Tou Falala Kia Sehova

“Ko koe ko toku falalaʼaga, Ê Tui ʼAliki ko Sehova, toku falalaʼaga talu mai toku temi tūpulaga.”​—Pesalemo 71:5.

1. Koteā te fakafifihi ʼaē neʼe tauʼi e te tama tauhi ōvi ko Tavite?

NEʼE teitei pe ke meta 3 te lahi ʼo Koliate. Koia ʼe mole tou punamaʼuli ai ki te matataku ʼa te kau solia fuli ʼo Iselaele ʼi tanatou sio kia ia! ʼI te uhu fuli pea mo te po fuli, ʼo fai hoholo lolotoga te ʼu vāhaʼa, neʼe laukoviʼi e te tagata Filisitini lahi ʼaia ko Koliate ia te kautau ʼo Iselaele, ʼo laga tau age kia nātou, ke ʼalu age honatou tagata toʼa ʼo fehōkosi mo ia. Neʼe ʼi ai te tahi neʼe ina tali te laga tau ʼaia, kae neʼe mole ko he tagata solia, kae neʼe ko te tūpulaga feiā pe. Ko te tama tauhi ōvi ko Tavite, neʼe manukiʼi e tona fili ko Koliate. Pea ʼe mahino ia, neʼe lagi maʼamaʼa age ia Tavite ʼi te ʼu mahafu tau ʼa Koliate! Logola te faʼahi ʼaia, kae neʼe haʼu te tūpulaga ʼo fehōkosi mo te tagata lahi ʼaia, pea neʼe liliu ai ko he fakatā ʼiloa ʼo te lototoʼa.​—1 Samuele 17:​1-51.

2, 3. (a) He koʼe neʼe mole tuʼania ia Tavite ʼi tana tauʼi ia Koliate? (b) Koteā anai te ʼu faʼahi e lua ʼaē ka tou palalau kiai ke feala hatatou falala kia Sehova?

² He koʼe neʼe lototoʼa feiā ia Tavite? Koutou fakatokagaʼi te ʼu palalau ʼaē neʼe lagi tohi tonu e Tavite ʼi te ʼu taʼu ki muli age: “Ko koe ko toku falalaʼaga, Ê Tuʼi ʼAliki ko Sehova, toku falalaʼaga talu mai toku temi tūpulaga.” (Pesalemo 71:5) Ei, ʼi tona ʼuhiga tūpulaga, neʼe falala katoa ia Tavite kia Sehova. Neʼe ina tauʼi ia Koliate, ʼo ina ʼui fēnei: “ ʼE ke haʼu kia te ʼau mo te heletā, pea mo te tao, kae ko ʼau, ʼe ʼau ʼalu atu kia koe ʼaki te huafa ʼo Sehova ʼo te ʼatu kautau, te ʼAtua ʼo te ʼu kautau ʼo Iselaele, ʼaē neʼe ke laga tau ki ai.” (1 Samuele 17:45) Ko Koliate neʼe falala ki tona mālohi pea mo tana ʼu meʼa tau, kae ko Tavite neʼe falala kia Sehova. ʼAki te lagolago age ʼa te Tuʼi ʼAliki ʼo te ʼatulaulau, neʼe mole ʼi ai he tupuʼaga kia Tavite ke tuʼania ki he tagata, tatau aipe pe neʼe lahi hana ʼu mahafu tau!

³ Ka tou lau te hisitolia ʼo Tavite, ʼe mole koa la tou fakaʼamu ke mālohi feiā tatatou falala kia Sehova? ʼE mahino ia, ko te fakaʼamu ʼaia ʼo te tokolahi ia tatou. Koia tou vakavakaʼi te ʼu faʼahi e lua ʼe feala ai hatatou falala kia Sehova. ʼUluaki, ʼe tonu muʼa ke tou maʼu pea mo taupau te mālohi moʼo tauʼi te fihifihia māhani ʼaē ʼe ina faka faigataʼa te taʼi falala ʼaia. Lua ʼe tonu ke tou ako ke tou ʼiloʼi lelei peʼe koteā ʼaē ʼe pipiki ki te falala kia Sehova.

Tou Tauʼi Te Fihifihia Māhani ʼAē ʼe Ina Faka Faigataʼa Tatatou Falala Kia Sehova

4, 5. He koʼe koa ʼe faigataʼa ki te hahaʼi tokolahi hanatou falala ki te ʼAtua?

