te teitei taʼu katoa, neʼe ʼau lolotoga fai faka mafola ʼi te ʼu ʼapi ʼi tomā telituale foʼou ko Montréal, pea neʼe ʼau logo ki te logoaʼa ʼi te ala pea neʼe ʼau sio ki te ʼu hahaʼi ʼitaʼita ʼe nātou tuki maka. ʼI taku haʼu ʼo tokoni kia Anne pea mo te tuagaʼane ʼaē neʼe nā kaugā gāue, neʼe ʼōmai ai te kau polisi. Neʼe mole puke e te kau polisi te hahaʼi kae nātou puke ia Anne pea mo te tuagaʼane! ʼI tanā nonofo ʼi te fale pilisoni, neʼe toe fakamanatuʼi age e Anne ki te tuagaʼane foʼou ʼaia, neʼe hoko moʼoni kia nāua te ʼu palalau ʼaē neʼe fai e Sesu: “E fehia anai te tagata fuape ia koutou uhipe ko toku huafa.”​—Mateo 10⁠:⁠22.

ʼI te tahi temi, ko te ʼu fai fakamāu e 1 700 neʼe fai ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Québec. ʼI te agamāhani, neʼe tukugakoviʼi mātou ʼe mātou tufa te ʼu tohi ʼe fakafeagai ki te puleʼaga peʼe nātou ʼui neʼe mole fakagafua mai ke mātou tufa te ʼu tohi. Koia, ko te Selevisi ʼo te Sosiete Watch Tower ʼaē ʼe ina vakaʼi te Lao, neʼe ina fakatuʼutuʼu ke fakafeagai ki te puleʼaga ʼo Québec. Hili ni ʼu taʼu, neʼe foaki mai e Sehova te ʼu mālo lahi e lua ia muʼa ʼo te Telepinale Lahi ʼo Kanata. ʼI Tesepeli 1950, neʼe molehi te ʼu tukugakovi ʼaē neʼe ʼui ko tamatou ʼu tohi ʼe fakafeagai ki te puleʼaga, pea ʼi ʼOketopeli 1953, neʼe fakagafua mai ke hoko atu tamatou tufa tamatou ʼu tohi faka Tohi-Tapu. Neʼe mātou sio moʼoni ai ko Sehova “ ʼe ko he holaʼaga maʼa tatou pea mo he mālohi, ko he tokoni ʼe faigafua tona maʼu ʼi te ʼu temi mamahi.”​—Pesalemo 46⁠:⁠1.

Neʼe fakaofoofo te tuputupu ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Québec, ʼaē neʼe toko 356 ʼi te taʼu 1945, ʼaē neʼe ʼau kamata pionie ai, ʼo aʼu ki te toko 24 000 ia ʼaho nei! Neʼe hoko moʼoni te meʼa ʼaē neʼe fakakikite e te lea faka polofeta ʼo te Tohi-Tapu: “Ko te mahafu tau fuli ʼaē ka faʼu anai moʼo fakafeagai kia te koe ʼe mole hona fua anai, pea ko te lea fuli ʼaē ʼe fakafeagai anai kia te koe ʼi he fakamāu, ʼe ke tauteaʼi anai.”​—Isaia 54⁠:⁠17.

Tamā Gāue ʼi Falani

ʼI Sepetepeli 1959, neʼe fakaafe ʼau mo Anne ke ma gāue ʼi te Petele ʼo Palesi, ʼi Falani, pea neʼe hinoʼi ʼau ke ʼau takitaki te fale tā tohi. ʼI muʼa ʼo tamā ʼōmai ʼi Sanualio 1960, neʼe tā te ʼu tohi e te sosiete ʼo te mālama. Neʼe tapuʼi Te Tule Leʼo ʼi Falani, koia neʼe mātou tā ai te nusipepa ʼi te māhina fuli ohage ko he kaupepa ʼe pasina 64. Neʼe higoa te kaupepa ʼaia ko te Bulletin intérieur, pea neʼe maʼu ai te ʼu alatike ʼo te māhina ʼaē neʼe tonu ke ako e te kokelekasio. Mai te taʼu 1960 ʼo aʼu ki te taʼu 1967, neʼe tuputupu te kaugamālie ʼo te kau fai faka mafola, mai te toko 15 439 ʼo aʼu ki te toko 26 250.

