Te Ōmoe ʼa Te ʼAliki—E Feafeaʼi Tona Fai?
ʼI TANA fakahā te tahi ʼu manatu ʼo ʼuhiga mo te Ōmoe ʼa te ʼAliki, ʼe tohi fēnei e te ʼapositolo Kilisitiano ko Paulo: “Neʼe ʼau maʼu mai te ʼAliki te meʼa pe ʼaē neʼe ʼau toe tala atu kia koutou: ko te ʼAliki ko Sesu, ʼi te po ʼaē neʼe ʼamanaki ke ʼave ai, neʼe ina toʼo te pane pea ʼi tana ʼosi fai te fakafetaʼi, neʼe ina tofi pea mo ʼui maʼana: ‘Ko te meʼa ʼaenī ʼe ina fakatātā toku sino, ʼaē ʼe tuku maʼa koutou. Koutou haga fai te meʼa ʼaenī moʼo fakamanatu kia te ʼau.’ Pea neʼe ina toe fai feiā pe ki te ipu, ʼi te hili ʼo tana taumafa, ʼo ʼui maʼana: ‘Ko te ipu ʼaenī ʼe ina fakatātā te fuakava foʼou ʼaki toku taʼataʼa. Koutou haga fai te meʼa ʼaenī, ʼi te ʼu temi fuli pe ʼaē ʼe koutou ʼinu anai kiai, ʼo fakamanatu kia te ʼau.’ Koteʼuhi ʼi te ʼu temi fuli pe ʼaē ʼe koutou kai ai te pane ʼaenī pea mo ʼinu te ipu ʼaenī, ʼe koutou kalagaʼi tuʼumaʼu te mate ʼo te ʼAliki, ʼo aʼu ki tana haʼu.”—1 Kolonito 11:23-26, MN.
Ohage ko tona ʼui e Paulo, neʼe fakatuʼutuʼu e Sesu te Ōmoe ʼa te ʼAliki “ ʼi te po ʼaē neʼe ʼamanaki ke ʼave ai [ia ia]” e Suta Isikaliote ki te kau takitaki lotu Sutea, ʼaē neʼe nātou fakaneke te kau Loma ke nātou tutuki ia Kilisito ki he pou. Neʼe fai te ōmoe ʼaia ʼi te Felianima afiafi, ʼaho 31 ʼo Malesio ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi. Neʼe mate ia Sesu ʼi te pou fakamamahi ʼi te Feliaono hili hoʼatā, ʼaho 1 ʼo ʼApelili. ʼUhi ʼaē ko te ʼu ʼaho ʼi te kaletalio Sutea neʼe kamata mai te pōʼuli ki te tahi pōʼuli, koia ko te Ōmoe ʼa te ʼAliki pea mo te mate ʼo Sesu Kilisito neʼe hoko ʼi te ʼaho pe e tahi, ʼi te ʼaho 14 ʼo Nisani ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi.
Ko nātou ʼaē neʼe nātou kai te pane pea mo ʼinu te vino neʼe tonu ke nātou “haga fai te meʼa [ʼaia]” moʼo fakamanatuʼi ʼo Sesu. Ko te Ōmoe ʼa te ʼAliki neʼe toe fakahigoaʼi ko te Fakamanatu ʼo te mate ʼo Kilisito.
He Koʼe ʼe Fakamanatu Te Mate ʼo Sesu?