⁴ Koteā ʼaē ʼe tupu ai te falala gataʼa ʼa te hahaʼi ki te ʼAtua? ʼE tupu ko tanatou mole mahino ki te tupuʼaga ʼo te hoko ʼo te ʼu meʼa kovi. Tokolahi neʼe akoʼi age kia nātou, ʼe haʼu te ʼu mamahi mai te ʼAtua. Ka hoko he malaʼia, ʼe lagi ʼui e te kau takitaki lotu, ko te ʼAtua “kua ina toʼo” te ʼu hahaʼi ʼaia ki selo. Mole gata ai, kae tokolahi te kau takitaki lotu ʼe nātou akoʼi ko te ʼAtua, talu mai fualoa kua ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa te ʼu meʼa fuli ʼaē ʼe tonu ke hoko ʼi te malamanei​—ʼo kau ai mo te ʼu malaʼia pea mo te ʼu aga kovi. Koia ʼe faigataʼa hakita falala ki he ʼAtua ʼe loto fefeka feiā. Ko Satana, ʼaē ʼe ina fakakiviʼi te ʼu ʼatamai ʼo te hahaʼi ʼaē ʼe mole tui, ʼe ina fia faka mafola te ʼu taʼi “akonaki [fuli ʼaia] a te u temonio.”​—1 Timoteo 4:1; 2 Kolonito 4:4.

⁵ ʼE loto e Satana ke ʼaua naʼa falala te hahaʼi kia Sehova. ʼE mole loto e te fili ʼaia ʼa te ʼAtua ke tou ʼiloʼi te ʼu tupuʼaga moʼoni ʼo te maʼuli mamahi ʼa te tagata. Pea kapau la kua tou ako te ʼu tupuʼaga faka Tohi-Tapu ʼo te ʼu mamahi ʼaia, kae ʼe faigaʼi anai e Satana ke tou galoʼi. Koia, ʼe lelei ʼi ʼihi temi hatatou toe vakavakaʼi te ʼu tupuʼaga tāfito e tolu ʼo te maʼuli mamahi ʼo te malamanei. ʼAki tatatou fai feiā, ʼe lagi feala ke tou toe fakamālohiʼi totatou loto, ʼo tou mahino ʼe mole hoko te ʼu tokakovi ʼi totatou maʼuli ʼuhi ko Sehova.​—Filipe 1:​9, 10.

6. ʼE fakahā feafeaʼi mai e 1 Petelo 5:8 he tupuʼaga tāfito ʼo te maʼuli mamahi ʼa te tagata?

⁶ Ko te ʼuluaki tupuʼaga ʼo te maʼuli mamahi ʼa te tagata: heʼe ko Satana ʼe ina fia maumauʼi te nofo agatonu ʼa te hahaʼi agatonu ʼa Sehova. Neʼe ina fia maumauʼi te agatonu ʼa Sopo. Kae neʼe mole ina lavaʼi, pea neʼe lītuʼa ai ki ai. ʼI tona ʼuhiga pule ʼo te malamanei, ʼe ina faigaʼi ke ina “kai” te kau kaugana agatonu ʼa Sehova. (1 Petelo 5:8) ʼE tou kau ia nātou ʼaē ʼe ina faigaʼi ke ina kai! ʼE loto e Satana ke tuku tatatou tauhi kia Sehova, pea ko te meʼa ʼaē ʼe ina tau fai, ko te fakatupu ʼo he ʼu fakataga. Logope ʼe fakakinakina te ʼu mamahi ʼaia, kae ʼe ʼi ai te tupuʼaga ʼo tatatou kātakiʼi. ʼAki tatatou faʼa kātaki, ʼe tou fakamoʼoni ai ko Satana ʼe loi pea ʼe tou fakafiafia ai ia Sehova. (Sopo 2:4; Tāʼaga Lea 27:11) ʼI te fakaloto mālohiʼi ʼo tatou e Sehova ke tou kātakiʼi te fakataga, ʼe toe ʼāsili ai tatatou falala kia te ia.​—Pesalemo 9:9, 10.

