Ko Te Fialahi ʼe Iku Ki Te Lainoa
“Kua haʼu koa te fialahi? Pea ʼe hoko mai anai te ufiufi; kae ko te poto ʼe maʼu e nātou ʼaē ʼe fia mālalo.”—Tāʼaga Lea 11:2.
1, 2. Koteā te fialahi, pea koteā te ʼu ʼaluʼaga ʼaē neʼe iku ai ki te tuʼutāmaki?
KO TE Levite maheka neʼe ina takitaki te hahaʼi agatuʼu ke nātou fakafeagai ki te ʼu hahaʼi ʼaē neʼe fakanofo e Sehova. Ko te tama ʼaliki fia hā neʼe ina fai te fakatuʼutuʼu kovi moʼo faʼao te tuʼulaga hau ʼo tana tāmai. Ko te hau neʼe ina meʼa noaʼi te ʼu fakatotonu ʼa te polofeta ʼa te ʼAtua, he neʼe piko ʼi te talitali. Ko te ʼu Iselaele ʼaia e tolu, ʼe tatau tonatou mele: ko te fialahi.
2 Ko te fialahi ʼe ko he agaaga ʼo te loto ʼe fakatupu tuʼutāmaki ki te hahaʼi fuli. (Pesalemo 19:13) Ko he tahi ʼe fialahi, ʼe mole mataku ʼi te fakahoko faʼifaʼitaliha te ʼu meʼa ʼaē ʼe loto kiai, ka mole heʼeki fakagafua age ki ai. ʼI te agamāhani, ko te aga ʼaia ʼe fakatupu tuʼutāmaki. Ei, neʼe fakahifo te ʼu hau, pea mo fakaʼauha te ʼu puleʼaga ʼuhi ko te fialahi. (Selemia 50:29, 31, 32; Taniela 5:20) Māʼia mo ʼihi kaugana ʼa Sehova, neʼe nātou tō ki te hele ʼaia pea neʼe tautea ai nātou.
3. ʼE tou lava ako feafeaʼi te ʼu tuʼutāmaki ʼo te fialahi?
3 Ko te tupuʼaga lelei ʼaē ʼe ʼui ai e te Tohi-Tapu: “Kua haʼu koa te fialahi? Pea ʼe hoko mai anai te ufiufi; kae ko te poto ʼe maʼu e nātou ʼaē ʼe fia mālalo.” (Tāʼaga Lea 11:2) ʼE tuku mai e te Tohi-Tapu te ʼu faʼifaʼitaki ʼe nātou fakamoʼoni ki te tāʼaga lea ʼaia. ʼE tou vakaʼi anai he ʼu faʼifaʼitaki, ʼe tokoni mai anai kia tatou ke tou mahino ʼe tou tuʼutāmaki anai mo kapau ʼe tou fakalaka ʼi te ʼu tuʼakoi. Koia, tou vakaʼi te ʼaluʼaga ʼo te ʼu tagata e tolu ʼaē neʼe tou talanoa ki ai ʼi te kamata, ʼaē neʼe tupu tanatou fialahi ʼuhi ko tanatou maheheka, mo tanatou fia maʼu tuʼulaga pea mo tanatou piko ʼi te talitali, pea neʼe tupu ai mo tonatou lainoa.
Ko Kole—Te Tagata Agatuʼu Pea Mo Maheka
4. (a) Neʼe ko ai ia Kole, pea koteā te ʼu hisitolia ʼiloa ʼaē neʼe lagi kau ai? (b) ʼI tona ʼu taʼu fakaʼosi, koteā te aga kovi ʼiloa ʼaē neʼe ina fakaneke?