ʼE feala hatatou tali kiai mokā tou mahino ki te faka ʼuhiga ʼo te mate ʼo Sesu. Neʼe mate ia Sesu ʼi tana lagolago mālohi ki te pule faʼitaliha ʼa Sehova. Neʼe ina fakahā ai ko Satana neʼe loi ʼi tana lau ʼaē ʼe tauhi te hahaʼi ki te ʼAtua ʼuhi pe ko tanatou manatu kia nātou. (Sopo 2:1-5; Tāʼaga Lea 27:11) ʼI tana mate ʼi tona ʼuhiga tagata haohaoa, ko Sesu neʼe ina toe ‘foaki tona maʼuli moʼo totogi ʼaki ʼo te tokolahi.’ (Mateo 20:28) ʼI te agahala ʼa Atama ki te ʼAtua, neʼe ina pulihi tona maʼuli haohaoa pea mo tona ʼu lelei fuli. Kae “nee ofa lahi te Atua ki te malama-nei, ko te tupuaga aia o tana foaki mai tona Alo Ulutokotahi, ke aua naa mate ia natou fuape e tui kia te ia, kae ke natou maù te mauli heegata.” (Soane 3:16) Pea “ko te u totogi o te agahala e ko te mate, kae ko te meaofa o te Atua e ko te mauli heegata ia Kilisito Sesu totatou Aliki.”—Loma 6:23.
Ko te mate ʼo Sesu Kilisito ʼe pipiki ki te ʼu faʼahi lalahi e lua ʼaē neʼe fakahā ai te ʼofa—te ʼofa lahi ʼaē neʼe fakahā e Sehova ki te malamanei ʼi tana foaki tona ʼAlo, pea mo te ʼofa faka sakilifisio ʼa Sesu ʼaē neʼe ina fakahā ki te malamanei ʼi tana lotolelei ʼaē ke ina foaki tona maʼuli. Ko te Fakamanatu ʼo te mate ʼa Sesu ʼe ina fakahā te ʼu ʼofa ʼaia e lua. Mai tona ʼaluʼaga ʼaē neʼe fakahā mai kia tatou te ʼofa ʼaia, ʼe mole tonu koa ke tou loto fakafetaʼi kiai? ʼE tou fakahā anai totatou loto fakafetaʼi mo kapau ʼe tou ʼolo ki te fakamanatu ʼo te Ōmoe ʼa te ʼAliki.
Te Faka ʼUhiga ʼo Te Pane Pea Mo Te Vino
ʼI te temi ʼaē neʼe ina fakatuʼu ai te Ōmoe ʼa te ʼAliki, neʼe fakaʼaogaʼi e Sesu te ʼu meʼa fakatātā, ohage ko te pane pea mo te ipu vino. Neʼe toʼo e Sesu te pane, pea “ ʼi tana ʼosi fai te fakafetaʼi, neʼe ina tofitofi pea mo ʼui maʼana: ‘Ko te [pane] ʼaenī ʼe ina fakatātā toku sino, ʼaē ʼe tuku maʼa koutou.’ ” (1 Kolonito 11:24, MN ) Ko te pane neʼe tofitofi ʼo tufa pea mo kai he neʼe ko he pane neʼe fasi gafua, neʼe fai ʼaki te falena pea mo te moʼi vai kae neʼe mole ʼai hona meʼa fakatupu. ʼI te Tohi-Tapu, ko te meʼa fakatupu ʼe ina fakatātā te agahala. (Mateo 16:11, 12; 1 Kolonito 5:6, 7) Kae ko Sesu neʼe mole hana agahala. Koia ko tona sino haohaoa neʼe ko he sakilifisio lelei ʼaia moʼo totogi te malamanei. (1 Soane 2:1, 2) ʼE mahino ko te pane ʼaē neʼe mole hona meʼa fakatupu, neʼe ina fakatātā lelei ia te sino haohaoa ʼo Kilisito!
Neʼe toe fakafetaʼi ia Sesu ʼo ʼuhiga mo te vino kula ʼaē neʼe mole fio pea neʼe ʼui maʼana: “Ko te ipu ʼaenī ʼe ina fakatātā te fuakava foʼou ʼaki toku taʼataʼa.” (1 Kolonito 11:25, MN ) Ko te vino kula ʼi te ipu ʼe ina fakatātā te taʼataʼa ʼo Sesu. Ko te toto ʼo te vitulo pea mo te tao ʼaē neʼe sakilifisioʼi, neʼe ko he fakamoʼoni ʼaia ki te fuakava ʼo te Lao, ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua pea mo te puleʼaga ʼo Iselaele ʼi te taʼu 1513 ʼi muʼa ʼo totatou temi, ʼo toe feiā pe ko te taʼataʼa ʼo Sesu ʼaē neʼe liligi ʼi tona mate neʼe ina fakamoʼoni te fuakava foʼou.