7. Koteā te ʼu tupuʼaga ʼo te mamahi ʼe tokoni mai ia Kalate 6⁠:7 ke tou mahino kiai?

⁷ Ko te lua tupuʼaga ʼo te maʼuli mamahi ʼa te tagata ʼe maʼu ʼi te pelesepeto ʼaenī: “Ko te mea ae e to e te tagata pea e ina utu anai.” (Kalate 6:7) ʼI ʼihi temi ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe to e te hahaʼi ʼe ko he ʼu tonu kovi, pea ko tona fua kia nātou, ko tanatou “utu” he ʼu faʼahiga mamahi. ʼE lagi nātou filifili ke nātou taki motokā fakalāluvale, ʼo hoko ai he fakaʼī. Tokolahi ʼe nātou filifili ke nātou suluka, ʼo iku ai ki he ʼu mahaki mafu peʼe ko te kosea ʼo te ʼatefēfē. Ko nātou ʼaē ʼe nātou filifili ke nātou fakahoko he ʼu felāveʼi fakasino heʼeʼaoga ʼe feala pe ke nātou maumauʼi tonatou ʼu felogoi faka famili, mo pulinoa ai tonatou matagafua, mo nātou maʼu ai te ʼu mahaki ʼaē ʼe maʼu ʼi te ʼu felāveʼi fakasino, pea mo he ʼu faitatama neʼe mole nātou loto kiai. ʼE lagi faigaʼi anai e te hahaʼi ke nātou tukugakoviʼi te ʼAtua ki te ʼu taʼi mamahi ʼaia, kae ʼi tona fakahagatonu ʼe nātou maʼuli mamahi feiā ʼuhi ko te ʼu ikuʼaga ʼo tanatou ʼu tonu kovi.​—Tāʼaga Lea 19:3.

8. Ohage ko tona tuʼu ia Tagata Tānaki 9:​11, he koʼe ʼe maʼuli mamahi te hahaʼi?

⁸ Ko te tolu tupuʼaga ʼo te maʼuli mamahi ʼe ko ia ʼaē ʼe fakamatala ia Tagata Tānaki 9:11: “ ‘Neʼe ʼau toe liliu ke ʼau sio ʼi te lalo laʼā ko te lele vave ʼe mole ʼa te ʼu tagata vaʼevave, pea ko te tau ʼe mole ʼa te ʼu tagata mālohi, pea ko te meʼa kai ʼe mole ʼa te kau popoto, pea ko te ʼu koloā ʼe mole ʼa te hahaʼi ʼatamai, pea māʼia mo te ʼofa ʼe mole ʼa nātou ʼaē ʼe nātou maʼu te ʼatamai mālama, heʼe ko te ʼu temi pea mo he meʼa fakafokifā ʼe hoko kia nātou fuli.” Ko te meʼa ʼe tautau hoko, ʼe to kovi ki te hahaʼi heʼe neʼe nātou nonofo ʼi he koga meʼa kovi ʼi he lakaga ʼe to kovi ai kia nātou. Logola totatou mālohi peʼe ko totatou ʼu vaivaiʼaga, ʼe feala ke hoko fakafokifā mai kia tatou te mamahi pea mo te mate. Ohage la, ʼi te temi ʼo Sesu neʼe holo te tule ʼi Selusalemi ʼo mamate ai te toko 18 hahaʼi. Neʼe fakahā ai Sesu neʼe mole fakatūʼa ia nātou e te ʼAtua ki he ʼu agahala neʼe nātou fai ʼi muʼa atu. (Luka 13:4) ʼE mole tonu ke tukugakoviʼi ia Sehova ʼo ʼuhiga mo te ʼu mamahi ʼaia.

9. Koteā ʼaē ʼe mole mahino kiai ia te tokolahi ʼo ʼuhiga mo te maʼuli mamahi?

⁹ ʼE maʼuhiga te mahino ki ʼihi tupuʼaga ʼo te maʼuli mamahi. Kae ko te hahaʼi ʼe nātou mahino gataʼa ki te faʼahi ʼaenī: He koʼe koa ʼe fakagafua e Sehova ʼAtua ia te mamahi?

He Koʼe ʼe Fakagafua e Sehova Ia Te Mamahi?

10, 11. (a) Koteā ʼaē ʼe fakamatala ia Loma 8:​19-​22 ʼo ʼuhiga mo “te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe fakatupu”? (b) E feafeaʼi hatatou ʼiloʼi peʼe ko ai ʼaē neʼe ina tuku te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe fakatupu ke fakalogo ki te vaʼiganoa?