4 Ko Kole neʼe ko te Levite Koatite, pea neʼe ko te tēhina mataʼi tama ʼa Moisese pea mo Alone. ʼE hā mai, neʼe nofo agatonu kia Sehova lolotoga ni taʼu. Neʼe maʼu e Kole te pilivilesio ʼaē ke kau ʼi te hahaʼi ʼaē neʼe hāofaki faka milakulo ʼi te Tai Kula, pea neʼe lagi kau ʼi te hahaʼi ʼaē neʼe nātou fakahoko te fakamāu ʼaē neʼe fai e Sehova ki te kau Iselaele ʼaē neʼe nātou atolasio ki te ʼuhiʼi pipi, ʼi te Moʼuga ʼo Sinai. (Ekesote 32:26) Kae ʼaki te temi, neʼe liliu ia Kole ko te tagata ʼaē neʼe ina takitaki te kau agatuʼu ʼaē neʼe fakafeagai kia Moisese pea mo Alone, pea neʼe kau ai te ʼu tagata Lupenite ko Tatane, Apilame, pea mo One, pea mo te ʼu pule Iselaele e toko 250.a Neʼe nātou ʼui fēnei kia Moisese pea mo Alone “kua mātou fiu ia koulua, heʼe ko te fakatahi katoa, ʼe nātou maʼoniʼoni fuli, pea ko Sehova ʼe nofo ʼi tonatou lotolotoiga. He koʼe koa ʼe koulua hikihiki ia koulua ʼi te kokelekasio ʼa Sehova?”—Faka au 16:1-3.
5, 6. (a) He koʼe neʼe agatuʼu ia Kole kia Moisese pea mo Alone? (b) He koʼe ʼe feala ke tou ʼui ko Kole neʼe ina meʼa noaʼi tona tuʼulaga ʼi te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua?
5 Hili kiai ni ʼu taʼu ʼo tana agatonu, he koʼe koa neʼe agatuʼu ia Kole? ʼE mahino ia neʼe mole fefeka te takitaki ʼo Iselaele e Moisese, he neʼe ko te tagata ʼaē “neʼe lahi tokotahi tana agavaivai ʼi te ʼu tagata fuli ʼaē neʼe maʼuʼuli ʼi te fuga kele.” (Faka au 12:3) Kae ʼe hā mai neʼe lagi maheka ia Kole kia Moisese pea mo Alone, pea neʼe ina fia faʼao tonā tuʼulaga, pea neʼe tupu ai tana fai te ʼu palalau kovi ʼaenī, heʼe neʼe ina ʼui ʼe ko nāua totonu pe ʼaē ʼe nā fia puleʼi te kokelekasio.—Pesalemo 106:16.
6 ʼE mahino ia, ko te tahi fihifihia ʼa Kole, neʼe ko tana mole leleiʼia tana ʼu pilivilesio ʼaē neʼe fakatuʼutuʼu age e te ʼAtua. ʼE moʼoni, ko te kau Levite Koatite neʼe mole ko he kau pelepitelo, kae neʼe nātou akoʼi ki te hahaʼi te Lao ʼa te ʼAtua. Tahi ʼaē meʼa, ʼi tanatou ʼu feʼoloʼaki, neʼe nātou ʼamo te ʼu naunau kehekehe ʼo te tapenakulo. Neʼe ko he gāue maʼuhiga, heʼe ko te fāfā ki te ʼu naunau taputapu, neʼe gata pe ki he ʼu hahaʼi neʼe nātou aga maʼa pea mo maʼa ʼi te faʼahi faka lotu. (Isaia 52:11) Koia, ʼi te temi ʼaē neʼe palalau ai ia Moisese kia Kole, neʼe ina fia fehuʼi age kia ia, ʼE mole faʼa maʼuhiga koa la kia koe tau gāue, ʼaē ʼe tupu ai tau fia faʼao te tuʼulaga pelepitelo? (Faka au 16:9, 10) Neʼe mole mahino kia Kole, ko te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga tāfito ʼe ko takita tauhi agatonu kia Sehova ʼo mulimuli ki tana fakatuʼutuʼu—kae mole ko takita maʼu he tuʼulaga makehe.—Pesalemo 84:10.
7. (a) Koteā te fakatotonu ʼaē neʼe fai e Moisese kia Kole pea mo tana ʼu tagata? (b) Neʼe fakagata feafeaʼi te agatuʼu ʼa Kole?