Ko Ai ʼAē ʼe Feala Ke Nātou Kai Te Pane Pea Mo ʼInu Te Vino?
Moʼo ʼiloʼi peʼe ko ai ʼaē ʼe feala ke ina kai te pane pea mo ʼinu te vino ʼi te ʼAho Fakamanatu, ʼe tonu ke tou mahino ki te faka ʼuhiga ʼo te fuakava foʼou pea ko ai ʼaē ʼe kau kiai. ʼE ʼui fēnei e te Tohi-Tapu: “Koʼeni te ʼu palalau ʼa Sehova: ‘ ʼE hoko mai te ʼu ʼaho, pea ʼe ʼau fai anai mo te ʼapi ʼo Iselaele pea mo te ʼapi ʼo Suta te fuakava foʼou . . . ʼE ʼau ʼai anai taku lao kia nātou, pea ʼe ʼau tohi anai ʼi tonatou loto. Pea ʼe ʼau liliu anai ko tonatou ʼAtua pea ko nātou ʼe nātou liliu anai ko taku hahaʼi. . . . Heʼe ʼau fakamolemole anai tanatou hala, pea ʼe mole ʼau toe manatuʼi anai tanatou agahala.’ ”—Selemia 31:31-34.
Neʼe faka fealagia e te fuakava foʼou ke ʼi ai he ʼu felogoi makehe mo Sehova ʼAtua. Heʼe ʼaki te fuakava ʼaia, kua liliu te kūtuga ko tana hahaʼi pea kua liliu ia Ia ko tonatou ʼAtua. ʼE tohi te lao ʼa Sehova ʼi tonatou loto, pea māʼiape la mo nātou ʼaē neʼe mole ko he kau Sutea neʼe silikosisioʼi, ʼe feala ke nātou kau ki te fuakava foʼou ʼaia, ʼo nātou maʼu he ʼu felogoi mo te ʼAtua. (Loma 2:29) Ko te tagata faitohi ʼo te Tohi-Tapu ko Luka ʼe faitohi ʼo ʼuhiga mo te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua ke ina ‘tokagaʼi te ʼu puleʼaga ke toʼo mai ai he hahaʼi maʼa tona huafa.’ (Gaue 15:14) Ohage ko tona ʼui ia 1 Petelo 2:10 (MN), neʼe “mole koutou faʼufaʼu he hahaʼi ki muʼa atu, kae ʼi te temi nei kua koutou liliu ko te hahaʼi ʼa te ʼAtua.” ʼI te Tohi-Tapu, ʼe fakahigoaʼi ia nātou ko “te Iselaele a te Atua,” peʼe ko te Iselaele fakalaumālie. (Kalate 6:16; 2 Kolonito 1:21) Koia ko te fuakava foʼou, ʼe ko he fuakava ʼa Sehova ʼAtua pea mo te Iselaele fakalaumālie.