¹⁰ ʼO ʼuhiga mo te puani maʼuhiga ʼaia, ʼe tou maʼu tona fakamahino ʼi te vaega ʼo te tohi ʼa te ʼapositolo ko Paulo ki te kau Loma. Neʼe tohi fēnei e Paulo: “Ko te atali ʼaki he loto hoha ʼa te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu ʼe talitali ki te fakahā ʼo te ʼu foha ʼo te ʼAtua. Heʼe ko te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu neʼe tuku ke fakalogo ki te vaʼiganoa, ʼo mole tupu he neʼe nātou loto kiai, kae ʼe tupu ko ia ʼaē neʼe ina puleʼi, ʼuhi ko te ʼamanaki ʼaē ko te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu ʼe toe faka ʼāteaina anai mo nātou mai te popūla ki maʼuli popo, pea ʼe nātou maʼu anai te ʼāteaina faka kolōlia ʼo te fānau ʼa te ʼAtua. Heʼe tou ʼiloʼi, ʼo aʼu mai ki te temi ʼaenī, ko te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe fakatupu, ʼe nātou haga lāuga fakatahi pea mo mamahi fakatahi.”​—Loma 8:​19-22, MN.

¹¹ Ke tou mahino ki te ʼu vaega ʼaenī, ʼe tonu muʼa ke tou tali ki te ʼu fehuʼi tāfito. Ohage la, Ko ai ʼaē neʼe tupu ai te fakalogo ʼa te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe fakatupu ki te vaʼiganoa? Ko ʼihi ʼe nātou ʼui ko Satana, ko ʼihi ʼe nātou ʼui ko Atama. Kae ʼe mole he tahi ia nāua neʼe tupu ai te potu ʼaia. Koteā tona tupuʼaga? Koteʼuhi ko ia ʼaē neʼe ina tuku te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe fakatupu ke fakalogo ki te vaʼiganoa, ʼe ina fai “ ʼuhi ko te ʼamanaki.” Ei, ko te ʼamanaki ʼaē ʼe ina foaki kia nātou ʼaē ʼe nātou agatonu, ko te ‘faka ʼāteaina ʼo nātou mai te popūla ki te maʼuli popo.’ ʼE mole feala kia Atama peʼe ko Satana ke nā foaki he ʼamanaki feiā. ʼE ko Sehova pe ʼaē ʼe ina lavaʼi te faʼahi ʼaia. Koia, ʼe tou mahino ai, neʼe ko ia ʼaē neʼe ina tuku te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe fakatupu ke fakalogo ki te vaʼiganoa.

12. Koteā te mahino hala ʼa ʼihi ʼo ʼuhiga mo “te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe fakatupu,” pea koteā te tali ki te fehuʼi ʼaia?

¹² Kae ʼi te vaega ʼaia, koteā koa “te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe fakatupu”? ʼE ʼui e ʼihi ko “te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe fakatupu,” ʼe ko te ʼu manu pea mo te ʼu ʼakau kehekehe. Kae ʼe ʼamanaki koa te ʼu manu pea mo te ʼu ʼakau ke nātou maʼu “te ʼāteaina faka kolōlia ʼo te fānau ʼa te ʼAtua”? Kailoa ia. (2 Petelo 2:​12) Koia ko “te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe fakatupu” ʼe faka ʼuhiga pe ia ki te tagata. Ko te ʼu fakatupu ʼaia ʼaē ʼe taʼomia ʼi te agahala pea mo te mate, ʼuhi ko te agatuʼu ʼaē neʼe hoko ʼi Eteni, pea ko te ʼu fakatupu ʼaia ʼaē ʼe ʼaoga ʼaupito ki ai he ʼamanaki.​—Loma 5:​12.

13. Neʼe koteā te fua ʼo te agatuʼu ʼi Eteni ki te malamanei?

¹³ Kae neʼe koteā koa te ʼu fua moʼoni ʼo te agatuʼu ʼaia ki te malamanei? ʼE talanoa kiai ia Paulo ʼaki te kupu pe e tahi: ko te vaʼiganoa.a ʼE fakamatala ʼi te tohi, ko te kupu ʼaia ʼe faka ʼuhiga ki “te mole ʼaoga ʼo he meʼa gāue heʼe mole haʼele ʼo mulimuli ki te fakatuʼutuʼu ʼaē neʼe fai kiai.” Neʼe fakatuʼutuʼu ke maʼuli heʼegata ia te hahaʼi, ko he famili haohaoa pea mo logo tahi, ʼe nātou gāue fakatahi moʼo taupau te kele faka palatiso. Kae ʼe nounou tonatou maʼuli, pea mo nātou maʼuli mamahi, pea ʼe tau maʼuli kinakina. Ohage ko tona ʼui e Sopo, “ko te tagata, ʼaē neʼe tupu mai te fafine, ʼe nounou tona maʼuli pea ʼe fonu ʼi te lotohoha.” (Sopo 14:1) ʼE ko he toe vaʼiganoa ia!