7 Neʼe fakaafe e Moisese ia Kole pea mo tana ʼu tagata, pea neʼe ina fakatotonu kia nātou ke nātou fakatahitahi ʼi te ʼapogipogi uhu ʼi te falelā ʼo te fono, ʼaki te ʼu ʼaiʼaga afi pea mo te iseso. Neʼe mole fakagafua kia Kole pea mo tana ʼu tagata ke nātou momoli te iseso, he neʼe mole ko he kau pelepitelo. Kapau ʼe nātou ʼōmai anai mo he ʼu ʼaiʼaga afi pea mo te iseso, pea ʼe ko he fakahā lelei ʼaia ko te ʼu tagata ʼaia, ʼe nātou manatu ʼe gafua ke nātou gāue faka pelepitelo—logola neʼe tuku age kia nātou te po katoa ke nātou toe fakakaukauʼi te faʼahi ʼaia. ʼI te uhu ake, ʼi tanatou ʼōmai ki te pāui ʼaē neʼe fai age, neʼe fakahā lelei age e Sehova tona hāūhāū. ʼO ʼuhiga mo te kau Lupenite, “neʼe avahi e te kele tona gutu pea neʼe ina folo nātou.” Pea ko te ʼu tagata ʼaē neʼe kau ai ia Kole, neʼe tutu nātou e te afi neʼe fakatō ifo e te ʼAtua. (Teutalonome 11:6; Faka au 16:16-35; 26:10) Ko te fialahi ʼa Kole neʼe iku ki te fakaufiufi lahi—ko tona līʼakina e te ʼAtua!
Koutou Tekeʼi Te “Lotoʼi Maheka”
8. ʼE lava tupu feafeaʼi ʼi te kau Kilisitiano “te lotoʼi maheka”?
8 Ko te fakamatala ʼo ʼuhiga mo Kole ʼe ko he fakatokaga kia tatou. Mai tona ʼuhiga ʼaē ʼe maʼu “te lotoʼi maheka” ʼi te hahaʼi agahala, koia ʼe feala ke hā te faʼahi ʼaia māʼia ʼi te kokelekasio faka Kilisitiano. (Sakopo 4:5, MN ) Ohage la, ʼe feala ke tou fia maʼu tuʼulaga. Ohage ko Kole, ʼe feala ke tou maheka ki niʼihi, heʼe nātou maʼu te ʼu pilivilesio ʼe tou holi kiai. Peʼe feala ke tou hage ko te Kilisitiano ʼo te ʼuluaki sēkulō ʼaē neʼe higoa ko Tiotefeso. Neʼe ina valokiʼi ʼaupito te takitaki ʼa te kau ʼapositolo, he neʼe lagi fia pule. Ei, neʼe tohi fēnei e Soane, ko Tiotefeso neʼe “fia matamua.”—3 Soane 9.
9. (a) Koteā te aga ʼaē ʼe mole lelei ʼo ʼuhiga mo te ʼu gāue ʼo te kokelekasio? (b) Koteā te manatu ʼaē ʼe tonu ke tou maʼu ʼo ʼuhiga mo totatou tuʼulaga ʼi te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua?
9 Kae ʼe mole kovi ki he tagata Kilisitiano ke ina holi ki hana ʼu gāue ʼi te kokelekasio, he neʼe fakaloto mālohiʼi e Paulo te taʼi holi ʼaia. (1 Timoteo 3:1) Kae ʼe mole tonu ʼi he temi ke tou faka ʼuhiga te ʼu pilivilesio ko he fakapale, ʼo tou manatu neʼe foaki mai heʼe kua hiki totatou tuʼulaga. Koutou manatuʼi neʼe ʼui fēnei e Sesu: “Ko ae ia koutou e loto ke lahi, pea ke hoko anai ko tautou faifekau. Pea ko ae ia koutou e loto ke uluaki, pea ke hoko anai ko tautou kaugana.” (Mateo 20:26, 27) ʼE hā ʼaki mai, ʼe kovi hakita maheka kia nātou ʼaē ʼe nātou maʼu he ʼu pilivilesio lahi, ohage ʼe tou manatu ʼe faka maʼuhigaʼi tatou e te ʼAtua ʼo mulimuli ki totatou “tuʼulaga” ʼi tana kautahi. Neʼe ʼui maʼa Sesu: “Ko koutou fuli e koutou tautehina.” (Mateo 23:8) Ei, tatau aipe peʼe tou pionie peʼe kailoa, pe neʼe hoki tou papitema peʼe kua fualoa tatatou nofo agatonu ʼi te moʼoni—ko nātou fuli ʼaē ʼe nātou tauhi kia Sehova ʼaki tonatou nefesi katoa, ʼe nātou maʼuhiga ʼi tana fakatuʼutuʼu. (Luka 10:27; 12:6, 7; Kalate 3:28; Hepeleo 6:10) ʼE ko he tapuakina moʼoni hakita gāue tahi mo te toko lauʼi miliona hahaʼi, ʼaē ʼe nātou faiga mālohi ke nātou mulimuli ki te tokoni faka Tohi-Tapu ʼaenī: “Koutou teu te agavaivai koteuhi, e fakafehagai te Atua kia natou fialahi.”—1 Petelo 5:5.