ʼI te po fakamuli mo tana ʼu tisipulo, neʼe toe fai e Sesu totonu te tahi fuakava mo nātou. Neʼe ina ʼui fēnei kia nātou: “ ʼE ʼau fai he fuakava mo koutou, ohage ko taku tāmai neʼe ina fai te fuakava mo ʼau, ki he puleʼaga.” (Luka 22:29, MN ) Ko te fuakava ʼaia ʼo ʼuhiga mo he Puleʼaga. Ko te hahaʼi agahala ʼaē ʼe kau ki te fuakava ʼo te Puleʼaga ʼe ko te toko 144 000. Hili tanatou fakatuʼuake ki selo, ʼe nātou pule fakatahi anai mo Kilisito ʼi tonatou ʼuhiga hau pea mo pelepitelo. (Apokalipesi 5:9, 10; 14:1-4) Koia, ko nātou ʼe kau ki te fuakava foʼou mo Sehova ʼAtua ʼe nātou toe kau ki te fuakava ki te Puleʼaga mo Sesu Kilisito. ʼE ko nātou pe ʼaia ʼaē ʼe feala ke nātou kai te pane pea mo ʼinu te vino ʼi te Ōmoe ʼa te ʼAliki.
Ko nātou ʼaē ʼe nātou kai te pane pea mo ʼinu te vino ʼi te ʼAho Fakamanatu, ʼe nātou ʼiloʼi feafeaʼi ʼe nātou kau ki he ʼu felogoi makehe mo te ʼAtua pea mo nātou kaugā maʼu tofiʼa mo Kilisito? ʼE fakamahino fēnei e Paulo: “E fakamooni e te Laumalie [maʼoniʼoni] totonu fakatahi mo totatou laumalie [tatatou fakakaukau], ko tatou ko te u fanau a te Atua. Pea kapau ko he u fanau tatou, pea mo tatou ko he u maù-tofia a te Atua, pea ko he u kauga maù-tofia o Kilisito, kapau e mooni e tou mamahi fakatahi mo ia pea fakatahi mo ia e fakakololiaʼi anai tatou.”—Loma 8:16, 17.
ʼAki tona laumālie maʼoniʼoni, peʼe ko te mālohi gāue, ʼe fakanofo e te ʼAtua te ʼu kaugā maʼu tofiʼa ʼo Kilisito. ʼE nātou ʼiloʼi papau ai ʼe nātou maʼu tofiʼa ʼi te Puleʼaga. ʼE maʼu ai e te kau Kilisitiano fakanofo ʼaia te ʼamanaki ke nātou ʼolo ki selo. ʼE nātou logoʼi ʼe faka ʼuhiga kia nātou te ʼu palalau fuli ʼaē ʼe fai e te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te maʼuli ʼi selo. Tahi ʼaē meʼa, ʼe nātou tali ke nātou sakilifisioʼi te ʼu faʼahi fuli ʼaē neʼe nātou maʼu ʼi te kele, tonatou maʼuli pea mo tanatou ʼu felogoi fuli mo te hahaʼi. Logola ʼe ʼiloʼi e te kau Kilisitiano fakanofo ko te maʼuli ʼi te Palatiso ʼi te kele ʼe ko he meʼa taulekaleka, kae ʼe mole ko tanatou ʼamanaki ʼaia. (Luka 23:43) Mole tupu ko te ʼu manatu hala ʼa te ʼu lotu, kae ʼe ko te gāue ʼa te laumālie ʼo te ʼAtua kia nātou, ʼaē ʼe nātou maʼu ai he ʼamanaki ki selo ʼe mole feala ke fetogi pea mo nātou kai ai te pane pea mo ʼinu te vino ʼi te ʼAho Fakamanatu.
Kae e feafeaʼi mo kapau ʼe mole ʼiloʼi papau e he tahi peʼe kau peʼe kailoa ki te fuakava foʼou pea mo te fuakava ʼo te Puleʼaga? E feafeaʼi mo kapau ʼe mole ina maʼu te fakamoʼoni ʼa te laumālie ʼo te ʼAtua ʼe fakahā ai ʼe kaugā maʼu tofiʼa mo Kilisito? Kapau koia, pea ʼe mole tonu ke ina kai te pane pea mo ʼinu te vino ʼi te ʼAho Fakamanatu. ʼE mole leleiʼia anai e te ʼAtua mo kapau ʼe ʼui e he tahi ʼe pāui ia ia ke hau pea mo pelepitelo ʼi selo, kae ʼi tona fakahagatonu neʼe mole ina maʼu te pāui ʼaia.—Loma 9:16; Apokalipesi 22:5.