14, 15. (a) Ko te fakamoʼoni ʼo te faitotonu fea ʼaē ʼe tou maʼu ʼi te tūʼa neʼe fai e Sehova ki te tagata? (b) He koʼe neʼe ʼui e Paulo ko te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu neʼe fakalogo ki te vaʼiganoa, “ ʼo mole tupu he neʼe nātou loto kiai”?

¹⁴ Kua tou aʼu mai leva ki te fehuʼi tāfito: He koʼe koa neʼe tuku e “te Tuʼi Fakamāu ʼo te kele katoa” ke fakalogo te tagata ki he maʼuli mamahi pea mo kinakina feiā? (Senesi 18:25) Neʼe faitotonu koa ʼi tana fai te faʼahi ʼaia? Koutou manatuʼi te meʼa ʼaē neʼe fai e tatatou ʼu ʼuluaki mātuʼa. ʼI tanā agatuʼu ki te ʼAtua, neʼe nā kau kia Satana, ʼaē neʼe ina lagaʼi he fakafifihi lahi ki te pule faʼitaliha ʼa Sehova. Ko te meʼa ʼaē neʼe nā fai, neʼe hage ʼe nā fia ʼui ko te tagata ʼe maʼuli fīmālie age mo kapau ʼe ʼāteaina mai ia Sehova, ʼo nā tuku ke takitaki ia nāua e te laumālie agatuʼu. ʼI tona fakahagatonu, ko Sehova ʼi tana fakatūʼa te kau agatuʼu, neʼe ina tuku ia nātou ke nātou fai te meʼa ʼaē neʼe nātou loto kiai. Neʼe ina fakagafua ki te tagata ke ina takitaki ia ia totonu ʼaki te pule ʼa Satana. ʼI te ʼu ʼaluʼaga ʼaia, koteā ʼaē ʼe totonu age ʼi he foaki ʼo he ʼamanaki ki te malamanei ʼaē kua fakalogo ki te vaʼiganoa?

¹⁵ ʼE mahino ia neʼe mole ko te “loto” ʼaia ʼo te tagata. ʼE tou tutupu ake kua tou kaugana ki te agahala pea mo te popo, kae neʼe mole ko he meʼa neʼe tou loto kiai. Kae ko Sehova ʼi tona manavaʼofa neʼe ina faka fealagia kia Atama mo Eva ke nā maʼuʼuli pea ke nā fakatupu hanā fānau. Koia, logola ko tatou ʼaenī ko tonā hōloga kua tou fakalogo ki te vaʼiganoa ʼo te agahala pea mo te mate, kae ʼe tou maʼu te faigamālie ʼaē ke tou fai te meʼa ʼaē neʼe mole fakahoko e Atama mo Eva. ʼE feala hatatou fakalogo kia Sehova pea mo ako ko tana pule faʼitaliha ʼe faitotonu pea mo haohaoa, kae ko te takitaki ʼa te tagata ʼaē ʼe fai ʼāteaina mai ia Sehova ʼe tupu aipe ia te mamahi, mo te maʼuli kinakina, pea mo te vaʼiganoa. (Selemia 10:23; Apokalipesi 4:​11) Pea ʼe ʼāsili te ʼu mamahi ʼaia ʼaki te takitaki ʼa Satana. Ko te ʼu meʼa ʼaē neʼe hoko ʼi te hisitolia ʼo te tagata ʼe nātou fakamoʼoni ki te ʼu faʼahi ʼaia.​—Tagata Tānaki 8:9.

16. (a) He koʼe ʼe feala ke tou tui papau ʼe mole ko Sehova ʼaē ʼe tupu ai te maʼuli mamahi ʼo te malamanei ʼi te temi ʼaenī? (b) Koteā te ʼamanaki ʼe foaki e Sehova ki te hahaʼi agatonu?

