Ko Ai Te ʼu Tauhi Ovi ʼe Toko Fitu Mo Te ʼu Pule ʼe Toko Valu Ia ʼAho Nei?

1. He ko ʼe neʼe mole feala ke iku te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼu hau ʼo Silia pea mo Iselaele?

ʼI TE vaha ʼo te taʼu 762 I.M.T.S. pea mo te taʼu 759 I.M.T.S., neʼe laga tau te hau ʼo Iselaele mo te hau ʼo Silia ki te puleʼaga ʼo Suta. Neʼe nā fia ʼohofi ia Selusalemi pea mo fakahifo te hau ko Akase pea ke hau ai he tahi age ʼe lagi mole kau ʼi te famili ʼo te Hau ko Tavite. (Esa. 7:5, 6) Kaʼe neʼe mole feala ke iku te fakatuʼutuʼu ʼaia. Neʼe fakapapau e Sehova ʼe ko te hologa pe ʼo Tavite ʼae ka ʼafio anai ʼo talu ai. Pea ko te ʼu folafola fuli ʼa Sehova ʼe hoko tuʼumaʼu.—Sos. 23:14; 2 Sam. 7:16.

2-4. Neʼe hoko feafeaʼi te lea fakapolofeta ʼae ia Esaia 7:14, 16 (1) ʼi te temi ʼo Esaia? (2) ʼi te temi ʼo Sesu?

² ʼI te kamata, neʼe hage ia ʼe malo anai ia Silia mo Iselaele ʼi te tau. ʼI te hokosi pe ʼe tahi, neʼe mamate te toko 120 000 kau solia ʼo Akase! Pea neʼe toe mate ai mo tona foha ko Maasesa. (2 Klk. 28:6, 7) Kaʼe neʼe sio ifo ia Sehova ki te ʼu aluʼaga ʼaia. Pea neʼe ina manatuʼi leva tana fakapapau ʼae kia Tavite, ʼo Ina fekauʼi ai te polofeta ko Esaia mo he logo fakalotomalohi ʼaupito.

³ Neʼe ui fenei e Esaia: “Koeni, e faitama anai te taupoou, pea e ina fanaui anai he tama, pea e ina foaki anai kia ia te higoa ko Emanuele. . . . Kae ia mua o te iloi e te toe ke siaki te mea ae e kovi pea ke filifili te mea ae e lelei, e siaki anai te fenua ae e ke tuania ona hau e lua.” (Esa. 7:14, 16) ʼE moʼoni ʼe fakaʼuhiga te ʼuluaki koga ʼo te lea fakapolofeta ʼaia ki te tupu ʼo te Mesia. (Mat. 1:23) Kaʼe neʼe mole ʼohofi e te ʼu hau ʼo Silia pea mo Iselaele ia Suta ʼi te temi ʼo Sesu, koia neʼe lagi ʼuluaki hoko te lea fakapolofeta ʼo ʼuhiga mo Emanuele ʼi te temi ʼo Esaia. Neʼe kotea tona fakahoko ʼaia?

⁴ Mole faʼa fualoa ʼi te ʼosi tala e Esaia te logo ʼaia, neʼe faitama leva tona ʼohoana. Neʼe higoa tanā tama ko Maele-Salale-Kase-Pase. Ko te tamasiʼi ʼaia, neʼe lagi ko te “Emanuele” ʼae neʼe talanoa ki ai Esaia.a ʼI te temi muʼa, ko te higoa ʼae neʼe foaki ki he tamasiʼi neʼe hoki tupu, ʼe lagi fakamanatuʼi ai he aluʼaga makehe, kaʼe neʼe toe foaki ki ai he tahi higoa e ʼana matuʼa pea mo ʼona kaiga. (2 Sam. 12:24, 25) ʼE mole tou iloʼi pe neʼe fakahigoaʼi ia Sesu e ʼona kaiga ko Emanuele.—Lau ia Esaia 7:14; 8:3, 4.