Ki muli age, tokolahi ʼi te kau misionea neʼe hinoʼi nātou ke nātou ʼolo ʼo gāue ʼi he tahi ʼu koga meʼa, ko ʼihi ki te ʼu fenua ʼo Afelika ʼaē ʼe lea Fakafalani pea neʼe toe liliu ʼihi ki Québec. Neʼe ma toe liliu ki Québec he neʼe mahaki ia Anne pea neʼe tonu ke tafa. Hili tona faitoʼo ia taʼu e tolu, neʼe toe logo lelei ai ia Anne. Pea neʼe hinoʼi ʼau ki te gāue feʼaluʼaki, ʼo ʼau ʼaʼahi te ʼu kokelekasio kehekehe ʼi te vāhaʼa fuli, moʼo fakaloto mālohiʼi nātou ʼi te faʼahi fakalaumālie.

Te Gāue Misionea ʼi Afelika

Hili kiai ni ʼu taʼu, ʼi te taʼu 1981, neʼe ma fiafia he neʼe ʼaumai tamā tohi ʼe hinoʼi ai māua ki te telituale foʼou ko Zaïre, ʼi te temi nei ko te République démocratique ʼo Congo. Neʼe māsisiva te hahaʼi pea neʼe nātou tau mo ni ʼu faigataʼaʼia lahi. ʼI tamā tau atu kiai, neʼe ko Fakamoʼoni ʼe toko 25 753, kae ia ʼaho nei kua tuputupu ʼo aʼu ki te toko 113 000, pea neʼe ko te toko 446 362 ʼaē neʼe kau ki te Fakamanatu ʼo te mate ʼo Kilisito ʼi te taʼu 1999!

ʼI te taʼu 1984, neʼe foaki mai e te puleʼaga te kele ko ʼana eketa e 200 ke laga ai te filiale foʼou. Pea ʼi Tesepeli 1985, neʼe fai te fakatahi faka malamanei ʼi te kolo muʼa ko Kinshasa, pea neʼe kau kiai te ʼu telekē e toko 32 000 mai te ʼu fenua kehekehe ʼo te malamanei. Hili ʼaia, pea neʼe fakagata tamatou gāue ʼi Zaïre ʼuhi ko te ʼu fakafeagai ʼaē neʼe fakaneke e te kau takitaki lotu. ʼI te ʼaho 12 ʼo Malesio 1986, neʼe foaki ki te ʼu tēhina takitaki te tohi ʼaē neʼe fakahā ai kua tapuʼi te kautahi ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Zaïre. Ko te tapuʼi ʼaia ʼo tamatou gāue neʼe sinie e Mobutu Sese Seko, ʼaē neʼe pelesita ʼi te temi ʼaia ʼi te fenua.

Ko te hoko fakafokifā ʼo te ʼu meʼa ʼaia, neʼe ina ʼekenaki ai mātou ke mātou maʼuliʼi te tokoni faka Tohi-Tapu ʼaenī: “ ʼE fakapotopoto ia ia ʼaē neʼe sio ki te malaʼia, pea nono.” (Tāʼaga Lea 22⁠:⁠3) Neʼe mātou maʼu mai te tahi fenua, te ʼu pepa, mo te vaitohi, mo te ʼu lauʼi ukamea ʼaē ʼe tā ai te ʼu tohi, pea mo te ʼu meʼa chimiques ʼaē neʼe ʼaoga ki te tā ʼo tamatou ʼu tohi ʼi Kinshasa. Neʼe toe ʼi ai mo tamatou fakatuʼutuʼu moʼo tufa ʼo te ʼu tohi. ʼI te kua fakatuʼutuʼu lelei ʼo te ʼu gāue ʼaia, neʼe laka age tamatou gāue ʼi te selevisi ʼo te meli ʼo te puleʼaga!