¹⁶ ʼE ʼiloga lelei mai, neʼe ʼi ai te ʼu tupuʼaga faitotonu ʼa Sehova ke ina tuku te tagata ke fakalogo ki te vaʼiganoa. Kae ʼe faka ʼuhiga ʼaki koa ko Sehova ʼaē ʼe tupu ai te vaʼiganoa pea mo te maʼuli mamahi ʼa tatou takitokotahi ʼi te temi nei? Tou fakatatau age muʼa ki he tuʼi fakamāu ʼe ina fakatūʼa he tagata agakovi. Ko ia ʼaē ʼe tūʼa ʼe lagi maʼuli mamahi ʼi tana lolotoga fai tana tūʼa, kae ʼe feala koa hana tukugakoviʼi te tuʼi fakamāu ki te tupuʼaga ʼo tona maʼuli mamahi? Kailoa ia! Pea tahi ʼaē meʼa, ʼe mole he temi ʼe fakatupu ai e Sehova ia te agakovi. ʼE ʼui fēnei ia Sakopo 1:​13 (MN ): “ ʼE mole feala ke ʼahiʼahiʼi te ʼAtua ʼaki he ʼu meʼa kovi pea ko ia totonu ʼe mole ina ʼahiʼahiʼi feiā he tahi.” Tou toe manatuʼi, neʼe fai e Sehova ia te tūʼa ʼaia “ ʼuhi ko te ʼamanaki.” ʼI tona ʼofa neʼe ina fai te ʼu fakatuʼutuʼu maʼa te hōloga agatonu ʼo Atama mo Eva, ke nātou sisio ki te fakagata ʼo te vaʼiganoa pea mo fakafiafia ʼi “te ʼāteaina faka kolōlia ʼo te fānau ʼa te ʼAtua.” Lolotoga he ʼu temi heʼegata, ʼe mole toe tuʼania anai te tagata agatonu naʼa toe hoko ki te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe fakatupu he maʼuli mamahi ʼo te vaʼiganoa. Ko te faitotonu ʼa Sehova ʼi tana gāueʼi ia te ʼaluʼaga ʼaia, ʼe iku ai anai ki he fakatuʼu ʼo te faitotonu katoa ʼo tana pule faʼitaliha ʼo talu ai.​—Isaia 25:8.

17. ʼE tonu ke tou feafeaʼi ʼi tatatou vakaʼi te ʼu tupuʼaga ʼo te maʼuli mamahi ʼi te malamanei ʼi te temi nei?

¹⁷ ʼI tatatou ʼosi vakaʼi te ʼu tupuʼaga ʼaia ʼo te maʼuli mamahi ʼo te tagata, ʼe feala koa ke tou tukugakoviʼi ia Sehova ʼo ʼuhiga mo te agakovi, peʼe ke mole tou falala kia ia? Kailoa ia, ko te taʼi sivi ʼaia ʼe ʼalutahi mo te ʼu palalau ʼaenī ʼa Moisese: “Ko te Maka, ʼe haohaoa tana gāue, heʼe ko tona ʼu ala fuli ʼe faitotonu. ʼAtua ʼo te agatonu, ʼaē ʼe mole ia te ia te heʼe faitotonu; ʼe faitotonu pea mo totonu ia.” (Teutalonome 32:4) ʼI tatatou metitasio ki te ʼu ʼaluʼaga ʼaia, ʼe lelei ʼi ʼihi temi ke tou fakafoʼou tatatou mahino ki te ʼu faʼahi ʼaia. Kapau ʼe tou fai feiā, mokā tou tau mo he ʼu ʼahiʼahi, pea ʼe tou teteke anai te ʼu faiga ʼa Satana ke ina fakatuʼu te lotolotolua ʼi totatou ʼu ʼatamai. Kae koteā te lua koga ʼaē neʼe tou talanoa kiai ʼi te kamataʼaga? Koteā ʼaē ʼe fakapipiki ki te falala kia Sehova?

Te Faka ʼUhiga ʼo Te Falala Kia Sehova

18, 19. Koteā te ʼu palalau ʼe fakaʼaogaʼi e te Tohi-Tapu moʼo fakaloto mālohiʼi ʼo tatou ke tou falala kia Sehova, kae koteā te ʼu manatu hala ʼe maʼu e ʼihi?