5. Kotea te tonu heʼe fakapotopoto ʼae neʼe fai e te Hau ko Akase?

⁵ ʼI te temi ʼae neʼe tauʼi ai e te ʼu puleʼaga ʼo Silia mo Iselaele ia te puleʼaga ʼo Suta, neʼe toe fia maʼu te potu fenua ʼaia e te puleʼaga ʼo Asilia. Neʼe fakamataku te puleʼaga ʼo Asilia pea neʼe liliu ʼo malohi ʼaupito. ʼO mulimuli kia Esaia 8:3, 4, ʼe maʼu anai e Asilia te ʼu puleʼaga ʼo Silia pea mo Iselaele ʼi muʼa ʼo tana ʼohofi ia Suta. Neʼe tonu ki te Hau ʼo Suta ia Akase ke falala ki te ʼu folafola ʼae neʼe foaki e te ʼAtua ʼaki ia Esaia. Kaʼe neʼe ina fai he fuakava ʼe heʼe fakapotopoto mo te kau Asilia. Pea ki muli age neʼe liliu ai te kau Asilia ko he ʼu pule agakovi ki Suta. (2 Hau 16:7-10) ʼI tona ʼuhiga pule peʼe tagata tauhi ovi fakalaumalie ʼo Suta, neʼe tonu kia Akase ke ina puipui tana hahaʼi. Kaʼe neʼe mole ina fai. ʼE feala ke tou fai te fehuʼi ʼaeni kia tatou totonu: “Moka au fai he tonu maʼuhiga, ʼe au falala koa ki te ʼAtua peʼe ki te tagata?”—Taag. 3:5, 6.

NEʼE KEHE TE AGA ʼA TE TAGATA TAUHI OVI FOʼOU

6. Neʼe kehekehe feafeaʼi ia Esekiasi mo Akase?

⁶ Neʼe mate ia Akase ʼi te taʼu 746 I.M.T.S. pea neʼe maʼu leva e tona foha ko Esekiasi tona tuʼulaga hau. Neʼe kua masisiva te hahaʼi ʼo Suta pea neʼe mole kei natou tauhi kia Sehova. Kotea ʼae ka ʼuluaki fai anai e Esekiasi ʼi tona ʼuhiga hau? ʼE ina faigaʼi anai koa ke toe koloaʼia te puleʼaga? Kailoa ia. Neʼe ʼofa ia Esekiasi kia Sehova pea neʼe ko he tagata tauhi ovi lelei maʼa te puleʼaga. Ko te ʼuluaki faʼahi ʼae neʼe ina fai neʼe ko tana tokoni ki te hahaʼi ke natou toe atolasio kia Sehova. Pea ʼi te temi ʼae neʼe mahino ai pe kotea ʼae neʼe loto e te ʼAtua ke ina fai, neʼe fakalogo atu aipe ia Esekiasi. ʼE ko he faʼifaʼitaki lelei kia tatou!—2 Klk. 29:1-19.

7. He ko ʼe neʼe ʼaoga ki te kau Levite ke lagolago age te hau foʼou?

⁷ Neʼe ʼi ai te gaue maʼuhiga ʼa te kau Levite, neʼe ko te tokoni ki te hahaʼi ke natou toe atolasio kia Sehova. Koia neʼe felaveʼi ai ia Esekiasi mo te kau Levite pea neʼe ina fakapapau age ʼe lagolago anai kia natou. ʼI tanatou fakatahi ʼaia, neʼe lagi fetagihi te kau Levite agatonu ʼuhi ko tanatou fiafia ʼi tanatou logo ki te ʼu palalau ʼaeni ʼa te hau: “Kua filifili koutou e [Sehova] ke kotou tauhi i ona mua, ke kotou liliu ko ana tagata faifekau.” (2 Klk. 29:11) Neʼe maʼu e te kau Levite he fakatotonu ʼe mahino lelei moʼo tokoni ki te hahaʼi ke natou atolasio ki te ʼAtua moʼoni!