ʼE Tonu Ke Fai Tuʼa Fia?
ʼE tonu koa ke fakamanatuʼi te mate ʼo Sesu ʼi te vāhaʼa fuli peʼe ʼi te ʼaho fuli? Neʼe fakatuʼutuʼu e Kilisito te Ōmoe ʼa te ʼAliki pea logola neʼe mole ina fai he meʼa ʼe kovi, kae neʼe matehi ia ia ʼi te ʼAho ʼo Te Pāsikate. Ko te Pāsikate, neʼe fai tuʼa tahi ʼi te taʼu, ʼi te ʼaho 14 ʼo Nisani ʼaē neʼe ina fakamanatuʼi te faka ʼāteaina ʼo Iselaele mai tonatou maʼuli popūla ʼi Esipito. (Ekesote 12:6, 14; Levitike 23:5) Koia ko te mate ʼo “Kilisito . . . totatou Pasikate” ʼe tonu ke fakamanatuʼi tuʼa tahi ʼi te taʼu fuli, kae mole fai ʼi te vāhaʼa fuli peʼe ko te ʼaho fuli. (1 Kolonito 5:7) ʼI tanatou fakamanatuʼi te Ōmoe ʼa te ʼAliki, ʼe mulimuli te kau Kilisitiano ki te faʼahiga fakatuʼutuʼu e Sesu ia te toʼotoʼoga ʼaia.
Koteā koa te faka ʼuhiga ʼo te ʼu palalau ʼaenī ʼa Paulo: “I te temi fulipe e koutou kai ai te pane aeni pea mo inu te ipu, e koutou fakaha te puluhia a te Aliki o kaku ki tana haele mai”? (1 Kolonito 11:26) Neʼe ina ʼui ʼi te temi fuli pe ʼaē ʼe kai ai e te kau Kilisitiano fakanofo te pane pea mo ʼinu te vino, ʼe nātou tala anai tanatou tui ki te sakilifisio faitotogi ʼa Sesu.
ʼE fakamanatuʼi anai e te kau Kilisitiano fakanofo te mate ʼo Kilisito ʼo aʼu ki tana “haele mai.” Ko te fakamanatu ʼaia ʼe hoko atu anai tona fai ʼo aʼu ki te haʼele mai ʼa Sesu moʼo tali tana kau tisipulo fakanofo ʼi selo, ʼi tonatou fakatuʼuake ki he maʼuli fakalaumālie lolotoga tana “ ʼafio.” (1 Tesalonika 4:14-17, MN ) ʼE ʼalutahi te faʼahi ʼaia mo te ʼu palalau ʼaē neʼe fai e Kilisito ki te toko 11 kau ʼapositolo agatonu: “Kapau e au alu pea e au teuteui mai anai he nofoaga kia koutou, e au toe haù pea e au talitali anai koutou kia te au, he ko te faahi e au i ai pea e i ai mo koutou.”—Soane 14:3.
Koteā Tona Faka ʼUhiga Kia Koutou?
ʼE tonu koa ke tou kai te pane pea mo ʼinu te vino ʼi te ʼAho Fakamanatu, ke feala ai hatatou maʼu te ʼu lelei ʼo te sakilifisio ʼa Sesu pea mo maʼu te maʼuli heʼegata ʼi te kele? Kailoa. ʼE mole ʼui e te Tohi-Tapu ko te hahaʼi ʼaē neʼe manavasiʼi ki te ʼAtua, ohage ko Noe, Apalahamo, Sala, Isaake, Lepeka, Sosefo, Moisese, pea mo Tavite, ʼe nātou kai anai te pane pea mo ʼinu anai te vino ʼi tonatou ʼosi fakatuʼuake ʼi te kele. Kae ko nātou ʼaia pea mo nātou fuli ʼaē ka fia maʼuʼuli ʼo heʼegata ʼi te kele ʼe nātou tui anai ki te ʼAtua pea mo Kilisito pea mo te fakatuʼutuʼu ʼaē neʼe fai e Sehova ʼaki te sakilifisio faitotogi ʼa Sesu. (Soane 3:36; 14:1) ʼE tonu ke tou tui mo tatou mo kapau ʼe tou fia maʼu te maʼuli heʼegata. Ko takotou ʼōmai ki te fakamanatu ʼi te taʼu fuli ʼo te mate ʼo Kilisito, ʼe ina fakamanatuʼi atu anai te sakilifisio lahi ʼaia pea ʼe tonu ke lahi age tokotou loto fakafetaʼi kia te ia.