Ko te lauʼi afe kau Fakamoʼoni neʼe puke e te kau polisi, pea ko te tokolahi neʼe gaohi koviʼi. Kae ko te teitei katoa ia nātou neʼe nātou nonofo mālohi pea mo nonofo agatonu ʼi tonatou gaohi koviʼi ʼaia. Neʼe toe puke mo ʼau pea neʼe ʼau sio ki te ʼaluʼaga fakaʼofaʼofa ʼo te ʼu tēhina ʼi te ʼu fale pilisoni. Neʼe tuʼa lahi te gaohi koviʼi ʼo mātou e te kau polisi pea mo te ʼu pule, kae neʼe foaki tuʼumaʼu mai e Sehova te hāoʼaga.​—2 Kolonito 4⁠:⁠8.

Neʼe mātou fufū te ʼu kalato tohi e 3 000 ʼi te fale tānakiʼaga meʼa ʼa te tagata koloā. Kae ki muli age, neʼe tala te faʼahi ʼaia e tana tahi tagata gāue ki te kau polisi, pea neʼe nātou puke ai te tagata. Meʼa lelei foki, heʼe ʼi tanatou ʼolo ki te fale pilisoni, neʼe mātou fetaulaki. Neʼe fakahā age e te tagata kia nātou neʼe ko ʼau ʼaē neʼe ʼau fakatuʼutuʼu mo ia ke tānaki ai te ʼu tohi. Neʼe nātou tāʼofi ʼau pea mo fakafehuʼi ʼau ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia, ʼo nātou tukugakoviʼi ʼau neʼe ʼau tānaki ʼi te fale tānakiʼaga meʼa ʼo te tagata ʼaia, he ʼu tohi neʼe tapuʼi.

Neʼe ʼau kole age: “ ʼE ʼi ai koa hakotou tohi feiā?”

Pea nātou tali fēnei: “Ei.”

Neʼe ʼau kole age: “ ʼE feala la ke ʼau vakaʼi?”

Neʼe nātou foaki mai te tohi, pea neʼe ʼau fakahā age te pasina ʼi loto, ʼe tohi ai: “Neʼe tā ʼi Amelika e te Watch Tower Bible & Tract Society.”

Neʼe ʼau fakamanatuʼi age kia nātou: “Ko te tohi ʼaia ʼa te kau Amelika kae mole ko he tohi ʼo Zaïre. Neʼe tapuʼi e tokotou puleʼaga te sosiete ʼo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Zaïre kae mole ko te Watch Tower Bible & Tract Society ʼaē ʼi Amelika. Koia ʼe tonu ke koutou tokakaga fakalelei ki te meʼa ʼaē ka koutou fai mo te ʼu tohi ʼaia.”

Neʼe nātou tuku ke ʼau ʼalu he neʼe mole fakagafua age e te telepinale ke nātou puke ʼau. ʼI te po pe ʼaia, neʼe mātou ʼolo mo tamatou ʼu kamio e lua ki te fale tānakiʼaga meʼa pea mātou toʼo fuli ai te ʼu tohi. ʼI te uhu ake, ʼi te ʼōmai ʼo te ʼu hahaʼi polisi, neʼe nātou punamaʼuli ʼi te kua ʼātea ʼo te fale. Kae neʼe nātou kumi ʼau he neʼe kua nātou maʼu te fakatotonu mai te telepinale ke nātou puke ʼau. Neʼe nātou maʼu ʼau, pea ʼi te mole ʼi ai ʼo hanatou motokā, neʼe ʼau ʼalu totonu ʼi taku motokā ki te fale pilisoni! Neʼe ʼau kaugā ʼalu mo te tahi Fakamoʼoni ke ina toʼo taku motokā naʼa toʼo e te kau polisi.