8. Kotea ʼae neʼe toe fai e Esekiasi moʼo tokoni ki te hahaʼi ke natou toe atolasio kia Sehova? Pea neʼe kotea tona fua?

⁸ Neʼe fakaafe e Esekiasi te hahaʼi katoa ʼo Suta pea mo Iselaele ke natou kau ki he Pasikate lahi. ʼI te hili ʼo te Pasikate, neʼe fai leva e te hahaʼi ia te ʼAho Lahi ʼo Te ʼu Pane Hala Fakatupu ʼae neʼe ʼaho fitu. ʼI tanatou leleiʼia ʼaupito te ʼaho lahi ʼaia, neʼe natou toe hoko atu te fakatahi ʼaia lolotoga ʼaho ʼe fitu. ʼE ui mai fenei ʼi te Tohi-Tapu: “Nee hoko i Selusalemi ni fakafiafia lalahi osi; talu mai te temi o Salomone, hau o Iselaele, foha o Tavite, nee mole hoko he mea o tatau mo te mea aia i Selusalemi.” (2 Klk. 30:25, 26) ʼE mahino ia neʼe lotomalohi te hahaʼi katoa ʼi te ʼaho lahi ʼaia. ʼE tou lau fenei ia 2 Koloniko 31:1: “I te osi o te u mea fuli aia, . . . nee natou maumaui leva te u fakatata mo te u taulaatua, pea nee natou maumaui leva te u kogamea maoluga fuli mo te u aletale.” Neʼe toe liliu mai te puleʼaga kia Sehova. Pea neʼe tokoni te aluʼaga ʼaia kia natou ke natou teuteu ki te ʼu tokakovi ʼae neʼe kua vave hoko.

ʼE TEUTEU TE HAU KI TE ʼU TOKAKOVI ʼAE KA HOKO

9. (1) He koʼe neʼe mole hoko te fakatuʼutuʼu ʼa Iselaele? (2) ʼI te kamata, kotea ʼae neʼe lava maʼu e Sanekelipe ʼi Suta?

⁹ Ohage pe ko tona ui e Esaia, neʼe malo te kau Asilia ʼi te puleʼaga ʼo Iselaele pea neʼe natou ʼave mamaʼo te hahaʼi mai tonatou fenua ko ni kau pilisoni. Neʼe gata ai te fakatuʼutuʼu ʼa Iselaele ʼae ke natou fakanofo he hau ki Suta, kaʼe mole kau ʼi te hologa ʼo Tavite. Kaʼe neʼe kotea te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa te kau Asilia? Neʼe tonu leva ke natou ʼohofi ia Suta. ʼE ui fenei ʼi te Tohi-Tapu: “I te tau hogofulu ma fa o te hau a Esekiasi, nee hake ake leva ia Sanekelipe, hau o Asilia, ke ina taui te u kolo tau fuli o Suta, pea nee ina too leva natou.” Neʼe maʼu e Sanekelipe te ʼu kolo ʼe 46 ʼo Suta. Kotou fakafuafua muʼa mo ka na pau la neʼe kotou maʼuʼuli ʼi Selusalemi ʼi te temi ʼaia. ʼE mole tume te maʼu e te kautau ʼo Asilia ia te ʼu kolo ʼo Suta pea mo tana fakaovi mai ki tokotou ʼapi, kotea anai ka kotou logoʼi?—2 Hau 18:13.

10. He ko ʼe neʼe lotomalohi ia Esekiasi ʼi te lea fakapolofeta ʼa Mikea?

¹⁰ Neʼe mahino ia Esekiasi ki te tuʼutamaki ʼae ka hoko, kaʼe neʼe mole loto hoha pea neʼe mole kole tokoni ki he puleʼaga pagani ohage ko tana tamai heʼe agatonu ko Akase. Neʼe falala ia Esekiasi kia Sehova. (2 Klk. 28:20, 21) Neʼe lagi kua ina iloʼi te ʼu folafola ʼa te polofeta ko Mikea, ʼae neʼe ina ui fenei ʼo ʼuhiga mo te fili, ia “te tagata Asilia”: “E tou lagai anai kia ia ni tagata tauhi manu e toko fitu, pea mo ni pule o te hahai e toko valu. E natou pulei anai te fenua o Asilia aki anatou heleta.” (Mik. 5:5, 6) Neʼe lotomalohi ia Esekiasi ʼi te ʼu folafola ʼaia ʼa Sehova. Pea neʼe ha ʼaki ai ʼe fakaʼaogaʼi anai e Sehova he foʼi kautau makehe ke malo ʼi te kau Asilia.

11. ʼE hoko tafitō anai ʼafeā te lea fakapolofeta ʼo ʼuhiga mo te ʼu tauhi ovi ʼe toko fitu pea mo te ʼu pule ʼe toko valu?