Ko Apisalome—Te Tagata Fia Maʼu Tuʼulaga
10. Neʼe ko ai ia Apisalome, pea koteā ʼaē neʼe ina fai ke lagolago age te hahaʼi ʼaē neʼe ʼōmai ke fakamāuʼi e te hau?
10 ʼE tou lava vakaʼi te maʼuli ʼo Apisalome, te tolu foha ʼo te Hau ko Tavite, ʼo ʼuhiga mo te fia maʼu tuʼulaga. Ko te tagata kākā ʼaia neʼe ina faigaʼi ke lagolago age te hahaʼi ʼaē neʼe ʼōmai ki te hau ke ina fakamāuʼi nātou. ʼUluaki neʼe ina faiga ke nātou loto mahalohalo, ʼo ina tala age ʼe mole tokaga ia Tavite ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kia nātou. Pea neʼe ina tuku leva tana kākā ʼaia, kae neʼe ina fakahā fakahagatonu te meʼa ʼaē neʼe holi kiai. Neʼe ʼui fēnei e Apisalome, “kanapaula neʼe fakanofo ʼau ke ʼau tuʼi fakamāu ʼi te fenua, ke ʼōmai fuli kia te ʼau te tagata fuape ʼe ina loto ke fai he fakatonutonu pe ko he fakamāu! ʼE ʼau fakamoʼoni atu, ʼe ʼau fakahoko age anai kia ia te faitotonu.” Ko te fakatuʼutuʼu kākā ʼa Apisalome neʼe mole hona tuʼakoi. ʼE ʼui fēnei e te Tohi-Tapu, “ka ʼunuʼunu age he tagata moʼo tuʼutuli age kia te ia, neʼe kapa age ʼo puke ia ia pea mo fekita ki ai. Pea neʼe fai feiā e Apisalome ki te kau Iselaele fuli ʼaē neʼe ʼōmai ki te hau ke ina fakamāuʼi nātou.” Pea neʼe koteā tona fua? “Neʼe kaihaʼa e Apisalome te ʼu loto ʼo te hahaʼi ʼo Iselaele.”—2 Samuele 15:1-6.
11. Koteā ʼaē neʼe fai e Apisalome moʼo faʼao te tuʼulaga hau ʼo Tavite?
11 Neʼe lotomālohi e Apisalome ke ina faʼao te tuʼulaga hau ʼo tana tāmai. Ia taʼu e nima ki muʼa atu, neʼe ina fakatuʼutuʼu te fakapogi ʼo Amone, te ʼuluaki foha ʼo Tavite, he neʼe lagi fia lagavaka maʼa tona tokolua ko Tamale, ʼaē neʼe fakaʼalikiʼi. (2 Samuele 13:28, 29) Kae māʼiape la mo te temi ʼaia, neʼe kua lagi fia fai ia Apisalome ki te tuʼulaga hau, koia neʼe ko he meʼa lelei maʼa ia te fakapogi ʼo Amone, naʼa ina maʼu te tuʼulaga ʼaia.b Tatau aipe pe koteā tona ʼaluʼaga moʼoni, kae ʼi te kua hoko mai ʼo te temi faigamālie, neʼe fakahoko e Apisalome tana fakatuʼutuʼu, pea neʼe ina fakatotonu ke kalagaʼi tona ʼuhiga hau ʼi te fenua katoa.—2 Samuele 15:10.