Hili hola e valu ʼo tanatou fakafehuʼi ʼau, neʼe nātou fakatotonu ke nātou ʼave ʼau ki he tahi fenua. Kae neʼe ʼau fakahā age kia nātou te tohi mai te puleʼaga, neʼe fakamoʼoni ai ʼe ina hinoʼi ʼau ke ʼau fakaʼātea te ʼu meʼa ʼa te kautahi ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼaē neʼe kua tapuʼi ʼi Zaïre. Pea neʼe fakagafua mai ke hoko atu taku gāue ʼi te Petele.

Hili taku gāue taʼu e fā lolotoga te tapuʼi ʼaia ʼo te gāue ʼi Zaïre, neʼe hoko kia ʼau te mahaki kovi, ʼuhi ko toku kete. Neʼe tonu ke ʼau ʼalu ʼo faitoʼo ʼi Afelika Saute, pea neʼe tokaga fakalelei te filiale kia ʼau, pea neʼe ʼau toe lelei ai. Hili taʼu e valu ʼo tamā gāue ʼi Zaïre, ko he ʼu taʼu ʼe kei ma manatuʼi lelei pea neʼe ma fiafia moʼoni ai, neʼe ma ʼolo ki te filiale ʼo Afelika Saute ʼi te taʼu 1989. ʼI te taʼu 1998, neʼe ma toe liliu ki te fenua ʼaē neʼe ma tutupu ai pea kua ma toe gāue talu mai ai ʼi te Petele ʼo Kanata.

ʼE ʼAu Fiafia ʼi Taku Selevisi

Mokā ʼau manatuʼi te ʼu taʼu e 54 ʼaē neʼe ʼau kau ai ki te minisitelio katoa, ʼe ʼau fiafia lahi, he neʼe ʼau fakaʼaogaʼi te mālohi ʼo toku temi tūpulaga ki te selevisi maʼuhiga ʼo Sehova. Neʼe kātakiʼi e Anne te ʼu ʼaluʼaga faigataʼa fuli ʼaia, pea neʼe mole meo pea neʼe lagolago ki tamā ʼu gāue fuli. Neʼe ma maʼu toko lua te pilivilesio ʼaē ke ma tokoni ki te tokolahi ke nātou ʼiloʼi ia Sehova, pea ko ʼihi ia nātou kua nātou kau ʼi te temi nei ki te minisitelio katoa. ʼE ma fiafia lahi ʼi tamā sio ko ʼihi ʼo tanatou ʼu fānau ʼo feiā mo ʼonatou ʼu mokopuna ʼe nātou tauhi ki totatou ʼAtua lahi ko Sehova.

ʼE ʼau ʼiloʼi papau ʼe mole he meʼa ʼo te mālama ʼe tatau mo te ʼu pilivilesio pea mo te ʼu tapuakina ʼaē ʼe foaki mai e Sehova kia māua. ʼE moʼoni, ʼe tonu ke tou kātakiʼi te ʼatu ʼu faigataʼaʼia, kae ko te ʼu faigataʼaʼia fuli ʼaia ʼe nātou fakatuputupu tatatou tui pea mo tatatou falala kia Sehova. ʼE liliu moʼoni anai ko he tule mālohi, ko he holaʼaga, pea mo he tokoni ʼe feala ke tou maʼu ʼi te ʼu temi ʼaē ʼe tou maʼuli mamahi ai.

[Nota ʼi te lalo pasina]

[Paki ʼo te pasina 26]

Tamā pionie ʼi te taʼu 1947; ko ʼau mo Anne ia ʼaho nei

[Paki ʼo te pasina 29]

Ko te hahaʼi ʼaē neʼe mātou felāveʼi ʼi Zaïre neʼe nātou ʼoʼofa ki te moʼoni ʼo te Tohi-Tapu