¹⁸ ʼE fakaloto mālohiʼi fēnei tatou e te Folafola ʼa te ʼAtua: “Falala kia Sehova ʼaki tou loto katoa pea ʼaua naʼa ke falala ki tou ʼatamai totonu. ʼI tou ʼu ala fuli tokagaʼi ia ia, pea ko ia, ʼe ina fakatonutonuʼi anai tou ʼu ala foufou.” (Tāʼaga Lea 3:​5, 6) ʼE ko he ʼu palalau ʼe lave lelei pea mo fakaloto mālohi. ʼE mahino mai ai, ko ia ʼaē ʼe feala ke tou falala tāfito ki ai ʼi te ʼatulaulau katoa, tatatou Tāmai ʼofa ʼaē ʼe ʼi selo. Ko te ʼu palalau ʼaia ʼo Tāʼaga Lea ʼe faigafua tona lau, kae ʼe faigataʼa tona maʼuliʼi.

¹⁹ Tokolahi ʼe ʼi ai tanatou ʼu manatu hala ki te faka ʼuhiga ʼo te falala kia Sehova. ʼE manatu ʼihi ko te taʼi falala ʼaia ʼe ko he meʼa pe ia ʼe kita logoʼi pea mo haʼu feiā mai te loto. Maʼa ʼihi hahaʼi, ʼe nātou tui ko te falala ki te ʼAtua ko tona faka ʼuhiga ʼe tou lava ʼamanaki ʼe ina hāofaki tatou mai te ʼu faigataʼaʼia fuli, mo fakatokatoka totatou ʼu fihifihia fuli, pea mo ina fakaliliu totatou ʼu ʼahiʼahi ke hoko ohage ko te meʼa ʼaē ʼe tou ʼamanaki kiai​—pea mo foimo hoko atu aipe! Kae ʼi tona fakahagatonu, ʼe hala te ʼu taʼi manatu ʼaia. Ko te falala ʼe mole ko he meʼa feiā pe ʼe kita logoʼi ʼi te loto, kae ʼe ko he meʼa moʼoni ia. ʼI totatou ʼuhiga hahaʼi lalahi, ʼe tou mahino ko te falala ʼe fakapipiki kiai ia te fai ʼo he ʼu tonu neʼe fai ʼaki te loto katoa pea neʼe fakakaukauʼi fakalelei.

20, 21. Koteā ʼaē ʼe fakapipiki ki te falala kia Sehova? Koutou tuku mai hona fakatā.

²⁰ Koutou toe fakatokagaʼi te meʼa ʼaē ʼe ʼui ia Tāʼaga Lea 3:5. ʼE ina fakakehekeheʼi te falala kia Sehova pea mo te falala ki takita mahino totonu, ʼo fakahā ai ʼe mole feala hakita fai lualua ia te ʼu faʼahi ʼaia. ʼE faka ʼuhiga koa ʼe mole gafua ke tou fakaʼaogaʼi totatou ʼu fealagia ke tou mahino? Kailoa ia, koteʼuhi ʼe ʼamanaki ia Sehova, ʼaē neʼe ina foaki mai te ʼu fealagia ʼaia, ke tou fakaʼaogaʼi moʼo tou tauhi age kia te ia. (Loma 12:1) Kae ʼe tou falala koa kiteā mokā tou fai he ʼu tonu? Kapau ʼe mole ʼalutahi tatatou manatu mo te manatu ʼa Sehova, ʼe tou mahino koa, ko tona poto ʼe lahi age ʼi totatou poto? (Isaia 55:​8, 9) Ko te falala kia Sehova ʼe faka ʼuhiga ke tou tuku ke ina takitaki tatatou fakakaukau.