12. Koutou fakamahino pe neʼe fakalainoa feafeaʼi ia te fialahi ʼa Apisalome.
12 Lolotoga he temi, neʼe haʼele lelei te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa Apisalome, he “neʼe ʼāsili mālohi te agatuʼu ʼaē neʼe fai, pea neʼe ʼāsili kaugamālie te hahaʼi ʼaē neʼe kau kia Apisalome.” ʼAki te temi, neʼe maʼua ke hola te Hau ko Tavite moʼo hāofaki tona maʼuli. (2 Samuele 15:12-17) Kae neʼe mole tuai, pea neʼe fakagata te tuʼulaga ʼa Apisalome he neʼe matehi ia ia e Soape, pea mo lī ki te luo, ʼo tanu makaʼi. Koutou fakakaukauʼi age muʼa—ko te tagata fia maʼu tuʼulaga ʼaia ʼaē neʼe fia hau, neʼe mole fai pe la hona ʼavaifo fakaʼaliʼaliki ʼi tana mate!c Koia ko te fialahi neʼe ina fakalainoa moʼoni ia Apisalome.—2 Samuele 18:9-17.
Koutou Līaki Te Fia Maʼu Tuʼulaga
13. ʼE lava tupu feafeaʼi te fia maʼu tuʼulaga ʼi he loto ʼa he Kilisitiano?
13 ʼE ko he ako kia tatou te fia maʼu tuʼulaga ʼa Apisalome pea mo tona fakahifo. ʼI te mālama agakovi ʼaenī, ʼe ko he agamāhani ki te hahaʼi hanatou fakalai ki tonatou ʼu patolo, ʼo nātou fai he ʼu meʼa ke nātou kaumeʼa lelei mo nātou, peʼe lagi nātou faiga anai ke foaki age honatou pilivilesio pe ko honatou tuʼulaga. Tahi ʼaē meʼa, ʼe lagi nātou laupisi anai ki tonatou ʼu hahaʼi gāue, heʼe nātou loto ke leleiʼia nātou peʼe nātou lagolago age kia nātou. Kapau ʼe mole tou nofo tokaga, pea ʼe feala ke tupu ʼi totatou loto te taʼi fia maʼu tuʼulaga ʼaia. ʼE hā mai, neʼe hoko te taʼi aga ʼaia ʼi te ʼuluaki sēkulō, pea neʼe maʼua ai ki te kau ʼapositolo ke nātou fai he ʼu fakatokaga mālohi ʼo ʼuhiga mo te ʼu hahaʼi ʼaia.—Kalate 4:17; 3 Soane 9, 10.
14. He koʼe ʼe tonu ke tou līaki te fia maʼu tuʼulaga pea mo te laupisi ʼo kita?
14 Ko Sehova ʼe mole ina fia fai ʼi tana kautahi te hahaʼi laupisi pea mo kākā ʼaē ʼe nātou faiga ke nātou “vakaʼi tonatou kolōlia ʼo nātou totonu.” (Tāʼaga Lea 25:27) Ei, ʼe fai e te Tohi-Tapu te fakatokaga ʼaenī: “ ʼE molehi anai e Sehova te ʼu laugutu ʼaē ʼe poto ʼi te fakaoloolo, mo te ʼalelo ʼaē ʼe talanoa leʼolahi ki he ʼu meʼa lalahi.” (Pesalemo 12:3) Ko Apisalome neʼe poto ʼi te fakaoloolo. Neʼe ina fai te ʼu palalau fakaoloolo ki te hahaʼi ʼaē neʼe ina loto ke nātou lagolago age kia ia—ke feala hana maʼu te tuʼulaga ʼaē neʼe holi kiai. Kae ʼe tapuakina tatou, heʼe tou kau ʼi he famili fakatautehina ʼe mulimuli ki te tokoni ʼaenī ʼa Paulo: “[ʼAua] naa koutou fai he mea i te fe’filiʼaki, pe i te fia vikitonu, kae i te agavaivai, koutou tahi hikihiki te kaiga alâ, [ʼo koutou faka ʼuhiga] e natou maolugaʼage ia koutou.”—Filipe 2:3.