¹¹ Ko te lea fakapolofeta ʼo ʼuhiga mo te ʼu tagata tauhi ovi ʼe toko fitu pea mo te ʼu pule ʼe toko valu, (peʼe “tama ʼaliki,” MN) neʼe hoko tafitō hili te tupu ʼa Sesu, te “pule . . . i Iselaele, ae e hake ana gaue o kaku ki te u temi afea.” (Lau ia Mikea 5:1, 2.) ʼI tona fakahagatonu, ʼe hoko anai ʼi te ka haʼu, ʼi te temi ʼae ka ʼohofi ai te ʼu kaugana ʼa Sehova e te “tagata Asilia” peʼe ko te fili. Ko te foʼi kautau fea ʼae ka fakaʼaogaʼi anai e Sehova ʼaki ia tona ʼAlo ke malo ʼi te fili? ʼE tou tali anai ki ai ʼi te alatike ʼaeni. Kaʼe tou vakaʼi muʼa te ʼu ako ʼe feala ke tou taʼofi mai te ʼu faʼahi neʼe fai e Esekiasi ʼi te temi ʼae neʼe ʼohofi ai natou e te kau Asilia.

NEʼE FAI E ESEKIASI HE ʼU FAKATUʼUTUʼU FAKAPOTOPOTO

12. Kotea ʼae neʼe fai e Esekiasi pea mo natou neʼe kau mo ia moʼo puipui te hahaʼi ʼa te ʼAtua?

¹² ʼE lotolelei tuʼumaʼu ia Sehova ke ina fai te ʼu faʼahi ʼae kia tatou ʼe mole tou lavaʼi. Kaʼe ʼe ina fakamaʼua mai ke tou fai ia meʼa fuli ʼe tou lavaʼi. ʼE ui ʼi te Tohi-Tapu ko Esekiasi neʼe kumi tokoni ki “tana kau pule pea mo tana kau tagata toa,” pea neʼe ina fakatotonu “ke tapunui te u vai ae nee tutuu i te tua kolo. . . . Nee loto malohi leva ia Esekiasi; nee ina toe fau leva te kaupa ae nee maumau, pea nee ina toe hiki ake leva ia ia ke maoluga o kaku ki te tule leo, nee ina toe fai leva mo te tahi age kaupa ki tua, . . . pea nee ina teuteui leva ni mahafu mo ni paletau o lahi osi.” (2 Klk. 32:3-5) Lolotoga te temi ʼaia, neʼe fakaʼaogaʼi e Sehova ia Esekiasi mo ʼana tama ʼaliki pea mo te kau polofeta agatonu, moʼo puipui pea mo taupau Tana hahaʼi.

13. Kotea te faʼahi maʼuhiga neʼe fai e Esekiasi moʼo teuteuʼi te hahaʼi ki tonatou ʼohofi e te kau Asilia? Neʼe tokoni feafeaʼi te ʼu palalau ʼa Esekiasi ki te hahaʼi?

¹³ ʼOsi ʼaia, pea neʼe fai e Esekiasi ia te faʼahi ʼe maʼuhiga age ʼi te puipui ʼo te ʼu vai peʼe ko te fakamalohi ʼo te ʼu kaupa ʼo te kolo. Neʼe ko he tagata tauhi ovi lelei ia ia, koia ʼae neʼe ina fakatahiʼi ai te hahaʼi pea mo ina fakalotomalohiʼi natou ʼaki te ʼu palalau ʼaeni: “Aua pe naa kotou tuania he mea pea aua pe naa kotou matataku ki te hau o Asilia mo tana solia kaugamalie ae e nofo mo ia; koteuhi e lahi age te malohi ia tatou i ae ia natou. E nofo mo ia he nima kakano, kae e nofo mo tatou [ia Sehova], totatou Atua, ae e tokoni mai anai kia tatou pea e tau anai [maʼa] tatou.” Neʼe fakamanatuʼi e Esekiasi ki te hahaʼi, ʼe ko Sehova ʼae ka tau anai maʼa natou. Neʼe tokoni ai kia natou ke natou tui ki te ʼAtua pea mo lotomalohi. Pea neʼe fakaha ai e Esekiasi mo ʼana tama ʼaliki pea mo ʼana tagata toʼa, ʼo toe feia mo te ʼu polofeta ko Mikea pea mo Esaia, ko natou neʼe ko he ʼu tagata tauhi ovi lelei ohage pe ko tona fakapapau e Sehova ʼaki tana polofeta.—2 Klk. 32:7, 8; lau ia Mikea 5:5, 6.