²¹ Tou toʼo he fakatā: Tou fakakaukauʼi age muʼa he kiʼi tamasiʼi ʼe heka ʼi te hekaʼaga ʼi muli ʼo te motokā, kae heheka tana ʼu mātuʼa ʼi muʼa. Ko tana tāmai ʼaē ʼe ina ʼuli te motokā. Ka hoko he ʼu faigataʼaʼia lolotoga tanatou ʼolo ʼaia​—ohage la ʼe mole kei nā ʼiloʼi peʼe ko te ala fea ʼaē ʼe tonu ke ʼolo ai, peʼe lagi ʼua lalahi, peʼe tokakovi te ala​—koteā ʼaē ʼe fai e te tamasiʼi ʼaē ʼe talagafua pea mo falala ki tana ʼu mātuʼa? ʼE kalaga koa mai tona hekaʼaga moʼo fakahā te ala ʼaē ʼe tonu ke nā toʼo, peʼe ina ʼui age ki tana tāmai peʼe takitaki feafeaʼi te motokā? ʼE ina fakafihiʼi koa te ʼu tonu ʼa tana ʼu mātuʼa peʼe talagataʼa mokā nā fakamanatuʼi age ke ina fakamaʼu te kiliʼi pipi ʼo tona hekaʼaga? Kailoa ia, ʼe falala ki tana ʼu mātuʼa ʼo ʼuhiga mo te fakaʼaluʼalu ʼo te ʼu ʼaluʼaga ʼaia, logola ʼe nā heʼe haohaoa. Kae ko Sehova, ko tatatou Tāmai haohaoa. Koia ʼe mole tonu koa la ke tou falala katoa kia te ia, tāfito la mokā tou tau mo he ʼu ʼaluʼaga faigataʼa?​—Isaia 30:21.

22, 23. (a) He koʼe ʼe tonu ke tou falala kia Sehova mokā tou tau mo he ʼu faigataʼaʼia, pea e feafeaʼi hatatou fakahā te faʼahi ʼaia? (b) Koteā anai ka tou palalau kiai ʼi te alatike ʼaē ka hoa mai?

²² Kae ʼe fakahā e Tāʼaga Lea 3⁠:​6, ʼe tonu ke tou ‘tokagaʼi ia Sehova ʼi totatou ʼu ala fuli,’ kae mole hoki tou haga age pe ki ai mokā tou tau mo he ʼu ʼaluʼaga faigataʼa. Koia ʼe tonu ke ʼiloga ʼe tou falala kia Sehova, ʼi te ʼu tonu ʼaē ʼe tou fai ʼi te ʼaho fuli. Ka hoko he ʼu fihifihia, ʼe mole tonu ke pulinoa tatatou falala, peʼe tou matataku, peʼe tou lītuʼa ki te takitaki ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te puleʼaki ʼaē ʼe lelei tokotahi moʼo fakatokatoka totatou ʼu fihifihia. ʼE tonu ke tou sio ki te ʼu ʼahiʼahi ohage ko he ʼu faigamālie moʼo lagolago ki te pule faʼitaliha ʼa Sehova, moʼo fakamoʼoni ko Satana ʼe loi, pea mo fakatuputupu tatatou fakalogo pea mo te tahi ʼu kalitate ʼe fakafiafia ai ia Sehova.​—Hepeleo 5:7, 8.

²³ ʼE tou fakahā tatatou falala kia Sehova, ʼo mole tou lauʼia te ʼu faigataʼaʼia ʼaē ʼe hoko mai kia tatou. ʼE ʼiloga tatatou falala ʼi tatatou ʼu faikole, pea mo tatatou tokagaʼi te Folafola ʼa Sehova pea mo tana kautahi ʼo ʼuhiga mo totatou takitaki. Kae tāfito, ʼe ʼiloga feafeaʼi tatatou falala kia Sehova mokā tou tau mo te ʼu faigataʼaʼia ʼaē ʼe hoko ʼi te malamanei ʼo te temi nei? ʼE hoki tou vakaʼi anai te faʼahi ʼaia ʼi tatatou alatike ʼaē ka hoa mai.

[Kiʼi nota]

ʼE Koutou Tali Feafeaʼi Anai?

• Neʼe fakahā feafeaʼi e Tavite neʼe ina tuku tana falala kia Sehova?

• Koteā koa te ʼu tupuʼaga e tolu ʼo te maʼuli mamahi ʼo te tagata ʼi te temi nei, pea he koʼe koa ʼe lelei hatatou toe sivisivi ia tatou ʼi ʼihi temi?

• Koteā koa te tūʼa ʼaē neʼe fai e Sehova ki te malamanei, pea he koʼe koa ʼe ko he fakatūʼa faitotonu?

• Koteā koa ʼaē ʼe fakapipiki ki te falala kia Sehova?

[Paki ʼo te pasina 8]

Neʼe falala ia Tavite kia Sehova

[Paki ʼo te pasina 10]

Neʼe fakahā e Sesu ʼe mole ko Sehova ʼaē neʼe holo ai te tule ʼi Selusalemi