Ko Saulo—Ko Te Hau Neʼe Mole Fia Talitali
15. ʼI te tahi temi neʼe hā feafeaʼi te fia mālalo ʼa Saulo?
15 ʼI te tahi temi, neʼe fia mālalo ia Saulo ʼaē neʼe liliu ki muli age ko te hau ʼo Iselaele. Ohage la, koutou fakatokagaʼi te meʼa ʼaē neʼe hoko ʼi tona temi tūpulaga. ʼI te temi ʼaē neʼe vikiʼi ai ia ia e te polofeta ko Samuele, ʼaki he agavaivai neʼe tali fēnei e Saulo: “ ʼE mole ʼau Pesamino koa la, te telepi ʼaē ʼe veliveli ʼaupito ʼi te ʼu telepi ʼo Iselaele, pea ko toku famili, ʼe mole koa la ko he kihiʼi famili ʼi te ʼu famili fuli ʼo te telepi ʼo Pesamino? Koia he koʼe koa neʼe ke ʼui mai he meʼa feiā?”—1 Samuele 9:21.
16. Koteā te ʼaluʼaga ʼaē neʼe mole fia fakatalitali ai ia Saulo?
16 Kae ki muli age, neʼe mole kei fia mālalo ia Saulo. ʼI te tahi tau neʼe nātou fai ki te kau Filisitini, neʼe ʼalu ki Kilekale, ʼaē neʼe tonu ai ke fakatalitali ki te haʼu ʼa Samuele moʼo fai he ʼu sakilifisio ki te ʼAtua. ʼI te mole haʼu ʼa Samuele ʼi te temi ʼaē neʼe kua fakatuʼutuʼu kiai, neʼe agatuʼu ia Saulo ʼo ina momoli tonu te holokoseta. ʼI tana ʼosi fai te faʼahi ʼaia, pea tau mai ia Samuele. Pea ina fehuʼi age: “Koteā te meʼa ʼaē neʼe ke fai?” Pea tali age e Saulo: “Neʼe ʼau sio ko te hahaʼi kua nātou mavetevete atu mai ia te ʼau, pea ko koe neʼe mole ke tau mai koe ʼi te ʼu ʼaho ʼaē neʼe kua fakatuʼutuʼu kiai . . . Koia neʼe ʼau fakakinauʼi ʼau pea neʼe ʼau momoli ai te holokoseta.”—1 Samuele 13:8-12.
17. (a) ʼI tatatou ʼuluaki fakasiosio, he koʼe ʼe hage ʼe matatonu te ʼu meʼa ʼaē neʼe fai e Saulo? (b) He koʼe neʼe fakatonutonuʼi e Sehova te agatuʼu ʼa Saulo?