14. Kotea ʼae neʼe ui e Lapesake? Pea neʼe feafeaʼi te aga ʼa te hahaʼi?

¹⁴ Ko te hau ʼo Asilia pea mo tana foʼi kautau neʼe natou fakatuʼu tonatou nofoʼaga ʼi Lakisi ʼi te potu saute uesite ʼo Selusalemi. Pea neʼe fekauʼi e te hau ʼo Asilia te ʼu tagata ʼave logo ʼe toko tolu ki Selusalemi moʼo fakatotonu ki te hahaʼi ke natou fakagata tanatou fakafeagai. Ko tana tagata ʼave logo ʼae neʼe higoa ko Lapesake, neʼe palalau ki te hahaʼi ʼo Selusalemi ʼi tanatou lea. ʼUluaki, neʼe faiga ke ina fakalotoʼi natou ke mole natou fakalogo kia Esekiasi kaʼe ki te kau Asilia. Pea neʼe ina lohiʼi natou ʼo ina fakapapau age ʼe ina ʼave anai natou ki he fenua ʼe natou maʼuʼuli fimalie ai anai. (Lau ia 2 Hau 18:31, 32.) Neʼe toe ui age e Lapesake kia natou ʼe mole lava puipui e te ʼu ʼatua ʼo te ʼu puleʼaga ake ʼae ʼanatou kau atolasio pea ʼe toe feia mo Sehova ʼe mole ina lava puipui anai te kau Sutea. Kaʼe ʼaki he agafakapotopoto, neʼe filifili e te hahaʼi ke mole natou tokagaʼi ʼana loi pea mo ʼana tukugakovi loi ʼaia. Ia ʼaho nei, ʼe mulimuli tuʼumaʼu te ʼu kaugana ʼa Sehova ki tanatou faʼifaʼitaki.—Lau ia 2 Hau 18:35, 36.

15. Kotea ʼae neʼe fakamaʼua ki te hahaʼi ʼo Selusalemi? Pea neʼe haofaki feafeaʼi e Sehova ia te kolo?

¹⁵ ʼE moʼoni neʼe tuʼania ia Esekiasi. Neʼe mole kole tokoni ia ki he tahi age puleʼaga, kaʼe neʼe ina kole te tokoni ʼa Sehova ʼaki ia Esaia. Neʼe ui fenei e te polofeta ko Esaia kia Esekiasi: “E ui . . . e [Sehova] ki te hau o Asilia: E mole ulu anai ia ia ki te kolo aeni, e mole ina toho anai ni kaui nahau i ai.” (2 Hau 19:32) Ko te faʼahi pe ʼae neʼe fakamaʼua ki te hahaʼi ʼo Selusalemi, neʼe tonu ke natou lotomalohi pea ke mole natou lotovaivai. Ko Sehova ʼae ka tau anai maʼa natou. Pea neʼe ina fakahoko te faʼahi ʼaia! “I te po aena, nee hifo mai leva te aselo a [Sehova], pea nee ina tamatei leva i te nofoaga tau o te kau Asilia te u tagata e toko teau valugofulu ma nima afe.” (2 Hau 19:35) Neʼe mole haofaki te hahaʼi ʼo Selusalemi ʼaki te ʼu fakatuʼutuʼu ʼae neʼe fai e Esekiasi moʼo puipui te kolo kaʼe ʼaki te malohi ʼa Sehova.

HE ʼU AKO KI TOTATOU TEMI

16. Ia ʼaho nei, ko ai ʼae ʼe fakata ki ai (1) te hahaʼi ʼo Selusalemi? (2) te “tagata Asilia” (3) te ʼu tagata tauhi ovi ʼe toko fitu pea mo te ʼu pule ʼe toko valu?