Neʼe fakahā lelei e te ʼapositolo ko Soane te maʼuhiga ʼo te sakilifisio ʼa Sesu ʼi tana ʼui fēnei: “ ʼE ʼau tohi atu kia koutou [te kau fakanofo] te ʼu meʼa ʼaenī ke ʼaua naʼa koutou fai he agahala. Kae kapau ʼe agahala he tahi ʼe ʼi ai totatou tokoni ia tafa ʼo te Tāmai, ko Sesu Kilisito, ko te faitotonu. Ko ia ko te sakilifisio faifakalelei ʼo ʼuhiga mo tatatou ʼu agahala, pea ʼe mole gata ʼaki pe tatatou ʼu agahala, kae ʼo toe kau ai mo te ʼu agahala ʼo te malamanei katoa.” (1 Soane 2:1, 2, MN ) ʼE feala ke ʼui e te kau fakanofo ko te sakilifisio ʼa Sesu ʼe ina ʼuʼufi lelei tonatou ʼu agahala. Kae ʼe ko he sakilifisio maʼa te ʼu agahala ʼa te malamanei katoa, ʼe ina faka fealagia ki te hahaʼi fakalogo ke nātou maʼu te maʼuli heʼegata.
ʼE koutou ʼōmai anai koa ʼi te ʼaho 4 ʼo ʼApelili 2004, moʼo fakamanatuʼi te mate ʼo Sesu? ʼE fai anai te toʼotoʼoga ʼaia ʼi te malamanei katoa e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi tonatou ʼu fale fono. Kapau ʼe koutou ʼōmai kiai, pea ʼe koutou logo anai ki te akonaki faka Tohi-Tapu maʼuhiga ʼaupito. ʼE fakamanatuʼi atu anai te ʼu meʼa lalahi ʼaē neʼe fai e Sehova ʼAtua pea mo Sesu Kilisito maʼa tatou. ʼE tou toe maʼu anai he ʼu tapuakina fakalaumālie ʼi tatatou fakatahi mo nātou ʼaē ʼe nātou faka maʼuhigaʼi te ʼAtua mo Kilisito pea mo te sakilifisio faitotogi ʼa Sesu. ʼE lagi lahi anai takotou holi ʼaē ke koutou maʼu te ʼofa makehe ʼo te ʼAtua, ʼaē ʼe ina taki ki te maʼuli heʼegata. Ke ʼaua naʼa ʼi ai he meʼa ʼe ina tāʼofi koutou ke koutou ʼōmai ki te fakamanatu fakaloto fīmālie ʼaia, ʼaē ʼe ina faka maʼuhigaʼi ai pea mo fakafiafia ai tatatou Tāmai ʼaē ʼi selo, ia Sehova ʼAtua.
[Paki ʼo te pasina 5]
Ko te mate ʼo Sesu ʼe pipiki ki te ʼu faʼahi lalahi e lua ʼaē neʼe fakahā ai te ʼofa
[Paki ʼo te pasina 6]
Ko te pane ʼaē neʼe mole fakatupu pea mo te vino ʼe nā fakatātā lelei te sino haohaoa ʼo Sesu pea mo tona taʼataʼa ʼaē neʼe liligi