17 ʼI tatatou ʼuluaki fakasiosio, ʼe hage ʼe matatonu te ʼu meʼa ʼaē neʼe fai e Saulo. He “neʼe faigataʼaʼia” pea mo “efihia” te hahaʼi ʼa te ʼAtua, pea mo nātou matataku ʼuhi ko te tuʼutāmaki ʼaē neʼe ʼamanaki hoko kia nātou. (1 Samuele 13:6, 7) ʼE moʼoni, ʼe ʼi ai te ʼu ʼaluʼaga ʼe mole kovi ai ke kita fai he ʼu fakatuʼutuʼu.d Kae koutou manatuʼi, ʼe lava ʼiloʼi e Sehova te ʼu meʼa ʼaē ʼi totatou loto, pea mo ʼiloʼi te ʼu meʼa ʼaē ʼe tupu ai tatatou fai te ʼu fakatuʼutuʼu ʼaia. (1 Samuele 16:7) Koia neʼe lagi sio ki he ʼu meʼa ʼi te loto ʼo Saulo, kae ʼe mole tala fakahagatonu mai e te Tohi-Tapu. Ohage la, neʼe lagi sio ia Sehova ko te mole fia atali ʼa Saulo neʼe tupu ko tana fialahi. Neʼe lagi ʼita ʼaupito ia Saulo, heʼe ʼi tona ʼuhiga hau ʼo Iselaele katoa, neʼe tonu ke fakatalitali ki he tahi neʼe ina faka ʼuhiga ʼe ko he polofeta kua matuʼa pea mo gaohi meʼa tuai! Tatau aipe pe koteā ʼaē neʼe lagi manatu kiai, kae neʼe manatu e Saulo ko te tauhala mai ʼa Samuele, neʼe ina fakagafua kia ia ke ina fai tonu te ʼu meʼa ʼaē neʼe tonu ke fai e te polofeta ʼaia, pea ke mole ina tokagaʼi te ʼu fakatotonu ʼaē neʼe fai age ki ai. Neʼe koteā tona fua? Neʼe mole vikiʼi e Samuele te meʼa ʼaē neʼe fai e Saulo. Kae neʼe ina fakatonutonuʼi ia ia ʼo ina ʼui fēnei: “ ʼE mole tologa anai tou puleʼaga . . . he neʼe mole ke mulimuli ki te meʼa ʼaē neʼe fakatotonu atu e Sehova.” (1 Samuele 13:13, 14) Koia ʼe toe hā lelei mai, ko te fialahi ʼe iku ki te lainoa.
Ko He Fakatokaga Ki Te Piko ʼi Te Talitali
18, 19. (a) Koutou fakamatala pe koʼe ʼe feala ke fialahi he tagata kaugana ʼo te ʼAtua ʼo totatou temi heʼe mole fia talitali. (b) Koteā ʼaē ʼe tonu ke tou manatuʼi ʼo ʼuhiga mo te ʼu gāue ʼo te kokelekasio faka Kilisitiano?
18 Ko te hisitolia ʼo ʼuhiga mo te fialahi ʼa Saulo neʼe tohi ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua, heʼe ʼaoga kia tatou. (1 Kolonito 10:11) ʼE ko he meʼa faigafua hatatou ʼiʼita ʼuhi ko te ʼu agahala ʼo totatou ʼu tēhina. Ohage ko Saulo, ʼe feala ke tou pipiko ʼi te talitali, ʼo lagi tou manatu kapau ʼe tou loto ke fakahoko fakalelei te ʼu gāue, pea ʼe tonu ke tou fakahoko totonu te faʼahi ʼaia. Ohage la, kapau ʼe ʼi ai he tēhina ʼe faiva ʼaupito ʼi te fakatuʼutuʼu ʼo te gāue. ʼE mole tauhala ʼi tana ʼu gāue, ʼe ina ʼiloʼi lelei te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa te kokelekasio, pea ʼe poto ʼi te palalau pea mo te faiakonaki. Kae maʼa ia ʼe mole he tahi ʼe ina lava fai fakalelei te ʼu gāue ohage ko ia, pea ʼe mole nātou lava faiva ohage ko ia. Kae ʼe tonu koa ke ʼita ai? ʼE tonu koa ke ina valokiʼi tona ʼu tēhina, ʼo lagi ina ʼui kanaʼauala tana ʼu faiga ʼe mole fai anai he meʼa pea ʼe lagi tūkia anai te kokelekasio? ʼE ko he laupisi anai ia!