¹⁶ Ko te lea fakapolofeta ʼo ʼuhiga mo te ʼu tagata tauhi ovi ʼe toko fitu pea mo te ʼu pule ʼe toko valu ʼe hoko tafitō ʼi totatou temi. ʼI te temi muʼa, neʼe ʼohofi te hahaʼi ʼo Selusalemi e te kau Asilia. Kua tau ovi pe ia te toe ʼohofi ʼo te hahaʼi ʼa Sehova e te “tagata Asilia” peʼe ko te ʼu fili ʼae ka natou faigaʼi anai ke natou fakaʼauha natou. ʼE talanoa ʼi te Tohi-Tapu ki te ʼohofi ʼaia ʼo toe feia mo te ʼohofi ʼa “Koke i te fenua o Makoke,” mo ʼae ʼo “te hau o te noleto” pea mo ʼae ʼo “te u hau o te kele.” (Esk. 38:2, 10-13; Tan. 11:40, 44, 45; Apk. 17:14; 19:19) ʼE kehekehe koa te ʼu ʼohofi ʼaia? ʼE mole tou iloʼi. ʼE feala ke fakaʼaogaʼi ʼi te Tohi-Tapu he ʼu higoa kehekehe moʼo talanoa ki he ʼohofi ʼe tahi. ʼO mulimuli ki te lea fakapolofeta ʼa Mikea, ko te foʼi kautau fea ʼae ka fakaʼaogaʼi anai e Sehova moʼo tauʼi te fili agakovi ʼaia ʼae ʼe higoa ko te “tagata Asilia”? ʼE ko he foʼi kautau makehe ʼaupito ia. ʼE ui ʼi te Tohi-Tapu ʼe kau ʼi te foʼi kautau ʼaia, “ni tagata tauhi manu e toko fitu, pea mo ni pule o te hahai e toko valu” peʼe ko ni tama ʼaliki. (Mik. 5:5) Ko ai ia natou ʼaia? ʼE ko te ʼu tagata ʼafeā ʼi te ʼu kokelekasio. (1 Pet. 5:2) Ia ʼaho nei, ʼe lahi te ʼu tagata ʼafeā agatonu ʼe fakaʼaogaʼi e Sehova moʼo tokaga pea mo fakamalohi tana hahaʼi ki te ʼohofi ʼa te “tagata Asilia” ʼae ʼi te ka haʼu.b ʼE ui ʼi te lea fakapolofeta ʼa Mikea ʼe natou “pulei anai te fenua o Asilia Aki anatou heleta.” (Mik. 5:6) Pea ʼi te ʼu mahafu tau ʼae ʼe natou fakaʼaogaʼi moʼo tauʼi tonatou fili ʼe kau ai “te heleta a te laumalie,” ia te Folafola a te ʼAtua.—Efe. 6:17; 2 Ko. 10:4.

17. Kotea te ʼu ako ʼe fa ʼae ʼe lava taʼofi e te ʼu tagata ʼafeā mai te fakamatala neʼe hoki tou vakaʼi?

¹⁷ ʼU tagata ʼafeā, ʼe feala hakotou taʼofi te ʼu ako maʼuhiga ʼaeni mai te fakamatala ʼae neʼe hoki tou vakaʼi: (1) Ko te faʼahi maʼuhiga ʼae ʼe kotou lava fai ke kotou teuteu ai ki te ʼohofi ʼa te “tagata Asilia” ʼae ʼi te ka haʼu, ʼe ko te fakamalohi ʼo takotou tui ki te ʼAtua pea mo tokoni ki ʼokotou tehina mo tuagaʼane ke natou toe fai feia. (2) ʼI te temi ʼae ka hoko ai te ʼohofi ʼa te “tagata Asilia,” ʼe tonu anai ke kotou tui pau ʼe haofaki anai tatou e Sehova. (3) ʼI te temi ʼaia, ʼe lagi mata faikehe peʼe mole kotou mahani anai mo te takitaki ʼae ka kotou maʼu anai mai te kautahi ʼa Sehova. Kaʼe ʼe tonu kia tatou fuli ke tou fakalogo ki he fakatotonu pe ʼe foaki mai, tatau aipe pe tou tali peʼe kailoa, koteʼuhi ʼe tou haofaki ai anai totatou maʼuli. (4) Kapau ʼe falala ʼihi ki te ako fakamalama, ki te ʼu koloa peʼe ki te ʼu kautahi fakatagata, pea ʼe tonu ke natou fetogi tanatou faʼahiga manatu ʼi te temi nei. ʼE tonu kia koutou ʼu tagata ʼafeā, ke kotou nofo teuteu moʼo tokoni ki he tahi pe ʼe lotolotolua tana falala kia Sehova.

18. Kapau ʼe tou manatuʼi te fakamatala ʼaia, pea ʼe tokoni feafeaʼi mai anai kia tatou ʼi te ka haʼu?

¹⁸ ʼE hoko mai anai he temi ʼe hage ai ʼe mole hotatou haofakiʼaga ohage pe ko te hahaʼi ʼo Selusalemi ʼi te temi ʼo Esekiasi. Ka hoko anai te temi ʼaia, ʼe tokoni mai anai te ʼu palalau ʼa Esekiasi ke malohi tuʼumaʼu tatatou tui. Tou manatuʼi “e nofo mo [ʼotatou fili] he nima kakano, kae e nofo mo tatou [ia Sehova], totatou Atua, ae e tokoni mai anai kia tatou pea e tau anai [maʼa] tatou”!—2 Klk. 32:8.