19 ʼI tona ʼuhiga moʼoni, koteā ʼaē ʼe ina faka logo tahi he kokelekasio faka Kilisitiano? Te ʼu fealagia ʼi te takitaki? te faiva? te ʼatamai māsila? ʼE moʼoni, ʼe ʼaoga te ʼu meʼa ʼaia ke haʼele lelei te kokelekasio. (1 Kolonito 14:40; Filipe 3:16; 2 Petelo 3:18) Kae neʼe ʼui e Sesu ko te fakaʼiloga tāfito ʼo tana ʼu tisipulo, ʼe ko te ʼofa. (Soane 13:35) Koia, kua mahino ki te kau tagata ʼāfea, tatau aipe peʼe nātou fai fakalelei tanatou gāue, kae ʼe mole tonu ke nātou faka ʼuhiga te kokelekasio ʼe ko he ʼu hahaʼi gāue ʼe tonu ke fai ki ai he ʼu fakatuʼutuʼu fefeka, kae ʼe ko he faga ōvi ʼe tonu ke nātou gaohi ʼaki te manavaʼofa. (Isaia 32:1, 2; 40:11) ʼI te agamāhani ko ia ʼaē ʼe mole mulimuli ki te ʼu pelesepeto ʼaia, ʼe liliu ʼo agatuʼu. Kae ʼe maʼu te tokalelei mokā kita mulimuli ki te fakatuʼutuʼu fakaʼatua.—1 Kolonito 14:33; Kalate 6:16.
20. Koteā ʼaē ka tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaē ka hoa mai?
20 Ko te ʼu fakamatala ʼa te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo Kole, mo Apisalome, pea mo Saulo, ʼe nātou fakahā lelei mai ko te fialahi ʼe iku ki te lainoa, ohage ko tona ʼui ia Tāʼaga Lea 11:2. Kae ʼe toe ʼui e te vaega faka Tohi-Tapu ʼaia: “Ko te poto ʼe maʼu e nātou ʼaē ʼe fia mālalo.” Koteā te fia mālalo? Koteā te ʼu faʼifaʼitaki faka Tohi-Tapu ʼaē ʼe lava tokoni mai ke tou mahino ki te kalitate ʼaia, pea ʼe tou lava fakahā feafeaʼi ia ʼaho nei te fia mālalo? ʼE tou tali anai ki te ʼu fehuʼi ʼaia ʼi te alatike ʼaē ka hoa mai.
[Kiʼi nota]
a Mai tona ʼuhiga ʼaē ko Lupeni neʼe ko te ʼuluaki foha ʼo Sakopo, ko tona hōloga ʼaē neʼe nātou mulimuli ki te agatuʼu ʼa Kole, neʼe mole lagi nātou leleiʼia te puleʼi ʼo nātou e Moisese—ʼaē ʼe kau ki te hōloga ʼa Levi.
b ʼE mole talanoa kia Kileape, te lua foha ʼo Tavite, ʼi tana ʼosi tupu. Neʼe lagi mate kae heʼeki agatuʼu ia Apisalome.
c ʼI te ʼu temi faka Tohi-Tapu, neʼe maʼuhiga ʼaupito te ʼavaifo ʼo he mate. Koia, neʼe ko he meʼa fakaufiufi ki he tahi mokā mole fai hona ʼavaifo, pea ʼi te agamāhani neʼe ko he fakahā ʼaia ʼe mole leleiʼia e te ʼAtua te mate ʼaia.—Selemia 25:32, 33.
d Ohage la, neʼe foimo fai e Fineasi he fakatuʼutuʼu moʼo fakagata te tautea ʼaē neʼe ina matehi te toko lauʼi hogofulu afe ʼo te kau Iselaele, pea neʼe fakaloto mālohiʼi e Tavite tana ʼu tagata ke nātou kai fakatahi mo ia te ʼu pane ʼo te mōlaga ʼi te “fale ʼo te ʼAtua.” Kae maʼa te ʼAtua, ko te ʼu meʼa ʼaia neʼe mole ko he aga fialahi.—Mateo 12:2-4; Faka au 25:7-9; 1 Samuele 21:1-6.
ʼE Kei Koutou Manatuʼi Koa?
• Koteā te fialahi?
• Neʼe uga feafeaʼi e te maheka ia Kole ke agatuʼu?
• Koteā te ako ʼaē ʼe tou tāʼofi ʼi te talanoa ʼo ʼuhiga mo Apisalome ʼaē neʼe fia maʼu tuʼulaga?
• ʼE tou lava tekeʼi feafeaʼi te aga ʼa Saulo ʼaē neʼe piko ʼi te talitali?
[Paki ʼo te pasina 10]
Neʼe agatuʼu ia Saulo he neʼe piko ʼi te talitali